________________
આત્મસાધનાના અમૃત અનુષ્ઠાન
૧૪૫ “શ્રી અરજિન ભવજલનો તારુ, મુજ મન લાગે વારુ રે,
મન મોહન સ્વામી. બાહ્ય ગ્રહી એ ભવજલ તારે, આણે શિવપૂર આરે રે. પ્રભુપદ વળગ્યા તે રહ્યા તાજા, અળલા અંગ ન સાજા રે, વાચક યશ કહે અવર ન ધ્યાઉં, એ પ્રભુના ગુણ ગાંઉ રે.
મન મોહન સ્વામી. (ઉપાધ્યાય થશોવિજયજી - ૧૮મું અરનાથ પ્રભુનું સ્તવન)
ભગવાનનું સાચું શરણું જે લે છે તેને ભગવાન અવશ્ય તારે જ છે. જુઓ પ્રભુભક્તિનો મહિમા !!!
૧૪૪
પ્રકરણ : ૭ ઉપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી એક સમર્થ જ્ઞાની, તાર્કિક શિરોમણી અને અધ્યત્મજ્ઞાનના પારગામી તો છે જ. પરંતુ તે સાથે ઉત્કૃષ્ટ કાવ્યરચનાના સામર્થ્ય વડે ઉપમા અલંકારનો સુંદર ઉપયોગ તેમના બધા જ સ્તવનોમાં ખૂબ જ સારી રીતે આપણને જોવા મળે છે. આ સ્તવન મારું અત્યંત પ્રાણપ્રિય છે અને અમેરિકામાં તેના પચાસથી વધારે સ્વાધ્યાય કરવા-કરાવવાનો સુયોગ સાંપડ્યો છે તે ખરેખર મહાન પુણ્યોદય અને ગુરુકૃપાથી જ શક્ય બને !
ઉદક એટલે જળનું એક બિંદુ જે સાગર એટલે સમુદ્રમાં પડે અને સમુદ્રજળમાં એકમેક થઈ જાય અને તે બિંદુ સાગરમાં અક્ષય અને અભંગ થઈ જાય, તે સાગરરૂપ થઈ જાય, તેથી ક્યારેય નાશ ન પામે તેમ સાધક જીવ પરમાત્માના ગુણાનુરાગથી, પ્રીતિ-ભક્તિ આદિ અમૃત અનુષ્ઠાનના સેવનથી એવી અક્ષયસ્થિતિ અથવા સિદ્ધદશા પામે છે કે જેનાથી તે જીવ અભંગ એટલે અમર થઈ જાય છે. ઉત્તમ પુરુષના સંગનું માહાત્મ ઉપાધ્યાયજી સમજાવે છે કે પ્રભુનાં અનંતગુણ રૂપી સમુદ્રમાં, મારો બિંદુરૂપી હૃદયનો સાચો પ્રેમ ભળી જવાથી, હું પણ તેવી રીતે નિર્ભય થયો છું. જગતના જીવોની સાથે પ્રીત સગાઈ અનંતવાર કરી જેના પરિણામે માત્ર દુઃખી જ થયો. પણ મારો આત્મા જયારથી જિનેશ્વર ભગવાનના ગુણાનુરાગમાં, તેમના બોધશ્રવણથી ભગવાને સમજાવેલા નવ તત્ત્વાદિ બોધનું શ્રવણ, શ્રદ્ધા, પરિણમન કરતાં, તેની પ્રીતિથી હું સદાને માટે પરમ સુખી થઈશ, અથવા પ્રભુના આલંબનથી, ગુરુકૃપાથી, મારી ભક્તિ જેમ જેમ નિર્મળ થશે તેમ તેમ મારો આત્મા પણ વિશુદ્ધતા વધારતાં સર્વ કર્મોનો ક્ષય કરી પુર્ણ વીતરાગતા, સિદ્ધદશા પ્રાપ્ત કરશે. આવો પ્રભાવ પ્રભુના ગુણાનુરાગમાં છે તેમ આ સ્તવનામાં ઉપાધ્યાયજી સમજાવે છે. આવી સુંદર સમજણ ઉપાધ્યાયજી ૧૮મા સ્તવનમાં પણ પ્રકાશે છે :
૪. શ્રી મોહનવિજયજી કૃત શ્રી ધર્મનાથ ભગવાનનું સ્તવન
પ્રીતિ ભક્તિ, અસંગ અને અમૃત અનુષ્ઠાનનાં ત્રણ મહાત્માઓના સ્તવનો આપણે ઉપર જોઈ ગયા. હવે ચોથું સ્તવન આ શ્રી મોહનવિજયજીની ઉત્કૃષ્ટ ૨ચના છે, તેમાં પરમાત્મા પ્રત્યે સાચા સાધકની કેવી પ્રીતિ-ભક્તિ હોય તેનું સુંદર, અલૌકિક વર્ણન આપણને ખરેખર ભક્તિરસમાં ડૂબાડે તેવી અણમોલ રચના છે અને મોહન-વિજયજીનું આ સ્તવન મારું ખૂબ જ પ્રિય સ્તવન છે, જાણે રોમેરોમ તેનો ભક્તિરસ ટપકે છે !
હાંરે મારે ધર્મ નિણંદબું, લાગી પૂરણ પ્રીત જો, જીવલડો લલચાણો જિનજીની ઓળગે રે લો, હાં રે મુને થાશે કોઈક સમયે પ્રભુ સુપ્રસન્ન જો, વાતલડી તવ થાશે મારી સવિ વગેરે લો. (૧) શ્રી મોહનવિજયજી એક સમર્થ આત્મજ્ઞાની અને પ્રભુના અનન્ય
