Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 varSa maka : 17 [31ma - 1944 zrI mubai jaina vakasa ghanu pAkSika mukhapatra prabudhdha jaina taMtrI : maNilAla mekamacaMda zAha, muMbaiH 1 jAnyuArI 1944 zanivAra dharma samabhAva (1940 nA navembara mAsanA navacetana'nA'mAM lesiMga kRta 'Nathan the wise' nAmanA kAntilAla chaganalAla paMDayAe karelA agaDha anuvAdanA eka praveza camatkArI vITI' e mathALAthI pragaTa karavAmAM Ave che. nADhakamAMnA nIcenA pravezanI vastu sarvadharma samasAva pna mALAthI vadhAre sArA rIte pheravavAnI chUTa lIdhI che. pAna de,) Regd. No. B, 4266 lavAjama rUpiyA 2 eka mana nATakano adhyApaka DaoN.. thayA hatA te ahi sAbhAra uSkRta sUcita thAya che ema samajIne mathALu jarmana nATakakArAmAM lesiMga UMcu' sthAna bhegave che. 18mI sadImAM e thai gayA. A enu eka uttama ne bahu lokapriya thayelu' nATaka che: sana 1779 mAM te pragaTa thayuM hatuM. One of the noblest pleas for toleration ever penned arthAt dhArmika sahiSNutAnI AvI ucca udAra vakIlAta kalamathI kadi paNa lakhAi nathI, evI teA enI khyAti che. jarmanImAM tema ja anya dezomAM, bhajavAtA nATaka tarIke tema ja sAhitya tarIke e pakAyaluM tathA priya thai paDeluM che. ene jarmanInu mhATAmAM mhATuM dhArmika kAvya kahevAmAM sanDaralenDe jarA ya atyukita karI nathI. tecana :-ati purAta / kALamAM pUrva taraphanA khaMDamAM eka bhANusa rahetA hatA,, DaeNna kAi hI taraphaDI bhUla kImatanI eka vITI maLI hatI. e vITImAM eka tejasvI ratna hatuM. temAMthI se'kaMDA suMdara ne ragaragI kiraNA sau dizAmAM chuTI nIkaLatAM hatAM. vaLI emAM eka evI bemarI zakti hatI ke je mAjIsa e vIMTIne pUrI zraddhAthI paherI rAkhe te paramezvarane tema ja manuSyamAtrane priya thaI jAya.. pachI e pUrvavAsI e.vI'TIne diya aLagI thavA na de emAM zI navAi hatI ? vaLI, ethI ja, eNe pAko dRDha nizcaya karyuM ke A vIMTI te have mhArA vaMzamAM ja rahevI joie. eTalA mATe eNe e guDI peAtAnI pAchaLa pAta.nA vhAlA putrane soMpI, ane sAthe evI kaDaka zarata karI ke e putre paNu, evI ja rIte, peAtAnI pAchaLa, potAnA putramAM je ene sauthI vadhAre priya hAya te putrane e vITI soMpI javI, ane A pramANe peDhIe peDhIe je priyataqha putra hAya te .e vITI pAme ane vaLI, pote mhoTa putra hAya ke na hoya te paNa te, e vIMTIne ja pratApe, AkhA kuLane nAyaka thaIne rahe. sulatAna, huM pUchuM chuM ke kahevu hame kharekhara sAMbhajyuM ne? mhA yUrApakhAnA khristi muslImeAnI kanethI jesalema pAchu meLavavAne ezikhaMDa upara caDhI AvI yuddha karatA hatA, te CrusadesnuM yuddha A nATakanA sthaLa tathA samayanI bhUmikA che. muslImAnA tetA, jene aMgrejI lakhANeAmAM seledina kahyo che te, salAuddIna peAtAnI khehada .udAratAthI, tema ja anya sayogathI, nANAMnI bhIDamAM AvI gayA che, nira'kuza sattAvALA adhikArIone tevI hAlatamAM sulabha upAya eja hAya che ke dhanADhya zAhukArAne nIcovavA. temAM ya e zAhukAra vidharmI ke anyadhI hAya tA vaLI sauthI uttama, jesalemanA dhanADhayamAM dhanADhaya yahUdI vepArI tethanane A rIte sulatAnanI pAse hAjara thavAnuM kaheNa maLe che. paNa sattvazAlIonI prakRti game tevI vipattimAM ya vikRtine pAmatI nathI. tema dhamakI ke jorajulamathI paisA kaDhAvavA e mahAnubhAva sulatAnathI banyuM nahi. vaLI taiyananu dhana jeTalu` mazahUra hatuM. ethI ya vadhu mazahUra enI dAnezamaMdI hatI. e mujhavaNumAM kAMika sAcA kutUhalathI te kAMika yuktithI kAma levAnI icchAthI salAudIna prazna mUkaeN che islAmI, yadI ne isAi e traNa dharmAMmAM kharA te sAcA dharma kIye ? shh praznananI vikaTatA tema ja prazna e mAtra paisA kaDhAvavAnI jALamAtra hAya-e .kaLI jatAM catura nayanane jarA ya vAra lAgatI nathI. tema chatAM eNe paNa salAuddInanI khyAti sAMbhaLI hatI, te praznamAM sAcI jIjJAsA hAi zake e saMbhava paNa eNnI vizALa dRSTinI khahAra rahI zakayA nahi. uttara tarIke eka vArtA kahevAnI e rajA meLave che. have va. salAuddIna :-hA, hA, pachI ? na:-ane A rIte e vIMTI pitAnI kanethI putrane vArasAmAM utaratI cAlI. ema karate karate te eka evA pitAnI pAse paheAMcI jete traNa putrA hatA. e traNe enuM mana ekasarakhI sArI rIte rAkhatA, eTale e traNene ekasarakhA nhAvAnI ene ya krUraja paDI hatI. te chatAM, vakhatevakhata ema banI jatuM ke traNa putramAMnA kASTha eka ja enI pAse ekannA rahyo hAya, te bIjA e gerahAjara putrAe * ubharAtA snehavALA enA hRdayamAM te kSaNe bhAga paDAvyA na hAya, teve vakhate te pitAne ema khAtarIthI lAgatu ke potAnI pAse che e putra ja Akhare sauthI vadhAre lAyaka che. Ama traNene mATe banatuM. ema karate karate pariNAma chevaTe e Avyu ke enAthI premALa nirbaLatAnA AdezamAM traNe ya te alaga alaga khAnagI vacana ApI javAyuM ke huM hate ja A vIMTI ApI jaiza. Ama thoDA vakhata cAlyuM, paNa e sthiti nabhI kayAM lagI rahe? na chUTake e pitAne peAtAnI AkharI ghaDIne vicAra karavA paDaze, ane tyAre A lAyaka pitA bahu ja mujhAi gaye. Akhare paNa traNamAMnA koI paNa e vhAlA dIkarAe
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ prazuddha jaina 144 sAthe vacanabhaMga tathA vizvAsadhAta karavAM paDaroe vicAra ja enA kuNuA dilathI veDI zakAyo nahi. have zuM thai zake? tAkhADatAba eka huziyAra jhaverIne eNe khAnagImAM khelAvyo ane ene kUkama ApyA ke pelI camatkArI vIMTInA jevI ja Abehuba bIjI e vIMTI taiyAra karI lAva game te kharca thAya teA ya. peAtAnI kArIgIrIthI jhaverIe A muzkela kAma paNu karyuM ma evuM sarasa kaiM jyAre jhaverI e traNevI'TIo laine enI pAse hAjara thayA tyAre e pita! pote ya parakhI na zakyA ke kharI vIMTI kayI te nakalI kI. pachI harSabharyAM dilathI eNe potAnA putrane peAtAnI pAse teDAvyA-eka pachI eka te alaga alaga, darekane peAtAnI khAsa AziSa ApI ane ene mATenI vIMTI apaNuM karI. pachI te maraNa pAmyA. sulatAna, sAMbhaLe che ne ? sa :-(guMcavADAmAM khAjue . najara karate karate) hA, sAMbhaLu chuM, sAMbhaLuM chuM. cAla, have, vAtane pAra ANu, ne H-pAra AvI ja gayo che. pachI zuM banyu te barAbara kalpI zakAya. hujI te| hamaNAM ja e pitA maraNa pAmyA che, eTalAmAM te dareka putra potapeAtAnI vITI sAthe AvI pahoMcyA ane dareka jaNa - kulapatinA dAvA karavA mAMDayA. teoe pUchaparacha ne tapAsa karavA mAMDI, pachI eka khIjAtI upara ALa mUkayAM, ne chevaTe teo vaDhavA lAgyA. pazu e badhuM vyartha hatuM-kayI vITI sAcI che te kayI kheATI che e kAthI ya pUravAra thaI zakayuM nahi-- [sheja aTake che; te daramyAna sulatAnane bahu bArIkIthI nihALe che. te pUravAra karavu' lagabhaga eTaluM ja azakaya hatu jeTalu 6.zakaya Aje traNa dharmoMmAMthI Iye eka ja dharma sAthe che e pUravAra karavAnuM ApaNe mATe che. A sa:-tethana, zuM mhArA savAlanA javAba tarIke calAvI levAnu che ? javAba nathI e pitAe peAte ja vacce kAMi kuka kharAMkhATAMne bheda te:"nA, sulatAna. kruta vadhAre sArA darzAvavAnA bahAnA pUratA enA upayoga che. jANI joine evI vIMTI ceAjI ke hemanI pAMDI zakAya nahi; te pachI tenI aMdara karavAnI dhRSTatA huM kevI rIte karI zakuM ? sa : vaLI pAchI vIMTI ! mhArI sAthe ramata karate nahi. mhArU dhAravuM te e che ke je traNa dharmonI vAta ae hArI AgaLa mUkI, hemanI vacce te helAthI kuraka pADI zakAya ema cheH mAtra paheraveza ne khAnapAna e ja lae te te methI ja A traNemAM tAvata karI zakAya. te - paNa kAI maulika bhedathI te nahiM ja ne? zuM e sau dharmo tihAsanA pAyA upara ubhA thayA nathI ? te itihAsa likhita DrAya ke vANInA-dantakathAno hoya, tethI zuM? Akhare yatihAsa te zraddhAthI ja svIkArAya cheH te ApaNI zraddAnI upara sArAmAM sArA haka keAnA che? bezaka, ApaNA potAnA ja lAkAte, jenuM lehI ApaNe chIe, jenA snehanI pratIti ApaNane bacapaNathI ja thayelI che, ane jeoe ApaNane kadi ya chetaryA nathI- siya ke kakrika koi prasaMge jyAre A premALa vyaMjanA khuda satyanA karatAMya ApaNe mATe vadhAre kalyANakArI hoya. hame hamArA pUrvajonI upara je bharesA rAkhe che! te karatAM ochA bharosA mhArA pUrvajonI upara huM krama rAkhuM' ? athavA te huM hamane paNa ema kema kahI zakuM ke kevaLa mhArA pUrvajonI sAthe samata thavAne khAtara hame hamArA potAnA pUrvote khATA pADA ?-ane A badhuM huM kahyuM che tA. 1-1-44 te khristi khAte pazu evI ja sArI rIte lAgu pADI zakAya. zu' ema nathI ? sa H (sva.ta) jIvatA allAhanA kasama, A AdamI tadna kharA che; mhAre cUpa thavuM paDaze.. ne tyAre ApaNe pharIthI ApaNI vITInI vArtA tarapha vaLIe. mhe' AgaLa kahyuM tema pelA chekarAoe hAmAmAM dAvA mAMDayA; teomAMnA dareke kAjInI pAse segana khAne kahyuM ke mhArI vIMTI hane khuda mhArA bApunA hAthathI ja sIdhI maLelI che-je vAta taddana sAcI hatI ane te pahelAM keTalA ya vakhata thayAM e vITI myune ekala.ne ApI javAnu vacana bApue zvane ApyuM hatuM e vAta pazu taddana sAcI hatI. ekaeka dIkarAe pratijJA upara kahyu ke mhArA bApu mhArI sAthe . AvA dagA ne vizvAsadhAta kare ja nahi. AvA premALa pitAnI virUdhdha Avu mAnavAnA karatAM-jo ke mhArA bhAine viSe anudAra tarka karatAM mhane dhRNA upaje che te paNa-khIjA anne bhA/nI upara kAi duSTa tarkaTane Aropa mUkavAnI lAcArIthI jarUra paDe che. ane have te emanA dagAnA ghaDAne huM pheADIza ja, ane AvI krUra nukazAnIne! dalA laiza. saH-vArU, pachI kAjIe zuM karyuM... ? ene mhADe tu zu kahevarAve che e sAMbhaLavA huM Atura chu. pachI, pachI, kahene. ne:-kAjIe Ama phesalo karyo hame hamArA pitAne lAve ane nyAyAsana AgaLa raju kare, nahi te mhAre hamArA dAvA kADhI nAkhavA paDaze: zuM hame hamArA manamAM ema samajo che, huM ahIM ukhANAM ukelavAne mATe chuM ?-athavA te parI vIMTI enI meLe ja zAyada khullI paDaze, tyAM lagI hame khamI jA tA. are, paNu, ubhA raheA. hame kahyuM che te ke kharI vIMTImAM evI jAduI zakita che ke ene jeNe paherI hAya te izvaranI tema ja mAnavInI dRSTimAM, khIjA sau karatAM vadhAre priya thai jAya. basa, A eka ja vAtathI jhadhaDAnA nikAla thai javA joie. pelI nakalI vIMTImAM AvI zakita nathI-tyAre kahe, hamArA traNumAM ve kANu che jene bIjA beu sauthI vadhAre vhAya che ?-kema, kazA javAba dai zakatA nathI ? tyAre hamArI vIMTIo bahAranA upara asara nathI karatI paNa aMdara ja, hamANa peAtAnA mananI upara ja, asara kare che, kAraNa ke hamane darekane potapotAnA ja mAha che ma jaNAi Ave che. are, tyAre to hame traNe ya raMgAI gayA che, te bhegabhegA hame traNe jAte Draga paNa cheH aMte hamArI traNe vIMTIe khoTI te nakalI che-- sAcI vIMTI, bahu saMbhava lAge che ke, khAvAI ja gaI haze, ane e kheDaTa chupAvavAne mATe tathA enI badalImAM, hamArA bApue tadanaM.ra karI A traNa vITIe khanArA haze. saH-zAbAza ! zAztraza ! neH-ane pachI kAjIe AgaLa kahyuM-huM je cUkAdo hamaNAM karyAM te hamane jeTalA aNugamatA lAgyA haze ethI ya vadhu aNugamatIhArI salAha hyumane kadAcita lAgaze. jo ema hAya teA cAlatI pakaDA-paNa mhArI salAha A che. Aje vastusthiti che, kharekhara henA ja svIkAra kare. jo hamArAmAMthI dareke dareka peAtAnI vIMTI sAcesAca khuda hamArA bApunA hAthathI ja meLavI hAya, te dareka potapotAnI vITI kharI asalI che ema mAnI le. kadAcita hamArA pitAnA manamAM prema thayuM haze ke A khAsa vITInA dukhAva te trAsa mhArA vazo-nI upara rahe nahi. eTaluM te khAtarIthI mAnatre ke hamane saute hAtA hatA, te saune ekasarakhA chAtA hateH kAraNlR ke, mArAmAMnA keA ekanI upara maheranI kavA khAtara bIjA khe
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-1-48 jaNane nukazAna karavuM e ene gamyu nathI. vArU, tyAre, have hamAre dareke hamArA bApunA A niSpakSa premanI je prema kAi jAtanA AthaDathI ke keAi taraphanA pakSapAtathI eTalA badhA mukata hatA te premanI hariphAi AMdhavAnI che, je vITI haMme pahere che. henA sadguNA sAjita karavAnA udAra " kalahamAM haMme have ekabIjAnI spardhA kareH ane A hetu sAdhavAne mATe saumya namratA, hRdayanI sahiSNutA, zuddha sAcI hitaSitA ane izvarecchAne aMdhInatA-e saune hamArI sahAye AyavA de.ane jo, pachInA dUranA kALakhAM, kharA hIrAnA guNa hamArA chekarAomAM utarelA dekhAze, te teone, "hajAre hajAro varSoM vItyA bAda pharIthI A nyAyAsananI AgaLa khelavavAmAM Avaze. te vakhate mhArA karatAM bahu vadhu DAhayA evA koi purUSa A Asane virAjatA haze, ane te cUkAdo Apaze.have, jAo. A pramANe te prajJAvALe nyAyAdhIza khelyA, saH yA allAha ! te pramukha jena e salAudIna, pelA sAketa thayelA vadhAre DAhaye nyAyAdhIza haMme pote ja hAi zako te ! sa :-(AgaLa pagalAM bharI necananA hAtha umaLakAthI jhAlI) huM ! khAka tathA nAcIja jevA chuM te huM ! nA re nA, nahi ja. ne :-sulatAna, hane zI vyathA thaI ? saH--nA, teyana, nahi ja. e dAnA nyAyAdhIzane AvavAnAM hajAragaNAM hajAra varSo hajI vItI cUkayAM nathI; tema enu nyAyAsana paNa kAMI salAuddInane mATe nathI. have tuM jA-pazu, mhArA mitra thaine raheje. anuvAdaka-kAntilAla chaganalAla paDayA. parigrahu vicAra eka vastu ApIne eTalA ja mUlyanI khIjI vastu levI e cArI nathI. paNuM vAjabI karatAM vadhAre mUlya levuM te cerI che, nakkI karelI sAmAjika saratana bhaMga thatA hAva thI vizvAsa dhAta paNa che ane khIjAo nabaLA tathA lAcAra hAvAthI emanI lAcArIne e rIte lAbha levA e hiMsA che. parigrahamAM AvAM ghaNAM pApo samAi jAya che. .. "dhata adhikA saMgraha samAjanA niyamathI virUddha che. mULa vAta evI che ke dareka mANase kai sevA karavI ane badalAmAM sevA levI. tamArI sevA vadhAre kIMmatI DhAya te samAja pAsethI tame adhika sevA lai zake. Aja te Aja e na lai zake te AvI kAne mATe tame thoDu dhana saMgharI rAkho. e dhananA adalAmAM tamana eTalI sevA levAne adhikAra "maLe. bAkI tame peDhI dara peDhI dhanane sadhara karyAM karA te . e "cokhkhA vizva pazcAta che. ApaNA ANaMdAdA ApaNane vArasAmAM je dhanasa Mpatti ApatA gayA che te emane * samAjasevAnA klArUpe maLI hatI, eTale ke emanI savA ghaNI mUlyavAna hatI tethI samAje rAjIkhuzIthI ApI hatI prema na kahevAya. kharI vAta e che ke samAje Apale mATe je niyamamAM bAMdhelA tenA oThA nIce emaNe je cAlAkI vAparI ane e cAlAkInA pariNAme je lU Ta calAvI ane saMpatti meLavI tene ApaNane vArasA maDhyAM. ane cheka nirdoSa niSpApa tA kema kahevAya ? parigraha e lUMTa yAcArItA eka prakAra che. pApa karyAM vinA kai paNa mANu adhika dhanasaMgraha karI zake nahi eTalA sArU ja meM zarUAtamAM kahyuM tema samAjamAM dAnadAra chUTe hAthe saMpatti verI devI athavA vAvI devI e dhanavAnonuM mukhya kartavya che. pApanuM prAyazcita paNa che; 'navI duniyAmAMthI sAbhAra udhRta mana ma "" 145 dharmanI vikRti : mAnavatAnI kSati Aje dharmanA nAme nAstika ane Astika, mithyAtvI ane samakitI, khrIstI ane yahudI, mUrtimaDaka ane mUrti khaMDaka pAka ane nApAka, Arya ane mleccha AvA aneka jhagaDA peDhA che. temAM itihAsa ke khagALa bhUgoLanI dRSTie sthaLa, kALa, ane tithinA jhagaDA peDhAM che; vijJAnanI dRSTie sRSTi zvararacita che ke svayaMbhU ubhI thayelI che tevI mAnyatAnA jhagaDA peDhA che ane keTalIeka kriyAo ane vidhionA paNa jhagaDA peThA che, jeNe Aje mAnavajIvananA vyApaka dharmane kuMDALAne dharma vADAnA dharma banavI dai sattvakIna kalahamaya karI nAMkhyA che. A badhI bAbate bhale abhyAsIone upayegI ke mahatvanI lAgatI hAya, parantu sAmAnya janata.te temAM kAMi rasa nathI. tene tene upayoga paNa nathI. chatAMya teNe A jhagaDAthI dhaNa" gumAvyuM che .e niHsadeha vAta che. nathI ane AvI vivAdagrasta ane jenA tAga paNa sAmAnya rIte na Ave tevI uMDI ane arthahIna bAbatene varSo sudhI cAlu rAkhyA chatAM paNa nathI teA te dhanuM mahattva vadhyuM ke nathI te vadhu kalyANakArI banyA. mAnavajAta te tyAMnI tyAM ja paDI buke pAchI haThI che ane dharmavimukha banI che, jeTalI kALajI, bhakti ke pUjA' mAnavAte mekSa ke muktizilA mATe karI che, jeTalI gaMbhIra vicAraNA agamya kAyaDAo ukelavA mATe karI che, jeTalA kAlakSepa mUrti baDavA ke zaNugAravA pAchaLa karyo che, teTalI ke tethI paNa ochI kALajI jo teNe manuSyatvanI ke mAnavatAnI karI hAta, ane teTalA kALakSepa je mAnavajAtane ghaDavA ke sa`skArI banAvavAmAM karyAM heta te| mAnavajAta Aje pRthvI upara svarga ane mekSa dekhI zakata, paNa ahi teM navadhate mAnavajIvanamAMthI A jagatanA jIvanamAMthI khethI laI khIjI kAi duniyAmAM laI javAmAM AvyA che eTale AvatA bhavanA vAyadA kaLe ke na phaLe te te sarve zakitamAna jANe paNa mAnavanuM vartamAna jIvana aneka rIte niSkriya anI gayuM che. A khoTa meTI che. mAnavI mATe bhAvI jaMgI hoya te bhale hAya. temAM kAi vAMdho nathI. paNa tenuM ghaDatara A jIMdagInA bhAge karavAnI kAMi jarUra nathI. AjanA jIvananuM ghaDatara karatAM ApeAApa tenuM ghaDatara thai javAtu che. kheDuta janI, khayAM, rUpA ane tenA mULIAnI darakAra karatAM karatAM jema yathA samaye Ape Apa mULa pAme che tema A jIvana sudharatAM sudharatAM ApoApa bhAvI jIvananI bhUmikA taiyAra thatI jAya che ane temAM nUtana bhAvI jIvanamAM suMdara kaLA pAke che. mATe AvA bhavatI cintA cheDIne vartamAna jIvanane saskAra ane dhArmika matamatAntarA che.DIne sAcI mAnavattAne apanAve vrajalAla meghANI zrI maheraalInI nAdurasta tabiyata noMdha zrI. maheraalInI tabiyata rASTrarvAdI sarva kAi yuvaka yuvatInI bhAre ja catAmAM viSaye thai paMDayA che. hRdaya roga temane keTalAMya lAgu paDayo che. chellA jelavAse e rAmane khuba saMdhita karyo che ane e ja kAraNe keTalAka samaya pahelAM sarakAre temane chuTA karyA che. e chuTayA tyAre temanI bahu ja ciMtAjanaka hAlata hatI. vacagALe temate sAre ArAma hatA. pAchI temanI tabiyata vadhAre nAdurasta ane ciMtAjanaka hovAnA samAcAra AvyA kare che. temane ArAma Ave ane ApaNI saunI vacce pahelAM bhAka te haratA karatA thAya e sau koinA dilanI jhaMkhanA ane prArthanA che.