________________
જિનવચન-આજ્ઞાપ્રકરણ : ૯
અમૃત-અનુષ્ઠાન — — — — — — — — — — — — — — — — — — — — - - -
- પ્રકરણ ૭ અને ૮ માં પ્રીતિ અને ભક્તિ અમૃત અનુષ્ઠાનો વિષે આઠ સ્તવનોનાં વિવેચનથી ઊંડી વિચારણા | અને સમજણ પ્રાપ્ત કરી. આ બન્ને અનુષ્ઠાનો મોક્ષની મંગળયાત્રા માટે અત્યંત અગત્યના છે અને પ્રભુની ગુણાનુરાગપૂર્વકની પ્રીતિ અને ભક્તિ અનુષ્ઠાનની | સાધનાથી સાધક જીવને સાચી મુમુક્ષતા પ્રાપ્ત થાય છે. | મંગળાચરણમાં આપણે જોયું તેમ પ્રભુ શ્રી મહાવીરસ્વામીના
બધા જ શ્રાવકરત્નો - શ્રી ગૌતમસ્વામીથી માંડીને શ્રી | આનંદશ્રાવક, શ્રેણિક મહારાજા , સુલસા શ્રાવિકા,
ચંદનબાળા અને પૂણીયા શ્રાવક આદિ સર્વ મહાન સાધકો | મહાવીર પ્રભુની અલૌકિકભક્તિથી પોતાના આત્મામાં સાચી | મુમુક્ષુતા પ્રગટાવી, સમ્યક્દર્શનથી માંડીને ઠેઠ મોક્ષની
પ્રાપ્તિ સુધીનાં ઉત્તમ પાત્રો બની ગયા અને આપણને | તેમના જીવનચરિત્રો એક Live Testimony બની ગયા.
આ પ્રકરણમાં આપણે મોક્ષની મંગળયાત્રાના આગળના steps જે બહુ જ અગત્યના છે તેની યથાશક્તિ સમજણ અને વિચારણા કરશું. આ પ્રકરણમાં જિનવચન ' અને જિનઆશા એ બન્ને કેટલા મહત્ત્વના છે તે વિસ્તારથી
સમજીએ. આપણે શરૂઆતમાં મોક્ષના ચાર દુર્લભ અંગો | વિષે વિસ્તારથી જોયું કે :- ૧. મનુષ્યત્વ, ૨. શ્રુતિ i અથવા જિનવાણીનું શ્રવણ, ૩. શ્રદ્ધા અને ૪. સંયમપૂર્વક T જિનઆશા માટે મોક્ષનો પુરુષાર્થ કરવો.
આત્મસાધનાના અમૃત અનુષ્ઠાન
૧૯૫ જિનવાણીનું ખરું માહાભ્ય તો ભગવાનની દેશના જે ગણધર ભગવંતોએ ઉપદેશ આગમશાસ્ત્રોમાં પ્રકાશિત કર્યો છે તેનો અભ્યાસ બહુ જ મહત્ત્વનો છે. તે ઉપરાંત ભગવનાનના શાસનમાં પ્રબુદ્ધ આચાર્યોના શાસ્ત્રો વિષે આગળ જણાવ્યું તેમ વર્તમાનકાળમાં ઉપલબ્ધ એવા ઉત્તમ ગ્રન્થો જેવા કે જ્ઞાનસાર, અધ્યાત્મસાર, આઠયોગદૃષ્ટિની સજઝાય, ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર આદિ ગ્રન્થો સાચી મુમુક્ષુતા પ્રાપ્ત કરવા અત્યંત ઉપકારી છે તેથી તેનો અભ્યાસ શ્રીસદ્ગુરુના તત્ત્વશ્રવણથી થવો જ જોઈએ.
જિનેશ્વર ભગવાને પ્રકાશેલો બોધ એ એટલો બધો ઉપકારી છે કે જેનાથી સાધક જીવને સાચી મુમુક્ષતા પ્રાપ્ત થાય, આત્માનો લક્ષ થાય, અનાદિકાળનું મિથ્યાત્વ અથવા અજ્ઞાન દૂર થાય અને સમ્યફ દર્શનની પ્રાપ્તિ થાય. તો જિનવાણી અને જિનઆજ્ઞા જાણે એક રથના બે પૈડા છે અથવા જિનવાણી તે “જ્ઞાન” છે અને જિનઆજ્ઞા તે ‘‘ક્રિયા-અનુષ્ઠાન” છે તેમ જો સમજવામાં આવે તો જ્ઞાનયિષ્યાં મોક્ષ ની ચાવી રૂપી Masterkey વડે મોક્ષ માર્ગનો ભવ્ય દરવાજો ખૂલી જાય, Entry મળે અને સમ્યકદર્શનરૂપી Visa થી મુમુક્ષુતાનું આરોહણ થાય અને ચોથાથી ચૌદમાં ગુણસ્થાનકરૂપી મોક્ષમાર્ગમાં ખૂબ જ સુગમતાથી તે યાત્રા સિદ્ધપદ સુધી પહોંચાડે.
જિનેશ્વર ભગવાન પ્રત્યે અલૌકિક પ્રેમ અને અનન્ય આશ્રયભક્તિ જયારે સાધકના હૃદયમાં ખરેખરી પ્રગટે ત્યારે આગળના Steps માં હવે આ જિનવચન અને જિનઆશાના Steps માં સાચી રુચિ અને અભ્યાસથી સાધના કરવી અત્યંત જરૂરી છે. સંસારના પૌગલિક પદાર્થો અને ભૌતિક સંબંધોની નશ્વરતા, અસારતા, ક્ષણભંગૂરતા સમજાય તો જ જિનેશ્વર ભગવાને કહેલા તત્ત્વો, જિનવાણી અને જિનઆજ્ઞામય જીવન જીવવાનો પાકો લક્ષ બંધાય. અનાદિકાળની
