________________
આત્મસાધનાના અમૃત અનુષ્ઠાન
૧૦૩ જ્ઞાનસાર, અધ્યાત્મ ઉપનિષદ, અધ્યાત્મબિંદુ, ચાદ્વાદ રહસ્ય આદિ સંસ્કૃત પ્રાકૃત ભાષામાં એક એકથી ચડિયાતા ૪૪ ગ્રન્થો અને ૧૧ ટીકાગ્રન્થો રચ્યા ! અદ્દભુત શાસ્ત્ર રચના કરીને કેટલી શ્રતભક્તિ કરી છે ! તે વિચારતાં તેઓશ્રી કેટલા મહાન પ્રખર પંડિત હશે અને કેટલો મોટો ઉપકાર જૈન સમાજ ઉપર કર્યો છે ! ઉપર જણાવેલા શાસ્ત્રોનો મને યથાશક્તિ અભ્યાસ કરવાનો સુયોગ મળ્યો તે હું મારા પુણ્યનો ઉદય સમજું છું અને તેમના અધ્યાત્મસાર અને જ્ઞાનસાર તો આપણને ખરેખર આચાર્ય શ્રી હરિભદ્ર અને આચાર્ય શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યની છાયા જ જાણે હોય તેવું બતાવે છે. દરેક સાધકે આ બન્ને ગ્રંથો ભણવા જરૂરી
૧૦૨
પ્રકરણ : ૬ ગાથાર્થ : ધર્મ તે જ ઉત્કૃષ્ટ મંગળ છે અને તે ધર્મ અહિંસા, સંયમ, અને તપ સ્વરૂપ છે. જેના હૃદયમાં (આત્મામાં) આ ધર્મ પરિણમે છે તેને દેવો પણ નમસ્કાર કરે છે. (દશવૈકાલીક સૂત્ર).
આ ગાથાનો અર્થ યશોવિજયજીએ આઠ દસ વખત કર્યો અને બે ત્રણ કલાક તેના પર વિવેચન કર્યું. પરંતુ આનંદઘનજીને સંતોષ ન થયો અને બોલ્યા “બસ, આટલું જ આવડે છે ?” પછી શ્રી આનંદઘનજીએ ત્રણ દિવસ અને ત્રણ રાત સતત તે ગાથાનો પરમાર્થ યશોવિજયજીને સંભળાવ્યો. ત્યારે યશોવિયજીને ખ્યાલ આવ્યો કે હું તો કાશી ભણી આવ્યો છું અને છતાં આટલું ય જાણતો નથી અને આ મારા કરતાં ઘણું વધારે જાણે છે. ત્યારે તેમણે આનંદઘનજીને કીધું કે મારી પંડિતાઈમાં કાંઈ જ નથી અને તેનાથી આત્મહિત નહિ થાય. તેથી તેમણે પોતાનું આત્મહિત કેમ થાય તેનો બોધ આનંદઘનજીને પૂછડ્યો અને ઉદાર હૃદયવાળા શ્રી આનંદઘનજીએ તેમને તેવો ગુરુગમવાળો બોધ આપ્યો. શ્રી યશોવિજયજી ખૂબ જ પ્રસન્ન થયા, આનંદઘનજીને પગે પડીને આશિર્વાદ માગ્યા ! આનંદઘનજીનો ઉપકાર નીચેના પદમાં યશોવિજયજી વ્યક્ત કરે છે :જશવિજય કહે સુણો આનંદઘન, હમ તુમ મીલે હજુર, એહી આજ આનંદ ભયો મેરે, તેરો મુખ નીરખ નીરખ, આનંદઘન કે સંગ સુજસ હી મીલે, જબ તબ આનંદ સમ ભયો સુજસ.”
આ પ્રસંગથી યશોવિજયજી એક સાચા આધ્યાત્મિક અને સમર્થ આત્મજ્ઞાની બન્યા અને હવે તેમણે જૈન સમાજ ઉપર અનંત કરુણા કરીને વિશાળ જ્ઞાન સાહિત્ય સજર્યું. જાણે જૈનશાસનને બીજા હરીભદ્રસૂરિ મળ્યા ! (આ મારા હૃદયનો ભાવ છે)
ઉ. યશોવિજયજીએ ૩૦ વર્ષના સમય ગાળામાં અધ્યાત્મસાર,
આ ઉપરાંત ઉ. યશોવિજયજીએ ગુજરાતી ભાષામાં વિશાળ શાસ્ત્ર રચના પણ કરી છે. જેમાં દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાયનો રાસ, સમાધિશતક આદિ ૨૪ ગુજરાતી ગ્રંથો રચવા સાથે આપણને વિપુલ સ્તવનો અને સજઝાયો રચીને બહુ મોટો ઉપકાર કર્યો છે. દા.ત. :• સર્વોત્કૃષ્ટ ગ્રન્થોમાં વર્તમાન ચોવીસીના ૨૪ ભગવંતના
સ્તવનો (આવી ત્રણ ચોવીસીઓ)માં ભક્તિરસનો ઘુઘવતો સાગર ઉછળે છે. શ્રી સીમંધરસ્વામીનું ૧૨૫ ગાથાનું સ્તવન શ્રી મહાવીરસ્વામીનું ૧૫૦ ગાથાનું સ્તવન શ્રી સીમંધરસ્વામીનું ૩૫૦ ગાથાનું સ્તવન અઢાર પાપસ્થાનકની સઝાય આઠ યોગદૃષ્ટિની સજઝાય (સર્વોત્કૃષ્ટ રચના છે સુંદર રાગમાં મોઢે કરી દરરોજ પારાયણ કરવું.)