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ E 1111 prazuddha ane tA. 1-1-44 prabuddha jaina samasta mAnAkagi mArI mA tArA AsapAsanA vAtAvaraNamAMthI anukaraNa karI pachI buddhine satyanI ANumAM rahenAre buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. vikAsa thatAM te vicAratAthI AgaLa vadhe che. saMskRti Ama janmasiddha vastu nathI, paraMtu AsapAsanA vAtAvaraNamAMthI meLavavAnI hoya che eTale vAtAvaraNa saMskArI hoya to bALaka paNa saMskArI thAya che. samAjavAda paNa ema ja kahe che ke garIba AsapAsa zoSaNanuM evuM vAtAvaraNa hoya che ke te vAtAvaraNa satyapUtAM vadedvAcam dUra karyA pahelAM garIbamAM pitAnI adhogatinI jAgrati lAvavI jAnyuArI 1 1944 ! ati muzkela che. ApaNI saMskRtine vArase. eja rIte saMskRtie koI sthagita vastu nathI. mANasa jema jema vikAsa sAdhe che. tema tema tenI saMskRti samRddha - ApaNI saMskRtinA mULamAM jatAM pahelAM saMskRti jevA banatI jAya che. ekaja saMskRtine pakaDIne besI rahIe te te subhaga viSaya AsapAsa sAmAnya rIte guMthAI rahelI asaMdigdha- , meTAmAM moTI bhUla che. saMskRtinA be sAmAnya prakAra che. tAne dUra karavI e khAsa Avazyaka che. saMskRti eTale prakRtinuM sthala-jaDa ane sUkSma sthala saMskRtine vikAsa mAnavIne " saMskaraNa, bALaka janme che tyAre tenA aMga upara vastra nathI prAthamika jarUrIAtonA ukela mATenA prayatna parathI thayo che. hatuM. paraMtu tenA para ApaNe je vastranuM DhAMkaNu karIye chIe manuSyanA jIvana nirvAha mATe anna, Azraya ane saMrakSaNa te saMskRti. jyAM pele guphAmAM rahenArA vanacara prAgaitihAsika joIe chIe. A prAthamika jarUrIyAto pUrI pADatAM pADatAM kALane mAnavI ane jyAM Aje suMdara makAnamAM rahenArA suMdara ' je anubhava maLe temAMthI je saMskRtinuM sarjana thayuM te vastro paheranAre manaphAvatA majazekha karanAre sabhyatA, sthala saMskRti. "vicAratA ane vipula yAMtrika utpAdana zaktithI samRddha banelI . pahelAM jaMgala ane ketaromAM bhamatAM bhamatAM kAcA phaLa ane vijJAna yugane mAnavI te guphAmAM rahenArA manuSya ane AjanA prANInA ziramathI AhAra karatA hatA te manuSya have saMdara nAgarika vacce vikAsa gaLo te ApaNI saMskRti. manuSya miSTAna ArogI zake che. pagapALA araNyamAM bhaTakavuM paDatuM prakRtinuM saMskaraNa kare tene ApaNe saMskRtinA gauravabharyA nAme hatuM tene badale Aje jhaDapI vAhana maLe che. A rIte manuSyanA oLakhIe chIe. buddhi vikAsamAMthI jaDe saMskRtine uddabhava thayo. jhADapAna nahi, ne manuSya ja zA mATe saMskRti sarjaka - manuSyanI prAthamika jarUrIAte purI thaI tyAre bIjA che te viSaya vicAravA jevo che. pAzcAtya jagatamAM pAvane viSe AgaLa AvyA. pite koNa che? pite kayAMthI Avyo ? manuSyanA utkrAMti vAdanI sthApanA karI che. A utkrAMtivAdanA e prazno sAthe sAthe manuSyane sauMdaryanI jhaMkhanA, sArUM narasuM mULamAM Survival of the Fittest ne siddhAMta rahe che. jANavAnI jhaMkhanA thAya che. A jhaMkhanAne sathavAre manuSya tatva utkrAMtivAdane mULabhUta marma e che ke je AdamI-kALa baLanI , ciMtanamAM praveze che. te sAhitya ane kalAne vikasAve che. zreya, . sAme-saMjogenI sAme jhajhumI zake che, te ja jIvI zake che. aya parathI manuSyane jAti-jAtinA vicAro sujhe che. ane Ajadina paryaM ta manuSya A kALabaLa sAme TakI rahyA che. evI rIte leka vyavahAramAMthI Adarza sAmAjIka jIvana paNa : - + eTaluM ja nahi paraMtu uttarottara prakRti upara vadhAre ne vadhAre ghaDAya che. kAbu meLavato game che. tenuM kAraNa zuM che ? ghaNAne ema lAge che ke pAzcAtya dezamAM jaDa saMskRtinuM che, A pazu paMkhIne kudarate saraMkSaNanA sAdhane ApyA che paraMtu prAdhAnya vadhAre che ane ApaNe AdhyAtmika saMskRti pratye vadhu mAnavIne kudarate evI kazI bakSIsa nathI ApI. paraMtu manuSyane DhaLelA chIe. dekhItI rIte e sAcuM lAgaze, paraMtu vAstavamAM : kudarate eka ati uMcI mAtrAnI bakSIsa ApI che ane te te mAnyatA sAcI nathI. ApaNe paNa vijJAnavAda tarapha DhaLyA - buddhi. manuSya pitAnA buddhibaLe pitAnA anukuLa upAya che heta. paraMtu je ThekANe ApaNo vikAsa thaMbhI gayA, tyAMthI uThI le che. eTale samagra jIva sRSTimAM manuSya rAjA jevo che. AgaLa cAlIne pAzcAtya dezee vijJAnanI zodha karI prakRti hAthI jevuM pitAmAM baLa na hovA chatAM manuSya hAthathI aneka upara mahAna vijaya meLavyuM che. e vijayanA unmAdamAM jaDa | | gaNI zakitavALA yaMtre zedhyo. haraNa jevI capaLatA na hovA saMskRtine vadhu paDatuM mahatva pAzcAtya dezomAM apaDatuM hoya te chatAM tethI paNa vadhAre vegavALI meTarakAre zedhI. pAMkha nathI banavAjoga che. chatAMye mAnavIe paMkhIthI vadhu uMce laI janArA vimAna taiyAra - vijJAna vihoNI kaLA daridra rahe che - Art without karyo manuSyamAM kudarate je buddhi mUkI che tenA vikAsa ane upa- science is l'ovyaty. e satyane ApaNe Aje pratyakSa gathI manuSya kudaratanI pratikuLatAo upara vijaya meLavyo anubhava karI rahyA chIe. vijJAna pratye durlakSa sevavAne kAraNe che. jema jema saMskRti vikAsa pAmatI gaI tema tema ' ApaNe garIbAImAM sabaDatAM rahyAM chIe e kahyA vagara chUTake manuSyanI zakita paNa vadhatI gai. ja nathI. e ja rIte kalAdraSTi vagaranuM vijJAna eTale pAzavatA te manuSya kAMI janma letAnI sAthe saMskRti laIne nathI Science without art is l'arbaris n. sutarti alle Avata. e te janma pAmyA pachIne sudhAre che. dA. tuM. saMgrAma tene pUrAve che. bataka pakSInA baccAM viyAya ke tarata ja taravA maMDI jAya che. vAstavika rIte te sthaLa ane seksa saMskRtinA samanvayanI AnI pAchaLa kudaratI preraNA che, je manuSyamAM nathI. manuSyanuM jarUra che. ekane bhege bIjI saMskRti pioSAya te paNa nathI. bALaka bhale hiMdI mAtapitAnuM hoya paraMtu jo amerIkAmAM ane junA vakhatamAM e. banne saMskRtione sarasa samanvaya hatA | amerIkana vAtAvaraNamAM janme che te tyAMnA saMskAra meLavaze. ane tethI jIvana samRddha ituM. jIvanakalAnI ApaNane pichAna manuSya A rIte pitAnI saMskRti sAthe janmato nathI paraMtu hatI. e saMskRtine Aje ApaNane vAse mA che. ApaNI
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ E ', tA. 1-1-44 prabuddha jene ja che, sArvajanika vAMcanAlaya, agAsI re; keTalAka samAcAra ane noMdha zAnticaMdra sevAsamAja, amadAvAda pharatAM pustakAlayanI pravRtti: , ' 'bArejA 100'. ' ' a sau. muLI bahena smAraka ApArAva bhoLAnAtha pustakAlaya, amadAvAda 380. 25 - zrI. bhegIlAla amRtalAla jhaverI jeo zrI. muMbaI- jana " rASTrIya yuvaka maMDaLa, amadAvAda. 190 15 yuvaka saMdhanA eka sabhya che temane pitAnAM sagata patnI zrI. muLI: bahenanA smaraNamAM pharatAM pustakAlayanI pravRtti zarU karavAne rA, 3300 350 vicAra AvyA ane te nimite temaNe pote keTalAMka pustaka hamaNAM hamaNAM temaNe DI peTIo sara harajIsanadAsa ApyAM ane pitAnA mitra ane snehIo pAsethI dareka jaNa hepITalamAM paNa mukI che. bIjamAMthI choDa ane choDamAMthI dITha, mAtra rU. 20 nI mAgaNuM zarU karI. ane jema jema e vRkSa-evI rIte A uttarottara vikAsa pAmatI jatI ane rIte rakama bhegI thatI gaI tema tema judA judA viSayene sAmAnya janatAnI jJAnarUcine tapta karatI ane rocaka che lagatA pustakanI peTIo taiyAra temaNe karavA mAMDI, jenA temaja puSTikAraka vAcana sAhitya purU pADatI A pravRttine pariNAme temaNe Aja sudhImAM rU. 5000 ekaThA karyA che ane hAtha dharavA mATe zrI. bhegIlAla amRtalAlane dhanyavAda ghaTe temAMthI Aja sudhImAM 350 pustaka peTIo taiyAra karI che. che. A vAMcana kazuM paNa vetana ke lavAjama lIdhA sivAya purUhuM ane judI judI saMsthAomAM e peTIo temaNe vaheMcI dIdhI pADavAmAM Ave che. upara jaNAvyA mujaba judI judI saMsthA- 1 che jenI yAdI nIce mujaba che. emAM mukAyalI peTIo dara peTI dITha rUA. 24) anAmata pustaka peTI laIne eka mAsa mATe ApavAmAM Ave che, ane eka peTI munIzrI mehanalAlajI senTrala lAIbrerI 1000 150 pAchI lAve tene bIjI peTI ApavAmAM Ave che. peTI laI jena mahilA samAja - 250 30 janAranA kuTuMbane temaja ADozI pADozIne vividha vAMcana che bhaginI samAja , , , 350 18 sAhitya vAMcavAne lAbha maLe ane sAmAnya janatAmAM vAMcanane hiMda mahilA samAja (marAThI) * 100, 8 zokha keLavAya e A pharatA pustakAlaya hetu che ane tethI muMbai jana yuvaka saMdha pustakAlaya prastuta pravRtti sarva prakAranA AvakAra ane utejanane yogya che, - muMbaI hiMdI vidyApITha (hiMdI) 200 12 gujarAtI sAhitya pariSada - mATuMgA gujarAtI sevAsamAja, 250 24 | gujarAtI sAhitya pariSadanI AgAmI beThaka vaDedarA, mukAme saMskRtinuM tatvajJAna eTaluM saMgIna che ke pAzcAtya vidvAne paNa leDI vidyAbahena nIlakaMThanA pramukhapaNuM nIce DIseMbaranI tA. 25, tenA mULabhUta siddhAMtomAM sudhAre nathI sucavI zakayA. 26, ane 27 mIe bharAI hatI. kaLA vibhAganA pramukha tarIke che. evI ja rIte sAhitya kSetramAM mahAkavi kAlIdAsa jevA sAhitva jANItA citrakAra zrI. kanu desAInI pasaMdagI karavAmAM sarjakethI bhAratIya saMskRtinuM gauravabharyuM sthAna che. e ja rIte koI AvI hatI. paNa kSetramAM bhAratIya saMskRtinI samRddhi ane varcasva svIkAravA ja paDaze: paraMtu game teTalI vAra manuSyane Ape paraMtu jo te vAra- . bAlAbhAI nANAvaTInuM khedajanaka avasAna - sAnuM mUlya AMkI te na zake te te nakAmuM che. bhAratIya saMskRtinuM gayA DIsembara mAsanI 24 mI tArIkhe che. bAlAbhAI paNa ApaNe sAcuM mUlyAMkana nahi karI zakIe te- e vArase nANAvaTInuM 99 varSanI ummare avasAna thayuM che. De.. bAlAApaNe TakavAnuM nathI. saMskRti kadI sthagita rahI na zake. bhAi je samAjanI eka agragaNya vyakti hatA. temanA jIvanane saMskRtine itihAsa eTale ja mANasanI buddhine vikAsa. vikAsa mATe bhAga temaNe vaDodarA rAjyanI nokarImAM pasAra karyo hateA. na thAya te manuSya pazu banI jAya paraMtu ApaNe te ApaNI temAM keTalAka samaya vaDodarAnA cIpha meDIkala ophIsara hatA saMskRtine dAbaDAmAM pUrIne tene yAda karI karIne AnaMda mANIe ane keTalAMka varSa sudhI "sadagata mahArAja sayAjIrAvanAM khAsa : ' chIe. tenA saMskaraNanI ApaNe ekhkhI nA pADIe chIe. tabIba hatA. De. bAlAbhAIe pitAnuM jIvana bahu ja sAdhAraNa . e mUrkhAInI parisImA che. dareka viSayamAM joIe te kayAM sthitithI zarU karyuM hatuM ane ucca cAritra ane utkRSTa prakAranI sadIo pahelAMnA saMskArI prajAjano ane kyAM AjanA muMbaInI kAryadakSatA vaDe temaNe vaDodarA rAjamAM viziSTa sthAna prApta karyuM cAlImAM rahenArA bhADune !! na hatuM. jana samAja sAthe paNa temane gADha saMparka hate. jaina - bhAratIya saMskRti duniyAmAM sarvazreSTha che, chatAM ApaNe zvetAMbara mUrtipUjaka konpharansanA keTalAka varSa pahelAM muMbaI ' jIvanamAM ajJAnaja nahi, kevaLa gulAma ja nahi paraMtu keTalA khAte bharAyelA adhivezanamAM teo pramukha hatA. sAmAjika badhAM daridra chIe ! ApaNI saMskRti ATalI mahAna che tema temaja dhArmika viSaSemAM teo bahu ja udAra vicAra dharAvatA eka hindustAnanuM dhyAna kheMcavuM paDe te paNa ApaNI pAmaratAnI " hatA, ane jyAre jyAre prasaMga maLe tyAre tyAre jaina samAjanI - avadhi che. ApaNe kevaLa bhUtakALamAM rAcIe chIe ane sevA karavAmAM teo kadi pAchIpAnI karatA nahatA. temanuM aMgata buddhine upayoga karatAM nathI. mAre te eTaluM ja kahevAnuM che ke, je jIvana sAdAI ane uMDA saujanyathI bhareluM hatuM. teo Aje, AjanA kALabaLane pArakhIne ApaNe ApaNI saMskRtine jIvanamAM ghaNuM ja AgaLa paDatuM ane samRddhizALI kuTuMba mukI jAya che pacAvavA kaTibaddha thaIe. evA purUSArthomAM ja ApaNI samRddhinuM jemAM temanA putra saramaNalAla bAlAbhAI nANAvaTInuM nAma sArthakya che. nahitara ApaNe manuSya pazuM karatAM paNa adhama : jaina jainetara sarva samAjamAM bahu ja jANItuM che. temanA avachIe. tema jaNAvyA vagara chUTake nathI. " . . sAnathI eka zANuM, dIrdhadaSTivALA, sevAparAyaNa sajajana ane ? *(chellI paryuSaNa nyAkhyAnamALAmAM ApelA vyAkhyAnane saMkSipta sArI mArgadarzaka AgevAna purUSanI jaina samAjane khoTa paDI che.. hiMsAbahena mahetA, paramAtmA temanA pavitra AtmAne parama zAnti arpe ! . .
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 148 prabudhdha jaina punala mAMDatranA vatanI ane vIramagAma tAlukAmAM mahAsabhA vAdI kArya kara bhAi lIlacaMdra maganalAle jaina vidhavA mhena sAthe punala na karyAM che. inAmI riphAi pATaNa jaina maMDaLa taraphathI strIonI pragati rU MdhatA ApaNA sAmAjIka ritarivAjo paNa dezanI gulAmI mATenAM aneka kAraNAmAMnA eka che' e viSaya upara jaina mhetAmAMthI bhAgavAmAM AvelA nibaMdhamAMthI vhena sarAja je, jhaverI (muMbai) te rUpIA 20tu ane ramaNumhena dullabhacaMda zAha (bIlImerA) ne rUpIA 1.0nu sarasvatibAi prAijha ApavAmAM AvyAM hatAM. pAna da jaina sAdhuothI sAvadhAna huM nIce sahI karanAra jIvarAja bhaNasAlI AthI jainAne jAgrata karI jaNAvu' chuM ke mArA nAnI ummaranA putra bhAi lakSmIcaMdane amadAvAda khAte mArI ApelI noTIsa virUdhdha jIne dIkSA ApI che; ane te dIkSA ApanAra zrI sIddhisUrIjInA zISyanA zISya zrI kaMcana vijaya che. vikrama saMvata 1990 nA mUrtipUjaka sAdhu saMmelananA TharAva virUddha mArI pAtAnI AjJA sivAya cerI chupIthI mArA putrane dIkSA apAi che; teA sAdhu pAse potAnA bAlakAne meAkalatAM janA aTake te dRSTIe ja A lekha patrAmAM pragaTa karavA mokalela che. kAraNa ke pAMca mahAvrata aMgIkAra karIne paNa A sAdhue juTha ane cArI karIne dharmane mahImA vadhAravAnA baNagAM kanArA che. meM A sAdhune tAra karela che ane patra lakhela che, temaja bIjI cha sasthA ane vyakitaone paN tAra karela che ane patrA lakhela che. chatAM tenuM parINAma pAtAnA vRttone neve mukIne mArI paravAnagI sivAya dIkSA apAi che. te sAme mArA virAdha jaina janatA samakSa jAhera karU chuM. lI. jIvarAja bhaNasAlI. satra samAcAra zrI, mANekalAla cunIlAlanAM lagna tA. 16-12-43 nA roja maLelI kAryavAhI samitie nIce mujaba TharAva karyo che. TharAva zrI mANekalAla cunilAla eka hayAta patnI ane pAMca hayAta bALako chatAM kurIvAra lagna karavAnA che evI vAta cAra mAsa agAu jaNAi tyAre yuvakasaMdhanA kAryakartAoe e vAtane prasiddhI ApI Avu* lagna zeTha mANekalAla na kare tevI jAhera patramAM vinaMtI karI hatI ane tenA paNiAme zeTha mANekalAle AvuM lagna pAte karavAnA nathI evA khulAsA eka dainika patramAM karyAM hatA. A chatAM saune adhArAmAM rAkhI zeDha mANekalAle A AyeAgya lagna karyuM che tene mubai jaina yuvaka saMdhanI kAryavAhI samiti vakhADI 'kahADe che ane zeTha mANekalAlanAM duHkhI patni zrI kamaLAbahena ane bALako paratve sahAnubhUti darzAve che. rAhata phaMDane madade za. 25] bhAizrI jhaveracadaM bhudarajI taraphathI maLyA che te svIkAravAmAM AvyA che. rAhata ceAjanAnA lAbha Aje lagabhaga 75 kuTu e lai rahyA che. gayA aMkamAM sutara kaMtAmaNunI rAhatanI yojanA raju karavAmAM AvI hatI. te rAhata jAnyuArInI pahelI tArIkhathI zarU karavAmAM Avaze. tA. 1-1-44 kalAkAranAM maneAmanthane gujarAtI sAhitya pariSadanAM padamAM sala, prasa*ge kala vibhAganA pramukhasthAnethI suprasiddha kalAkAra zrI, kanu desAie ApeluM vyAkhyAna) gujarAtI sAhitya pariSade sAhityanA vizALa artha karI jIvanane unnata karanArU sava kASTha gaNI lai kalAne paNa tenA aMgamAM samAvI lai, eka atyanta udAra ane vizALa bhAvanAne pAyA racyo che; nahi teA raMga ane rekhAnA upAsakane bhASAnA paMDita sAgaLa ubhA rahevAnA AveA amUle avasara kayAMthI prApta thayA hota ? mArI vinamra kalAsevAone gujarAta . A rIte gaNunAmAM laine mArA jIvanane sadhanya banAve che ane tethI hu gujarAtanA sunA sAhitya upAsakane hRdayathI upakAra mAnu cheM. AvAM kAryone lAyaka khInna dhA sAhityakAro ane kalAvizArade che, ane tene sahakAra ApaNI kalAnA saMskAra ane uddhAra mATe janatAne upakAra thai paDayA che. e badhAnA suprayAsathI sAhitya, nATaya, zilpa, sagIta ane citramAM gujarAte navI asmitA prApta karI che ane gujarAtane guNagaurava a" che; parantu haju Ama janatAmAM temanA AdarzI ane pratibhA joie teTalA pramANumAM Adara ane svIkArane prApta thayAM nathI. tethI AvAM melane dvArA, tathA dezanI vidyApITha dvArA tenI pratiSThA ane saMpAdanakAryuM ati vistRta karavAnI jarUra che. bhUtakALamAM te dhanika ane sAmAnya prajAjanAne citrakaLA pratye prema hatA, te bata.vatAM puSkaLa pramANapatra ApaNI pAse che. madirA ane prasAdeAnA bhItacitrAnI zailI sAdhAraNa janasamAja nIrakhI zake tevI hatI; temAM sAmAnyathI mAMDI bhavya varNanA ane kathAvArtAmAM citarAyelI citramALAo ucca kArTinA hatAM ema jarUra mAlUma paDe che. te joine prekSakAne ullAsa ane AnaMda maLatA hatA. evuM paNa ApaNe vAMcIe chIe, paNa atyAre temAMthI ApaNI pAse thoDA citrA sivAya kAM ja rahyu nathI, ghaNA varSo pahelAnI khIjI kalAnI sAthe sAthe ApaNI citrakalAmAM keTalAka vivecake videzI zikSaNa ane sAMpradAyikatA jue che, temane kalAzikSAnA prAcIna saMskRta granthA jovAnI bhalAmaNa che. kalAzikSaNathI prajAnA ghaNA bhAga paricita na heAya tA e vaSaya para zAsrIya vivecana sa Mbhave nahi. viSNu dharmAMttarapurANamAM citra * karavAnI bhUmikA kevI rIte taiyAra thavI joie, kevI jAtanI pIMchI upayogamAM levI, gharamAM, dIvAlamAM, dizamAM ane prAsamUhane maLavAnA AMgaNAnI dIvAlA para kevA citrA hovA joie, tenI vistArathI carcA karelI che ane e maryAdAno bhaMga karanArane zApita gaNelA che. e samaye citra vinAnA dharane smazAna samu gaNavAmAM AvatuM. eTaluM spaSTa che ke rAmAyaNakALathI mAMDI 18 mI sadI / ata sudhI hindustAnanA prAntaprAntamAM lokamAnya thayelI kalA-rUDhi pracalita hatI ane saumAM pazcima hindustAna ane gujarAtamAMthI jeTale citrakalAne tihAsa maLe che teTale khaM.jA kAi paNa prAntamAMthI te nathI maLyo. Aje yuropa tathA amerikAnA vidyAna maDaLe! bahu ekAgrapaNe tenA abhyAsa karavA lAgyA che. emane hiMsAe ApaNI vidhA pIThA ane zikSagudAtA saMsthAoe kazuM ja karyuM nathI tema kahI zakAya. kAlAntare paNa sacavAi rahelA thoDA citrA bhAratIya kalAnA dRSTibiMdunu mahattva puravAra kare che. yuddha ane ziva'dira suobhatA mAtra nathI, parantu te
