________________
૫૪
પ્રકરણ : ૩ ૬. પોતાના દોષોનું અપક્ષપાતપણે ચિંતન Introspection કરતા
રહેવું, તપાસતા રહેવું અને દોષત્યાગ કરવાનો દઢ નિર્ણય
કરવો. ૭. આઠ યોગદૃષ્ટિની સજઝાયનો નિરંતર નિત્યક્રમ કરવો અને
તેમાં જણાવેલા દોષોનું નિવારણ અને આત્માના ગુણો પ્રગટાવવા, અત્યંત જાગૃતિપૂર્વક અભ્યાસ કરવો. આ મોક્ષનો
અચૂક ઉપાય છે. ૮. મુમુક્ષુ જીવે સમ્યક્દર્શનનાં પાંચ લક્ષણો પ્રગટાવવા માટે ખૂબ
જ લક્ષ અને ઉત્સાહથી સાધના કરવી જેથી આ પાંચ લક્ષણો પ્રગટે :(૧) શમ, (૨) સંવેગ, (૩) નિર્વેદ, (૪) અનુકંપા, (૫) આસ્તિષ્પ - શ્રદ્ધા, વચનામૃત ૧૩૫ના પત્રમાં શ્રીમદ્જીએ આ પાંચ લક્ષણોનું સરળ, સુગમ પ્રકાશન કર્યું છે તે વાંચવા અને સમજવા વિનંતી. (ઉપાધ્યાયજીએ સમકિતના સડસઠ
બોલની સઝાયમાં પણ આ વાત સમજાવી છે.) ૯. મનુષ્ય જીવનની સફળતા માટે મુમુક્ષુ જીવે સંતોષ અને સંયમથી
જીવવાનું ખાસ જરૂરી છે મિથ્યાત્વનું સ્વરૂપ સમજી તેને તોડવા
માટે બધા ધર્મ સાધનો કરવા જરૂરી છે, અને આત્માને જાણવો. ૧૦. શ્રી જિન વીતરાગ પરમાત્માની ગુણાનુરાગ ભરેલી તત્ત્વભક્તિ
જે આ પુસ્તકનો મુખ્ય વિષય છે તે હૃદયમાં સહજસ્વરૂપે પરિણમે તેવી સાધકોને ખાસ સૂચના છે. જેથી ચિત્તપ્રસન્નતા પ્રાપ્ત થાય, સ્વછંદ અને માન કષાય મટે અને મોક્ષમાર્ગની મંગળ યાત્રી આનંદ અને ઉલ્લાસથી દિનપ્રતિદિન આગળ વધે.
ધર્મક્રિયાના પ્રકરણ : ૪
પાંચ અનુષ્ઠાનો — — — — — — — — — —
— — — — — — જૈનદર્શન એ સાદ્વાદથી યુક્ત, અનંતનય અને | અનંત નિક્ષેપથી ઝળહળતું ‘વીતરાગ વિજ્ઞાન’ છે. જ્ઞાની
પુરુષના વચનો આત્માની ઊંડી અનુભૂતિ અને જ્ઞાન | સમૃદ્ધિરૂપ છે. તેના કારણે કોઈ નય ન દૂભાય એવી દિવ્યતાવાળા હોય છે. જુઓ -
‘વચન નિરપેક્ષ વ્યવહાર જૂઠો કહ્યો, વચન સાપેક્ષ વ્યવહાર સાચો, વચન નિરપેક્ષ વ્યવહાર સંસાર ફલ, સાંભળી આદરી કાંઈ રાચો. ધાર તરવારની સોહિલી, દોહિલી ચૌદમા જિનતણી ચરણ સેવા.'
(શ્રીમદ્ આનંદઘનજીકૃત ચૌદમા અનંતનાથનું સ્તવન) | આનંદઘનજી મહારાજ આ દિવ્ય સ્તવનમાં કહે છે || કે, જેને મત કે ગચ્છનો આગ્રહ હોય તેવા લોકો મતના
આગ્રહને લીધે નિરપેક્ષ વચન બોલે અને તેથી તે ગમે તેવી ક્રિયા કરતો હોય તો પણ તેનું ફળ સંસારની વૃદ્ધિ જ હોય. જિનવચન તો નિશ્ચય અને વ્યવહારનું સમન્વયવાળું, સાપેક્ષ જ હોય એટલે કે માત્ર સાચા જ્ઞાની જ સમજાવી શકે. આ વાત બહુ જ અગત્યની છે ને આપણે દાખલાથી વિચારીએ.
૧. નિરપેક્ષ એટલે જ્ઞાનીના બોધના આશય અથવા ગુરુગમ | વિનાની.
