________________
ધમ ક૯પવૃક્ષનું મૂળ
પ્રમોદભાવનાની પરાકાષ્ઠા શ્રી તીર્થકર નામકર્મની પરમ પ્રકૃષ્ટ પુણ્ય પ્રકૃતિનું ઉપાર્જન કરાવે છે, કેમ કે તે પુણ્ય પ્રકૃતિનું ઉપાર્જન કરનારા પુણ્યાત્માઓ પૂર્વના શ્રી તીર્થંકર દેવ પ્રત્યે ઉત્કૃષ્ટ પ્રમોદભાવને ધારણ કરનારા હોય છે અને તેથી જ તે મહાત્માઓ અખિલ જગતમાં પ્રમાદનો ઉત્કૃષ્ટ વિષય બને છે.
આ રીતે પ્રદભાવનાના કારણભૂત શુભ આલબનોના આદરથી વિદનોને નાશ અને ધ્યાનાદિમાં દઢતા પ્રાપ્ત થાય છે.
૩. કરુણાભાવના ‘દુઃખીનાં દુઃખ દૂર થાઓ. બીજાનું દુઃખ તે મારું જ દુઃખ છે, ઈત્યાદિ ભાવના તે કરુણાભાવના છે. તેને અનુકંપા પણ કહેવાય છે.
“અને એટલે બીજાનું દુઃખ જોયા પછી “કંપ” એટલે તે દુઃખ દૂર કરવાની હૃદયમાં થતી લાગણી, તેને અનુકંપા કહેવાય છે.
દુઃખી પ્રાણુઓને જોઈને પુરુષોના હૃદયમાં એક પ્રકારને કંપ ઉત્પન્ન થાય છે અને બીજાઓનાં તે દુઃખ દૂર કરવાની તેઓને તાલાવેલી જાગે છે, તે તેઓની અનુકંપા અથવા કરુણું છે.
બીજાને દુઃખ ન થાય તે રીતનું વર્તન તે દયા છે. હનગુણુ કે દુઃખીને તિરસ્કાર ન કરે તે અઘણું છે અને દીનદુઃખી જીવોને સુખી કરવાની તાલાવેલી તે