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ 'tA. 1-1-44. 149 lAMbA samayanA ciMtana ane zodhananI bhUmikA parathI manaHsaMvedanA abhyAsa ThokI besADavAmAM AvyuM hatuM, ane haju e bhAratIya ane cittatranA anubhavanI jhAMkhI karAve che. ajaMtAnA bhIMta- kalAnuM zuddha svarUpamAM anuSThAna ane abhyAsa karavAnI jogavAI . citramAM kalAnA aneka svarUpe mUrtimaMta thayA che ane bhavya sarakArItaMtra karI zakyuM nathI. bhAratIya saMskRtinI paraMparAthI saMskRtinI sAkSI pUre che. temAM lAkho bhaktahRdayanI ? ArAdhya poSAyelI eka kalAthI e zALAone abhyAsakrama nirlepa * mUrtienuM citrakAree apArthiva darzana karAvyuM che. ApaNA hato ane pArakI kalA hiMdI mAnasamAM sajenazakti jAgRta pUrvajone mana kalA e vidyApIThanI carcAne viSayamAtra nahetI, karI zakI nahi. kalA viSe kaIpaNa prakAranA abhyAsakramanI sei | che ke nahAtI sAmAnya saMprApti, paraMtu mAnavInuM jIvanane unnata rAkhI nahotI. citra, zilpa ke nATaya temane mana kaI paraM- karanAruM tattva ane cittanI parama sAdhanA hatuM. bhASAnA zabdo hatAM, chatAM rAma grIsanI zakitanA guNa gAtA * madhyayugamAM vigraha, kalaha ane ahaMtAnA uMDA aMdhakAramAM thAkayA nahotA. , DUbI gayelA hindustAnamAM aneka jagyAoe kalAne senerI ApaNI ajaMtA, lerA, rAjapUta ane megala ke rAjataMtu akhaMDa sacavAye che. bRhadabhAratanA vizALa saMsthAnamAM sthAnI kalAsamRddhinuM pAna karAvanAra ke jamyuM nahotuM ke . | madhya eziyA, bAlI, jAvA, siyAma, tibeTa ane cInamAM koIe enA malya jagyA nahotA. ApaNA kAvAlA ajaMtAno kakSAnA prasAda samuM rekhAvidhAna sacavAi rahyuM che. pAse zabdo hatA, lAgaNI nahatI, ApaNA dezanA citro, 1 bhAratamAM A saMskRti ane kalAnA suvarNayugane kema aMtagarabI, nRtya ke utsavamAM emane AnaMda naheAte ane ethI ja AvyuM te ItihAsanA pAne pAne lakhyuM che. paradezI AkramaNa ApaNI kalAnI avanati thaI. ApaNuM ghara kalA vinAnuM, ane parasparanA vicae ApaNuM dhaNI saMskRtine chinnabhinna 'AnaMda vinAnuM duHkhI ane virUpa thaI paDayuM. ApaNI saMskRti karI nAkhI; chatAM jarAka svasthatA thatAM, hiMdanI kalApratibhA 12 upara videzI asaranI avadhi thaI che. rAcaracIlAthI mAMDIne thI 18 mA saikA sudhI navA navA avatAra dharatI AvI che. - dareka cIjo para temanI chApa paDI che; ane te eTale sudhI ke sedra mahAla, Dabhoi, jhIMjhuvADA, AbunA delavADAnAM derAM, ane te ApaNA vidvAnee ApaNI saMskRtinA vivecano bhAgye ja pachI amadAvAda ane cAMpAnera, temaja 16-17 mAM sakAmAM dezanI bhASAmAM lakhyA haze. sAmAnya keLavaNI pAmelA vargane mogala sAmrAjyanI jAhojalAlIe badhI kalAone navapraphullatA paNa kalA viSenuM jJAna te aprApya ja rahyuM. parantuApyA ja karI che. 18 mI sadI sudhI hiMdustAnane mUrtikAre svAmI vivekAnaMda, sisTara viveditA, AnaMdakumAra svAmI, " ane sthapationI khoTa paDatI nahotI. ' prinsipAla hevala ane kavivara TAgoranA zAntiniketananA sarjana ane suzobhanethI TevAI gayelA prajAmAnase, e saMdezAo rASTroddhAranI bhAvanA sevanArAoe pahelA jhIlyA; | samaye bhAratamAM rajapUtAnA, mALavA ane gujarAtamAM navI zailI ane pU. gAMdhIjInA Agamana pachIthI te hindustAnanI saMskRti janmAvI ane te pracAra 8 mAthI 15 mA saikA sudhI cAlu rahyo ane arthazAstrapara prajAe navayuganirmANa karavA AtmanirNayane , | heze, ane tene jana saMpradAya taraphathI bahu sAre Azraya maLe siddhAnta sAbita karI dIdho che. eTale have yuropanA mUlyAMkane jaNAya che, kAraNa ke jesalamIra, pATaNa, amadAvAda, khaMbhAta upara ja jIvate kalArasika varga Aje ocho thato jAya che. vagere jena bhaMDAramAM ati utkRSTa zobhana kRtiovALA gra bhAratIya dRSTibiMdu tema ja bhAratIya saMskRtinI lahero batAvatI * Aje paNa mejUda che; ane te zrI sArAbhAI navAbanA suprayAsathI kalA lokAdara pAmatI thaI che; ane temAM ApaNI rASTriya jAgRti jANavA maLyuM che, paNa te zailI itara saMpradAya ane sAhityamAM lokomAM pitApaNuM batAvavA Agraha jaNAve che. pitAnA dezanI paNa eTalI ja samRddhapaNe upayogamAM levAI che, te vAta saMskRti ane pratiSThA ApavAnI tamannA jAgI che. zikSaNamAM ""vasaMtavilAsa" ane "bAlagopAlastuti" Adi navA grantha rASTriyatA ane svanirNayano siddhAMta vidyApIThe kabUla karyo, tene maLatAM siddha thayuM che. laine ja mArI potAnI kalA muMbaI ilAkAmAM pravartatI kalAthI * citrakalAnI A viziSTa zailIe rAjasthAnI kalamane janma alaga mArge vaLI che ane te kalAnI pAchaLa zrI. hevala, zrI. ApyuM. emAM rAgarAgiNIo, rAdhAkRSNanAM gIta, lokakathAo avanIndranAtha, zrI. ravIndranAtha TAgora, zrI. nandalAla basutathA mahAbhAratanAM prasaMgenA uThAvadAra ane surekha Alekhane jevAnI tapazcaryAnuM pIThabaLa che. temAMthI ja AbhapratibhA thayAM che. 16 mI sadInA mugama samaya daramiyAna rAjapUta jAgRta karavAne maMtra grahaNa karI meM kalAnI upAsanA ane te kalamane samAdara thayuM hatuM ane megala zahenazAhatanA satkArane anuSThAna karyA; ane tenA prasAda rUpe gujarAtane janatAnI ane pariNAme, te rAjaputa kalame hindamAM ajoDa evuM raMga ane sAhityanI sevA karavAnI mane aneka tako maLI che. mArI te rekhAnuM saundarya, mArdava ane lAlitya meLavyuM che. khAtrI ja thaI che ke kalAnI dIkSA ApavAne adhikAra rema, ' megala sAmrAjyanA patana pachI himAlayanI najIkanA rAja- phAnsa ke iMglenDanI meTI kalA--pIThe ke sarakAre nImelA sthAnamAM keTalAka citrakArene Azraya maLatAM; tyAMthI pahADI kalama adhikArIonA hAthamAM nathI. paNa prajAjIvanane sAro paricaya, nAme oLakhAtI eka navI manahara citrazailI pracAramAM AvI.' tenuM lAgaNIpUrvaka darzana, ane sahRdayatAthI karele AviSkAra rAjapUta ane pahADI banne zailImAM citrita. prasage te eka- kalAnI kRtione lokasabhAnya banAvI zake che. sarakhI ja che, chatAM surUci ane racanA-saugvamAM rAjapUta AgaLa kahyuM tema, Apane badhAne anubhava che ke pacAsa. kalamathI A citra judAM tarI Ave che. varSa sudhI yuropIya dharaNe apAyeluM zALAonuM citrazikSaNa aMgrejI zAsanasamayamAM bhAratIya kalApaddhatinI upekSA ja ane yuropIya gurUonuM vizaala lAadhyApana traNa, cAra | karavAmAM AvI che; eTaluM ja nahi paNa suzikSita ane dhanika * peDhIo thayAM rASTriya abhirUcimAM ke rASTriya unnatimAM athavA vargonA pretsAhananA abhAve tene vinA thavA devAmAM Avyo kalA ke, saMskRtinA vistAramAM kazo phAyado ApI zakyuM nathI.' che. kalAzALAomAM hiMdI citrakalAne svIkAra karavAmAM AvyuM. te uparAMta yuropanI kalA zIkhavA yuropa jaI Avela aneka hiMdI, nahe. te ja, ane yuropamAM jajUnI thaI gayelI citraddhio pramANe kalApaMDita paNa haju sudhI prAcIna bhAratanI kalAkArtine ujALe evI paddhatinI upara 2 peDhImI atinA vize
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha na 150 kre' bhavya kRtio prajAsanmukha dharI zakayA nathI. A rIte kalAtattvenA vicAra ane tUlyAMkana yurApane mUlye karAvavA jatAM ApaNe apamAnita ane zUnya pratibhAvALA gaNAyA chIe; balke tethI UlaTu ja je kALamAM paradezanAM kApa sAdhanA ane saha yoga maLatAM nahi. teve samaye bhArate nijasaskAra baLe je bhAvanA ane kalAzilpanI virala samRddhi upajAvI che tenA AMka sudhI haju kAi paheAMcI maThayuM nathI, e zuM sucave che? kalAnirmANa mATe ane kalAnI rasalahANu mATe ApaNune yuropanA dezo ane mA kAi paNa rIte khapamAM AvI zake tema nathI. vedo, upaniSado, rAmAyaNa ane mahAbhArata ke purANA, nATaka ke mahAkAvyo sarjanArI pratibhA hindamAM jeTalI bahu pramANamAM hatI teTalI ja nRtya, saMgIta, citra ane sthApatyanI apratima suSTi bhAratanI bhUmi para pAMgarI rahI hatI, ane Aje tenA purAvA mAganAra mANasa mUrkhaja gaNAvA joie. Apa pUchaze ke e sRSTinA matragurUne karyA zodhavA ? yureApanA pAThyapustako ane vArSika vinA amArU zu thAya ? ame zuddha bhAratIya kalArasa zI rIte prApta karI zakIe ? te mAro javAba e ja che ke Apa yuropa ane yuropIya sAmagrI parathI dRSTi pAchI kheMcI le, ane ApanA yaMtrasAmagrIthI susajja thayelA doDadhAma ane dhamAliyA nagara cheADI bhAratanI sAcI janatA ane bhAratabhUminI suMdaratA jovA bahAragAma nIkaLe. tamA " hRdaya zuddha haze, tamArI vicArazakita zuddha haze, tame sAcA hiMdIjana hazeA teA tamane bhAratIya janatAnu jIvana, suMdaratA ane kalAnA kumakuma pagale raMgAyelu dekhAze, jyAM jue tyAM koI kheDUta, teA koi mahiyArI, teA koI dhAsacArA lai jatI strI, te kAi pAvA vagADI AnaMda letA bharavADa chekarA, ke vRkSa hIMDeLe ramatAM bALaka suMdaratAne khALe acUka jovA maLaze. AvA asaMkhya citro koi phUTapaTTIthI akAze nahi. A citro kAi tamane batAvaze nahi, paNa mane vAravAra pUchavAmAM Ave che ke A badhuM zikSaNa kayAMthI tame meLavyuM ? e kArya zikSaNathI nathI banatuM. bhUmiparane prema ane dareka vastu ke prasaMgamAM etapreta thai rasa levAnI Umi mane citronI bharatI lAve che. mArA ghaNAM videzI mitroe paNa evA ja citronI prazaMsA karI che. mArI janatA mane samaje che, mArU hRdaya oLakhe che. ane mane dareka jagAe ke kApaNu padma citro dekhAyA vinA rahetA nathI. kalAnI pradIpti manuSyane evA saskAra Ape che ke e dvArA jIvananA aneka rase ane ullAsanA e saheje bhaktA ' banI zake che, saMgIta ke nATaka ke silpa ke citra e badhI kalAne eka mahAna ceAjanAmaya rAsa tene dekhAya che, ane tethI pratyekamAM rahelA tAla ane DAlanane unmAda te anubhave che. tenu citta samAdhiyogane pAme che ane tethI je kaiA vastu, kriyA ke pravRttine te vicAra kare che. tyAM e ja DAlana ane spandanathI navA svarUpo, navA AkArA janmAvavAnI zakti utpanna thAya che. A samAdhiyega eTale paramAtmAnI sarjanazakti sAthe sahayoga eka rIte kahe te kalAkAra e pramAtmAne dUta banI, tenI suSTine savizeSa NugArathI vistAravAne adhikAra meLave che; eTale nirAkAra devasvarUpe ne te pASANu, lAkaDA, ke citrapaTapara sAkAra banAve che, padArtho para, vastro para ka kAgaLa para khAlI jagyAmAM te raMga ane rUpanI navI bharatI utAre che ane mAnavInA tihAsamAM amara AnandranI laharIe mUkatAM jAya che. tA. 1-1-44 AvatI kAlanI uSAnA raMgo kalAkAranI kalpanA jaragaze, ane tenA sadguNI ja jagatamAM pavitra rgethI ra'gAyeluM bhavya sarjanarUpe raheze. AjanA kalAkAra AvatI kAlanA navI preraNA ane kalpanAsAmagrInA anubhave ApI samAjasaskRtine svata MtratAnI Toce rAkhaze ja. paraMtu te pahelAM ene e adhikAra meLavavAne tene zAM zAM tapa, zAM zAM manemanthanA ane kevI kevI kauzalyaparAyaNatAneA saMcaya karavA paDaze tenA krama mAtra mAnasazAstranA abhyAsIone ja samajAze. jIvananAM aMge cara Adarzo prathama jovA mathanAra, teno anubhava ApanAra ane janma ApanAra kaLAkAranI manevyathA prasava karanAra strInA karatAM paNa aneka gaNI vizeSa hAya che, ane evAne kAje jo sasAramAM yogya sAdhanA, sagavaDe ane ` avasare nA maLe, te kAika ja temAMthI sahIsalAmata pAra utarI zake che. evA durbhAgI kalAkAranA jIvanamAM kAM te bhAvanAnA garbhapAta, kAM teA mAnasa vibhrama, athavA nirAzAnI kALI khINamAM tene jIvanabhara niSphaLatAnA DakhA bhAgavatA rahevu paDe che. sa'sAranI eparavAi, ekadara ane daridratA, du:khAmAMthI kAI pAra nIkaLyA tA tene ullAsa ane utsAhanA jIvanasaMdeza ApanAra payagambaranuM sthAna jarUra maLe che; paNa prajA samastanI U~DI manAvAMchanAe baLa pUre, tyAre ja tevA baDabhAgI kaLAkAra prajAne sAMpaDe, evA purUSanI zodha mATe pratyeka dezanA saMskArI maDaLe! AkhI prajA mATe kASTha evI yeAjanA dharAve che ke dezanA kAi paNa khUNe sarja nazakitane akura dekhAya te tene grAma,jIllA ke prAMtanA adhikArI yAgya prakAza ane utsAha ApI prajAnA mukhya kalAkendra sudhI pahoMcADavAnAM pUratA sAdhanA ane sahAya ApyA kare ? e sAthe joie te ApaNA prAntamAM kalAnA yAtrikane mATe keTalA AzrayasthAnA ke avalaMbananAM sAdhana che ? jarmanI, phrAnsamAM ke amerikAmAM gAmegAmanI zALAe kalArasikAnA kula ucheravAne, sAcavavAne, harIkSa karatI jaNAya che; ane prajAmaMDaLeA tenI kRtiono Adara karavAne mATe raspardhA karI rahyA hoya che. gAmegAma mukhya mahAlayA kalAkAro pAse nagarane itihAsa ke udyoganA itihAsa citarAve che, mahAna saMskRtikAra pAsethI kathA AlekhAve che. kudarata ane jIvasRSTinA adbhuta dRsyA zALAo, ispitAlA, nagarabhuvane, relave ke kArakhAnAomAM kalAkArane hAthe raju thAya che ane loko temanI AMkhe dekhAyelu navu' satya ane navu' saundarya jotAM ane samajatAM zIkhe che. have ApaNI dazA jue!! chellA varSomAM paNa sarjana zuM? ApaNI AMgaLIne veDhe gaNIe teTalA paNa hAlanAM zilpa pratimA ke cira'jIva citrAnA nAma ApI zakaze ? kA evuM bhavana ke maMdira budhAyuM che ke jenI rAjapUta ke mogala bhavana sAthe sarakhAmaNI karI zakIe ? rAjA ravivarmA jevA samartha kalAkAranA citrA vIsarAvA lAgyA che ane bhIMte parathI adRzya thAya che teA pachI divALI kAnA taMtrInI kalame garjanA karatA citrAnA hiMsAbha kAM rahyo ? evA keTalA citro ApaNane maLyA che ke jenI vAtA. ApaNe daza varSe karIzuM ? te pachI sakAethI kalAnI kasoTI jhIlI rahelA ajantA, klerA ane hindanA anekAneka zilpasvarUponI hADa kANu karI zake ? enuM kAraNa zodhaze te jaNAze ke janasamudAyamAM kalAnI abhirUcI ane rasikanA poSanArI ane rakSanArI saMsthAe lApa thayA che; ane evI saMsthAane abhAve sAcA mUlyAMkanA karanArA mANasanI kheTa paDI che. eTale ja kalAkAra ke kArIgara eka bajArU AdI mAtra banI
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 1-144 gayA che; ke tene petAnA sarjanA vikasAvavAnA ke unnata banAvavAnA kAi avasara sAMpaDatA nathI. kalAnA yuraoNpIyana zikSakoe yuropanA dhAraNe hindI vidyArthI te zilpa ane citrakAma zIkhavyA, ane emane hindustAnanA makAnomAM citra karavAnA kAmamAM rokayA. jANe ke e rIte hindustAnanI lokarUcine te bahu unnata karI nAkhatA hoya ! pazu hiMdustAnanI UMDI dharmasaMskRti ane naitika bhAvanAne tekadI nahi samajyA hevAthI evA citrAnA zuM pheja thayA che te samAvavuM muzkela nathI. dIlhInA sarakArI mahAlamAMnu citrakAma hindI janatAte zuM sadeze! ApI zakayuM che? ane chellAmAM chellA muMbainA sinemAgRhamAM karelA yuropIyana citrakAmane pAda hindusthAna mATe kayA prakArano che te samajAvI zakaze ? chatAM tatkAlapUratI tenI khelabAlA ane vAhavAha karatA patrakAroe kalAnu temAM zuM navuM hArda joyu che te ApaNe pUchavu joie. hindustAna pAse aneka saikAethI kalAkRtinI eka mahAna kaseATI cAlI AvI che ane te che kalAnA saMspArA jIvananuM unnatikaraNa, AtmAnI rasasamAdhi, hRdayanI saMskRti, kaSTa kRtiomAMthI tamane maLI rahI che. e jANI zake! eTale e kRtione tamArA jIvananI tamArI ArAdhya pratimA! banAvA tame jarAe sakAca mAnatA nahi. AjanA yurApe te A bAba tamAM hindustAna pAsethI zIkhavavAne badale zIjavAnu rahyuM che. yureApanI kalAmAthI emane nave! sAhityakalAyuga Avyo tyArathI ja bhAvanA ane saMskRtino nAza thayA che; paNa hindamAM kayAMka kayAMka tenAM thoDAM tatvA meAbUda che. hiMdustAnanI, kalAmAM, saundaryabhAvanA uparAMta eka prakAranuM dharmabaLa che te Aje kAi samajatuM nathI ane ene upayoga karI jANatuM nathI. e tattvane AjanI keLavaNI, purANa, saMskRti ane kalAnAM abhyAsane judAM pADI judI dRSTithI jue che. dareka dezanI kalAnA pAyA e dezanA cAritryaMbaLamAM nakhAyelA hAya che. eTale jyAre ApaNe AjanI bajAr kalA hiMdanI suprasidhdha zilpasamRddhi sAthe sarakhAvIe chIe tyAre emAM karyAMthI A bhAva ane divya dRSTi utarI AvI tenuM Azraya mAtra thAya che. e te sAva dekhItuM ja che ke ApaNe grIsa athavA prAcIna hiMdanI sAthe sarakhAvatAM ApaNI AjanI keLavaNI sAva namAlI che, kAraNa ke pleTAnA zabdomAM kahIe te "jIvanane unnata karanArA pRthvInA saundarya svarUponA prayoga ApaNe samajatA ja nathI. "Negle to use the beauties of Earth as Steps along which we mount upwards." AjanI keLavaNIthI ane AjanI vyApArakhudhdhimAM janmelA halakA AdarzothI kragALa banelA bhAratane gumAvelI manuSyajAtane paDelI saundaryuMpratiSThAnI kheATa kayAre purAze! peAtAnA pAzcimAtya saskAro ane dhAraNAne vaLagI rahIne koipaNa yurepIyana hiMdI saMskRti ke kalA samajavAne dAvA kare te| te mithyA che. hiMdI dRSTi meLavyA vinA hiMdI kalA grIsa rAmanA utAra che, chAyA ke padyeA che, evuM mAnanArane zI rIte samajAya ke hiMdanI saundayadRSTi kAvya, nATaka ane kalAmAM sAva aneAkhI che ane jIvananA gUDhatama rasAsvAda arpanArI hAvAthI pazcimanA kalAkArone paNa abhyAsapAharUpa che? guptayuganI sAhityasamRdhdhi, bharatanATaya, kathakali, maNipurI, kathakalI nRtyavaividhyanA paDadhe hiMdanA virATa zilpe ane rUpavistAramAM nathI zuM? mugala samayanA tahAlayA joi ApaNe. chakka thai e chIe. AArAnA pracaMDa zilpa mugdha bhAve tIrakhIe chIe, 151 tenuM khaMDerapaNuM vIsArI temAM aheAbhAva dharIe chIe, chatAM dezanA buddhimAnA rAjya ane zikSAnA taMtravAhakA tenI asara vistAravAne zuM kare che? mekAlenA celAe bhale mAne ke hiMdI kalA mAla vagaranI che, paNa yuropIyana kalA kadI ja nahi ApI zake evuM ApanArI amUlya pratibhA hiMdIvAnAne phALe te raheze ja. bhale AjanA mekalenA vidyArthIe A mahAmUlA vArasAthI vaMcita rahyA paNa have temanI prajA na rahI jAya te ja jovAnuM che. ApaNe te have ugatI prajAnI taraph ja AzAthI jovAnuM rahyuM che. te potAnA dezanI mahAmUlI kalAsapatti Adara karatAM zIkhe, sAcA kalAkArane pichAnI samAjamAM tenI pratiSThA svIkAre ane sa MsAranA vyavahAra-mAtramAM kalAnI saurabha anubhave, tyAre ja pleTanuM uparyuMkata vacana sArthaka thAya. khIjI tarapha kalAkArano parama dharma raheze ke teNe potAnI kalAkRtine jIvanane hIna ke adhamukha karanArA tattvothI mukata rAkhI samAjate sajIvana ane na pphullatA Ape evA sajjanA karI batAvavA paDaze. evA kalAsaMskArathI mI. emasana kahe che tema-- "Function of Art is to give to pots and pans the grace of Romance." vyavahAranA rAcaracIlAM ane padArthImAM adbhuta AkarSaNa utpanna karavu e kalAnu parama kartavya banaze ane kalA pratyeka mANasanA dharamAM rAjarANI thai te mahAlaze, eTale ke pratyeka manuSyamAM rahele kalAvata AtmA saceta banI jIvanane anekavidha dizAmAM tejusvI ane saskArI banAvI zakaze. ghaNAM kalAkArAnA pAkAra che ke, temanI kadara thatI nathI. temanu yogya mUlyAMkana thatu nathI, ane temanA hakko kAi dabAvI paDayu che ke lUTI jAya che. temane AzvAsanarUpe eTaluM ja kahevAnu ke bhAi ! hiM'damAM kaLAnuM kSetra te bahu baheALuM paDayuM che paNa e kSetramAM ubhA rahevAnA pUrNa adhikAra meLavavA jeTalu ApaNu tapa thayuM nathI; eTale ja pAchaLa paDIe chIe. rAjA ravivarmA pachI Aja sudhInA itihAsa tapAse te jaNAze ke ApaNA rAjadarabAro ane rakArI saMsthAe kalAnI kRtio pAchaLa ane tasavIrA pAchaLa lakhalUTa kharca karyAM che; paNa tenA lAbha yuropamAMthI AvelA niSNAta citrakArone ja sthAnika rAjakartA amaladAronI ciThThIthI maLyA che. chatAM ya kAThiyAvADanA e bAhAza tasavIrakAro e temanI harIphAimAM bhAga lai potAnA bhAgyodaya karyAM hatA te yAda rAkhavuM joie. vaDhavANanA poTreTa penTara zrI nAnAlAla jAnI ane rAjakoTanA zrI heTAlAla tejapALanA nAma mazarU che. dilagIrI eTalI ja ke poTreiTa peInTiMga"nA dhIkatA dhaMdhAmAM yuropIya kalAkArAnI joDamAM ubhA rahevA kAUpaNa tarUNane yureApanI saMpUrNa tAlIma levAnI taka maLI nathI. rAja keTamAM jyubilI mahelamAM brukasanI darakhArI tasavIra. juo, nA. jAmasAhebanA saMgraha jue ane chevaTe ahIM vaDAdarA rAheranA mahelo ane myujhiyame jue, te hiMdI kaLA kAra kayA khUNe che. te zodhavuM muzkela paDaze; ane have te yuddhanivRtta thatAM yuropIyana, amerikana ke game te mulakanA niSNAtA hiMdanA sara rajavADA ane zrImata grAhakane hAtha karavA AkAzapAtALa eka karaze. eka jarmana AvIne kAzmIrathI kanyAkumAri sudhInA rAjyamahelanA suzAbane, citra hAtha karI zakayA hatA te suvidita che. bajAranI khullI harIphAimAM kAma * ApavAnI zakti ApaNA kalAkArA keLavI zakayA nahi hAvAthI ja rAdaNAM rAvAnA rahe che, je peAtAnA dhaMdhAnI tAlIma ane zista meLavI kAmanI aradAsta karI zakayA che tene vijaya maLyo che.