Book Title: Shrut Ratna Ratnakar
Author(s): Pradyumnavijay
Publisher: Syadwad Prakashan Mandir Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004471/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रतरत्न राजाकर / (प्रथमोमागः) PRO J-पाया YrGoooooooooo -सपादक:आचार्यप्रवर श्रीहेमचन्द्रसूरीणां शिष्यः प्रधुम्न विजयो मुजि:5512 OD CII -प्रकाशक:स्यावादामृत प्रकाशज मंदिर ट्रस्ट मुंबई-४00020 THAROR Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ प्रथमं रत्नम् (1) श्रुत रत्न रत्नाकरः // (प्राकृत ग्रन्थ संग्रहरूप प्रथमो विभागः) - संपादक :सौम्यमूर्ति पूज्याचार्य महाराज श्री विजयंदेवसूरीश्वराणां पट्टधरः व्याकरणाचार्य आचार्यप्रवर श्री . हेमचन्द्रसूरीश्वराणां शिष्याणुः मुनि श्री प्रद्युम्न विजयः / - प्रकाशिका संस्थाविविधव्यक्तिप्रदत्तद्रव्यसाहाय्येन स्यावादामृत प्रकाशन मंदिर ट्रस्ट मुंबई-२० .. . ..... कि. सं. 2033 वी. सं. 2502 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ્રકાશક ચા. પ્ર. મે. ટ્રસ્ટ મૂળચંદ હરિલાલ શાહ શાંતિલાલ નાગરદાસ શાહ 35, સર, વી. ટી. માર્ગ, મુંબઈ–૪૦૦ 020 પ્રાપ્તિસ્થાન: 1 શ્રી અમૃદય પુણ્ય પૌષધશાળા ધનાસુતારની પિળ, અમદાવાદ૩૮૦૦૦૧ સરસ્વતી પુસ્તક ભંડાર હાથીખાના, રતનપોળ, અમદાવાદ, 380 001 શ્રી સ્યાદ્વાદામૃત પ્રકાશન મંદિર ટ્રસ્ટ વૃદ્ધિનેમિ અમૃતવિહારની બાજુમાં, મુ. પાલિતાણા. (સૌરાષ્ટ્ર) 364270 મુદ્રક : સાઈનાથ ટાઈપોગ્રાફી કુન્તી કેટેજ, છ રસ્તા, શાન્તાક્રુઝ-પૂર્વ મુંબઈ-૪૦૦ 054 કિં. રૂ. 7-50 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ विषयानुक्रम : // 1 उत्तरज्झयणस्स चउत्थं अज्झयणं 2 चउसरणपयन्ना 3 आउरपच्चक्खाणपयन्ना 4 सिरियोरभदमुणिरइओ भत्तपरिन्नापयन्नो 5 सिरिचिरंतनायरियविरइयं सिरिपंचसुत्तं 6 सिरिधम्मदासगणिविरझ्या उवएसमाला 7 सिरिसंतिसूरिविरइयं धम्मरयणपगरणं 8 मलधासिरिरिहेमचंदसरिरइया भवभावना 9 सिरिवेरग्गसययं 10 सिरि अभयदेवसूरिरइओ महावीरत्थवो Bon w / 222 111 170 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ स्वाध्याय “શ્રતરત્નરત્નાકર” નામે આ ગ્રન્થમાં નાના મોટા દશ ગ્રન્થને સંગ્રહ છે. વિશાળ મૃત સાગરમાંથી વૈરાગ્યને પુષ્ટિ આપે–આત્માને સ્પર્શી જાય એવા આ ગ્રન્થ વીણું વીણીને અત્રે આપવામાં આવ્યા છે. આજે પણ અનેક ભવ્ય આત્માઓ આ ગ્રન્થને નિયમિત સ્વાધ્યાય કરતા હોય છે. મૂળમાત્ર પણ મંત્રાલરમય આ ગ્રન્થનું વાચન-પઠનજીવને ચડેલું મેહવિષ દૂર કરવાનું અદ્ભુત સામર્થ્ય ધરાવે છે ને તે અનુભૂતિ અનેકને થયેલી છે. આર્યાવર્તમાં એક વ્યાપક ઉક્તિ પ્રચલિત છે "स्वाध्याय प्रवचनाभ्यां न प्रमदयितव्यम्" સ્વાધ્યાય અને પ્રવચનમાં પ્રમાદ ન કરે. અર્થાત્ સતત સ્વાધ્યાય અને પ્રવચનમાં રત રહેવું. આત્માનું જેમને થોડું પણ લાગેવળગે છે તેઓ ઉપરનું કથન બરાબર સમજીને આચરતા હોય છે. જેઓને આત્મા સાથે લાગતુંવળગતું નથી તેઓ પણ ઉપરના કથનમાં ડું પરાવર્તન અર્થથી અને શબ્દથી કરીને અનુસરતા હોય છે. સ્વાધ્યાયને અર્થ–સ્વ એટલે પિત–પિતાનું, જ્ઞાતિ અને ધન એમ ચાર છે તેમાં ધન આદિ પિતાને બાહ્ય સ્વાર્થ સાધવામાં અધિક કાય થાય તેમ કરવું એ કરે છે ને તેમાં પ્રમાદ ન કર Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ એ પ્રથમને ભાવ તારવે છે. પ્રવચનમાં વ ઉપર અનુસ્વાર ચડાવીને સતત પ્રવંચન કરવામાં તત્પર રહે છે. વિશ્વને આવી વિષમતામાંથી ઉગારવાનું બળ આ સંગ્રહમાં આપેલા ગ્રન્થમાં છે. એક વખત પણ ગીતાર્થ ગુરુ ભગવંત પાસે આનું શ્રવણ કરીને અનુભવ કરવા જેવું છે. ઉત્તમ ભાવોનું સેવન કરી જગતના છ મહવિષથી મુક્ત બની આત્મ સ્વરૂપમાં લીન બને. એ જ ભાવના વિજયધર્મધુરન્ધરસૂરિ 9-10-77 | શ્રીનેમિસૂરિજી જ્ઞાનશાળા પાંજરાપોળ અમદાવાદ Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ શ્રત–સંજીવનીને આસ્વાદ શ્રતજ્ઞાનના વાચના–પૃચ્છનાદિ પ્રકારે માનવલોકનું અમૃત છે, શ્રમણજીવનને પ્રાણ છે એ વાતની ખાતરી તે જે તેમાં એકાગ્ર થઈ જાય તેને જ થાય. સ્વાનુભવ સંવેદ્ય આ વાત છે. ગોળની મીઠાશ વર્ણનને વિષય નથી પણ ચાખવાને પદાર્થ છે તેમ સ્વાધ્યાયમાં જેના મન-મતિ પરેવાઈ જાય તેને “વૈ િારું ન થાાંતિ ને અનુભવ થવાને જ. અને એ જ સંજીવનીના સહારે વર્ષોનાં વર્ષો સ્ત્રી પસાર થઈ જાય. નવપદજીની પૂજામાં પણ ગાયું : જ્ઞાન ધ્યાન કિરિચા સાધતા કહે પૂવવના કાળ” પૂરવના કાળ પણ ત્યાં ઓછા પડે એ એને રસ છે. સ્વાધ્યાય રુચિવાળા જ જ એ જાણે છે અને મન ભરીને માણે છે. એ સ્વાધ્યાયના અથીઓના હિતને કાજે આ પુસ્તકમાં દશ ગ્રન્થ આપવામાં આવ્યા છે. એકે એક ગ્રન્થ અનુપમ છે. એને મહિમા અને પ્રભાવ લેકોત્તર છે. એ દરેક ગ્રન્થને ટૂંક પરિચય આ પ્રમાણે છે : 1. ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રનું ચોથું અસંખયં–અધ્યયન બેધથી છલેછલ ભરેલું છે. પ્રમાણે નાનું છે, શબ્દો છેડા છે, અર્થ અપાર છે. શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રના જે જે વહે તે આ અધ્યયન પ્રાયશઃ તે જ દિવસે કંઠસ્થ કરતાં હોય છે ને તે જ Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ દિવસે અનુક્સાને લાભ લેતા હોય છે. કેટલાક ખપી અને સંવેગરુચિ આત્માઓ તે ધમ્મ મંગલની સત્તર ગાથાની સાથે સાથે આ 13 ગાથાને પાઠ પણ નિયમિત કરતાં હોય છે. 2. સદા પ્રસન્ન રહેવાની ગુરુચાવી એટલે જ ચઉસરણ પયગ્ને. પદાવલી મંગલમય અને સહેજે કાનને, મનને ગમી જાય તેવી છે. ઘણું આરાધક જીવે આને ત્રિકાળપાઠ કરે છે. 3-4. આઉર પચ્ચખાણ અને ભત્તપરિણું પય ગણે તેને સમાધિમરણ મળે જ. આરાધનાના પ્રકાર ભિન્ન ભિન્ન હોય છે. કઈ જીવને કોઈ અનુકૂળ આવે, કેઈને બીજુ અનુકૂળ આવે. રેગ ઘણાં ઔષધ ઘણાં કઈને કઈ ઉપગાર” છે. બધાં જ અસમાધિ રેગના ઉપાઓષધે છે. 5. પંચસૂત્રનું નામ શ્રી સંઘમાં છેલ્લાં 20-25 વર્ષથી ખૂબ ખૂબ ગાજતું ગવાતું થયું છે. ઘણું ભાવિકે પ્રથમ સૂત્રને નિરંતર અને ત્રિકાળ પાઠ કરે છે અને એ મંત્રમય દિવ્ય પદો દ્વારા અપાર્થિવ આનંદ અનુભવે છે. અહીં પાંચે સૂત્રે આપ્યા છે. 6. ઉપદેશમાળા પુણ્યશ્લેક શ્રી ધર્મદાસગણિ મહારાજે રચી છે. આજથી અઢી હજાર વર્ષ પૂર્વે, પણ વાચક–પાઠકને જાણે આજે પણ આજની પરિસ્થિતિમાં તે એટલી જ Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 અસરકારક જણાય છે. જગદ્ગુરુ શ્રી હીરસૂરિજી મહારાજ વગેરે ઘણા મહાપુરુષના જીવનમાં વૈરાગ્ય રસને સ્રોત આ ઉપદેશમાળાના પાઠથી જ પ્રગટ થયાનું જણાય છે. તે ગ્રેન્ય એક કાળે આજે જીવ વિચાર નવતત્ત્વ ગોખાય છે તેવી જ રીતે સર્વ આરાધકસાધારણમાં તેનું અધ્યયન-અધ્યાપન પ્રવર્તમાન હતું. આજે ફરીથી તે રીતે આ ગ્રન્થનું પઠનપાઠન ફેલાવવું જરૂરી છે. પેથડમંત્રી મંત્રીશ્વરના અતિવ્યવસાયી જીવનમાં પણ રેજ આ ગ્રન્થની એક ગાથા કંઠસ્થ કરતા એ તેમના ચરિત્રમાં ઉલ્લેખ છે. 7. ઉપદેશના ગ્રન્થમાં ધર્મરત્ન પ્રકરણએ સુંદર ગ્રન્થ છે. શ્રાવકના ગુણોનો વિચાર કરતાં દ્રવ્ય શ્રાવક ભાવશ્રાવક વગેરેનાં લક્ષણે તેમાં આપ્યાં છે. પૂજ્યપાદ ઉપાધ્યાયજી શ્રી યશવિજ્યજી મહારાજે સાડા ત્રણસે માથાના સ્તવનમાંઢાળ 11-12-13-14 એ ચાર ઢાળમાં એ ધર્મરત્ન પ્રકરણના ઘણા ભાવે સુપેરે પદ્યમાં ગૂંચ્યા છે. 8. માલધારી પૂજ્ય આચાર્યશ્રી હેમચંદ્રસૂરિજી મ.ને ભવભાવના ગ્રન્થ વાંચે અને ભવ્યજીવને ભવ-સંસાર પ્રત્યે નફરત ન જાગે અને શિવમક્ષ પ્રત્યે તીવ્ર રાગ ન પ્રકટે તેવું બને નહીં, ગ્રન્થની અક્ષર પેજના એવી તે વેધક છે કે વાચક એક વાર વાંચે ને તે શબ્દો કાનમાં ગૂંજે અને ભાવ હદય સેંસરવા ઊતરી જાય એ સંગ રસથી છલકતે આ ગ્રન્થ છે. મૂળ ગ્રન્થરૂપે સૌ પ્રથમ અહીં જ તે પ્રકાશિત થયે છે. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9. વૈરાગ્યશતકની ગાથા એટલે વૈરાગ્યને ખજાને. એક એક ગાથાને અર્થ ચિંતવતા ઘણું આત્માઓએ આ દુઃખથી ઉભરાતા સંસારનો ત્યાગ કરી મહાવીર ભગવાનને માર્ગ સ્વીકાર્યો છે. હળુકમી જીવને વૈરાગ્યને રંગ લગાવવા એક ગાથા પણ પર્યાપ્ત છે. ઘણા જીવને આ કંઠે હોય છે. 10. નવાંગી ટીકાકાર શ્રી અભયદેવસૂરીશ્વરજી મહારાજ રચિત આ મહાવીર સ્તવન છે. આગમિક શૈલીમાં લખાયેલું છે. શ્રી કલ્પસૂત્રના છઠ્ઠા વ્યાખ્યાનમાં જે પ્રભુનું વર્ણન છે તે સોળ ઉપમાઓને રમ્ય પદ્યમાં વર્ણવી છે. સર્વ પ્રથમ અહીં જ પ્રસિદ્ધ થાય છે. આ દશે ગ્રન્થ પ્રાકૃતમાં છે. નાનકડે પણ સુંદર સંગ્રહ છે. આ સંગ્રહગ્રન્થને સંગ્રહ માત્ર ન કરતાં ભવ્ય આત્માઓ તેને સવિશેષ ઉપયોગ કરે એવી અંજલિપૂર્વક શ્રમણગણને પ્રાર્થના. પુસ્તકને અને ચેડા કોરા કાગળ રાખ્યા છે, જેને તેમાં કોઈ ઉપયોગી ફ્લેક-ગાથા લખવા હોય તે તેના ઉપગમાં લઈ શકાશે. આ ગ્રન્થમાં અશુદ્ધિ ન રહે તે માટે બનતી કાળજી રાખી છે. છતાં જ્યાં અશુદ્ધિ રહી ગઈ છે ત્યાં ત્યાં શુદ્ધિ કરીને વાચવા નમ્રવિનંતિ– શરદપૂર્ણિમા વિ. સં. 2033 પાંજરાપોળ અમદાવાદ-૧ મુનિ પ્રદ્યુમ્ન વિજ્ય. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ પ્રકાશકીય શ્રી શ્રતરત્ન રત્નાકર” નામનું પૂજ્ય સાધુસાધ્વીજી મહારાજને સ્વાધ્યાય માટે ઉપયોગી થાય એવું આ પ્રકાશન પ્રકાશિત કરતાં અમે ઘણો જ આનંદ અનુભવીએ છીએ. સ્વાધ્યાય માટે ઉપયોગી હોય એવા પ્રકરણ ગ્રન્થ જુદાં જુદાં પુસ્તકોમાં હોય તે બધાને સાથે રાખવા કે તેમાંથી સ્વાધ્યાય કરે તે મુશ્કેલીભર્યું કાર્ય ગણાય. તેથી આ પહેલાં પણ આવા પ્રયત્ન તે તે મહાનુભાવે દ્વારા થયા જ છે. આ પ્રયત્ન પણ તે પિકીને જ સ્વાધ્યાય માટે કંઈક વધુ અનુકૂળતા થાય તે મુજબને છે. આ ગ્રન્થના પ્રથમ વિભાગમાં પ્રાકૃત ભાષામાં રચાયેલા છે તે વિશિષ્ટ કેટિના પ્રકરણ ગ્રન્થોને સમાવેશ કર્યો છે. આની પ્રેરણું પૂજ્યપાદ સૌમ્યમૂર્તિ આચાર્ય ભગવંત શ્રી વિજયદેવસૂરીશ્વરજી મહારાજશ્રીના શિષ્યરત્ન પૂજ્ય આચાર્ય શ્રી વિહેમચન્દ્રસૂરિજી મહારાજ પાસેથી મળી છે તથા આનું સંપાદન કાર્ય તેઓશ્રીના શિષ્યરત્ન પૂજ્ય મુનિરાજ શ્રી પ્રદ્યુમ્ન વિજયજી મહારાજે કરી આપવા કૃપા કરી છે. - આ પુસ્તકના પ્રકાશનમાં નીચેના મહાનુભાવે દ્વારા ઉદારતાપૂર્વક સહાયતા પ્રાપ્ત થઈ છે તે સૌને અમે અંતઃ Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ કરણપૂર્વક આભાર માનીએ છીએ અને તેઓની જ્ઞાન ભક્તિની અનુમોદના કરીએ છીએ. 1001, શા. વ્રજલાલ રતિલાલ દૂધવાળાના આગ્રહથી તેમને ત્યાં પૂજ્યપાદ આચાર્ય મહારાજ શ્રીવિજ્યમેટ્રપ્રભ સૂરીશ્વરજી મહારાજ તથા પૂજ્યપાદ આચાર્ય મહારાજ શ્રી વિજ્ય દેવસૂરીશ્વરજી મહારાજ આદિએ ચતુર્વિધ સંઘ સાથે પગલાં કર્યા તે વખતે જ્ઞાનપૂજનના. 641, શા. શાન્તિલાલ માણેકચંદ દૂધવાળાના આગ્રહથી તેમને ત્યાં પૂજ્યપાદ આચાર્ય મહારાજ શ્રી વિજય મેરુપ્રભ સૂરીશ્વરજી મહારાજ તથા પૂજ્યપાદ આચાર્ય મહારાજ શ્રી વિજય દેવસૂરીશ્વરજી મહારાજ આદિએ ચતુર્વિધ સંઘ સાથે પગલાં કર્યા તે વખતે જ્ઞાનપૂજનના. 1001, શ્રી ઘાટકોપર શ્વેતાંબર મૂર્તિપૂજક જૈન સંઘ. 1001, મલાડ-દેવચંદનગર જૈન સંઘ. ' આ રીતે પૂર્વોક્ત મહાનુભાવોની આર્થિક સહાયતાથી પ્રયત્નપૂર્વક સંપાદન કરીને પ્રકાશિત કરેલ આ પ્રકરણ ગ્રન્થને સ્વાધ્યાયના ખપી પૂજ્ય પુરુષે છદ્મસ્થત્વ સુલભ ખલનાઓનું પરિમાર્જમ કરવા પૂર્વક લાભ લઈ સૌને શ્રમને સાર્થક બનાવે એ જ હાદિક ભાવના. * પ્રકાશક Page #13 -------------------------------------------------------------------------- _ Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उही श्री -- श्री गोडीपार्श्वनाथाय नमः। श्रीनेमि अमृत-देव-गुरुचरणेभ्यो नमः / WH श्रा श्रुतरत्नरत्नाकरः॥। // 1 उत्तरज्झयणस्स चउत्थं अज्झयणं॥ असंखयं जीविय मा. पमायए, जरोवणीयस्य हु नत्थि ताणं / एवं वियाणाहि जणे पमत्ते, किण्णू विहिंसा अजया गहिन्ति // 1 // जे पावकम्मेहि धगं मणूसा, समाययन्ती अमइं गहाय / पहाय ते पासपयट्टिए नरे, वेरागुबद्धा नरयं उवेन्ति // 2 // तेणे जहा सन्धिमुहे गहीए, सकम्मुणा किच्चइ पावकारी / एवं पया पेच्च इहं च लोए, कडाण कम्माण न मोक्नु अस्थि // 3 // संसारमावन्न परस्स अट्ठा, साहारणं जं च करेइ कम्मं / कम्मस्स ते तस्स उ. बेयकाले, न बंधवा बंधवयं उति // 4 // बित्तेण ताणं न लभे पमत्ते, इमंमि लोए अदुवा परत्था / दीवप्पणढे व अणंतमोहे, नेयाउयं दठ्ठ मद्रुमेव // 5 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , श्रुत रत्नरत्नाकरे सुत्तेसु यावी पडिबुद्धजीवी, न वीससे पण्डिए आसुपन्ने / घोरा मुहुत्ता अबलं सरीरं, भारुण्डपक्खी व चरप्पमत्ते // 6 // चरे पयाइं परिसंकमाणो, जं किंचि पास इह मण्णमाणो / लाभंतरे जीविय बूहइत्ता पच्छा परिन्नाय मलावधंसी // 7 // छन्दं निरोहेण उवेइ मोक्ख, आसे जहा सिक्खियवम्मधारी / पुव्वाइं वासाई चरप्पमत्ते तम्हा मुणी खिप्पमुवेइ मोक्खं // 8 // स पुब्वमेवं न लभेज पच्छा एसोवमा सासयवाइयाणं / विसीयई सिढिले आउयंमि, कालोवणीए सरीरस्स भेए // 9 // खिप्पं न सक्केइ विवेगमेडं, तम्हा समुट्ठाग्र पहाय कामे / समिच्च लोयं समया महेसी, आयाणुरक्खी चरमप्पमत्ते // 10 // मुहुं मुहं मोहगुणे जयन्तं, अणेगरूवा समणं चरन्तं / फासा फुसन्ती असमंजसं च, न तेसु भिक्खू मणसा पउस्से // 11 // मन्दा य फासा बहुलोहणिज्जा, तहप्पगारेसु मणं न कुज्जा / रक्खिन कोहं विणएज माण, मायं न सेवेज पहज लोहं // 12 // जेऽसंखया तुच्छपरप्पवाई, ते पिज्जदोसाणुगया परज्झा / एए अहम्मेत्ति दुगंछमाणो; कंखे गुणे जाव सरीरभेओत्तिबेमि / / 13 / / // उत्तरज्झयणस्य चउत्थं अज्झयणं सम्मत्तं // Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 2 चउसरणपयन्नो // (त्रण दिवस आयंबिल करी आ सूत्र भणवू // ) सावजजोगविरई, उकित्तण गुणवओ अ पडिवत्ती। खलियस निंदणा वण-तिगिच्छ गुणधारणा चेव / / 1 / / चारित्तस्स विसोही, कीरइ सामाइएण किल इहयं / सावज्जेयरजोगाण, वज्जणासेवणत्तणओ // 2 // दसणयारविसोही, चउवीसायत्थएण किञ्चइ य / अञ्चप्सुअगुणकित्तण-स्वेणं जिणवरिंदाणं / / 3 / / नाणइआ उ गुणा, तस्संपन्नपडिवत्तिकरणाओ। वंदणएणं विहिणा, कीरइ सोही उ तेसिं तु // 4 // खलिअस्स य तेसि पुणो, विहिणा जं निंदणाइ पडिकमणं / तेण पडिक्कमणेणं, तेसि पि य कीरओ सोही // 5 // चरणाई याराणं, जहक्कम वणतिगिच्छरूवेणं / पडिक्कमणासुद्धाणं, सोही तह काउरसग्गेणं // 6 // गुणधारणरूवेणं, पञ्चक्खागेण तवइआरस्स / विरिआयारस्स पुणो, सव्वेहि वि कीरए सोही // 7 // गय-वसह-सीह-अभिसेअ-दाम-ससि-दिणयरं झयं कुंभं / पउमसर-सागर-विमाण-भवण-रयगुच्चय सिहिं च // 8 // अमरिंदनरिंदमुणिंद-बंदियं वंदिउं महावीरं / कुसलागुबंधिबंधुर-मज्झयणं कित्तइस्सामि // 9 // Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत स्नरत्नाकरे चउसरणगमण दुक्कड-गरिहा सुकडाणुमोयणा चेय / एस गणो अणवरयं, कायव्वो कुसलहेउत्ति // 10 // अरिहंतसिद्धसाहू, केवलि कहिओ सुहावहो धम्मो / एए चउरो चउगइ-हरणा सरणं लहइ धन्नो // 11 // अह सो जिणभत्तिभरु; च्छरंत-रोमंचकंचुअकरालो / पहरिसपणउम्मीसं, सीसंमि कयंजली भणइ // 12 // रागहोसारीणं, हंता कम्मट्ठगाइअरिहंता / विसयकसायारीणं, अरिहंता हुंतु मे सरणं // 13 // रायसिरिमवकसित्ता, तवचरणं दुञ्चरं अणुचरित्ता / केवलसिरिमरहंता, अरिहंता हुतु मे सरणं // 14 // थुइवंदणमरहंता, अमरिंदनरिंदपूअमरहंता / सासयसुहमरहंता, अरिहंता हुंतु मे सरणं // 15 // परमणगय मुणता, जोइंद-महिंद-झाणमरहंता / धम्मकहं अरहंता, अरिहंता हुंतु मे सरणं // 16 // . सव्वजिआणमहिंसं, अरहंता-सच्चवयणमरहंता / बंभव्वयमरहंता, अरिहंता हुतु मे सरणं // 17 // ओसरणमवसरित्ता, चउतीसं अइसए निसेवित्ता / धम्मकहं च कहंता, अरिहंता हुंतु मे सरणं // 18 // एगाइ गिराणेगे, संदेहे देहिण समं छित्ता। तिहुअणमणुसासंता, अरिहंता हुँतु मे सरणं // 19 // वयणामएण भुवणं, निव्वावंता गुणेसु ठवंता। .. जिअलोअमुद्धरंता, अरिहंता हुंतु मे सरणं // 20 // . Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ चउसरणपयन्नो (2) अच्चब्भुअगुणवंते, नियजसससहरपसाहिअदिअंते / निययमणाइअणंते, पडिवन्नो सरणमरिहते // 21 // उज्झियजरमरणाणं, समत्तदुक्खत्तसत्तसरणाणं / तिहुअणजणसुहयाणं, अरिहंतागं नमो ताणं // 22 // अरिहंतसरण लसुद्धि-लद्वसुविसुद्धसिद्धबहुमाणो। पणयसिररइयकरकमल-सेहरो सहरिसं भणइ // 23 // कम्मट्ठवखयसिद्धा, साहाविअनाणदंसणसमिद्धा / सव्वट्ठलद्धिसिद्धा, ते सिद्धा हुंतु मे सरणं // 24 // तिअलोअमत्थयत्था, परमपयत्था अचिंतसामत्था / मंगलसिद्धपयत्था, सिद्धा सरणं सुहपसत्था // 25 // मूलक्खयपडिवक्खा, अमूढलक्खा सजोगिपच्चक्खा / साहाविअत्तसुक्खा, सिद्धा सरणं परममुक्खा / / 26 // पडिपिल्लिअपडिणीआ, समग्गझाणग्गि-दड्ढभवबीआ। जोईसरसरणीआ, सिंद्धा सरणं समरणीआ // 27 // पाविअपरमाणंदा, गुणनीसंदा विदिन्नभवकंदा / लहुईकयरविचंदा, सिद्धा सरणं खविअदंदा // 28 // उवलद्धपरमबंभा, दुल्लहलंभा विमुक्कसंरंभा / भुवणघरधरणखंभा, सिद्धा सरणं निरारंभा // 29 // सिद्धसरणेण नयबंभहे उ-साहुगुणजणिअअणुराओ / मेइणिमिलंत सुपसत्थ-मत्थओ तत्थिमं भणइ // 30 // जिअलोअघुणो कुगइ-सिंधुणो पारगा महाभागा / नाणाइजेहिं सिवसुक्ख- साहगा साहुणो सरणं // 31 // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे wmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm केवलिणो परमोही, विउलमई सुअहरा जिणमयंमि / आयरियउवज्झाया, ते सव्वे साहुणो सरणं // 32 // चउदस-दसनवपुव्वी, दुवालसिक्कारसंगिणो जे अ / जिणकप्पाहालंदिअ- परिहारविसुद्धिसाहू अ // 33 // खीरासवमहुआसव, संभिन्नसोअकुटुबुद्धी अ। चारणवेउविपयाणु-सारिणो साहुणो सरणं // 34 // उज्झियवइरविरोहा, निच्चमदोहा पसंतमुहसोहा / अभिमयगुणसंदोहा, हयमोहा साहुणो सरणं // 35 // खंडिअसिणेहदामा, अकामधामा निकामसुहकामा / सुपुरिस मणाभिरामा, आयारामा मुणी सरणं // 36 // मिल्हिअविसयकसाया, उज्झिअघर-घरगिसंगसुहसाया / अकलिअहरिसविसाया, साहू सरणं गयपमाया // 37 // हिंसाइदोससुन्ना, कयकारुन्ना सयंभुरुप्पन्ना अजरामरपहखुन्ना, साहू सरणं सुकयपुन्ना // 38 // कामविडवणचुक्का, कलिमलमुक्का विमुक्कचोरिका / पावरयसुरयरिका, साहुगुणरयणचिच्चिका // 39 // साहूत्तसुडिआ जं, आयरियाइ तओ अ ते साहू / साहुभणिअण गहिआ, तम्हा ते साहुणो सरणं // 40 // पडिवन्नसाहुसरणो, सरणं काउं पुणोवि जिणधम्म / पहरिस-रोमंच-पवंच-कंचुअंचिअतणू भणइ // 41 // पवरसुकएहि पत्तं, पत्तहि वि नवरि केहि वि न पत्तं / तं केवलिपन्नत्तं, धम्मं सरगं पवन्नोहं // 42 // Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ चउसरणपयन्नो (2) पत्तेण अपत्तेण य, पत्ताणि य जेण नरमुरसुहाई / मुक्खसुहं पुण पत्तेण, नवरि धम्मो स मे सरणं // 43 // निद्दलिअकलुसकम्मो, कयसुहजम्मो खलीकयअहम्मो / पमुहपरिणामरम्मो, सरणं मे होउ जिणधम्मो // 44 // कालत्तएवि न मयं, जम्मणजरमरणवाहिसयसमयं / अमयं व बहुमयं, जिणमयं च सरणं पवन्नोहं // 45 / / पसमिअकामपमोहं, दिट्ठादिढेसु न कलियविरोहं / सिवसुहफलयममोहं, धम्म सरगं पवन्नोहं // 46 // नरयगइगमणरोहं, गुणसंदोहं पवाइनिक्खोहं / निहणियवम्महजोहं, धम्म सरण पवन्नोहं // 47 // भासुर-सुवन्नसुंदर-रयणालंकारगारवमहग्धं / निहिमिव दोगञ्चहरं, धम्मं जिणदेसिअं वंदे // 48 // चउसरणगमणसंचिअ-सुचरिअ-रोमंचअंचिअसरीरो / कयदुक्कडगरिहा-असुह; कम्मक्खयकंखिरो भणइ // 49 // इहभविअमन्नभविअं, मिच्छत्तपवत्तण जमहिगरणं / जिणपवयणपडिकुटुं, दुर्ट गरिहामि तं पावं // 50 // मिच्छत्ततमंधेणं, अरिहंताइसु अवन्नवयणं जं / अन्नाणेण विरइअं, इन्हि गरिहामि तं पावं // 51 // सुअधम्मसंघसाहुसु, पावं पडिणीअयाइ जं रइअं / अन्नेसु अ पावेसुं, इन्हि गरिहामि तं पावं // 52 // अन्नेसु अ जीवेसुं, मित्ती-करुणाइगोअरसु कयं / परिआवणाइ दुक्खं, इन्हि गरिहामि तं पावं // 53 // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे जं मणवयकाएहिं, कय-कारिअ-अणुमईहिं आयरियं / धम्मविरुद्धमसुद्धं, सव्वं गरिहामि तं पावं // 54 // अह सो दुक्कडगरिहा-दलिउक्कडदुक्कडो फुड भणइ / सुकडाणुरायसमुइन्न-पुन्नपुलयंकुरकरालो // 55 // अरिहंतं अरिहंतेसु, जं च सिद्धत्तणं च सिद्धेसु / .. आयारं आयरिए, उवज्झायत्तं उवज्झाए // 56 // साहूण साहुचरिअं, देसविरइं च सावयजणाणं / अणुमन्ने सव्वेसिं, सम्सत्तं सम्मदिट्ठीणं // 55 // अहवा सव्वं चिय वीअ-रायवयणाणुसारि जं सुकडं / कालत्तए वि तिविहं, अणुमोएमो तयं सव्वं // 58 // सुहपरिणामो निच्चं, चउसरणगमाइ आयरं जीवो / कुसलपयडीउ बंधइ, बद्धाउ सुहाणुबंधाउ // 59 // मंदणुभावा बद्धा, तिव्वणुभावा उ कुणइ ता चेव / असुहाउ निरणुबंधाउ कुणइ तिव्वाउ मंदाउ // 6 // ता अयं कायव्वं, बुहेहि निच्चपि संकिलेसम्मि / होइ तिकालं सम्मं, असंकिलेसंमि सुकयफलं // 61 // चउरंगो जिणधम्मो, न कओ चउरंगसरणमवि न कयं / चउरंगभवच्छेओ, न कओ हा हारिओ जम्मो // 62 // इय जीवपमायमहारि-वीरभदंतमेयमायणं / झाओसु तिसंझ-मवंझ-कारणं निव्वुड्सुहाणं // 33 // // इह चउसरणपयन्नो संमत्तो॥ Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 3 आउरपच्चक्खाण पयन्नो // (त्रण आयंबिल कर्या पछी आ सूत्र भणबु ) देसिकदेसदिरओ, सम्मट्ठिी मरिज जो जीवो। तं होइ बालपंडिय-मरणं जिणसासणे भणियं // 1 // / पंच य अणुव्वयाई, सत्त उ सिक्खाउ देसजइधम्मो / सब्वेण व देसेण व, तेण जुओ होइ देसजई // 2 // पाणवह-मुसावाए, अदत्त-परदारनियमणेहिं च / ' अपरिमिइच्छओ वि य, अणुव्वयाई विरमणाई / / 3 / / जं च दिसवेरमणं, अणत्थदंडाओ जं च वेरमणं / देसावगासियंपि य, गुणव्वयाई भवे ताई // 4 // भोगागं परिसंखा, सामाइय अतिहिसंविभागो य / पोसहविही उ सव्वो, चउरो सिक्खाउ वुत्ताओ / / 5 / / आसुक्कारे मरणे, अच्छिन्नाए य जीवियासाए / नाएहि वा अमुक्को, पच्छिमसंलेहणमकिच्चा // 6 // आलोइय निस्सल्लो, सघरे चवारुहित्तु संथारं / जइ मरइ देसविरओ, तं वुत्तं बालपंडिअयं // 7 // जो भत्तपरिन्नाए, उवक्कमो वित्थरेण निदिछो / सो चेव बालपंडिय-मरणे नेओ जहाजुरंग // 8 // वेमाणिसु कप्पो-बगेएमु नियमेण तस्स उववाओ। नियमा सिज्झइ उक्को-सएण सो सत्तमंमि भवे / / 9 / / Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे इय बालपंडियं होइ, मरणमरिहंतसासणे दिढें / इत्तो पंडिय ! पंडिय-मरणं वुच्छं समासेणं // 10 // इच्छामि भंते ! उत्तमढें पडिकमामि / अईयं पडिक्कमामि / अणागयं पडिक्कमामि / पच्चुप्पन्नं पडिकमापि / कयं पडिकमामि / कारियं पडिकमामि / अणुमोइयं पडिकमामि / मिच्छत्तं पडिकमामि / असंजमं पडिक्कमामि / कसायं पडिक्कमामि / पावपओगं पडिकमामि / मिच्छादसणपरिणामेसु वा। इह लोगेसुवा / परलोगेसु वा / सञ्चित्तेसु वा। अचित्तेसु वा पंचसु इंदियत्थेसु, वा अन्नाणं झाणे 1 / आणायारंझाणे 2 / कुदंसणंझाणे 3 / कोहंझाणे 4 / माणंझाणे 5 / मायंझाणे 6 / लोहं झाणे 7 / रागंझाणे 8 / दोसंज्ञाणे 9 / मोहंझाणे 10 / इच्छंझाणे / 11 / मिच्छंझाणे 12 / मुच्छंझाणे 13 / संकंझाणे 14 / कंखंझाणे 15 / गेहिंझाणे' 16 / आसंझाणे 17 / तण्हझाणे 18 / छुहंझाणे 19 / पंथंझाणे 20 / पंथाणंझाणे 21 / निर्दझाणे 22 / नियाणंझाणे 23 / नेहंझाणे 24 / कामंझाणे 25 / कलुसंझाणे 26 / कलहंझाणे 27 / जुझंझाणे 28 / निजुझंझाणे 29 / संगझाणे 30 / संगहंझाणे 31 ववहारंझाणे 32 / कयविकयंझाणे 33 / अणत्थदंडंझाणे 34 / आभोगंझाणे 35 / अणाभोगंझाणे 36 / आणाइल्लंझाणे 37 / बेरंझाणे 38 / वियकंझाणे 39 / हिंसंझाणे 40 / हासंझाणे 41 / पहासंझाणे 42 / पओसंझाणे 43 / फरुसंझाणे 44 / भयंझाणे 45 / रूवंझाणे 46 / अप्पपसंसंझाणे 47 / परनिंदंझाणे 48 / परगरिहंझाणे 49 / परिग्गहंझागे 50 / परपरिवायझाणे 51 / परदूसणंझाणे 52 / आरंभंझाणे 53 / संरंभंझाणे 54 / पावाणुमोयणंझाणे 55 / Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ आउरपच्चक्खाणपयन्नो (3) ammmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm अहिगरणंझाणे 56 / असमाहिमरणंझाणे 57 / कम्मोदयपञ्चयझाणे इडिगारवंझागे 59 / रसगारवंझाणे 60 / सायागारवंझाणे 61 / अवेरम गंझागे 62 / अमुत्तिमरगंझाणे 63 / पसुत्तस्स वा पडिबुद्धस्स वा जो मे कोइ देवसिओ राइओ उत्तमढे अइक्कमो वइक्कमो अइयारो अणायारो तस्स मिच्छामि दुकडं / एस करेमि पणामं, जिणवरवसहस्स वद्धमाणस्स / सेसागं च जिणाणं, सगणहरागं च सव्वेसि // 11 // सव्वं पाणारंभ, पञ्चक्खामित्ति अलियवयणं च / सव्वमदिन्नादाणं, मेहुन्न परिग्गहं चेव // 12 // सम्मं मे सव्वभूएसु, वेरै मज्म न केणइ / आसाओ वोसिरित्ता णं, समाहिमणुपालए // 13 // सव्वं चाहारविहि, सन्नाओ गारवे कसाए य / सव्वं चेव ममत्तं, चएमि सव्वं खमावेमि // 14 // हुज्जा इमम्मि समए, उवकमो जीविअस्स सइ मज्झं / एयं पच्चक्खागं, विउला आराहणा होउ // 15 // सव्वदुक्खपहीणाणं, सिद्धाणं अरहओ नमो। सहहे जिणपन्नत्तं, पञ्चक्खामि य पावगं // 16 / / नमुत्थु धुअपावाणं, सिद्धाणं च महेसिणं / संथारं पडिवजामि, जहा कवलिदेसियं // 17 // जं किंचि वि दुचरियं, तं सव्वं बोसिरामि तिविहेणं / सामाइयं च तिविहं, करेमि सव्वं निरागारं // 18 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे बज्झ अभितरं उवहिं, सरीराइ सभोयणं / . . . मणसा वय-काएहिं, सव्वं भावेण वोसिरे // 19 // सव्वं पाणारभं, पञ्चक्खामित्ति अलियवयणं च / सव्वमदिन्नादाणं, मेहुन्न परिग्गरं चेव // 20 // सम्मं मे सव्वभूएस, वेरं मज्झ न केणइ / आसाओ वोसिरित्ता णं, समाहिमणुपालए // 21 // रागं बध पओसं च, हरिसं वीणभावयं / उस्सुगत्तं भयं सोगं, रई अरई च वोसिरे // 22 // ममत्तं परिवजामि, निम्ममत्तं उवढिओ। ... आलंबणं च मे आया, अवसेसं च वोसिरे // 23 // आया हु महं नाणे, आया मे दंसणे चरित्ते य / . आया पञ्चक्खाणे, आया मे संजमे जोगे |24|| एगो वञ्चइ जीवो, एगो चेवुववजए। .. एगस्स चेव मरणं, एगो सिज्झइ नीरओ // 25 / / एगो मे सासरो अप्पा, नाणदंसणसंजुओ। सेसा मे बाहिरा भावा, सव्वे संजोगलक्खणा // 26 // संजोगमूला जीवेण, पत्ता दुक्खपरंपरा / .. तम्हा संजोगसंबंध, सव्वं तिविहेण वोसिरे // 27 // मूलगुणे उत्तरगुणे, जे मे नाराहिया पमाएणं / तमहं सव्वं निंदे, पडिक्कमे आगमिस्साणं // 28 // सत्त भए अट्ठ मए, सन्ना चत्तारि गारवे तिन्नि। . आसायण तित्तीसं, रागं दोसं च गरिहामि // 29 // . Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ आउरपच्चक्खाणपयन्नो (3) असंजममन्नाणं, मिच्छत्तं सव्वमेव य ममत्तं / जीवेसु अजीवेसु अ, तं निदे तं च गरिहामि // 30 // निंदामि निंदगिजं, गरिहामि अ च जं मे गरहणिजं / आलोएमि अ सव्वं, अभितर-बाहिरं उवहिं / / 31 / / जह बालो जंपतो, कजमकजं च उज्जु भणइ / तं तह आलोइ जा, मायामयविप्पमुक्को य // 32 / / नाणम्मि दसणम्मि य, तवे चरित्ते य चउसु वि अकंपो / धीरो आगमकुसलो, अपरिरसावी रहस्साणं // 33 // रागेण व दोसेण व, जं भे अकयन्नुआ पमाएणं / जो मे किंचिवि भणिओ, तमहं तिविहेण खामेमि // 34 // तिविहं भगति मरणं बालाणं बालपंडियाणं च / तइयं पंडियमरणं, जं केवलिणो अणुमरंति // 35 / / जे पुण अट्ठमईया, पंयलियसन्ना य वक्कभावा य / असमाहिणा मरंति, नहु ते आराहगा भणिया // 36 / / मरणे विराहिए देव-दुग्गई दुल्लहा न्य किर बोही / संसारो य अणंतो, हवइ पुणो आगमिस्साणं // 37 // का देवदुग्गई ? का अबोहि ?, केणेव वुज्झइ मरणं ? / केण अणंतंपारं, संसारं हिंडई ? जीवो // 38 // . कंदप्पदेवकिव्विस- अभिओगा आसुरी य संमोहा / ता देवदुग्गईओ, मरणंमि विराहिए हुंति / / 39 // .. . मिच्छादसणरत्ता, सनियाणा किण्हलेसमोगाढा। ... इह जे मरंति जीवा, तेसिं दुलहा भवे बोही // 40 // Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे . सम्मदसणरत्ता, अनियाणा सुक्कलेसमोगाढा / इह जे मरंति जीवा, तेसिं सुलहा भवे बोही // 41 / / जे पुण गुरुपडिणीया, बहुमोहा ससबला कुसीला य / असमाहिणा मरंति, ते हंति अणंतसंसारी // 42 / / जिणवयणे अणुरत्ता, गुरुवयणं जे करंति भावेण / असबल-असंकिलिट्ठा, ते हंति परित्तसंसारी // 43 // बालमरणाणि बहुसो, बहुआणि अकामगाणि मरणाणि / मरिहंति ते वराया, जे जिणवयगं न याणंति // 44 // सत्थग्गहणं विसभ- क्खगं च जलणं च जलप्पवेसो अ। अणायारभंडसेवी, जम्मणमरणाणुबंधीणि // 45 // उड्ढमहे तिरियंमि वि, मयाणि जीवेण बालमरणाणि / दसणनाणसहगओ, पंडियमरणं अणुमरिस्सं // 46 // उब्वेयणयं जाई-मरणं नरएसु वेअणाओ य / एआणि संभरंतो, पंडियमरणं मरसु इन्हि // 47 // जइ उप्पज्जइ दुक्खं, तो दट्ठव्वो सहावओ नवरं / किं किं मए न पत्तं, संसारे संसारतेणं // 48 // संसारचक्कवाले, सव्वे वि य पुग्गला मए बहुसो। आहारिआ य परिणा- मिआ य न य हं गओ तत्ति // 49 / / तणकठेहि व अग्गी, लवणजलो वा नईसहस्सेहिं / न इमो जीवो सक्को, तिप्पेउं कामभोगेहिं // 50 // आहारनिमित्तेणं, मच्छा गच्छंति सत्तमि पुढविं / / सञ्चितो आहारो, न खमो मणसा वि पत्थेउं // 51 // . Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ आउरपच्चक्खाणपयन्नो (3) wmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm पुदिव कयपरिकम्मो, अनियाणो ऊहिऊण मइबुद्धिं / पच्छा मलिअकसाओ, सजो मरणं पडिच्छामि // 52 // अकॅडेऽचिरभाविय, ते पुरिसा मरणदेसकालंमि / पुवकयकम्मपरिभा-वणाइ पच्छा परिवडंति // 53 // तम्हा चंदगविज्झं, सकारणं उज्जुएण पुरिसेण / जीवो अविरहियगुणो, कायव्यो मुक्खमग्गम्मि // 54 // बाहिरजोगविरहिओ, अभितरझाणजोगमल्लीणो / जह तंमि देसकाले, अमूढसन्नो चयइ देहं // 55 // हंतूण राग-दोसं, छित्तूण य अट्ठकम्मसंघायं / जम्मणमरणरहढें, छित्तूण भवा विमुचिहिसी // 56 // एवं सव्वुवएसं, जिणदिळं सदहामि तिविहेणं / तस-थावरखेमकरं, पारं निव्वाणमग्गस्स // 57 / / नहि तम्मि देस काले, सक्को बारसविहो सुअक्खंधो / सव्वो अणुचितेउं, धणियपि समत्थचित्तेणं / / 58 // एगंमि वि जमि पए, संवेगं वीअरायमग्गंमि / गच्छइ नरो अभिक्खं; तं. मरणं तेणं मरियव्वं // 59 // ता एगपि सिलोगं, जो पुरिसो मरणदेसकालंमि / आराहणोवउत्तो, चिंतंतो राहगो होइ // 6 // भाराहणोवउत्तो, कालं काऊण सुविहिओ सम्मं / उक्कोसं तिनि भवे, गंतूणं लहइ निव्वाणं // 61 // समणुत्ति अहं पढम, बीयं सव्वत्थ संजओमित्ति / सव्वं च वोसिरामि, एयं भणियं समासेणं // 6 // Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे .. लद्धं अलद्धपुव्वं, जिणवयणसुभासिय अमयभूअं / गहिओ सुग्गइमग्गो, नाहं मरणस्स बीहेमि // 63 // धीरेण वि मरियव्यं, काउरिसेण वि अवस्स मरियव्वं / दुन्हंपि हु मरिअव्वे, वरं खु धीरत्तणे मरिउं // 64 // सीलेण वि मरिअव्वं निस्सीलेण वि अवस्स मरियव्वं / दुन्हंपि हु मरिअव्वे, वरं खु सीलत्तणे मरिउं // 65 // नाणरस देसणस य, सम्मत्तस्स. य चरित्तजुत्तस्स / जो काही उवओगं, संसारा सो विमुच्चिहिसि // 66 // चिरउसिय बंभयारी, पप्फोडेऊण सेसयं कम्मं / अणुपुव्वीइ विसुद्धो, गच्छइ सिद्धिं धुंयकिलेसो // 6 // निक्कसायरस दंतरस, सूरस्स ववसाइणो / / संसारपरिभीअस्स, पञ्चक्खाणं सुहं भवे // 68 // एयं पञ्चक्खाणं, जो काही मरणदेसकालंमि / धीरो अमूढसन्नो, सो गच्छइ उत्तम ठागं // 69 // . धीरो-जर मरणविऊ, वीरो विन्नाणनाणसंपन्नो / लोगरसुजोअगरो, दिसउ खयं सव्वदुक्खाणं // 50 // . // इइ आउरपच्चक्खाणपयन्नो संमत्तो॥ Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - // 3 अथ भत्तपरिन्नापयण्णो // नमिऊण महाइसयं महाणुभावं मुणिं महावीरं / . भणिमो भत्तपरिणं निअसरणट्ठा परट्ठाय // 1 // भवगहणभमणरीणा लहंति निव्वुइसुहं जमल्लीणा / तं कप्पदुमकाणण सुहयं जिणसासणं जयइ // 2 // मणुअत्तं जिणवयणं च दुल्लहं पाविऊण सप्पुरिसा ! / सासयसुहिकरसिएहिं नाणवसिएहिं होअव्वं // 3 // जं अन्ज सुहं भविणो संभरणीअं तयं भवे कल्लं / मग्गंति निरुवसग्गं अपवग्गसुहं बुहा तेणं // 4 // नरविबुहेसरसुक्खं दुक्ख परमत्थओ तयं बिंति / परिणामदारुणमसासयं च जं ता अलं तेण // 5 // जं सासयसुहसाहणमाणाआराहणं जिणिंदाणं / ता तीए जइअव्वं जिणक्यणविसुद्धबुद्धीहिं // 6 // तं नाणदंसणाणं चारित्ततवाण जिणपणीआणं / जं आराहणमिणमो आणाआराहणं बिंति // 7 // पव्वजाए अब्भुजओवि आराहओ अहासुत्तं / अब्भुजअमरणेणं अविगलमाराहणं लहइ // 8 // तं अब्भुज्जुअमरणं अमरणधम्मेहिं वन्नि तिविहं / भत्तपरिन्ना इंगिणि पाओवगमं च धीरेहिं // 9 // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 श्रुत स्नरत्नाकरे mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm भत्तपरिन्नामरणं दुविहं सविआरमो य अविआरं / . सपरक्कमस्स मुणिणो संलिहिअतगुस्स सविआरं // 10 // अपरकमस्स काले अप्पहुप्पंतमि जं तमविआरं / तमहं भत्तपरिन्नं जहापरिन्नं भणिस्सामि // 11 // धिइबलविअलाणमकालमच्चुकलिआणमकयकरणाणं / निरवज्जमज्जकालिअजईण जुग्गं निरुवस्सग्गं / / 12 / / परमसुहसप्पिवासो असोअहासो सजीविअनिरासो / विसयसुहविगयरागो धम्मुज्जमजायसंवेगो // 13 // निच्छिअमरणावत्थो वाहिग्घत्थो जई गिहत्थो वा / भविओ भत्तपरिन्नाइ नायसंसारनिग्गुन्नो // 14 // पच्छायावपरद्धो पियधम्मो दोसदूसणसयण्हो / अरहइ पासत्थाईवि दोसदोसिल्लकलिओवि / / 15 / / वाहिजरमरणमयरो निरंतरुप्पत्तिनीरनिकुरंसो। परिणामदारुणदुहो अहो ! दुरंतो भवसमुद्दो // 16 // इअ कलिउण सहरिसं गुरुपामूलेऽभिगम्म विणएणं / भालयलमिलिअकरकमलसेहरो वंदिउं भणइ // 17 // आरुहिअमहं सुपुरिस ! भत्तपरिन्नापसत्थबोहित्थं / निजामएण गुरुणा इच्छामि भवन्नवं तरिउं // 18 // कारुन्नामयनीसंदसुंदरो सोऽवि से गुरू भणइ / आलोअणावयखामणपुरस्सरं तं पवजेसु // 19 // इच्छामुत्ति भणित्ता भत्तीबहुमाणसुद्धसंकप्पो। गुरुणो विगयावाए पाए अभिवंदिउं विहिणा / / 20 / / Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ भत्तपरिणापयन्नो (3) woman सल्लं उद्धरिअमणो संवेगुव्वेअतिव्वसद्धाओ। जं. कुणइ सुद्धिहेउं सो तेणाराहओ होइ // 21 // अह सो आलोअणदोसवजिअ उज्जुअं जहाऽऽयरिअं। बालुव्व बालकालाउ देह आलोअणं सम्मं // 22 // ठविए पायच्छित्ते गणिणा गणिसंपयासमग्गेणं / सम्ममणुमन्निअ तवं अपावभावो पुणो भणइ // 23 // दारुणदुहजलयर-निअरभीमभवजलहितारणसमत्थे / निप्पञ्चवायपोए महव्वए अम्ह उक्खिवसु // 24 // जइऽवि स खंडिअचंडो अखंडमहव्वओ जई जइवि / पव्वज्जवउट्ठावणमुट्ठावणमरिहइ तहावि // 25 / / पहुणो सुकयाणत्ति भव्वा पञ्चप्पिणंति जह विहिणा। जावजीवपइण्णाणत्तिं गुरुणो तहा सोऽवि // 26 // जो साइआरचरणो आउट्टिअदंडखंडिअवओ वा / तह तस्स विसम्ममुट्ठिअस्य उट्ठावणा भणिआ // 27 // तत्तो तस्स महव्वयपव्वयभारोनमंतसीसस्स / सीसस्स समारोवइ सुगुरूवि महव्वए विहिणा // 28 // अह हुज्ज देसविरओ सम्मत्तरओ रओ अ जिणधम्मे। . तस्सवि अणुव्वयाइं आरोविजंति सुद्धाइं // 29 // अनियाणोदारमणो हरिसवसविसट्टकंचुयकरालो। . पूएइ गुरुं संघं साहम्मिअमाइ भत्तीए // 30 // निअदव्वमपुवजिणिंदभवणजिणबिंबवरपइट्ठासु / विअरइ पसत्थपुत्थयसुतित्थतित्थयरपूआसु // 31 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे जइ सोऽवि सब्वविरईकयाणुराओ विसुद्धमइकाओं। छिन्नसयणाणुराओ विसयविसाओ विरत्तो अ // 32 // संथारयपवजं पव्वज्जइ सोऽवि निअम निरवजं / सध्वविरइप्पहाणं सामाइअचरित्तमारुहइ // 33 // . अह सो सामाइअधरो पडिवन्न महव्वओ अ जो साहू / देसविरओ अ चरिमं पञ्चक्खामित्ति निच्छइओ // 34 // गुरुगुणगुरुणो गुरुणो पयपंकय नमिअमत्थओ भणइ / भयवं ! भत्तपरिन्नं तुम्हाणुमयं पवजामि // 35 // आराहणाइ खेम तस्सेव य अप्पणो अ गणिवसहो / दिव्वेण निमित्तेणं पडिलेहइ इहरहा दोसा // 36 // तत्तो भवचरिमं सो पञ्चक्खाइत्ति तिविहमाहारं / उक्कोसिआणि दव्वाणि तस्स सव्वाणि दंसिज्जा // 30 // पासित्तु ताई कोई तीरं पत्तरिसमेहिं किं मज्झ ? / देसं च कोइ भुच्चा संवेगगओ विचिंतेइ // 38 // . किं चत्तं नोवभुत्तं मे परिणामासुई सुई। / दिट्ठसारो सुहं झाइ चोअणेसाऽवसीअओ // 39 // उअरमलसोहणट्ठा समाहिपाणं मणुन्नमेसोऽवि / महुरं पजेअव्वो मंदं च विरेयणं खमओ // 4 // एलतयनागकेसरतमालपत्तं ससक्करं दुद्धं / पाऊण कढिअसीअलसमाहिपाणं तओ पच्छा / / 41 // महुरविरेअणमेसो कायव्वो फोफलाइदव्वेहिं / ... निव्वाविओ अ अग्गी समाहिमेसो सुहं लहइ // 42 // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ भत्तपरिणापयन्नो (3) जावजीवं तिविहं आहारं वोसिरइ इहं खरगो / निजवगो आयरिओ संघरस निवेअणं कुणइ // 43 // आराहणपञ्चइअं खमगस्स य निरुबसग्गपञ्चइअं। तो उस्सग्गो संघेण होइ सव्वेण कायव्वो // 44 // पञ्चक्खाविंति तओ तं ते खमयं चउव्विहाहारं / संघसमुदायमझे चिइवंदणपुव्वयं विहिणा // 45 // अहवा समा हहेउं सागारं चयइ तिविहमाहारं / तो पाणयपि पच्छा वोसिरिअव्वं जहाकालं // 46 // तो सो नमंतसिरसंघडतकरकमलसेहरो विहिणा / खाइ सव्वसंघ संवेगं संजणेमाणो // 47 // आयरिअ उवज्झाए सीसे साहम्मिए कुलगणे य / जे मे केइ कसाया सव्वे तिविहेण खामेमि // 48 // सव्वे अवराहपए खामेह (मि) अहं खमेउ मे भयवं ! / अहमवि खमामि सुद्धो गुणसंघायरस संघरस // 49 // इअ वंदणखमणगरिहणाहिं भवसयसमज्जिअं कम्मं / उवणेइ खगेण खयं मिआवई रायपत्तिव्व // 50 // अह तस्स महव्वयसुट्ठिअस्स जिणवयणभाविअमइस्स / .. पञ्चक्खायाहारस्स तिव्वसंवेगसुहयस्स // 51 // आराहणलाभाओ कयत्थमप्पाणयं मुणंतस्स / कलुसकलतरणलट्ठि अगुसटिंठ देइ गणिवसहो // 52 // कुग्गहपरूढमूलं मूला उच्छिद वच्छ ! मिच्छत्तं / भावेसु परमतत्तं सम्मत्तं सुत्तनीईए // 53 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे भत्तिं च कुणसु तिव्वं गुणाणुराएण वीअरायाणं / तह पंचनमुक्कारे पवयणसारे रई कुणसु // 54 // सुविहिअहिअनिज्झाए सज्झाए उज्जुओ सया होसु / निच्चं पंचमहव्वयरक्खं कुण आयपञ्चक्खं // 55 // उज्झसु निआणसल्लं मोहमहल्लं सुकम्मनिस्सलं / दमसु अ मुर्णिदसंदोहनिदिए इंदिअमयदे // 56 // निव्वाणसुहावाए विइन्ननिरयाइदारुणावाए / हणसु कसायपिसाए विसयतिसाए सइसहाए // 54 // काले अपहुप्पंते सामन्ने सावसेसिए इण्हि / मोहमहारिउदारणअसिलठ्ठि सुणसु अणुसदिछ // 58 / / संसारमूलवीअं मिच्छत्तं सव्वहा विवज्जेहि / , सम्मत्ते दढचित्तो होसु नमुक्कारकुसलो अ // 59 // मगतिण्हिआहि तो मन्नंति नरा जहा सतण्हाए। सुक्खाई कुहम्माओ तहेव मिच्छत्तमूढमणो // 60 // नवि तं करइ अग्गी नेअ विसं नेअ किण्हसप्पो अ। जं कुणइ महादोसं तिव्वं जीवस्स मिच्छत्तं // 31 // पावइ इहेव वसणं तुरुमिणिदत्तुन्व दारुणं पुरिसो। मिच्छत्तमोहिअमणो साहुपओसाउ पावाओ // 6 // मा कासि तं पमायं सम्मत्ते सव्वदुक्खनासणए / जं सम्मत्तपइट्ठाई नाणतवविरिअचरणाई // 63 // भावाणुरायपेमाणुरायसुगुणाणुरायरत्तो अ / धम्माणुरायरत्तो अ होसु जिणसासणे निञ्चं // 64 / / Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ भत्तपरिणापयन्नो (3) दसणभट्ठो न हु भट्ठो होइ चरणपब्भट्ठो। दसणमगुपत्तस्स हु परिअडणं नत्थि संसारे // 65 // सगभट्ठो भट्ठो दंसणभट्ठस्स नत्थि निव्वाणं / सिझंति चरणरहिआ दंसणरहिआ न सिझंति // 66 // सुद्धे सम्मत्ते अविरओऽवि अज्जेइ तित्थयरनामं / जह आगमेसिभद्दा हरिकुलपहुसेणिआईया // 67 / / कल्लाणपरंपरयं लहंति जीवा विसुद्धसम्मत्ता / सम्मइंसणरयणं नऽग्घइ ससुरासुरे लोए // 68 // तेलुक्कस्स पहुत्तं लभ्रूणवि परिवडंति कालेणं / सम्मत्तं पुण लधु अक्खयसुक्खं लहइ मुक्खं // 69 // अरिहंतसिद्धचेइयपवयणआयरिअसव्वसाहूसुं / तिव्वं करेसु भत्तिं तिगरणसुद्धेण भावेणं / / 70 // एगावि सा समत्था जिणभत्ती दुग्गइं निवारेउं / दुलहाई लहावेऊं आसिद्धि परंपरसुहाई।।७१॥ विजावि भत्तिमंत्तरस सिद्धिमुक्याइ होइ फलया य / किं पुण निव्वुइविजा सिज्झिहिइ अभत्तिमंतस्स ? // 72 // तोस आराहणनायगाण न करिज जो नरो भात्तं / .... धणिअंपि उज्जमतो सालिं सो ऊसरे ववइ / / 73 // बीएण विणा सस्सं इच्छइ सो वासमब्भएण विणा / आराहणमिच्छंतो आराहयभत्तिमकरंतो // 4 // उत्तमकुलसंपत्ति मुहनिप्फत्तिं च कुणइ जिणभत्ती / मणियारसिट्ठिजीवस्स दद्दुरस्सेव रायगिहे // 75 / / Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे 24. wwwwwwwww wimmmmmmmmmmmmmm आराहणापुरस्सरमणन्नहियओ विसुद्धलेसाओ। संसारक्खयकरणं तं मा मुंची नमुक्कारं // 76 // . अरिहंतनमुक्कारोऽवि हविज जो मरणकाले। सो जिणवरेहिं दिट्ठो संसारुच्छेअणसमत्थो / / 77 / / मिठो किलिट्ठकम्मो नमो जिणाणतिसुकयपणिहाणो। कमलदलक्खो जक्खो जाओ चोरुत्ति सूलिहओ // 7 // भावनमुक्कारविवज्जिआई जीवेण अकयकरणाई। गहियाणि अ मुक्काणि अ अगंतसो दव्वलिंगाई // 79 // आराहणापडागागहणे हत्थो भवे नमोकारो। तह सुगइमग्गगमणे रहुव्व जीवस्स अप्पडिहओ // 8 // अन्नाणीऽवि अ गोवो आराहित्ता मओ नमुक्कार / चंपाए सिट्ठिसुओ सुंदसणो विस्सुओ जाओ // 81 // विजा जहा पिसायं सुठुवउत्ता करेइ पुरिसवसं / नाणं हिअयपिसायं सुठुवउत्तं तह करेइ // 82 // उवसमइ किण्हसप्पो जह मंतेण विहिणा पउत्तेणं / तह हिययकिण्हसप्पो सुठुवउत्तेण नाणेणं // 83 // जह मक्कडओ खणमवि मज्झत्थो अच्छिउं न सकेइ / तह खणमवि मज्झत्थो विसएहिं विणा न होइ मणो // 84 // तम्हा स उट्ठिउमणो मणमक्कडओ जिणोवएसेणं / काउं सुत्तनिबद्धो रामेअव्वो सुहज्झाणे // 85 // सूई जहा ससुत्ता न नस्सई कयवरंमि पडिआवि / जीवोऽवि तह ससुत्तो न नस्सइ गओवि संसारे // 86 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ भत्तपरिणापयन्नो (3) mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm खंडसिलोगेहिं जवो जइ ता मरणाउ रक्खिओ राया। पत्तो अ सुसामन्नं किं पुण जिणउत्तमुत्तेणं ? // 8 // अहवा चिलाइपुत्तो पत्तो माणं तहाऽमरत्तं च / उवसम-विवेग-संवर-पयसुमरणमित्तसुअनाणो // 88 // परिहर छज्जीववहं सम्मं मण-वयण-कायजोगेहिं / जीवविसेसं नाउं जावनीवं पयत्तेगं // 89 // जह ते न पिअं दुक्खं जाणिअ एमेव सव्वजीवागं / सव्वायरमुवठत्तो अत्तोवम्मेण कुणसु दयं // 90 // तुंगं न मंदराओ आगासाओ विसालयं नत्थि / जह तह जयंमि जाणसु धम्ममहिंसासमं नत्थि // 91 // सव्वेवि य संबंधा पत्ता जीवेण सधजीवहिं / तो मारंतो जीवे मारइ संबंधिनो सव्वे // 12 // जीववहो अप्पवहो जीवदया अध्यगो दया होइ / ता सव्वजीवहिंसा परिचता अत्तकामेहिं // 93 // जावइआई दुक्खाई हुंति वउगड्गयस्स जीयस्स / सव्वाइं ताई हिंसाफलाई निउणं विआणाहि // 94 // जंकिंचि सुहमुआरं पहुत्तणं पयइसुंदरं जं च / आरुग्गं सोहग्गं तं तमहिंसाफलं सव्वं // 95 / / पाणोऽवि पाडिहेरं पत्तो छूढोऽवि सुंसुमारदहे / एगेगवि एगदिगाऽज्जिएणऽहिंसाक्यगुणेणं // 16 // परिहर असञ्चवक्णं सव्वंपि चउव्विहं पयत्तेणं / संजमवंतावि जओ भासादोसेण लिप्पंति // 9 // Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे हासेण व कोहेण व लोहेण भएण वावि तमसञ्चं / . . मा भणसु भणसु सच्चं जीवहिअत्थं पसत्थमिणं // 98 // विस्ससणिज्जो माया व होइ पुज्जो गुरुव्व लोअस्स / सयणुव्व सञ्चवाई पुरिसो सव्वस्स होइ पिओ // 19 // होउ व जडी सिहंडी मुंडी वा वक्कली व नग्गो वा। लोए असञ्चवाई भन्नइ पासंडचंडालो // 10 // अलिअं सइंपि भणि विहणइ बहुआई सच्चवयणाई। पडिओ नरयंमि वसू इक्केण असञ्चवयणेणं // 101 // मा कुणसु धीर ! बुद्धिं अप्पं व बहुं व परधगं घित्तुं / दंतंतर-सोहणयं किलिंचमित्तंपि अविदिन्नं // 102 // जो पुण अत्थं अवहरइ तस्स सो जीविअंपि अवहरइ / जं सो अत्थकएणं उज्झइ जी न उण अत्थं // 103 // तो जीवदयापरमं धम्म गहिऊण गिण्ह माऽदिन्नं / जिण-गणहर-पडिसिद्ध लोगविरुद्धं अहम्मं च // 14 // चोरो परलोगमिऽवि नारयतिरिएसु लहइ दुक्खाई / मणुअत्तणेवि दीणो दारिद्दोबहुओ होइ // 105 // चोरिकनिवित्तीए सावयपुत्तो जहा सुहं लहई / किढि मोरपिच्छचित्तिअ गुट्ठीचोराण चलणेसु // 106 // रक्खाहि बंभचरं बंभगुत्तीहिं नवहिं परिसुद्धं / निचं जिणाहि कामं दोसपकामं विआणित्ता // 10 // जावइआ किर दोसा इहपरलोए दुहावहा हुंति / . आवहइ ते उ सव्वे मेहुणसन्ना मणूसस्स // 108 // . Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 भत्तपरिणापयन्नो (3) रइ-अरइ-तरलजीहाजुएण संकप्पउन्भडफणेणं / विसयबिलवासिणा मयमुहेण विब्बोअरोसेणं / / 109 / / कामभुअंगेण दट्ठा लज्जा-निम्मोअदप्पदाढेणं / नासंति नरा अवसा दुस्सहदुक्खावहविसेणं // 110 // लल्लक्कनिरयविअणाओ घोरसंसार-सायरुव्वहणं / संगच्छझ् न य पिच्छइ तुच्छत्तं कामिअसुहस्स // 111 // वम्मह-सर-सयविद्धो गिद्धो वणिउव्व रायपत्तीए / पाउक्खालयगेहे दुग्गंधेऽणेगसो वसिओ // 112 // कामासत्तो न मुणइ गम्मागम्मपि वेसिआणुव्व / सिट्ठी कुबेरदत्तो निअयसुआ-सुरय-रइरत्तो // 113 // पडिपिल्लिअ-कामकलिं-कामग्घत्थासु-मुअसु-अणुबन्धं / महिलासु दोसविस-वल्लरीसु पयई नियच्छंतो // 114 // महिला कुलं सुवंसं पियं सुअं मायरं च पिअरं च / विसयंधा अगणंती दुखसमुद्दम्मि पाडेइ // 115 / / नीअं हिं सुपओहराहिं उप्पिच्छमंथरगईहिं / महिलाहिं निन्नयाहि व गिरिवरगुरुआवि भिज्जंति // 116 // सुठुवि जिआसु सुठुवि पिआसु सुठुवि परूढ-पेमासु / महिलासु भुअंगीसु व वीसंभं नाम को कुणइ ? // 117 // . वीसंभनिन्भरंपि हु उवयारपरं परूढ-पणयपि / कयविाप्प पिअं झत्ति निति निहणं हयासाओ // 118 // रमणीअईसणाओ सोमालंगीओ गुणनिबद्धाओ। नवमालइमालाउ व हरंति हिअयं महिलिआओ // 119 // Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रत रत्नरत्नाकरे किं तु महिलाण तासिं दसणसुंदेरजमि-अमोहाणं / आलिंगणमइरा देइ वज्झमालाण व विणासं // 120 // रमणीण दंसणं चेव सुंदरं होउ संगमसुहेणं / गंधुच्चिय सुरहो मालईइ मलणे पुणः विणासो // 12 // साकेअपुराहिवइ देवरई रजसुक्खपन्भट्टो / पंगुलहेतुं छूढो बुढो अ नईइ देवीए // 122 // सोअसरी दुरिअ-दरीकवड-कुडी महिलिआ किलेसकरी / वइर-विरोअण-अरणी दुक्खखणी सुक्खपडिवक्खा // 123 // अमुणिअ-मणपरिकम्मो सम्मको नाम नासिउं तरइ / वम्मह-सरपसरोहे दिहिच्छोहे मथच्छीणं ? // 124 / / घणमालाओ व दूरुन्न-मंतसुपओहराउः क्ढंति / मोहविसं महिलाओ अलक्कक्सिं व पुरिसरस // 125 // परिहरसु तओ तासि दिष्टिं दिट्ठीविसरस व अहिस्स / जं रमणि-नयणबाणा चरित्तपाणे विणासंति // 126 // महिला-संसग्गीए अग्गी इव जं च अप्पसारस्स / मयणं व मणो मुणिणोऽवि हंत सिग्घ चिअ विलाइ // 12 // जइवि परिचंत्तसँगो तवतणुअंगो तहावि परिवडइ / महिला-संसग्गीए कोसाभवणूसिअव्व रिसी // 128 // सिंगारतरंगाए विलासलाइ जुठवणजलाए। पहसिअ-फेणाँइ मुणी नारिनईए न बुड्डेति // 129 // विसयजलं मोहकलं विलास-वियोज-जलयराइन्नं। . मयमयरं उत्तिन्ना तारुममहनवं धीरा // 130 // Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 भत्तपरिणाप्रयन्नो (3) mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm अभितरबाहिरए सच्चे संगे (गंथे) तुमं विवज्जेहि / कय-कारिअणुमईहिं काय-मणोवाय-जोगेहिं / / 131 / / संगनिमित्तं मारइ भणइ अलीअं करेइ चोरिकं / सेवइ मेहुण मुच्छं अप्परिमाणं कुणइ जीवो // 132 // संगो महाभयं जं विहेडिओ सावएण संतेणं / पुत्तेण हिए अत्थंमि मुणिवई कुंचिएण जहा // 133 / / सव्वग्गंथ-विमुक्को सीईभूओ पसंतचित्तो अ। जं पावइ मुत्तिसुहं न चकवट्टीवि तं लहइ.॥१३४॥ निरसल्लस्सेह महव्वयाइं अक्खंड-निव्वणगुणाई / उवहम्मति अ ताइं नियाणसल्लेण मुणिणोऽवि // 135 // अह रागदोसगब्भं मोहग्गभं च तं भवे तिविहं / धम्मत्थं हीणकुलाइ-पत्थणं मोहगभं च // 136 // रागेण गंगदत्तो दोसेणं विरसभूइमाईआ। मोहेण चंडपिंगल-माईआ हुँति दिटुंता // 13 // णिअ जो मुक्खसुहं कुणइ निआणं असारसुहहेउं / सो कायमणिकएणं वेरुल्लिअमणि पणासेइ // 138 // दुक्खक्खय कम्मक्खय समाहिमरणं च. बोहिलाभो अ। एअं पत्थेअव्वं न पत्थणिज तओ अन्नं // 139 // उझिअनिआणसल्लो निसिभत्त-निअत्तिसमिइगुत्तीहिं। पंचमहव्वय-रक्खं कयसिक्सुक्खं पसाहेइ // 14 // इंदिअ-विसय-पसत्ता पडंति संसारसायरे. जीवा / पक्खिव्व छिन्नपक्खा सुसीलगुण-पेहुण्मविहूणा // 141 // Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे 30 न लहइ जहा लिहंतो मुहिल्लिअं अट्ठिअं रसं सुणओ। सो तइ तालुअ-रसि विलिहंतो मन्नए सुक्खं // 142 // महिला-पसंगसेवी न लहइ किंचिवि सुहं तहा पुरिसो। सो मन्नए बराओ सयकाय-परिस्समं सुक्खं // 14 // सुठुवि मग्गिजंतो कत्थवि केलीइ नत्थि जह सारो। इंदिअ-विसएसु तहा नत्थि सुहं सुछवि गविट्ठ // 144 // सोएण पवसिअपिआ चक्खूराएम माहुरो वणिओ / घाणेण रायपुत्तो निहओ जीहाइ सोदासो // 14 // फासिदिएण दुट्ठो नट्ठो सोमालिआ महीपालो। इक्किक्केणवि निहया किं पुण जे पंचसु पसत्ता ? // 146 // विसयाविक्खो निवडइ निरविक्खो तरइ दुत्तरभवोहं / देवी-देवसमागय-भाउयजुअलं व भणिअं च // 14 // लिआ अवयक्खता निरावयक्खा गया अविग्घेणं / तम्हा पवयणसारे निरावयवखेण होअव्वं // 14 // विसए अवियक्खंता पडंति संसारसायरे घोरे। . विसएसु निराविक्खा तरंति संसारकंतारं // 149 // ता धीर ! धीबलेणं दुईते दमसु इंदिअमइंदे / तेणुक्खयपडिववखो हराहि आराहणपडागं // 15 // कोहाईण विवागं नाऊण य तेसि निग्गहेण गुणं / निन्गिण्ह तेण सुपुरिस ! कसायकलिलो पयत्तणं // 151 // जं अइतिक्खं दुक्खं जं च सुहं उत्तमं तिलोईए। .. तंजाण कसायाणं वुद्डिक्खय-हेटअं सव्वं // 152 // . Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ भत्तारिणापयन्नो (3) कोहेण नंदमाई निहया माणेण परसुरामाई / मायाइ पंडरज्जा लोहेणं लोहनंदाई // 153 / / इंअ उवएसामय-पाणएण पल्हाइअम्मि चित्तमि / जाओ सुनिव्वओ सो पाऊण व पाणिअंतिसिओ // 154 // इच्छामो अणुसटिं भंते ! भवपंक-तरणदढलहिँ / जं जह उत्तं तं तह करेमि विणओणओ भणइ // 15 // जइ कहवि असुहकम्मोदएण देहम्मि संभवे विअणा / अहवा तण्हाईआ परीसहा से उदीरिज्जा // 156 // निद्धं महुरं पल्हायणिज-हिअयंगमं अगलिअं च। तो सेहावेअन्धो सो खबओ पन्नवतेणं // 157 / / संभरसु सुअण ! जं तं मझमि चउव्विहस्स संघस्स / बूढा महापइन्ना अहयं आराहइस्सामि // 158 / / अरिहंत-सिद्ध-केवलि-पञ्चक्खं सव्वसंघ-सक्खिस्स / पञ्चक्खाणस्स कयस्स भंजणं नाम को कुणइ ? // 159 // भालंकीए करुण खजंतो घोरविअणत्तोवि / आराहणं पवन्नो झागेण अवंतिसुकुमालो // 160 // मुग्गिल्लगिरिमि सुकोसलोऽवि सिद्धत्थदइअओ भयवं / वग्धीए खजतो पडिवन्नो उत्तमं अटुं // 16 // गुढे पाओवगओ मुबंधुणा गोमए पलिअम्मि / डझंतो चाणको पडिवन्नो उत्तमं अढें // 162 // अवलंबिऊण सत्तं तुमंपि ता धीर ! धीरयं कुणसु / भावेसु अ नेगुन्नं संसारमहासमुद्दस्स // 163 // Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरश्माकरे जम्म-जरा-मरणजलो अणाइमं वसण-सावयाइन्नो / . . जीवाण दुक्खहेऊ कटं रुद्दो भक्समुद्दो // 164 / / धन्नोऽहं जेण मए अणोरपारंमि भवसमुद्दम्मि / भवसय-सहस्सदुलहं लद्धं सद्धम्मजाणमिणं // 165 / / एअस्स पभावेणं पालिज्जतस्स सइ पयत्तेणं / जम्मंतरेऽपि जीवा पावंति न दुक्खदोगच्चं // 166 / / चिंतामणी अउव्वो एअमपुवो अं कप्परुक्खुत्ति / एअं परमो मंतो एअं परमामय-सरिच्छं // 167 // अह मणमंदिर-सुंदरफुरंत-जिणगुणनिरंजणुजोओ / पंचनमुक्कारसमे पाणे पणओ क्सिजेइ // 168 // परिणाम-विसुद्धीए सोहम्मे सुरवरो महिड्ढीओ। आराहिऊण जायइ भत्तपरिनं जहन्नं सो // 169 // उक्कोसेण निहत्थो अच्चुअकप्पंमि आयए अमरो / निव्वाणसुहं पावइ साहू सव्वट्ठसिद्धि वा // 10 // इअ जोइसर-जिणवीरभद्द-मणिआणुसारिणीमिणमो। भत्तपरिन्नं धन्ना पढंति निसुणेति भावेति // 171 // सत्तरिसयं जिणाण व गाहाणं समयखित्तपन्नतं / आराहतो विहिणा सासयसुक्खं लहइ मुक्खं // 172 // // इइ भत्तपरिण्णा-पयन्नो संमत्तो॥ TRIOR Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // सिरिचिरंतनायरिय-विरइयं सिरिपंचसुत्तं // तत्थ पठमं सुत्तं णमो वीअरागाणं सव्वण्णूणं देविंदपूईआणं जहट्ठिअवत्थुवाईणं तेलुक्कगुरूणं अरुहंतागं भगवंतागं, जे एवमाइक्खंति-इह खलु अणाइ जीवे, अणाइ जीवरस भवे, अणाइ कम्मसंजोगनिव्वत्तिए, दुक्खरूवे, दुक्खफले, दुक्खाणुबंधे; एअस्स णं वुच्छित्ती सुद्धधम्माओ, सुद्ध धम्मसंपत्ती पावकम्मविगमाओ, पावकम्मविगमो तहाभव्वत्ताइभावओ; तस्स पुण विवागसाहणाणि चउसरणगमणं दुक्कडगरिहा सुकडाण सेवणं; अओ कायव्वमिणं होउकामेणं सया सुप्पणिहागं भुजो भुजो संकिलेसे, तिकालमसंकिलेसे; जावजीवं मे भगवंतो परमतिलोगनाहा अगुत्तरपुन्नसंभारा खीणरागदोसमोहा अचिंतचिंतामणी भवजलहिपोआ एगंतसरणा ‘अरहंता सरणं; तहा पहीणजरामरणा अवेअकम्मकलंका पणट्ठवाबाहा केवलनाणदसणा सिद्धिपुरनिवासी निरुवमसुहसंगया, सव्वहा कयकिच्चा सिद्धा सरगं; तहा पसंतगंभीरासया सावजजोगविरया पंचविहायारजाणगा परोवयारनिरया पउमाइनिंदसणा झाणज्झयणसंगया, विसुज्झमाणभावा साहू सरणं; तहा सुरासुरमणुअपूइओ मोहतिमिरंसुमाली रागद्दोसविसपरममंतो, हेऊ सयलकल्लाणाणं, कम्मवणविहावसू, साहगो सिद्धभावस्स, केवलिपण्णत्तो धम्मो जावज्जीवं मे भगवं सरणं, सरणमुवगओ अ एएसिं / साहू सरणे, तहा एसयलकहाणाणं, काजावं मे भगवं Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm गरहामि दुक्कडं जगं अरहंतेसु वा, सिद्धेसु वा; आयरिएसु वा, उवज्झाएसुवा, साहूसुवा, साहुणीसु वा, अन्नेसु वा धम्मट्ठाणेसु माणगिज्जेसु पूअणिज्जेसु, तहा माईसु वा, पिईसु वा, बंधुसु वा मित्तेसु वा, उवयारीसु वा, ओहेण वा जीवेसु मग्गट्टिएसु मग्गसाहणेसु अमग्गसाहणेमु, जं किंचि वितहमायरियं अणायरिअव्वं अणिच्छिअव्वं पावं पावाणुबंधिः सुहुमं वा बायरं वा; मणेण वा, वायाए वा, कारण वा; कयं वा, काराविअं वा, अणुमोइअं वा; रागेण दोसेण वा, मोहेण वा; इत्थ वा जम्मे, जम्मंतरेसु वा; गरहिअमेअं दुक्कडमेअं उज्झियव्वमेअं; विअणि मए कल्लाणमित्तगुरुभगवंतवयणाओ; एवमेअंति रोइअं सद्धाए; अरिहंतसिद्धसमक्खं गरहामि अहमिण; दुक्कडमेअं उझियव्वमेअं इत्थ मिच्छामिदुक्कडं मिच्छामिदुक्कडं मिच्छामिदुक्कडं होउ मे एसा सम्म गरिहा, होड़ मे अकरणनिअमो, बहुमयं ममेअंति इच्छामि अणुसहि अरहंताणं भगवंताणं, गुरूणं कल्लाणमित्ताणंति; होउ मे एएहिं संजोगो, होउ मे एसा सुपत्थणा, होउ मे इत्थ बहुमाणो, होउ मे इओ मुक्खबीअंति; पत्तेसु एएसु अहं सेवारिहे सिआ आगारिहे सिआ, पडिवत्तिजुत्ते सिआ, निरइआरपारगे सिआ, संविग्गो जहासत्तीए सेवेमि सुकडं; अणुमोएमि सव्वेसिं अरहंताणं अगुट्ठाणं, सव्वेसि सिद्धाणं सिद्धभावं, सव्वेसिं आयरिआणं आयारं सव्वेसिं उवज्झायाणं सुत्तप्पयाणं, सव्वेसिं साहूणं साहुकिरिअं, सव्वेसिं सावगाग मुक्खसाहणजोगे; सव्वेसिं देवाणं सव्वेसि जीवाणं होउकामागं कल्लाणासयाणं मग्गसाहणजोगे; होउ मे एसा अगुमोअणा-सम्मं विहिपुब्विआ, सम्मं सुद्धासया सम्मं.