________________
૨૨૦
પ્રકરણ : ૯ બિરુદ ધરાવતા જિનેશ્વર ભગવાન કેટલા કરુણાના સાગર છે કે મોક્ષાર્થી ભવ્ય જીવોને બાહ્ય ગ્રહી એટલે મા જેમ બાળકનો હાથ પકડી રસ્તો Cross કરાવે છે તેમ જ્ઞાન અને ક્રિયારૂપ બે હાથનું અવલંબન તેમના બોધથી આપીને સંસારસમુદ્રથી ઉદ્ધારી, સામે પાર કે જયાં મોક્ષપુરી છે ત્યાં હેમખેમ લઈ જાય છે. આવા અરનાથ પ્રભુ મારા મનને મોહ પમાડનારા છે, મને અત્યંત વહાલા છે. આ ગાથામાં ન્યાયાચાર્ય તત્ત્વશિરોમણી ઉપાધ્યાયજી કેવી સુંદર Practcal Examples થી ભગવાનનું કરુણાસાગરનું સ્વરૂપ સમજાવી આપણને તેમની ભક્તિમાં જાણે મગ્ન કરે છે ! તપ જપ મોહ મહા તોફાને, નાવ ન ચાલે માને રે, મનમોહન સ્વામી પણ નવિભયમુજ હાથોહાથે, તારે છે તે સાથે રે. મનમોહનસ્વામી...(૨)
જે જીવો તપ તથા જપ આદિ ક્રિયાઓ અમુક પ્રકારનું સાંસારિક પૌગલિક સુખ મેળવવાની ઇચ્છાપૂર્વક કરે, અથવા લોકોમાં પોતાની કીર્તિ ફેલાય, અથવા પોતાના મુખે તેનો ગર્વ કરે, તેમની આત્મારૂપી નાવ ધારેલા મંજીલ તરફ જતી નથી કારણ કે તે નાવને મોહરૂપી મહાતોફાન નડે છે ને નાવ ઊંધી પડી ને ડૂબી પણ જઈ શકે. આવી સાંસારિક ઇચ્છાની ભાવનાથી જે જપ-તપ વગેરે ક્રિયા થાય તેવા જીવો સંસારસાગર તરી શકતા નથી.
પરંતુ ઉપાધ્યાય યશોવિજયજી નિર્ભયતાથી કહે છે કે મને તેવો કોઈ ભય નથી, કારણકે મારી દરેક કરણી, ક્રિયા વગેરે માત્ર પ્રભુની પ્રીતિ-ભક્તિ મેળવવા માટે જ છે. તેથી પ્રભુ મારી સાથે જ છે અર્થાત્ પ્રભુની કૃપાદૃષ્ટિ મારા પર વર્ષે છે. મારા હૃદયનો વિશ્વાસ છે કે પ્રભુ મારો હાથ પકડીને સંભાળપૂર્વક ભવસમુદ્રથી મને પેલી પાર મોક્ષપુરીએ પહોંચાડે એમ છે. ઉપાધ્યાયજીએ કેવી અલૌકિક ભક્તિ ગાથાના ઉત્તરાર્ધમાં પ્રગટ કરી છે જે આપણને સૌને મોક્ષસાધનામાં ઉત્સાહ
આત્મસાધનાના અમૃત અનુષ્ઠાન
૨ ૨૧ અને સંવેગ પરિણામનું બળ આપે છે.
ભગતને સ્વર્ગ, સ્વર્ગથી અધિકું, જ્ઞાનીને ફલ દેઈ, કાયા કષ્ટ વિના ફલ લઈએ, મનમાં ધ્યાન ધરે,
મન મોહનસ્વામી (૩) જિનેશ્વર ભગવાનની ભક્તિનો યથાર્થ હતુ જાણ્યા વિના શ્રી અરનાથ પ્રભુની ભક્તિ કરનાર શુભ કરણીના ફળ રૂપે વધારેમાં વધારે દેવલોકનું સુખ પામે છે. પરંતુ જે મુમુક્ષુ પ્રભુભક્તિનું યથાર્થ સ્વરૂપ સમજીને ભક્તિ કરે છે તેવા જ્ઞાનીજનને તો પ્રભુ મોક્ષફળ આપે છે. જ્ઞાનીભક્ત અને અજ્ઞાનીભક્તને કેવા પ્રકારના ફળો મળે છે તેની ભિન્નતા આ ગાથામાં બતાવે છે. આ ગાથાનો સાર એમ છે કે જે જે કરવું તે તે ક્રિયાઓ સમજીને કરવી, ગાથાના ઉત્તરાર્ધમાં વળી વધારે ઊંડી સમજણ આપે છે કે જો જ્ઞાનપૂર્વક સમજીને મનથી પ્રભુના ગુણોનું ધ્યાન કરવામાં આવે, અર્થાત્ પ્રભુના ધ્યાનરૂપી અત્યંતર તપ ધારણ કરવામાં આવે, તો કોઈપણ પ્રકારના શારીરિક કષ્ટ વિના પણ મોક્ષ મેળવી શકાય છે.
માટે દરેક મુમુક્ષુએ અનુભવજ્ઞાન મેળવવા માટે જીવનપર્યત અભ્યાસી થઈને રહેવું અને નિરંતર જાગૃતિપૂર્વક જ્ઞાનસાધના અને સમજણપૂર્વક પ્રભુભક્તિમાં મગ્ન રહેવું જોઈએ.
જે ઉપાય બહુવિધની રચના, યોગમાયા તે જાણો રે, શુદ્ધ દ્રવ્ય ગુણ પર્યાયધ્યાને, શિવદીયે પ્રભુ પરાણો રે.
મનમોહન સ્વામી (૪) આ ગાથામાં બાહ્યયોગ અને અંતરયોગનું સ્વરૂપ ઉપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી સુંદર રીતે સમજાવે છે.