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jene tA. 1-1-44 - baMgALI ane mahArASTrIya kalAkAra baMdhuone A bAbatamAM adrazya thayo. ucca koTinI pratibhAnuM sarjana ane ucca koTinI . sadudyoga prazaMsanIya che. gujarAtI bhAIo karatAM teo vadhu kalAmarmajJatA bhAratIya saMsAramAMthI lupta thaI. kavi kAlidAsa cIvaTa ane cIkaTa abhyAsa pUrNa karI, yuropa amerikA ane bhavabhUti ane zekasapIyara jevAM nAmo AjanI raMgabhUmi para anya dezomAMthI vidyAnI pUrNatA sAdhatA AvyA che, hiMdanI eka azakya svapna banI rahyAM che; paNa AjanI citrapaTa kalAsaMsthAomAM pitAnA hakakone dAvo karI zakyA che. baMgALanA mRSTie ghaNu thoDA samayamAM kalAkAro mATe navA saMsthAne kalAkAro te be ke traNa prAntamAM sarakArI kalAzALAonA udhADayAM che, jyAM kuzaLakAvyakalAdhare, paMDita, citraaSTAo, mukhya pade hAtha karI zakayA che; ane muMbaImAM paNa evI saMgItakAre, abhinayakAra, nRtyakArene emanI sarvocca zakti yegyatA dharAvanAra ghaNA kalAkAro mahArASTramAMthI taiyAra thaI gayA vikasAvavAnI, pragati sAdhavAnI anerI taka maLI zake tema che; che, eTaluM ja nahi paNa kAryasiddhI dharAve che. dareka jaNa sArvajanika - ane jeo evI kaseTIemAMthI pAra utarI zakyA che temanI pradarzana mATe kaMIne kaMI zakti para ApI rahyo che. e pratiSThA ane mUlyAMkane paNa agAu nahi jANelA evA AMka badhA vacce gujarAtI kalAkAroe kaMIka vizeSatA siddha karI para pahoMcatAM jAya che. mAtra raMga ane pachInA cApalyathI batAvavI joIe. Sportive Competition kheladilabharI Aje kalAkAranI chApa paDatI nathI. apUrvatAnuM sarjana ane spardhA kalAkauzalyamAM jarUra lAbhadAyaka banaze. AkarSaNanI pragADha zakti jeo sAdhI zakyA haze temane ja - huM gujarAtI kalAkAra mitrane hitabhAve evuM pUchIza ke tyAM Agekadama maLe che. paNa jeo uchInI pIMchInI zakitao hindI kalAmAM baMgAlanA kalAsvAmIoe kaMI Agekadama karI cerI athavA nakalanA prakAra dhapAvI daIne pitAne sikake batAvyuM tenA hisAbe ApaNe kevuM karI zakayA chIe ane calAvavA dhAre che, temane phikakA paDI jatAM vAra lAgatI nathI. chatAM temanI taraphe kaTAkSa karavAmAM ke vakhata paDatAM utArIne sarjaka kalAkArane mArga kaI rokI zakatuM nathI e Aje voTa belavAmAM pAchA nathI rahetA. zrI. avanIMdranAtha ane zrI DIjhanInI citrarekhAoe siddha karI dekhADayuM che. pAtra, makAne, nandalAla basunI kalAsAdhanA ane tapazcaryA ApaNe mATe haju abhinaye, mudrAo, raMga ane rUpe kalAkAranA sarjanasAgaramAMthI Adarza rahyA che. zrI mukula de, ramena cakravatI, yAminI re, nIkaLavA mAMDe che. tyAre duniyAnA cetanavaMtA pUtaLAMo karatAM pI. sena vagere jeTalI kalAniSpattimAM spardhA thaI ja nathI. paNa temane vadhAre prasiddhi ane vadhAre saMpatti prApta thAya che; ane e rIte kalAkAra saMpatti ane samRddhino sAce yuropIya zailIe zIkhelA kalAkAroe paNa zuM karI batAvyuM nirmAtA kare che, che? saurASTra ane gujarAtanA adRzya thatAM mAnavI pAnI tasavIre levAne esTrIyAnI brunara bAIo nIkaLI paDI, paNa | gujarAte Aje AkhA bhAratavarSanA ItihAsamAM kalAnA ka tarUNa giramAM, bhIlomAM ke rAnIparajamAM rakhaDaye ? kAma samuththAnamAM pitAnuM prakaraNa AraMbhI dIdhuM che. enI have koI karI batAve tenuM mUlyAMkana thAya. mAla vagaranI zAnI kadara nA pADaze nahi. citrapaTanI sRSTimAM samartha digdarzake, nepathyathAya ? giranAra, Abu, zatruMjayanAM dazyo keI samartha gujarAta- vidhAyake ane tene samartha sAhityasvAmIone temAM sAtha maLe premI kaLAkAranI rAha joI rahyAM che. bhIle, dhArAlA, keLIo, che, ApaNA tarUNa, kalAkArone dura dura pradezamAM citrAmAM kaNabIo ane rAnIparajanAM nRtya, garabA ane jAganA nRtya sthAna ane kIrti maLyAM che ane ApaNA tarUNa, kumakumArI. citrakAranI pILI mATe akhUTa sAdhana che. kSetra baLa ane emAM kalAnA vividha prakArane khIlavavAnI ajaba tamannA khulluM che. jaina sAhitya, saMskRta sAhitya ane rAsamALAo para jAgI dekhAya che. zaheramAM ane ga.maDAomAM nATaya, nRtya, citra, navI kalama cAlavI joIe. ApaNe te kAma karanArA joIe. citrapaTa e dareka kalAmAM rapa jAge che, ane dareka kalAnA irAnI citrakAra mi. kAcAMderiyAM ekale AvIne hiMdanI badhI prasaMgopAta pradarzane paNa jAya che. e prasaMge dezanA kalAkArone guphAonA bhA tAcatrI kAInA Azcaya vinA karI cAlI gayA ane paricaya, kalAcarcA, ane kalAkRtione Adara paNa thato dekhAya che. ema karIne paNa ApaNA khaMDezanI katamAMthI e hajA piyA gujarAtI janatAmAM gujarAtI kalAkAra e eka AdarapAtra vyaraLI zake che. kitanuM sthAna bhogavavA lAge che, ane sAmAnya janasamUhamAM AjanI gujarAtI saMskRtinuM darzana, sAhityanA sacoTa AkarSaka prasaMgenuM citranirUpaNu, kavi dayArAma, premAnaMdanAM pAtro tenI kRtionI chApelI prate Thera Thera bhI te para sthAna pAmatI ane kRtionuM rUpakaraNa gujarAtI kalAkAranI rAha jue che. jAya che. A eka evI nakkara hakIkata che ke tene prajAnI AjanA yugamAM mane maMthane, siddhio, rASTravidhAyako, vikaTa sahRdayatAnI sAcI nizAnI tarIke gaNI zakAya. ApaNe icchIzuM vigrahane itihAsa kaLAkAranI pIMchIe nahi caDhe tyAMsudhI kaLA ke gujarAtanI kalAne, gujarAtI saMskAritAne, gujarAtanI kArane pichAnaze koNa? rASTranA ane prajAnA sukha duHkha ane asmitAne ekeeka kalAkAra pratinidhi banI pratyeka rAjataMtramAM, bhAvanAne citAre te na banI zake tyAMsudhI tenA raMga ane pIMchInuM sArthaka zuM? saMsthAmAM ane pratyeka udyoga kendramAM mukhya pade vIrAjI gujarAtanuM nayugavidhAna karanAre samartha senAnI banI rahe ane kaLAnI eka vakhata raMgabhUmi upara ApaNu sarva kalAsaMskArane khIlavavAnI taka maLatI hatI, paraMtu jyArathI suzikSitajane rezanIthI saMsAranA badhA vyavahAramAM navIna dipti, navuM temAMthI vimukha banyA tyArathI te mAtra sAmAnya paMkitanA saujanya ane navIna pratibhA paTAthI manuSyamAtrane jIvananA janasamAjanA AnaMdamAdakendra banI ane kalAnipuNatA, uce ullAsa ane preraNA yatheSTa bhogavatA kare, AMka dharAvatA naTa, dayavidhAyaka ane saMgItakAre phAla kanu desAi, zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzakaH zrI. maNilAla mokamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka : 18 zrI mu'ai jaina cuvakasa thatu' pAkSika mukhapatra prabudhdha jaina tatrI : maNilAla mAkamacaMda zAha, muMbaiH 15 jAnyuArI 1944 zanivAra. gujarAtI sAhitya pariSada samelana gayA DIsembara mAsanI 25, 26, ane 27 mI tArIkhe gujarAtI sAhitya pariSadanuM paMdaramuM saMmelana vaDedarA khAte leDI vidyAbahena ramaNabhAI nIlakaMThanA pramukhasthAne bharAI gayuM. A sa MmelananI keTalIka vizeSatAonI noMdha ahiM asthAne nahi gazuSya. eka te chellA doDha poNA be varSathIrA jakIya maDAgAMDu ane sarakArI damananItinA pariNAme dezamAM AvA sAmAjika samArabhA lagabhaga azakaya banI gayA hatA. lAMbA gALe rAjyanI madadathI A samArabha cAyelA hAine lekAnA utsAha pAvinAnA hate; pravAsanI ATalI badhI hADamArI hovA chatAM bahArathI paNa nAnA moTA sAkSare| temaja inarane bahu sArI saMkhyAmAM vaDAdarA khAte utarI AvyA hatA. pariSada saMmelana ke rajana kAryakrama-ubhayamAM mAnavamedinI khIcokhIca hamI hatI. TIkITa OM pAsanA abhAve keTalAyane nirAza thavuM paDayuM hatuM. sAhitya pariSadanA AgaLa uparanA saMmelanAmAM leAkeAno ATalA badhA utsAha ane zrotAgaNanI AvaDI moTI bharata bhAgye ja jovAmAM AvI hatI, prastuta sa MmelananI bIjI vizeSatA e hatI ke gujarAtI sAhitya pariSadanA pramukhasthAne eka sannArI hAya eve A pahelA ja prasaMga hato. leDI vidyAbahena mubai yunIvarsiTInA pahelAM strI grejyueTa, sadgata sAkSaravarga ramaNabhAI mahIpatarAma nIlakaMThanA saMpUrNa arthamAM sahadharmacAriNI, gujarAta varnAkayulara sosAyaTInA keTalAMka varSathI pramukha ane aneka sAhityaka tema ja, sAmAjika pravRttienA preraka tema ja saMcAlaka, temanu' pramukha tarIkenuM bhASaNa aneka mananIya vicArAthI bhareluM hatu ane zikSaNanA mAdhyama tarIke gujarAtI bhASAnA thave jote sarvatra svIkAra ane gujarAta yunIvaTInI anivArya AvazyakatA e viSaye upara ja bhASaNamAM moTe bhAge carcA karavAmAM AvI hatI. temanA bhASaNamAM keTaluMka ti cavaNa jevu hatu ane kamanasISe guja rAtI sAhityane sparzatuM kazu paNa vivecana temanA vyAkhyAnamAM sthAna pAmyuM nahAtuM kaLAvibhAganA pramukha tarIke zrI kanu desAnuM vyAkhyAna hRdayagama ane parimita vistAramAM potAnA viSayanuM nirUpaNa karatu hAne sAthI vadhAre AkarSaka hatuM. sAhitya vibhAganA pramukha tarIke zrI. dhUmakaitunu vyAkhyAna aneka viSayane sparzatuM ane dareka - bannata upara navI navI vicAra sphuraNAe rajI karatuM hAine sAhityanA abhyAsI AkhA ene vizeSa AkarSaka banyu hatu. vijJana vibhAganA pramukha sthAnethI zrI. bhogIlAla paTavAMnA vyAkhyAnamAM vijJAna viSayaka keTalIka carcA uparAMta petAnA khAsa abhyAsanA viSaya-khageLa ane paMcAMga upara aneka maulika vidhAnA ane abhyA saMpUrNa samAlocanA rA karavAmAM AvI hatI. prastuta Regd. No. B. 4266 lavAjama rUpiyA 2 sa'melanamAM kula agiyAra rAve pasAra karavAmAM AvyA hatA. temAM pahelA cAra TharAve| anukrame sadgata AcArya AnaMdazakara bApubhAi dhruva, mahAdeva desAi, aMbAlAla jAnI, bhikSu akhaMDAnaMda, maNilAla icchArAma desAi ane karUNAza kara kuberajI bhaTTanA avasAnanI noMdha lenArA hatA. pAMcame TharAvo gujarAtI meAlatI prajA mATe eka vidhApIThuM sthApavA keTalAMya varSathI sevAtI AvelI AkAMkSA hAlanA 'megAmAM kema pUrNa thAya tenA vigatavAra vicAra karavAnI pariSadane sucanA karavAne lagata hatA. chaThThA karAvanA AAya hiMdanI prAntIya bhASAonI pariSade vacce nikaTanA saMbaMdha keLavAya e hetuthI hiMdI sAhitya samelata, rAjapUtAnA sAhitya samelana ane gujarAtI sAhitya pariSadanA agresara vacce traNe saMsthAene nikaTa lAvavAnA prayAsene AvakAra Apaze ane e pravRttine AgaLa dhapAvavA pariSadane sucanA karavI e hatA. sAtamA rAva gAMdhIjInA kArAvAsane lagatA nIce mujaba hate. "pariSada saMmelananA ekavAranA pramukha, gujarAtI sAhityanA navavidhAnanA preraka ane laDavaiyA, ane hiMdusthAnanI saMskRtinA zvavadha pratinidhi mahAtmA gAMdhIjInA cAlu dhanathI sAhitya, saMskAra ane mAnavatAnA khAsa karIne hiMdusthAnanA vikAsane avarodha thAya che te pratye A samelana peAtAne ugra asa teha vyakata kare che" A TharAvamAM rahelI mukhya bAbata viSayavicAriNI samitimAM khuba carcAne viSaya khatI hatI. eka pakSa AvI sAhitya pariSade sarakArI bhAre avakRpAnA pAtranelA gAMdhIjI viSe TharAva karavA na joie evA mata dharAvatA hate. bIjo pakSa gAMdhIjInA cAlu kArAvAsathI ApaNA dilamAM cAvaze kalAka je Aga saLagI rahI che. tene sacoTa rIte vyakta kare evI bhASAmAM prastuta rAva dhaDAvA ane pasAra thavA joie. evA abhiprAya dharAvatA hatA. gadhIjI viSe A pariSada samelane kaze| paNa TharAva karyo na hota teA A sa Mmelana nabAluM ane kevaLa zabdapUjArInA meLA jevu gaNAta, je AkAramAM prastuta TharAva pasAra thavA pAmyA te upara jaNAvela e pakSanI kheMcatANanu pariNAma hatu e spaSTapaNe tarI Ave che ane tethI e rAvanI vAkayaracanAmAM joie teTalI saceTatA ke niDaratA jovAmAM AvatI nathI. Ama TharAva gujarAtI bhASA. khelanArAjhmane hiMdI-hiMdusthAnAne raSTrabhASA tarIke apanAvavAnA Adeza karate hate. atyAra agAu thai gayelA kaccha-kAThIyAvADa-gujarAtanA sarva saMgrahanu punarAvartana karavA brITIza gujarAtanI tema rAjasthAnI kaccha-kAThiyAvADa ane gujarAtanI sarakArane navame rAva sUcanA karatA hate. dazamA TharAvamAM evI mAgaNI raju karavAmAM AvI hatI ke muMbai yunIvarsITIe hiMdanI bhASa dvArA ucca zikSaNa ApavAnI gevaNu karavI joie
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 prabuddha jaina tA. 15-1-44 ane aMgrejI bhASAne eka arvAcIna pAzcAtya bhASA' tarIkenuM pariSada upara AvelA nibaMdhe bahu moTI saMkhyAmAM raju thaI svAbhAvika sthAna ApavuM joIe. agiyAramA TharAvamAM kavivara zake. chelle divase chevaTanA be kalAka pAchuM AkhuM saMmelana premAnaMdanA nivAsa sthAna vaDedarAmAM bharAyelA A saMmelana taraphathI ekaThuM thAya jyAre nakkI karAyelA TharAva pasAra karavAmAM Ave e kavivaranuM smaraNa tAju rahe eTalA mATe (1) gujarAtIna: ucca ane antima AbhAra nivedana vagere upacAra vidhi patAvavAmAM abhyAsane ane saMzodhanane poSe evI eka saMsthA vaDodarAmAM Ave. AvI kAMIka kAryakramaracanA sAhitya pariSadanA saMcAlakoe sthApI tenI sAthe premAnaMdanuM nAma joDavAnI temaja kavivara vicAravI ghaTe che. premAnaMdanI zilpAkRti vaDedarA koleja jevA vidyAlayamAM ubhI saMmelananA aMgamAM eka kaLA pradarzana bharavAmAM AvyuM karavAnI zrImaMta gAyakavADa sarakArane vinaMti karavAmAM AvI hatI hatuM. A pradarzana khuba AkarSaka hatuM. tenI aMdara gujarAtanA ane (2) madhyakAlIna ziSTa gujarAtI sAhityanA graMthenuM zAstrIya jANItA citrakAranI aneka kaLAkRtio uparAMta keTalAya navA paddhatie saMpAdana karAvavuM ane tene premAnaMda smAraka ugatA citrakAranI kRtio jovAmAM AvatI hatI. A pradarzanamAM graMthamALA nAma ApavuM ane te mATe premAnaMda mAraka bhaDALa kaTAkSa citronA jANItA sarjaka zrI. zaMkarane kaTAkSa citrane ubhuM karavuM ema A saMmelana taraphathI pariSadane sucanA karavAmAM saMgraha eka AkarSaka aMga hatuM. AkhuM pradarzana Aje gujarAAvI hatI. A agiyAra karavAmAM gujarAta vidyApITha ane temAM citrakaLAnI je vividha pravRttio cAlI rahI che tene sAre premAnaMda smArakane lagatA TharAva uparanAM vivecanee khAsa karIne khyAla ApatuM hatuM ane bhAvI utkarSanI AzA preratuM hatuM.. khubaja vakhata lIdhA hatA. saMmelanane kAryakrama "rAta thoDI ane prastuta saMmelananA anusaMdhAnamAM traNe divasa rAtrInA eka veza jhAjhA', je hatuM. pariSadamAM pasAra thayele eka paNa TharAva bhAre raMjana kAryakrama rAkhavAmAM AvyA hatA. e kAryakrama daravivAdAspada hatA ja nahi, tethI jarUra jaNAya te khAsa TharAva miyAna bIje divase rAtre sAkSaravarya zrI. ramaNalAla vasaMtalAla upara eka ke be adhikArI purUSo saMkSepamAM potAnA vicAro desAinuM "zakitasabhava' nAmanuM nATaka bhajavavAmAM AvyuM hatuM. raju kare ane bAkInA TharAva pramukhasthAnethI raju thAya evI goThavaNa nATakanI vastu ane racanA bahu sAdhAraNa ane amuka rIte rAkhavAmAM AvI hata, te pariSadane ghaNo samaya bacata ane nibaMdha- kahIe te prajanazUnya lAgatI hatI, paNa nATaka bahu suMdara vAMcana jenI kevaLa ThekaDI ja karavAmAM AvI hatI tene ghaNA rIte bhajavAyuM hatuM ane temAM paNa zrI. ramaNalAlanAM putrI vadhAre vakhata ApI zakAta. prastuta saMmelananuM jemane pramukha sudhAbahene pitAnA viziSTa abhinayathI prekSakonuM khuba raMjana sthAna ApavAmAM AvyuM hatuM te kAMI ajANI vyakti nahotI. karyuM hatuM. trIjA divase rAjyanA saMgItakArono jalaso hatA, temanI darakhAsta ane oLakhANa ApavAnI aupacArika vidhi A divase prekSakoe khuba azAnti dAkhavI ane garabaDa karI, pAchaLa lagabhaga deDha kalAka gumAvavA paDa hato. vibhAgI jenA pariNAme phaiyAjhakhAna jevA jANItA gavaiyAe apamAnita pramukhone pote mahAmahenate taiyAra karelAM vyAkhyAne daza paMdara thaIne potAnuM gAvuM ekAeka baMdha karyuM hatuM. nATakazALA prekSamInITamAM patAvavA paDayA hatA. saMmelana upara judA judA kethI eTalI badhI cIkAra bharAyelI hatI ke zAnti jaLa lAvI lekhakonAM saMkhyAbaMdha nibadhe AvyA hatA. temAMthI keTalAka bahu ja muzkelI hatI. ema chatAM paNa ApaNAmAM zista nathI, viziSTa nibaMdhe saMmelanamAM vaMcAya te mATe tAravavAmAM AvyA sabhyatA nathI, uMcI kaLAnI kadara nathI e zeAcanIya hakIkata hatA. AmAMthI bahu ja thoDA nibaMdhe raju karavAmAM AvyA uparanA banAvathI tarI AvatI hatI. ane te mATe dareka nibaMdhakArane cArathI pAMca mInITa ApavAmAM saMmelananA bhavya samAraMbhanAM be zubha pariNAma tAravI AvI. AthI keTalAya AzAspada lekhakone bhAre nirAzA thaI. zakAya. eka te premAnaMda smAraka pravRttine uddabhava. AzA rAkhaAvuM have pachI banavA na pAme te mATe parivaMdanA cAlu kArya. vAmAM Ave che ke vaDedarA rAjya A pravRttine bahu saMgIna kramamAM keTalAka maulika pheraphAro karavA joIe. eka to Aje Teko Apaze ane prastuta saMmelananuM A rIte vaDedarA mATe ApaNA sAhitya ane sAhityakAramAM AmajanatAne ane eka cirasmaraNIya pariNAma cheDA vakhatamAM ApaNe jovA vidyArthIvargane rasa khuba ja vadhato jAya che ane AvA prasaMge , pAmIzuM. bIjuM gujarAta yunIvarsITInA khyAlane A saMmelane teo be navI vAta jANavA sAMbhaLavA mATe bahu moTI saMkhyAmAM Apelo asAdhAraNa vega. zrI. vidyAbahenanA AkhA vyAkhyAnadhasI Ave che. temane saMtoSa kema maLe tene pure vicAra ane te jhoka A bAbata upara ja hatA. zrI kanaiyAlAla munazIe yejanA AvA samelananA sutradhAree karavAM ghaTe che. bIjI paNa pitAnA svAbhAvika vegathI A bAbatane upADI lIdhI che bAjue A prasaMge jANItA temaja ugatA lekhake judA ane gujarAta yunIvarsITInA svapnane bahu ja najIkanA bhaviviSaya upara saMkhyAbaMdha nibadhe mekale eTaluM ja nahi paNa khamAM mUrta karavA mATe jarUrI hIlacAla zarU karI dIdhI che. temAMnA sArA sArA nibaMdhe saMmelanamAM vaMcAya e paNa eTaluM gujarAta yunIvarsITInI AvazyakatA ke upayogItA viSe bemata ja IcchavA che. A sAthe AvuM nibaMdha-vAMcana sAmAnya che ja nahi. tevI yunIvarsITI ubhI thatAM gujarAta kAThiyAvADamAM janatAne bhAre kaMTALArUpa nIvaDe che e paNa haMmezane anubhava ucca zikSaNane ghaNuM maTe vega maLe ane zikSaNanuM mAdhyama che. A banne bAbatane samanvaya sAdhavA mATe pramukhanI nIma- gujarAtI svIkArAtAM gujarAtI bhASA-sAhitya phAlavA ane zuka, pramukhanuM vyAkhyAna ane bIjI aupacArika bAbata phulavA mAMDe ane aNakheDAyelA aneka kSetramAM sAhityanuM vizAla samelanamAM patI jAya tyAra bAda samelana be vibhAgamAM kheDANa zarU thAya ane viziSTa sAhitya-kRtione vipula pAka vahecAI javuM joIe. eka bAjue jANItA sAkSara judA utaravA mAMDe. A kAryane mAtra sAhityakAroe nahi paNa gujajudA viSaye upara eka pachI eka moDhethI vyAkhyAna Ape rAtI asmitA anubhavatI samagra gujarAtI prajAe purA bhIma ane jANItA kavio pitAnAM kAvya saMbhaLAve evI sAmAnya ane utsAhathI apanAvI levuM joIe ane gujarAtI zrImajanatA mATe goThavaNa thavI joIe ane bIjI bAjue niba dha nee pitAnI dhanasaMpatti vaDe AvA garavI gujarAtanA parama vAMcananI zreNI zarU thavI joIe jemAM jene rasa paDe te jAya. utkarSa sAdhaka kAryane purI udAratApUrvaka navAjavuM joIe. AmAM paNa jarUra lAge te vibhAgavAra vaheMcaNI karavI ke jethI paramAnaMda.
