________________
૧૮૪
પ્રકરણ : ૮ કાર્યોના વિચારોમાં મન ગમે તેટલું આકુળ વ્યાકુળ હોય તો પણ જેવા
નીસિહિ” બોલીને પ્રભુના દર્શન થાય કે તરત જ જાણે આપણા બધા સંકલ્પ-વિકલ્પો બંધ થઈ જાય છે અને હૃદયમાં એક અદ્ભુત આનંદની અનુભૂતિ થાય છે. તેનું કારણ આપણો આત્મા જે મોક્ષ માટે ઉપાદાન કારણ છે, તે મોહ અંધકારમાં સુતેલો હોય છે, ત્યારે કષાયના ભાવો (આર્ત અને રૌદ્રધ્યાનના માઠા પરિણામો) તીવ્રપણે વર્તતા હોય છે, પરંતુ વીતરાગ પરમાત્માનું દર્શન માત્ર થવાથી, તે ઉત્તમ નિમિત્તનાં સાનિધ્યમાં ક્ષણવાર માટે આપણું ઉપાદાન પ્રભુ પ્રત્યે સન્મુખ થાય છે. જો ગુણાનુરાગવાળું દર્શન થાય તો કોઈ ધન્ય પળે “ચિત્ત પ્રસન્નતા”ની પ્રાપ્તિ થાય. આ પુસ્તકમાં સમજાવેલા પ્રીતિભક્તિના સ્તવનોનો ભાવાર્થ જેમ જેમ સમજીને પ્રભુના દર્શન થશે તેમ તેમ સુતેલો ઉપાદાન આત્મા જાગૃત થશે.
દીધી ચરણની ચાકરી રે લો, હું એવું હરખે કરી રે લો, સાહિબ સામું નિહાળજો રે લો, ભવસમુદ્રથી તારજો રે લો,
શ્રી શંકર ચન્દ્રપ્રભુ રે લો (૨) ઘણીવાર આપણને જૈનધર્મ જન્મથી મળ્યો છે તેથી સામાન્યપણું થઈ જાય છે, પરંતુ આ મનુષ્યભવમાં પ્રભુના દર્શનનો યોગ કેટલા મહાન પુણ્યોદયનો યોગ છે તેનો ખ્યાલ સુધાં જ નથી રહેતો. આવા સમર્થ જ્ઞાની મહાત્માઓના સ્તવનો, વચનો આપણને જાગૃત કરે છે અને સમજાવે છે કે, આવો અવસર ફરી મળવો બહુ દુર્લભ છે માટે ઝબકે મોતી પરોવી લો અર્થાત મનને પ્રભુના ધ્યાનમાં જોડી લો. “અવસર બેર બેર નહિ આવે.” (શ્રી આનંદઘનજી)
ઋષભદેવ ભગવાનના સમવસરણમાં ઈન્દ્ર મહારાજા ભગવાનને અગણિત વંદન કરી, ભરત ચક્રવર્તી જે ક્ષાયિક સમકિતી હતા તેના
આત્મસાધનાના અમૃત અનુષ્ઠાન
૧૮૫ વિષે ઇન્દ્ર કહે છે કે, હે પ્રભુ ! મારી ઈન્દ્રની બધી પુણ્યાઈ તો કંઈ કામની નથી, કારણ કે ભરત રાજા તમારી જે સેવા, સંયમ, તપની સાધના કરી શકે છે. તેવી સેવા અમારા દેવોથી થતી નથી. આનો ભાવાર્થ એ છે કે, ભગવાનની સેવા માત્ર મનુષ્યભવમાં જ થઈ શકે છે. દેવો, તિર્યંચો અને નારકીના જીવો તો પ્રભુસેવા કરી શકવા સમર્થ જ નથી. ઈન્દ્ર જેવા સમ્યક્દષ્ટિદેવો પણ મનમાં ઇચ્છે છે કે ક્યારે અમને ફરીથી મનુષ્યભવ મળે અને વીતરાગ ભગવાનનું શાસન તથા દર્શનનો યોગ મળે જેથી અમે સંયમની સમ્યફ આરાધના કરી ભવભ્રમણથી મુક્ત થઈ શકીએ.
બીજી ગાથામાં ભગવાનને કહે છે કે, હે પ્રભુ ! આપના ચરણકમળની ચાકરી, સેવા, પૂજા, ભક્તિ અને મહાપુણ્યના યોગે મળી છે. તેથી હું આપની સેવા હર્ષપૂર્વક એટલે ઉલ્લસત ભાવે, કપટરહિત આતમ અર્પણ કરીને, માત્ર આપની કૃપાદૃષ્ટિ મને પ્રાપ્ત થાય તે માટે યાચના કરું છું. આગળ કહે છે કે આપ એક વાર મારા પર અમીદષ્ટિ કરીને જોશો, કૃપાદૃષ્ટિ કરશો તો હું ભવસમુદ્રથી પાર પામી જઈશ એવું આપનું તરણતારણ બિરૂદ રાખવા મને હે પ્રભુ ! દર્શન આપો.
આ મહાપુરુષો આપણને કેવી સુંદર પ્રભુભક્તિનો માર્ગ બતાવે છે તે આનંદઘનજીના ચોથા સ્તવનમાં પહેલી ગાથા જુઓ :
“અભિનંદન જિન દરિશણ તરસીયે, દરિશણ દુર્લભ દેવ, મત મત ભેદ રે જો જઈ પૂછીએ, સહુ થાપે અહમેવ..
| (આનંદજીકૃત ચોથું અભિનંદનસ્વામી સ્તવન)
સમર્થ અધ્યાત્મયોગી શ્રી આનંદઘનજી મહારાજ પ્રભુને કાલાવાલા કરે છે કે, હે નાથ ! તમારા દર્શનની તીવ્ર તરસ લાગી
