________________
૧૬ ૨
પ્રકરણ : ૮
આનંદઘનજી આપણને સમજાવે છે કે તરવારની ધાર પર જેમ બાજીગરો ચાલે છે તેમ આપણે Practice થી તરવારની ધાર પર કદાચ ચાલી શકીએ પરંતુ જિનેશ્વર ભગવાનની સેવા સમ્યકપણે કરવી કેટલી દોહિલી એટલે દુર્લભ છે, કઠીન છે, કારણ કે જેમ જેમ સાધકની મુમુક્ષુતા પ્રભુભક્તિથી વધારે પ્રગટે છે તેમ તેમ ભગવાનનું અંતરવૈભવ, અનંતગુણોની સાચી ઓળખાણ અને બહુમાન થાય છે.
આપણા સૌના હૃદયમાં શ્રી જિનેશ્વરદેવ, નિગ્રંથ ગુરુ અને કેવલી ભગવંતે પ્રરૂપેલ ધર્મની સાચી શ્રદ્ધા, ભક્તિ અને આજ્ઞાનું આરાધન ગુરુકૃપાથી સમ્યકપણે થાય તેવી પ્રભુજીને પ્રાર્થના.
૨. ગણીશ્રી દેવચંદ્રજી કૃત
શ્રી મહાવીરસ્વામી ભગવાનનું સ્તવન શ્રીમદ દેવચંદ્રજી મહારાજના સ્તવનોમાં અદ્દભૂત દ્રવ્યાનુયોગ (તત્ત્વજ્ઞાનથી સભર) અને ભક્તિયોગની ગંગા-જમનાનો ઉત્કૃષ્ટ સંગમ જોવા મળે છે. આ સ્તવન તો દરેક જૈન શ્રાવકે મુખપાઠ કરી, નિયમિતપણે તેની ભક્તિ-પરાવર્તના અર્થ જાણીને કરવી તેથી સંપૂર્ણ મોક્ષમાર્ગની સાધનાનો ક્રમ આ પદોમાં દર્શાવ્યો છે તે સમજવો જરૂરી છે. મારું અત્યંત પ્રાણપ્રિય આ સ્તવન (બધા જ સ્તવનો આ પુસ્તકમાં select કર્યા તે બધા જ મારા રોમરોમમાં ભક્તિભાવના મોજા ઉછાળે છે) અને ઘણાં સ્વાધ્યાયો કરાવવાનો સુયોગ મને પ્રાપ્ત થયો છે. શ્રીમદ્ આનંદઘનજી અને શ્રીમદ્ દેવચંદ્રજીના સ્તવનોનો ભાવાર્થ સાથે ભક્તિ થાય તો અવશ્ય અંતરશુદ્ધિ થાય જ અને મોક્ષનો દરવાજો ખૂલી જ ગયો એમ મારી અનુભૂતિ કહે છે. આ મહાત્મા પુરુષોનું બહુમાન કરતાં સંતોષ જ નથી થતો અને આ પુસ્તક લખતાં
આત્મસાધનાના અમૃત અનુષ્ઠાન
૧૬૩ જે દિવ્ય આનંદની અને અનુભૂતિ થઈ છે તે તો હું ખરેખર ગુરુકૃપા અને દેવકૃપાનું ફળ સાક્ષાત મળ્યું હોય તેમ ભક્તિભાવે નિવેદન કરું છું. તો ચાલો આપણે સુંદર રાગમાં ગવાય તેવી આ સ્તવના શરૂ કરીએ :તાર હો તાર પ્રભુ મુજ સેવક ભણી, જગતમાં એટલું સુજશ લીજે, દાસ અવગુણ ભર્યો, જાણી પોતા તણો, દયાનિધિ દીન પર દયા કીજે...
તાર હો તાર પ્રભુ.....(૧) આ સ્તવનમાં આ પુસ્તકનું હાર્દ સમાયેલું છે અને આત્મસાધનાના ચારે અમૃત અનુષ્ઠાનોની સંક્ષેપમાં સમજણ આપણને સમજવા મળે છે. જયારે જીવની કાળલબ્ધિ પાકે અને તેને પોતાના આત્માનું કલ્યાણ કરવાની અંતરજિજ્ઞાસા જાગે ત્યારે તે તીર્થંકરદેવ મહાવીર સ્વામી ભગવાન અને તેમના સાચા આરાધક સદ્દગુરુ આ બંન્નેના શરણે જઈ દાસત્વભાવે, ભક્તિભાવે જે પ્રાર્થના કરે છે તે કેવી સુંદર હોય છે. તે પ્રથમ ગાથામાં જોવા મળે છે :
હે પરમકૃપાળુ દેવ ! હે દીનાનાથ ! મુજ સરીખા સેવક, દાસ ભણી દયા દૃષ્ટિ કરી મને આ સંસાર સમુદ્રથી તારો, પાર કરો, અવશ્ય પાર ઉતારો. મને તારવાથી તમારું “તિજ્ઞાણં તારયાણું” બિરૂદ જગતમાં સુજશ મેળવશે અને તમારી કીર્તિ જગતભરમાં પ્રસરી જશે આવી દાસત્વભાવની વિનંતી કરે છે. વળી મુમુક્ષતાના મુખ્ય લક્ષણો પોતાના દોષ અપક્ષપાતતાપણે જોઈને પ્રભુ આગળ તેની આલોચના કરતાં કહે છે કે, હે પ્રભુ ! હું તો રાગ-દ્વેષ અને અજ્ઞાનથી ભરેલો છું, વિષય-કષાયોથી મારું અંતરકરણ સર્વથા મલીન છે એવા આ સેવકને પોતાનો દાસ જાણી હે દયાના સાગર ! મારા જેવા દીન, રાંક, અનાથ અને તત્ત્વશૂન્ય ઉપર દયા કરો અને શરણાગતિ આપીને સંસારથી તારો. કારણકે આપના સિવાય મારો કોઈ આધાર નથી.