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ A inkAra kahe te tAtA maizA ja paDaze saMbaMdha baMdhAya nadi, cetaka haDadhuta thAya ane pitAnA zake, ane je ema bane te je bhAIone "sthAnakavAsI ' , " gAma ke zaheramAM rahevuM tene bhAre paDI jAya. ane A badhuM samAja pAtAthI dUra gayelA lekhavAmAM Ave che te bhAio Ape zene mATe mAtra pote je saMpradAyamAM che tenI cAluM mAnyatA Apa potAmAM bhaLI jaze. paNa te tyAre ja bane ke je e bhAithI pite jarAka dUra javAnI hIMmata karI ane pitAnA enA kahevAmAM AvatA unmArgagamananI Aje upekSA karavAmAM saMpradAyane mAnya nathI evA eka gurU viSe pote jarA vadhAre che. paNa jo Aje ubhI karavAmAM AvelI bahiSkAra pravRttinaM :] yathAsvarUpe amala karavAmAM Ave te pariNAme e badhA paDate Adara darzAvyo eTalA mATe. Aje jyAre cotarapha mAnyatA5rivartana cAlI rahyA che. ane bApa ane dIkarA bhAIone ja mAtra nahi paNa temanA kuTuMbakabIlAne sthAnaka vacce ane pati ane patnI vacce paNa mAnyatAbheda ane vAsI samAja haMmezane mATe gumAvaze, teo. sthAnakavAsI, matabhedo hoya evI apaNI cAlu jIvananI svAbhAvika sthiti samAjathI haMmezane mATe vimukha banaze. A kevaLa khAte. thaI paDI che, tyAre eka cokakasa samAjanA dIrdhadaza AgevAne, vyApAra ane samAja hAsane vyavasAya zANe. samAja te : 1. pitAnIja samAjanA saMkhyAbaMdha bhAi bahenone mAnyatA- kadi naja kare. bhedanA kAraNe pitAnA samAjanI bahAra karavAnI dhamakI Ape, A uparAMta zrI kAnajI muninI pravRttinAM bIjAM game te : | 'e AjanA jamAnAmAM kalpanAmAM Ave tevuM nathI, ema chatAM pariNAma Ave, paNa ApaNe jarUra icchIe ke Aje jana | kamanasIbe eka vAstavika hakIkata tarIke svIkAryA sivAya cAle *, samAja aneka saMpradAyamAM vahecAya che, temAM vaLI kAnajI tema nathI. svAmIne eka navo saMpradAya na vadhe te sAruM. keI no. vizeSataH prastuta samAjabahiSkAranI dhamakInAM be parINAma saMpradAya ubhA thavA na de e ApaNA hAthanI vAta nathI. Ave. keTalAka le ke samAja bahiSkAranA bhayaMkara pariNAmethI paNa A kAI, saMpradAya ubhuM thAya athavA te, puSTa thAya karIne zrI. kAnajI muni viSe aMtaramAM purI zradhdhA ane evuM kaMI kArya te ApaNuM hAthe thavuM na ja joIe. A 'T - bhakti dharAvatA chatAM bahArathI zrI kAnajI muni pratyenI draSTie paNa prastuta saMdha bahiSkAranI pravRtti jarA paNa evA che zradhdhAno InkAra kare. bIjI bAjue jeo potAnI mAnyatAM- egya nathI. kAraNuM ke tame jemane dUra gayelA gaNe chetemane * ne makakamapaNe vaLagI rahe teo potAnI jAta ane kuTuMba para pitAnA lekho ane pitAmAM rAkhe te temanAmAM dUra rahevAnI '' ' , pAra vinAnI sAmAjIka Aphatte tetare. A baMne pariNAmo ane gaNAvAnI vRtti kadi uttejita nahi thAya. paNa eka vakhata zuM samAjanA vizALa hitanI draSTie IcachavA gya che? te AkhA vargane rItasara aLago karyA pachI to temane potAnI " sthAnakavAsI kenpharansane-zrI. kAnajI muninA anuyAyIo paristhitine eka svataMtra saMpradAya tarIke ja vicAra karavAnI nAM bahiSkArane lagatA TharAvane Azaya kAmamAMthI kalaha ane pharaja paDavAnI. AvuM pariNAma zuM iSTa che ane aMdhakAravakhavAdane dUra karavAne che ema kahevAmAM Ave che. paNa dAyaka che?. AvI samAjabahiSkAranI pravRttine vega ApavAthI kaMI paNa zrI khImacaMdabhAIe muMbaI jene yuvaka saMdhanA TharAI kAma ke jJAtinA kalaha ane vIkhavAda. kadI zamana pAmyA upara lekha lakhatAM saMdhabahiSkAra saMbaMdhe meM darzAvelAM keTalAka sAMbhaLyA che kharo ? ulaTuM zrI. kAnajI svAmInA kAraNe vicArene pitAnI anukuLatA purato upayoga karyo che. paNuM Aje je kaleha, vIkhavAda ane khaLabhaLATa kamanasIbe teja mArA lekhamAM meM jaNAvyuM che ke "avA prasaMge vicAre pedA thayA che tene konpharansanA TharAvathI vizeSa protsAhane yogya prazna AvI, bahiSkAra pravRttinA vyAjabI-geravyAjabamaLyuM che, ane kenpharense je deravaNa pitAnA sthAnakavAsI paNAne athavA te aucitya-anaucityane lagate ja che. ghaNI samAjane ApI che te doravaNIne je sthaLa sthaLanA saMgha vakhata Avo bahiSkAra keLa ayogya nyAyapUrNa ane * kharekhara amala karaze te AjanA, sthAnakavAsI samAjanI * vyakita svAtaMtryano rodhaka hoya che, keTalIka vakhata Avo bahisaMkhyAne te ghaNo dhakake lAgaze eTaluM ja nahi paNa prastuta kAra DahApaNuM bhareluM heta nathI ane samAjaMnAM vizALa TharAvanA garbhamAM rahela saha-saMdhabahiSkAranA pariNAme hitene bhAre nukazAnakartA bane che." vaLI AgaLa cAlato sthaLe sthaLe aneka navA, jhagaDAo pedA thaze ane samAjane ' meM jaNAvyuM che ke:- " AvA bahiSkAranA zastrane upAMge chinna bhinna karI nAkhaze. bahuja saMbhALapUrvaka ane asAdhAraNa saMgemAM je re prastuta saMdha bahiSkAranI pravRtti keTalI geraDahApaNuM joIe ane jema vadhAre vizALa samAja; tema zistanI bharelI che eno paNa cheDe vicAra karavA sthAnakavAsI bhAI- ane bahiSkAranA zastrane amala bahu virala saMgema je ene mArI namrabhAve vinaMti che. Aje evI sthiti che ke, ane purI sAvadhAnIthI karavo yogya lekhAya. nahi te pariNAma - keTalAka bhAIo ane keTalIka bahene zrI. kAnajI muninA evuM Ave ke cakkasa samAjanuM rakSaNa karavuM ane vyavasthA anuyAyI banyA che jyAre temanAM anya kuTuMbIjano o jALavavI e jene hetu che te zistanAM pagalAMne ane bahi-- bAbatamAM kAM te upekSA dharAve che arthavA te manathI virodha kArane durUpayoga ke vAraMvAra upayoga te samAjane chinnabhiMtra : cintave che. bhAIzrI khImacaMda verA pitAnA eka lekhamAM karI nAMkhavAmAM pariName." A draSTie Aje akhatyAra . jaNe che ke " zrI kAnajIbhAInI khaMDa sudhInI pathArI che. je karavAmAM AvelI bahiSkAra nItine vicAra karavA sthAnakavAsI. siddhAMtamAM satyanuM anveSaNa nathI, je vastu vastu ja nathI samAjanA agresane mArI namrabhAve vijJapti che. ' enuM astitva TakavAnuM nathI." vaLI teo jaNAve che ke, . ATalI lAMbI carcA bAda sthAnakavAsI samAjane koIpaNa zrI kAnajIbhAI pratye AkarSAyelA bhAIe jyAre kAnajI' aniSTa vyaktine samAja bahiSkAra karavAne hakaka che ke nahi ? bhAInA siddhAMta keTalA viparIta che e jANaze teja ghaDIe kAgresa, melema lIga ke hiMdu mahAsabhA eka yA bIjI vyakita teo sthAnakavAsI samAjamAM dRDha mAnyatA dharAvaMtA. thaI sAme zistanA pagalAM, zA mATe bhare che ? muMbaI jaina yuvaka nI jaze." Ama banevuM saMbhavita nathI ema kaMI kahI nahi saMgha paNa zistapAlana upara ATalo badho bhAra zA mATe dvApaNa bharelA hoya che, keTalIka vAlI ane
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 158 tA. 15-1-4 arIsA AkSepa ma lAge lAM levAnA prasaMga kArDa dhAra hoi zake te abhiprAya saMdhanI mUke che ane zistabhaMga karatA sabhya sAme kema pagalAM bhare ghaDavAmAM AvyA che ane tenA anupAlanano Agraha rAkhavAmAM che? AvA badhA praznone javAba ApavAnI jarUra rahe che. Ave che ane te kAraNe saMghane agatyanA sabhyo gumAvavAno kharI ? Aje jyAre muMbaI jena yuvaka saMdhanI kAryanIti prasaMga paNa Ave che. jaina samAja ke sthAnakavAsI samAja paratve amuka AkSepa thaI rahyA che tyAre uparanA praznonI eka sAgara samAna che, jayAre muMbaI jaina yuvaka saMgha eka thoDI carcA jarUrI hoya ema lAge che. prathama te jema anya nAnA sarakhA sarovara samAna che. sarovaranI paristhiti sAgara koI samAjane temaja sthAnakavAsI samAjane koIpaNa aniSTa ne lAgu paDI zake. sarovaranAM pANI khAM rAkhavA mATe lAgatI vyakita sAme pagalAM bharavAne ane tene jarUra jaNAye pALa joIe ane jaLa zuddhine lagatA cokakasa niyama paLAvA bahiSkRta karavAno hakka che ja e viSe bemata hovA saMbhavI joIe. muMbaI jaina yuvaka saMdha sthAnakavAsI ke derAvAsI nathI, paNa dezanA temaja samAjanA Adhunika saMgamAM jyAre jevA vizALa samudAyanA mArge cAlavA jAya te pitAnuM saMpradAyika matabhedo haLavA thaI rahyA che. vizALa jaina samAja vyakitatva gumAvI bese. sthAnakavAsI ke derAvAsI samudAya temaja janasamAjanI daSTie ApaNe ApaNuM prazno vicAratA zistanI sakhtAInA mArge cAlavA jAya ane potAnI strIthayA chIe, jyAre Adhunika zikSaNane lIdhe ApaNI vArasAgata kArAyalI mAnyatA ke AcArathI anyathA vartanAra sarva kAIdhArmika temaja sAmAjika mAnyatAomAM maulika parivartana ne alaga karavAnA rAhe cAlavA lAge che tenuM AyuSya thaI rahyuM che tyAre temaja sthAnakavAsI samAjanA viziSTa akudaratI rIte DhaMkAI jAya, ane tene samuhadeha bahu thoDA vakhatamAM jarjarita thaI jAya. sage dhyAnamAM letAM paNa prastuta bahiSkAra pravRtti vyakitasvAtaMtrayanuM aNaghaTatI rIte rUMdhana karanArI, bahiSkana bhAIo A lAMbu vivecana purUM karavA pahelAM eka be bAbatane mATe pAra vinAnI Aphata notaranArI ane saravALe sthAnakavAsI khulAse karavAnI jarUra lAge che. zrI. khImacaMdabhAI muM. je. - samAjaneja hAsa karanArI che ane tethI AvI bahiSkAra yu. saMdhanA TharAva uparanA lekhamAM e matalabanuM jaNAve che pravRtti aniSTa ane parityAgayogya che. bIjuM judI judI ke saMdhanI kAryavAhaka samitinI carcA daramiyAna ema kahevAyuM - saMsthAone zistabhaMganA pagalAM levAnA prasaMge prApta thayA ke kadAca dalIlane khAtara. ema mAnI laIe ke sthAnakavAsI " che te ghaNuM kharuM te te saMsthA sAme AgevAna baLavAra koI samAjane pitAnAM koI paNa sabhyano bahiSkAra karavAno eka vyakita sAme levAyA che, jyAre sthAnakavAsI kenpharansane adhikAra hoI zake to paNa e adhikAra bhegavavAne sthAnaka1 TharAva eka prakAranA samuhabahiSkArane uteje che ane tema karavAno vAsI samAja lAyaka nathI. AvA abhiprAya saMdhanI kAryavAhaka ADakataro Adeza Ape che. A doravaNI mArI jevI sAmAnya - samitine kadi hatAja nahi ke che paNa nahi ema huM ane ema chatAM sthAnakavAsI samAjanI hitecchu aneka vyakitao saMdhanA pramukha tarIkenI javAbadArIthI kahI zakuM chuM. mAtra gya nathI lAgatI. trIjuM sthAnakavAsI samAjanI racanA ane eka sabhya prastuta TharAvanI carcA daramiyAna evI matalabanuM muMbaI jaina yuvaka saMghanI racanA vacce asAdhAraNa antara che. jaNAvyuM hatuM ke AjanI paristhitimAM ane saMgho ane vizALa jaina samAjane sthAnakavAsI samAja eka vibhAga che. A jJAtionAM baMdhAraNe Aje je sthitimAM che te saMgomAM paNI bAju digaMbara samAjanuM daLa bahuja nAnuM che, paNa zvetAMbara sthAnakavAsI saMdhane ke anya saMdho ke jJAtione A bahiSkAra mUrtipUjaka temaja sthAnakavAsI samAja ane bhinna samAja gaNAtA karavAno adhikAra rahyo nathI. kAryavAhaka samitinI carcAne hovA chatAM paraspara vacce bahu gADha sAmAjika ane kauTuMbika uparanA AkAramAM raju karIne zrI. khImaca bhAIe saMdha saMbaMdhe astitva dharAve che, temaja aneka dhArmika bAbatamAM badhA viSe bhAre gerasamajutI phelAvI che ane saMdhane bhAre anyAya avAranavAra sAthe joDAya che. vaLI jena jainetara vacce ghaNe karyo che. ThekANe dIkarA dIkarInA sagapaNa saMbadha paNa cAlu nirmANa A uparAMta eka bIjI evI gerasamajutI phelAyelI mAluma thayAja kare che. vaLI Aje sau koIne saMpradAya saMbaMdha paDe che ke saMghanI prastuta kAryavAhaka samitinI sabhAnI carcA janmathI nakkI thAya che ema chatAM amuka saMpradAyanI vyakitao daramiyAna keTalAka sabhyae sthAnakavAsI samAja pratye athavA amuka mAnyatAo dharAve che ema sau koI viSe mAnI levuM te te samAjanA AgevAno pratye tiraskAra darzAvatA uddagAra yogya nathI. Adhunika zikSaNe saMpradAyika mAnyatAnAM mULa kADhayA hatA. huM to e sabhAnA pramukhasthAne hato ane A eTalAM badhAM halAvI nAMkhyAM che ke amuka saMpradAyanI amuka tiraskAra keI paNa sabhya dAkhamyo hoya evuM leza mAtra banyuM ja | ke mAnyatAo ane cokkasa AcAra nakkI karavAmAM Ave ane te upara nathI ema huM satyanI sakSIe kahI zakuM tema chuM. alabatta sahI kare tene ja te saMpradAyano gaNavo ema TharAvavAmAM to AjanA sthAnakavAsI samAjamAM Aje vega pakaDI rahelI samuhabahikeLavAyelA vargamAMthI keTalI moTI saMkhyAne nIkaLI javAne kAra pravRttinI kaI kaI sabhya bahu sakhta TIkA karI hatI, prasaMga Ave e eka moTo savAla che. AjanA anya sAMka paNa ene artha sthAnakavAsI samAja ke tenA agresara pratye tiraskAra darzAvavAmAM Avyo ema karavAmAM Ave te gya nathI. dAyika samAja mAphaka sthAnakavAsI samAjanI paNa AvI aspaSTa je saMdhane udeza jaina samAjanA bhinna bhinna aMge vacce ekatA athavA te pravAhI paristhiti che. bIjI bAjue muMbaI jaina keLavavAne che ane samagra jaina samAjamAM ekatAnI buddhi yuvaka saMdha eka nAnuM sarakhuM maMDaLa che, saSTrIyatA ane vizALa vikasAvAne che te saMdha athavA saMghanA javAbadAra mANu je ghaDie pakSa vipakSanI buddhithI vicAraze, bolaze, athavA jaina samAjane dhyAnamAM rAkhI teNe potAnuM cokkasa baMdhAraNuM vataze te ghathiI saMdhanA astitvanI keDInI paNa kIMmata nahi rahe. ghaDayuM che ane AjanA dhoraNe kevaLa prAgatika vicAro dharAvanAra, - AzA rAkhavAmAM Ave che ke ATalA lAMbA vivecananA sAmAjika krAntinAM svapnAM sevanAra ane rASTranI AjhAdIne - pariNAme zrI. muMbaI jaina yuvaka saMdhanI kAryavAhInA TharAva agrasthAna ApanAra temaja samagra jaina samAjanI ekatA pAchaLa rahele Azaya yathAsvarUpe grahaNa karavAmAM Avaze ane svIkAranArane ja temAM sthAna che. saMdhanA sabhyo mATe upara te saMbaMdhamAM ubhI thaelI aNaghaTatI gerasamajutIo dUra, jaNAvela Azayane dhyAnamAM rAkhIne keTalAka zistanA niyamo thaze. paramAnaMda,
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ ta.: 15-1-44 tA. ka.-mubai yuvaka saMdhanI kAryavAhInA sthAnakavAsI samAjamAM cAlI rahela bahiSkAra pravRttine vakhADI kADhatA harAva sAme viredha darzAvatA je keTalAka sabhyoe rAjInAmAM ApyAM che temanI sAthe kAryavAhI samitinuM tA. 15-1-44nA roja saMdhanA kAryAlayamAM eka snehasa Mmelana yojavAmAM AvyuM hatuM te prasa Mge zrI kAnajI muni ane temanA anuyAyIo saMbaMdhamAM zrI sthAnakavAsI kenpharansanI janarala kamITInA prastAva saMbadhe keTalIka carcA thai hatI. e prastAvane saMdha bahaSkArane lagatA vibhAga nIca mujaba che. "je sthAnakavAsI bhAi zrI kAnajIbhAinA anuyAyI thayA che ane sthAnakavAsI dharmanA siddhAntA, mAnyatAe ane prarUpaNAomAMthI temanI zraddhA naSTa thai ke tevAoe pramANIkapaNe pAtapAtAnA gAmanA saghAmAMthI nIkaLI jaI kalaha ane vikhavAda mITAvavA joie. tevAone sthAnakavAsI saMghanA sabhya tarIke rahevAnA kAi adhikAra nathI. pramukha jaina Ama chatAM re sadhamAMthI snehAe ya thAya ane sthAnakavAsI dharmanA mULabhata siddhAnta, mAnyatAo ane prarUpaNAA virUddha vartana kare, saghamAM kalaha ane vikhavAda jagAve ane sadhanA hitaviddha vartana kare temanI sAme zaratabha'ganA pagalAM levAnA ane temane sthAnakavAsI sabhya tarIke kamI karavAnA sthAnika sadhane adhikAra che." A vibhAgane spaSTa karatAM mArA mitra zrI cImanalAla cakubhAI zAha taraphathI ema kahevAmAM AvyuM hatuM. ke uparanA TharAvamAM samudra bahiSkAranI koi vAta ja nathI. hajI sudhI kAi sAme bahiSkAranAM pagalAM levAyA nathI ane mAtra zrI kAnajI smRtimAM mAnyatA DAvAnA kAraNe ja nahi paNa je e uparAMta sadhamAM kalaha ane vikhavAda jagAve ane sadhanA tivirUddha vartana kare evI koi virala apavAdajanaka vyaktinA ja saMdhabahiSkAra aMtima upAya tarIke uparanA TharAvamAM nirdezAyale che' mArI samajaNa mujaba prastuta harAvanI bhASA ane temAMthI utA bhAva zrI kAnajI muninA anuyAyIonA samuha sadha bahiSkArane ja AgaLa dhare che ane sAmAnya janatA ane sthaLa sthaLanA saMdhanA AgevAna zrI kAnajI muninA anuyAyIo sthAnakavAsI saMghanI mAnyatAo ane sidhdhAntAthI virUdhdha mAnyatA dharAvatA hAine sadhamAM kalaha ane vikhavAda jagAve che. ane tethI kAM aa tee! peAtAnI mAnyatAonA tyAga kare ane ema na bane te teo potapotAnA satramAMthI svecchAe nIkaLI jAya ane je e mujaba svecchAe nIkaLI na jAya temate te sthaLanA saMdhe potAmAMthI kamI kare' AvA bhAvAmAM ja te rAvane samajavAnA che. vaLI prastuta TharAvamAM game te maryAdA sUcavavAmAM AvI heAya te paNa je rIte zrI kAnajI muni sAmenA viredhanI AMdhI vadhatI cAlI che ane sadha bahiSkAranuM AMdolana uparAsta TharAva vaDe je rIte vadhAre ne vadhAre vega pakaDI rahyuM che te dhyAnamAM letAM uparanA TharAvamAM sucavAyalI ahiSkAra - maryAdA sAmAnya leAkAnA khyAlamAM rahevAnI nathI, tenu pariNAma Aje nahi te AvatIkAle samuddha buddhikAramAM ja AvavAnu che. A saMbaMdhe lAlabattI dharavA puratA ja muMbai jaina yuvaka saMghanI kAryavAhInA TharAvanA Azaya che. A bAbatamAM mA kalpanAe khoTI paDe, samuddha bahiSkAranI sabhAvanA pAyA vinAnI puravAra thAya ane saMdha ahiMSkAranA zastrane upayoga ugAmavA puratA ja hatA, tenA yathAsvarUpe. amala karavAnA hetu nahAtA te pAgAmI ghaTanAothI sidda thAya te pachI kAine paraspara kahevA vicAravA jevu raheze ja nahiM ane Aje judA paDatAM tatvA svAbhAvika rIte sadhAi jaze. Avu zubha pariNAma ApaNe jovA pAmIe ane mArA tarkavitarko ane taraze. khoTA paDe evI mArI prArthanA che. pAna da 159 zrI. raNajIta paMDitanu' akALa svargIgamana cAlu mAsanI 14 mI tArIkhe savAre cha vAge zrI. raNajIta sItArAma paMDitanA 51 varSanI ummare thayelA akALa avasAnathI AkhA dezamAM bhAre gamagInInI chAyA pasarI rahI che. 1942 nA ogasTa mAsanI navamI tArIkhe sarakAre je samuha--dharapakaDa karI hatI temAM teo paNa pakaDAyA hatA ane nAdurasta tabiyatanA kAraNe gayA ekaTembara mAsanI AmI tArIkhe temane sarakAre kArAvAsa-mukta karyA hatA. jelavAsa daramiyAna lAgu paDelA vyAdhie Akhare temanA prANa harI lIdhA ane deze eka sAcA sainika gumAvyA. naherU kuTuMba sAthe te lagnasaMbaMdhathI joDAyA hatA ane dezasevAnI dIkSA paNa temaNe tyAMyI ja prApta karI hatI. te dezanA eka sAcA vinamra sevaka hatA. temaNe AgevAna hAvAnA kadi dAvA karyAM nahAtA. dezanI mUka sevA karavI ane kAi paNa kaTokaTInA samaye rASTrIya AjhAdInA jhaMDA hAthamAM pakaDIne ubhA rahevu ane je kAMi yAtanAo sahevAnI potAnA bhAge Ave te zAntithI sahI levI-A temanI varSIbharanI jIvanacaryA ane tapasyA hatI. temanA jevA zakitazALI . ane ema chatAM nirabhimAnI deza - sevA bahu ja virala jovAmAM Ave che. temanu ane paDita vijayAlakSmI jevA rUpaguNa ane zrI-sa Mpanna daMpatI yugalA paNa Aje dezamAM keTalAM jovA maLe? AvI sarva prakAre samAnadharmI joDI . Aje khaMDita thai ane vijyAlakSmI paMDitanu jIvana sAthIvihANu thai gayu. zrI. raNajIta paMDita potAnI pAchaLa. traNa putrIe mukI jAya che, jemAMnI meTI be putrIo hAla amerikAmAM abhyAsa kare che. temanA kuTuMba pratye AkhA deza uMDI ane dabharI sahAnubhUti dAkhavI rahyo che, jeNe A duniyAmAM sukha, zAnti ke sagavaDanI kAMda paravA karI nahAtI te paramAtmAnA dhAmamAM parama zarmAnta maLe evI ApaNe prArthanA cinhavIe 1 adhyApaka zrI. eca. bI. gAMdhInuM akALa avasAna muMbainI se'Ta jhevIyarsa kAlejanA adhamAgadhI bhASAnA adhyApaka zrI. aeca. khI, gAMdhInA 32 varSana bahu nAnI ummare thayelA akALa avasAnanI noMdha letAM bahu lagIrI thAya che. temanA jaina kuTuMbamAM janma thayA hatA ane punAnI navareAjajI vADIyA kAleja dvArA khI. e.nI parIkSA prathama vargamAM pasAra karIne te kAlejamAM te phaeNlo nImAyA hatA. tyArabAda temaNe ema. e.nI parIkSA uMcI kakSAe pasAra karIne suvarcyudrakameLavyA hatA ane suratanI ema. TI. khI. kAlejamAM thoDA vakhata kAma karyA bAda ardhamAgadhInA adhyApaka tarIke teo keTalAka samayathI senTa jhevIyarsa kolejamAM joDAyA hatA. temanI adhyApaka tarIkenI TuMka kArakIdI daramiyAna ardhamAgadhI vyAkaraNa ane sAhitya upara temaNe sAta pustako pragaTa karyAM hatA ane cAra pustaka taiyAra karelA 6jI apragaTa paDelA che. temanA aneka zikSaNasaMsthAmI sAthe gADha sabaMdha hatA ane zeThe hIrAcaMda gumAnajI kheAgamAM teo dhArmika temaja ardhamAgadhInA vargo calAvatA hatA. teo svabhAve khuba maLatAvaDA ane prakRtithI bahu vinamra hatA. temanA avasAnathI eka AzAprada bhASAzAstrI ane sAhityakAranI jaina samAjane khoTa paDI che. temanA AtmAne paramAtmA parama zAnti a paramAnada,
