________________
મનુષ્યભવની દુર્લભતા
૧૭
શેઠની એવી એક પ્રકૃતિ પડી હતી કે બહુ મૂલ્યવાળાં જે જે રત્ન આવે તે પોતે ખરીદી લઈ સંગ્રહી રાખે, પણ વેચે નહિ. પુત્રો વારંવાર કહે કે, બમણું તમણા દામ આવે છે છતાં શા માટે વેચતા નથી? આ પ્રમાણે વારંવાર કહ્યા કરે પણ શેઠ તો વેચવાની વાત કરે જ નહિ.
એક વખત શેઠ બહારગામ ગયા અને કેટલાક દિવસ પછી પાછા આવ્યા ત્યારે માલુમ પડયું કે, પોતાના પુત્રોએ સર્વ રત્નો પરદેશી માણસોને વેચી નાખ્યાં છે. આથી શેઠે છેકરાઓને ઘર બહાર કાઢી મૂક્યા અને વેચેલા રત્નો પાછા લઈને આવવાનું કહ્યું.
છોકરાઓ બહાર નીકળી ચાલ્યા, પણ વેચેલા એ જ રત્ન પાછા કેવી રીતે મેળવી શકે? પણ કદાચ દેવની સહાયથી તે જ રત્નો મેળવી શકે, પણ જે કમનશીબ પ્રાણ મનુષ્યભવ હારી જાય તે ફરીવાર તેને પ્રાપ્ત કરી શકતો નથી.
स्वप्ने कार्यटिकेन रात्रि विगमे श्री. मूलदेवेन च प्रेक्ष्ये दुं सकल कुनिर्णयवशादल्पं फलं प्राप्य च । स्वप्नस्तेन पुनः स तत्र शयितेना लोकयते कुत्रचित् , भ्रष्टो मर्त्यभवत्तथाप्वा सुकृतो भूनस्तमाप्नोति न ॥६॥
ભાવાર્થ – ઉજ્જયિણ નગરીમાં એક મૂળદેવ નામનો રાજપુત્ર રહેતો હતો અને તે દેવદત્તા વેશ્યા ઉપર રાગાસકત હતો. આથી ઘરના લોકોની ઇતરાજીથી તે પદેિશ ચાલ્યો ગયો. રસ્તામાં અનેક પ્રકારના સૃષ્ટિ વૈભવ જેતે તે એક વખત એક મઠમાં રાત્રે સુતો હતો તેવામાં તેણે સ્વપ્નમાં જોયું કે, ચંદ્ર પિતાના મોઢામાં પ્રવેશ કરે છે. આ જોઈ જાગી ગયું અને શાસ્ત્રનો જાણ હોવાથી મઠમાંથી બહાર નીકળી ફળ ફૂલાદિક લઈ શાસ્ત્રોક્ત વિધિ પ્રમાણે સ્વપ્ન પાઠક પાસે તે મૂકી, તેને સ્વપ્ન વિચાર પૂ. આથી સ્વપ્ન પાઠકે કહ્યું કે, “તમને રાજય મળશે.'