पडिवत्तिरूवा, सम्म निरइआरा, परम गुण जुत्तअरहंताइसामत्थओ; अचिंतसत्तिजुत्ता Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पंचसुत्त (5) हि ते भगवंतो बीअरागा सव्वण्णू परमकल्लाणा, परमकल्लाणहेऊ सत्ताणं; मूढे अम्हि पावे अणाइमोहवासिए, अणभिन्ने भावओ हिआहिआणं, अभिन्ने सिआ, अहिअनिवित्ते सिआ, हिअपवित्ते सिआ, आराहगे सिआ उचिअपडिवत्तीए सव्वसत्ताणं सहिअंति; इच्छामि सुक्कडं इच्छामि सुक्कडं / एवमेअं सम्मं पढमाणरस सुणमाणरस अणुप्पेहमाणरस सिढिलीभवंति परिहायति खिजंति अमुहकम्माणुबंधा, गिरणुबंधे वाऽसुहकम्मे भग्गसामथ्थे सुहपरिणामेणं, कडगबद्धे विअ विसे अप्पफले सिआ, सुहावणिजे सिआ, अपुणभावे सिआ, तहा आसगलिजंति परिपोसिज्जंति निम्मविजंति मुहकम्माणुबंधा, साणुबंधं च सुहकम्म पगिहें पगिट्ठ भावजिअं नियमफलयं, सुपउत्ते विअ महागएसुहफले सिआ, मुह पवत्तगे सिआ, परमसुहसाहगे सिआ, अओअपडिबंधमेअं अमुहभाव निरोहेणं सुहभावबीअंति, सुप्पणिहाग सम्मं पढिअव्वं,सम्म सोअव्वं, सम्मं अणुप्पेहिअव्वंति नमो नमिअनमिआणं परमगुरुवीअरागाणं नमो सेसनमुक्करारिहाणं, जयउ सव्वणणुसासणं, परमसंबोहीए सुहिणो भवंतु जीवा, सुहिणो भवंतु जीवा सुहिणो भवंतु जीवा / / इति पावपडिग्याय-गुणबीजाहाणसुत्तं समत्तं // 1 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm अह बिइयं सुत्तं। जायाए धम्मगुणपडिवत्तिसद्धाए भाविज्जा / एएसिं सरूवं पयइसुंदरत्तं अणुगामित्तं परोवयारित्तं परमत्थहेउत्तं, तहा दुरणुचरतं, भंगे दारुणतं, महामोहजणगत्तं; भूओ दुल्लहत्तंति, एवं जहासत्तीए उचिअविहाणेणं अञ्चंतभावसारं पडिवजिज्जा; तंजहा-थूलगपाणाइवायविरमणं 1 थूलगमुसावायविरमणं 2 थूलगअदत्तादाणविरमणं 3 थूलगमेहुणविरमगं 4 थूलगपरिग्गहविरमण 5 मिच्चाइ, पडिवजिऊण पालणे जइज्जा, सयाणागाहगे सिआ, सयाणाभावगे सिआ, सयाणापरतंते सिआ-आणा हि मोह विसपरममंतो, जलं रोसाइजलणस्स, कम्मवाहितिगिच्छासत्थ, कप्पपायवो सिवफलस्स, वजिज्जा अधम्ममित्तजोगं चिंतिजाभिणवपाविए गुणे, अणाइभवसंगए अ अगुणे, उदग्गसहकारितं अधम्ममित्ताणं, उभयलोगगरिहितं, असुहजोगपरंपरंच, परिहरिजा सम्मं लोगविरुद्धे, करुणापरे जणाणं, न खिसाविज्ज धम्मं, संकिलेसो खु एसा, परमबोहिबीअमबोहिफलमप्पणोत्ति, एवमालोएजा-न खलु इत्तो परो अणत्थोअंधत्तमेअं संसाराडवीए, जणगमणिठ्ठावायाणं, अइदारुणं सरूवेणं, असुहाणबंधमञ्चत्थं; सेविज धम्ममित्त विहाणेणं, अंधो विवाणुकट्टाए, वाहिए विव विजे, दरिदो विव ईसरे, भीओ विव महानायगे, न इओ सुंदरतरमन्नंति बहुमाणजुत्ते सिआ, आणाकंखी, आणापडिच्छगे आणाअविराहगे, आणानिप्फायगेति; पडिवन्नधम्मगुणारिहं च वट्टिजा गिहिसमुचिएसु गिहिसमायारेसु, परिसुद्धाणुट्ठाणे, परिसुद्धमणकिरिए, परिसुद्धवइकिरिए, परिसुद्धकायकिरिए, वज्जिज्जाऽणेगोवघायकारणं गरहणिज्जं बहुकिलसं आयइविराहगं समारंभ, न चिंतिज्जा परपीडं न भाविजा Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पंचसुत्तं (5) दीणयं, न गच्छिज्ज हरिसं, न सेविज्जा वितहाभिनिवसं, उचिअमणपवत्तगे सिआ; न भासिज्ञा अलिअं, न फरुसं, न पेसुन्नं, नाणिबद्धं, हिअमिअभासगे सिआ; एवं न हिंसिजा भूआणि, न गिहिज्ज अदत्तं, न निरिक्खिज परदारं, न कुजा अणत्थदंडं, सुहकायजोगे सिआ, तहा लाहोचिअदागे लाहोचिअभोगे लाहोचिअपरिवारे लाहोचिअनिहिकरे सिआ; असंतावगे परिवारस्स, गुणकरे जहासत्ति, अणुकंपापरे, निम्ममे भावणं, एवं खु तप्पालणेवि धम्मो, जह अन्नपालणेत्ति; सव्वे जीवा पुढो पुढो, ममत्त बंधकारणं; तहा तेसु तेसु समायारेसु सइसमण्णागए सिआ, अमुगेहं अमुगकुले अमुगसिस्से अमुगधम्मट्ठाणट्ठिए; न मे तव्विराहणा न मे तदारंभो वुड्ढी ममेअस्स, एअमित्थ सारं, एअमायभूअं, एअं हिअं; असारमण्णं सव्वं, विसेसओ अविहिगहणेणं, एवमाह तिलोगबंधू परमकारुणिगे सम्मंसंबुद्धे भगवं अरहंतेत्ति, एवं समालोचिअ तदविरुढेसु समायारेसु सम्मं वट्टिजा, भावमगंलमेअं तन्निप्फत्तीए; तहा जागरिज धम्मजागरिआए, को मम कालो, किमअस्स उचिअं, असारा विसया, निअमगामिणो, विरसावसाणा, भीसणो मच्चू , सव्वाभावकारी अविनायाग़मणो अणिवारणिजो पुणो पुणोणुबंधी; धम्मो एअस्स ओसहं, एगंतविसुद्धो, महापुरिससेविओ सव्वहिअकारी निरइआरो परमाणंदहेज, नमो इमस्स धम्मस्स नमो एअधम्मपगासगाणं, नमो एअधम्मपालागणं नमो एअधम्मपरूगाणं नमो एअधम्मपवज्जगाणं, इच्छामि अहमिणं धम्म पडिवजित्तए, सम्म मणवयणकायजोगेहि होउ ममेअं कल्लाणं परमकल्लाणाणं जिणाणमणुभावओ, सुप्पणिहाणमेवं चिंतिजा पुणो पुणो, एअधम्मजुत्ताणमववायकारी सिआ, पहाणं मोहच्छेअणमेअं, एवं विसुज्झमाणे भावणाए Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे xxmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm कम्मापगमेणं उवेइ एअस्स जुग्गय, तहा संसारविरत्ते संविग्गो भवइ अममे अपरोवतावी विसुद्धे विसुद्धमाणभावे // इति साहुधम्मपरिभावणासुत्तं सम्मत्तं // 2 // *** तइयं सुत्तं / परिभाविए साहुधम्मे जहोदिअगुणे जइज्जा सम्ममेयं पडिजित्तए, अपरोवतावं परोवतावो हि तप्पडिवत्तिविग्धं, अणुपाओ खु एसो, न खलु अकुसलारंभओ हिअं, अप्पडिबुद्धे कहिंचि पडि. बोहिज्जा अम्मापिअरे, उभयलोगसफलं जीविअं, समुदायकडा कम्मा समुदायफलत्ति, एवं सुदीहो अ विओगो, अण्णहा एगरुक्खनिवासिसउणतुल्लमेअं, उद्दामो मच्चू पच्चासण्यो अ / दुल्लहं मणुअत्तं समुद्दपडिअरयणलाभतुल्लं; अइप्पभूआ अण्णे भवा दुक्खबहुला मोहंधयारा अकुसलाणुबंधिणो, अजुग्गा सुद्धधम्मस्स; जुग्गं च एअं पोअभूअं भवसमुद्दे, जुत्तं सकज्जे निउंजिउं, संवरठुइअच्छिदं नाणकण्णधारं तवपवणजवणं। खणे दुल्लहे सव्वकजोवमाईए सिद्धिसाहगधम्मसाहगत्तेण, उवादेआ य एसा जीवाणं-जं न इमीए जम्मो, न जरा, न मरणं, न इट्ठविओगो। नाणिट्ठसंपओगो, न खुहा, न पिवासा, न अण्णो कोइ दोसो, सव्वहा अपरतंतं जीवावत्थाणं, असुभरागाइरहिअं संतं सिवं अव्वाबाहंति, विवरीओ अ संसारो इमीए-अणवट्ठिअसहावो, इत्थ खलु सुहीवि असुही, संतमसंतं, सुविणुव्व सव्वमाल Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 पंचसुतं 5) मालंति; ता-अलमित्थ पडिबंधेणं, करेह मे अणुग्गह, उज्जमह एअं बुच्छिदित्तए, अहंपि तुम्हाणुमईए साहेमि एअं निम्विन्नो जम्ममरणेहिं; समिज्झइ अ मे समीहिअं गुरुपभावेणं; एवं सेसेवि बोहिज्जा तओ सममेएहिं सेविज धम्म, करिजोचिअकरणिज्जं, निरासंसो उ सव्वदा; एअं परममुणिसासणं / अबुज्झमाणेसु अ कम्मपरिणईए विहिज्जा जहासत्तिं तदुवकरणं आओवायसुद्धं समईए कयण्णुआ खु एसा; करुणा य धम्मप्पहाणजणणी जणम्मि, तओ अणुण्णाए पडिवज्जिज्ज धम्मं, अण्णहा अणुवहे चेव उवहिजुत्ते सिआ, धम्माराहणं खु हिअं सव्वसत्ताणं, तहा तहेअं संपाडिज्जा; सव्वहा अपडिवजमाणे चइजा ते अट्ठाणगिलाणोसहत्थचागनाएणं से जहा नामए केइ पुरिसे कहंचि कंतारगए अम्मापिइसमेए तप्पडिबद्धे वञ्चिज्जा, तेसिं तत्थ नियमघाई पुरिसमित्तासझे संभवओसहे महायंके सिआ तत्थ से पुरिसे तप्पडिबंधाओ एवमालोचिअ-न भवंति एए निअमओ ओसहमंतरेण, ओसहभावे अ संसओ, कालसहाणि अ एआणि, तहा संठविअ संठविअ तदोसहनिमित्तं सवित्तिनिमित्तं च चयमाणे साहू; एस चाए अचाए, अचाए चेव चाए, फलमित्थ पहाणं बुहाण, धीरा एअदंसिणो; स ते ओसहसंपायणेण जीवाविज्जा संभवाओ पुरिसोचिअमेअं; एवं सुक्कपक्खिए महापुरिसे संसारकंतारपडिए अम्मापिइसंगए धम्मपडिबद्ध विहरिजा, तेसिं तत्थ निअमविणासगे अपत्तबीजाइपुरिसमित्तासझे संभवंतसम्मत्ताइओसहे मरणाइविवागे कम्मायके सिआ, तत्थ से सुक्कपक्खिए पुरिसे धम्मपडिंबंधाओ एवं समालोचिअ-'विणस्संति एए अवस्सं सम्मत्ताइओसहविरहेण, तरस संपाडणे विभासा, कालसहाणि अ एआणि ववहारओ', तहा संट्ठविअ संह्रविअ इहलोगचिताए तेसिं सम्मत्ताइओसहनिमित्त विसिट्ठ Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत नरनाकरे गुरुमाइभावेण, सवित्तिनिमित्तं च किञ्चकरणेण, चयमाणे संजमपडिवत्तीए साहुसिद्धीए, एस चाए अचाए, तत्तभावणाओ, अचाए चेव चाए, मिच्छाभावणाओ; तत्तफलमित्थ पहाणं परमत्थओ; धीरा एअदंसिणो आसन्नभव्वा; स ते सम्मत्ताइओसहसंपाडगेण जीवाविजा, अञ्चतिअं अमरणावंज्झबीअजोगेणं संभवाओ; सुपुरिसोचिअमेअं; दुप्पडिआराणि अ अम्मापिईणि, एस धम्मो सयाणं, भगवं इत्थ नाय-परिहरमाणे अकुसलाणुबंधि अम्मापिइसोगंति; एवमपरोवतावं सव्वहा सुगुरुसमीवे, पूइत्ता भगवते वीअरागे साहू अ, तोसिऊण विहवोचिअं किवणाई, सुप्पउत्तावस्सए सुविसुद्धनिमिते समहिवासिए विसुज्झमाणो महया पमोएणं सम्मं पव्वइज्जा, लोअधम्मेहितो लोगुत्तरधम्मगमणेण; एसा जिणाणमाणा महाकल्लाणत्ति न विराहिअव्वा बुहेणं, महाणस्थभयाओ सिद्धिकंखिणा // इति पञ्चजागहणविहिसुत्तं सम्मत्तं // 3 // * ** चउत्थं सुत्तं / स एवमभिपव्वइए समाणे सुविहिभावओ किरिआफलेण जुज्जइ विसुद्धचरणे महासत्ते न विवज्जयमेइ / एअ अभावेऽभिप्पेअसिद्धी उवायपवित्तीओ; नावियज्जत्थोणुवाए पयट्टइ, उववाओ अ साहगो निअमेण, तस्स तत्तश्चाओ; अण्णहा अइप्पसंगाओ; मिच्छ्यमयमेअं; से समलिट्ठकंचणे समसत्तुमित्ते निअत्तग्गहदुक्खे पसमसुहसमेए Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पंचसुत्तं (5) सम्मं सिक्खमाइअइगुरुकुलवासी गुरुपडिबद्धे विणीए भूअत्थदरिसी; न इओ हिअं तत्तंति मन्नइ, सुस्सूसाइगुणजुत्ते तत्ताभिनिवेसा विहिपरे परममंतोत्ति अहिज्जइ सुत्तं, बद्धलक्खे आसंसाविप्पमुक्के आययही; स तमवेइ सब्वहा, तओ सम्मं निउंजइ, एअं धीराण सासणं, अण्णहा अणिओगो अविहिगहिअमंतनाएण अणाराहणाए न किंचि, सदणारंभाओ धुवं, इत्थ मग्गदेसणाए दुक्खं अवधीरणा अप्पडिवत्ती, नेवमहीअमहीअं अवगमविरहेण; न एसा मग्गगामिणो, विराहणा अणत्थमुहा, अस्थहेऊ, तस्सारंभाओ धुवं, इत्थ मग्गदेसणाए अणभिनिवेसो पडिवत्तिमित्तं किरिआरंभो, एवंपि अहीअं अही, अवगमलेसजोगओ, अयं सबीओ नियमेण, मग्मगामिणो खु एसा अवायबहुलास, निरवाए जहोदिए सुत्तुत्तकारी हवइ / पवयणमाइसंगए पंचसमिए तिगुत्ते, अणत्थपरे एअञ्चाए अविअत्तरस सिसुजणणिचायमाएण; घिअत्ते इत्थ केवली एअफलभूए, सम्ममेअं विआणइ दुविहाए परिण्णाए, तहा आसासपयासदीवं संदीणाऽथिराइभेअं, असंदीणथिरत्थमुज्जमइ जहासत्तिमसंभंते अणूसगे असंसत्तजोगाराहए भवइ, उत्तरुत्तरजोगसिद्धीए मुञ्चइ पावकम्मुणत्ति, विसुज्झमाणे आभवं भावकिरिअमाराहेइ, पसमसुहमा हवइ-अपीडिए संजमतवकिरिआए अव्यहिए परीसहोवसग्गेहिं, वाहिअसुकिरिआनाएणं; से जहा नामए केइ महावाहिगहिए अणुहूअतव्वेअणे विण्णाया सरूवेण निव्यिण्णे तत्तओ सुविज्जवयणेण सम्म तमवगच्छिअ जहाविहाणओ पवण्णे सुकिरिअं; निरुद्धजहिच्छाचारे, तुच्छपत्थभोई , मुञ्चमाणे वाहिणा, निअत्तमाणवेअणे समुवलब्भारोग्गं पवड्ढमाणतब्भावे तल्लाभनिव्वुईए तप्पडिबंधाओ सिराखाराइजोगेवि वाहिसमारुग्ग Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रनरत्नाकरे विण्णाणेण इट्ठनिप्फत्तीओ अणाकुलभावयाए किरिओवओगेण अपीडिए अव्वहिए सुहलेस्साए वड्ढइ, विज्जं च बहु मण्णइ, एवं कम्मवाहिगहिए अणुभूअजम्माइवेअणे, विण्णाया दुक्खरूवेणं, निविण्णे तत्तओ, तओ सुगुरुवयणेण अणुट्ठाणाइणा तमवगच्छिा पुव्वुत्तविहाणओ पवन्ने सुकिरिअं पव्वजं; निरुद्धपमायायारे असारसुद्धभोई मुञ्चमाणे कम्मवाहिणा, निअत्तमाणिट्ठविओगाईवेअणे, समु. वलब्भ चरणारुग्गं, पवड्ढमाणसुहभावे, तल्लाभनिव्वुईए तप्पडिबंधविसेसओ परीसहोवसग्गभावेवि तत्तसंवेअणाओ कुसलासयबुड्ढीथिरासयत्तेनाधम्मोवओगाओ, सया थिमिए तेउल्लेसाए पवड्ढइ, गुरु च बहु मन्नइ जहोचिअं असंगपडिवत्तीए, निसग्गपवित्तिभावेण एसा गुरुई विआहिआ भावसारा, विसेसओ भगवंतबहुमाणेणं, 'जो मं पडिमन्नइ से गुरुंति' तदाणा; अन्नहा किरिआ, अकरिआ, कुलडानारीकिरिआसमा गरहिआ तत्तवईणं, अफलजोगओ; विसण्णतत्तीफलमित्थ नायं, आवट्टे खु तप्फलं असुहाणुबंधे, आयओ गुरुबहुमाणो अवंझकारणत्तेण, अओ परमगुरुसंजोगो, तओ सिद्धि असंखयं एसेह सुहोदए पगिट्टतयणुबंधे भववाहितेगिच्छी, न इओ सुदरं परं, उवमा इत्थ न विजई, स एवं पण्णे, एवं भावे, एवं परिणामे, अप्पडिवडिए, वड्ढमाणे तेउल्लेसाए, दुवालसमासिएणं परिआएणं अइक्कमइ सव्वदेवतेउल्लेसं; एवमाह महामुणी; तओ सुके सुक्काभिजाई भवइ, पायं छिण्णकम्माणुबंधे, खवइ लोगसणं, पडिसोअगामी, अणुसोअनिवित्ते, सया सुहजोगे एस जोगी विआहिए; एस आराहगे सामण्णस्स, जहा गहिअपइण्णे सव्वोवहासुद्धे संधइ सुद्धगं भवं सम्मं अभवसाहगं-भोगकिरिआ सुरूवाइकप्पं, तओ ता संपुण्णा पाउ. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पंचसुत्त (5) णइ अविगलहेंउभावओ असंकिलिट्ठसुहरूबाओ अपरोवताविणो सुंदरा अणुबंधेणं, न य अण्णा संपुण्णा; तत्तत्तखंडणेणं एअं नाणंति वुच्चइ; एअंमि सुहजोगसिद्धी उचिअपडिवत्तिपहाणा; इत्थ भावो पवत्तगो; पायं विग्घो न विजइ निरणुबंधासुहकम्मभावेण, अक्खित्ताओ इमे जोगा भावाराहणाओ, तहा तओ सम्मं पवत्तइ निप्फायइ अणाउले; एवं किरिआ, सुकिरिआ, एंगंतनिक्कलंका निक्कलंकत्थसाहिआ, तहा सुहाणुबंधा उत्तरुत्तरजोगसिद्धीए; तओ से साहइ परं परत्थं सम्म तक्कुसले; सया, तेहिं तेहिं पगारेहिं साणुबंध महोदए बीजबीजादिट्ठावणेणं, कत्तिविरिआइजुत्ते अवंझसुहचिढे समंतभद्दे सुप्पणिहाणाइहेऊ मोहतिमिरदीवे रागामयविजे दोसानलजलनिही संवेगसिद्धीकरे हवइ अचिंतचिंतामणिकप्पे; स एवं परंपरत्थसाहए तहा करुणाइभावओ, अणेगेहिं भवेहिं विमुञ्चमाणे पावकम्मुणा, पवड्ढमाणे अ सुहभावेहिं अणेगभविआए आराहणाए पाउणइ सव्वुत्तमं भवं चरमं अचरमभवहेउ अविगलपरंपरत्थनिमित्तं, तत्थ काऊण निरवसेसं किञ्चं बिहूअरयमले सिज्झइ बुज्झइ मुञ्चइ परिनिव्वाइ सव्वदुक्खाणमंतं करेइ // . . इह पवजापरिपालाणासुत्तं सम्मत्तं // 4 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे स एवमभिसिद्धे परमबंभे मंगलालए जम्मजरामरणरहिए पहीणासुहे अणुबंधसत्तिवजिए संपत्तनिअसरूवे अकिरिए सहावसंहिए अणंतनाणे अणंतदसणे; से न सहे, न रूवे, न गंधे, न रसे, न फासे, अरूवी सत्ता अणित्यंत्यसंढाणा, अणंतविरिआ, कयकिचा, सव्वाबाहविवजिआ, सव्वहा निरविक्खा, थिमिआ, पसंता; असंजोगिए एसाणंदे, अओ चेव परे मए, अविक्खा अणाणंदे, संजोगो विओगकारणं, अफलं फल मेआओ, विणिवायपरं खु तं, बहुमयं मोहाओ अबुहाणं, जमित्तो विवज्जओ, तओ अणत्था अपज्जवसिआ, एस भावरिऊ परे, अओ वुत्ते उ भगवया; नागासेंण जोगो एअरस, से सरूवसंहिए, नागासमण्णत्थ, न सत्ता सदंतरंमुवेइ; अचिंतमेअं केवलिगम्मं तत्तं, निच्छयमयमेअं विजोगवं च जोगोत्ति न एस जोगो, भिण्ण लक्खणमेअस्स, न इत्थाविक्खा, सहावो खु एसो अणंतसुहसहावकप्पो, उवमा इत्थ न विजइ, तब्भावे अणुभावो परं तस्सेव, आणा एसा जिणाणं सव्वण्णूणं अवितहा एगंतओ, न वितहत्ते निमित्तं, न चानिमित्तं कजंति, निदसणमित्तं तु नवरं; सव्वसत्तुक्खए सव्ववाहिविगमे सव्वसंजोगेणं सव्विच्छासंपत्तीए जारिसमेयं, इत्तोणंतगुणं तं तु भावसत्तुक्खयादितो, रागादओ भावसत्तू, कम्मोदया वाहिणो, परमलद्धीओ उ अट्ठा, अणिच्छेच्छा इच्छा, एवं सुहुममेअं न तत्तओं इयरेण गम्मइ, जइसुहं व अजइणा, आरुग्गसुहं व रोगिणत्ति विभासा, अचिंतमेअं सरूवेणं; साइअपजवसि एगसिद्धाविक्खाए, पवाहओ अणाई, ते वि भगवंतो एवं, तहामव्वत्ताइभावओ, विचित्तमेअंतहाफलभेएण, नाविचित्ते सहकारिभेओ, तदविक्खो तओत्ति, अपेगंतवाओ तत्तवाओ, स खलु एवं, इहरहेगतो, Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ पंचसुत्त (5) मिच्छत्तमेसों, न इत्तो चवत्था, अणारिहमेअं; संसारिणो उ सिद्धत्तं, नाबद्धस्स मुत्ती, सहत्थरहिआ, अणाइमं बंधो पवाहेणं अईअकालतुल्लो, अबबंधणे वा मुत्ती पुणो बंधपसंगओ, अविसेसो अबद्धमुक्काणं अणाइजोगे वि विओगो कंचणोवलनाएणं, न दिदिक्खा अकरणस्स, नयादिटुंमि एसा न सहजाए निवित्ती, न निवित्तीए आयट्ठाणं, नयण्णहा तस्सेसा, न भव्वत्ततुल्ला नाएणं, न केवलजीवरूवमेअं, न भाविजोगाविक्खाए तुल्लत्तं, तया केवलत्तेण सयाविसेसओ, तहा सहावकप्पणमप्पमाणमेव; एसेव दोसो परिकप्पिआए, परिणामभेआ बंधाइभेउत्ति साहू; सव्वनयविसुद्धिए निरुवचरिओभयभावेणं; न अप्पभूअं कम्मं, न परिकप्पिअमेअं, न एवं भवादिभेओ न भावाभावो उ सिद्धी, न तदुच्छेदणुप्पाओ, न एवं समंजसत्तं, नाणाइमंतभवो, न हेउफ़लभावो, तस्स तहा सहावकप्पणमजुत्तं निराहारनयकओ निओगेणं; तस्सेव तहाभावे जुत्तमेअं सुहुममट्ठपयमेअं विचिन्तिअंव्वं महापण्णाएत्ति; अपज्जवसिअमेव सिद्धसुक्खं, इत्तो चेवुत्तमं इमं, सव्वहा अणुस्सुगत्तेणंतभावाओ, लोगंतसिद्धिवासिणो एए, जत्थ य एगो तत्थ,निअमा अणंता; अकम्मुणो गई पुव्वपओगेण अलाउप्पभिइनायओ; निअमो अओ चेव अफुसमानगईए गमणं, उक्करिसविसेसओ इअं, अव्वुच्छओ भव्वाण अणंत भावेण, एअमणताणतयं, समया इत्थ नायं, भव्वत्तं जोगयामित्तमेव केसिंचि पडिमाजुग्गदारुनिंदसणेणं, ववहारमयमेअं, एसोऽवि तत्तंग, पवित्तिविसोहणेण अणेगंतसिद्धीओ निच्छ्यंगभावेण, परिसुद्धो उ केवलं, एसा आणा इह भगवओ समंतभद्दा तिकोडिपरिसुद्धीए अपुणबंधगाइगम्मा, एअप्पिअत्तं खलु इत्थ लिंगा; ओचित्तपवित्तिविनेअं संवे Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे गसाहगं निअमा; न एसा अन्नेसिं देआ, लिंगविवजयाओं तप्परिणा, तयणुग्गहट्ठयाए आमकुंभोदगनासनाएणं, एसा करुणत्ति वुच्चइएगंतपरिसुद्धा अविराहणाफला तिलोगनाहबहुमाणेणं निस्सेअससाहिगति // पव्वजाफलसुत्तं // 5 // इह समत्तं पंचसुत्तं चिरंतनायरियविरइयं / Sr. अनायासेन मरणं विनादैन्येन जीवनम् / देहान्ते तव सान्निध्यं देहि मे परमेश्वर ! // . भूयो भूयो जगन्नाथ ! त्वामदःप्रार्थनामहे / त्वत्पादपङ्कजद्वन्द्वे मनो मे भ्रमरायताम् // मैत्रीप्रमोदकारुण्य माध्यस्थ्यमहितोदयम् / स्मरामि क्लेशनाशाय जिनेशस्य पद द्वयम् // . utritiktirittarikritikattratuittikamtarike Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सिरिधम्मदासगणी विरइया उवएसमाला। नमिऊणजिणवरिंदे इंदनरिंदचिए तिलोयगुरु / उबएसमालमिणमो वुच्छामि गुरुषएसेणं // 1 // जगचूडामणिभूओ उसभो वीरो तिलोय सिरितिलओ। एगो लोगाइच्चो एगो चक्खुय तिहुअणस // 2 // संवच्छरमुसभजिणो छम्मासावध्धमाणजिणचंदो / इअ विहरिआ निरसणा जइज्ज एओवमाणेणं // 3 // जइता तिलोअनाहो विसहइ बहुआइ असरिसजणस्स / इअ जीअंतकराई, एस खमा सव्वसाहूणं // 4 // न चइज्जइचालेड, महइमहावद्धमाणजिणचंदो। उवसग्गसहरसेवि, मेरू जह वायगुंजाहिं // 5 // भहो विणीअविणओ, पढमगणहरों समत्तसुअनाणी। जाणतोऽवि तमत्थं, विम्हिअहियओ सुणइ सव्वं // 6 // जं आणवेइ राया, पगईओ तं सिरेण इच्छंति / इअ गुरुजणमुहभणिों कयंजलिउडेहिं सोअव्वं // 4 // जह सुरगणाण इंदो, गहगणतारागणाण जह चंदो। जह य पयाण नरिंदो, गणस्सवि गुरू तहाणंदो // 8 // चालुत्ति महीपालो, न पया परिभवइ एस गुरु उवमा / जं वा पुरओ काउं, विहरति मुणी तहा सोवि // 9 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे 48 पडिरूवो तेयस्सी, जुगप्पहाणागमो महुरवको। गंभीरो धीमंतो, उवएसपरो अ आयरिओ // 10 // अपरिस्सावी सोमो, संगहसीलो अभिग्गहमई य / अविकत्थणो अचवलो, पसंतहियओ गुरू होई // 11 // कइयावि जिणवरिंदा, पत्ता अयरामरं पहं दाउं / आयरिएहिं पवयणं, धारिजइ संपयं सयलं // 12 // अणुगम्मए भगवई, रायसुअजासहस्सविंदेहिं / तहवि न करेइ माणं, परियच्छइ तं तहा नूगं // 13 // दिणदिक्खिअस्स दमगरस, अभिमुहा अजचंदणा अज्जा / नेच्छ आसणगहणं सो विणओ सव्वअजाणं // 14 // वरिससयदिक्खिआए, अन्जाए अञ्जदिक्खिओ साहू / अभिगमण-बंदण-नमंसणेण विणएण सो पुज्जो // 15 // धम्मो पुरिसप्पभवो, पुरिसवरदेसिओ, पुरिसजिट्ठो / लोएवि पहू पुरिसो, किं पुण लोगुत्तमे धम्मे ? // 16 // संवाहणस्स रण्णो, तइया वाणारसीऍ नयरीए / कन्नासहस्समहिअं आसी किर रूववंतीणं // 15 // तहवि य सा रायसिरी, उल्लुटुंती न ताइया ताहिं / उयरहिएण इक्केण, ताइया अंगवीरेण // 18 // महिलाण सुबहुआणवि, मझाओ इह समत्तघरसारो। रायपुरिसेहिं निजइ, जणेऽवि पुरिसो जहिं नस्थि // 19 // किं परजणबहुजाणावणाहिं वरमप्पसक्खियं सुकयं / इह भरहचकवट्टी, पसन्नचंदो य दिटुंता // 20 // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उवएसमाला (6) वसोऽवि अप्पमाणो, असंजमपहेसु वट्टमाणस्स / किं परिअत्तिअवेसं, विसं न मारेइ खजंतं ? // 21 // धम्म रक्खइ वेसो, संकइ वेसेण दिक्खिओ म्हि अहं / उम्मग्गेण पडतं, रक्खइ राया जणवउव्व // 22 // अप्पा जाणइ अप्पा, जहट्ठिओ अप्पसक्खिओ धम्मो। अप्पा करेइ तं तह, जह अप्पसुहावहं होइ // 23 // जं जं समयं जीवो, आविसइ जेण जेण भावेण / सो तम्मि तम्मि समये, सुहासुहं बंधए कम्मं // 24 // धम्मो मएण हुँतो, तो नवि सीउण्ह-वायविज्झडिओ। संवच्छर मणसिओ, बाहुबली तह किलिस्संतो // 25 / / निअगमइ-विगप्पिअ-चिंतिएण सच्छंदबुद्धिरइएणं / कत्तो पारत्तहिअं कीरइ गुरुअणुवएसेणं 1 // 26 // थद्धो निरोवयारी, अविणीओ गव्विओ निरुवणामो / साहुजणस्स गरहिओ, जणेऽवि वयणिजयं लहइ // 27 // थोवेण वि सप्पुरिसा, सणंकुमारुव्व केइ बुझंति / देहे खणपरिहाणी, जं किर देवेंहिं से कहिया // 28 // जइ ता लवसत्तमसुरविमाणवासीवि परिवडंति सुरा। चिंतिज्जंतं सेसं, संसारे सासयं कयरं ? // 29 // कह तं भण्णइ सुक्खं ? सुचिरणवि जस्स दुक्खमल्लिअइ / जं च मरणावसाणे, भवसंसाराणुबंधिं च // 30 // * उवएससहस्सेहिवि, बोहिजंतो न बुज्झइ कोई / जह बंभदत्तराया, उदायिनिवमारओ चेव // 31 // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रत रत्नरत्नाकरे गयकण्णचंचलाए, अपरिचत्ताएँ रायलच्छीए / जीवा सकम्मकलिमलभरियभरा तो पडंति अहे // 32 // वुत्तूणवि जीवाणं, सुदुक्कराइंति पावचरिआई। भयवं जा सा सा सा, पच्चाएसो हु इणमो ते // 33 // पडिवज्जिऊण दोसे, निअए सम्मं च पायवडिआए। तो किर मिगावईए, उप्पन्नं केवलं नाणं // 34 // किं सका वुत्तुं जे सरागधम्मम्मि कोइ अकसाओ ? / जो पुण धरिज धणिअं, दुव्वयंणुज्जालिए स मुणी // 35 // कडुअकसायतरूण, पुफ्फ च फलं च दोऽवि विरसाई / पुप्फेण झाइ कुविओ, फलेण पावं समायरइ // 36 // संतेऽवि कोऽवि उज्झइ, कोऽवि असंतेऽवि अहिलसइ भोए। .. चयइ परपञ्चएणऽवि, पभवो ठूण जह जंबु // 37 // दीसंति परमघोरावि पवरधम्मप्पभावपडिबुद्धा / जह सो चिलाइपुत्तो, पडिबुद्धो सुसुमाणाए // 38 // पुप्फियफलिए तह पिउघरम्मि तण्हा छुहा समणुबद्धा / ढंढेण तहा विसढा, विसढा जह सफलया जाया // 39 // आहारसु सुहेसु अ, रम्भावसहेसु काणणेसुं च / साहूण नाहिगारो अहिगारो धम्मकज्जेसु // 40 // साहू कांतारमहाभएसु अवि जणवएवि मुइअम्मि / अवि ते सरीरपीडं, सहंती न लहं ति य विरुद्धं // 41 // जंतेहि पीलियावि हु, खंदगसीसा न चेव परिकुविया / विइयपरमत्थसारा, खमंति जे पंडिआ हुंति // 42 // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उवएसमाला (6) जिणवयणसुइसकण्णा, अवगयसंसारघोरपेयाला / बालाण खमंति जई, जइत्ति किं इत्थ अच्छेरं ? // 43 // न कुलं इत्थ पहाग, हरिएसबलस्स किं कुलं आसी / आकंपिया तवेणं, सुरावि जं पज्जुवासंति // 44 // देवो नेरइउत्ति य, कीड पयंगुत्ति माणुसो वेसो। रूवस्सी अ विरूवो, सुहभागी दुक्खभागी अ // 45 // राउत्ति य दमगुत्ति य, एस सपागुत्ति एस वेयविऊ / सामी दासो पुज्जो, खलत्ति अधणो धणवइत्ति / / 46 // नवि इत्थ कोऽवि नियमो, सकम्मविगिविट्ठसरिसकयजिट्ठो। अन्नुन्नरूववेसो, नडुव्व परियत्तए जीवो // 47 // कोडीसएहिं धणसंचयस्स गुणसुभरियाएँ कन्नाए। नवि लुद्धो वयररिसी, अलोभया एस साहूणं // 48 // अंतेउरपुरबलवाहणेहिं वरसिरिघरेहिं मुणिवसहा / कामेहिं बहुविहेहि य, छंदिज्जंतावि नेच्छंति // 49 // छेओ भेओ वसणं, आयासकिळेसभयविवागो अ। मरणं धम्मभंसो, अरई अत्थाउ सव्वाइं // 50 // दोससयमूलजालं, पुव्वरिसिविजिय जई वंतं / अत्थं वहसि अणत्थं, कीस अणत्थं तवं चरसी ? // 51 // वह-बंधण-मारण-सेहणाओ काओ परिग्गहे नत्थि / तं जइ परिग्गहुच्चिय, जइधम्मो तो नणु पवंचो // 52 // किं आसि नंदिसेणस्स कुलं जं हरिकुलस्स विउलस्स / आसी पियामहो सच्चरिएण वसुदेवनामुत्ति // 53 / / स्स। Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm विजाहरीहिं सहरिसं, नरिंददुहियाहि अहमहंतीहिं / जं पत्थिज्जइ तइया, वसुदेवो तं तवस्स फलं // 54 // सपरक्कमराउलवाइएण सीसे पलीविए निअए। गयसुकुमालेण खमा, तहा कया जह सिवं पत्तो // 55 // रायकुलेसुऽवि जाया, भीया जरमरणगब्भवसहीणं / साहू सहंति सव्वं, नीयाणऽवि पेसपेसाणं // 56 // पणमंति य पुव्वयरं कुलया, न नमंति अकुलया पुरिसा। पणओ इह पुचि जइजणस्स जह चक्कवट्टिमुणी-॥५५॥ जह चक्कवट्टिसाहू सामाइअसाहुणा निरुवयारं / . भणिओ न चेव कुविओ, पण बहुअत्तणगुणेणं // 28 // ते धन्ना ते साहू, तेसि नमो जे अकजपडिविरया / धीरा वयमसिहारं, चरंति जह थूलिभद्दमुणी // 59 // विसयासिपंजरंमिव, लोए असिपंजरम्मि तिक्खम्मि / सिंहा व पंजरगया, वसंति तवपंजरे साहू // 60 // जो कुणइ अप्पमाण, गुरुवयणं न य लएइ उवएसं / सो पच्छा तह सोअइ, उवकोसघरे जह तवस्सी // 61 // जिट्ठव्वयपव्वयभरसमुव्वहण-ववसिअरस अञ्चतं / जुवइजणसंवइयरे, जइत्तणं उभयओ भर्से // 62 // जइ ठाणी जइ मोणी, जइ मुंडी वक्कली तवस्सी वा / पत्थन्तो अ अबंभ, बंभावि न रोयए मज्झं // 33 // तो पढियं तो गुणियं, तो मुणियं तो अ चेइओ अप्पा। आवडियपेल्लियामंतिओऽवि जइ न कुणइ अकजं // 6 // Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उवएसमाला (6) पागडियसव्वसल्लो, गुरुपामूलम्मि लहइ साहुपयं / अविसुद्धस्स न वढ्डइ, गुणसेढी तत्तिया ठाइ // 65 // जइ दुक्करदुक्करकारउत्ति भणिओ जहट्ठिओ साहू / तो कीस अजसंभूअविजयसीसेहिं नवि खमिअं ? // 66 // जइ ताव सव्वओ सुंदरुत्ति कम्माण उवसमेण जई। धम्मं वियाणमाणो, इयरो किं मच्छरं वहइ 1 // 6 // अइसुट्ठिओत्ति गुणसमुइओत्ति जो न सहइ जइपसंसं / सो परिहाइ परभवे, जहा महापीढपीढरिसी // 6 // परपरिवायं गिण्हइ, अट्ठमयविरल्लणे सया रमइ / डज्झइ य परसिरीए, सकसाओ दुक्खिओ निचं // 69 // विग्गहविवायरुइणो, कुलगणसंघेण बाहिरकयस्स / नत्थि किर देवलोएवि देवसमिईसु अवगासो // 7 // जइ ता जणसंववहारवज्जियमकज्जमायरइ अन्नो। जो तं पुणो विकत्थइ, परस्स वसणेण सो दुहिओ // 1 // सुठुवि उज्जव (म) माणं, पंचेव करिति रित्तयं समणं / अप्पथुई परनिंदा, जिब्भोवत्था कसाया य // 72 // परपरिवायमईओ, दूसइ वयणेहिं जेहिं जेहिं परं / ते ते पावइ दोसे, परपरिवाई इअ अपिच्छो // 73 // थद्धा छिद्दप्पेही, अवण्णवाई सयंमई चवला / वंका कोहणसीला, सीसा उव्वेअगा गुरुणो // 74 // जस्म गुरुम्मि न भत्ती, न य बहुमाणो न गउरवं न भयं / नवि लज्जा नवि नेहो, गुरुकुलवासेण किं तस्स ? // 5 // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे रूसइ चोइज्जतो, वहई हियएण अणुसयं भणिओ। न य कम्हि करणिज्जे, गुरुस्स आलो न सो सीसो // 6 // उव्विल्लणसूअणपरिभवेहिं अइभणियदुट्ठभणिएहिं / सत्ताहिया सुविहिया, न चेव भिदंति मुहरागं // 7 // माणसिणोवि अवमाणवंचणा ते परस्स न करंति / सुहदुक्खुग्गिरणत्थं, साहू उअहिव्व गंभीरा // 8 // मउआ निहुअसहावा, हासदवविवज्जिया विगहमुक्का / असमंजसमइबहुअं, न भणंति अपुच्छिआ साहू // 79 // महुरं निउणं थोवं, कज्जावडिअं अगव्वियमतुच्छं। . पुट्वि महसंकलियं, भणंति जं धम्मसंजुत्तं // 8 // सहि वाससहस्सा, तिसत्तखुत्तोदयेण धोएण। , अणुचिण्णं तामलिणा, अन्नाणतवुत्ति अप्पफलो // 81 // छज्जीवकायवहगा, हिंसकसत्था. उवइसंति पुणो। सुबहुंपि तवकिलेसो, बालतवस्सीण अप्पफलो // 82 // परियच्छंति अ सव्वं, जहठ्ठियं अवितहं असंदिद्धं / तो जिणवयणविहिन्नू सहति बहुअरस बहुआई // 83 // जो जस्स वट्टइ हियए सो तं ठावेइ सुंदरसहावं / वग्घी छावं जणणी, भदं सोमं च मन्नेइ // 84 // मणि-कणग-रयण-धणपूरियम्मि भवणम्मि सालिभद्दोऽपि / अन्नो किर मज्झवि सामिओत्ति जाओ विगयकामो // 85 // न करंति जे तवसंजमं च तुल्लपाणिपायाणं / पुरिसा समपुरिसाणं, अवस्स पेसत्तणमुर्विति // 86 // Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उवएसमाला (6) सुंदरसुकुमालसुहोइएण विविहेहिं तवविसेसेहिं / तह सोसविओ अप्पा जह नवि नाओ सभवणेऽवि // 8 // दुक्करमुद्धोसकर, अवंतिसुकुमालमहरिसीचरियं / अप्पावि नाम तह तज्जइत्ति अच्छेरयं एअं // 88 // उच्छूढसरीरघरा, अन्नो जीवो सरीरमन्नंति / धम्मस्स कारणे सुविहिया सरीरंपि छड्डेति // 89 // एगदिवसंपि जीवो, पव्वज्जमुवागओ अनन्नमणो / जइवि न पावइ मुक्खं, अवस्स वेमाणिओ होइ // 10 // सीसावेढेण सिरम्मि वेढिए निग्गयाणि अच्छीणि / मेयजस्स भगवओ, न य सो मणसावि परिकुविओ // 11 // जो चंदणेण बाई, आलिंपइ वासिणा वि तच्छेइ / संथुणइ जो अ निंदइ, महरिसिणो तत्थ समभावा // 92 // सिंहगिरिसुसीसाणं, भदं गुरुवयणसद्दहंताणं / वयरो किर दाही वायणत्ति न विकोविअं वयणं // 93 // मिण गोणसंगुलीहिं, गणेहि वा दंतचक्कलाइं से / इच्छंति भाणिऊणं, (भाणियव्वं) कजं तु त एव जाणंति // 94 // कारणविऊ कयाई, सेयं कायं वयंति आयरिया / तं तह सद्दहिअव्वं भविअव्वं कारणेण तहिं // 95 // जो गिण्हइ गुरुवयणं, भण्णंतं भावओ विसुद्धमणो / ओसहमिव पिज्जंतं, तं तस्स सुहावहं होइ // 16 // अणुवत्तगा विणीआ, बहुक्खमा निच्चभत्तिमंता य / गुरुकुलवासी अमुई, धन्ना सीसा इह सुशीला // 97 / / Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे जीवंतस्स इह जसो, कित्ती य मयस्स परभवे धम्म सुगुणस्स य, निगुणस्स य अजसाऽकित्ती अहम्मो य // 98 // वुढ्डावासेऽवि ठियं, अहव गिलाणं गुरुं परिभवंति / दत्तुव्व धम्मवीमंसएण दुस्सिक्खियं तंपि // 99 // आयरियभत्तिरागो, करस सुनक्खत्तमहरिसीसरिसो। अवि जीविअं ववसिअं, न चेव गुरुपरिभवो सहिओ // 10 // पुण्णेहिं चोइआ पुरक्खडेहिं सिरिभायणं भविअसत्ता / गुरुमागमेसिभद्दा, देवयमिव पज्जुवासंति // 101 // बहुसुक्खसयसहस्साण दायगा मोअगा दुहसयाणं / आयरिआ फुडमेअं, केसिपएसीअ (व) ते हेऊ // 102 // नरयगइगमणपडिहत्थए कए तह पएसिणा रण्णा / अमरविमाणं पत्तं, तं आयरिअप्पभावेणं // 103 // धम्ममइएहिं अइसुंदरेहिं कारणगुणोवणीएहिं / पल्हायंतो य मणं, सीसं चोएइ आयरिओ // 10 // जीअं काऊण पणं, तुरमिणिदत्तस्स कालिअजेणं / अविअ सरीरं चत्तं, न य भणिअमहम्मसंजुत्तं // 105 // . फुडपागडमकहतो, जहट्ठिअं बोहिलाभमुवहणइ / जह भगवओ विसालो, जरमरणमहोअही आसि // 10 // कारुण्णरुण्णसिंगारभावभयजीविअंतकरणेहिं / साहू अविअ मरंति, न य निअनिअमं विराहति // 107 // अप्पहियमायरंतो अणुमोअंतो अ सुग्गई लहइ / रहकारदाणअणुमोअगो मिगो जह य बलदेवो // 10 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उवएसमाला (6) जंतं कयं पुरा पूरणेण अइदुक्करं चिरं कालं / जइं तं दयावरो इह, करिंतु तो सफलयं हुतं / / 109 // कारणनीयावासी, सुठ्ठयरं उज्जमेण जइयव्वं / जह ते संगमथेरा, सपाडिहेरा तया आसी // 110 // एगंतनियावासी, घरसरणाईसु जइ ममत्तंपि / कह न पडिहंति कलिकलुस-रोसदोसाण आवाए // 111 // अविकत्तिऊण जीवे, कत्तो घरसरणगुत्तिसंठप्पं / अवि कत्तिआ य तं तह, पडिआ अस्संजयाण पहे // 112 // थोवोऽवि गिहिपसंगो, जइणो सुद्धस्स पंकमावहई / जह सो वारत्तरिसी, हसिओ पज्जोअनरवइणा // 113 // सब्भावो वीसंभो, नेहो रइवइयरो अ जुवइजणे / सयणघरसंपसारो, तवसीलवयाई फेडिज्जा // 114 // जोइस-निमित्तअक्खर-कोउआएस-भूइकम्मेहिं / करणाणुमोअणाहि अ, साहुस्स तवक्खओ होइ / / 115 // जह जह कीरइ संगो, तह तह पसरो खणे खणे होइ। थोवोवि होइ बहुओ, न य लहइ धिई निरुंभंतो // 116 // जो चयइ उत्तरगुणे, मूलगुणेऽवि अचिरेण सो चयइ। जह जह कुणइ पमायं, पिल्लिजइ तह कसाएहिं / / 117 // जो निच्छएण गिण्हइ, देहच्चाएवि न य धिइं मुअइ / सो साहेइ सकजं, जह चंदवडिंसओ राया // 118 / / सीउण्हखुप्पिवासं, दुरिसज्जपरीसहं किलेसं च / जो सहइ तस्स धम्मो, जो धिइमं सो तवं चरइ // 119 // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे धम्ममिणं जाणंता, गिहिणोऽवि दढव्वया किमुअ साहू ? / कमलामेलाहरणे, सागरचंदेण इत्थुवमा // 120 // देवेहि कामदेवो, गिहीवि नवि चालिओ (चाइओ) तवगुणेहिं / मत्तगयंद-भुयंगम-रक्खसघोरट्टहासेहिं // 121 // भोगे अभुंजमाणावि केइ मोहा पडंति अहरगई। कुविओ आहारथी, जत्ताइ जणस्स दमगुव्व // 122 // भवसयसहस्सदुलहे, जाइजरामरणसागरुत्तारे,। जिणवयणम्मि गुणायर ! खणमवि मा काहिसि पमायं // 123 // जं न लहइ सम्मत्तं, लधूवि जं न एइ संवेगं / विसयसुहेसु य रजइ, सो दोसो रागदोसाणं // 124 // तो बहुगुणनासागं, सम्मत्तचरित्तगुणविणासाणं / न हु वसमागंतव्वं, रागद्दोसाण पावाणं // 125 // नवि तं कुणइ अमित्तो, सुंछवि सुविराहिओ समत्थोऽवि / जं दोऽवि अणिग्गहिया, करंति रागो अ दोसो अ॥१२६॥ इहलोए आयासं अजसं च करेंति गुणविणासं च। . पसवंति अ परलोए, सारीरमणोगए दुक्खे // 127 // धिद्धी अहो अकजं, जं जाणंतोऽवि रागदोसेहिं / फलमउलं कडुअरसं, तं चेव निसेवए जीवो // 128 // को दुक्खं पाविजा ? कस्स व सुक्खेहिं विम्हओ हुज्जा ? / . को व न लभिज मुक्खं ? रागद्दोसा जइ न हुज्जा // 129 // माणी गुरुपडिणीओ, अणत्थभरिओ अमग्गचारी य / . मोहं किलेसजालं, सो खाइ जहेव गोसालो // 130 // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उवएसमाला (6) कलहण-कोहणसीलो भंडणसीलो विवायसीलो य / जीवो निच्चुज्जलिओ, निरत्थयं संयमं चरइ // 131 // जह वणदवो वर्ण दवदवस्स जलिओ खणेण निदहइ / एवं कसायपरिणओ, जीवो तवसंजमं देहइ // 132 // परिणामवसेण पुणो, अहिओ ऊणयरओ व हुन्ज खओ। तहवी ववहारमित्तेण, भण्णइ इमं जहा थूलं // 133 // फरुसवयणेण, दिणतवं, अहिक्खिवंतो अ हणइ मासतवं / वरिसतवं सवमाणो, हणइ हणतो अ सामण्णं // 134 // अह जीविअं निकिंतइ, हंतूण य संजमं मलं चिणइ / जीवो पमायबहुलो, परिभमइ अ जेण संसारे // 135 // अक्कोसण-तज्जण-ताडणा य अवमाणहीलणाओ अ / मुणिणो मुणियपरभवा दढप्पहारिव्व विसहंति // 136 // अहमाहओत्ति न य पडिहणंति सत्ताऽवि न य पडिसवंति / मारिजंताऽवि जई; सहति साहस्समल्लुव्व // 137 // दुजणमुहकोदंडा, वयणसरा पुव्वकम्मनिम्माया / साहूण ते न लग्गा, खंतीफलयं वहंताणं // 138 / / पत्थरेणाहओ कीवो, पत्थरं डक्कुमिच्छइ / मिगारिओ सरं पप्प, सरुप्पत्तिं विमग्गइ // 139 // . तह पुट्वि किं न कयं, न बाहए जेण मे समत्थोऽवि ? / इण्हि किं कस्स.व कुप्पिमुत्ति धीरा अणुप्पिच्छा // 140 // अणुराएण जइस्सऽवि, सियायपत्तं पिया धरावेइ / तहवि य खंदकुमारो, न बंधुपासेहिं पडिबद्धो // 141 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुस रामस्नाकरे गुरु गुरुतरो अ अइगुरु, पिय-माइ-अवञ्च-पियजणसिणेहो। चिंतिज्जमाणगुविलो, चत्तो अइधम्मतिसिएहिं // 142 // अमुणियपरमत्थाणं बंधुजणसिणेहवइयरो होइ। अवगयसंसारसहावनिच्छ्याण समं हिंययं // 143 // माया पिया य भाया, भजा पुत्ता सुहीं यःनियमाय / इह चेव बहुविहाई, करंति. भयवेमणस्साई॥१४४॥ माया नियगमइविंगप्पियम्मि अत्थे अपूरमाणम्मि / पुत्तस्स कुणइ वसणं, चुलणी जह बंभदत्सरस // 14 // सव्वंगोवंगविगसणाओ जगडणविहेडणाओ अ। कासी य रजसिसिओ पुत्ताण पिया कणयकेऊ // 14 // विसयसुहरागवसओ, घोरो भायाऽवि भावरं हणइ / आहाविओ वहत्थे, जह बाहुबलिस्स भरहवई // 147 // भज्जाऽवि इंदियविगार-दोसनडिया करेइ पइपावं / जह सो पएसिराया सूरियकंताई तह वहिओ // 14 // सासयसुक्खतरस्सी, नियअंगसमुब्भवेण पियपुत्तो / जह सो सेणियराया, कोणियरण्णा खयं नीओ // 149 // ' लुद्धा सकजतुरिआ, सुहिणोऽवि विसंवयंति कयकजा / जह चंदगुत्तगुरुणा, पव्वयओ घाइओ राया // 150 // निययाऽवि निययकज्जे, विसंवयंतम्मि हुति खरफरुसा / जह रामसुमूमकओ, बंभक्खत्तस्स आसि खओ // 151 // कुलघरनिययसुहेसु अ, सयणे अ जणे अ निच्च मुणिर्वसहा / विहरंति अणिस्साए, जह अज्जमहागिरी भयवं // 152 // Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उवएसमाला (1) रूवेण जुव्वणेण य कन्नाहि सुहेहिं वरसिरीए य / न व लुब्भंति सुविहिया, निदरिसणं जंबुनामुत्ति // 153 // उत्तमकुलप्पसूया, रायकुलवडिंसगाऽवि मुणिवसहा / बहुजणजइसंघटुं, मेहकुमार व्व विसहति // 154 // अवरुप्परसंबाहं, सुक्खं तुच्छं सरीरपीडा य / सारण वारण चोयण, गुरुजणवायत्तया य गणे // 155 / / इक्कस्स कओ धम्मो ?, सच्छंदगईमईपयारस्स / किं वा करेइ इक्को ?, परिहरउ कहं अकजं वा ? // 15 // कत्तो सुत्तथागम, पडिपुच्छण चोयणा व इक्कस्स / विणओ वेयावचं, आराहणया य मरणंते ? // 157 // पिल्लिजेसणमिक्को, पइन्नपमयाजणाउ निच्च भयं / काउमणोऽवि अकज्नं, न तरइ काऊण बहुमझे // 158 // उच्चार-पासवण-वंतपित्तमुच्छाइमोहिओ इक्को / सहवभाणविहत्यो, निपिखवइ व कुणइ उड्डाई // 159 // एगदिवसेण बहुआ, सुहा य असुहां यः जीवपरिणामा / इक्को असुहपरिणओ, चइज्ज आलंबणं लधु // 160 // सव्वजिणप्पडिकुटुं, अणवत्था थेरकप्पमेओ अ / इक्को अ सुआउत्तोऽकि हणइ तवसंजमं अइरा // 16 // वेसं जुण्णकुमारिं, पउत्थवइअं च बालविहवं च / पासंडरोहमसई, नवतरुणिं थेरमज्जं च // 162 // सविडंकुन्भडरूवा, दिट्ठा मोहेइ जा मणं इत्थी। आयहियं चिंतंता, दूरयरेणं परिहरंति // 163 // Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे सम्मदिट्ठीवि कयागमोवि अइविसयरागसुहवसओ। भवसंकडम्मि पविसइ, इत्थं तुह सञ्चई नायं // 164 // सुतवस्सियाण पूया, पणाम-सकार-विणयकजपरो। बद्धपि कम्ममसुहं, सिढिलेइ दसारनेया व // 165 // अभिगमण-वंदण-नमंसणेण पडिपुच्छणेण साहूणं / / चिरसंचियंऽपि कम्मं, खगेण विरलत्तणमुवेइ // 166 // केइ सुसीला सुहम्माइ सजणा गुरुस्सऽवि सुसीसा / विउलं जणंति स, जह सीसो चंडरुद्दस्स // 16 // अंगारजीववहगो, कोई कुगुरू सुसीसपरिवारो। सुमिणे जईहि दिट्ठो, कोलो गयकलहपरिकिण्णो // 16 // सो उग्गभवसमुद्दे, सयंवरमुवागएहि राएहिं / , करहोवक्खरभरिओ, दिट्ठो पोराणसीसेहिं // 169 // संसारवंचना नवि, गणंति संसारसूअरा जीवा / सुमिणगएणऽवि केई, बुझंति पुप्फचूला वा // 170 // जो अविकलं तवं संजमं च साहू करिज पच्छाऽवि। अनियसुयव्व सो नियगमट्ठमचिरेणं साहेइ // 171 // सुहिओ न चयइ भोए, चयइ जहा दुक्खिओत्ति अलियमिणं / चिक्कणकम्मोलित्तो न इमो न इमो परिचयई // 172 / / जह चयइ चक्कवट्टी, पवित्थरं तत्तियं मुहुत्तेणं / न चयइ तहा अहन्नो, दुब्बुद्धी खप्परं दमओ // 173 // देहो पिवीलियाहिं, चिलाइपुत्तस्स चालणी व्व कओ। तनुओवि मणपओसो, न चालिओ तेण ताणुवरि // 174 / / Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उवएसमाला (6) पाणञ्चएऽबि पावं, पिवीलियाएऽवि जे न इच्छति / ते कह जई अपावा, पावाइँ करंति अन्नस्स ? // 175 // जिणपहअपंडियाणं, पाणहराणंऽपि पहरमाणाणं / न करंति य पावाई, पावस्स फलं वियाणता // 176 // वह मारण-अब्भक्खाण-दाणपरधनविलोवणाईणं / सव्वजहन्नो उदओ, दसगुणिओ इक्कसि कयाणं // 177 // तिव्वयरे उ पओसे, सयगुणिओ सयसहस्सकोडिगुणो। कोडाकोडिगुणो वा, हुज विवागो बहुतरो वा // 178 // के इत्थ करेंतालंबणं इमं तिहुयणस्स अच्छेरं / जह नियमा खविरंगी, मरुदेवी भगवई सिद्धा // 179 / / किंपि कहिंपि कयाई, एगे लद्धीहि केहिऽवि निभेहिं / पत्तेअबुद्धलाभा, हवंति अच्छेरयब्भूया // 18 // निहिसंपत्तमहन्नो, पत्थितो जह जणो निरुत्तप्पो / इह नासइ तह पत्तेअबुद्धलद्धि (च्छि)पंडिच्छतो // 181 // सोऊण गई सुकुमालिए तह ससगभसगभइणीए / ताव न वीससियव्वं, सेयट्ठी धम्मिओ जाव // 182 / / खर-करह-तुरय-वसहा, मत्तगइंदाऽवि नाम दम्मति / इक्को नवरि न दम्मइ, निरंकुसो अप्पणो अप्पा // 183 // वरं मे अप्पा दंतो, संजमेण तवेण य / माऽहं परेहिं दम्मतो, बंधणेहिं वहेहि अ॥१८४॥ अप्पा चेव दमेयव्यो, अप्पा हु खलु दुद्दमो / अप्पा दंतो सुही होइ, अस्सि लोए परत्थ य // 185 / / Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm निचं दोससहगओ जीवो अविरहियमसुहपरिणामो। नवरं दिन्ने पसरे, तो देइ पमायमयरेसु // 186 // अच्चिय वंदिय पूइअ, सक्कारिय पणमिओ सहग्यविओ। तं तह करेइ जीवो, पाडेइ जहप्पणो ठाणं // 187 // सीलव्वयाइं जो बहुफलाइँ हंतूण सुक्खमहिलसइ / घिइदुब्बलो तवस्सी, कोडीए कागिणिं किणई // 188 // जीवो जहामणसियं, हियइच्छियपत्थिरहिं सुक्खेहिं / तोसेऊण न तिरई, जावज्जीवेण सव्वेण // 189 // सुमिणंतराणुभूयं, सुक्खं समइच्छ्यिं जहा नत्थि / एवमिमंपि अईयं, सुक्खं सुमिणोवमं होई // 190 // पुरनिद्वमणे जक्खो, महुरामंगू तहेव सुयनिहंसो। बोहेई सुविहियजणं, विसूरइ बहुं च हियएण // 191 // निग्गंतूण घराओ,न कओ धम्मो मए जिणक्खाओ। इड्ढिरससायगुरुयत्तणेण न य चेइओ अप्पा // 192 // ओसन्नविहारेणं, हा जह झीणम्मि आउए सव्वे / / किं काहामि अहन्नो संपइ सोयामि अप्पाणं // 193 // हा जीव ! पाव भमिहिसि, जाईजोणीसयाई बहुयाई / भवसयहस्सदुलहपि जिणमयं एरिस लधुं // 194 // पावो पमायवसओ, जीवो संसारकन्जमुज्जुत्तो। दुक्खेहिं न निविण्गो सुक्खेहिं न चेव परितुह्रो // 195 / / परितप्पिएण तणुओ, साहारो जइ घणं न उज्जमइ। . सेणियराया तं तह, परितप्पंतो गओ नरयं // 196 // . Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 उवएसमाला (6) जीवेण जाणि विसज्जियाणि जाईसएसु देहाणि / थोवेहिं तओ सयलंपि तिहुयणं हुज्ज पडिहत्थं // 197 // नहदंतमंसकेसट्ठिएसु जीवेण विप्पमुक्केसु / तेसुवि हविज कइलासमेरुगिरिसन्निभा कूडा // 198 // हिमवंतमलयमंदरदीवोदहिधरणिसरिसरासीओ। अहिअयरो आहारो, छुहिएणाहारिओ होजा // 199 / / जंणेण जलं पियं, घम्मायवजगडिएण तंपि इहं / सव्वेसुवि अगडतलायनईसमुद्देसु नवि हुज्जा // 20 // पीयं थणयच्छीरं,सागरसलिलाओ होज्ज बहुअयरं / संसारम्मि अगंते,माऊणं अन्नमन्नाणं // 201 // पत्ता य कामभोग,कालमणंत इहं संउवभोगा। अप्पुव्वं पिव मन्नई,तहवि य जीवो मणे सुक्खं // 202 // जाणइ अ जहा भोगिड्ढिसंपया सव्वमेव धम्मफलं / तहवि दढमूढहियओ, पावे कम्मे जणो रमई // 203 // जाणिजइ चिंतिजइ , जम्मजरामरणसंभवं दुक्खं / न य विसएसु विरजई, अहो सुबद्धो कवडगंठी // 204 / / जाणइ य जह मरिजइ, अमरंतंपि हु जरा विणासेई / न य उब्विग्गो लोओ, अहो रहस्सं सुनिम्मायं // 205 // दुपयं चउप्पयं बहुपयं च अपयं समिद्धमहणं वा / अणवकएऽवि कयंतो, हरइ हयासो अपरितंतो।।२०६॥ न य नज्जइ सो दियहो, मरियव्वं चाऽवसेण सव्वेण / आसापासपरद्धो, न करेइ य जं हियं बज्झो // 207 // Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे .. पासपायट्टा। संझरागजलबुब्बुओवमे, जीविए अ जलबिंदुचंचले। जुव्वणे य नइवेगसंनिभे, पाव जीव ! किमयं न बुज्झसि ? // 20 // जं जं नजइ अमुई, लज्जिज्जइ कुच्छणिज्जमेयंति / तं तं मग्गइ अंगं, नवरमणंगुत्थ पडिकूलो // 209 // सव्वगहाणं पभवो, महागहो सव्वदोसपायट्टी। कामग्गहो दुरप्पा, जेणभिभूयं जगं सव्वं // 210 // जो सेवइ किं लहइ, थामं हारेइ दुब्बलो होइ / पावेइ वेमणसं, दुक्खाणि अ अत्तदोसेणं // 211 // जह कच्छुल्लो कच्छं, कंडुयमाणो दुहं मुणइ सुक्खं / मोहाउरा मणुस्सा, तह कामदुहं सुहं बिंति // 212 / / विसयविसं हालहलं, विसयविसं उक्कडं पियंताणं / विसयविसाइन्नंपिव, विसयविसविसूइया होई // 213 // एवं तु पंचहिं आसवेहिं रयमायणित्तु अणुसमयं / चउगदुहपेरंतं, अणुपरियट्ठति संसारे // 214 // सव्वगईपक्खंदे, काहंति अणतए अकयपुण्णा / जे य न सुणंति धम्मं, सोऊण य जे पमायति // 215 / / अणुसिट्ठा य बहुविहं, मिच्छद्दिट्टी य जे नरा अहमा / बद्धनिकाइयकम्मा, सुगंति धम्मं न य करंति // 216 // पंचेव उज्झिऊणं,पंचेव य रक्खिऊण भावेणं / कम्प रयविप्पमुक्का, सिद्धिगइमणुत्तरं पत्ता // 217 // नाणे दंसणचरणे, तवसंजमसमिइगुत्तिपच्छित्ते / . दमउस्सग्गववाए, दव्वइअभिग्गहे चेव // 218 // . Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उवएसमाला (6) सदहणायरणाए; निच्चं उज्जुत्त एसणाइ ठिओ। तस्स भवोअहितरणं, पव्वज्जाए य स म्मं तु // 219 // जे घरसरणसत्ता, छक्कायरिऊ सकिंचणा अजया / नवरं मुत्तूण घरं, घरसंकमणं कयं तेहिं // 220 // उस्सुत्तमायरंतो, बंधइ कम्मं सुचिक्कणं जीवो। संसारं च पवट्टइ, मायामोसं च कुव्वइ य // 221 / / जइ गिण्हइ वयलोवो, अहव न गिण्हइ सरीरबुच्छेओ / पासत्थसंगमोऽविय, वयलोवो तो वरमसंगो // 222 // आलावो संवासो, वीसंभो संथवो पसंगो अ। हीणायारेहिं समं, सवजिणिदेहिं पडिकुट्ठो // 223 // अन्नुन्नजंपिएहिं हसिउद्धसिएहिं खिप्पमाणो अ / पासत्थमज्झयारे, बलाऽवि जइ वाउलीहोइ / / 224 / / लोएऽवि कुसंसग्गीपियं जणं दुन्नियच्छमइवसणं / निंदइ निरुज्जमं पियकुसीलजणमेव साहुजणो // 225 / / निच्च संकिय भीओ गम्मो सव्वस्स खंलियचारित्तो / साहुजणस्स अवमओ, मओऽवि पुण दुग्गई जाइ // 226 // गिरिसुअपुप्फसुआणं, सुविहिय ! आहरणकारणविहन्नु / वज्जेज्ज सीलविगले उज्जुयसीले हविज्ज जई // 227 // ओसन्नचरणकरण, जइणो वंदंति कारणं पप्प / जे सुविइयपरमत्था, ते बंदंते निवारंति // 228 // सुविहिय वंदावंतो, नासेई अप्पयं तु सुपहाओ। दुविहपहविप्पमुक्को, कहमप्प न याणई मूढो // 229 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे वंदइ उभओ कालंपि चेइयाइं थईथुई परमा। .... जिणवरपडिमाघरधूवपुप्फगंधच्चणुज्जुत्तो // 230 // सुविणिच्छियएगमई, धम्मम्मि अनन्नदेवओ अ पुणो / न य कुसमए स रज्जइ, पुव्वावरबाहियत्थेसु // 231 // दह्ण कुलिंगीणं, तसथावरभूयमदणं विविहं / धम्माओ न चालिजइ, देवेहिं सइंदुएहिपि // 232 // वंदइ पडिपुच्छइ पज्जुवासई साहुणो सययमेव / पढइ सुणइ गुणेइ अ, जणस्स धम्म परिकहेइ. // 233 // दढसीलव्वयनियमो, पोसहआवस्सएसु अक्खलिओ। महुमज्जमंसपंचविहबहुबीयफलेसु पडिकंतो // 234 // नाहम्मकम्मजीवी, पञ्चक्खागे अभिक्खमुज्जुत्तो। सव्वं परिमाणकडं, अवरज्झइ तंपि संकेतो // 235 // निक्खमण-नाण-निव्वाण-जम्मभूमीउ वंदइ जिणाणं / न य वसइ साहुजणविरहियम्मि देसे बहुगुणेऽवि // 236 // परतित्थियाण पणमण, उब्भावण थुगण भत्तिरागं च / सकारं सम्माणं, दाणं विणयं च वजेइ // 237 // पढभं जईण दाऊण, अप्पणा पणमिऊण पारेइ / असई अ सुविहिआणं, भुंजई कयदिसालोओ // 238 // साहूण कप्पणिजं, जं नवि दिन्नं कहिंपि किंचि तहिं / धीरा जहुत्तकारी, सुसावगा तं न भुजंति // 239 // वसही-सयणासण-भत्त-पाणभेसज्जवत्थपत्ताई। .. जइऽवि न पज्जत्तधणो थोवाऽविहु थोवयं देई // 240 // Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उवएसमाला (6) संवच्छरचाउम्मासिएसु अट्ठाहियासु अ तिहीसु / सव्वायरेण लग्गइ जिणवरपूयातवगुणेसु // 241 // साहूण चेइयाण य पडिणीयं तह अवण्णवायं च / जिणपवयणस्स अहिअं, सव्वत्थामेण वारेई // 242 / / विरया पाणिवहाओ, विरया निच्चं च अलियवयणाओ। विरया चोरिकाओ, विरया परदारगमणाओ // 243 // विरया परिग्गहाओ, अपरिमिआओ अणंततण्हाओ / बहुदोससंकुलाओ, नरयगइगमणपंथाओ // 244 // मुक्का दुज्जणमित्ति, गहिया गुरुवयणसाहुपडिवत्ती। मुक्को परपरिवाओ गहिओ जिणदेसिओ धम्मो // 245 / / तवनियमसीलकलिया, सुसावगा जे हवंति इह सुगुणा, तेसिं न दुल्लहाई, निव्वाणविमाणसुक्खाई // 246 // सीइन कयावि गुरु, तंपि सुसीसा सुनिउणमहुरेहिं / मग्गे ठवंति पुणरवि, जह सेलगपंथगो नायं // 247 // दस दस दिवसे दिवसे, धम्मे बोहेइ अहव अहिअयरे / इअ नंदिसेणसत्ती, तहविय से संजमविवत्ती // 248 // कलुसीकओ अ किट्टिकओ अ खयरीकओ मलिणिओ अ। . कम्मेंहिं एस जीवो, नाऊणऽवि मुज्झई जेण // 249 // कम्मेहिं वजसारोवमेहिं जउनंदणोऽवि पडिबुद्धो। सुबहुंपि विसूरंतो, न तरइ अप्पक्खमं काउं / / 250 / / वाससहरसंऽपि जई, काऊणं संजमं सुविउलंपि / अंते किलिट्ठभावो, न विसुज्झइ कंडरीउ व्व // 251 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm अप्पेणऽवि कालेणं, केइ जहागहियसीलसामण्णा / साहंति निययकज्जं, पुंडरियमहारिसिव्व जहा // 252 // काऊण संकिलिडं, सामण्णं दुल्लहं विसोहिपयं / सुज्झिज्जा एगयरो, करिज जइ उज्जमं पच्छा // 253 उझिज्ज अंतरि च्चिय, खंडिय सबलादउ व्व हुन्ज खणं / ओसन्नो सुहलेहड न तरिज्ज व पच्छ उज्जमिउं // 254 // अवि नाम चक्कवट्टी, चइज्ज सव्वंपिं चक्कवट्ठिसुहं / न य ओसन्नविहारी, दुहिओ ओसन्नयं चयई // 255 / / नरयत्थो ससिराया, बहु भणई देहलालणामुहिओ। पडिओ मि भए भाउअ ! तो मे जाएह तं देहं // 256 // को तेण जीवरहिएण, संपयं जाइएण हुज्ज गुणो ? / जइऽसि पुरा जायतो, तो नरए नेव निवडतो // 257 / / जावाऽऽउ सावसेसं, जाव य थोवोऽवि अस्थि ववसाओ। ताव करि जप्पहिय, मा ससिराया व सोइहिसि // 258 // घित्तूणऽवि सामण्णं, संजमजोगेसु होइ जो सिढिलो / पडइ जई वयणिज्जे सोअइ अ गओ कुदेवत्तं // 259 // सुच्चा ते जिअलोए, जिणवयणं जे नरा न याणंति / सुचाणवि ते सुच्चा, जे नाऊणं नवि करेंति // 26 // दावेऊण धणनिहिं, तेसिं उप्पाडियाणि अच्छीणि / नाऊणऽवि जिणवयणं, जे इह विहलंति धम्मधगं // 261 // . ठागं उच्चुच्चयरं, मझं हीणं च हीणतरगं वा। .. जेण जहिं गंतव्वं, चिट्ठाऽवि से तारिसी होई // 262 // . Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उवएसमाला (6) mmmmmmmmm जस्स गुरुम्मि परिभवो, साहूसु अणायरो खमा तुच्छा। धम्मे य अणहिलासो, अहिलासो दुग्गईए उ // 263 // सारीरमाणसाणं, दुक्खसहस्साण वसणपरिभीया / नाणंकुसेग मुणिणो, रागगइदं निरंभंति // 264 // सुग्गइमग्गपईवं, नाणं दितस्स हुन्ज किमदेयं 1 / जह तं पुलिंदएणं, दिन्नं सिवगस्स नियगच्छि // 265 // सिंहासणे निसणं सोवागं सेगिओ नरवारिंदो। विजं मग्गइ पयओ, इअ साहुजणस्स सुअविणओ॥२६६।। विजाए कासवसंतिआए दगसूअरी सिरिं पत्तो / पडिओ मुसं वयंतो, सुअनिण्हवणा इय अपत्था // 267 / / सयलम्मिऽवि जियलोए, तेण इहं घोसिओ अमाघाओ। इकंऽपि जो दुहत्त, सत्तं बोहेइ जिणवयणे // 268 // सम्मत्तदायगाणं, दुप्पडियारं भवेसु बहुएसु / सव्वगुणमेलियाहिऽवि, उवयारसहस्सकोडीहिं // 269 / / सम्मत्तम्मि उ लद्धे, ठइयाई नरयतिरियदाराई / दिव्वाणि माणुसाणि य मोक्खसुहाई सहीणाई // 270 / / कुसमयसुईण महणं, सम्मत्तं जस्स सुट्ठियं हियए। तस्स जगुज्जोयकरं, नागं चरणं च भवमहगं // 271 // सुपरिच्छियसम्मत्तो, नाणेणालोइयऽत्थसब्भावो / निव्वणचरणाउत्तो, इच्छ्यिमत्थं पसाहेइ // 272 / / जह मूलताणए पंडुरम्भि दुव्वण्णरागवण्णेहिं / बीभच्छा पडसोहा, इय सम्मत्तं पमाएहिं // 273 // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे नरएसु सुरवरेसु य, जो बंधइ सागरोवमं इक्कं / पलिओवमाण बंधइ, कोडिसहस्साणि दिवसेण // 274 / / पलिओवमसंखिज, भागं जो बंधई सुरगणेसु / दिवसे दिवसे बंधइ, स वासकोडी असंखिज्जा // 275 // एस कमो नरएसुऽवि, बुहेण नाऊण नाम एयमि / धम्मम्मि कह पमाओ, निमेसमित्तपि कायव्यो ! // 276 // दिव्वालंकारविभूसणाई रयणुजलाणि य घराई / रूवं भोगसमुदओ; सुरलोगसमो कओ इहयं ? // 277 // देवाण देवलोए जं सुक्खं तं नरो सुभणिओऽवि / न भणइ वाससएणऽवि जस्सऽवि जीहासयं हुज्जा // 278 // नरएसु जाइं अइकक्खडाइँ दुक्खाँइ परमतिक्खाई। को वण्णेही ताई ?, जीवंतो वासकोडीऽवि // 279 // कक्खडदाह सामलिअसिवणवेयरणिपहरणसएहिं / जा जायणाउ पावंति, नारया तं अहम्मफलं // 28 // तिरिया कसंकुसारानिवायवहबंधमारणसयाई / नऽवि इहयं पाता, परत्थ जइ नियमिया हुंता // 28 // आजीव संकिलेसो, सुक्खं तुच्छं उवद्दवा बहुया / नीयजणसिट्ठणावि य, अणिट्ठवासो अ माणुस्से // 282 // चारगनिरोहवहबंधरोगधणहरणमरणवसणाई / मणसंतावो अजसो, विग्गोवणया य माणुस्से // 283 // चिंतासंतावेहि य, दरिदरूआहिं दुप्पउत्ताहिं। .. लघृणऽवि माणुस्सं, मरंति केई सुनिविण्णा // 284 // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 उवएसमाला (6) देवाऽवि देवलोए, दिव्वाभरणाणुरंजियसरीरा / जं परिवडंति तत्तो, तं दुक्खं दारुणं तेसिं // 285 / / तं सुरविमाणविभवं, चिंतिय चवगं च देवलोगाओ / अइबलियं चिय जं नवि, फुट्टइ सयसकर हिहयं // 286 // ईसा-विसाय-मय-कोह-माया-लोभेहिं एवमाईहिं / देवाऽवि समभिभूया, तेसि कत्तो सुहं नाम ? // 287 / / धम्मपि नाम नाऊण, कीस पुरिसा सहति पुरिसाणं ? / सामित्त साहीगे, को नाम करिज दासत्तं ? // 288 / / संसारचारए चारए व्व आवीलियस्स बंधेहिं / उव्विग्गो जस्स मगो, सो किर आसन्नसिद्धिपहो // 289 // आसन्नकालभवसिद्धियस्स जीवस्स लक्खगं इणमो / विसयसुहेसु न रज्जइ, सव्वत्थामेसु उज्जमइ // 290 // हुन्ज व न व देहबलं, धिइमइसत्तेण जइ न उजमसि / अच्छिहिसि चिरं कालं, बलं च कालं च सोअंतो // 291 // लद्धिल्लियं च बोहिं, अकरितोऽणागयं च पत्थितो / अन्नं दाई बोहिं, लब्भिसि कयरेग मुल्लेण ? // 292 // संघयण-काल-बल-दूसमारुयालंबणाई चित्तूणं / सव्वं चिय नियमधुरं, निरुज्जमाओ पमुञ्चति // 293 // कालस्स य परिहाणी, संजमजोगाई नस्थि खित्ताई। जयणाइ वट्टियव्वं नहु जयणा भंजए अंगं // 294 // समिई-कसाय-गारव-इंदिय-मयबंभचेरगुत्तीसु / सज्झायविणयतवसत्तिओ अ जयगा सुणिहियाणं // 295 / / Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे जुगमित्तंतरदिट्ठी, पयं पयं चक्खुणा विसोहितो / अव्वक्खित्ताउत्तो, इरियासमिओ मुणी होई // 296 // कजे भासइ भासं, अणवजमकारणे न भासइ य / विगहविसुत्तियपरिवजिओ अ जइ भासणासमिओ // 297 // . बायालमेसणाओ, भोयणदोसे य पंच सोहेइ / सो एसणाइसमिओ, आजीवी अन्नहा होइ // 298 / / पुचि चक्खु परिक्खिय, पमजिउं जो ठवेइ गिण्हइ वा / आयाणभंडनिक्खवणाइ समिओ मुणी होइ // 299 / / उच्चारपासवणखेलजल्लसिंघाणए य पाणविही / सुविवेइए पएसे, निसिरंतो होइ तस्समिओ // 30 // कोहो माणो माया, लोभो हासो रई य अरई य / सोगो भयं दुगुंछा, पञ्चक्खकली इमे सव्वे // 301 // कोहो कलहो खारो, अवरुष्परमच्छरों अणुसओ अ / चंडत्तणमणुवसमो, तामसभावो अ संतावो // 302 // निच्छोडण निब्भंछण निराणुवत्तित्तणं असंवासो। कयनासो अ असम्म, बंधइ घणचिक्कणं कम्मं // 303 // युग्मम् // माणो मयऽहंकारो, परपरिवाओ अ अत्तउक्करिसो। परपरिभवोऽवि य तहा, परस्स निंदा असूआ य // 304 // हीला निरुवयारित्तणं निरवणामया अविणओ अ। परगुणपच्छायगया, जीवं पाडंति संसारे // 30 // युग्मम् // माया कुडंग पच्छन्नपावया कूड कवड वंचणया। सव्वत्थ असब्भावो, परनिक्खेवावहारो अ // 306 // . Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 उवएसमाला (6) छल छोम संवइयरो, गूढायारत्तण मई कुडिला / वीसंभघायणं पिय भवकोडिसएसुविनडंति // 307 // युग्मम् // लोभो अइसंचयसीलया य किलिट्ठत्तणं अइममत्तं / कप्पन्नमपरिभोगो. नट्ठविनढे य आगल्लं // 308 / / मुच्छा अइबहुधणलोभया य तब्भावभावणा य सया। बोलंति महाघोरे,, जरमरणमहासमुद्दमि // 309 // युग्मम् // एएसु जो न वट्टिजा (वढे), तेणं अप्पा जहट्ठिओ नाओ। मगुआण माणणिज्जो, देवाणवि देवयं हुज्जा // 310 // जो भासुर भुअंगं, पयंडदाढाविसं विघटेइ / तत्तो चिय तस्संतो रोसभुअंगोवमाणमिणं // 311 // जो आगलेइ मत्तं, कयंतकालोवमं वणगइंदं / सो तेणं चिय छुज्जइ, माणगइंदेण इत्थुवमा // 312 // विसवल्लिमहागहणं, जो पविसइ साणुवायफरिसविसं / सो अचिरेण विणस्सइ, माया विसवल्लिगहणसमा // 313 // घोरे भयागरे सागरम्मि तिमिमगरगाहपउरम्मि / जो पविसइ सो पविसइ, लोभमहासागरे भीमे // 314 // गुणदोसबहुविसेसं, पयं पयं जाणिऊण नीसेसं / दोसेसु जगो न विरज्जइत्ति कम्माण अहिगारो // 315 // अट्टहासकेलीकिलत्तणं हासखिड्डजमगरई / कंदप्पं उपहसगं, परस्स न करंति अगगारा // 316 // साहूणं अप्परुइ, ससरीरपलोअणा तवे अरई / सुत्थिअवन्नो अइपहरिसो य नत्थी सुसाहूणं // 317 // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 . मसपाआ॥३२२॥ श्रुत रत्नरत्नाकरे mm उव्वेयओ अ अरणामओ अ अरमंतिया य अरई य। कलिमलओ अ अणगग्गया य कत्तो सुविहियाण ? // 318 // सोगं संतावं अधिइ च मन्नु च वेमणस्स च / कारुन्न रुन्नभावं, न साहु धम्मम्मि इच्छति // 319 // भयसंखोहविसाओ, मग्गविभेओ विभीसियाओ अ। . परमग्गदंसगाणि य, दढधम्माणं कओ हुंति ? // 320 // कुच्छा चिलीणमलसंकडेसु उव्वेयओ अणिढेसु / चक्खुनियत्तणमसुभेसु नत्थि दव्वेसु दंताणं // 321 // एयपि नाम नाऊग, मुज्झियव्वंति नूग जीवस्स / फेडेऊण न तीरई, अइबलिओ कम्मसंघाओ // 322 // जह जह बहुस्सुओ सम्मओ अ सीसगणसंपरिखुडो अ। अविणिच्छिओ अ समए, तह तह सिद्धंतपडिणीओ // 323 / / पवराई वत्थपायासणोवगरणाइँ एस विभवो मे। अविय महाजणनेया, अहंति अह इदिडगारविओ // 324 / / अरसं विरसं लूहं जहोववन्नं च निच्छए भुत्तुं / निद्धाणि पेसलाणि य, मग्गइ रसगारवे गिद्धो // 325 // सुस्सूसई सरीरं, सयणासणवाहणापंसगपरो / सायागारवगुरुओ दुक्खस्स न देइ अप्पाणं // 326 // तवकुलछायाभंसो, पंडिच्चप्फंसणा अणिट्ठपहो। वसणाणि रणमुहाणि य, इंदियवसगा अणुहवंति // 32 // सहेसु न रंजिज्जा, रूवं दटुं पुणो न इक्खिजा।। गंधे रसे अ फासे, अमुच्छिओ उज्जमिज मुणी // 328 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 77 उवएसमाला (6) निहयाणि ह्याणि य इंदिआणि घाएहऽणं पयत्तेणं / अहिंयत्थे निहयाई, हियकज्जे पूयणिज्जाई // 329 // जाइकुलरूवबलसुअतवलाभिस्सरिय अट्ठमयमत्तो। एयाई चिय बंधइ, असुहाइँ बहुं च संसारे // 330 // जाईए उत्तमाए, कुले पहाणम्मि रूवमिस्सरियं / बलविज्जा य तवेण य, लाभमएणं च जो खिसे // 331 / / संसारमणवयग्गं, नीयट्ठाणाइं पावमाणो य / . भमइ अणंतं कालं, तम्हा उ मए बिवज्जिज्जा // 332 / / युग्मम / / सुटुंऽपि जई जयंतो, जाइमयाईसु मज्जई जो उ / सो मेअज्जरिसि जहा, हरिएसबलु व्व परिहाई // 333 // इत्थिपसुसंकिलिहँ, वसहिं इत्थीकहं च वजंतो। इत्थिजणसंनिसिज्जं, निरूवणं अंगुवंगाणं // 334 // पुव्वरयाणुस्सरणं, इत्थीजणविरहरूवविलवं च / अइबहुअं अइबहुसो; विवज्जयंतो अ आहारं // 335 / / वज्जंतो अ विभूसं, जइज्ज इह ब्रभचेरगुत्तीसु / साहू तिगुत्तिगुत्तो, निहुओ दंतो पसंतोअ॥३३६॥ त्रिभिर्विशेषकम / / गुज्झोरुवयणकक्खोरुअंतरे तह थणंतरे दटुं। साहरइ तओ दिटिं, न य बंधइ दिट्ठिए दिहिँ // 337 / / सज्झाएण पसत्थं, झाणं जाणइ य सव्वपरमत्थं / सज्झाए वÉतो, खंणे खणे जाइ वेरग्गं / / 338 / / उढ्डमहतिरियलोए, जोइसवेमाणिया य सिद्धी य / सब्बो लोगालोगो, सज्झायविउस्स पञ्चक्खो // 339 // Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे 78 जो निश्चकाल तवसंजमुज्जओ नवि करेइ सज्झायं / . अलसं सुहसीलजणं, नवि तं ठावेइ साहुपए // 34 // विणओ सासणे मूलं, विणीओ संजओ भवे / विणयाओ विप्पमुक्कस्स, कओ धम्मो कओ तवो ? // 341 // विणओ आवहइ सिरिं, लहइ विणीओ जसं च कित्तिं च / न कयाइ दुव्विणीओ, सकजसिद्धिं समाणेइ // 342 // जह जह खमइ सरीरं, धुवजोगा-जह जहा न हायति / कम्मक्खओ अ विउलो, विवित्तया इंदियदमो अ॥३४३॥ जइ ता असक्कणिजं, न तरसि काऊण तो इमं कीस / अप्पायत्तं न कुणसि, संजमजयगं जईजोगं ? // 344 / / जायम्मि देहसंदेहयम्मि जयणाइ किंचि सेविजा / अह पुण सजो अ निरुज्जमो अ तो संजमो कत्तो ? // 345 // .. मा कुणउ जइ तिगिच्छं, अहियासेऊण जइ तरइ सम्मं / अहियासितस्स पुणो, जइ से जोगा न हायति // 346 / / निच्चं पवयणसोहाकराण चरणुज्जुआण साहूणं / संविग्गविहारीणं, सव्वपयत्तेण कायव्वं // 34 // हीणस्सऽवि सुद्धपरूवगस्स नाणाहियस्स कायव्वं / जणचित्तग्गहणत्थं, करिति लिंगावसेसेऽवि // 348 / / दगपाणं पुप्फफलं, अगेसणिजं गिहत्थकिञ्चाई / अजया पडिसेवंती, जइवेसविडंबगा नवरं // 349 // ओसन्नया अबोही, पवयणउम्भावणा य बोहि फलं / . ओसन्नोऽवि वरंपिहु पवयणउन्भावणापरमो // 35 // Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 उवएसमाला (6) गुणहीगो गुणरयणायरेसु जो कुणइ तुल्लमप्पाणं / सुतवस्सिणो अ हीलइ, सम्मत्तं कोमलं तस्स // 351 // ओसन्नस्स गिहिस्स व, जिणपवयणतिव्वभावियमइस्स / कीरइ जं अणवजं, दढसम्मत्तस्सऽवत्थासु // 352 // पासत्थोसन्नकुसीलनीयसंसत्तजणमहाच्छंदं / नाऊण तं सुविहिया, सब्वपयत्तेण वजंति // 353 // बायालमेसणाओ, न रक्खई धाइसिज्जपिंडं च / आहारेई अभिक्खं, विगईओ सन्निहिं खाई // 354 // सूरप्पमाणभोजी, आहारेई अभिक्खमाहारं / न य मंडलीइ भुंजइ, न य भिक्खं हिंडई अलसो // 355 // कीवो न कुणइ लोअं, लज्जई पडिमाइ जल्लमवणेइ / सोवाहणो अ हिंडइ, बंधइ कडिपट्टयमकजे // 356 // गामं देसं च कुलं, ममायए पीठ-फलग-पडिबद्धो / घरसरणेसु पसज्जइ, विहरइ य सकिंचणो रिको // 357 // नहदंतकेसरोमे, जमेइ उच्छोलधोअणो अजवो / वाहेइ य पलियंकं, अइरेगपमाणमत्थुरइ // 358 // सोवइ य सव्वराई, नीसट्टमचेयणो न वा झरइ / न पमजतो पविसइ, निसिहीयावस्सियं न करे // 359 / / पाय पहे न पमज्जइ, जुगमायाए न सोहए इरियं / पुढवी-दग-अगणि-मारुअ-वणस्सइ-तसेसु निरविक्खो // 360 / / सव्वं थोवं उर्वहिं, न पेहए न य करेइ सज्झायं / . सहकरो, झंझकरो, लहुओ गणभेयतत्तिल्लो // 361 // Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे खित्ताईयं भुंजइ, कालाईयं तहेव अविदिन्नं / गिण्हइ अगुइयसूरे, असगाई अहव उवगरणं // 362 // ठवणकुले न ठवेई, पासत्थेहिं च संगयं कुणई। निश्चमवझाणरओ, न य पेहपमजणासीलो // 363 // रीयइ य दवदवाए, मूढो परिभवइ तहय रायणिए / परपरिवायं गिण्हई, निठुरभासी विगहसीलो // 364 // विज्जं मंतं जोगं, तेगिच्छं कुणइ भूइकम्मं च। अक्खरनिमित्तजीवी, आरंभपरिग्गहे रमइ // 365 // कज्जेण विणा उग्गहमगुजाणावेइ दिवसओ सुअइ / अज्जियलाभं भुंजइ, इथिनिसिज्जासु अभिरमइ // 366 // उच्चारे पासवणे, खेले सिंघाणए अणाउत्तो। संथारग उवहीणं, पडिक्कमइ वा सपाउरणो // 36 // न करेइ पहे जयणं, तलियाणं तह करेइ परिभोगं / चरइ अणुबद्धवासे, सपक्खपरपक्खओमाणे // 368 // संजोअइ अइबहुअं, इंगाल सधूमगं अणट्ठाए / भुंजइ रूवबलहा न धरेइ अ पायपुंछणयं // 369 // अट्ठम छ? चउत्थं, संवच्छर चाउमास पक्खेसु / न करेइ सायबहुलो, न य विहरइ मासकप्पेणं // 370 // नीयं गिण्हइ पिंडं, एगागी अच्छए गिहत्थकहो / पावसुआगि अहिज्जइ, अहिगारो लोगगहणम्मि // 371 // परिभवइ उग्गकारी, सुद्धं मग्गं निगृहए बालो। विरहइ सायागुरुओ, संजमविगलेसु खित्तेसु // 372 // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उवएसमाला (6) परिभवइ उग्गकारी, सुद्धं मग्गं निगूहए बालो। विहरइ सायागुरुओ, संजमविगलेसु खित्तेसु // 372 / / उग्गाइ गाइ हसई, असंवुडो सइ करेइ कंदप्पं / गिहिकज्जचिंतगोऽविय, ओसन्ने देइ गिण्हइ वा // 373 // धम्मकहाओ अहिज्जइ, घरा घरं भंमइ परिकहं तो अ / गणणाइ पमागेण य, अइरित्तं वहइ उवगरणं // 374 // बारस बारस तिण्णि य, काइयउच्चारकालभूमीओ। अंतो बहिं च अहियासि अगहियासे न पडिलेहे // 375 // गीयत्थं संविग्गं, आयरिअं मुअइ वलइ गच्छस्स / गुरुणो य अणापुच्छा, 5 किंचिवि देइ गिण्हइ वा // 376 // गुरुपरिभोगं मुंजइ, सिज्जासंथारउवकरणजायं / किन्तिय तुमंति भासई, अविणीओ गव्विओ लुद्धो // 377 // गुरुपञ्चक्खाणगिलाणसेहबालाउलस्स गच्छरस / न करेइ नेव पुच्छइ, निद्धम्मो लिंगमुवजीवी // 378 // पहगमण-वसहि-आहार-सुयण-थंडिल्लविहिपरिट्ठवणं / नायरइ नेव जाणइ, अजावटावगं चेव // 379 // सच्छंदगमणउट्ठाणसोअणो अप्पणेण चरणेण / समणगुणमुक्कजोगी, बहुजीवखयंकरो भमइ // 380 // वस्थिव्व वायपुण्णो, परिभमई जिणमयं अयाणंतो। थद्धो निम्विन्नागो, नय पिच्छइ कंचि अप्पसमं // 381 // सच्छंदगमणउट्ठाणसोअणो भुंजई गिहीणं च / पासत्थाइट्ठाणा, हवंति एमाइया एए // 382 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे 82 जो हुन्ज उ असमत्थो, रोगेण व पिल्लिओ झरियदेहो / सव्वमवि जहाभणियं, कयाइ न तरिज काउं जे // 383 / / सोऽविय निययपरक्कमववसायधिईबलं अगृहंतो। मुत्तूण कूडचरियं, जई जयंतो अवस्स जई // 384 // युग्मम् // अलसो सढोऽवलित्तो, आलंबणतप्परो अइपमाई / एवंठिओऽवि मन्नई, अप्पाणं सुट्टिओम्हि त्ति // 385 // जोऽवि य पाडेऊणं, मायामोसेहिं खाइ मुद्धजणं / तिग्गाममज्झवासी, सो सो सोअइ कवडखवंगु व्व // 386 // एगागी पासत्थो, सच्छंदो ठाणवासि ओसन्नो। दुगमाईसंजोगा, जह बहुआ तह गुरू हुंति // 38 // गच्छाओ अणुओगी, गुरुसेवी अनियओ गुणाउत्तो / संजोएण पयाणं, संजमआराहगा भणिया // 388 // निम्ममा निरहंकारा, उवउत्ता नाणदंसणचरित्ते / एगखि त्तेऽवि ठिया, खवंति पोराणयं कम्मं // 389 // जियकोहमाणमाया, जियलोहपरीसहा य जे धीरा / वुड्ढावासेऽवि ठिया, खवंति चिरसंचियं कम्मं // 390 // पंचसमिया तिगुत्ता, उज्जुत्ता संजमे तवे चरणे / वाससयपि वसंता, मुणिणो आराहगा भणिया // 391 // तम्हा सव्वाणुन्ना, सव्वनिसेहो य पवयणे नत्थि / आयं वयं तुलिज्जा, लाहाकंखि व्व वाणियओ // 392 // धम्मम्मि नत्थि माया, न य कवडं आणुवत्तिभणिये वा। फुडपागडमकुडिल्लं, धम्मवयणमुज्जुयं जाण // 393 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm नवि धम्मस्स भडका, उक्कोडा वंचणा व कवडं वा / निच्छमो किर धम्मो सदेवमणुआसुरे लोए // 394 // भिक्खू गीयमगीए, अभिसए तहय चेव रायणिए / एवं तु पुरिसवत्थु, दव्वाइ चउव्विहं सेसं // 395 // चरणाइयारो दुविहो, मूलगुणे चेव उत्तरगुणे य / मूलगुणे छट्ठाणा, पढमो पुण नवविहो तत्थ // 396 // ससुक्कोसो मज्झिम जहन्नओ वा भवे चउद्धा उ / उत्तरगुणऽणेगविहो, दंसणनाणेसु अट्ठऽढ // 397 // जं जयइ अगीयत्थो, जं च अगीयत्थनिस्सिओ जयइ / वट्टावेइ य गच्छं, अणंतसंसारिओ होइ // 398 // कह उ ? जयंतो साहू, वट्टावेई य जो उ गच्छं तु। संजमजुत्तो होउं, अणंतसंसारिओ होइ ? // 399 // दव्वं खित्तं कालं, भावं पुरिस पडिसेवणाओ य / नवि जाणइ अग्गीओ, उस्सग्गववाइयं चेव // 400 // जहठियदव्व न याणइ, सञ्चित्ताचित्तमीसियं चेव / कप्पाकप्पं च तहा, जुग्गं वा जस्स जं होई / / 401 // जहठियखित्त न जाणइ, अद्धाणे जणवए अ जं भणियं / . कालंपि अ नवि जाणइ, सुभिक्खदुभिक्ख जं कप्पं // 402 // भावे हट्ठगिलाणं, नवि याणइ गाढऽगाढवप्पं च / सहुअसहुपुरिसरूवं, वत्थुमवत्थु च नवि जाणे // 403 // पडिसेवणा चउद्धा, आउट्टिपमायदप्पकप्पेसु / नजाणइ अग्गीओ, पच्छित्तं चेव जं तत्थ // 404 // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे णा। mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm जह नाम कोइ पुरिसो, नयणविहूणो अदेसकुसलो य / कंताराडविभीमे, मग्गपणट्ठस्स सत्थस्य // 405 // इच्छइ य देसियत्तं, किं सो उ समत्थ देसियत्तस्स ? / दुग्गाइँ अयागंतो; नयणविहूणो कहं देसे ? // 406 // युग्मम् / / एवमगीयत्थोऽविहु, जिणवयणपईवचक्खुपरिहीणो / दव्वाइँ अयागंतो, उस्सग्गववाइयं चेव // 407 // कह सो जयउ अगीओ ? कह वा कुणऊ अगीयनिस्साए ? / कह वा करे उ गच्छं ? सबालवुढ्डाउलं सो उ // 408 // सुत्ते य इमं भणियं, अप्पच्छित्ते य देइ पच्छित्तं / पच्छित्ते अइमत्तं, आसायण तस्स महई उ // 409 // आसायण मिच्छत्तं, आसायणवज्जणा उ सम्मत्तं / आसायणानिमित्तं, कुव्वइ दीहं च संसारं // 410 // एए दोसा जम्हा, अगीय जयंतस्सऽगीयनिस्साए / वट्ठावय गच्छरस य, जो अ गणं देयगीयस्स // 411 // अबहुस्सुओ तवस्सी, विहरिउकामो अजाणिऊण पहं / अवराहपयसयाई, काऊणवि जो न याणेइ // 412 // देसियराइयसोहिय, वयाइयारे य जो न याणेइ / अविसुद्धस्स न वड्ढइ, गुणसेढी तत्तिया ठाइ // 413 // युग्मम् // अप्पागमो किलिस्सइ, जइवि करेइ अइदुक्करं तु तवं / सुंदरबुद्धीइ कयं, बहुयंपि न सुंदरं होई // 414 // अपरिच्छ्यिसुयनिहसस्स केवलमभिन्नसुत्तचारिस / . सव्वुज्जमेणऽवि कयं, अन्नाणतवे बहुं पडई // 415 // . Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उवएसमाला (6) जह दाइयम्मिऽवि पहे, तस्स विसेसे पहस्सऽयाणतो। पहिओ किलिस्सइ चिय, तय लिंगायारसुअमित्तो // 416 // कप्पाकप्पं एसणमणेसणं चरणकरणसेहविहिं / पायच्छित्तविहिंऽपि य, दव्वाइगुणेसु अ समग्गं / / 417 // पव्वावणविहिमुठ्ठावणं च अजाविहिं निरवसेसं / उस्सागववायविहिं, अयाणमाणो कहं जयउ ? // 418 / / सीसायरियकमेण य, जगेण गहिया सिप्पसत्थाई / नजंति बहुविहाई न चक्खुमित्ताणुसरियाई // 419 // जह उज्जमिउं जाणइ, नागी तव संजमे उवायविऊ / तह चक्खुमित्तदरिसणसामायारी न याति // 420 // सिप्पाणि य सत्थाणि य, जाणतोऽवि नय जुंजइ जो ऊ / तेसिं फलं न मुंजइ, इअ अजयंतो जई नाणी // 421 // गारवतियपडिबद्धा, संजमकरणुज्जमम्मि सीअंता / निग्गंतूण गणाओ (घराओ) हिंडंति पमायरण्णम्मि // 422 / / नागाहिओ वरतरं, हीणोऽविहु पवृयणं पभावंतो / नय दुक्करं करंतो, सुठुवि अप्पागमो पुरिसो // 423 // नाणाहियस्स नाणं, पुज्जइ नाणा पवत्तए चरणं / जस्स पुण दुण्ह इकंपि नत्थि तस पुजए काइं // 424 / / नागं चरित्तहीणं लिंगग्गहणं च दंसणविहीणं / संजमहीणं च तवं, जो चरइ निरत्थयं तस्स / / 425 / / जहा खरो चंदणभारवाही, भारस्स भागी न हु चंदनस्स / एवं खु नाणी चरणेण हीणो, नाणस्स भागी न हु सुग्गईए // 426 // Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे संपागडपडिसेवी, काएसु वएसु जो न उज्जमई। . . पवयणपाडणपरमो, सम्मत्तं कोमलं तस्स // 42 // चरणकरणपरिहीणो, जइवि तवं चरइ सुटु अइगुरु। सो तिल्लं व किणंतो कंसियबुद्दो मुणेयव्यो // 428 // छज्जीवनिकायमहव्वयाण परिपालणाइ जइधम्मो / जई पुण ताइँ न रक्खइ, भणाहि को नाम सो धम्मो ? // 429 // छज्जीवनिकायदयाविवजिओ नेव दिक्खिओ न गिही / जइधम्माओ चुक्को, चुक्कइ गिहिदाणधम्माओ // 430 // सव्वाओगे जह कोइ, अमच्चो नरवइरस घित्तूणं / आणाहरणे पावइ, वहबंधण दव्वहरणं च // 431 // तह छक्कायमहव्वयसव्वनिवित्तीउ गिण्हिंऊण जई। एगमवि विराहतो, अमञ्चरणो हणइ बोहिं // 432 // तो हयबोही य पच्छा, कयावराहाणुसरिसमियममियं / पुणवि भवोअहिपडिओ, भमइ जरामरणदुग्गम्मि // 433 // जइयाऽगेणं चत्तं, अप्पणयं नाणदसणचरित्तं / तइया तरस परेसुं, अगुकंपा नत्थि जीवेसु // 434 // छक्कायरिऊण अस्संजयाण लिंगावसेसमित्ताणं / बहुअरसंजमपवहो, खारो मइलेइ सुठुअरं // 435 // किं लिंगमिड्डरीधारणेण कन्जम्मि अट्ठिए ठाणे / राया न होइ सयमेव, धारयं चामराडोवे // 436 // जो सुत्तत्थविणिच्छियकयागमो मूलउत्तरगुणोहं / उव्वहइ सयाऽखलिओ सो लिक्खइ साहुलिक्खम्मि // 437 // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 . उवएसमाला (6) wwwwwwwwww बहुदोससंकिलिट्ठो, नवरं मइलेइ चंचलसहावो / सुलुवि वायामितो, कायं न करेइ किंचि गुणं // 438 // केसिंचि वरं मरणं, जीवियमन्नेसिमुभयमन्नेसि / ददुरदेविच्छाए, अहियं केसिंचि उभयपि // 439 / / केसिंचि य परलोगो, अन्नेसि इत्थ होइ इहलोगो / कस्सवि दुष्णिवि लोगा, दोऽवि हया करसई लोगा // 440 // छन्जीवकायविरओ, कायकिलेसेहिं सुठ्ठ गुरुएहिं / नहु तस्स इमो लोगो, हवइऽस्सेगो परो लोगो // 441 // नरयनिरुद्धमईणं, दंडियमाईण जीवियं सेयं / बहुवायम्मिऽवि देहे, विसुज्झमाणस्स वर मरणं // 442 // तवनियमसुट्टियाणं, कल्लाग जीविअंपि मरणपि / जीवंतऽऽजंति गुणा, मयाऽवि पुण सुग्गइं जंति // 443 // अहियं मरणं अहिअं च जीवियं पावकम्मकारीणं / तमसम्मि पडंति मया, वेरं वढ्डंति जीवंता // 444 // अवि इच्छंति अ मरणं, नय परपीड करंति मणसाऽवि / जे सुविइयसुगइपहा, सोयरियसुओ जहा सुलसो // 445 // . मूला कुदंडगा दामगाणि उच्छूलघंटिआओ य / पिंडेइ अपरितंतो, चउप्पया नत्थि य पसूऽवि // 446 // तह वत्थपायदंडगउवगरणे जयणकन्जमुज्जुत्तो। जस्सऽवाए किलिरसई, तं चिय मूढो नऽवि करेई // 447 / / अरिहंता भगवंतो, अहियं व हियं व नवि इहं किंचि / वारंति कारवेंति य, चित्तूण जणं बला हत्थे // 448 // Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 उवएसमाला (6) उवएसं पुण तं दिति जेण चरिएण कित्तिनिलयाणं / . .. देवाणऽवि हुंति पहू, किमंग पुण मणुअमित्ताणं ? // 449 // वरमउडकिरीडधरो, चिंचइओ चवलकुंडलाहरणो / सको हिओवएसा, एरावणवाहणो जाओ // 450 / / रयणुज्जलाइँ जाई, बत्तीसविमाणसयसहस्साई / वज्जहरेण वराइँ, हिओवएसेण लद्धाइं // 451 // सुरवइसमं विभूई, जं पत्तो भरहचक्कवट्टीऽवि / माणुसलोगस्स पहू, तं जाण हिओवएसेण // 452 // लधुण तं सुइसुहं, जिणवयणुवएसममयबिंदुसमं / अप्पहियं कायव्वं, अहिएसु मणं न दायव्वं // 453 // हियमप्पणो करितो, करस न होइ गरुओ गुरू गण्णो!। अहियं समायरंतो, कस्स न विप्पञ्चओ होइ ? // 454 // जो नियमसीलतवसंजमेहिं जुत्तो करेइ अप्पहियं / सो देवयं व पुजो, सीसे सिद्धत्थओ व्व जणे // 455 // सव्वो गुणेहिं गण्णो, गुणाहिअस्स जह लोगवीरस्स / संभंतमउडविडवो, सहस्सनयणो सययमेइ // 456 // चोरिक्कवंचणाकूडकवडपरदारदारुणमइरस / तस्स च्चिय तं अहियं, पुणोऽवि वेरं जणो वहइ // 457 // जइ ता तणकंचणलुट्ठ (लिटु ?) रयणसरिसोवमी जणो जाओ। तझ्या नणु वुच्छिन्नो, अहिलासो दव्वहरणम्मि // 458 // .. आजीवगगणनेया, रज्जसिरिं पयहिऊण य जमाली। . . हियमप्पणो करितो, नय वयणिज्जे इह पडतो // 459 // . Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 उवएसमाला (6) इंदियकसायगारवमएहिं सययं किल्लिट्ठपरिणामो / कम्मघणमहाजालं, अणुसमयं बंधई जीवो // 460 / / परपरिवायविसाला, अणेगकंदप्पविसयभोगेहिं / संसारत्था जीवा, अरइविणोअं करतेवं // 461 / / आरंभपायनिरया, लोइअरिसिणो तहा कुलिंगी अ / दुहओ चुक्का नवरं, जीवंति दरिद्दजियलोए // 462 // सव्यो न हिंसियव्यो, जह महिपालो तहा उदयपालो / नय अभयदाणवइणा, जणोवमाणेण होयव्वं // 463 // पाविज्जइ इह वसणं, जणेण तं छगलओ असत्तुत्ति / न य कोइ सोणियबलि, करेइ वग्घेण देवागं // 464 // वच्चइ खगेण जीवो, पित्तानिलधाउसिंभखोभेहिं / उज्जमह मा विसीअह, तरतमजोगो इमो दुलहो / / 465 / / पंचिंदियत्तणं माणुसत्तणं आरिए जगे सुकुलं / साहुसमागम सुणणा, सद्दहणाऽरोग पव्वज्जा // 466 // आउं संविल्लंतो, सिढिलंतो बंधणाइँ सव्वाई। देहटिअं मुयंतो, झायइ कलुणं बहुं जीवो // 467 / / इकंऽपि नत्थि जं सुठु सुचरियं जह इमं बलं मज्झ / को नाम दढक्कारो, मरणते मंदपुण्णस्स ? // 468 // युग्मम् / / सूल-विस-अहि-विसूई-पागीसत्थग्गि-संभमेहिं च / देहंतरसंकमणं, करेई जीवो मुहुत्तेण // 469 // कत्तो चिंता सुचरियतवस्स गुणसुट्टियरस साहुस्स ? / सोगइगमपडिहत्थो, जो अच्छइ नियमभरियभरो // 470 // Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे nmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm साहति अ फुडविअडं, 'मासाहस'सउणसरिसया जीवा। न य कम्मभारगरुयत्तणेण तं आयरंति तहा // 471 // वग्घमुहम्मि अहिंगओ, मंसं दंतंतराउ कढ्डे / मा साहसंति जंपइ, करेइ न य तं जहाभणियं // 472 // परिअट्टिऊण गंथत्थवित्थरं निहसिऊण परमत्थं / तं तह करेह जह तं, न होइ सव्वंपि नडपढियं // 473 // पढइ नडो वेरग्गं, निविजिजा य बहुजणो जेण / पढिऊण तं तह सढो, जालेण जलं समोअरइ // 474 // कह कह करेमि कह मा करेमि कह कह कयं बहुकयं मे / जो हिययसंपसारं, करेइ सो अइकरेइ हियं // 45 // सिढिलो अणायरकओ, अवसवसकओ तहा कयावकओ। सययं पमत्तसीलस्स, संजमो केरिसो होज्जा ? // 476 // चंदुव्व कालपक्खे, परिहाइ पए पए पमायपरो। तह उग्घरविघरनिरंगणो य णय इच्छियं लहइ // 477 / / भीओव्विग्ग निलुको, पागडपच्छन्नदोससयकारी / अप्पञ्चयं जगंतो, जणस्स धी जीवियं जियइ / / 478 / / . न तहिं दिवसा पक्खा, मासा वरिसावि संगणिजंति / जे मूलउत्तरगुणा, अक्खलिया ते गणिज्जंति / / 479 / / जो नवि दिणे दिणे संकलेइ के अज्ज अजिया मि गुणा ? / अगुणेसु अ नहु खलिओ, कह सो उ करिज्ज अप्पहिअं ? // 480 // इय गणियं इय तुलियं इय बहुआ दरिसियं नियमियं च / जइ तहवि न पडिबुज्झइ, किं कीरइ ? नूग भवियव्वं // 481 // Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उवएसमाला (6) किमगं तु पुणो जेणं, संजमसेढी सिढिलीकया होई। सो तं-चिअ पडिवज्जइ, दुक्खं पच्छा उ उज्जमई // 482 / / जइ सव्वं उवलद्धं, जइ अप्पा भाविओ उवसमेणं / कायं वायं च मणं, उप्पहेणं जह न देई // 483 // हत्थे न पाए निखिवे, कायं चालिज्ज तंपि कजेणं / कुम्मो व्व सए अंगे, अंगोवंगाई गोविज्जा // 484 / / विकहं विणोयभासं अंतरभासं अवक्कभासं च / जं जस्स अणिट्ठिमपुच्छिओ य भासं न भासिज्जा // 48 // अणवट्ठियं मणो जस्स, झायइ बहुयाई अट्टमट्टाई। तं चिंतिअं च न लहइ, संचिणइ अ पावकम्माई // 486 // जह जह सव्वुवलद्धं, जह जह सुचिरं तवो वणे वुच्छं / तह तह कम्मभरगुरू, संजमनिव्वाहिरो जाओ // 48 // विज्जप्पो जह जह ओसहाई पिज्जेइ वायहरणाई / तह तह से अहिययरं, वाएणाऊरिअं पुढें // 48 // दड्ढजउमकज्जकरं, भिन्नं संखं न होइ पुण करणं / लोहं च तंबविद्धं, न एइ परिकम्मणं किंचि // 489 // को दाही उवएसं, चरणालसयाण दुव्विअड्ढाणं 1 / इंदस्स देवलोगो, न कहिजइ जाणमाणस्स // 490 // दो चेव जिणवरेहिं, जाइजरामरणविप्पमुक्केहिं / लोगम्मि पहा भणिया, सुरसमण सुसावगो वाऽवि // 491 // भावश्चणमुग्गविहारया य दव्वच्चणं तु जिणपूआ / * भावञ्चणाउ भट्ठो, हविज्ज दव्वञ्चणुजुत्तो // 492 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm जो पुण निरचणो चिअ, सरीरसुहकज मित्ततल्लिच्छो / तस्स नहि बोहिलाभो, न सुरगई नेय परलोगो // 493 // कंचगमणिसोवाणं, थंभसहरसूसिअं सुवण्णतलं / / जो कारिज जिणहरं, तओऽवि तवसंजमो अहिओ // 494 // निब्बीए दुब्भिवखे, रण्णा दीवंतराओ अन्नाओ। आणेऊणं बीअं, इह दिन्नं कासवजण स // 495 // केहिवि सव्वं खइयं, पइन्नमन्नेहिं सव्वमद्धं च / वुत्तं गयं च केई, खित्ते खुटुंति संतत्था // 496 // राया जिणवरचंदो, निब्बीयं धम्मविरहिओ कालो। .. खित्ताई कम्मभूमी, कासववग्गो य चत्तारि // 497 / / अस्संजएहिं सव्, खइअं अद्धं च देसविरएहिं / साहूहिं धम्मवीअं उत्तं नीअं च निप्फत्तिं // 49 // . जे ते सव्वं लहिउं, पच्छा खुटुंति दुब्बलधिईया। तवसंजमपरितंता, इह ते ओहरिअसीलभरा // 499 // आणं सव्वजिणाणं, भंजइ दुविहं पहं अवतो, आणं च अदक्कतो भमइ जरामरणदुग्गम्मि / / 500 // जइ न तरसि धारेउं मूलगुणभरं सउत्तरगुणं च / मुत्तूण तो तिभूमी, सुसावगत्तं वरतरागं // 501 // अरिहंतचेइआणं, सुसाहुपूयारओ दढायारो। सुरसावगो वरतरं, न साहुवेसेण चुअधम्मो // 502 // सव्वंति भाणिऊणं, विरई खलु जस्स सव्विया नत्धि। . सो सव्वविरइवाई, चुक्कइ देसं च सव्वं च // 503 // . Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उवएसमाला (6) जो जहवायं न कुणड, मिच्छट्ठिी तओ हु को अन्नो ? / बड्ढेइ अ मिच्छत्तं, पररस संकं जणेमाणो // 504 // आणाए च्चिय चरणं, तभंगे जाण किं न भग्गंति ? / आगं च अइकंतो, करसाएसा कुणइ सेसं ? // 505 // संसारो अ अणतो, भट्ठचरित्तस्स लिङ्गजीविरस / पंचमहव्वयतुंगो, पागारो भल्लिओ जेण // 506 // न करेमित्ति भणित्ता, तं चेव निसेवए पुणो पावं / पञ्चक्खमुसावाई, मायानियडीपसंगो य // 507 // लोएऽवि जो ससूगो, अलिअं सहसा न भासए किंचि / अह दिक्खिओऽवि अलियं, भासइ तो किंच दिवखाए ? // 508 // महवयअणुव्वयाई, छंडेउं जो तवं चरइ अन्नं / सो अन्नागी मूढो, नावाबुड्डो मुणेयव्वो // 509 // सुबहुं पासत्थजणं, नाऊणं जो न होइ मज्झत्यो। नय साहेइ सकजं, कागं च करेइ अप्पाणं // 510 // परिचिंतिऊण निउणं, जइ नियमभरो न तीरए वोढुं / .. परचित्तरंजगेणं, न वेसमित्तेण साहारो // 511 // निच्छ्यनयस्स चरणरसुवघाए नाणदंसणवहोऽवि / ववहार स उ चरणे, हयम्मि भयणा उ सेसाणं // 512 // मुज्झइ जई सुचरणो, सुज्झइ सुरसावओऽवि गुणकलिओ / ओसन्नचरणकरणो, सुज्झइ संविग्गपक्खरुई // 513 // संविग्गपक्खियाणं, लक्खणमेयं, समासओ भणियं / ओसन्नचरणकरणाऽवि जेण कम्मं विसोहंति // 514 / / Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे mmmmmmmmm सुद्धं सुसाहुधम्मं, कहेइ निदइ य निययमायारं / सुतवस्सियाण पुरओ, होइ य सव्योमरायणीओ // 515 / / वंदइ नय वंदावइ, किइकम्मं कुणइ कारवे नेय / . अत्तट्ठा नवि दिक्खइ, देइ सुसाहूण बोहेउं / / 516 // ओसन्नो अत्तट्ठा, परमप्पाणं च हणइ दिक्खंतो। तं छुहइ दुग्गईए, अहिययरं बुड्डइ सयं च // 517 / / जह सरणमुवगयाणं, जीवाण निकितए सिरे जो उ / एवं आयरिओऽविहु, उस्सुत्तं पन्नवंतो य // 518 // सावज्जजोगपरिवजणा उ सव्वुत्तमो जईधम्मो। बीओ सावगध-मो, तइओ संविग्गपक्खपहो.॥५१९॥ सेसा मिच्छद्दिडी, गिहिलिङ्गकुलिङ्गदव्वलिङ्गेहिं / , जह तिण्णि य मुक्खपहा संसारपहा तहा तिण्णि // 520 // संसारसागरमिणं, परिब्भमंतेहिं. सव्वजीवेहिं / गहियाणि य मुक्काणि य अणंतसो दव्वलिङ्गाई // 521 // अञ्चगुरत्तो जो पुण, न मुयइ बहुसोऽवि पन्नविजंतो। संविग्गपक्खियत्तं, करिज लब्भिहिसि तेण पहं // 522 // कताररोहमदाणओमगेलन्नमाइकजेसु।। सव्वायरेण जयणाई कुणइ जं साहुकरणिजं // 523 // आयरतरसंमाणं, सुदुक्कर माणसंकडे लोए / संविग्गपक्खियत्तं, ओसन्नेणं फुडं काउं // 524 // सारणचइआ जे गच्छनिग्गया पविहरंति पासत्था। जिणवयणबाहिराऽवि य, ते उ पमाणं न कायव्वा // 525 // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ उवएसमाला (6) हीणस्सऽवि सुद्धपरूवगरस संविग्गपक्खवायस्स / जा जा हविज जयणा, सा सा से निजरा होइ // 526 // सुक्काइयपरिसुद्धे, सइ लाभे कुणइ वाणिओ चिट्ठ / एभेव य गीयत्थो, आयं दट्टुं समायरइ // 527 // आमुक्कजोगिणो च्चिअ, हवइ थोवाऽवि तस्स जीवदया। संविग्गपक्खजयणा, तो दिट्ठा साहुवग्गरस // 528 // किं मूसगाणा अत्येण ? किं वा कागाण कणगमालाए ? / मोहमलखविलिआणं, किं कज्जुवएसमालाए ? // 529 // चरणकरणालसाणं, अविणयबहुलाण सययऽजोगमिणं / न मणी सयसाहस्सो आबज्झइ कुच्छभासस्स // 530 // नाऊण करयलगयाऽऽमलं व सब्भावओ पहं सव्वं / धम्मम्मि नाम सीइज्जइत्ति कम्माइं गुरुआई // 531 // धम्मत्थकाममुक्खेसु जस्स भावो जहिं जहिं रमइ / वेरग्गेगंतरसं न इमं सव्वं सुहावेइ // 532 // संजमतबालसाणं, वेरग्गकहा न होइ कण्णसुहा / संविग्गपक्खियाणं, हुज़ व केंसिंचि नाणीणं // 533 // सोऊण पगरणमिणं, धम्मे जाओ न उज्जमो जस्स / न य जणियं वेरग्गं, जाणिज्ज अणंतसंसारी // 534 // कम्माण सुबहुआणुवसमेण उवगळूई इमं सव्वं / कम्ममलचिक्कणाणं वच्चइ मासेण भन्नतं // 535 / / * उवएसमालमेयं जो पढइ सुणइ कुणइ वा हियए / सो जाणइ अप्पहियं नाऊण सुहं समायरई // 536 // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे धंतमणिदामससिगयणिहिपयपढमक्खराभिहाणेणं / उवएसमालपगरणमिणमो रइअं हिअट्टाए // 537 // जिणवयणकप्परुक्खो, अणेगसुत्तत्थसालविच्छिन्नो। तवनियमकुसुमगुच्छो, सुग्गइफलबंधणो जथइ // 538 // .. जुग्गा सुसाहुवेरग्गिआण परलोगपत्थिआणं च / संविग्गपक्खिआणं, दायव्वा बहुसुआणं च // 539 // इय धम्मदासगणिणा जिणवयणुवएसकज्जमालाए / मालव्व विविहकुसुमा, कहिआ य सुसीसवग्गस्स // 540 // संतिकरी बुढिकरी, कल्लाणकरी सुमंगलकरी य / होइ कहगस्स परिसाए, तह य निव्वाणफलदाई // 541 // इत्थ समप्पइ इणमो, मालाउवएसपंगरणं पगयं / गाहाणं सव्वाणं; पंचसया चेव चालीसा // 542 // जाव य लवणसमुद्दो, जाव य नक्खत्तमंडिओ मेरू / ताव य रइया माला, जयम्मि थिरथावरा होउ // 543 // अक्खरमत्ताहीणं, जं चिय पढियं अयाणमाणेणं / तं खमह मज्झ सव्वं, जिणवयणविणिग्गया वाणी // 544 // // इइ सिरिधम्मदासगणिविरइया उवएसमाला // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // सिरिसंतिसूरिविरइयं धम्मरयणपगरणं // नमिऊण सयलगुणरयणकुलहरं विमलकेवलं वीरं / धम्मरयणत्थिआणं जणाण वियरेमि उवएसं // 1 // भवजलहिम्मि अपारे दुलहं मणुयत्तणंपि जंतूणं / / तत्थवि अणत्थहरणं दुलहं सद्धम्मवररयणं // 2 // जह चिंतामणिरयणं सुलहं न हु होइ तुच्छविहवाणं / गुणविभववज्जियाणं जियाण तह धम्मरयणंपि // 3 // इगवीसगुणसमेओ जोग्गो एयस्स जिणमए भणिओ। तदुवजणंमि पढमं ता जइयव्वं जओ भणियं // 4 // धम्मरयणस्स जोग्गो अक्खुद्दो रूववं पयइसोमो / लोगप्पिओ अकूरो भीरू असढो सुदक्खिन्नो // 5 // लजालुओ दयालू मज्झत्थो सोमदिट्टि गुणरागी। सक्कह सुपक्खजुत्तो सुदीहदरिसी विसेसन्नू // 6 // वुड्ढाणुगो विगीओ कयन्नुओ परहियत्थकारी य / तह चेव लद्धलक्खो इगवीसगुणेहिं संपन्नो // 7 // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 श्रुत रत्नरत्नाकरे खुद्दोति अगंभीरो उत्ताणमई न साहए धम्मं / ' सपरोवयारसत्तो अक्खुद्दो तेण इह जोग्गो // 8 // संपुन्नंगोवंगो पंचिंदियसुंदरो सुसंघयणो। होइ पभावणहेऊ खमो य तह रूववं धम्मे // 9 // पयईसोमसहावो न पावकम्मे पवत्तई पायं / हवइ सुहसेवणिज्जो पसमनिमित्तं परेसिपि // 10 // इहपरलोयविरुद्धं न सेवए दाणवियसीलड्ढो। लोअप्पिओ जणाणं जगेइ धम्ममि बहुमाणं // 11 // कूरो किलिट्ठभावो सम्मं धम्म न साहिउ तरह / इय सो न एत्थ जोगो जोगो पुण होइ अक्कूरो // 12 // इहपरलोगावाए संभावेंतो न वट्टई पावे / , बीहइ अयसकलंका तो खलु धम्मारिहो भीरू // 13 // असढो परं न वंचइ वीससणिज्जो पसंसणिज्जो य / उज्जमइ भावसारं उचिओ धम्मस्स तेणेसो // 14 // उवयरइ सुदक्खिन्नो परेसिमुझिय सकज्जवावारो। . तो होइ गझवको गुवत्तणीओ य सव्वस्स // 15 // लज्जालुओ अकज्ज वजइ दूरेण जेण तणुयंपि / आयरइ सयायारं न मुयइ अंगीकयं कहवि // 16 // मूलं धम्मस्स दया तयणुगये सव्वमेवणुट्ठाणं / सिद्धं जिणिदसमए मग्गिज्जइ तेणिह दयालू // 17 // मज्झत्थसोमदिट्ठी धम्मवियारं जहट्ठियं मुणइ / कुणइ गुणसंपओगं दोसे दूरं परिश्चयइ // 18 // Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ धम्मरयणपगरणं (7) गुणरागी गुणवंते बहु मन्नइ निग्गुणे उबेहेइ / गुणसंगहे पवत्तइ संपत्तगुणं न मयलेइ // 19 // नासइ विवेगरयणं असुहकहासंगकलुसियमणस्स / धम्मो विवेगसारोत्ति सक्कहो होज्ज धम्मत्थी // 20 // अणुकूल धम्मसीलो सुसमायारो य परियणो जरस / एस सुपक्खो धम्मं निरंतरायं तरइ काउं // 21 // आढवइ दीहदंसी सयलं परिणामसुंदरं कन्जं / बहुलाभमप्पकेसं सलाहणिज्जं बहुजणाणं // 22 // वत्थूणं गुणदोसे लक्खेइ अपक्खवायभावेण / पारण विसेसन्नू उत्तमधम्मारिहो तेण // 23 // वुड्ढो परिणयबुद्धी पावायारे पवत्तई नेय / वुड्ढाणुगोवि एवं संसग्गिकया गुणा जेण // 24 // विणओ सव्वगुणाणं मूलं सन्नाणदंसणाईणं / मोक्खस्स य ते मूलं तेण विणीओ इह पसत्थो // 25 // बहु मन्नइ धम्मगुरुं परमुवयारित्ति तत्तबुद्धीए / तत्तो गुणाण वुड्ढी गुणारिहो तेणिह कयन्नू // 26 // परिहियनिरओ धन्नो सम्मं विनायधम्मसब्भावो / अन्नेवि ठवइ मग्गे निरीहचित्तो महासत्तो // 25 // लक्खेइ लद्वलक्खो सुहेण सयलंपि धम्मकरणिज्ज / दक्खो सुसासगिज्जो तुरियं च सुसिक्खिओ होइ // 28 // एए इगवीसगुणा सुयाणुसारेण किंचि वक्खाया। अरिहंति धम्मरयणं घेत्तुं एएहि संपन्ना // 29 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm पायद्धगुणविहीणा एएसि मज्झिमा वरा नेया। एत्तो परेण हीणा दरिद्दपाया मुणेयव्वा // 30 // . धम्मरयणस्थिणा तो पढमं एयज्जणंमि जइयव्वं / जं सुद्धभूमिगाए रेहइ चित्तं पवित्तंपि // 31 // सइ एयंमि गुणोहे संजायइ भावसावयत्तंपि / तस्स पुण लक्खणाई एयाई भणति सुहगुरुणो // 32 // कयवयकम्मो तह सीलवं च गुणवं च उज्जुववहारी। गुरुसुस्सूसो पवयणकुसलो खलु सावगो भावे // 33 // तत्थायन्नण-जाणण-गिण्हण-पडिसेवणेसु उज्जुत्तौ / कयवयकजो चउहा भावत्थो तस्सिमो होइ // 34 // विणयबहुमाणसारं गीयत्थाओ करेइ वयसवणं / , भंगयभेयइयारे वयाण सम्मं वियाणाइ // 35 // गिण्हइ गुरूण मूले इत्तरमियरं व कालमह ताई / आसेवइ थिरभावो आयंकुवसग्गसंगेवि // 36 // आययणं खु निसेवइ वज्जइ परगेहपविसणमकज्जे / निच्चमणुब्भडवेसो न भणइ सवियारवयणाई // 37 // परिहरइ बालकील साहइ कज्जाइँ महुरनीईए / इय छब्विहसीलजुओ विन्नेओ सीलवंतोत्थ // 38 // आययणसेवणाओ दोसा झिज्जति वड्ढइ गुणोहो / परगिहगमणपि कलंकपंकमूलं सुसीलाणं // 39 // सहइ पसंतो धम्मी उब्भडवेसो न सुंदरो तस्स / सवियारजंपियाइं नूणमुईरंति रागरिंग // 40 // Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ धम्मरयणपगरणं (7) mmmmmmmmmmmmmmarrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr बालिसजणकीलावि हु लिंग मोहस्सणत्थदंडाओ। फरूसं वयणाभिओगो न संगओ सुद्धधम्माणं // 41 // जइवि गुणा बहुरुवारा तहवि हु पंचहि गुणेहि गुणवंतो। इह मुणिवरेहि भणिओ सरूवमेसिं निसामेहि // 42 // सज्झाए करणंमि य विणयम्मि य निच्चमेव उज्जुत्तो। सव्वत्थणभिनिवेसो वहइ रुई सुट्ठ जिणवयणे // 43 // पढणाईसज्झायं वेरग्गनिबंधण कुणइ विहिणा / तवनियमवंदणाईकरणमि य निच्चमुज्जमइ // 44 // अब्भुट्ठाणाईयं विणयं नियमा पउंजइ गुणीणं / अणभिनिवेसो गीयत्थभासिय नन्नहा मुणइ // 45 // सवणकरणेसु इच्छा होइ रुई सदहाणसंजुत्ता / एईए विणा कत्तो सुद्धी सम्मत्तरयणस्स // 46 // उजुववहारो चउहा जहत्थभणणं अवंचिगा किरिया / हुंतावायपगासण मेत्तीभावो य सब्भावा // 47 // अन्नहभणणाईसुं अबोहिबीयं पररस नियमेण / तत्तो भवपरिवुड्ढी ता होज्जा उज्जुववहारी // 48 // सेवाए कारणेण य संपायणभावओ गुरुजणस्स / मुरसूसणं कुणंतो गुरुसुस्सूसो हवइ चउहा // 49 // सेवति कालंमि गुरुं अकुणंतो ज्झाणजोगवाघायं / सय वन्नवायकरणा अन्नेवि पवत्तई तत्थ // 50 // ओसहभेसज्जाई सओ य परओ य संपणामैइ / * सइ बहुमन्नेइ गुरुं भावं चणुवत्तए तस्स // 51 // Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे 102 सुत्ते अत्थे य तहा उस्सग्गववायभावववहारे / जो कुसलत्तं पत्तो पवयणकुसलो तओ छद्धा // 52 // . उचियमहिज्जइ सुत्तं सुणइ तयत्थं तहा सुतित्थंमि / उस्सग्गववायाणं विसयविभागं वियाणाइ // 53 // वहइ सइ पक्खवायं विहिसारे सव्वधम्मणुट्ठाणे / देसद्धादगुरूवं जाणइ गीयत्थववहारं // 54 // एसो पवयंणकुसलो छभेओ मुणिवरेहि निद्दिट्ठो / किरियागयाइ छञ्चिय लिंगाई भावसड्ढस्स // 55 // भावगयाइं सतरस मुणिणो एयरस बिति लिंगाई। जणियजिणमयसारा पुव्वायरिया जओ आहु, // 56 // इस्थिदियत्थ-संसार-विसयआरंभ-गेहदसणओ।, गड्डरिगाइपवाहे पुरस्सरं आगमपवित्ती // 5 // दाणाइ जहासत्ती पवत्तणं विहिररत्तदुढे य / मज्झत्थमसंबद्धे परत्थकामोवभोगी य // 58 // वेसा इव गिहवासं पालइ सत्तरसपयनिबद्धं तु / भावगयभावसावगलक्खणमेयं समासेण // 59 // इत्थीमणत्थभवणं चलचित्तं नरयवत्तिणीभूयं / जाणतो हियकामी वसवत्ती होइ न हु तीसे // 6 // इंदियचवलतुरंगे दोग्गइमग्गाणुधाविरे निच्चं / भावियभवस्सरूवो रंभइ सन्नाणरस्सीहिं // 61 / / सयलात्गथनिमित्तं आयासकिलेसकारगमसारं / नाऊण धणं धीरो न हु लुब्भइ तंमि तणुयपि // 62 / / Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ धम्मरयणपगरणं (7) दुहरूवं दुक्खफलं दुहाणुबन्धि विडंबणारूवं / संसारमसारं जाणिऊण न रइं तहिं कुणइ // 63 // खगमेत्तसुहे विसए विसोवमाणे सयावि मन्नतो / न करेइ गिद्धिं भवभीरू मुणियतत्तत्थो // 4 // वज्जइ तिव्वारंभं कुणइ अकामो अनिव्वहंतो उ / थुणइ निरारंभजणं दयालुओ सव्वजीवेसु // 65 // गिहवासं पासं पिव मन्नंतो बसइ दुक्खिओ तंमि / चारित्तमोहणिज्जं निजिणिउं उज्जमं कुणइ // 66 // अस्थिक्कभावकलिओ पभावणा वन्नवायमाईहिं / गुरुभत्तिजुओ धीमं धरे सइ ईसणं विमलं // 6 // गड्डरिगपवाहेणं गयाणुगइयं जणं वियाणतो / परिहरइ लोगसन्नं सुसमिक्खियकारओ धीरो // 68 // नत्थि परलोगमग्गे पमाणमन्नं जिणागमं मोत्तुं / आगमपुरस्सरं चिय करेइ तो सव्वकिच्चाई // 69 // अनिगूहितो सत्तिं आयाबाहाए जह बहुं कुणइ / आयरइ तहा सुमई दाणाइचव्विहं धम्मं // 7 // हियमणवजं किरियं चिंतामणिरयणदुल्लहं लहिउँ / सम्मं समायरंतो न हु लज्जइ मुद्धहसिओवि // 71 // देहटिइ-निबंधण-धण-सयणाहार-गेहमाईसु / निवसइ अरत्तदुट्ठो संसारगएसु भावेसु // 72 // उवसमसारवियारो वाहिजइ नेय रागदोसेहिं / मज्झत्थो हियकामी असग्गहं सव्वहा चयइ // 73 // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे भावेतो अणवरयं खणभंगुरयं समत्थवत्थूणं / संबद्धोवि धणाइसु वज्जइ पडिबंधसंबंधं // 74 // संसारविरत्तमणो भोगुवभोगा न तित्तिहेउत्ति / नाउं पराणुरोहा पवत्तई कामभोगेसु // 75 / / वेस व्व निरासंसो अजं कल्लं चयामि चिंतंतो। .. परकीयं पिव पालइ गेहावासं सिढिलभावो // 6 // . इय सत्तरसगुणजुत्तो जिणागमे भावसावगो भणिओ। एस उण कुसलजोगा लहइ लहु भावसाहुत्तं // 77 // एयस्स उ लिंगाइं सयला मग्गाणुसारिणी किरिया / सद्धा पवरा धम्मे पन्नवणिजत्तमुजुभावा // 78 / / किरियासु अप्पमाओ आरंभो सक्कणिज्जणुट्ठाणे / गुरुओ गुणाणुराओ गुरुआणाराहणं परमं // 79 // मग्गो आगमनीई अहवा. संविग्गबहुजणाइन्नं / उभयाणुसारिणी जा सामग्गणुसारिणी किरिया // 8 // अन्नह भणियपि सुए किंचि कालाइकारणावेक्खं / आइन्नमन्नह चिय दीसइ संविग्गगीएहिं // 81 // कप्पाणं पाउरणं अग्गोयरचाय झोलियाभिक्खा / ओवगहियकडाहयतुंबयमुहदाणदोराई // 2 // सिक्किगनिक्खिवणाई पज्जोसवणाइतिहिपरावत्तो / भोयणविहिअन्नत्तं एमाई विविहमन्नपि // 83 / / जं सव्वहा न सुत्ते पडिसिद्धं नेय जीववहहेऊ।.. तं सव्वंपि पमाणं चारित्तधणाण भणियं च // 84 // . Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1.5 धम्मरयणपगरणं (7) अवलंबिऊण कजं जं किंपि समायरंति गीयत्था / थेवावराह बहुगुण सव्वेसि तं पमाणं तु // 85 // जं पुण पमायरूवं गुरुलाघवचिंतविरहियं सवहं / सुहसीलसढाइन्नं चरित्तिणो तं न सेवंति // 86 // जह सड्ढेसु ममत्तं राढाए असुद्धउवहिभत्ताई / निद्देजवसहितूली-मसूरिंगाईण परिभोगो॥८॥ इच्चाई असमंजसमणेगहा खुद्दचिट्ठियं लोए / बहुएहि वि आयरियं न पमाणं सुद्धचरणाणं // 88 // गीयत्थपारतंता इय दुविहं मग्गमणुस्सरंतस्स / भावजइत्तं जुत्तं दुप्पसहंतं जओ चरणं // 89 // सद्धा तिव्वभिलासो धम्मे पवरत्तणं इमं तीसे / विहिसेव अतित्ती सुद्धदेसणा खलियपरिसुद्धी // 10 // विहिसारं चिय सेवइ सद्धालू सत्तिमं अणुट्ठाणं / दव्वाइदोसनिहओ वि पक्खवायं वहइ तम्मि // 11 // निरुओ भोजरसन्नू कवि अवत्थं गओ असुहमन्नं / भुंजं न तंमि रज्जइ सुहभोयणलालसो धणियं // 12 // इय सुद्धचरण रसिओ सेवंतो दव्वओ विरुद्धपि / सदागुणण एसो न भावचरणं अइक्कमइ // 93 // तित्तिं न चेव विंदइ सद्धाजोगेण नाणचरणेसु / वेयावञ्चतवाईसु जहविरियं भावओ जयइ // 14 // सुगुरुसमीवे सम्मं सिद्धंतपयाण मुणियतत्तत्थो / तयणुन्नाओ धन्नो मज्झत्थो देसणं कुणइ // 95 // Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे P अवगयपत्तसरूवो तयणुग्गहहेउभावबुढ्डिकरं। सुत्तभणियं परूवइ वजंतो दूरमुम्मग्गं // 16 // सव्वंपि जओ दाणं दिन्नं पत्तंमि दायगाण हियं / इहरा अणत्थजणगं पहाणदाणं च सुयदाणं // 9 // सुठ्ठयरं च न देयं एयमपत्तंमि नायतत्तेहिं / इय देसणाऽवि सुद्धा इहरा मिच्छत्तगमणाई // 98 // जं च न सुत्ते विहियं न य पडिसिद्धं जणंमि चिररूढं / समइविगप्पियदोसा तंपि न दूसंति गीयत्था // 99 // संविग्गा गीयतमा विहिरसिया पुव्वसूरिणो आसि / तददूसियमायरियं अणइसई को निवारेइ // 100 // अइसाहसमेयं जं उस्सुत्तपरूवणा कडुविवागा। जाणंतेहि वि दिज्जइ निदेसो सुत्तबज्झत्थे // 101 // दीसंति य ढड्ढसिणो णेगे नियमइ पउत्तजुत्तीहिं / विहिपडिसेहपवत्ता चेइयकिञ्चेसु रूढेसु // 102 // तं पुण विसुद्धसद्धा सुयसंवायं विणा न संसति / अवहीरिऊण नवरं सुयाणुरूवं परूविंति // 103 // अइयारमलकलंकं पमायमाईहिं कहवि चरणस्स / जणियपि वियडणाए सोहिंति मुणी विमलसद्धा // 104 // एसा पवरा सद्धा अणुबद्धा होइ भावसाहुस्स। . एईए सब्भावे पन्नवणिज्जो हवइ एसो // 105 // विहिउज्जमवन्नयभय-उस्सग्गववाय-तदुभयगयाई / सुत्ताई बहुविहाइं समए गंभीरभावाई // 106 // ... Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ धम्मरयणपगरणं (7) तेसिं विसयविभागं अमुणंतो नाणवरणकम्मुदया। मुज्झइ जीवो तत्तो सपरेसिमसग्गहं जणइ // 10 // तं पुण संविग्गगुरू परहियकरणुज्जयाणुकंपाए / बोहिंति सुत्तविहिणा पन्नवणिज्जं वियाणंता // 108 // सोवि असग्गहचाया सुविसुद्धं दंसणं चरित्तं च / आराहिउं समत्थो होइ सुहं उज्जुभावाओ // 109 // सुगइनिमित्तं चरणं तं पुण छक्कायसंजमो चेव / सो पालिङ न तीरइ विगहाइ-पमायजुत्तेहिं // 110 // पव्वज विज्जंपिव साहिंतो होइ जो पमाइल्लो / तस्स न सिज्झइ एसा करेइ गरुयं च अवयारं // 111 // पडिलेहणाइचेट्ठा-रक्कायविघाइणी पमत्तस्स / भणिया सुयंमि तम्हा अपमाई सुविहिओ होइ // 112 // रक्खइ वएसु खलियं उवउतो होइ समिइगुत्तीसु / वज्जइ अवज्जहेउं पमार्यचरियं सुथिरचित्तो // 113 // कालंमि अणूणहियं किरियंतरविरहिओ जहासुत्तं / आयरइ सव्वकिरियं अपमाई जो इह चरित्ती // 114 // संघयणादणुरूवं आरंभइ सक्कमेवणुट्ठाणं / बहुलाभमप्पच्छेयं सुयसारविसारओ सुजई // 115 // जह तं बहुं पसाहइ निवडइ अस्संजमे दढं न जओ / जणिउज्जमं बहूणं विसेसकिरियं तहाढवइ // 196 // गुरुगच्छन्नइहेउं कयतित्थपभावणं निरासंसो / अज्जमहागिरिचरियं सुमरंतो कुणइ सक्किरियं // 117 // Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे wwmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm सकंमि नो पमायइ असक्ककज्जे पवित्तिमकुणंतो / ' सक्कारंभो चरणं विसुद्धमणुपालए एवं // 11 // जो गुरुमवमन्नंतो आरंभइ किर असक्कमवि किंचि। / सिवभूइव्व न एसो सम्मारंभो महामोहा / / 119 // जायइ गुणेसु रागो सुद्धचरित्तस्स नियमओ पवरो। परिहरइ तओ दोसे गुणगणमालिन्नसंजणणे // 120 // गुणलेसंपि पसंसइ गुरुगुणबुद्धीए परगयं एसो। दोसलवेणवि निययं गुणनिवहं निग्गुणं गणइ // 121 / / पालइ संपत्तगुणं गुणड्ढसंगे पमोयमुव्वहइ / . उज्जमइ भावसारं गुरुतरगुणरयणलाभत्थी // 122 // सयणोत्ति व सीसोत्ति व उवगारित्ति व गणिव्वओ वत्ति / पडिबंधस्स न हेऊ नियमा एयस्स गुणहीणो // 123 // करुणावसेण नवरं अणुसासइ तंपि सुद्धमग्गमि / अञ्चताजोग्गं पुण अरत्तदुट्ठो उवेहेइ // 124 / / उत्तमगुणाणुराया कालाइदोसओ अपत्तावि / गुणसंपया परत्थवि न दुल्लहा होइ भव्वाणं // 125 // गुरूपयसेवानिरओ गुरुआणाराहणमि तल्लिच्छो / चरणभरधरणसत्तो होइ जई नमहा नियमा // 126 // सव्वगुणमूलभूओ भणिओ आयारपढमसुत्ते जं / गुरुकुलवासोवस्सं वसेज तो तत्थ चरणत्थी // 127 // एयस्स परिचाया सुपुंछाइवि न सुंदर भणिय / . कम्माइवि परिसुद्धं गुरुआणावत्तिणो बिंति // 128 // Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ धम्मरयणपगरणं (7) ता धन्नो गुरुआणं न मुयइ नाणाइगुणगणनियाणं / सुपसन्नमणो सययं कयन्नुयं मणसि भावितो॥१२९।। गुणवं च इमो सुत्ते जहत्यगुरुसद्दभायणं इट्ठो। गुणसंपयादरिदो जहुत्तफलदायगो न मओ // 130 // मूलगुणसंपउत्तो न दोसलवजोगओ इमो हेओ। महुरोवक्कमओ पुण पवत्तियव्वो जहुत्तम्मि // 131 / / पत्तो सुसीससदो एव कुणतेण पंथगेणावि / गाढप्पमाइणोवि हुं सेलगसूरिस्स सीसेणं // 132 // एवं गुरुबहुमाणो कयन्नुया सयलगच्छगुणवुड्ढी / अणवत्थापरिहारो हुंति गुणा एवमाईया / / 133 // इहरा वुत्तगुणाणं-विवजओ तह य अत्तउक्करिसो / अप्पञ्चओ जणाणं बोहिविघायाइणो दोसा // 134 / / बकुसकुसीला तित्थं दोसलवा तेसु नियमसंभविणो / जइ तेहिं वजणिज्जो अवजणिज्जो तओ नत्थि // 135 / / इय भावियपरमत्था मज्झत्था नियगुरुं न मुंचंति / सव्वगुणसंपओगं अप्पाणंमि वि अपेच्छंता // 136 // एयं अवमन्नतो वुत्तो सुत्तमि पावसमणोत्ति / महमोहबंधगोवि य खिसंतो अपडितप्पंतो // 137 // सविसेसंपि जयंतो तेसिमवन्नं विवज्जए सम्मं / तो दंसपसोहीओ सुद्धं चरणं लहइ साहू // 138 // इय सत्तलक्खणधरो होइ चरित्ती तओ य नियमेण / कल्लाणपरंपरलाभ-जोगओ लहइ सिवसोक्खं // 139 / / Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे दुविहंपि धम्मरयणं तरइ नरो घेत्तुमविगलं सो उ। जस्सेगवीसगुणरयणर-संपया सुत्थिया अस्थि // 140 // ता सुछ इमं भणियं पुव्वायरिएहिं परहियरएहिं / इगवीसगुणोवेओ जोग्गो सइ. धम्मरयणस्स // 14 // धम्मरयणोचियाणं देसचरित्तीण तह चरित्तीणं / लिंगाई जाइं समए भणियाइं मुणियतत्तेहिं // 142 // तेसि इमो भावत्थो नियमइ विभवाणुसारओ भणिओ / सपराणुग्गहहेउं समासओ संतिसूरीहिं // 143 // जो परिभावइ एयं सम्मं सिद्धंतगम्भजुत्तीहिं / सो मुत्ति-रमग्गलग्गो कुग्गहगत्तेसु न हु पडइ // 144 // इय धम्मरयणपगरणमणुदियहं जे मणमि भावेति / ते गलियकलिल-पंका नेव्वाणसुहाई पावेंति // 145 // // इइ धम्मरयणपगरणं // Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ॥मलधारी सिरिहेमचन्दसूरि रइया भवभावना॥ णमिऊण णमिर सुरवर मणी मउड फुरंत किरण कब्बुरिअं। बहुपुन्नंकुरनियरंकियं व सिरिवीर पय कमलं // 1 // सिद्धंत सिंधुसंगयसुजुत्ति सुत्तीण संगहेऊणं / मुत्ताहलमालंपिव रएमि भवभावणं विमलं // 2 // संवेअमुवगयाणं भावंताण भवन्नवसरुवं / कमपत्तकेवलाणं जायइ तं चेव पच्चक्खं // 3 // संसारभावणा चालणीइ सोहिज्जमाण भवमग्गे / पावति भव्वजीवा नट्ठ व विवेयवररयणं // 4 // संसारसरूवं चिय परिभावतेहिं मुक्कसंगेहिं / सिरिनेमिजिणाईहिवि तह विहिअं धीरपुरिसेहिं // 5 // भवभावणनिस्सेणिं मोत्तुं च न सिद्धिमंदिरारुहणं / भवदुह निविण्णाणऽवि जायइ जंतूण कइयावि // 6 // तम्हा घरपरियणसयणसंगयं सयल दुक्खसंजणयं / मोत्तुं अट्टज्झाणं भावेज सया भवसरूवं // 7 // भवभावणा यं एसा पढिज्जए बारसण्ह मज्झम्मि / ताओ य भावणाओ बारस एयाओ अणुकमसो // 8 // Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकर . 112 पढम अणिच्चभावं (1) असंरणयं (2) एगपंच (3) अन्नत्तं / (४)संसार (५)मसुई चिय (६)विविहं लोगस्सहावं च (7) // 9 // . कम्मस्स आसवं (८)संवरं च (९)निज्जरण (१०)मुत्तमे यं गुणे / जिणसासणम्मि (11) बोहिं च दुल्लहं चिंतए मइमं (12) // 10 // सव्वप्पणा अणिच्चो नरलोओ ताव चिट्ठउ असारो। जीयं देहो लच्छी सुरलोयम्मी वि अणिच्चाई // 11 // नइपुलिणवालुयाए जह विरझ्य अलिय करितुरंगेहिं / घररज्जकप्पणाहि य बाला कीलंति तुट्ठमणा // 12 // तो सयमवि अन्नेण व भग्गे एयम्मि अहव एमेव / अन्नऽन्नदिसि सव्वे वयंती तह चेव संसारे // 13 // घररज विहव सयणाइएसु रमिऊण पंच दियहाई। . वच्चंति कहिंपि वि नियय कम्म पलया निलुक्खित्ता // 14 // अहवा जह सुमिणय पावियम्मि रज्जाई इट्ठवत्थुम्मि / खणमेगं हरिसिज्जति पाणीणो पुण विसीयंती // 15 // कइवयदिणलद्धेहिं तहेव रज्जाइएहिं सूसंती। विगएहिं तेहिं वि पुणो जीवा दीणत्तणमुवैति // 16 // रुप्पकणयाई वत्थु जह दीसइ इंदयालविज्जाए। खदिट्ठनहरूवं तह जाणसु विहवमाईयं // 17 // संझन्भरायसुरचाव विब्ममे घडण विहडणसरूवे / विहवाइ वत्थुनिवहे किं मुज्झसि जीव ! जाणंतो 1 // 18 // पासायसालसमलंकियाई जइ नियसि कत्यइ थिराई / गंधव्यपुरवराई तो तुह रिद्धीवि होज थिरा // 19 // Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ भवभावना mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm धणसयणबलुम्मत्तो निरत्थयं अप्प ! गव्विओ भमसि / जं पंचदिणाणुवरिं न तुमं न धणं न ते सयणा // 20 // कालेण अगंतेणं अणंतबलचक्किवासुदेवावि / पुहईए अकंता कोऽसि तुमं ? को य तुह विहवो ? // 21 // भवणाई उववणाई सयणासणजाणवाहणाईणि / निच्चाई न कस्सइ न विय कोइ परिरक्खिओ तेहिं // 22 // मायापिईहिं सहवटिएहिं मित्तेहिं पुत्तदारेहिं / एगयओ सहवासो.पीई पणओ वि य अणिच्चो // 23 // बल-रूव-रिद्धि-जोव्वण पहुत्तणं सुभगया अरोयत्तं / इटेहि य संजोगो असासयं जीवियव्वं च // 24 // इय जं जं संसारे रमणिज्जं जाणिऊण तमणिच्च / निच्चम्मि उज्जमेसु धम्मे च्चिय बलिनरिंदो व्व // 25 // रोयजरामच्चु मुहागयाण-बलिचक्कि केसवाणं पि / भुवणेऽवि नत्थि सरणं एकं जिणसासणं मोत्तुं // 26 // जरकाससाससोसाइ परिगयं पेच्छिऊण घरसामि / जाया जणणिप्पमुहं पासगयं झूरइ कुडुम्बं // 27 // न विरिंचई पुण दुक्खं सरणं ताणं च न हवइ खणंपि / वियणाओं तस्स देहे नवरं वड्डंति अहियाओ // 28 // बहुसयणाण अणाहाण वावि निरुवायवाहि विहुराणं / दुण्हंपि निव्विसेसा असरणया विलवमाणाणं // 29 // विहवीण दरिदाण य सकम्मसंजणिय रोय तवियाणं / कदंताण सदुक्खं को णु विसेसो असरणत्ते ? // 30 // Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे तह रजं तह विहवो तह चउरंग बलं तहा सयणा। .. कोसंबिपुरीराया न रक्खिओ तहवि रोगाणं // 31 // सविलासजोव्वणभरे वहंतो मुणइ तणसमं भुवणं / पेच्छइ न उच्छरंतं जराबलं जोव्वणदुमगिंग // 32 // नवनव विलास संपत्तिसुत्थियं जोव्वणं वहंतस्स / चित्तेऽवि न वसइ इमं थेवंतरमेव जरसेन्नं // 33 // अह अन्नदिणे पलियच्छलेण होऊण कण्णमूलम्मि / धम्मं कुणसुत्ति कहंति हव्वं निवडइ जराधाडी // 34 // निवडती य न एसा रक्खिज्जइ चक्किणोऽवि सेन्नेण / जं पुण न हुंति सरणं धणधन्नाईणि. किं चोजं ? // 35 // . वलिपलियदुरवलोयं गलंतनयणं धुलंतमुहलालं / रमणीयणहसणिजं एइ असरणस्स वुड्ढत्तं // 36 // जरइंदयालिणीए कावि हयासाएँ असरिसा सत्ती / कसिणावि कुणइ केसा मालइकुसुमेहिं अविसेसा // 37 // दलइ बलं गलइ सुई पाडइ दसणे निरंभए दिडिं। . जररक्खसी बलिणवि भंजइ पिट्ठिपि सुंसिलिटुं / / 38 // सयणपराभवसुन्नत्तवाउसिंभाइयं जरासेन्नं / गुरुयाणंपि हु बलमाणखंडणं कुणइ वुड्ढत्ते // 39 // जरभीया य वराया सेवंति रसायणाइ किरियाओ। . गोवंति पलियवलिांडकूवे नियजम्ममाईणि / / 40 // न मुणंति मूढहियया जिणवयणरसायणं च मोत्तूणं / सेसोवाएहिं निवारिया विहु ढुक्कइ पुणोऽवि / / 41 // Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ भवभावना mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm तो जइ अत्थि भयं ते इमाइ घोराइ जरपिसाईए / जियसत्तुव्व पवजसु सरणं जिणवीरपयकमलं // 42 // समुवट्ठियम्मि मरणे ससंभमे परियणम्मि धावते / को सरणं परिचिंतसु एकं मोत्तूण जिणधम्मं ? // 43 // सयलतिलोयपहूणो उवायविहिजाणगा अणंतबला। . तित्थयरावि हु कीरति कित्तिसेसा कयंतेण // 44 // बहुसत्तिजुओ सुरकोडिपरिवुडो पविपयंडभुयदंडो। हरिणोव्व हीरइ हरी कयंतहरिणाऽहरियसत्तो // 45 // छक्खंडवसुहसामी नीसेसनरिंदपणयपयकमलो। चक्कहरोऽवि गसिजइ ससिव्व जमराहुणा विवसो // 46 // जे कोडिसिलं वामेककरयलेणुक्खिवंति तूलं व / विझवइ जमसमीरो तेऽवि पईवव्वऽसुररिउणो // 47 // जइ मच्चुमुहगयाणं एयाणवि होइ किं पी न हु सरणं / ता कीडयमेत्तेसुं का गणणा इयरलोएसु ? // 48 // जइ पियसि ओसहाई बंधसि बाहासु पत्थरसयाई। . कारेसि अग्गिहोमं विजं मंतं च संतिं च // 49 // अन्नाइंवि कुंटलविंटलाई भूओवघायजणगाई। कुणसि असरणो तहविहु डंकिजसि जमभुयंगेण // 50 // सिंचइ उरत्थलं तुह अंसुपवाहेण किंपि रुयमाणं / उरिठ्ठियं कुडुम्ब तंपि सकज्जेक्कतल्लिच्छं // 51 // धणधन्नरयणसयणाइया य सरणं न मरणयालम्मि / जायंति जए कस्सवि अन्नत्थवि जेणिमं भणियं // 52 // Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे अत्थेण नंदराया न रख्खिओ गोहणेण कुइअन्नो। धन्नेण तिलयसेठ्ठी पुत्तेहिं न ताइओ सगरो // 53 // इय नाऊण असरणं अप्पाणं गयउराहिवसुओव्व / जर मरण वल्लिविच्छित्तिकारए जयसु जिणधम्मे // 54 / / एक्को कम्माइं समजिणेइ मुंजइ फलंपि तस्सेको / एक्करस जम्ममरणे परभवगमणं च एकरस // 55 // सयणाणं मज्झगओ रोगाभिहओ किलिस्सइ अहेगो। सयणोऽविय से रोगं न विरिंचइ ने य अवणेइ // 56 // मज्झम्मि बंधवाणं सकरुणसद्देण पलवमाणाणं / मोत्तुं विहवं सयणं च मच्चुणा हीरए एको // 57 // पत्तेयं पत्तेयं कम्मफलं निययमणुहवंताणं / , को कस्स जए सयणो ? को कस्स परजणो एत्थ ? // 58 // को केण समं जायइ ? को केण समं परं भवं वयइ / को कस्स दुहं गिण्हइ ? मयं च को कं नियत्तेइ ? // 59 // अणुसोयइ अन्नजणं अन्नभवंतरगयं च बालजणो / न य सोयइ अप्पाणं किलिस्समाणं भवे एकं // 60 // पायाई बहुविहाई करेइ सुयसयणपरियणणिमित्तं / निरयम्मि दारुणाओ एक्कोच्चिय सहइ वियणाओ // 61 // कूडक्कय परवंचणवीससियवहा य जाण कज्जम्मि / पावं कयमिहि ते ण्हाया धोया तडम्मि ठिया // 62 // एकोच्चिय पुण भारं वहेइ ताडिज्जए कसाईहिं / . .. उप्पण्णो तिरिएसुं महिसतुरंगाइजाईसु // 63 // Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 भवभावना दुट्ठकुडुम्बरस कए करेइ नाणाविहाई पावाइं / भवचक्कम्मि भमंतो एक्कोच्चिय सहइ दुक्खाई // 64 // सयणाइवित्थरो मह एत्तियमेत्तोत्ति हरिसियमणेण / ताण निमित्तं पावाइं जेण विहियाई विविहाई // 65 // नरय तिरियाइएसुं तस्सवि दुक्खाइं अणुहवंतस्स। दीसइ न कोऽवि बीओ जो अंसं गिण्हइ दुहस्स // 66 // भोत्तूण चक्किरिद्धिं वसिउं छक्खंडवसुहमज्झम्मि / एको वच्चइ जीवो मोर्चे विहवं च देहं च // 6 // एक्को पावइ जम्मं वाहिं वुहृत्तणं च मरणं च / एक्को भवंतरेसुं वच्चई को कस्स किर बीओ ? // 68 // इय एकोच्चिय अप्पा जाणिजसु सासओ तिहुयणेऽवि / थकंति महुनिवस्स व जणकोडीओ विसेसाओ // 69 // अन्नं इमं कुडुम्बं अन्ना लच्छी सरीरमवि अन्नं / मोत्तुं जिणिंदधम्मं न भवंतरगामिओ अन्नो // 70 // विन्नाया भावाणं जीवो देहाइयं जडं' वत्थु / जीवो भवंतरगई थकंति इहेव सेसाई // 71 // जीवो निच्चसहावो सेसाणि उ भंगुराणि वत्थूणि। विहवाइ बझहे उब्भवं च निरहेउओ जीवो // 72 // बंघइ कम्मं जीवो भुंजेइ फलं तु सेसयं तु पुणो। धणसयणपरियणाई कम्मस्स फलं च हेउं च // 73 // इय भिन्नसहावत्ते का मुच्छा तुज्झ विहवसयणेसु ? / किं वावि होजिमेहिं भवंतरे तुह परित्ताणं ? // 74 // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे 118 भिन्नते भावाणं उवयारऽवयारभावसंदेहे / .. किं सयणेसु ममत्तं ? को य पओसो परजणम्मि ? // 75 // पवणोव्व गयणमग्गे अलक्खिओ भमइ भववणे जीवो / ठाणे ठाणम्मि समज्जिऊण धणसयणसंघाए // 76 // जह वसिऊणं देसियकुडीइ एक्काइ विविहपंथियणो।। वञ्चइ पभायसमए अन्नअन्नदिसासु सव्वोऽवि // 77 / / जहवा महल्लरुक्खे पओससमए विहंगमकुलाई। वसिऊण जंति सूरोदयम्मि ससमीहियद्रिसासु // 78 // अहवा गावीओ वणम्मि एगओ गोवसन्निहाणम्मि / चरिउं जह संझाए अन्नन्नघरेसु वञ्चंति // 79 // इयकम्मपासबद्धा विविहट्टाणेहिं आगया जीवा / वसिउं एगकुडुम्बे अन्नन्नगईसु वञ्चति // 80 // इय अन्नत्तं परिचिंतिऊण घरघरणिसयण पडिबंधं / मोत्तूण नियसहाए धणोव्व धम्मम्मि उज्जमसु // 81 / / नारयतिरियनरामरगईहिं चउहा भवो विणिहिट्ठो। तत्थ य निरयगईए सरूवमेवं विभावेजा // 82 // रयणप्पभाइयाओ एयाओ तीइ सत्त पुढविओ। सब्वाओ समंतेणं अहो अहो वित्थरंतीओ // 83 // तीस पणवीस पनरस दसलक्खा तिन्नि एग पंचूणं / पंच य नरगावासा चुलसीइलक्खाई सव्वासु // 84 // . तेणं नरयावासा अंतो वट्टा बहिं तु चउरंसा। .. हेट्ठा खुरुप्प संठाणसंठिया परमदुग्गंधा / / 85 // . Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 . भवभावना असुई निञ्चपइट्ठियपूयवसा मंसरुहिरचिक्खिल्ला / धूमप्पभाइ किंचिवि जाव निसग्गेण अह उसिणी // 86 // परओ निसग्गओ च्चिय दुसहमहासीयवेयणाकलिया। निचंधयारतमसा नीसेसदुहायरा सव्वे // 87 / / जइ अमरगिरिसमाणं हिमपिंडं कोऽवि उसिणनरएसु / खिवइ सुरो तो खिप्पं वच्चइ विलयं अपत्तोऽवि // 88 / / धमिय कयअग्गिवन्नो मेरुसमो जइ पडेज अयगोलो / परिणामिजइ सीएसु सोऽवि हिमपिंडरूवेण // 89 // अइकढिणवज्जकुड्डा होंति समंतेण तेसु नरएसु / संकडमुहाइं घडियालयाई किर तेसु भणियाई // 90 // मूढा य महारंभं अइघोरपरिग्गहं पणिंदिवहं / काऊण इहऽन्नाणिवि कुणिमाहाराई पावाई // 91 // पावभरेणोकंता नीरे अयगोलउव्व गयसरणा / वञ्चति अहो जीवा निरए घडियालयाणंतो // 92 // अंगुलअसंखभागो तेसि सरीरं तहिं हवइ पढमं / अंतोमुहुत्तमेत्तेण जायए तंपि हु महल्लं // 93 // पीडिजइ सो तत्तो घडियालयसंकडे अमायतो। पीलिज्जतो हत्थिव्व घाणए विरसमारसइ // 94 // सं तह उप्पण्णं पासिऊण धावंति हट्ठतुट्ठमणा। रे रे गिण्हह गिण्हह एवं दुटुंति जंपंता // 95 // छोल्लिज्जंतं तह संकडाउ जंताओ वंससलियं व / धरिऊण खुरे कड्ढंति पलवमाणं इमे देवा // 96 // Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकर mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm अंबे अंबरिसी चेव, सामे य सबलेत्तिय / रूद्दोवरुद्द काले य, महाकालेत्ति आवरे // 97 // असि पत्तेधणू कुंभे, वालू वेयरणित्ति य / खरस्सरे महाघोसे, पनरस परमाहम्मिया // 98 // एए य निरयपाला धावंति समंतओ य कलयलंता / / रे रे तुरियं मारह छिंदह भिंदह इमं पावं // 99 // . इय जंपंता बावल्लभल्लिसेल्लेहिं खग्गकुंतेहिं / . नीहरमाणं विंधंति तह य छिंदति निक्करुणा // 10 // निवडतोऽवि हु कोइवि पढमं खिप्पइ महंतसूलाए / अप्फालिज्जइ अन्नो वज्जसिला कंटयसमूहे // 101 // अन्नो वज्जग्गिचियासु खिप्पए विरस मारसंतोऽवि / अंबाईणऽसुराणं एत्तो साहेमि वावारं / / 102 // आराइएहिं विंधति मोग्गराईहिं तह निसुंभंति / धाडंति अंबरयले मुंचंति य नारए अंबा // 103 // निहए य तह निसन्ने ओहयचित्ते विचित्तखंडेहिं / कप्पंति कप्पणीहिं अंबरिसी तत्थ नेरतिए // 104 // साडण पाडण तोत्तयविंधण तह रजतलपहारेहिं / सामा नेरतिताणं कुणंति तिव्वाओ वियणाओ // 105 // सबला नेरयियाणं उयराओ तह य हिययमझाओ। कड्डति अंतवसमंसफिप्फिए छेदिउं बहुसो // 106 // छिंदति असीहिं तिसूलसूलसुइसत्तिकुंततुमरेसु। पोयंति चियासु दहंति निद्दयं नारए रुद्दा // 107 // Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 भवभावना भंजंति अंगुवंगाणि ऊरू बाहू सिराणि करचरणे / कप्पंति. खंडखंडं उवरुद्दा निरयवासीणं // 108 // मीरासु सुंठिएसुं कंडूसु य पयणगेसु कुम्मीसु / लोहिसु य पलवंते पयंति काला उ नेरइए // 109 // छेत्तूण सीहपुच्छागिईणि तह कागिणिप्पमाणाणि / खावंति मंसखंडाणि नारए तत्थ महकाला // 110 // हत्थे पाए ऊरू बाहु सिरा तह य अंगुवंगाणि / छिदंति असी असिमाइएहिं निच्चपि निरयाणं // 111 // पत्तधणुनिरयपाला असिपत्तवणं विउव्वियं काउं / दंसंति तत्थ छायाहिलासिणो जंति नेरतिया // 112 // तो पवणचलित-तरुनिवडिएहिं असिमाइएहि किर तेसिं / कण्णोढनासकर-चरणऊरूमाइणि छिदंति // 113 // कुंभेसु पयणगेसु य सुंठेसु य कंदुलोहिकुम्भी / कुम्मीओ नारए उक्कलंततेल्लाइसु तलंति // 114 // तड़यडरवफुटुंते चणयव्व कयंबवाळुया नियरे / भुंजंति नारए तह वालुयनामा निरयपाला // 115 // वसुपूयरुहिरकेसट्ठिवाहिणि कलयलंतजउसोत्तं / " वेयरणिं नाम नइं अइखारसिणं विउब्वेउं // 116 // वेयरणि नरयपाला तत्थ पवाहंति नारए दुहिए। आरो ितहिं पिहु तत्ताए लोहनावाए // 117 // नेरइए चेव परोप्परंपि परसूहिं तच्छ्यति दढं / . करवत्तेहि य फाडंति निद्दयं मज्झमझेण // 118 // Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे वियराल वज्जकंटयभीममहासिंबलीसु य खिवंति। .. पलवंते खरसदं खरस्सरा निरयपालत्ति // 119 // पसुणो व्व नारए वहभएण भीए पलायमाणे य / महघोसं कुणमाणा रुंमंति तहिं महाघोसा // 120 // तह फालियावि उक्कत्तियावि तलियावि छिन्नभिन्नावि / दड्ढा भुग्गा मुडिया य तोडिया तह विलीणा य // 121 // पावोदएण पुणरवि मिलंति तह चैव पारयरसोव्व / इच्छंतावि हु न मरंति कहवि हु ते नारयवराया // 122 // पभणंति तओ दीणा मा मा मारेह सामि! पहु! नाह!। अइदुसहं दुक्खमिणं पसियह मा कुणह एत्ताहे // 123 // एवं परमाहम्मियपाएसु पुणो पुणोऽवि लग्गति / दंतेहिं अंगुलीओ गिण्हंति भणंति दीणाई // 124 // तत्तो य निरयपाला भणंति रे अज दूसहं दुक्खं / जइया पुण पावाई करेसि तुट्ठो तया भणसि // 125 // णत्थि जए सव्वन्नू अहवा अहमेव एत्थ सव्वविऊ / अहवावि खाह पियह य दिट्ठो सो केण परलोओ ? // 126 // नस्थि व पुण्णं पावं भूयऽभहिओ य दीसइ न जीवो / इच्चाइ भणसि तइया वायालत्तेण परितुह्रो // 127 // मंसरसम्मि य गिद्धो जइया मारेसि निग्घिणो जीवो। भणसि तया अम्हाणं भक्खमियं निम्मियं विहिणा // 128 // वेयविहिया न दोसं जणेइ हिंसत्ति अहव जंपेसि / .. चरचरचरस्स तो फ़ालिऊण खाएसि परमंसं // 129 // . Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ भवभावना लावयतित्तिरअंडयरसवसमाईणि पियसि अइगिद्धो। इण्हि पुण पोक्कारसि अइदुसहं दुक्खमेयंति // 130 // अलिएहिं वंचसि तया कूडक्यमाइएहि मुद्धजणं / पेसुन्नाईणि करेसि हरिसिओ पलवसि इयाणिं // 131 // तइया खणेसि खत्तं घायसि वीसंभियं मुससि लोयं / परधणलुद्धो बहुदेसगामनगराई भंजेसि // 132 // तणावि पुरिसयारेण विणडिओ मुणसि तणसमं भुवणं / परदव्वाण विणासे य कुणसि पोकरसि पुण इहि // 133 // मा हरसु परधणाइंति चोइओ भणसि धिट्टयाए य / सव्वस्स वि परकीयं सहोयरं कस्सइ न दव्वं // 134 // तइया परजुवईणं चोरियरमियाइं मुणसि सुहियाई / अइश्त्तोऽवि य तासिं मारसि भत्तारपमुहे य // 135 // सोहग्गेण य नडिओ कूडविलासे य कुणसि ताहिं समं / इण्हि तु तत्ततंबयधिउल्लीयाणं पलाएसि // 136 // परकीयच्चिय भज्जा जुज्जइ निययाइ माइ-भगिणीओ। एवं च दुब्वियड्ढत्तगव्विओ वयसि सिक्खविओ // 137 // पिंडेसि असंतुट्ठो बहुपावपरिग्गरं तया मूढो / आरंभेहि य तूससि रूससि किं एत्थ दुक्खेहिं ? // 138 // आरंभपरिग्गहवज्जियाण निव्वहइ अम्ह न कुडुम्बं / इय भणियं जस्स कए आणसु तं दुहविभागत्थं / / 139 // भरिउं पिपीलियाईण सीवियं जइ मुहं तुहऽम्हेहिं / तो होसि पराहुत्तो भुंजसि रयणीई पुणमिढें // 140 // Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुतरत्नरत्नाकरे पियसि सुरं गायतो वक्खाणंतो भुयाहिं नच्चंतो / इह तत्ततेलतंबयतऊणि किं पियसि न ? हयास ! // 141 // सूलारोवण-नेत्तावहाइकरचरणछेयमाईणि / रायनिओए कुंठत्तणेण लंचाइगहणाई // 142 // नयरारक्खिय भावे य बंधवहाहणणजायणाईहिं / नाणाविहपावाइं काउं किं कंदसि इयाणि ? / / 143 // गुरुदेवाणुवहासो विहिया आसायणा वयं भग्गं / लोओ य गामकूडत्तणाइभावेसु संतविओ // 144 // इय जइ नियहत्थारोवियस्स तरसेव पावविडविस्स / भुंजसि फलाई रे दुट्ठ ! अम्ह ता एत्थ को दोसो ? / / 145 / / इच्चाइ पुव्वभवदुक्कयाई सुमराविउं निरयपाला / पुणरवि वियणाउ उईरयंति विविहप्पयारेहिं // 146 // उक्कत्तिऊण देहाउ ताण मंसाई चडफडताणं / ताणं चिय वयणे पक्खिवंति जलणम्मि भुंजेउं // 147 // रे रे तुह पुव्वभवे संतुट्ठी आसि मंसरसएहिं / इय भणिउं तस्सेव य मंसरसं गिहिउ देति // 148 // चउपासम्हिलिअ वणदव महंत जालावलीहिं डझंता / सुमराविज्जति सुरेहिं नारया पुव्वदवदाणं // 149 // आहेडयचेट्ठाओ संभारेउं बहुप्पयाराओ। बंधंति पासएहिं खिवंति तह वज्जकूडेसु / / 150 // पाडंति वज्जमयवागुरासु पिटुंति लोहलउडेहिं / .. सूलग्गे दाऊणं भुंजंति जलंतजलणम्मि // 151 // Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 भवभावना उल्लंबिऊण उप्पि अहोमुहे हे? जलियजलणम्मि / काऊण भडित्तखंडं सोऽवि विकत्तंति सत्थेहिं // 152 / / पहरंति चवेडाहिं चित्तयवयवग्यसीह रूवेहिं / कुटुंति कुहाडेहिं ताण तणुं खयरकटं व // 153 // कयवज्जतुंड बहुविह विहंगरूवेहिं तिक्खचंचूहिं / अच्छी खुड्डुति सिरं हणंति चुंटंति मंसाइं // 154 // अगणिवरिसं कुणते मेहे वेउव्वियम्मि नेरइया / सुरकय पव्वयगुहमणुसरंति निज्जलिय. सव्वंगा // 155 // तत्थवि पडंति पव्वयसिलासमूहेण दलियसव्वंगा। अइकरुणं कंदता पप्पडपिट्ठ व कीरति // 156 // तिरियाणऽइमारारोवणाई सुमराविऊण खंधेसुं / चडिऊण सुरा तेसिं भरेण भंजंति अंगाई // 157 / / जेसिं च अइसएणं गिद्धी सहाइएसु विसएसु / आसि इहं ताणंपि हु विवागमेयं पयासंति // 158 // तत्ततउमाइयाई खिवंति सवणेसु तह य दिट्ठीए / संतावुव्वेयविघायहेउरूवाणि दंसंति // 159 // वसमंसजलणमुम्मुरपमुहाणि विलेवणाणि उवणेति / उप्पाडिऊणं संदंसएण दसणे य जीहं च // 160 // तत्तो भीमभुयंगम पिवीलियाईणि तह य दव्वाणि / असुईउ अणंतगुणे असुहाई खिवंति वयणम्मि // 161 // सोवंति वज्जकंटयसेज्जाए अगणिपुत्तियाहिं समं / परमाहम्मिय जणियाउ एवमाई य वियणाओ // 162 // Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकर - 126 एसो मह पुव्ववेरित्ति नियमणे अलियमवि विगप्पेउं / अवरोप्परंपि घायंति नारया पहरणाईहिं // 163 // सीउसिणाई वियणा भणिया अन्नावि दसविहा समए। खेत्ताणुभावजणिया इय तिविहा वेयणा नरए // 164 // तत्तो कसिणसरीरा बीभच्छा असुइणो सडियदेहा। नीहरिय अन्तमाला भिन्नकवाला लुलंगा य // 165 // दीणा सव्वनिहीणा नपुंसगा सरणवज्जिया खीणा / चिट्ठति निरयवासे नेरइया अहव किं बहुणा ? // 166 // अच्छिनिमीलनमेत्तं नत्थि सुहं दुक्खमेव अणुबद्धं / नरए नेरइयाणं अहोनिसिं पच्चमाणाणं // 167 // तत्थ य सम्मदिट्ठी पायं चितंति वेयणाऽभिहया। मोत्तु कम्माइं तुमं मा रूससु जीव ! जं भणियं / / 168 // सव्वो पुव्वकयाणं कम्माणं पावए फलविवागं / अवराहेसु गुणेसु य निमित्तमेत्तं परो होइ // 169 // .. धारिज्जइ एंतो जलनिहीवि कल्लोलभिन्नकुलसेलो / न हु अन्नजम्मनिम्मिय सुहासुहो देव्वपरिणामो // 170 / / अकयं को परिभुंजइ ? सकयं नासेज्ज करस किर कम्मं ? / सकयमणु/जमाणे कीस जणो दुम्मणो होइ ? // 171 // दुप्पत्थिओ अमित्तं अप्पा सुप्पत्थिओ हवई मित्तं / सुहदुक्खकारणाओ अप्पा मित्तं अमित्तं वा // 172 // वारिज्जंतो वि हु गुरुयणेण तइया करेसि पावाइं। .. . सयमव किणियदुक्खो रूससि रे जीव ! कस्सिण्हि ? // 173 // Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 . भवभावना mmmmmmwwwwwwwwwwwmarrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr सत्तमियाउ अन्ना अट्ठमिया नत्थि निरय पुढ वित्ति / एमाइ कुणसि कूडुत्तराई इण्हि किमुव्वयसि ? // 174 / / इय चिंताए बहुवेयणाहिं खविऊण असुहकम्माई / जायंयंति रायभुवणाइ एसु कमसो य सिझंति // 175 // अन्ने अवरोप्पर कलह भावओ तहय कोवकरणेणं / पावंति तिरियभाव भमंति तत्तो भवमणतं // 176 // पाणिवहेणं भीमो कुणिमाहारेण कुंजरनरिंदो। आरंभेहि य अयलो नरयगईए उदाहरणा // 177 / / एवं संखेवेणं निरयगई वन्निया तओ जीवा / पाएण होति तिरिया तिस्यिगई तेणऽओ वोच्छं // 178 // एगिदिय विगलिंदिय पंचिंदिय भेयओ तहिं जीवा / परमत्थओ य तेसिं सरूवमेवं विभावेज्जा // 179 // पुढवीफोडण संचिणणहलमलखणणाइदुत्थिया निच्चं / नीरंपि पियण तावण घोलण सोसाइ कय दुक्खं // 180 // अगणी खोट्टण चूरण जलाइ सत्थेहिं दुत्थियसरीरा / वाऊ वीयण पिट्टण उसिणाणिल सत्थकयदुत्थो // 181 // छ्यण सोसण भंजण कंदणदढ दलण चलण मलणेहिं / उल्लूरणउम्मूलण दहणेहि य दुक्खिया तरुणो // 182 // गोला होंति असंखा होति निगोया असंखया गोले / एक्कको य निगोदो अणतजीवो मुणेयव्वो // 183 // एगूसासम्मि मओ सतरस वाराउऽयंतखुत्तोऽवि / खोल्लग भवगहणाऊ एएसु निगोयजीवसु // 184 // Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुत रत्नरत्नाकरे पुत्ताइसु पडिबद्धा अन्नाणपमाय संगया जीवा / उप्पज्जति धणप्पियवणि उव्वेगिदिएसु बहुं // 185 // विगलिंदिया अवत्तं रसंति सुन्नं भमंति चिटुंतं / लोलंति घुलंति खलंति जति निहणंपि छुहवसगा // 186 // जिणधम्मुवहासेणं कामासत्तीइ हिययसढयाए / उम्मग्ग देसणाए सयावि केलीकिलत्तेण // 187 // कूडक्कय अलिएणं परपरिवाएणं पिसुणयाए य / विगलिंदिएसु जीवा वच्चंति पियंगुवणिओव्वं // 188 // पंचिदियतिरियावि हु सीयायवतिव्व छहपिवासाहि / अन्नोऽन्नगसणताडण भारुव्वहणाइसंतविया // 189 // पिढें घ8 किमिजाल संगयं परिगयं च मच्छीहि / वाहिज्जति तहावि हु रासहवसहाइणो अवसा // 190 // बाहेऊण सुबहुयं बद्धा कीलेसु छुह पिवासेहिं / वसहतुरगाइणो खिज्जिऊण सुइरं विवज्जंति // 191 // आराकसाइघाएहिं ताडिया तडतडत्ति फुटुंति / अणवेक्खिय सामत्था भरम्मि वसहाइणो जुत्ता // 192 // धणदेवसेटिवसहो कंबलसबला य एत्थुदाहरणं / भरवहण खुहपिवासाहिं दुक्खिया मुक्कनियजीवा // 193 // निद्दयकसपहर फुडंतजंघवसगाहिं गलियरुहिरोहा / जलभर संपूरिय गुरु तडंग भज्जंत पिंटुंगा // 194 / / निग्गयजीहा पगलंतलोयणा दीहरच्छ्यिग्गीवा। वाहिज्जंता महिसा पेच्छसु दीणं पलोयति // 195 // Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 भवभावना विहियपमाया केवलसुहेसिणो लुत्तपरधणा विगुणा / वाहिज्जते महिसत्तणम्मि जह खुड्डओ विवसो // 196 // काउं कुडुंबकज्जे समुद्दवणिओव्व विविहपावाई / मारेउं महिसत्ते भुंजइ तेणवि कुडुंरेण // 117 // उयरे उंटकरकं पठ्ठीऍ भरो गलम्मि कूवो य / उड्ढं मुंचइ पोक्करइ तहावि वाहिज्जए करहो // 118 // नासाएँ समं उटुं बंधेउं सेल्लियं च खिविऊण / लज्जूए अ खिविज्जइ करहो विरसं रसंतोऽवि // 119 // गिम्हम्मि मरुत्थलवालयासु जलगो सिणासु खिज्जंतो। गरुयपि हु वहइ भरं करहो नियकम्मदोसेण / / 200 // जिणमयमसदहंता दंभपरा परधणेक्कलुद्धमणा / अंगारसूरिपमुहा लहंति करहत्तर्ण बहुसो // 201 // जीवंतस्सवि उक्कित्तिउं छवि छिंदिऊण मंसाई / खद्धाई जं अणज्जेहिं पसुझवे किं न तं सरसि ? // 202 // गलयं छेत्तण कत्तियाइ उल्लंबिऊण पांणेहिं / घेत्तुं तुह चम्ममंसं अगंतसो विक्कियं तत्थ // 203 // दिन्नो बलीए तह देवयाण विरसाई बुब्बुयंतोऽवि / पाहुणणिसिभोयणेसु य कओ सि तो पोसिउं बहुसो // 204 // धम्मच्छलेण केहिवि अन्नाणंधेहि मंसगिद्धेहिं / निहओ निरुद्धसत्तो गलयं वलिऊण जन्नेसु // 205 // ऊरणयगलगमाई निराउहा नाहवज्जिया दीणा / मुंजति निग्घिणेहिं दिजंति बलीसु य न वग्घा // 206 // Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुतरत्नरत्नाकरे पसुघाएणं नरगाइएसु आहिंडिऊण पसुजम्मे / महुविप्पोव्व हणिज्जइ अणंतसो जालमाईसु // 207 / / रन्ने दवग्गिजालावलीहिं सव्वंगसंपलित्ताणं / हरिणाण ताण सह दुक्खियाण को होइ किर सरणं ? // 208 // निदयपारिद्धियनिसियसेल्लनिभिन्नखिन्न देहेण / हरिणत्तणमिर सरसु जीव ! जं विसहियं दुक्खं // 209 // बद्धो पासे कूडेसु निवडिओ वागुरासु संमूढो / पच्छा अवसो उक्कत्तिऊण कह कह न खद्धोसि ? // 210 // सरपहरवियारियउयरगलियगुझं पलोइउं हरिणिं / सयमवि य पहरविहुरेण सरसु न हु जूरियं हियए // 211 // मायावाहसमारद्ध-गोरिगेयज्झुणीसु मुझंतो।। सवणावहिओ अन्नाणमोहिओ पाविओ निहणं // 212 // ठूण कूडहरिणिं फासिंदिय भोलिओ तहिं गिद्धो / विद्धो बाणेण उरम्मि घुम्मिउं निहणमणुपत्तो // 213 // चित्तयमइंदकमनिसियनहरखरपहरविहुरियंगरस / जह तुह दुहं कुरंगत्तणमि तं जीव ! किं भणिमो ? // 214 // वइविवरविहियझंपो गत्तासूलाइ निवडिओ संतो। जवचणयचरणगिद्धो विद्धो हिययम्मि सूलाहिं // 215 // मत्तो तत्थेव य नियपमायओ निहयरुक्खगयासंगो। सुबहुं वेल्लंतो जं मओऽसि तं किं न संभरसि ? // 216 // गिम्हे कंताराइसु तिसिओ माइण्हियाइ हीरंतो। मरइ कुरंगो फुटुंतलोयणो अहब थेवजले // 217 // . Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 भवभावना हरिणो हरिणाएँ कए न पियइ हरिणीवि हरिणकजेण / तुच्छजले बुड्डमुहाई दोवि समयं विवन्नाइं // 218 // एत्थ य हरिणत्ते पुप्फचूलकुमरेण जह सभजेण / दुहमणुभूयं तह सुणसु जीव ! कहियं महरिसीहिं // 219 // पजलियजलगजालासु उवरि उल्लंबिऊण जीवंतो। भुत्तोऽसि भुंजिउं सूयरत्तणे किह न तं सरसि ? // 220 // गहिऊग सवणमुच्छल्लिऊण वामाओ दाहिणगमम्मि / सुणयम्मि तओ ताव विद्धो सेल्लेण निहणगओ // 221 // उप्पन्नरस पिउस्सवि भवपरियत्तीइ सूयरत्तेण / पिट्ठिमंसक्खाई रायसुओ बोहिओ मुणिणा // 222 // लुद्धो फासंमि करेणुयाए वारीऍ निवडिओ दीणो। झिज्जइ दंती नाडयनियंतिओ सुक्खरुक्खम्मि // 223 // विंझरमियाइं सरिउ झिजतो निविडसंकलाबद्धो। विद्धो सिरम्मि सियअंकुसेण वसिओ सि गयजम्मे // 224 // सोऊण सीहनायं पुट्विपि विमुक्क, जीवियासस्स / निवडंतसीहनहश्स्स तत्थ किं तुह दुहं कहिमो ? // 225 // भिसिणाबिसाई सल्लइ-दलाई सरिऊण जुन्नघासरस / कवले गिण्हंतो आरियाइहिं कहकह न विद्धोसि ? // 226 // पडिकुंजरकढिणचिहुट्ठ दसणक्खयगलियपूयरुहिरोहो / परिसकिरकिमिजालो गओसि तत्थेव पंचत्तं // 227 // जूहवइत्ते पजलियवणदावे निरवलंबचरणस्स / मेहकुमारस्स व दुहमणंतसो तुह समुप्पन्नं // 228 / / Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुतरत्नरत्नाकरे जाले बद्वो सत्येण किंदिउं हुयवहम्मि परिमुक्को। . . . भुत्तो य अगज्जेहिं जं मच्छभवे तयं सरसु // 229 / / छेत्तूण निसियसत्थेण खंडसो उक्कलंततेल्लम्मि / तलिऊण तुट्ठहियएंहि त भुत्तो तहिं चेव // 230 / / जीवोऽवि हु उवरिं दाउं दहणस्स दीगहियओ य / काऊण भडित्तं भुंजिओऽसि तेहिं चिय तहिपि / / 231 / / अन्नोऽन्नगसणवावार निरय अइकूर जलयरारद्धो / तसिओ गसिओ मुक्को लुक्को ढुक्को य गिलिओ य / / 232 // बिडिसग्गनिसिय आमिसलवलुद्धो रसणपरवसो मच्छो। गलए विद्धो सत्थेण किंदिउं भुंजिउं भुत्तो // 233 // पियपुत्तोऽवि हु मच्छत्तणपि जावो खुसित्तगहवइणा / बिडिसेण गले गहिओ मुणिणा मोयाविओ कह वि // 234 // पक्खिभवेसु गसंतो गसिज्जमाणो य सेसपक्खीहिं / दुक्खं उपायंतो उप्पन्नदुहों य भमिओसि / / 235 / / खरचरणचवेडाहि य चंचुपहारेहिं निहणमुवणेतो। निहणिजंतो य चिरं ठिओ सि ओलावयाईसु // 236 // पासेसु जलियजलणेसु कूज (कड्ढं) तेसु य आमिसलवेसु / पडओ अन्ना गंधो बद्धो खद्धो निरुद्धो य // 237 / / पडिकुक्कुडनहरपहारफुट्टनयणो विभिन्नसव्वंगो। निहगं गओसि बहुसोवि जीव ! परकोउयकएण / ! 238 // . झीगो सरिउं सपिययमाए रमियाइं सालिंछेत्तेसु / .. . खित्तो गोत्तीइ व पंजरहिओ हंत कीरत्ते // 239 // . Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ भवभावना मिओ सहयारवणेसु पिययमापरिगएण सच्छंदं / सरिफ्रण पंचरगओ बहुं विसन्नो विवन्नो य॥ 240 // गहिओ खरनहरबिडालियाए आयड्ढिऊण कंठमि / चिल्लंतो विलवंतो खरो सि तहिं तयं सरसु // 241 // तत्थेव य सच्छंद मुद्दियलयमंडवे यु हिंडतो / जणएण पासएहिं बद्धो खद्धो य जगणीए // 242 // इयतिरियमसंखेसु दीवसमुद्देसुं उड्ढमहलोए / विधिहा तिरिया दुक्खं च बहुविहं केत्तियं भणिमो ? / / 243 // हिमपरिणयसरिसरोवरेसु सीयतुसारसुढियंगा। हियय फुडिऊण मया.बहवे दीसंति जं तिरिया // 244 // वासारत्ते तरुभूमिनिस्सिया रन्नजलपवाहेहिं / वुझंति असंखा तह मरंति सीएण विज्झडिया // 245 // को ताण अणाहाणं रन्ने तिरियाण वाहिविहुराणं / भुयगाइडंकियाण य कुणइ तिगिच्छं व मंतं वा 1 // 246 / / वसणच्छेयं नासाइविंधणं पुच्छकन्नकप्परणं / बंधणताडणडंभणदुहाई तिरिएसुऽगंताई // 247 // मुध्द्रजणवंचगेणं कूडतुलाकूडमाणकरणेण। अट्टवसट्टोवगमण देहघरसरणचिंताहिं // 248 // . कूडक्कयकहणेणं अणंतसो नियडिनडियचित्तेहिं / सावत्थीवणिएहिं व तिरियाउं बज्झए एयं / / 249 / / कालमणंतं एगिदिएसु संखेजयं घंतुणिरएसु। . काऊण केइ म गुया होंति अतो तेण ते भणिमो // 250 // Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ V श्रुतरत्नरत्नाकरे mmmmmmmmmmmmmmmmmmm कम्मेयरभूमिसमुब्भवाइभेएणऽणेगहा मणुया। ताणवि चिंतसु जइ अस्थि किंपि परमत्थओ सोक्खं // 251 // गब्भे बालत्तणयमि जोव्वणे तह य वुढभावग्मि। चिंतसु ताण सरूवं निउणं चउसुवि अवस्थासु // 252 // मोहनिवनिविडबद्धो कत्तोऽविहु कढिओ असुइगम्भे / चोरोव्व चारयगिहे खिप्पइ जीवो अणप्पवसो // 253 / / सुकं पिउणो माऊऍ सोणियं तदुभग्नंपि संसह / तप्पढमयाएँ जीवो आहारइ तत्थ उप्पन्नो // 254 // सत्ताहं कललं होइ, सत्ताहं होइ अब्बुयं / अब्बुया जायए पेसी, पेसीओ य घणं भवे // 255 // होइ पलं करिसूणं पढमे मासम्मि बीयए पेसी / होइ घणा तइए उण माऊए दोहलं जणइ // 256 / / जणणीए अंगाई पीडेइ चउत्थयम्मि मासम्मि / करचरणसिरंकूरा पंचमए पंच जायति // 257 // . मुटुंमि पित्तसोणिय सुबद्धठिइ सत्तमंमि मासम्मि / पेसिं पंचसयगुणं कुणइ सिराणं च सत्तसए // 258 // नव चेव य धमणीओ नवनउई लक्ख रोमकूवाणं / अधुट्ठा कोडीओ सम पुणो केसमंसूहि // 259 // निप्फन्नप्पाओ पुण जायइ सो अट्ठमम्मि मासम्मि / ओयाहाराईहि य कुणइ सरीरं समग्गपि // 260 // दुन्नि अहोरत्तसए संवुन्ने सत्तसत्तरी चेव / गब्भगओ वसइ जिओ अ«महोत्तमन्नं च // 261 // Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ भवभावना उक्कोसं नवलक्खा जीवा जायंति एगगब्भम्मि / उक्कोसेण नवण्हं सयाण जायइ सुओ एक्को // 262 / / गब्भट्ठिआऽवि काऊण संगामाईणि गरुवपावाई / वच्चंति केऽवि नरयं अन्ने उण जंति सुरलोयं // 263 // नवलक्खाणवि मज्झे जायइ एगरस दुण्ह व समत्ती। सेसा पुण एमेय य विलयं वच्चंति तत्थेव // 264 // सुयमाणीए माऊइ सुयइ जागरइ जायरंतीए / सुहियाइ हवइ सुहिओ दुहियाए दुविखओ गब्भो // 265 // कइयावि हु उत्ताणो कइयावि हु होइ एगपासेण / कइयावि अंबखुज्जो जणणीचेट्ठाणुसारेण // 266 // इय चउपासोबद्धो गब्भे संवसइ दुक्खिओ जीवो / परमतिमिसंधयारे अमेज्झकोत्थलयमज्झे व / / 267 // सूईहिं अग्गिवन्नाहिं, भिज्जमाणरस जंतूणो / जारिसं जायए दुक्खं, गब्भे अट्ठगुणं तओ // 268 // पित्तवसमंससोणियसुक्कट्ठिपुरीसमुत्तमज्झम्मि / असुइम्मि किमिव्व ठिओ सि जीव ! गब्भम्मि निरयसमे // 269 // इय कोइ पावकारी बारस संवच्छराइं गन्भमि / उक्कोसेणं चिट्ठइ असुइप्पभवे असुइम्मि // 270 // तत्तो पाएहिं सिरेण वावि सम्मं विणिग्गमो तस्स / तिरियं णिग्गच्छंतो विणिघायं पावए जीवो // 271 / / गब्भदुहाई दट्टुं जाईसरणेण नायसुरजम्मो / सिरितिलयइब्भतणओ अभिग्गरं कुणइ गीयत्थो // 272 // Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रतरत्नरत्नाकर..mmmmmmmmmmmmmmmm .136 अविरसरं रसंतो जोणीजंताओ कहवि णिप्फिडइ / माऊऍ अप्पणोऽवि य वेयणमउलं जणेमाणो / / 273 // जायमाणस्स जं दुक्खं, मरमाणरस जंतुणो। तेण दुक्खेण संतत्तो, न सरई जाइमप्पणो // 274 // दाहिणंकुच्छीवसिओ पुत्तो वामाऍ पुण हयइ धूया। . उभयंतरम्मि पसिओ जायेइ नपुंसओ जीवो // 275 / / छुहियं पिवासियं वा वाहिग्यस्थं च अत्तयं कहिउँ / बालत्तणम्मि न तरइ गमइ रुयंतोच्चिय वराओ // 276 / / खेलखरंटियवयणो मुत्तपुरिसाणुलित्त सव्वंगो। / धूलिभुरुंडिय देहे किं सुहमणुहवइ किर बालो ? // 277 // खिवइ करं जलणम्मिवि पक्खिवइ मुहंमि कसिणभुयगंपि / भुंजइ अभोजपेजं बालो अन्नाणदोसेण / / 278 // उल्ललइ भमइ कुक्कुयइ कीलइ जंपइ बहुं असंबद्धं / धावइ निरन्थयपि हु निहणंतो भूयसंघायं // 279 / / इय असमंजसचेट्ठिय अन्नाणऽविवेय कुलहरं गमियं / जीवेणं बालत्तं पावसयाई कुणंतेण // 280 // . बालस्सवि तिव्वाइं दुहाइँ ठूण निययतणयरस / बलसार पुह इवालो निम्विन्नो भवनिवासरस // 251 // तरुणत्तणम्मि पत्तरस धावए दविणमेलणपिवासा। सा कावि जीई न गणइ देवं धम्मं गुरुं तत्तं // 252 // तो मेलइ कहवि अत्थे जइ तो मुज्झइ तयंपि पालंतो। वीहेइ राइतकर अंसहराईण निञ्चपि // 253 // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 भवभावना (8) वड्ढंते उण अत्थे वड्ढइ इच्छावि तहवि कह दूरं / जह मम्मणवणिओ इव संतेऽवि धणे दुही होइ // 284 // लद्धपि धणं भोत्तुं न पावए वाहिविहुरिओ अन्नो / पत्थोसहाइनिरओत्ति केवलं नियइ नयणेहिं // 285 // जइ पुण होइ न पुत्तो अहवा जाओऽवि होइ दुस्सीलो। तो तह झिज्झइ अंगे जह कहिउं केवली तरइ // 286 // अन्ने उ जुवाणा संजुत्ता रजप्पलकोमलतलेहिं / सोणनहसयल लक्खणल-विखयकुम्मुन्न्य पएहि // 287 // सुसिलिट्ठगूढगुप्फा एणीजंघा गइंदहत्थोरू / हरिकडियला पयाहिणसुरसलिलावत्त नाभीया // 288 // घरवइरवलियमज्झा उन्नयकुच्छी सिलिट्ठमीणुयरा / कणयसिलायलवच्छा. पुरगोउर परिहभुयंदडा // 289 // वरवसहुन्नयखंधा चउरंगुलकंबुगीव कलिया य / सर्दूलहणू बिंबीफलाहरा ससिसमकवोला // 290 // कुंददलधवलदसणा विहगाहिवचंचुसरलसमनासा / पउमदलदीहनयणा अणंगधणुडिल भूलेहा // 291 // रइरमणदोलयसरिससवण अद्धिंदुपडिमभालयला / भरहाहिवछत्तसिरा कज्जलघणकसिणमिउकेसा // 292 // संपुन्नससहरमुहा पाउसगेज्जत मेहसमघोसा। सोमा ससिव्व सूरा व सप्पहा कणयमयरुइरा // 293 // पाणितलाइसु ससिसूरचक्कसंखाइ लक्खणोवेया। वज्जरिसह संघयणा समचउरंसा य संठाणा // 294 / / Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुतरत्नरत्नाकरे . जापाता लायन्नरूवनिहिणो देसण संजणियजणमणाणंदा / इय गुणनिहिणो होउं पढमेच्चिय जोव्वणारंभे // 295 // तह विहुरिज्जंति खणण कुट्ठक्खयपमुहभीमरोगेहिं / जह होंति सोयणिज्जा निवविक्कमरायतणुओव्व // 296 // अन्ने उण सव्वंग गसिया जररक्खसीइ जायति / रमणीण सज्जणाण य हसणिज्जा सोअणिज्जा य // 297 // इय विहवणयपराणवि तारुण्णपि हु विडंबणट्ठाणां / जे उण दारिदहया अनीइमंताण ताणं तु // 298 // परजुवइरमणपरदव्वहरणवहवेर कलहनिरयाणं / दुग्नयजणाण निच्चं दुहाई को वन्निउं तरइ ? // 299 // नत्थि घरे मह दव्वं विलसइ लोओ पयट्टछणओत्ति / डिभाइं रुयंति तहा हद्धी किं देमि घरिणीए ? // 300 // ढंति न मह ढोयपि हु अत्तसमिद्धीइ गव्विया सयणा / सेसा विहु धणिणो परिवंति न हु देति अवयासं // 301 // अज्ज घरे नत्थि घयं तेल्लं लोणं च इंधणं वत्थं / जाया व अज्ज तउणी कल्ले किह होहिइ कुडुम्बं ? // 302 // वड्ढइ घरे कुमारी बालो तणओ न विढप्पडू अत्थे / रोगबहुलं कुडुम्बं ओसहमोल्लाइयं नत्थि // 303 // उक्कोया मह घरिणी समागया पाहुणा बहू अज्ज / जिन्नं घरं च हट्टं झरइ जलं गलइ सव्वंपि // 304 // कलहकरी मह भज्जा असंवुडो परियणो पहू विरुवो। . देसो अधारणिज्जो एसो वच्चामि अन्नत्थ // 305 // Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ भवभावना (8) जलहिं पविसेमि महिं तरेमि धाउं धमेमि अहवावि / विज्जं मंतं साहमि देवयं वावि अच्चेमि / / 306 // जीवइ अज्जवि सत्तू मओ य इट्ठो पहू य महरुट्ठो / दाणिग्गहणं मग्गंति विहविणो कत्थ वच्चामि ? // 307 // इच्चाइमहाचिंताजरगहिया निच्चमेव य दरिदा / किं अणुहवंति सोक्खं ? कोसंबीनयरिविप्पोव्व // 308 // इय विहवीण दरिदाण वावि तरूणत्तणेवि किं सोक्खं ? / दुहकोडिकुलहरं चिय वुड्ढत्तं नूण सव्वेसि // 309 // एयरस पुण सरूवं पुबिपि हु वन्नियं संमासेणं / वोच्छामि पुणो किंचिवि ठाणस्स असुन्नयाहेउं // 310 // थरहरइ जंघजुयलं जिज्झइ दिट्ठी पणस्सइ सुईवि / भन्जइ अंगं वारण होइ सिंभोऽवि अइपउरो // 311 // लोयम्मि अणाएजो हसणिज्जो होइ सोयणिज्जो य / चिट्ठइ घरम्मि कोणे पडिउं मंचंमि कासंतो // 312 / / बुड्ढत्तंमि य पुत्ता भज्जा धूया वधूयणो वावि / जिणदत्तसावगस्स व पराभवं कुंणइ अइदुसहं // 313 // चउसुपि अवत्थासु इय मणुएसु विचिंतयंताणं / नत्थि सुहं मोत्तणं केवलमभिमाण संजणियं // 314 // मणुयाण दस दसाओ जाओ समयम्मि पुण पसिद्धाओ / अंतब्भवंति ताओ एयासुवि ताण पुण एवं // 315 // बाला किड्डा मंदा बला य पन्ना य हाइणि पवंचा। पब्भारमुम्मुहा सायगी य दसमी य कालदसा // 316 // . Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुतरत्नरत्नाकरे दसवरिस पमाणाओ पत्तेयमिमाओ तत्थ बालस्स। . पढमदसा बीया उ जाणेजसु कीलमाणस्स // 317 // तइया भोगसमत्था होइ चउत्थी उ पुण बलं देहे / पंचमियाए पन्ना इंदियहाणी उ छट्ठीए // 318 // सत्तमियाइ दसाए कासइ निळुहइ चिक्कणं खेलं / संकुइयवलीचम्मो पुण अट्ठमीए जुओऽणिटो // 319 // नवमी नमइ सरीरं वसइ य देहे अकामओ जीवो / दसमीए सुइवियलो दीणो भिन्नस्सरो खीणो // 320 // पणपन्नाइ परेणं महिला गम्भं न धारए उयरे / पणसत्तरीइ परओ पाएण पुमं भवेऽबीओ // 321 // वाससयाउयमेवं परेण जा होइ पुब्वकोडीओ। तस्सद्धे अमिलाणा सब्वाउयवीसभागो उ // 322 // तम्हा मणुयगईऍ वि सारं पेच्छामि एत्तियं चेव / जिणसासणं जिणिंदा महरिसिणो नाणचरणधणा // 323 // पडिवजिऊण चरणं जं च इहं केइ पाणीणो धन्ना / साहंति सिद्धिसोक्खं देवगईए व वञ्चति // 324 // तेगेव पगइभद्दो विणयपरो विगयमच्छरो सदओ। मगुयाउयं निबंधइ जह धरणीधरो सुनंदो य // 325 / / देवगईवि य वोच्छं एत्तो भवणवइवंतरसुरेहिं / जोइसिएहिं वेमाणिएहिं जुत्तं समासेण // 326 // दसविहभवणवईणं भवणाणं होंति सव्वसंखाए। कोडीओ सत्तबाक्तरीऍ लक्खेहिं अहियाओ // 327 // . . Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 भवभावना (8) ताइं पुण भवणाई बाहिं वट्टाई होति सयलाई / अंतो चउरंसाइं उप्पलकन्नियनिभा हेट्ठा // 328 // सव्वरयणामयाई अट्टालयभूसिएहिं तुंगेहिं / जंतसयसोहिएहिं पायारेहिं व गूढाई // 329 // गंभीरखाइया परिगयाइं किंकरगणेहिं गुत्ताई। दिप्पंतरयणभासुर निविट्ठ गोउरकवाडाइं // 330 // दारपडिदारतोरणचंदणकलसेहिं भूसियाइं च / रयणविणिम्मियपुत्तलियखंभसयणासणेहिं च // 331 // फलिहाइ रयणरासीहिं दिप्पमाणाहिं सोमकंताहिं / सव्वत्थ विइन्नदसद्दवन्नवन्न कुसुमोवयाराइं // 332 // बहुसुरहिदव्वमीसियसुयंध गोसीसरसनिसित्ताइ / हरियंदणबहलथक्कदिन्नपंचंगुलितलाई // 333 // डझंतदिव्वकुंदुरूक्ककिण्हागरुमघमघंतगंधाई / वरगंधवट्टिभूयाई सयलकामत्थ कलियाई // 334 // पुक्खरिणीसयसोहिय उववणउज्जाणरम्मंदेसेसु / सकलत्तागरनच्चिवरविहियकीलासहस्साइं // 335 // ठाणाठाणारंभियगेयझुणिदिन्नसवणसोक्खाई। वज्जंतवेणुवीणामुइंगखजणियहरिसाइं // 336 // हरिसुत्तालपणच्चिरवलयविहूसियवरच्छरसयाइं / निच्चं पमुइयसुरगणसंताडियदुंदुहिखाई // 337 // दसदिसिविणिग्गयामलसमहिय एरण दुरवलोयाई / बहुपुन्नपावणिज्जाइं पुन्नजणसेवियाइं च // 338 / / Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AAAAAAAmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm.in. पत्तेयं चिय मणिरयणघडियअट्ठसयपडिमकलिएणं / जिणभवणेण पवित्तीकयाई मणनयणसुहयाई // 339 // तह चेव संठियाइं संखाईयाइं रयणमइयाइं / नयराई वंतराणं हवंति पुवुत्तरूवाई // 340 // फलिहरयणामयाइं होंति कविठ्ठद्धसंठियाई च / तिरियमसंखेज्जाई जोइसियाणं विमाणाई // 341 // तेवीसाहिय सगनउइसहस्सचुलसीइसयसहरसाई / वेमाणियदेवाणं होंति विमाणाई सयलाई // 342 // संखेज्जवित्थराइं होंति असंखेज्जवित्थराइ च / . कलियाइ रयणनिम्मिय पासायमहंतपंतीहिं // 343 // धयचिंधवेजयंती पडायमालालयाइ रम्माइ / पउमवरवेइयाई नाणासंठाणकलियाई // 344 // बन्नियभवणसमिद्धीओऽणंतगुणरिद्धिसमुदयजुयाहिं / सुणमाणाणवि सुहयाइं सेवमाणाण किं भणिमो ? // 345 / / छउमत्थसंजमेणं देसचरित्तेणऽकामनिज्जरया। बालतवोकम्मेण य जीवा वच्चंति दियलोयं // 346 // सेयंबियानरनाहो सट्ठी य धणंजओ विसालाए / जंबूतामलिपमुहा कमेण एत्थं उदाहरणा // 347 // अन्नेऽवि हु खंतिपरा सीलरया दाणविणयदयकलिया। पयणुकसाया भुवणोव्व भद्दया जंति परलोयं // 348 // उप्पण्णाण य देवेसु ताण आख्म जम्मकालाओ। .. उप्पत्तिकमो भन्नइ जह भणिओ जिणवरिंदेहिं // 349 // . Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ भवभावना(८) उववायसभा वररयणरुइलयं जम्मठाणममराणं / तीसें सज्झे मणिपेढियाएँ रयणमयसयणिज्जं // 350 // तत्थुववज्जइ देवो कोमलवरदेवदूसआरिए / अंतोमुहुत्तमज्झे संपुन्नो जायए एसो // 351 // अह सो उज्जोयंतो तेएण दिसाओ पबररूवधरो। सुत्तविउद्धव्व खणेण उढिओ नियइ पासाई // 352 // सामाणियसुरपमुहो तत्तो सव्वोऽवि परियणो तस्स / आगंतुं अभिणंदइ जयविजएण कयंजलिओ // 353 // इंदसमा देविड्ढी देवाणुपिएहिं पाविया एसा। अणुभुजंतु जहिच्छं समुवणयं निययपुन्नेहिं // 354 // अह सो विम्हियहियओ चिंतइ दाणं तवं च सीलं वा / किं पुव्वभवे विहियं मए इमा जेण सुररिद्धी ? // 355 // इय उवउत्तो पेच्छइ पुव्वभवं तो इमं विचिंतेइ / किं एत्थ मज्ज किच्चं पढमं? ता परियणो भणइ // 356 / / अट्ठसयं पडिमाणं सिद्धाययणे तहेव सगहाओ। कयअभिसेया पूएह सामि ! किच्चाणिमं पढमं // 357 // अह सो सयणिज्जाओ उट्ठइ परिहेइ देवदूसजुयं / मंगलतूरखेहिं पढंतसुस्वंदवंदेहिं // 358 // हरयम्मि समागच्छइ करेइ जलमज्जणं तओ विसइ / अभिसेयसभाए अणुपयाहिणं पुव्वदारेणं // 359 / अह आभिओगियसुरा साहाविय तह विउव्वियं चेव / मणिमयकलसाईयं भिंगाराई य उवगरणं // 360 // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुतरत्नरत्नाकरे घेत्तूण जंति खीरोयहिम्मि तह पुक्खरोयजलहिम्मि। . दोसुवि गिण्हंति जलाई तह य वरपुडरीयाई // 361 // मागहवरदामपभासतित्थतोयाई मंट्टियं च तओ। समयक्खेत्ते भरहाइंगंगसिंधूण सरियाण // 362 // रत्तारत्तवइंण महानइ तओऽवराणपि / . उभयतडमट्टियं तह जलाइ गिण्हंति सयलाण // 363 // गंतूण चुल्लहिमवंतसिहरिपमुहेसु कुलगिरिदेसु / . सव्वाइं तु वरओसहिसिद्धत्थयगंधमल्लाई / 364 // गिण्हंति वट्टवेयट्टसेलसिहरेसु चउसु एमेव / विजएसुजाई मागहवरदामपभासतित्थाई // 365 // गिण्हंति सलीलमंट्टियमंतरनइसलिलमेव उवणेति / धक्खारगिरीसु वणम्मि भद्दसालम्मि तुवराई / / 366 / / नंदणवणम्मि गोसीसचंदणं सुमणदामसोमणसे / पंडगवणम्मि गंधा तुवराईणि य विमीसंति // 367 // तो गंतुं सट्ठाणं ठविउं सीहासणम्मि ते देवं / वरकुसुमदामचंदणचच्चियपडमप्पिहाणेहिं // 368 // कलसेहिं ण्हवंति सुरा केई गायंति तत्थ परितुट्ठा / वायति दुंदुहीओ पढंति बंदिव्व पुण अन्ने // 369 / / रयणकणयाइवरिसं अन्ने कुव्वंति सीहनायाई / इय महया हरिसेणं अहिसित्तो तो समुढेउ // 370 // उध्दुय मुयंगदुंदुहिरवेण सुरयणसहस्सपरिवारो। सोऽलंकारसमाए गतु गिण्हइ अलंकार // 371 // Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 भवभावना (8 गंतुं ववसायसभाए वायए रयणपोत्थयं तत्तो। तवणिज्जमयक्खरममर किच्चनयमग्गं पायडणं // 372 // पूओवगरणहत्थो नंदापोक्खरिणिविहियजलसोओ। सिद्धाययणे पूयइ वंदइ भत्तीऍ जिणबिम्बे // 373 // .. गंतूण सुहम्मसभं तत्तो अच्चइ जिणिंदसगहाओ। सीहासणे तहिं चिय अत्थाणे विसइ इंदोव्व // 374 // इय सुहिणो सुरलोए कयसुकया सुरवरा समुप्पन्ना। रयणुकडमउडसिरा चूडामणिमंडियसिरग्गा // 375 // गंडयललिहंतमहंतकुंडला कंठनिहियवणमाला / हारविराइयवच्छा अंगयकेऊरकयसोहा // 376 // मणिवलयकणयकंकण विचित्तआहरणभूसियकरग्गा। मुद्दारयणंकियसयलअंगुली रयणकडिसुत्ता // 377 // आसत्तमल्लदामा कणयच्छवि देअदूसनेवत्था / वरसुरहिगंधकयतणु विलेवणा सुरहिनिम्माया // 378 // आजम्मवाहिजरदुच्छ्वज्जिया निरुवमाई सोक्खाई। भुजंति समं सुरसुंदरीहिं अचलियतारुन्ना // 379 // . नाणासत्तीइ तुलंति मंदरं कंपयंति महिवीढं / उच्छल्लंति समुद्दावि कामरूवाई कुव्वंति // 380 // सच्छंदयारिणो काणणेसु कीलंति सह कलत्तेहिं / अणुणो गुरुणो लहुणो दिस्समदिस्सा य जायंति // 381 // बत्तीसपत्तबद्धाओं विविहनाडयविहीओ पेच्छंति / कालमसंखंपि गति पमुइया रयणभवणेसु // 382 // Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुतरत्नरत्नाकरे इयरिद्धिसंजुयाणवि अमराणं नियसमिद्धिमासज्ज / पररिद्धिं अहियं पेच्छिऊण झिज्जंति अंगाई // 383 // उन्नयपीणपयोहरनीलुप्पलनयणचंदवयणाई / अन्नस्स कलत्ताणि य दळूण वियंभइ विसाओ // 384 // एगगुरुणो सगासे तवमणुचिन्नं मए इमेणावि। हद्धि मज्झ पमाओ फलिओ एयस्स अपमाओ // 385 // इय झूरिऊण बहुयं कोइ सुरो अह महिड्ढियसुरस्स / भज्जं रयणाणि व अवहरिऊण मूढो पलाएइ // 386 / / तत्तो वजेण सिम्मि ताडिओ विलवमाणओ दीणो। उक्कोसेणं वियणं अणुर्भुजइ जाव छम्मासं // 387 // ईसाएँ दुही अन्नो अन्नो वेरियणकोवसंतत्तो। , अन्नो मच्छरदुहिओ नियडीए विडंबिओ अन्नो // 388 // अन्नो लुद्धो गिद्धो य मुच्छिओ रयणदारभवणेसु / अभिओगजणियपेसत्तणेण अइदुक्खिओ अन्नो // 389 / / पज्जंते उण झीणम्मि आउए निव्वडंततणुकंपे / तेयम्मि हीयमाणे जायते तह विवज्जासे // 390 // आणं विलुपमाणे अणायरे सयलपरियरजणम्मि / तं रिद्धिं पुरओ पुण दारिद्दभरं नियंताणं // 391 // रयणमयपुत्तियाओ व सुवन्नकंतीओ सत्य भज्जाओ। पुरओ उण काणं कुज्जियं च असुइं च बीभत्थं // 392 // सत्यविय दुव्विणीयं किलेसलंभ पियं मुणताणं / .. नत्थि मणिच्छियआहार विसयवत्थाइ सुहियाणं // 393 // Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 . . भवभावना(८) wimmmmmmmmmmmmm पुरओ परघरदासत्तणेणऽविज्झाय उपर भरणाणं / मियाई तत्थ रमणिज्जकप्पतरु गहणदेसेसु // 394 // पुरओ गन्भे य ठिइं दळु दुट्ठाइ रासहीए वा। सा उप्पज्जइ अरई सुराण जं मुणइ सव्वन्नू // 395 // अज्जविय सरागाणं मोहविमूढाण कम्मवसगाणं / अन्नाणोवहयाणं देवाण दुहम्मि का संका ? // 396 // सम्मट्ठिीणवि गब्भवासपमुहं दुहं धुवं चेव / हिंडंति भवमणंतं च केइ गोसालयसरित्था // 397 // तम्हा देवगईए जं तित्थयराण समवसरणाई / कीरइ वेयाविच्चं सारं मन्नामि सं चेव // 398 // एत्थ य चउगइजलहिम्मि परिन्भमंतेहिं सयलजीवेहिं / जायं मयं च सहिओ अणंतसो दुक्खसंघाओ // 399 / / सो नत्थि पएसो तिहुयणम्मि तिल सतिभागमेत्तोऽवि / जाओ न जत्थ जीवो चुलसीईज़ोणिलक्खेसु // 400 // सव्वाणि सव्वलोए अर्णतखुत्तोधि जीवलक्खाई। देहोवक्खर परिभोय भोयणसेण भुताई // 401 // मयरहरोव्व जलेहिं तहवी हु दुप्पूरओ इमो अप्पा। विसयामिसम्मि गिद्धो भवे भवे वच्चइ न तत्ति // 402 // इयभुत्तं विसयसुहं दुहं च तप्पच्चयं अणंतगुणं / इण्हि भवदुहदलणम्मि जीव ! उज्जमसु जिणधम्मे // 403 // बीयट्ठाणमुवटुंभहेयवो चिंती सरूवं च / को होज्ज सरीरम्मिवि सुइवाओ मुणियतत्ताणं 1 // 404 // .. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . दुतरत्नरत्नाकरे 148 वीयं सुकं तह सोणियं च ठाणं तु जणणिगब्भम्मि। ओयं तु उवटुंभस्स कारणं तस्सरूवं तु // 405 // अट्ठारस पिढिकरंडयस संधीओ होंति देहम्मि / बारस पंसुलियकरंडया इहं तह छ पंसुलिए // 406 // . होइ कडाहे सत्तंगुलाई जीहा पलाई पुण चउरो। अच्छीओ दो पलाइं सिरं च भणियं चउकवालं // 407 // अधुढपलं हिययं बत्तीसं दसण अहिखंडाई / / .. कालेज्जयं तु समए पणवीस पलाई निदिहूँ // 408 // अंताई दोन्नि इहई पत्तेयं पंचपंचवामाओ। सट्ठसयं संधीणं मम्माण सयं तु सत्तहियं // 409 // सहसयं तु सिराणं नाभिप्पभवाण सिरमुवगयाणं / रसहरणिनामधिज्जाण जाणऽणुग्गह विघाएसु // 410 // सुइ चक्खुघाणजीहाणऽणुग्गहो होइ तह विघाओ य / सट्ठसयं अन्नाणवि सिराणऽहोगामिणीण तहा // 411 // पायतलमुबगयाणं जंघाबलकारिणीणमुवघाओ। उवघाए सिरि वियणं कुणंति अंधत्तण च तहा // 412 // अवराण गुदपविट्ठाण होइ सहुँ सयं तह सिराणं / जाण बलेण पवत्तइ वाऊ मुत्तं पुरीसं च // 413 // भरिसाओ पंडुरोगा वेगनिरोहो य ताणमुवधाए / तिरियगमाण सिराणं सहसयं होइ अवराणं // 414 / / बाहुबल कारिणीओ उवघाए कुच्छिउयरवियणाओ। कुव्वंति तहऽन्नाओ पणवीसं सिंभधरणीओ // 415 / / Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ भवभावना (6) सह पित्तधारिणीओ पणवीसं दस य सुक्क धरणीओ। इय. सत्त सिरसयाई नाभिप्पभवाई पुरिसस्स // 416 // तीसूणाई इत्थीण वीसहीणाई होति संढस्स / नव पहारूण सयाइं नव धमणीओ य देहम्मि // 417 / / मुत्तस्स सोणियस्स य पत्तेयं आढयं वसाए उ / अद्धाढयं भणंती पत्थं मत्थुलय वत्थुरस // 418 // असुइमल पत्थछकं कुलओ कुलओ य पित्तसिंभाणं / सुक्कस्स अद्धकुलओ दुटुं हीणाहियं होज्जा // 419 // एकारस इत्थीए नव सोयाई तु होति पुरिसस्स / इय किं सुइत्तणं अढिमंसमलरुहिर संघाए // 420 // को कायसुणयभक्खे किमिकुलवासे य वाहिखिक्त य / देहम्मि मच्चुचिहुरे सुसाणठाणे य पडिबंधो 1 // 421 // बत्थाहार विलेवण तंबोलाइणि परदव्याणि / होति खणेण वि असुईणि देहसम्बन्धपत्ताणि // 422 / / असुहाणिवि जलकोदववत्थप्पमुहाणि सयलवत्थूणि / सकारवसेण सुहाई होंति कत्थइ खणद्धेणं // 423 / / इय खणपरियत्तंते वोग्गलनिवहे तमेव इह वत्थु / . मन्नामि सुहं पवरं जं जिणधम्मम्मि उवयरइ // 424 // तो मुत्तूण दुगुंछं सम्मायकरं कयंवविप्पव्व / / देहं च वझवत्थं च कुणह उपयारयं धम्मे // 425 // . पउदसरज्जू उड्ढाओ इमो वित्थरेण पुण लोगो। कत्थई रज्जं कस्थवि य दोन्नि जा सत्त रज्जूओ // 426 // Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुतरत्नरत्नाकरे mmmmmmmmmmm निरयावास सुरालय असंखदीवोदहीहिं कलियरस / तस्स सहावं चिंतेज धम्मज्झाणत्थमुवउत्तो // 427 // अहवा लोगसभावं भावेज्ज भवंतरम्मि मरिऊण / जणणीवि हवइ धूया धूयाविहु गेहिणी होइ / / 428 // पुत्तो जणओ जणओवि नियसुओ बंधुणोऽवि होंति रिऊ / अरिणोऽवि बंधुभावं पावंति अणंतसो लोए // 429 // पियपुत्तस्सवि जणणी खायइ मंसाइं भवपराक्त्ते / जह तस्स सुकोसलमुणिवरस्स लोयम्मि कट्ठमहो // 430 // केवलदुहनिम्मविए पडिओ संसारसायरे जीवो। जं अणुहवइ किलेसं तं आसवहे उयं सव्वं // 431 // रागद्दोसकसाया पंच पसिद्धाइं इंदियाइं च / हिंसालियाइयाणि य आसवदाराई कम्मस्स // 432 // रागद्दोसाण धिरत्थु जाण विरसं फलं मुणंतोऽवि / पावेसु रमइ लोओ आउरवेजोव्व अहिएसु // 433 // धम्मं अत्थं कामं तिन्निवि कुद्धो जणो परिचयइ / आयरइ ताई जेहि य दुहिओ इह परभवे होइ // 434 / / पावंति जए अजसं उम्मायं अप्पणो गुणभंसं / उवहसणिज्जा य जणे होंति अहंकारिणो जीवा // 435 // जहजह वंचइ लोयं माइल्लो कूडबहुपवंचेहिं / तह तह संचिणइ मलं बंधइ भवसायरं घोरं // 436 // लोभेण व हरियमणो हारइ कज्जं समायरइ पावं। . अइलोभेण विणस्सइ मच्छोव्व जहा गलं गिलिउं // 437 // Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ भवभावना (6) कोहम्मि सूरविप्पो मयम्मि आहरणमुज्झिय कुमारो। मायाइ पणियदुहिया लोभम्मि य लोभनंदोत्ति // 438 // होंति पमत्तस्स विणासगाणि पंचिंदियाणि पुरिसरस / उरगा इव उग्गविसा गहिया मंतोसहीहिं विणा // 439 // सोयपमुहाण ताण य दिटुंता पंचिमे जहासंखं / रायसुयसेट्टितणओ गंधमहुप्पिय महिंदा य // 440 // हिंसालियपमुहेहि य आसवदारेहिं कम्ममासवइ / नावव्व जलहिमझे जलनिवहं विविहड्डेिहिं // 441 // ललियंग-धणायर-वज्जसार वणिओत्त-सुंदरप्पमुहा / दिटुंता एत्थंपि हु कमेण विबुहेहिं नायव्वा // 442 // जो सम्मं भूयाइं पेच्छइ भूएसु अप्पभूओ य / कम्ममलण न लिप्पइ सो संवरियासच दुवारो // 443 // हिंसाइ इंदियाइं कसायजोगा य भुवणवेरीणि / कम्मासवदाराई रंभसु जइ सिवसुहं महसि // 444 // निग्गहिएहिं कसाएहिं आसवा मूलओ निरुभंति / अहियाहारे मुक्के रोगा इव आउरजणस्स // 445 // रुंभंति तेऽवि तवपसमझाण सन्नाण चरण करणेहिं / अइबलिणोऽवि कसाया कसिणभुयंगव्व मंतेहिं // 446 // गुण कारयाई धणियं धिइरज्जु निमंतियाई तुह जीव / निययाइं इंदियाई पल्लिनिउत्ता तुरंग व्व // 447 // मणवयणकायजोगा सुनियत्ता तेऽवि गुणकरा होति / अनियत्ता उण भंजंति मत्तकरिणो व्व सीलमणं / / 448 // Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुतरत्नरत्नाकर 152 . 011 // जहजह दोसोवरमो जह जह विसएसु होइ वेरगं / तह तह विन्नायव्वं आसन्नं से य परमपयं // 449 // एत्थ य विजयनरिंदो चिलायपुत्तो य तक्खणं चेव / संवरियासवदारत्तणम्मि जाणेज दिटुंता // 450 // कणगावलि रयणावलि मुत्तावलि सीह कीलियप्पमुहा। होइ तवा निजरणं चिरसंचिय पावकम्माणं // 451 // जह जह दढप्पइन्नो वेरग्गगओ तवं कुणइ जीवो। तह तह असुहं कम्मं सिज्जइ सीयं व सूरहयं // 452 // नाणपवणेण सहिओ सीलुज्जलिओ तवोमओ अग्गी। दवहुयवहोव्व संसारविडविमूलाई निदहइ // 453 // दासोऽहं भिञ्चोऽहं पणओऽहं ताण साहुसुहडाणं / तवतिक्खखग्गदंडेण सूडियं जेहिं मोहबलं / / 454 // मइलम्मि जीवभवणे विइन्ननिभिन्न संजम कवाडे / दाउं नाणपईवं तवेण अवणेसु कम्ममलं // 455 / / तवहुयवहम्मि खिविऊण जेहिं कणगं व सोहिओ अप्पा / ते अइमुत्तय कुरुदत्तपमुहमुणिणो नमसामि // 456 // धन्ना कलत्तनियलाई भंजिउ पवरसत्तसंजुत्ता। वारीओ व्व गयवरा घरवासाओ विणिक्खंता // 457 // धन्ना घरचारयबंधणाओ मुक्का चरंति निरसंगा। जिणदेसियं चरित्तं सहावसुद्धेण भावेण // 458 // धन्ना जिणवयणाई सुणंति धन्ना कुणंति निसुयाई / धन्ना पारद्धं ववसिऊण मुणिणो गया सिद्धिं // 459 // Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ भवभावना (8) दुक्करमेएहिं कयं, जेहिं समत्थेहिं जोव्वणत्थेहिं / भग्गं इंदियसेन्नं, धिइपायारं विलग्गेहिं // 460 // जम्मपि ताण थुणिमो हिमं व विप्फुरिय झाणजलणम्मि / तारुण्णभरे मयणो जाण सरीरम्मि निविलीणो // 461 // जे पत्ता लीलाए कसायमयरालयस्स परतीरं / ताण सिवरयणदीवं-गमाण भई मुणिंदाणं // 462 // पणमामि ताण पयर्ष-कयाइं धणु-खंद-पमुहसाहूणं / मोहसुहडाहिमाणो लीलाएँ नियत्तिओ जेहिं // 463 // इय एवमाइउत्त-मगुणरयणाहरणभूसियंगाणं / धीरपुरिसाण नमिमो तियलोयनमंसणिज्जाणं // 464 // भवरन्नम्मि अणंते कुमग्गसयभोलिएण कहकहवि / जिणसासणसुगइपहो पुन्नेहिं मए समणुपत्तो // 465 // आसन्ने परमपए पावेयव्वम्मि सयलकल्लाणे / जीवो जिणिंदभणियं पडिवज्जइ भावओ धम्मं // 466 // मणुयत्तखेत्तमाईहिं विविहहेऊहिं लब्भए सो य / समए य अइदुलभं भणियं मणुयत्तणाईयं // 467 // माणुस्स खेत्त जाई कुलरूवारोग्ग आउयं बुद्धी / सवणोग्गह सद्धा संजमो य लोयम्मि दुलहाई // 468 // अवरदिसाए जलहिस्स कोइ देवो खिवेज किर समिलं / पुवदिसाए उ जुगं तो दुलहो ताण संजोगो // 469 // अविजलहिमहाकल्लोलपेल्लिया सा लभेज जुगछिड्डे / मणुयत्तणं तु दुलहं पुणोवि जीवाणऽउन्नाणं // 470 // Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुतरत्नरत्नाकर खेत्ताईणिवि एवं दुलहाई वणियाइं समयम्मि / ताइपि हु लघूर्ण पमाइयं जेण जिणधम्मे // 471 // सो जूरइ मच्चुजराविहओ इह पावसेन्नपडिरुद्धो / तायारमपेच्छंतो नियकम्मविडंबिओ जीवो // 472 // आलस्स मोहऽवन्ना थंभा कोहा पमाय किविणत्ता / भय सोगा अन्नाणा वक्खेव कुऊहला रमणा // 473 // एएहिं कारणेहिं लघृण सुदुल्लहपि मणुयत्तं / . न लहइ सुई हियकरिं संसारत्तारणिं जीवो // 474 / / दुलहो च्चिय जिणधम्मो पत्ते मणुयत्तणाइभावेऽवि / कुपहबहुयत्तगेणं विसयसुहाणं च लोभेणं // 475 // जस्स बहिं बहुयजणो लद्धो न तएवि जो बहुं कालं / लद्धम्मि जीव ! तम्मि वि जिणधम्मे किं पमाएसि 1 // 476 / / उवलद्धो जिणधम्मो न य अगुचिन्नो पमायदोसेण / हा जीव ! अप्पवेरिय ! सुबहुं पुरतो विसूरिहिसि // 477 // दुलहो पुणरवि धम्मो तुम पमायाउरो सुहेसी य। / दुसहं च नरयदुक्खं किह होहिसि ? तं न याणामो // 478 / / लद्धम्मिवि जिणधम्मे जेहिं पमाओ कओ सुहेसीहि / पत्तोवि हु पडिपुन्नो रयणनिही हारिओ तेहिं // 479 / / जस्स य कुसुमसमो चिय सुरनररिद्धी फलं तु सिद्धिसुहं / तं चिय जिणधम्मतरुं सिंचसु सुहभावसलिलेहिं // 480 // जिणधम्म कुव्वंतो जं मन्नसि दुक्करं अणुट्ठाणं / तं ओसहं व परिणामसुंदरं कुणसु सुहहेउं // 481 // Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ भवभावना (8) इच्छंतो रिद्धीओ धम्मफलाओऽवि कुणसि पावाई। कवलेसि कालकूडं मूढो चिरजीवियत्थीवि // 482 // भवभमणपरिरसंतो जिणधम्मतरुम्मि वीसमिउं च / मा जीव ! तंमिवि तुमं पमायवणहुयवहं देसु // 483 // अणवरयभवमहापहपयट्टपहि एहिं धम्मसंबलयं / जेहिं न गहियं ते पावयंति दीणत्तणं पुरओ // 484 // जिणधम्मरिद्धिरहिओ रंकोच्चिय नूण चक्कवट्टीवि / तस्सवि जेण न अन्नो सरणं नरए पडतस्स / / 485 // धम्मफलमणुहवंतोऽवि बुद्धि-जस-रूव-रिद्धिमाईयं / तंपि हु न कुणइ धम्मं अहह कहं सो न मूढप्पा ? // 486 // जेणं चिय जिणधम्मेण गमिओ रंकोवि रज्जसंपत्ति / तम्मिवि जस्स अवन्ना सो भन्नइ किं कुलीणोत्ति ? // 487 / / जिणधम्मसत्थवाहो न सहाओ जाण भवमहारन्ने / किह विसयभोलियाणं निव्वुइपुरसंगमो ताणं 1 // 488 // नियंयमणोरहपायवफलाई जइ जीव ! वंसि सुहाइं / तो तं चिय परिसिंचसु निचं सद्धम्मसलिलेहिं // 489 // जइ धम्मामयपागं मुहाएँ पावेसि साहुमूलम्मि / ता दविएण किणेउं विसयविसं जीव ! किं पियसि ? // 490 // अन्नन्नसुहसमागमचिंतासयदुत्थिओ सयं कीस ? / कुण धम्मं जण सुहं सोच्चिय चिंतेइ तुह सव्वं // 491 // संपज्जंति सुहाई जइ धम्मविवजियाणवि नराणं / तो होज तिहुयणम्मिवि करस दुहं ? करस व न सोक्खं ? // 492 / / Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुतरत्नरत्नाकरे जह कागिणीइ हेउं कोडिं रयणाण हारए कोई। तह तुच्छविसयगिद्धा जीवा हारंति सिद्धिसुहं // 493 // धम्मो न कओ साउं न जेमियं नेय परिहियं सहं / आसाएँ विनडिएहिं हा दुलहो हारिओ जम्मो // 494 // . नाणस्स केवलीणं धम्मायरियस्स संघसाहूणं / गिण्हंतेण अवन्नं मूढेणं नासिओ अप्पा // 495 // सोयंति ते वराया पच्छा समुवठियम्मि मरणम्मि / पावपमायवसेहिं न संचिओ जेहिं जिणधम्मो // 496 // लथुपि दुलहधम्मं सुहेसिणा इह पमाइयं जेण। सो भिन्नपोयसंजत्तिओव्व भमिही भवसमुदं // 497 // गहियं जेहिं चरित्तं जलं व तिसिएहिं गिम्हपहिएहिं / कयसोग्गइपत्थयणा ते मरणंते न सोयंति // 498 // को जाणइ पुणरुत्तं होही कइयावि धम्मसामग्गी ? / रंक व्व धणं कुणह महब्बयाण इण्हिपि पत्ताणं // 499 // अलमित्थ वित्थरेणं कुरु धम्मं जेण बंछियसुहाई। पावेसि पुराहिवनंदणो व्व धूया व नरवइणो / 500 / इय भावणाहिं सम्मं णाणी जिणवयणबद्धमइलक्खो / जलणोव्व पवणसहिओ समूलजालं दहइ कम्मं // 501 // नाणे आउत्ताणं नाणीणं नाणजोगजुत्ताणं / को निजरं तुलेजा चरणम्मि परक्कमंताणं ? // 502 // नाणेणं चिय नज्जइ करणिजं तह य वजणिज्जं च / नाणी जाणइ काउं कजमकजं च वजेउं // 503 // Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 . भवभावना(८) जसकित्तिकरं नाणं गुणसयसंपायगं जए नाणं / आणावि जिणाणेसा पढमं नाणं तओ चरणं // 504 // ते पुज्जा तियलोए सव्वत्थवि जाण निम्मलं नाणं / पुजाणवि पुज्जयरा नाणी य चरित्तजुत्ता य // 505 // भद्धं बहुस्सुयाणं बहुजणसंदेहपुच्छणिज्जाणं / उज्जोइयभुवणाणं झीणम्मिवि केवलमयंके // 506 // जेसिं च फुरइ नाणं ममत्तनेहाणुबंधभावेहिं / वाहिजंति न कहमवि मणम्मि एवं विभावेंता // 507 / / जरमरणसमं न भयं न दुहं नरगाइजम्मओ अन्नं / तो जम्ममरणजरमूलकारणं छिंदसु ममत्तं // 508 // जावइयं किंपि दुहं सारीरं माणसं च संसारे / एत्तो अणंतखुत्तो विहवाइममत्तदोसेण // 509 / / कुणसि ममत्तं धणसयणविहवपमुहेसुऽणंतदुःखेसु / सिढिलेसि आयरं पुण अणंतसोक्खम्मि मोक्खम्मि // 510 // संसारो दुहहेऊ दुक्खफलो दुसहदुक्खरूवो य / नेहनियलेहिं बद्धा न चयंति तहावि तं जीवा / / 511 // . जह न तरइ आरुहिउँ पंके खुत्तो करी थलं कहवि / तह नेहपंकखुत्तो जीवो नारुहइ धम्मथलं // 512 // छिज्जं सोसं मलणं दाहं निप्पीलणं च लोयम्मि / जीवा तिला य पेच्छह पावंति सिणेहसंबद्धा / / 513 // दूरुज्झियमज्जाया धम्मविरुद्धं च जणविरुद्धं च / किमकज्जं तं जीवा न कुणंति सिणेहपडिबद्धा ? // 514 // Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुतरत्नरत्नाकरे 158 थवोऽवि जाव नेहो जीवाणं ताव निव्वुई कत्तो ? / / नेहक्खयम्मि पावइ पेच्छ पईवोवि निव्वाणं // 515 // इय धीराण ममत्तं नेहो य नियत्तए सुयाईसु / रोगाइआवईसु य इय भावंताण नवि मोहो // 516 // नरतिरिएसु गयाइं पलिओवमसागराइंऽणंताई। किं पुण सुहावसाणं तुच्छमिणं माणसं दुक्खं ? // 517 // सकयाइं च दुहाई सहसु उइन्नाई निययसमयम्मि / न हु जीवोऽवि अजीवो कयपुव्यो वेयणाईहिं / / 518 // तिव्वा रोगायंका सहिया जह चक्किणा चउत्थेणं / तह जीव ! ते तुमंपि हु सहसु सुहं लहसि जमगंतं / / 519 / / जे केइ जए ठाणा उईरणाकारणं कसायागं / , ते सयमवि वजंता सुहिणो धीरा चरंति महिं // 520 // हियनिस्सेयसकरणं कल्लाणसुहावहं भवतरंडं / सेवंति गुरुं धन्ना इच्छंता नाणचरणाइं // 521 // मुहकडुयाइं अंतेसुहाइं गुरुभासियाइ सीसेहिं / सहियव्वाइं सयावि हु आयहियं मग्गमाणेहिं // 522 // इय भाविऊण विणयं कुणंति इह परभवे य सुहजणयं / . जेण कएणऽन्नोऽवि हु भूसिजइ गुणगणो सयलो // 523 // एवं कए य पुवुत्तझाणजलणेण कम्मवणगहणं / दहिऊण जंति सिद्धि अजर अमरं अणंतसुहं // 524 // हेमंत-मयण-चंदण-दणुसूररिणाइवन्ननामेहिं / ' सिरिअभयसूरिसीसेहिं रइयं भवभावणं एयं // 525 // Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 . भवभावना (8) vNNNNN जो पढइ सुत्तओ सुणइ अत्थओ भावएय अणुसमयं / सो भवनिव्वेयगओ पडिवज्जइ परमपयमग्गं // 526 // न य वाहिजइ हरिसेहिं नेय विसमावईविसाएहिं / भावियचित्तो एयाएँ चिट्ठए अमयसित्तोव्व // 527 // उवयारो य इमीए संसारासुइकिमीण जंतूणं / जायइ न अहव सव्वण्णुणोऽवि को तेसु अवयासो ? // 528 / / तो अणभिनिविट्ठाणं अत्थीणं किंपि भावियमईणं / जंतूग पगरणमिणं जायइ भवजलहिबोहित्थं // 529 / / एगतीसाहियपंचहिं सएहिं गाहा-विचित्तरयणेहिं / सुत्ता गुगया वररयणमालिया निम्मिया एसा // 530 / / भुवणम्मि जा वियरइ जिणधम्मो ताब संव्वजीवाणं / भवभावणवररयणावलीइ कीरउ अलंकारो // 531 // Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // सिरि वैराग्यसययं // संसारंमि असारे, नत्थि सुहं वाहि-वेअणा-पउरे,। जागंतो इह जीवो, न कुणइ जिणदेसियं धम्मं // 1 // अज्जं कल्लं परं परारिं, पुरिसा चितंति अत्थसंपत्ति,। अंजलिगयं व तोयं, गलतमाऽऽउ न पिच्छंति // 2 // जं कल्ले कायव्वं, तं अज्ज चिय करेह तुरमाणा,। बहुविग्धो हु मुहुत्तो, मा अवरण्हं पडिक्खेह // 3 // . .. ही संसार-सहावं, चरियं नेहाणुराग-रत्तावि, / जे पुठवण्हे दिट्ठा, ते अवरण्हं न दीसंति // 4 // मा सुअह जग्गिअव्वे, पलाइअव्वंमि कीस वीसमेह, / तिन्नि जणा अणुलग्गा, रोगो अ जरा अ मच्चू अ॥ 5 // दिवसनिसा-घडिमालं, आउ-सलिलं जीआण घित्तूणं, / चंदाइच्च-बइल्ला, काल-रहट्टं भमाडंति // 6 // . . Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्री सिरिवेरग्गसवयं(९) सा नत्थि कला तं नत्थि, उसहं तं नत्थि किंपि विन्नाणं, जेण धरिज्जइ काया, खज्जंती कालसप्पेणं // 7 // दीहरफणिंद-नाले, महिअर-केसर दिसा-महदलिल्ले,। उ पीअइ कालभमरो, जणमयरंदं पुहवि पउमे // 8 // जयामिसेण कालो, सयलजीआणं छलं गवसंतो,। पासं कहवि न मुंचइ, ता धम्मे उज्जमं कुणह // 9 // कालंमि अणाइए, जीवाणं विविहकम्म-वसगाणं,। तं नत्थि संविहाणं, संसारे जं न संभवइ // 10 // बंधवा सुहिणो सव्वे, पियमाया पुत्तभारिया, / पेअवणाउ निअत्तति, दाऊणं सलिलंजलिं // 11 // विहडंति सुआ विहडंति, बंधवा वल्लहा य विहडंति,। इक्को कहवि न विहडइ, धम्मो रे जीव ! जिणभणिओ // 12 // अडकम्म-पासबद्धो, जीवो संसार-चारए ठाइ,। अडकम्म-पासमुक्को, आया सिवमंदिरे ठाइ // 13 // विहवो सज्जणसंगो, विसयसुहाई विलास ललिआई,। नलिणीदलग्ग-धोलिर, जललव-परिचंचलं सव्वं // 14 // तं कत्थ बलं तं कत्थ, जुव्वणं अंगचंगिमा कत्थ,। सव्वमणिच्चं पिच्छह, दिटुं नर्से कयंतेण // 15 // घणकम्म-पासबद्धो, भक्नयर-चउप्पहेसु विविहाओ,। पावइ विडंबणाओ, जीवो को इत्थ सरणं से // 16 // घोरंमि गम्भवासे कलमल-जंबाल-असुइबीभच्छे, / वसिओ अणंतखुत्तो, जीवो कम्माणु भावेण // 17 // Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुतरत्नरत्नाकरे 162 nmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm चुलसीइ किर लोए, जोणीणं पमुहसयसहस्साई,। . इक्विकम्मि अ जीवो, अणंतखुत्तो समुप्पन्नो // 18 // माया-पिय-बंधूहि, संसारत्थेहिं पूरिओ लोउ,। बहुजोणि-निवासीहिं, न य ते तागं च सरणं च // 19 / / जीवो वाहि-बुलुत्तो, सफरो इव निजले तडप्फडइ,। सयलो वि जगो पिच्छइ, को सक्को वेअणा-विगमे मा जाणसि जीव तुम; पुत्तकलत्ताइ मज्झ सुहहेऊ,। निरणं बंधण-मेयं, संसारे संसरंतागं // 21 // जणगी जायइ जाया, जाया माया पिया य पुत्तो य, / अणवत्था संसारे, कम्मवसा सव्वजीवाणं // 22 // न सा जाइ न सा जोणी, न तं ठागं न त कुलं, / न जाया न मया जत्थ, सव्वे जीवा अगंतसो // 23 // तं किंपि नत्थि ठाणं, लोए वालग्ग-कोडिमित्तंपि,। जत्थ न जीवा बहुसो, सुह दुक्ख-परंपरा पत्ता // 24 // सयाओ रिद्धीओ, पत्ता सव्वेवि सयण-संबंधा,। . संसारे ता विरमसु, तत्तो जइ मुणसि अप्पाणं // 25 // एगो बंधइ कम्मं, एगो वह-बंध-मरणवसणाई,। विसहइ भवमि भमडइ, एगुच्चिअ कम्मवेलविओ // 26 // अन्नो न कुगइ अहियं, हियपि अप्पा करेइ नहु अन्नो,। . अप्पकयं सुहदुक्खं, भुंजसि ता कीस दीणमुहो // 27 // बहुआरंभ- विढत्तं, वित्तं विलसति जीव ! सयणगणा,। तज्जणिय-पाक्कम्मं, अणुहवसि पुणो तुमं चेव // 28 // Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सिरिवेरग्गसययं (9) mmmmmmmm अह दुक्खिआइ तह, भुक्खियाइ जह चिंति आइडिमाइ, / तह थोपि न अप्पा, विचिंतिओ जीव ! किं भणिमो / / 29 // खणभंगुरं सरीरं, जीवो अन्नो अ सासयसरुवो। कम्मवसा संबंधो, निब्बंधो इत्थ को तुज्झ // 30 // कह भायं कह चलियं, तुमंषि कह आगओ कहं गमिही,। अन्नु मंपि न याणह, जीव ! कुटुंबं कओ तुज्झ ? // 31 // खणभंगुरे सरीरे, मणुअभवे अब्भपडल-सारिच्छे,। सारं इत्तियमेत्तं, जं कीरइ सोहणो धम्मो // 32 // जम्मदुक्खं जरादुक्खं, रोगा य मरणाणि य,। अहो दुक्खो हु संसारो, जत्थ कीसंति जंतुणो // 33 // जाव न इंदियहाणी, जाव न जररक्खसी परिप्फुरइ, / जाव न रोगविआरा, जाव न मच्चू समुल्लिअइ // 34 // जह गेंहमि पलित्ते, कूवं खणिउं न सक्कए कोइ। तह संपत्ते मरणे, धम्मो कह कीरए जीव ! // 35 // रुवमऽसासयमेयं, विज्जुलया-चंचलं जाए जीरं,। संझाणुराग-सरिसं, खणरमणीअंच तारुनं // 36 // गयकन्न-चंचलाओ, लच्छीओ तिअस-चाव-सारिच्छं, / विसयसुहं जीवाणं बुज्झसु रे जीन ! मा मुझ // 37 // जह संझाए सउणाण, संगमो जह पहे अ पहिआणं, / सयणाणं संजोगो, तहेव खणभंगुरो जीव ! // 38 // निसाविरामे परिभावयामि, गेहे पलित्ते किमऽहं सुयामि / डझंत-मऽप्पाण-मुविक्खयामि, जं धम्मरहिओ दिअहा गमामि // 39 // Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुतरत्नरत्नाकर जा जा वच्चइ रयणी, न सा पडिनियत्तइ,। अहम्मं कुणमाणस्स अहला जंति राइओ // 40 // जस्सऽत्थि मच्चुणा सक्खं जस्स व ऽत्थि पलायणं / जो जाणे न मरिस्सामि सो हु कंखे सुए सिया // 41 // .: दंडकलिअंकरिता वच्चंति हु राइओ य दिवसा य / आउसं संविलंता गयावि न पुणो नियत्तंति // 42 // जहेह सीहो व मियं गहाय मच्चू नरं णेइ हु अंतकाले / नतस्स माया व पिया व भाया कालंमि तंमिं सहरा भवंति / / 43 // जीअं जलबिंदुसमं संपत्तीओ तरंगलोलाओ। सुमिणय-समं च पिम्मं जं जाणसु तं करिज्जासु // 44 // संझराग-जलबुब्बुओवमे जीविए य जलबिंदु:चंचले। जुव्वण य नइ वेग-संनिभे पावजीव ! किमियं न बुज्झसे // 45 // अन्नत्थ सुआ अन्नत्थ गेहिणी परिअणोऽवि अन्नत्थ / भूअबलिव्व कुटुंब पक्खित्तं हयकयंतेण // 46 // जीवेण भवे भवे मिलियाइ देहाइ जाइ संसारे। ताणं न सागरेहिं कीरइ संखा अणंतेहिं / / 47 // नयणोदयंपि तासिं सागरसलिलाओ बहुयरं होइ / लियं रुअमाणीणं माउणं अन्नमन्नाणं / / 48 // जं नरए नेरइया दुहाइ पावंति घोर-णताइ / तत्तो अणंतगुणियं निगोअमज्झे दुहं होइ / / 49 // तंमिवि निगोअमझे वसिओजीव ! विविहकम्मवसा / विसहंतो तिक्खदुहं अणंत पुग्गलपरावत्ते // 50 // Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 सिरिवरग्गसयय निहरीअ कहवि तत्तो पत्तो मणुअत्तणंपि रे जीव ! / तत्थवि जिणवर-धम्मो पत्तो चिंतामणि-सरिच्छो // 51 // पत्तेवि तंमि रे जीव कुणसि पमायं तुम तयं चेव। . जेणं भवंधकूवे पुणोवि पडिओ दुहं लहसि // 52 // उवलद्धो जिणधम्मो न य अणुचिण्णो पमाय-दोसेणं / हा जीव ! अप्पवेरि अ सुबहुं परओ विसूरिहिसि // 53 // सोअंति ते वराया, पच्छा समुवट्ठियमि मरणमि, / पावपमाय-वसेणं, न संचिओ जेहिं जिणधम्मो // 54 // धी धी धी संसारं. देवो मरिऊण जं तिरी होइ . मरिंऊण रायराया परिपञ्चइ निरय-जालाहिं // 55 // जाइ अणाहो जीवो, दुमस्स पुष्पं व कम्मवाय-हओ। धणधन्नाहरणाई. घर-सयण-कुडुंब मिल्लेवि // 56 // वसियं गिरीसु वसियं दरीसु घसियं समुदमझमि / रुक्खग्गेसु य वसियं संसारे संसरंतेणं // 5 // देवो नेरइउत्ति य कीड पयंगुत्ति माणुसो एसो। रुवस्सी य विरुवो. सुहभागी दुक्खभागी य // 58 // राउत्ति य दमगुत्ति य एस सवागुत्ति एस वेयविऊ। सामी दासो पुज्जो खलोत्ति अधणो धणवइत्ति !!59 // नवि इत्थ कोइ निअमो, सकम्म-विणिविट्ठ-सरिस-कयचिट्ठो / अन्नुन्नरुववेसो नडुव्व परिअत्तवे जीवो // 60 // नरएसु वेअणाओ अणोषमाओ असायबहुलाओ। रजीव तए पत्ता अणंतखुत्तो बहुविहाओ // 61 / / Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुतरत्नरत्नाकरे दवत्ते मणुअत्ते पराभिओगत्तणं उवगएणं / भीसेणदुहं बहुविहं अणतखुत्तो समणुभूअं // 62 // . तिरियगई अणुपत्तो भीम-महावेअणा अणेगविहा। जम्मण-मरणरहट्टे अणंतखुत्तो परब्भमिओ // 63 // जावंत केवि दुक्खा सारीरा माणसा व संसारे / पत्तो अणंतखुत्तो जीवो संसारकंतारे // 64 // तण्हा अणतखुत्तो संसारे तारिसी तुमं आसी। . जं पसमेउं सव्वोदहीणमुदेयं न तीरिज्जा // 65 // आसी अणंतखुत्तो संसारे ने छुहावि तारिसिया। जं पसमेउं सव्वो पुग्गकासाओवि न तरिज्जा // 66 // काऊणमणेगाइं जम्मण-मरण परिअट्टण सयाई / दुक्खण माणुसत्तं जइ लेहइ जहिच्छ्यि जीवो // 67 // तं तह दुल्लहलंभं विज्जुलयाचंचलं च मणुअत्तं / धम्मम्मि जो विसीयइ सो काउरिसो न सप्पुरिसो // 68 // माणुस्सजम्मे तडिलद्धयम्मि जिणिंदधम्मो न कओ य जेणं / तुट्टे गुणे जह धाणुक्कएणं हत्था मलेव्वा य अवस्स तेणं // 69 // रे जीव ! निसुणि चंचलसहाव-मिल्हेविणु सयलवि बज्झभाव / नवभेयपरिग्गह विविहजाल संसारि अत्थि सहु इंदयाल / / 70 // पिय-पुत्त-मित्त-घर-घरणि-जाय इहलोइअ सव्वनियसुहसहाय / . न वि अस्थि कोइ तुह सरणि सुक्ख इक्कल्लु सहसि तिरि-निरयदुक्ख७१ कुसग्गो जह ओसबिंदुए थोवं चिट्ठइ लंबमाणए। .. एवं मणुआण जीवियं समयं गोयम ! मा पमायए // 72 // Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 . सिरिवेरग्गसययं संबुज्झह किं न बुज्ज्ञह संबोही खलु पेञ्च दुल्लहा। नो हु उवणमंति राइओ नो सुलहं पुणरवि जीवियं // 73 // डहरा वुड्ढा य पासह गब्भथावि चयंति माणवा / सेणे जह वट्टयं हरे एवमाउक्खयम्मि तुट्टइ // 74 // तिहुअणजग मरंतं ठूण नयंति जे न अप्पाणं / विरमंति न पावाओ धी धी धीहत्तणं ताणं // 75 // मा मा जंपह बहुयं जे बद्धा चिक्कणहिं कम्मेहिं / संव्वेसिं तेसिं जायइ हिओवएसो महादोसो // 76 // कुणसि ममत्तं धणसयण विहवपमुहेसु अणंतदुक्खेसु / सिढिलेसि आयरं पुण अणंतसुक्खम्मि मुक्खम्मि // 77 // संसारो दुहहेऊ दुक्खफलो दुसहदुक्खरूवो य / न चयंति तंपि जीवा अइबद्धा नेहनिअलेहिं // 7 // नियकम्मपवणचंलिओ जीवो संसार काणणे घोरे / का का विडंबणाओं न पावए दुसहदुक्खाओ // 79 // सिसिरम्मि सीयलानिल-लहरिसहस्सेहि भिन्नघणदेहो। तिरियत्तणम्मि रण्णे अणंतसो निहणमणुपत्तो / / 80 // गिम्हायवसंतत्तो रणे छुहिओ पिवासिओ बहुसो। . संपत्तो तिरियभवे मरणदुहं बहु विसूरंतो // 81 // गसासु रण्णमझे गिरिनिज्झरणोदगेहि बझंतो। सीयानिल उज्झविओ मओसि तिरियत्तणे बहुसो // 82 // एवं तिरियभवेसु कीसंतो दुक्खसयसहस्सेहिं / वसिओ अणंतखुत्तो जीवो भीसणभवारण्णे // 83 // Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ श्रुतरत्नाकरे 168 mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm दुट्ठकम्मपलया निलपेरिउ भीसणम्मि भवारणे / . हिंडंतो नरएसुवि अणंतसो जीव ! पत्तोसि // 84 // सत्तय नरयमहीसु वजानलवदाहसीयवियणासु। वसिओ अगंतखुत्तो विलवंतो करुणसद्देहिं // 85 // पिय-माय सयणरहिओ दुरंतवाहीहिं पीडिओ बहुसो। मणुअभवे निस्सार विलाविओ किं न तं सरसि // 86 / / पवणुव्व गयणमग्गे अलक्खिओ भमइ भववणे जीवो। ठाणट्ठाणम्मि समुज्झिऊण धणसयणसंघाए / 87 / / विद्धिज्जंता असंयं जम्म-जरा- मरण-तिक्खकुंतेहिं / दुहमणुहवंति घोरं संसारे संसरंत जिआ // 88 // तह वि खणंपि कहा वि हु अन्नाणभुयंगडंकिया जीवा / संसारचारगाओ न य उव्विज्जति मूढमणा / / 89 // कीलसि कियंतवेलं रीरवावीइ जत्थ पइसमयं / कालरहट्टघडीहिं सोसिजइ जीविअंभोरं // 90 // रे जीव ? बुज्झ मा मुज्झ मा पमायं करेसि रे पाव / . किं परलोए गुरुदुक्खभायणं होहिसि अयाण ? // 91 // बुज्झसु रे जीव ! तुम मा मुज्झसु जिणमयम्मि नाऊणं / जम्हा पुणरवि एसा सामग्गी दुल्ललहा जीव ! // 92 / / दुलहो पुण जिणधम्मो तुमं पमायायरो सुहेसी य / दुसहं च नरयदुक्खं कह होहिसि तं न याणामो // 93 // अथिरेण थिरो समलेण निम्मलो परवसेण साहीणो। . देहेण जइ विढप्पइ धम्मो ता किं न पज्जत्तं // 94 // Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सिरिवरग्गसययं (9) जह चिंतामणिरयणं सुलह नहु होइ तुच्छ विहवाणं / गुण विहववज्जियाणं जीयाण तह धम्मरयणंपि // 95 / जह दिठी संजोगो नहोइ जच्चंधयाण जीवाणं / तह जिणमय-संजोगो नहोइ मिच्छंध जीवाणं // 16 // पच्चक्खमणतगुणे जिणिदधम्मे न दोसलेसोवि / तहविहु अन्नाणंधा न मंति कयावि तंमि जीवा // 17 // मिच्छे अणंतदोसा पयडा दीसंति नविय गुणलेसो / तहविय तं चेव जीवा ही मोहंधा निसेवंति // 98 // घीधी ताण नराणं विन्नाणे तह गुणेसु कुसलतं / सुह सच्चधम्मरयणे सुपरिक्खं जे न जाणंति // 19 // जिणधम्मोयं जीवाणं अपुव्वो कप्पपाययो / सग्गापवग्गसुक्खाण फलाणं दायगो इमो // 10 // धम्मोबधू सुमित्तोय धम्मोय परमो. गुरू / मुक्ख मग्ग पवट्टाण धम्मो परमं दसणो // 101 // चउगइ-गंतदहानल-पलित्तभवकाणणे महाभीमे / सेवसु रे जीव तुमं जिणवयणं अभियकुंड समं // 102 // विसमे भवमरूदेसे अणंतदुह गिम्हताव संतत्ते / जिणधम्म कप्परूक्खं सरसु तुम जीव सिवसुहदं // 103 // किं बहुणा जिणधम्मे जइयव् जह भवोदहिं घोरं / लहु तरियमणंत सुहं लहइ जीवो सोसयं ठोणं // 104 // // इइ. वेरग्गसययं // Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ सिरिअभयदेवसूरिश्इओ महावीरत्थवो / जइज्जा समणे भयवं महावीरे जिणुत्तमे / .. लोगनाहे सयंबुद्धे लोगंतिअविवोहिए // 1 // वच्छर दिन्नदाणोहसंपूरिअजणासए / ' नाणत्तयसमाउत्ते पुत्ते सिद्धत्थरायणो // 2 // चिच्चा रज्जं च रटुं च पुरं अंतेउरं तहा / निक्खमित्ता अगाराओ पवइए अणगारियं // 3 // परोसहाणां नो भीए भेरवाणं खमाखमे / पंचहा समिए गुत्ते बंभयारी अकिंचणे // 4 // निम्ममे निरहंकारे अकोहे मायवज्जिए / अमाए लोभविमुक्के पसंते छिन्नबंधणे // 5 // . पुक्खरं व अलेवे य संखो इव निरंजणे / जीवे व्व अप्पडिग्घाए गयणं व निरासए // 6 // वाउ इव अप्पडिबद्धे कुम्मे व्व गुत्तइंदिए / विप्पमुक्के विहंग व्व खग्गिसिंग व एगए // 7 // भारंडेव्व अप्पमत्तेय वसहेव्व जायथामए / ' कुंजरोव्व सांडीरे सीहोव्व दुद्धरिस्सए // 8 // Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 171 सागरो इव गंभीरे चंदोव्व सोमलेस्सए / सूरंव्व दित्ततेअल्ले हेमुव्व जायरूवए // 9 // सव्वंसहे धरित्तिव्व सायरंबुन्न सच्छए / सुट्टहुअहुआसव्व जलमाणेय तेजसा // 10 // वासी चंदणकप्पे य समाणे लिट्टकंचणे / समे पूयावमाणेसु समे मुक्खे भवे तहा // 12 // नाणेण दसणेणं च चरित्तेणमणुत्तरे / आलएणं विहारेण मद्दवेणज्जवेण य // 12 // लाघवेण च खतीए गुत्तोमुत्ती अणुत्तरे / संवरेण तवेणं च संजमेणं अणुत्तरे // 13 // अणेगगुणसमाइन्ने धम्म-सुकाण झायए / घाइक्खणेणं संजाए अणंतवरकेवलो // 14 // वीयराए निग्गथे सव्वन्नू सव्वदंसणे / देविंद-दाणविदेहिं निव्वत्तिअमहामहे // 15 // सव्व भासाणुगयाए भासाए सव्वसंसए / जुगवं सव्वजीवाणं छिनियं भिन्नगोचरे // 16 // हिए सुहे य निस्सेयकारए सव्वपाणिणं / महव्वयाणि पंचेव पन्नवित्ता सभायणे // 17 // संसार सायरं बुड्ड जंतु संताणतारए / जाणुन्च देसिय तित्थं संपत्ते पंचमं गयं // 18 // * से सिवे अयले निच्चे अरुवे अजरामरे / Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ कम्मप्पवंचविमुक्के जए वीरे जए जिणे // 19 // से जिणे वद्धमाणेय महावीरे महायसे / असंखदुक्खखिन्नाणं अम्हाण देउ निव्वुई // 20 // इय परमपमोया संथुओ वीरनाहो परमपसमदाणा देउ तुल्लत्तणं मे। असमदुह-सुहेसु सग्गसिद्धि-भवेसु कणय-कचवरेसुं सत्तु-मितेसु वावि. // 21 // पयडिअ वसइपहाणं सीसेण जिणेसराण सुगुरुणं / वीरजिणत्थयमेयं पढह कयं अभयसूरीहिं // 22 // इइ सिरिअभयदेवसरिरइयं महावीरत्थवं सम्मत्तं // .. समत्तं च श्रुतरत्नरत्नाकरस्य पढमो भागा // genererenenescreerencetrenever जेसि मणे ठिओ भयवं मंगलमइओ जिणो / सव्वया सब कज्जेसु ताणं हवेज्ज मंगलं // , Serenearnererecrereretenerenes Page #186 -------------------------------------------------------------------------- _