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 prabhu-va mAtherAna gA sapTembara mAsanI jIvaleNa mAMdagImAMthI bacI javA bAda havAphera mATe devalAlI lagabhaga be mAsa jai AvyA pachI daza divasa mAtherAna javAnuM paNa thayu.. mAtherAna kherIaMdarathI upaDatI TrenamAM gerala thane javAya che. teralathI eka nAnI parvatagADI upaDe che, jene nAnAM bALakA dIvA* sInA bAkasanI gADI athavA khAbAgADInA nAme ALakhe che. mAtherAnanI e nAnI TrenanA DabbA ApaNI TrAmanA DabbA karatA paheALAmAM aradhA bhAganA ane laJAmAM paNa aradhA bhAganA haiAya che. uMcAImAM ekAda chuTa nIcA hoya che. terala sTezanathI . mAtherAna paNa raste sAta mAli ane TrenanA raste 10 thI 11 mAla che. mAtherAnanI TekarI upara caDatI Trena eka meTA ramakaDA jevI lAge che. parvatanI TekarInA caDhAvALA bhAgamAMthI rastA banAvIne pATA nAMkhavAmAM AvyA che. te upara ADA avaLA cakrAvA laine Trena dhIme dhIme paryaMtanI TekarI- upara caDhe che ane e vakhate TrenamAMthI mAtherAnanI keTalIka suMdara jagyA, DhALAve, khINA tathA lIlI harIALIthI maneAhara lAgatAM zikhare jovAnI taka maLe che. ane e suMdara dRSyA jovAthI AMkhane ThaMDaka ane ArAma maLe che. A nAnakaDI Trena bAMdhavAnuM sAhasa ArA zAha sedAgara zeTha sara AdamajI pIrabhAie kheDayuM. kahevAya che ke e Trena zista bhaganI sATI ( pRSTha 155 thI cAlu ) zistanI soTInA prahAro game tema kaDakAithI dharmagurUodrArA tema ja jJAtinA paMthe| ... ane gharanA vaDIledrArA karavAthI ja jaitA ane samasta hiMduzmanI dharma tathA samAjanI hAlata chinnabhinna thai che. gAMdhIjI ke anyamatIomAM amuka guNo che ema kahevA mAtrathI kahenAra upara dharmI gaNAtA loko zistabha ganI seTI uThAve che. bhaNelA jainetA paNa hAlamAM AgamA vAMcavA lagyA eTale zrAvAne have te viSe manAi karavI pheAgaDha che ema vadanArane paNa zistabhaMgatI senrI batAvavAmAM Ave che. sAte kSetramAM zrAvaka zrAvikA kSetra hAlamAM sIdAya chaeN, eTale te tarapha ja mukhyatayA dhyAna ApavuM. yeAgya che ema kahI tApaNa zistabhaMganA prahArAnA bhega thavu paDaze. kAi asAmAnya zakitazALI zrAvaka hAya te! emanA tarapha svAbhAvika rIte ja samAja taNAi jAya che, tyAre paNa samAjane zistabhaMganI seTInA prahArI khAvA paDe che. tethI samAjamAM anaikaya upaje che e spaSTa dekhAi Ave che, chatAM zistabha ganI sATI tA calAvavAmAM AvatI jAya che. e pravRttine laIne ja jaina samAja chinnabhinna thayA che. judA judA karakAvALAee zistabhaMganI seTI kaDakAIthI arasaparasa calAvI che. tene laine jANe ke judA judA dharmanA ja hAya evI rIte rIte traNe krikAvALA varte che. vadhAre paDatI udAratAmAM zaithilyanA doSa che, paNa vadhAre paDatI kaTTaratAmAM te tatvAnanA deSa che. eTale samAja zithila bane enI teTalI pIkara na karavI joie jeTale samAja saMkucita, kaTTara rUDhIcusta ane enA karavI joe. jAtaanubhavathA me joyu che ke kadI kriyA nahi karanArA jyAre kare che tyAre sArI rIte karI pragatimAna bane che, jyAre ha Mmeza krayA karanArA rUDhIcuste avanata banatA jovAya che eTale zithila ke udArenA sAme zistabhAganI seTI uThAvavAmAM lAbha karatAM hAni ja vadha re che ane rUDhIcustane papAvAmAM kAMi paNa lAbha nathI paNa hAni aTalI badhI che ke je paraparA hAlamAM sthAvaze te mULa siddhAnta vagaranIja DAya. eTale sudhArakAne kega avakAza muzA ApavuM joIe. tema nahi karavathI ATalA paMthe ane jAti duvanamAM nirpaNa thayA che je dharmane, zAsanane ane samAjane nukasAna pahAMcADI rahela che. ATalo pathAne ane jAtione sarjavAmAM zistabha ganI soTI ja javAbadAra che. munizrI kumudavijayajI, jaina tA. 15-1-48 pAchaLa temaNe lAkhA rUpI kharca karyuM ane kheATa khamI, jenA pariNAme Aje mAtherAnanI sahelagAha ATalI AsAna banI che. mAtherAnanI TekarI nIcA uMcA caDhANavALI che. AkhI TekarI upara eka sarakhA bahu uMcA nahI ane bahu nIcA nahI evA jAbu, aMjIra vagere judI judI jAtanA jhADeAnI lagAra bharI hoya che. eka sarakhA uMcAinA jhADa ane tenA lIlA harIALA pAMdaDAthI AkhI mAtherAnanI TakarI ati bhavya ane manahara uparAMta zAMta ane ThaMDakavALA lAge che. TekarI upara nAnAmeTA 'galAe bAMdhavAmAM AvyA che. mAtherAnamAM myunIsIpAlITI che, je myunIsIpAlITI leAkAnI taMdurastI mATe khAsa dhyAna Ape che ane tenI Arthika sthiti sara gaNAya che. bIjI zeTha kherAmajI jIjIbhAinI hAspITala che. haravA pharavA mATe judAM judAM peinTa uparAMta ALA mATe pAMDe ple grAunDa ane meTerA mATe ragI pArka che, jyAM sAMjanA aneka kuTukhe kravA jAya che ane temanAM TALAM jAme che, ahiM ApaNe muMbainA heMgIMga gArDana upara pharatA hAie evu bhAna thAya che. mAtherAnanI TekarI uparathI kudaratanuM saudarya jovA mATe judI judI jagA che ane te poinTanA nAme ALakhAya che. mukhya pe|inTA nIce mujaba che-peneramA, gA, hArTa, makI, hanImuna, luisA, zArloTa, ceka, elekajhAnDrA, vanaTrIhIla, ArTIsTa. paNa bIjA paNa aneka meTAM peinTa che. dareka peinTa parathI dUra dUranA pradeze temaja parvatamALa jovAya che ane enA bhavya AkAra, manehara gagana cUmatAM zikhare| ane lIlI vanazrI ApaNane mugdha kare che. nAnA mAtherAnanA judA judA peinTa upara page cAlIne karavAmAM koi judA ja AnaMda Ave che. pazu je leAkA cAlI zake tema na hAya temanI mATe rIkSA tema ja gheDAnA vAhana tarIke upayoga karavAmAM Ave che. mane te caDhANu caDhavA utaravAnI DAkaTaronI manA hatI, tethI mArA mATe rIkSAnA upayega karavA sivAya bIjo kASTha upAya ja nahetA. rIkSAne eka mANasa kheMce che ane pAchaLathI e mANasA haDasele che. paheleja divase rIkSAmAM besIne nIkaLatI vakhate mane vicAra thavA lagyA ke karavAnI ApaNI dRcchA puravA mATe maso ApaNane khece ane tethI temane khuba zrama paDe evA vAhanano upayoga karavA icchavA yogya che ke nahi ? mAtherAnamAM lagabhaga 100 rIkSAe che. tene kheMcatA darekane khAra cauda AnA rAja maLe che. lagabhaga badhI rIkSAnA mAlIko ghaNu kharU judA hoya che ane te mANase rAkhI rIkSA bhADe pherave che, rIkSAnI kImata Azare 300 3 pIAnI hoya che. rIkSA pheravanArane paDatA zramathI upajatA trAse mArA mana upara ghaNA uDI attara karI ane AvI jAtanI majurIthI nabhavAne 'sarajAyalI prajAnI garIbI viSe mane aneka vicAro AvyA, ApaNAmAM zramajIvI ane dhanajIvInA be vargo che. ane dhana jIvA zramajIvIone majurI ApI kharIdavAnA peAtAne vaka che. ema mAne che ane evA gumAnathI race che. rIkSA khecanArane ApaNe tenI pAsa rIkSA kheMcAvI tenA badalAmAM mahenatANu ApIe chIe, je mahatANu tenI bhukhane ghaTaDavA kAma lAge che. AmAM kazu ayogya navA ema keTalAka mAne che. A dalIla kadAca sAcI hAya ne pammu kAzma mANasane kheMcIne peTIyu' meLave e mAsAnI daSTie hIMg patabharyuM che e zaka vananI vAta che. mAtherAna muLathI cAra kalAkanA rastA upara agni nehara ane zAMti, sukha ane sagavaDa ApanAra, havA khAvAnu ane pramANamAM saratuM, madhyama vargane bahu bhAre na paDe evu eka sthaLa che. AvA A vakhate mane pahelIvAra anubhava thayo. maNilAla mAkamacaMda zAha maNilAla mAkamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. zrI mubai jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzakaH zrI mudraNasthAna : sUryakAnta pri. presa. 451, kAlabAdevI roDa, muMbai. 2
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbai jena yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra : Regd. No. B. 42661 hI thA prabuddha na ': " * taMtrI : maNilAla mokamacaMda zAha, varSa : 5 aMke : 19 muMbaIH 1 phebruArI 1944 maMgaLavAra. lavAjama rUpiyA 2 - * * *** - - - - AcArano atyAcAra kavivara ravIndranA TAgeranA keTalAka mananIya lekhene zrI nagInadAsa pArekhe anuvAda karyo che ane te dhI mahAgujarAta pablIzIMga kaMpanI taraphathI pUrva ane pazcima e nAmathI pragaTa thayela che. temAMthI nIce lekha je kavivara TAgere i: sa. 1892mAM lakhelo te sAbhAra upUta karavAmAM Ave che, . prastuta lekhamAM kaDA, kAnti, kAka, la, ane tila zabdo Ave che. kaDA eTale deDI, calaNI nANAM tarIke je dravinimaya' thatuM. te suravanAra A badhAM rAkhyo che. pahelAMnA vakhatamAM keDInuM calaNa hatuM ane pAchanI cha keDI e hisAbe dravinimaya pati. 1 kahA (keDI)=3 mAnti je kAka= } & 'ti 80 tila. A gaNatarI nujaba te te zabdAvA sAta ca.je levAtI revAtI. paramAnaMda). ke "aMgrejImAM pAuMDa che, ziliMga che, penI che, phArliMga che. ' ane hajAro viSayanA vamaLamAM nAkhI dIdhA che. A uparAMta ApaNe tyAM rUpiyA che. AnA che, kaDA che, krAMti che, dakti che, pAchA, paMDita vaLI Dara dekhADe che ke tame hiMdunA deva khUba kaThora ' kAka che. tila che...... agreja ane bIjI prajAe nAnA nAnA cho, tame kaDA, krAMti, daMnti, kAkane hisAba paNa choDatA nathI. bhAgane hisAbamAM letI nathI; ApaNe nAnA nAnA bhAgene ema jo hoya te te hiMdune saMsAranA koI. sAcA kAmamAM, hisAba paNa rAkhIe chIe, choDatA nathI.....hiMdu kahe che ke mAnavanA koI mahAna anuSThAnamAM bhAga levAne vakhata ja na maLe. dharma - jagatamAM paNa kaDAkrAMtine vicAra karavAnuM hoya che, svayaM to te tamArA moTA kAryamAM "geTalI" mArI kevaLa tamAre zuddha 1 bhagavAna kaDAkrAMti paNa choDI detA nathI. eTale ja kadAca hiMdu- hisAba gaNagaNu kare paDe. tame je zobhA-sauMdarya-vaiciyamaya te oe sAmAjIka anuSThAnamAM paNa kAka krAMti zuddhAM choDayAM nathI, sAgarAmbarA pRthvImAM amane mokalyA che, te pRthvIne te paryaTana | kaDAkrAMtine paNa vicAra teo karI gayA che ne tenAM vidhividhAna karIne jovAya paNa nahi. tame je unnata mAnavavaMzamAM amane paNa karI gayA che."-sAhitya, 3 jo bhAga, 7 mo aMka. janma ApyuM che, te mAnanI sAthe sammaka paricaya karavA A badhI bAju sarakhI rIte saMbhALavI e mANasane mATe ane temanAM duHkhanuM mecana karavuM, temanI unnati sAdhavA mATe ' | duHsAdhya hoya che. eTalA mATe mANase koI ne koI bAbatamAM vividha prayatno karavA-e to asAdhya thaI paDe. kevaLa zuddha . chUTachATa mUkIne cAlavuM ja paDe che. ' ' parivAramAM, zudra gAmamAM baMdhAI rahIne, gharakhUNe besIne gatizIla kevaLa thiyarI-siddhAMtane ja je vaLagI rahevAnuM hoya te vipula mAnava-pravAha ane aMgata saMsAra tarapha najara paNa te tarma kaDA, kAMti, danti, kAka, sUkSma, atisukSma,ne sUkSmAti- nAMkhyA sivAya pitAnA sudra dainika jIvananAM kaDA krAMti gayA sUkSma TukaDA laine paNa gharamAM besIne, pATI gaNitanA vicitra karavAM paDe. Ane nahi aDuM, tene paDachAyA nahi lauM, amukanuM dAkhalAo gaNyA ke te cAle, paNa kAryamAM utaratAM ja ati khAuM nahi, amukanI kanyA na lauM, A rIte uDIzate rIte suma aMzane chADIne ja cAlavuM paDe che. nahiM te hisAba besIza, DhIMkaNI rIte cAlIza, tithi, nakSatra, divasa, kSaNa, lagnane meLavavAmAMthI kAma karavAne vakhata ja nahiM maLe. ' vicAra karIne hAtha paga calAvIza, ema karI karIne kamaMhIna , '; kAraNa, sImArekhA te kAIka jagyAe daravI ja paDavAnI. kSudra vananAM TukaDA TukaDA karI nAkhI, rUpIyAnI badAma koDI, 'tame sahama hisAbI che, ane dakti kAka sudhI hisAba gaNavA, karIne meTa Dhagale banAvo, eja zuM amArA jIvanane udeza mAMgatA ho to tamArA karatAM sUkSmatara hisAbI jarUra kahIM zake che? hiMdunA devatA ! tamArI zuM evI AjJA che ke ame ke kAka AgaLa ja zA mATe aTakI javu? vidhAtAnI dRSTi jo mAtra hiMdu' ja banIe, mANasa na banIe ?' - anaMta sUma che, te ApaNA jIvanane hisAba paNa anaMta aMgrejImAM eka kahevata che-"penIvAIjha pAuMDa phulIza , samanI dizAmAM ja beco joIe. nahi te temane pUrepUre baMgALImAM tene tarajume Ama thaI zaMka-keDI chuTe nahIM, ane sateSa na thAya--teo kSamA nahi kare. rUpiye dekhe nahi, eTale ke keDI para vadhAre paDatuM dhyAna rAkhavA vizuddha takenI daSTie AnI virUddha koI kazuM kahI zake ke jatAM rUpiye ja kara paDe. enuM pariNAma e Ave ke ema nathI-paNuM kAryanI dRSTie jovA jaIe te hAtha joDIne vATe vajanI jema, paNa gAMTha sarakI rahI jAya'-chavapara AvIne vinIta svare ApaNe " kahIe-"prabhu, amArI pAse anaMta AMTA mAravAmAM uNapa naha paNuM gAMTha DhIlI. ApaNA dezamAM ' . zakita nathI e tame jANo che, amAre kAma paNa karavuM paDe che paNa evuM ja banyuM che. vidhivyavasthA, AcAra vicAra tarapha | ", ane tamArI AgaLa hisAba paNa Apa paDe che. amArA atizaya dhyAna ApavA jatAM, manuSyatvanAM svAdhIna ucca aMga jIvanane samaya paNa a9pa che ane saMsArane mArga paNa tarapha avahelanA karavAmAM AvI che. kaThina che. tame amane deha Ape che, mana ApyuM che, ane sAmAjIka AcArathI mAMDIne dharmanItinI dhruva AjJAo sudhI .. ApyuM che, 'sudhI ApI che, buddhi ApI che, prema Apyo che. A badhAmAM ja eka sarakhI kaDakAI karavAne lIdhe pariNAma e cAnyuM ke : ane e badhA bejA sAthe amane saMsAranA dvArA lokonA ' ApaNuM dezamAM samAjanIti dhIme dhIme sudaDha ane kaThaNu banI ' - - * * * *
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 162 prabuddha jaina tA. 1-2-44 gaI che, paNa dharmanIti zithila thatI jAya che. koI mANasa gAyuM bhAre paNa ati sama tarka kahe che ke je mANasanI svataMtra te tene samAjanI sajA bhogavavI paDe ane tenuM prAyazcitta - buddhi upara saheja paNa AdhAra rAkhavAmAM Ave te devayoge karavuM paDe, paNa mANasanuM khuna kare te prAyazcita karyA vagara ja kAkadAMtane hisAba paNa na maLe, kAraNu mANasa ThAkara khAIne zIkhe samAjamAM sthAna pAme evA dAkhalAnI kaMi khoTa nathI. rakhene che-paNa saheja Thokara khAtAM ja je pApa thaI jatu hoya te tene hindu vidhAtAnA hisAbamAM kaDAkrAMtinI bhula paDe, eTalA mATe zIkhavAnI taka ApyA vinA nAkamAM nAtha paherAvIne calAvavA pitA ATha varasanI aMdaraja kanyAne paraNAvI de che ane mATI eja yuktisaMgata che. chokarAne cAlatAM zIkhavavu hoya te paDavA umare paraNAve te nyAtabahAra thAya che. vidhAtAne hisAba devuM joIe. tenA karatAM tene gharaDa thAya tyAM sudhI keDe laIne meLavavAnI bAbatamAM samAja je ATalI badhI jhINI najara pharavuM eja sArUM, ema karIe te te paDe paNa nahiM ane rAkhatuM hoya, to pele pitA pitAnA uUkhala cAritryanA chatAM tenuM haravApharavAnuM paNa cAlu rahe. dhULanI eka kaNa paNa seMkaDo dAkhalA pUrA pADyA chatAM ye zA mATe samAjamAM svamAna lAgI te hiMdunA devatA AgaLa hisAba ApavuM paDe che, jALavIne rahI zake che? A te kAkadaMtine hisAba kahevAya? eTale manuSya jIvanane telamAM nAkhIne zIzImAM nItimyujhiyamanI huM jo aspRzya nIca jAtane sparza karUM, te samAja mane pradarzana.ya vasturUpe rAkhI mukavuM eja salAhabharyuM che. tarataja e daMti hisAba viSe sAvaceta kare che, paNa huM jo enuM ja nAma-kaDI choDe nahi ne rUpiye dekhe nahi." zuM julama karIne e nIca jAtanAM dharabAra khedAnamedAna karI nAkhuM, sAcavyuM ane zuM khAvuM? tene koI vicAra karatuM nathI. "kavite samAja mArI pAse e "rUpiyAno hisAba mAge che kharo? kaMkaNamAM vANijya vinimayamAM A pramANe lakhyuM che. roja roja rAga, deva, bha, meha, mithyAcaraNa dharmanItina zukutAra badale mukatA dine bheDA badale DA" pAyAne khedI rahyAM che, ane chatAM snAna, tapa, vidhivyavasthAmAM | (chIpane badale metI Ape ne gheTAne badale ghaDA) talabhAra paNa truTi paDatI nathI. AvuM nathI najare paDatuM. ApaNe paMDita bhegA kaMIne khUba carcA karIne chInA - huM ema nathI kahetA ke hiMdu zAstramAM dharmanItimUlaka badalAmAM matI ApavA taiyAra thayA chIe. je mAnasika svApApane pApa nathI kahyuM, paraMtu manuSyakRta sAmAnya sAmAjika dhInatA na hoya te pApa puNyane kaze artha ja rahetuM nathI. niSedhane paNa tenI samAna kakSAnA gaNavAthI sAcAM pApanI te svAdhInatAne bhega ApI ApaNe nAmamAtra puNyane nagada. vRzyatA svAbhAvika rIte ja ochI thaI jAya che. atyaMta maTI gaNIne tijorImAM bharyuM che. A medanImAM uMcanIcane vicAra muzkela banI jAya che. aspRzyane pApa puNya ane utthAnapatanamAM thaIne ja ApaNuM manusparza karavA ane samudrayAtrAthI mAMDIne narahatyA sudhImAM badhA khyatve uttarottara parikruTa thatuM jAya che. svAdhIna bhAve ApaNe je pApa ne apApa ApaNAM dezamAM bheLaseLa thaI gayAM che. meLavIe chIe te ja ApaNe sAco lAbha hoya che; avicArapApanivAraNanA paNa evA ja seMkaDe sahelA rastA che. pUrvaka bIjAnI pAsethI ApaNe je grahaNa karIe chIe te ApaNu pApane beja jema jotajotAmAM vadhI jAya che, tema ApaNane mamatuM nathI hotuM. dhULa kAdavamAM thaine, AdhAta jyAM tyAM tene phagAvI devAmAM paNa sthAna che. gaMgAmAM snAna saMdhAnamAM thaIne, patana-parAbhavane vaTAvIne AgaLa vadhatAM vadhatAM karI AvyA eTale zarIrane mela ane nAnAM moTAM badhAM pApa je baLa saMcaya karIe chIe, te baLa ja ApaNuM cirajIvananuM vAI gayAM. jemAM rAjyamAM meTI marakI cAle tyAre dareka maDadAne sAthI banI rahe che. dharatI upara paga zuddhAM mAMDyA vinA, dugdha* mATe judI judI ghora kheravI azakaya thaI paDe che ane phenazunna puNyazayAmAM zayAne rahIne hiMdunA devatA AgaLa amIrathI mAMDIne phakIra sudhInA badhAne ja haga karIne ekaja jIvanane, ati niSkalaMka hisAba taiyAra karI ApI zakAya-- paNa meTA khADAmAM nAkhI dai saMkSepamAM aMtyeSTi saMskAra patAva te hisAba eTale zuM? eka kArUM kaTa khAtuM. temAM kala ke nahi paDe che-tema ApaNA dezamAM khAtAM, satAM, uThatAM, besatAM hoya ane AMkaDe ye nahi, heya. rakhene kaDAkrAMti kAkadaMtinI bhUla eTalAM badhAM pApa thAya che ke dareka pApanuM svataMtra prAyazcita paDe e bIke AvakajAvaka ke silaka kazu ja rAkhavAnuM nahi. karavA jaIe te samaya ja nahi maLe; eTale thoDe thoDe vakhate ' nirdoSa saMpUrNatA mANasane mATe nathI. kAraNa, saMpUrNatAmAM eka sAmaTAM nAnAM moTAM badhAM ja pApane bhegAM karI ati eka prakAranI samApti rahelI che. mANasa A jIvanamAM ja samApta saMkSepamAM eka samAdhimAM nAkhI AvavAM paDe che. jema AMTA nathI. jeo paraleka mAnatA nathI, teo paNa svIkAraze ke eka vaDhanA jevA sakhata tema gAMTha sarakaNuM. chevanamAM ja mANasanI unnatti-saMbhAvanA purI thaI jatI nathI. AvI rIte, pApapuNya e mananA dharma che, e vastu nIcalI zreNInAM prANIo janmakALe mAnavazizu karatAM mANasa dhIme dhIme bhUlI jAya che. maMtra bhaNavAthI, DUbakI vadhAre paraNuta hoya che. mAnavazizu bilakula asahAya hoya che. mAthA, chANu khAvAthI pApa nAza pAme che evI mAnyatA bakarInA baccAne cAlavA pahelAM paDavuM nathI paDatuM. jo vidhAtA svIkAravI paDe che. kAraNa, mANasane jo mANasa tarIke na gaNIe AgaLa cAlavAne hisAba ApavAno hoya te bakarInuM baccuM ane yaMtra tarIke gaNIe te tenA manamAM paNa pote yaMtra che ' kAkadaMti suddhAM hisAba meLavI ApI zake, paNa mAsanA e zrama pedA thAya che je sAmAnya lAbha nukasAna, vepAra patananI koNa gaNanA karaze ? jagAra sivAya bIjA koI paNa viSayamAM tene svataMtra buddhi prANIonA jIvananI maryAdA saMkucita hoya che, tema cheDe calAvavAne avasara ApavAmAM na Ave-jo uThavuM, besavuM, sudhI jaIne ja unnati karatAM aTakI jAya che-eTalA mATe haLavuM, maLavuM, aDavuM, khAvuM-e badhuM paNu je tene mATe daDha AraMbhakALathI ja teo zakitazALI ane samartha hoya che. mAbhAve nakkI thaI gayeluM hoya, te mANsamAM je eka svataMtra sanA jIvanane paridhi bahu vistiNuM hoya che, eTale te lAMbA mAnasika dharma hoya che, te dhIme dhIme bhulAto jAya che, pApa vakhata sudhI apariNata ne durbaLa rahe che. puNya badhuM ja yaMtranA dharma che ema mAnatAM muzkelI paDatI prANIo je svAbhAvika nipuNatA laIne janme che te nathI ane tenuM prAyazcita paNa yaMtrasAdhya lAge che. agrejImAM 'InsTrikaTa' kahe che. baMgALamAM ApaNe te sahaja
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-2-84 . ' prabhuSa jaina che. bIjI bAjue AvanAra navAM mahArANa koInA gharanI karIne jaina samAjanuM dhyAna kheMcanAra ane AMkha udhADanAra ' gRhiNI hatAM ane AgaLanA saMsAra saMbadhe eka bALakanI teo saithI pahelA hatA. sthiticusta vargo temaja ziSyarlobhI mAtA hatAM. "rAjAne gamatI rANI, game tema karIne ANI'. prastuta AcAryoe temane vagAvavAmAM temaja herAna karavAmAM bAkI lagnaghaTanA pAchaLa Aveja koI itihAsa tarI Ave che. hiMdu rAkhI na hatI. ema chatAM paNa temaNe A praznane pitAne ' strInuM lagna heka thaI zake nahi ane te pachI tenI sAthe banAvyuM hatuM ane game tevI viSama paristhitine temaNe purI nAmadAra gAyakavADa kAyadesara lagna karI zake nahi. tethI AjanAM niDaratA ane bahAdurIthI sAmano karyo hate. vaDodarA rAjya navAM mahArANI AgaLanAM dhaNIthI chuTA thavA mATe musalamAna bALadIkSA aTakAyatane je dhAre karyo tenuM temaNe makakamapaNe thayAM ane e rIte paraNelA dhaNIthI chuTAcheDA lIdhA. vaLI pAchI samarthana karyuM hatuM. A uparAMta ANaMdajI kalyANuMchanI peDhInA muzkelI. musalamAna strIne hiMdu rAjA zI rIte paraNI zake? teo eka pratinidhi hatA. vaDodarA rAjyanI dhArAsabhAnA teo tethI pAchAM teM bAI hiMdu thayAM. dharmane upayoga AtmAnI eka AgevAna sabhya hatA. vIsanagaranA jAhera jIvanamAM temanuM unnati arthe che ema kahevAmAM Ave che, paNa teja dharmano agrasthAna hatuM. gujarAtI sAhitya pratye teo uMDI abhirUci ATalo badho aihika upayoga che ane pitAnA svacchedane pAra dharAvatA hatA. teo sArA lekhaka ane navalakathAkAra hatA. pADavAmAM paNa dharma ATalo badhe madadarUpa thaI zake che te te "amRta saritA' e temanI jANItI navalakathA che. vIsanagara ' A kIssAthI ja jANyuM. kekanI paraNelI strI, AgalA gharathI viSe vipula mAhItI ApatuM temaNe eka sacitra pustaka racyuM thayelA saMtAnanI mAtA, hiMdumAMthI musalamAna, musalamAnamAMthI hatuM. AvI anekadezIya pravRttio sAthe jemane saMbaMdha hatA pAchI hiMdu-evI eka strI pinAthI kaMIka rIte caDiyAtI eka ane jAhera jIvana jemanuM zuddha, sevAniSTa ane niDaratAthI mahArANInA nasIba ane rathAnane ThAkare mArI gAyakavADanAM bhareluM hatuM tevA zrI mahAsukhabhAI cunIlAlanA videha thavAthI mahArANI bane che ane AjanA gAyakavADa mahArAja te jaina samAjane, gujarAtI sAhityane temaja vaDedarA rAjyanI svargavAsI sayAjIrAvanA gAdI vArasa je sayAjIrAve prajAne moTI khoTa paDI che. paramAtmA temane parama zAnti arpe ! bI. cImanAbAI sAthe game teTale aNabanAva hate ema chatAM paNa eka upara bIjI strI keravAne svapna paNa vicAra karyo yajJa samAraMbhamAM thanAra daza lAkhanuM pANI - na hatA ane je sayAjIrAve sAmAjika kSetramAM aneka kAyadAo dIlhI khAte eka moTe yajJa samAraMbha yojAI rahyo che. karIne pitAnuM nAma ane kArakIrdI cirakALa mATe ujajavaLa A yajJanA kriyA kAMDamAM 1100 5Dita rokAvAnA che ane A ' karI hatI te sayAjIrAvanA gAdIvArasa sara pratApasiMharAve yajJa samAraMbha 11 divasa sudhI cAlavAne che. yajJa kuDa A dhRNAspada lagna karIne mAtra pitAnI AgaLanI strIne racAvAnA che ane temAM puSkaLa dhI, anAja temaja sAkarane tema ja pitAnA saMtAnane kola karyo che. eTaluM ja nahi homa thavAne che. yajJakuMDa pATe 6000 ITano upayoga karavAmAM paNa eka upara bIjI ramI thaI na zake: evA rAjyanA AvanAra che. A prasaMge saMkhyAbaMdha loke yajJanA darzane Avaze. pite karelA kAyadAnuM manasvIpaNe ullaMdhana karIne rAjya tema ja temanI sagavaDa mATe jamanA nadI upara . be navA kAmacalAu - prajA ubhayane meTAmAM meTo vidroha karyo che. kamanasIbe pule bAMdhavAmAM AvyA che. A yajJamAM Azare daza lAkha IgleMDa jevuM vaDodarAnuM rAjya baMdhAraNa nathI. rUpIAne dhumADo thaze evI vakI rAkhavAmAM Avaze. eka IglaDanI prajA jevI vaDodarAnI prajA svatvazALI nathI. nahi bAjue khAvApIvAnI cIjonI bhAre taMgI che. bIjI bAjue te Ave lAyaka rAjA AvuM apakRtya karyA pachI khAdya padArthone ja jaMgI pAyA upara hama thavAnuM che. rezananA vaDedarA rAjyanA siMhAsana upara eka ghaDI paNuM TakI ne A muMjhavatA jamAnAmAM sarakAre A badhuM kayI rIte ane zA zake ane te svecchAe e sthAnano tyAga na kare te prajA hisAbe purU pADayuM haze e eka koyaDe che ane jyAre tene be ghaDimAM uMcakIne pheMkI de. kamanasIbe histhAnamAM TaLI bhukhamare tarapha prajanane bharakhI rahyo che ane janatAne AmAM rAjAo bhAre vicitra darajajo dharAve che. rAjakAraNamAM teo bhukhe duHkhe cImaLAI rahyo che tyAre AvI uDAugIrothI bhareluM aMgreja sarakAranA kevaLa gulAma che paNa sAmAjika kSetramAM dhArmika anuSTa na A duniyA upara kayuM svarga utAravAnuM che e teo uparathI surakSita heIne temaja nIcenA prajAvarga pratye kalpanAmAM AvatuM kalpanAmAM AvatuM nathI. mANase .bhale bhukhe mare ! jene peTa kevaLa bI javAbadAra hoine bInaaMkuza AkhalAnI mAphaka vartA vAra nathI ane bhukha paNa nathI evA de tRpta thavA ja joIe, zake che. temanA badhA ja AvA hoya che ema vAse jene mAnavatA sAthe kazI nisabata nathI evI dhArmika ghelachAnAM - jarA paNa Azaya nathI, paNa temanA svachaMda ke manasvItA upara che * AvAM upahAsagya ane glAnijanaka pradarzane jyAM tyAM bharAyo, svAbhAvika aMkuza rahe evI paristhitine ApaNA kamanasIbe ja kare e bhAre zocanIya che. gaye varSe jaina samAje pAlItANA sarvathA lopa thaye che ane eTale ja ApaNe tyAM upara jaNAvI khAte AvuM pradarzana karyuM hatuM. A varSe sanAtana dharma samAja e mAla te zocanIya ghaTanAo avAranavAra banyA kare che. * raste cAlI rahela che. hInabhAgI bhAratavarSamAM na bane teTaluM ochuM! zrI mahAsukhabhAi cunIlAlanuM zekajanaka avasAna. sara zAMtidAsa AsakaraNa -vIsanagaravAsI zrI. mahAsukhabhAI cunIlAlanAM 67 varSanI ane nAmadAra vAisaroyane pATI ' ummare tA. 23-1-44 nA roja nIpajela avasAnanI noMdha : muMbaInA A varSanA zarIpha sara zAntidAsa AsakaraNe letAM bahu dilagIrI thAya che. zrI. mahAsukhabhAI jaina zvetAMbara : hiMdanA nAmadAra vAIsarAyanA muMbaI khAtenA Agamana daramiyAna . mUrtipUjaka vibhAgamAM baLadIkSavirodhI hIlacAlanA eka prakhara temanA sanmAnAthe eka moTI pArTIne samAraMbha ye hatuM pracAraka tarIke khuba jANItA hatA. bALadIkSAno anartha sAme. ane temAM lagabhaga paMdarase mahemAnane netaravAmAM AvyA hatA.' jorazorathI pakAra uThAvanAra ane te sabaMdhamAM avirata parizrama alabata A pArTImAM nahAtA khAdya padArtho ke nahetuM surApAnalaIne saMkhyAbaMdha lekhe tathA patrikAo lakhIne temaja bhASaNe mAtra vividha prakAranA peya padArthothI mahemAne e sateSa mAnavAne che.
