________________
મનુષ્યભવની દુર્લભતા
૧૯
એક દિવસ રાજા બહાર ફરવા નીકળેલ છે તે વખતે આ મંત્રીની પુત્રીને ગેાખમાં બેઠેલી જોઈ તેના પર આસકત થયા, પણ તેને ઓળખી નહિ. રાજા તેના હાવભાવથી ઉપર ગયા તે રાત્રિ ત્યાં જ રહ્યો અને તેના સયેગ ખળથી તે જ રાત્રે તે મંત્રી પુત્રીને ગર્ભ રહ્યો, મત્રીએ આ બાબતનું લખાણ કરી રાખ્યું.
વખત આવ્યે તે પુત્રીને પુત્ર અવતર્યા. તેને ળાચા પાસે ભણવા મૂકયા, તેથી તે વિદ્વાન અને ધનુવિંધામાં નિપુણ મંત્રી પુત્રીના પુત્રનું નામ સુરેન્દ્રદત્ત પાડવામાં આવ્યુ હતુ.
થયા.
હવે મથુરા નગરીના જીતશત્રુ રાજાની નિવૃત્તિ નામની પુત્રી રૂપયૌવનસ પન્ન થઈ છે, તે એક દિવસ શણગાર સજી પિતા પાસે
આવી ત્યારે સ્વયંવરથી વર વરવા પિતાએ ઇચ્છા બતાવી, ત્યારે પુત્રીએ પણ રાધાવેધ સાધનારને પરણવાની ઇચ્છા બતાવી.
રાજા
ઊંચા કુટુમ્બેમાં ઇચ્છાવર વરવાના નિયમ પૂર્વકાળમાં હતા, જેથી રાજાએ સર્વ દેશેામાંથી રાજપુત્રાને ખેાલાવ્યા. ઈંદ્રદત્ત પણ પુત્ર સહિત આવ્યેા. મત્રી તથા સુરેન્દ્રદત્ત પણ સાથે છે. સ્વયંવર મંડપની રચના અદ્ભુત કરી હતી. મંડપની વચ્ચે સ્તંભ ઉભા કર્યા હતા, તેની ઉપર ચાર ચાર ચક્ર મડાવ્યા. એક એક ચક્રમાં બહુઆરા કર્યા અને દરેક ચક્રને એવી રીતે સ ંચ કરી ગાળ્યુ કે એક જમણી બાજુ ફરે અને એક ડાબી બાજુ ક્રે.
એ સ્ત ંભની ઉપર એક પુતળી માંડી અને તેનું મુખ અધે કરાવ્યું. નીચે માટી તેલની કઢાઈ માંડી. તેનો બાજુમાં તે કન્યા પંચવર્ણી ફૂલની માળા હાથમાં લઈને ઊભી રહી. નીચે કઢાઈમાં નજર નાખી ઉપર આઠ ચક્રમાં પસાર કરી રાધાની ડાબી આંખને વીંધે એવી રીતે રાજપુત્ર બાણુ મ:રે તેને વરવું એવી તેની પ્રતિજ્ઞા હતી. રાજપુત્રાએ કાર્ય શરૂ કર્યું. કેટલાક તે પોતાની જગ્યા પરથી ઊઠયા જ નહિ, કેટલાક કઢાઈ સુધી જઈ ને પાછા આવ્યા, કેટલાક