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 prabuddha jaina ta:. 1-2-44 hatA. zarIphanA hoddA upara sAdhAraNa rIte ke rAjyaniSTa zrImaMta AgevAnanI sarakAra daravarSe nimaNuka kare che ane potAnI rAjya- - niSThA pradarzita karavAnI AvA prasaMge zarIphane taka ApavAmAM Ave che ane AvI takane AvA zarIphe pitAnA jIvananA asAdhAraNa lahAvA tarIke gaNIne vadhAvI le che. kahevAya che ke vAIsaroya je aMgreja sarakArane viziSTa pratinidhi muMbaI nagarIne pitAnAM pagalAMthI pAvana kare tyAre muMbaI nagarIne zarIpha eTale ke nagarazeTha vAIsaroya sAhebanuM Ama svAgata kare e kaMi kALathI cAlI AvatA zirasto che. paNa A ziraste zuM koI evuM baMdhana che ke game tevA viSama saMgamAM ane game tevI viparIta paristhitimAM paNa enuM anupAlana thavuM ja joIe ? Aje jyAre rASTranA ziromaNi netAo jelamAM purAyelA paDayA che ane jagavaMdya mahAtmA gAMdhIjI jIvatA daTAyA jevI sthitimAM mUkAyA che, sarakArI damananItine ekasarakhe amala thaI rahyo ' che ane AkhA dezamAM kevaLa vaTahukamethI rAjya cAlI rahyuM che- A AkhI rAjakIya bAju te bAjue rahI paNa eka bAju ghanaghora vizvayuddha cAlI rahyuM che ane bIjI bAjue asaMkhya prajAjano mAtra annanA abhAve A leka choDIne paraloka sIdhAvI rahyA che, jyAre sAmAnya prajA gaNu aMdarathI temaja bahArathI baLI rahela che tyAre mAtra rASTrIyabhAvanA khAtara nahi paNa mAnavatA khAtara paNa Avela bhavya pATI samAraMbha mulatavI rakhAye hata te zuM khArUM khATuM thaI javAnuM hatuM ? koNa kahe che hiMdusthAnamAM rAjakIya maDAgAMTha che ? koNa kahe che gAMdhI jelamAM saDe che tenI koIne jarA paNa paDI che? keNuM kahe che hiMdu- sthAnamAM aMgreja sarakAranA rAjyavahIvaTa saMbaMdhI prajAne jarA paNa asaMtoSa che ? ema hoya te vAIsaroya mATe AvA bhavya . - sanmAna samAraMbha A bhUmi upara kadi paNa saMbhave kharA ? * jyAM sudhI A dezamAM amIcaMdanI paraMparA jIvatI che tyAM sudhI aMgreja sarakAranuM hiMda uparanuM svAmitva salAmata che ! paramAnaMda, eka carcApatra ' (pRSTha 165 thI cAlu) yAyIo vadhAravAnA irAde hatA eTale svAbhAvika rIte uhApoha ghaNe thayo. AvA keTalAka bhAio' hajI paNa sthAnika sanI AgevAnI ke vahIvaTa choDI de, saMdhamAM kaleza ke manaduHkha thAya evA prasaMge ubhA ja na kare te potapotAne mArge jAya temAM koine vAMdho nathI. AvI sthiti lAvavI temanA hAthanI ja vAta che. zrI kAnajI muni sthAnakavAsI sAdhu rahyA nathI athavA temanA tarapha AkarSAyela bhAIonI thelI mAnyatA parivartana thaI che te mATe ke temane virodha karatuM nathI. tene tAjo dAkhala saMtabAlane che. teo sthAnakavAsI sAdhu rahyA nathI, temanuM keTaluMka vartana sAdhunA AcArathI keTaleka daraje juduM che. chatAM saMkhyAbaMdha sthAnakavAsI bhAIe temanA pratye AdarathI jue che, temanI pravRttiomAM sAtha Ape che, temanA lakhANe jaina prakAza chApe che. kAraNa ke nathI teo navo paMtha sthApavA nikaLyA ke nathI temanA anuyAyIo temane nAme saMghamAM kaleza karAvatA ke taDa paDAvatA. teo zAntithI samAjahitanI pravRttio karI rahyA che. paNa huM to ema kahuM chuM ke kenpharansanA nivedanane A bhAga ke jenA arthe viSe ApaNI vacce matabheda che paNa zuM hovuM joIe te viSe moTe bhAge ApaNe ekamata chIe-te te e nivedanane gauNa bhAga che. keTaleka sthaLe sthAnika sa mAM utpanna thayela tAtkAlika vikaTa paristhitine pahoMcI vaLavA sucavela antima upAya che. tene durUpayega na thAya te mATe konpharansa jAgRta che. sthAnakavAsI samAja pitAne pAsa thAya tene khoTane vyApAra nahi kare tema kahevAnI bhAgye ja jarUra che. sauthI mahatvane prazna ke jene viSe ApaNI vacce koI matabheda nathI te te e che ke zrI. kAnajI muninA vicAra samasta jaina samAjane hAnikAraka che ane samAjane tethI cetava rahyA... tene cirapariNAmI mArga egya pracAra che ane konpharansa te jANe che. tenA nivedanane aMtima bhAga nIce mujaba che. 1. "zrI kAnajI muni tarapha je bhAio atyAre AkarSAyA dekhAya che, temane mATe bhAga temanA vicAre jaina dharmanA siddhAMtathI keTalA viparIta che ane vyakita ane samAjane keTalA hAnikAraka che te samajyA hoya tema lAgatuM nathI. AthI ema lAge che ke evA bhAIone unmArge doravAI jatA aTakAvavA mATe ane bIjAo te tarapha na AkarSAya evI cetavaNI mATe jenadharmanA siddhAMtathI zrI kAnajI muninA vicAre keTalA viparIta che te batAvavA kAThiyAvADa sthAnakavAsI saMdha samitie je pracAra ane prakAzana kArya karyuM che te pravRttine A janarala kamITI AvakAre che ane te pravRttine banatI sahAya karavAnuM janarala kamITI svIkAre che." jana yuvaka saMdha A kAryamAM potAne phALe barAbara Apaze te kenpharansanA nivedananA eka gaubhAganI carcA karavAmAM teNe je samaya ane zakita kharacyA che te vyartha nahi jAya. muMbaI 26-1-44 lI. snehAMkita, cImanalAla zAha hastaudyoga rAhata rojanA AjanI asAdhAraNa mAMghavArInA vakhatamAM taMgI anubhavatI bahenone rAhata ApavAnA hetuthI zrI bhaginI samAja ane muMbaI jana yuvaka saMgha taraphathI cAla jAnyuArI mAsathI eka thAjanA amalamAM mUkavAmAM AvI che. A yojanA anusAra muMbai ane parAMomAM vasatI ane sUtara kAMtatI ane potAnA kuTuMbanA nirvAha mATe madadanI apekSA dharAvatI bahenane temaNe pote kAMtela sutaranuM je mahenatANuM cukavavAmAM Ave che tethI bamaNu mahenatANuM cukavavAne kAlabAdevI upara Avela khAdIbhaMDAra sAthe tema vIlepAralenA khAdImaMdira sAthe prabaMdha karavAmAM Avyo che. je kaI bahenane A rAhatano lAbha levAnI apekSA hoya tene nIce jaNAvila koI paNa sthaLethI pAsa kADhI ApavAmAM Avaze, 1 bhaginI samAja kAryAlaya, - rAvaLa bIlDIMga, lemIMgTana roDa. - 2 muMbai jena yuvaka saMgha kAvosaya. rasIlvara menzana, dhanajI TrITa. '3 khAdIbhaMDAra, kAlabAdevI roDa. - 4 khAdImadara, vilepArale. A bAbatanA pAsa meLavanAra bahenane potAnA hAthe kAMtela sUtaranA kaMtAmaNa badala cAlu dhoraNe je rakama ApavAmAM Ave che. tethI bamaNuM rakama khAdI bhaMDAra (kAlabAdevI reDa) athavA to khAdImadira (vAlapAla) taraphathI cUkavavAmAM Avaze. A rAhatane lAbha je bahenane je tArIkhe pAsa kADhI ApavAmAM AvyA haze tyArathI cAra mahInA sudhI maLaze. A cIjanAne vinA rasa kAca 0 teTalo lAbha laIne pitAnA kuTuMbanI maryAdita AvakamAM thoDI ghaNI puravaNI karavA muMbaI ane pAMnI bahenane AgrahapUrvaka vinaMti karavAmAM Ave che. hastaudyoga rAhata samiti. temane e ma kahuM vacce matabheda kAvya-te te
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-2-44 prazudhdha jaina sadha samAcAra zrI. NilAla mAkamada zAhanI udAra sakhAvata saghane apAyelI rU. 13000 nI kama tA0 24-1-44 nA rAja maLelI sa MghanI kAryavAhaka samitinI sabhAmAM zrI maNilAla mekamacaMda zAhe nIce jaNAvyA mujaba upayAga karavA mATe rU.13000 nI rakama saMdhane ApavA potAnI icchA darzAvI. rUA. 10000 saMdhanA sArvajanika pustakAlayanA cAlu nibhAva ane vikAsa pAchaLa upayoga karavA mATe rUA. 2000 zrI. paramAnaMda kuMvarajI kApaDIAnA pragaTa temaja. apragaTa lekhAmAMthI pasaMdagI karIne Azare 300 pAnAnu pustaka saMdha taraphathI pragaTa karavA pAchaLa rUA. 1000 rekavA, ane tevI rIte zrI. vrajalAla dharamacaMda medhANInA pragaDha temaja apragaTa lekhA tathA vArtAomAMthI pasa MdagI karIne Azare 300 pAnAnuM pustaka saMdha taraphathI pragaTa karavA pAchaLa anna rU. 1000 rAkavA ane te banne puratA sa MdhanA sabhyo temaja prabuddha jainanA grAhakAne AchI kImate ApavA temaja bahAra paNa e pustakanu vecANa karavuM ane e pustakA vecAtAM je rakama pAchI maLe temAMthI saMdha taraphathI pustakaprakAzana khAtu zarU kambu' ane te . dvArA AjanA jamAnAne anukuLa ane prAMtazIla vicAreAvALuM sAhitya pragaTa karavu. rUA. 1000 khekhe prevInsIyala narsIga esesIezanane nasa thavAnA Azare cAra varSanA abhyAsakrama purA karIne narsane DIplenA meLavavA icchatI kei paNa jai / bahenane dara mAse rU!. 20] nI ziSyavRtti ApavA pAchaLa rU. 1000] te upayoga karavo. saMdhanI kAryavAhaka samitie zrI. NilAla mekamacaMda zAhanI sa ne upara mujaba dAna ApavAnI pRcchAne saharSa vadha.vI lIdhI ane A rI.mAM saMdhanI vAcanAlaya-pustakAlaya pravRttine majabuta banAvavA mATe zrI. maNilAla meAkamacaMda zAhanA upakAra ApavAmAM AvyA hatA. * paramAnaMda kuMvarajI kApaDIA cImanalAla cakubhAI zAha vrajalAla dharamacaMda meghANI amIcaMda khemacaMda zAhu - the t zrI. maNilAla mekamacaMda zAhane rUA. 10000 nI thelI ApavAnA niya 3 tA. 24-1-44 nA rAja maLelI saMdhanI kAryavAhaka samitie zrI. maNilAla mAkamacaMda zAhe jaina samAjanI temaja rASTranI je anekavidha sevAe karI che te dhyAnamAM laine temanA mitrA, snehIe ane prazaMsakeAnA Adara cihnarUpe rUA. 10000 rakama ekaThI karIne thelInA AkAramAM temane arpaNa karavAno TharAva karyo che ane te mATe sAta sabhyonI eka samiti nImavAmAM AvI che, jenuM vijJApana patra A aMkamAM anyatra pragaTa karavAmAM AvyuM che ane te uparAMta zrI, maNilAla mekamacaMda zAhanu nAma sudhA vAcanAlaya pustakAlaya sAthe joDa ane temane sadhavA mAnanIya maMtrI nImavA evI saMdhanI sAmAnya'sabhane bhalAmaNa karavAne nirNaya karyo che. vAcanAlaya pustakAlaya samitinA navA maMtrI tA. 12-1-44 nA reAja maLelI sAMdhanI kAryavAhaka samitinI sabhAmAM vAcanAlaya pustakAlaya samitinA maMtrI zrI bhogIla amRtalAla jhaverInuM AveluM rAjInAmuM svIkAravAmAM AvyuM hatuM ane temanA sthAne zrI manasukhalAla hIrAlAla lAlananI nImaNUMka karavAmAM AvI hatI. sagha ta AMka sAmAnya sabhA. zrI. mubai jaina yuvaka saMdhanI vArSika sAmAnya sabhA pAyanI upara Avela gADIjInI cAlamAM zrI. je. zve. mU. konpharansanA kAryAlayamAM tA0 6-2-44 ravivAranA rAja bapore 3aa vAge maLaze. A sabhAmAM vArSika vRttAnta raju thaze temaja anya kAryo uparAMta madhanA adhikArIo temaja kAryavAhaka samitinI cuTaNI karavAmAM Avaze. sarve sabhyAne vakhatasara hAjara thavA vinaMti karavAmAM Ave che. maMtrIe, mubai jena yuvaka saMgha zro. suSmai jaina yuvaka sa`gha kAryAlaya 45/47, dhanajI sTrITa, muMbai 3. tA. 24-1-44 sujJa mahAzaya savinaya vijJapti ke muMbai jaina yuvaka saMdhanA matrI ane 'prabuddha jaina' nA ta MtrI zrI. maNilAla mekamacaMda zAhanI Aja sudhInI jaina tema ja jainetara samAjanI anekavidha sevAe dhyAnamAM laine zrI mubai jaina yuvaka saMdhanI kAryavAhaka samitie rU. 19,000)nI thelI AvatA mArca mAsa puro thAya te pahelAM ekaThI karIne temane arpaNa karavAneA TharAva karyo che. zrI maNilAla mAkamacaMda, zAha mubaI jaina yuvaka sadhanA teA prANarUpa che ane te sa'dhane vikasAvavAmAM temaNe tana, mana temaja dhanane je phALe ApyuM che tene AMka AkavA zakaya ja nathI. chellAM chellAM zrI mubaI jaina yuvaka saMdhanA pustakAlayane rUA. 10,000nI rakama ApIne tema ja bIjA kAryo mATe rUA. 3,000 ApIne Aja sudhInI temanI sevAo upara temaNe kaLaza caDhAvyo che. A uparAMta muLanI jANItI jana sasthA zrI jaina zve. mU. kenpharansa, zrI mahAvIra jaina vidyAlaya, saMyukta jaina vidyAthI gRha, zrI zakuntalA kAntalAla izvaralAla kanyAzALA, temaja anya jana temaja jainetara sasthAenI paNa temaNe aneka rIte sevA bajAvI che temaja Arthika madade pazu ApI che, jaina yuvaka pravRttinA te eka apratima sutradhAra che. A uparAMta rASTrIya pravRttiomAM paNa temanA sevAgmAne kaLA nAnA sute nathI. Apa zrI.. maNibhAIne aMgata oLakhe che ane temanI vividha pravRttiethI vAkegAra che. zrI. maNibhAInI AjasudhInI sevAone aMge temanA viSe jaina jainetara samAjamAM je AdarabhAva rahelo che tene mUrta svarUpa ApavAne lagatI mejanAne ASa vadhAvI leze evI AzA che. amane jaNAvatAM AnaMda thAya che ke zrI. mANubhAinA keTalAka aMgata snehIoe ! yeAjanA hAtha dharavAnuM nakkI thavA sAthe chuTaka chuTaka Azare rU. 2500) nI rakama bharI ApI che. A kAryamAM ApanA phALA mAkalI ApavA temaja zrI, maNibhAi sAthe sabaMdha dharAvatA vargamAMthI bane teTale kALA ekaThA karavA ame maNibhAi sanmAna samitinA sabhyo Apane vinaMti karIe chIe. A bAbatane javAba upara jaNAvela saranAme lakhI mokalavA vijJapti che. lI. ApanA vizvAsapAtra mitre tilAla cImanalAla koThArI tArAca'da lakSmIcaMda kAThArI pravINacaMdra hemacaMda kApaDIA manubhAi gulAbacaMda kApaDIA
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 170 prazukra zrI kAnajI muni viSe zrI, mu. jai. cu, sa`ghanI kAryavAhUka samitinu nivedana zrI kAnajI muninAM jaina dharma viSayaka mantavye ane pravRtti saMbaMdhe zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanI kAryavAhaka samiti tarathI nIce mujaba nivedana pragaTa karavAmAM Ave che. (1) Aja sudhImAM jaina paraMparA aneka nAnA meTA kAMTAmAM vaheMcAtI AvI che. kAMTAbhedane AkhA RtihAsa ema batAve che ke te te kAMTA kAi evI tAttvika vastune kAraNe nathI thayA ke je vyakitagata athavA sAmAjika kalyANanuM Avazyaka kAraNa hoya. ghaNA kharA gA ane kAMTA na jevA kriyAkAMDa ane upAsanAbhedanI AgrahI vRttimAMthI janmela che. phAi tyAgI gaNAtI ke paMDita manAtI vyakitanA manamAM amuka bAhyAcAra paratve khAsa vicAra AvyA ane teNe te vicAra upara vANIbaLe, yukitabaLe ke tyAgabaLe eTalA badhA vadhAre paDatA bhAra mUkayA ke jene lIdhe svayaM vicAra karavAmAM asamartha, zAstranA vAstavika marma nahi samajanAra ane lAgavagamAM taNAi janAra keTalAye bhAibahene nAnI moTI chAvaNImAM vaheMcAi gayA. enA pariNAme AgaLa jatAM nirarthaka sAkhIta thayelI evI te ja bAbata paratve kAMTA vadhatA ja gayA. Ane lIdhe jaina samAja ghasAtAM gayA. teNe na vAparyuM buddhibaLa ke na pepyu AdhyAtmika baLa. bIjAM aneka kAraNane lIdhe je kauTuMbika ane sAmAjika bhAva chinnabhinna thayA che te badhAMe karatAM A kAMTAbhede jaina samAjanA zarIrane vadhAre pramANamAM ane uDe lagI chinnabhinna karyuM che. A nakara hakIkata che. evI sthitimAM zrI. kAnajI muninI sAmAjIka ane AdhyAtmika hitathI vimukha evI prarUpaNA ane pratti kAi paNa vicArazIla jaina ke jainetarane AvakAradAyaka lAge tevI che ja nahiM. tethI zrI mu Mba jaina yuvaka saMdhanI kAryavAhaka samiti potAne makakama abhiprAya vyakata kare che ke je bhAgme ane bahenA sAmAjIka tema ja AdhyAtmika yANunA qhacchuka hAya temaNe AvA eka navA phrAMTAne uttejana ApI ghasAyalA jaina samAjane vadhAre ghasAvAmAM bhAgIdAra thavuM yAgya nathI tema ja mAnavajIvana sAthe kAi paNa 'meLa na heAya evI AkAzapuSpa samAna vAtenI pAchaLa paDI jaina samAjane vadhAre upahAsapAtra banavAmAM nimitta thavu RRtu nathI. (2) jaina dhama mULamAM nivRtti pradhAna che. jyAre teNe samAjanu rUpa dhAraNa karyuM tyAre tenA jIvanamAM nivRttine bhAsa hAvAM chatAM pravRtti ja mukhya banatI cAlI. eka bAju vRti vinA saMdha ane samAjanuM jIvana azakaya ane bIjI nu mUlagata nivRttinI bhAvanAnuM pradhAnapaNuM paNa cheADavuM azakaya. A guMcavaNamAM nivRtti ane pravRttinA keTalAya kheATA khyAlo samAjamAM sthira thayA. AvA khoTA khyAlathI kheMcI javA vizALaSTi jaina mAcAryoe nizcaya ane vyavahAra daSDi pRthakakaraNa karyuM; paNa jema sarvatra bane che tema jaina samAjamAM paNa A e darzanA bheda samajanAra ane samane amalamAM - mUkanAra vila vyaktie ja pAkI che. sAmAnya yuga mAM te vyavahAranI bhrAmaka kalpanAmAM taNAI jAya che athavA tA nizcayanI zuSka brahmavArtAmAM kasI haya che. jyAre jIvanamAM sAce ja nizcaya aMze paNu pragaTa thAya che tyAre tenA vyavahArika jIvana sAthe teTale a Mze sumela sadhAya ja che. tevIja rIte jyAre vyavahArika jIvana kharU ane pramANika 1. 1 24y hAya che tyAre temAM nizcayadRSTi anivAryapaNe DrAya ja che. sAcA nizcaya ane sAcA vyavahAra vacce kadI viredha hote ja nathI. eka svastha AtmA che te bIjo svastha de che. A vastu cirakALathI jaina zAstramAM suspaSTa rIte varNavavAmAM AvI che ane je vicAra karI zake tene dIvA jevI spaSTa bhAse tema paNa che. paNa Aje du:khe sAthe kahevu paDe che ke zrI. kAnajI muni je nizcayanI vAtA kare che ane jarIte nizcayanA upadeza ApI kAMika navu' ja kahetA DrAya ema prarUpe che te vAstavika rIte nathI sAcI nizcaya dRSTi ke nathI sAcI vyavahAra dRSTi. emanA upadeza ane lakhANAno taTasthapaNe vicAra karatAM emAM aneka bhramaNAonu ane vahemanu prabhutva dekhAya che. zrI kuMdakuMdAcAya ane temanI koTinA aneka vidvAna digabara ane zvetAMbara zAsrakArAnI tema ja svataMtrapaNe AdhyAtmika vicArA karanAra jana sa`tAnI tatvaprarUpaNAnA kaseTIe kasatAM zrI kAnajI muninA nizcayanaya viSeno Agraha kevaLa bhrAmaka ane aneka visaMgatiothI bharelA mAluma paDe che. na (3) zrI kAnajI muninA keTalAMka vidhAna ane samagra vaLaNu sarve sAdhanamArganuM virodhI che, eTaluM ja nahi paNa mAnavasabhAnI vyApaka bhAvanAne pratikuLa jovAmAM Ave che ane AjanI kAi paNa sAmAjika ke pAramArthika pravRttine poSaka nathI evA temanAM lakhANAno vicAra karatAM zrI. muMbaI jaina yuvaka saMdhanI kArya - vAhaka samitinA dRDha abhiprAya baMdhAya che ane tethI AjanA mAnavasamAjanI pragatine poSanArI je. kAi vividha pravRttio cAlI rahI che tene zrI kAnajI muninI vicAra-prarUpaH sahAyaka te nathI, eTalu ja nahi paNa aneka pratyAdhAtI khaLenu ane pragativirodhI tattvanuM samarthana karanArI che. e bAbata tarapha jaina samAjanuM khAsa dhyAna kheMcavAmAM Ave che. upara jaNAvela dRSTibiMduAthI zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanI kAryavAhaka samiti zrI. kAnajI muninI vartamAna pravRtti ane temanAM mantavyo sAme peAtAne virodha rA kare che. maMtro, muMbai jaina yuvaka saMgha. saghanI rAhata pravRttiH zrI muMbai jaina yuvaka saMghe zarU karelI rezana temaja rAkaDa rAhata ApavAne lagatI pravRttine Aje 90 jaina kuTue lAbha lai rahyA che. A uparAMta tA. 15-12-43 nA aMkamAM pragaTa karavAmAM AvelI hasta udvega rAhata pravRttinI zarUAta jAnyuArInI pahelI tArIkhathI karavAmAM AvI che. sadharnu rAhata kArya zarU karyAne Aje lagabhaga cAra mAsa thavA AvyA che ane tenA lAba aneka garIba jaina kuTubene maLI rahyo che. sutara katAmaNane lagatI rAhata yojanA sArvajanika che ane tene paNa sAre lAbha levAze evI AzA ra che. rezana tathA rokaDa rAhata pravRttine prAraMbha cAra mAsanI avadha bAMdhIne zarU karyAM hatA tenA lAbha letA keTalAka kuTuonI rAhata-muddata thoDA vakhatamAM purI thaze. temane rAhata ApavAnu kArya cAlu rAkhavu ke kema te praznA vicAra sadhanI kAryavAhaka samitie turatamAM karavAne raDe che ane A bAbatanA niyA AdhAra prastuta kAryamAM bahArathI keTalI Arthika madada AvavA saMbhava / tenA upara rahe che. Aja sudhI A kArya mATe nANAMnI mAMgaNI karavAmAM AvI nathI paNa have prastuta kArya cAlu rAkhavA temaja vistAravA mATa jAhera janatAnA Arthika TekAnI khAsa jarUra ubhI thaI che, ratilAla cImanalAla kAhArI. maMtrI, rAhata samiti, zro muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla meAkamacaMda zAha, 45-87 dhanajI sTrITa, muMbai, mudraNusthAna : sUryakAnta pri. presa. 451, kAlabAdevI roDa, muMbai, 2
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbaI jaina yuvakasaMghanuM pAkSika mukhapatra , Regd. No. B. 4266. prabuNa jenA - taMtrI : maNilAla mokamacaMda zAha, - 16 : 5 muMbaiH 15 phebruArI 1944 maMgaLavAra lavAjama rUpiyA 3. bAlazikSaNa : (baginI samAjanA . ena, mALavI bAlamaMdiranA tA. 22-1-44 nA roja ujavAyalA vArSika utsava prasaMge pramukhasthAnethI zrImatI saralAdevI aMbAlAla sArAbhAie eka mahatvapUrNa ane mArgadarzaka vyAkhyAna ApyuM hatuM. A vyAkhyAnamAM gRha ane zALAnA sumeLa upara re bhAra mukavAmAM Ame che ane tene eka prakAranA "pAga' tarIke varNavavAmAM Ape che te tethI vadhAre dhyAna kheMce te vicAra che, bhaginI samAjanA kAryakartAo taraphathI sAMpaDelI prastuta vyAkhyAnanI nakala ahiM sAbAra pragaTa karavAmAM Ave che. paramAnaMda) jaganA gaMbhIra ciMtakone samajAtuM jAya che ke dezanuM e sarvanI pachavADe krAntikArI daSTi rahelI che ane e ke jagatanuM navuM sarjana Arthika ke rAjakIya sudhArAnAM thIMgaDAM krAMtikArI daSTinuM rahasya pAmavA mATe je zaktinI apekSA ' ' " dArA nahi, paNa vyakitaonI yathAyogya keLavaNI dvArA ja sAdhI rahe che te tapa. zabdathI vyaMjita thAya che. : - zakAya ema che ane vyaktionI keLavaNInI vAta karatA, saheje ' bALake bAlamaMdiramAM divasane keTalo samaya rahI zake ? samajAya ema che ke ene sarve AdhAra bALakanI keLavaNI divasane pAMca cha kalAka bAda karatAM, bAkIne samaya teo upara che. A rIte thatuM navIna nirmANa kadApi Ahai cakita pitAne ghera ja gALe che. teo Ama, bAlamaMdira karatAM, pitAnAM kare evuM tvarita nahi heya, chatAM, te pAyAmAMthI heI, tenI mA bApa ane kuTuMbI janonA saMbaMdhamAM vizeSa rahe che. te sthiratA ane sacoTatA mATe be mata hoI zakatA nathI. malIna bALakanI, ke koInI paNa cetanAnA vibhAga thaI zakatA nathI, spardhAnA dUSita vAtAvaraNathI dUra rahI, jAte ja nirmANa karelI, paNa ke jethI, bALaka bAlamaMdiramAM ke anya zALAmAM, mAtra keLavaNI . sayama sAthenI svataMtratA ane svAzrayanI paristhitimAM ucharelAM pAme, ane zALAnI bahAra, ghara ke mahollAmAM, te akriya ' bALake, potAnA vyakitatvamAM je uttama ta che, te prakaTa , besI rahe, athavA te ArAma le. amuka kalAke ghaMTa vAge, ne . karatAM thaze, tyAre ja samAja sAcI pragati karI zakaze. keLavaNI zarU thAya ane pharI dhaMTa vAgatAM, te pUrI thAya, ' A sarva zakayatAo bAla keLavaNInI nUtana dRSTimAM rahelI evI rIte bALakanuM ke koInuM paNa cit taMtra ghaDAyuM nathI. che ema mAruM spaSTa mAnavuM che. paNa te sAthe eTaluM paNa spaSTa ema. cetanAnA ke kaLa4NInA vibhAga karI zakAtA nathI. che ke kevaLa bAlamaMdira kADhayAthI ane sAdhane vasAvyAthI, e keLavaNI te eka niratara cAlatI kriyA che. tethI, cetanA temaja zakayetAo ApoApa siddha thaI jatI nathI. ba hya sAdhane keLavaNI, samagra rUpe levAnA che. AthI ApaNe mATe spaSTa ubhA karyAthI ApaNe kRtyakRtya thaI jatAM nathI. zikSako ane saMcA- samajavuM. Avazyaka bane che, ke dhara ke bAlamaMdira te zuM paNa " lake ema mAne ke sAdhanA zaNagArathI nUtana bAla keLavaNInAM ApaNA mahelA ane rastAmAM jatAM AvatAM mANase, najare ? caDhe gatimAna thaI gayAM ane mAbApa ema mAne ke ApaNA . paDatAM sarva do, ApaNA vinedanAM. sAdhano, bALakanI najare bALakone ekAda bAla maMdiramAM mokalIne ApaNe dhanya banI paDate sakaLa manuSya vyavahAra -e sarva, bALakeLavaNInI dRSTie, gayAM, te e vicArasaraNImAM bhUla rahelI che ema mane lAge eka bIjAne pUraka banI rahevAM joie. rastAmAM najare paDatAM che, mUka sAdhanamAM evI kaMija zakita nathI ke jethI gaMbhIra daye, raste jatAM mANasenI vAtacIta, e zuM bALakanAM kumaLAM maMthana vinA, navIna kaLavaNInuM navanIta ApoApa upara magaja upara asara nahi karatAM hoya. kharI rIte te, ApaNe tarI Ave. sAdhanane je yegya upayoga karavAmAM na Ave samAja suzikSita ane sadA jAgRta hoya, te jAheramAM AyAse te te ADe mArge doranArAM nIvaDe e pUre bhaya che. ke anAyAse, eka paNa dazya evuM prakaTa na thavuM joIe, ApaNe jo sadA jAgrata na rahIe te, sAdhanAmAM enI eka prakA- eka paNa zabda e na uccArA joIe, ke jenI, bIjAo ranI mohinI rahelI che ke jenAthI ApaNane mithyA dhanyatA upara, ane khAsa karIne bALake upara, mAThI asara thavA pAme. anubhavavAne na saheje caDhe ema che. temAMthI bacavAne paNa atyAre te e zubha dinanI mAtra kalpanA karavAnI rahe che. ane " ApaNu AdarzanI siddhine mATe, dIrghaciMtana, manuSyanA bAhya vyavahArane, A daSTie niyamita karavAnI ApaNI zAstrIya prayAge, ane zikSaka ane mAbApane sAce, ane zAMta nathI. e te jyAre dareka jaNa, pitAnI javAbadArI gADha sahakAra tadana Avazyaka che. ApaNuM sa jema samajanArUM thAya tyAre bane. tethI hAla te ApaNe gRha ane ucca ane krAntikArI che, tema tene prApta karavAnAM sAdhane paNa bAlamaMdiranA vAtAvaraNamAM niyamana ANIne sateSa mAnavAne eTalAM ja kaThina ane eka prakAranA navIna tapanI apekSA rahe che. A niyamana, gRha ane bAlamaMdira vacce dRSTi rAkhanArAM che. nUtana bALa keLavaNInI daSTie je sAdhana manAya ane AcaraNanI bAbatamAM ekatAnatA ane sumeLa sAdhIne ja che te koI sAmAnya arthamAM samajavAnA nathI. e sAdhananI ANI zakAya ema che. eka ja sUra ane eka ja tAlathI, yejanA, tene zAstrIya upayoga ane bALakane adhikArabheda- gRha ane bAlamaMdiranuM jIvanasaMgIta cAlavuM joie. gRha ane
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 15 2-44 zALAnA A sumeLane, cora nuM gauravabharyuM nAma dhaTe che. hiMdu tattvajJAnanA prasiddha yogomAM, A vorDa umerIne tenI sAdhanA karavAmAM Ave te vyaSTi ane samaSTinA samavAyI jIvananI sArthakatA siddha karI zakAya e viSe zaMkA rahetI nathI. A A bAlamaMdiranA zikSaka mAbApa sAthe saMparka sAdhavAno prayatna kare che, te ghaNuM ja stutya che. AthI zikSaka ane mAbApa bane bALakanI sarva pravRttiothI vAkepha rahe che ane e rIte bALakane samagrarUpe samajI zakAya che. vikasita thatA bAlamAnasane gya dizAmAM vikAsa thaI rahe te mATe tenA mAnasanuM jJAna, sUkSma avalokana ane apAra samabhAva ekalAM ja nahi, paNa sAthe bAlamAnasa mATe sanmAnuM hovuM Avazyaka che. A bAbatamAM zikSako te ghaNe aMze zAstrasaMpanna hoya che ane paddhatithI paNa vAkepha hoya che. paNa sAmAnya rIte mAtApitA, temanA nityanA bIjA vyavasAyane lIdhe temaja bAlakeLavaNI yathArtha rIte zuM che te praznanI upekSAne lIdhe eTale aMze taiyAra hetAM nathI. prathama te A ukSiA dUra karavAnI che. ApaNe mAbApe samajavAnuM che, ke bALakeLavaNI e ApaNuM paNa kAma che, ane ApaNA gharamAM paNa te ApaNe jAte ja hAtha dharavI joIe che. e jotAM, bALakone bAlamaMdiramAM mekalavAnA rahe che ja. A keLavaNInA uttama paripAkane arthe, mAbApe cIvaTa ane sUkSmatAthI ene abhyAsa ane avalokana karyA vinA cAlaze nahi, eTalAthIja ApaNe dhArelo artha siddha thaze nahi. A paddhatinA abhyAsathI temaja zikSako sAthe saMparka sAdhyAthI ApaNuM rtavya paripUrNa thatuM nathI. nUtana bALakeLavaNInI bhAvanA ane kalpanAmAM asAdhAraNa sarjanazakita rahelI che ane e che sarjana te kevaLa bALakanuM nahi, paNa sAthe sAthe mAbApanuM paNa sarjana thAya che. bIjI rIte kahIe te gRha ane bAlamaMdirane yega sAcI rIte sadhAya te mATe mAtA pitAe prathama pitAnI jAtane keLavavI paDaze. nUtana bALakeLavaNInA pAyAmAM gRha ane bAlamaMdirane Ave che. virala sthAna bhogave che. bALakanI ' pAsethI ja je svayaMskRti, AtmasvAtaMtrya, svAzraya ane AtmaniyamananI apekSA rAkhIe chIe, te prathama ApaNA jIvanamAM prakaTa karavAno prayatna kare paDaze. bALakane mana gRha ane bAlamaMdirane bheda nathI. tenA bAlamAnasa upara vyApaka rIte AdhAta pratyAghAta thayAja kare che. tethI ApaNuM gRha jIvanamAM johukamI, - parAzraya, niyamahInatA, ane daMbha pravartatAM haze. te nUtana bALa keLavaNIne pragatinA paMgu ja rahevAne. tenuM pariNAma " ' nirmAlya ja rahevAnuM. ApaNA vicAramAM, vANImAM ane vartanamAM saMyamane abhAva heya, kuTuMba, paDelI ane mitra pratyenA ApaNA saMbaMdhamAM, DeLa ane kRtrimatA hoya, ApaNe asahiSNu hoIe, nokara cAkara upara harahaMmeza AdhAra rAkhanArAM heie, temanA upara damAma calAvatAM hoIe, te kaI rIte ApaNe AzA rAkhI zakIe ke bAlamaMdiramAM ja jaIne ApaNAM bALakomAM svayaMskRti, svAzraya, niyamana ane svabhAvanI saraLatA Ave? nAnAM bALako paNa bahu catura-shrewdhoya che. gRha ke zALAmAM pravartatAM jUTha ane daMbha teo saheje kaLI jAya che. AthI ApaNane samajAze ke skUla rIte bAlamaMdiranA zikSakone varSamAM be cAra vakhata maLIe, bALakonI pravRttio viSe pUchaparacha karIe, te teTalAthI ApaNo artha saravAne nathI. nUtana bALakeLavaNInI sachavinIne saMcAra prathama ApaNA mAbApanAM ane kuTuMbanA jIvanamAM ke joie che. - bIjI bAju bAlamaMdiree paNa sadA jAgarUkatA sevavAnI che. zikSakemAM bAlamAnasane abhyAsa karavAnI tatparatA, sUkSma avalokana, A paddhatimAM rahelI apAra zakyatAonuM ciMtana ane kartavyaniSThAnI apekSA rahe che. nahi te svayaMskRrtine nAme zikSakomAM pramAda ane niSkriyatA ane bALakomAM svataMtratAnA DhAMkaNu nIce svaccheda poSAvAne puro saMbhava rahe che. A paddhatimAM apAra bhayasthAna che. IndriyanuM zikSaNa te temane sateja karI bahekAvavA mATe nahi paNa temane sutIvra karI, te sutIkatA dvArA ja indriya saMyama keLavavAnA arthe che. svataMtratAnuM vAtAvaraNa upajAvavAnuM che. te eTalA mATe ke bALakanuM zista, jaDa ane yaMtravatuM na banatAM svayama skure. vyakitatva khIlavavAnuM che, te tene pRthaka rAkhavA mATe nahi paNa eka manahara citramAMnAM vividha raMge eka bIjAmAM bhaLI jaI ekatva pAmI rasarUpa ramaNIyatA utpanna kare che tema e vyakitatvane paNa samaSTimAM bhaLI jaI ekatvane sAkSAtkAra karavAnuM rahe che. kAmazAsana e A navIna paddhatine mukhya sUra che. adhurA abhyAsane lIdhe, ke parizIlananI khAmI ke udAsInatAne lIdhe A mukhya sUranuM vismaraNa thAya, athavA to bALakanI game tevI ataMtra kriyAne sarjananuM moTuM nAma ApI saMteSa levAmAM Ave te A navIna vega apUrNa rahe che. bIjuM eka bhayasthAna che te viSe paNa ApaNA sarva mAbApa ane zikSako ane atyaMta sAvadha rahe e IcchavAyegya che. gIta avAdha, nRtya e nAnAM bALakane sAhajika che. te dvArA teo pinanI sarjanazaktine paricaya pAme che. A lalita viSayo je atyAra sudhI samAjamAM ane keLavaNImAM bahiSkata gaNAtA hatA, temane ApaNI bAlakeLavaNImAM gauravabharyuM sthAna ApIne bAlamaMdiree bAlavanamAM ullAsa ane smRti ApyAM che ane te badala ApaNe temanAM RNI chIe. chatAM janatAne ane khAsa karIne bALakanAM mAtApitAne AkarSavA satrane aMte AMjI nAMkhe evA raMjana kAryakrama ane pradarzane javA keTaleka ThekANe je kRtrima prayAsa thAya che, te joI ApaNe jAgrata thavuM ghaTe che. satra daramiyAna thayelA sadhaLA kAmanA paripAkarUpe, AvA kAryakramo je svAbhAvika rIte AvatA hoya, te te ucita che. paNa daSTine cakata kare evA kRtrima prayAsa dvArA, bAlasarjananA vikAsane paricaya apAvavAnI vRtti zikSaka seve ane evA paricaya dvArA ja mAtapitA saMtoSa mAnavAnA lebhamAM paDe te bALakonI sarjana zaktine apAra nukasAna thavAno saMbhava che. bALakonI saumya kRtio dvArA temanI sarjana zaktine paricaya kare ane karAve e saheja kaDina che. badhA rasomAMthI zAMtarasamAM avagAhana karavA mATe jema savizeSa yogyatA joIe che, te pramANe bALakonI badhI pravRttiomAMthI zAMta ane saumya pravRttiomAM temanI nisargazakti pArakhavI e pramANamAM agharuM kArya che. AthI zikSakoe ane saMcAlakoe AvI kevaLa kRtrima raMjana pravRttiothI kRtakRtyatA anubhavavAne saraLa mArga le ghaTatA nathI. temaja ApaNu mAbApe paNa kevaLa kRtrima prasaMgoe bALakenI zaktionA jAheramAM thatA pradarzanathI ane te mATe maLatAM abhinaMdanathI harakhAI jaIzuM ane mAnI besIzuM ke temanI keLavaNI gya dizAmAM thaI rahI che te ApaNAM priya bALakone ApaNe kAyamanuM nukasAna karI besIzuM. temanI badhI zaktio kuMThita thaI jaze ane temanA svabhAvamAM vikRti praveza pAmaze. ratuti jIravavI adharI che. kRpA karIne mArA kahevAne anyathA artha karaze nahi. huM te ApaNI sAme je bhayasthAna
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-2-44 paDelAM che tene mAtra 'sAmAnya nirdeza karU chuM. ApaNAmAMnAM ghaNAM kadAca ema mAnatAM haraze ke A nUtana khAlakeLavaNI e te mAtra nAnAM bALako mATe che. evI mane vAravAra zakA Ave che. alabatta A prayoge hAlamAM bAlakeLavaNInA kSetramAM thaI rahyA che chatAM vicAra karatAM jaNAze ke A te eka jIvananI vyApaka dRSTi che. e jIvana dRSTine vaya, deza ke jAtinI maryAdA nathI. sanAtana dharmArUpe e dareka yugamAM ane paddhatimAM rahevI joie che. e dRSTi atyAre je sthUla sAdhane khAlama dizamAM jovAmAM Ave che teTalA pUratI ja maryAdita nathI. paNa keLavaNInI sava ucca ane uccatara zreNImAM te a Mtargata rahevI joie che. AthI mArI AgrahabharI sUcanA ane vinati che ke mAtra prAyamika zikSaNa ApatA zikSakA nahi, paNa mAdhyamika ane ucca zikSaNamAM gUMthAyelA zikSako ane ApaNI vidyApIThanA badhA keLavaNIkAra bAlamaMdirAnI pravRttionA gADha paricayamAM Ave, A nUtana keLavaNInI dRSTi zu che tenu rahasya pArakhI, tene vyApaka svarUpe badhI zreNIomAM kevI rIte dAkhala karI zakAya tenI carcA kare, ane keLavaNIne eka vibhAgamAM nahi paNa tenA sAtatyamAM jovAnA prayatna kare. prabuddha jaina vRkSanI zAkhA, prazAkhA ane pallavAne ekaja mULa dvArA jema rasa maLe che tema jyAre dezanI sarva zreNIonI kuLavaNI saMsthA manuSya jIvanane ane jIvananA parama ane eka vyApaka rUpe nidrALI keLavaNInI eka sagrAhaka ceAjanA dhaDaze tyAre jIvananI vividha zakita ane rUcione rasa ane poSaNa maLaze ane jIvana ghaNe aMze saraLa ane sukhI thaze. samAjanuM sAcu puniva Ana tyAreja zarU thayu' gaNAze. khAlakeLavaNInI dRSTine ethI paNa vadhAre vyApaka banAvavAnI kalpanA paNa che. zA mATe keLavaNInA vicAra zALA ane pAThazALAmAM ja paryApta rahe ? keLavaNI te manuSyanA janmathI mRtyu sudhIne eka satata cAlatA pravAha che. AjakAla keLavaNImAM dhadhAnu tattva-bias-khala karavAnI hilacAla cAle che. huM sUcavuM chuM ke zA mATe ApaNe samAjanI evI punardhaTanA na karI zakIe, ke jemAM keLavaNIne dhaMdhAnA tattvavALI banAvavA karatAM dareka dha dhAne ApaNe kaLavaNInu sAdhana na banAvI zakIe. vyApArjana karatAM, jIvanavRtti TakAvatAM je anubhava thAya che te dvArA zu mANasane echI keLavaNI maLe che? te ApaNe pratyeka maMnuSyanI zakti ane vRttine anurUpa dhadhAonI evI yeAjanA karI zakIe ane sAthe sAthe AkhA manuSya vyavahAra paNa eve samabhAvabharyuM nirmI zakIe ke jethI dareka mANasa potAnA dhadhA dvArA paNa vAvaNI pAmatA jAya, tenAmAM je zakitao che te pragaTa karatA jAya. hAla tA zakita ane vRtti anusAra bhAgye ja kAIne petAne dhaMdho ke, kAma maLI rahe che. dareka jaNa kamane khIjAnI AjJAe mUkabhAve, dAsabhAve, yaMtravat uThAvatA hAya che ane AvA nirasa jaDa vyApAramAM manuSyanuM manuSyata cUsAtuM jAya che. nathI tene vizrAma ke nathI tene mananI praphullatA. A aNumUlA jIvananI sArthakatA sAdhavI DAya te keLavaNIne janmathI mRtyu sudhI cAlatI eka satata pravRttirUpe samajIne jIvananAM sarva kSetrane keLavaNInAM sAdhana tarIke svIkAravAM joie che. AvI jIvanadRSTi ApaNA samAja-vidhAyaka ane mAbApAe keLavavI paDaro, saralAdevI 'khAlAla sArAbhAi 173 sagha samAcAra. zrI muMbai yuvaka sa MdhanI kAryavAhaka samitinI tA0 29-1-44 nA rAja maLelI sabhAe nIce mujabanA TharAveA pasAra karyAM hatA. svargastha zrI. raNata paDita viSe:-- rASTrIya mahAsabhAnA eka AgevAna kAryakartA ane dezanI AjhAdInI laDatanA eka pramukha sainika zrIyuta raNujIta paMDitanA akALa asAna paratve zrI. mubai jaina yuvaka saMdhanI kAryavAhaka samiti atyaMta khedanI lAgaNI pradarzita kare che ane temanAM patnI zrI vijyAlakSmI paMDitane antaranI sahAnubhUti pAThave che. svargastha zrI mahAsukhabhAi cu ..lAla viSe:---- zrI mahAsukhabhAi cunIlAlanA akALa avasAnanI zrI. muMbaI jaina yuvaka sadhanI kAryavAhaka samitinI sabhA khedapUrvaka noMdha le che. bALadIkSA sAme niDarapaNe hIlacAla upADIne jaina samAjamAM temaNe khUba jAgRti pedA karI hatI ane te uparAMta jaina samAjanI, vIsanagaravAsIonI temaja vaDAdarA rAjyanI prajAnI temaNe anekavidha sevA karI hatI. temanA javAthI jaina samAjane eka niDara kAryakartAnI ane sAhityarasika sajjananI kheTa paDI che. emanA AtmAne sabhA pama zAnti icche che. saghanI rAhata pravRtti AgaLa calAvavA viSe:-- saMdhanI rAhata pravRttinA kSetra maryAdA temaja samayamaryAdA vadhAravI ke kema te saMbaMdhamAM ema TharAvavAmAM Avyu` ke ArjasudhImAM 94 rAhatapatra kADhI ApavAmAM AvyA che te have mULathI nakkI karela kulle 100 rAhata patrathI vadhAre pA kADhI ApavA nahi. Aja sudhImAM apAyelA rAhata putramAMthI jenI jenI cAra mAsanI muddata purI thai hAya athavA have pachI purI thAya tene be mAsa vadhArI ApavA ane navA rAhatapatro mAtra cAra mAsanI ja muddatanA kADhI ApavA. keTalAka sabhyAnAM AvelAM rAjInAmAonA piraNAme ubhI thayelI paristhitine aMge thayelA TharAvaHtA. 4-2-44 nA rAja maLelI saMdhanI kAryavAhaka samitie upara jaNAvela paristhiti pratve nIce mujaba TharAva karyo che. "zrI. muMba jaina yuvaka sadhanI kAryavAhaka samitinA zrI kAnajI muninA artuyAyIone saMdhaSkiAra karavAne lagatI pravRttine vakhADI nAMkhatA tA. 10-12-43 nA TharAva viSe sthAnakavAsI samAjamAM ghaNI gerasamajutI thai che ema mAluma paDayuM che. e TharAva uparathI ema mAnavAmAM Ave che ke sthAnakavAsI sadhane kAi paNa sayAgAmAM, koi paNa sthAnakavAsI vyaktine saMdhanA sabhya tarIke kamI karavAne adhikAra nathI ema muMbai jaina yuvaka sadhanI kAryavAhaka samitinA upara jaNAvela TharAva dvArA sUcavavAmAM AvyuM che. AvI ke mAnyatA zrI muMbai jaina yuvaka sa MdhanI kAryavAhuka samiti dharAvatI nathI ke tevI prastuta kArya vAhaka samitie koi jAherAta karI nathI. muMbai jaina yuvaka saMdhanA prastuta TharAvano Azaya mAtra samuhubahiSkArane athavA te koi vyakitanA mAtra. mAnyatAbhedanA kAraNe karavAmAM AvatA bahikArane vakhADI nAMkhavAnA che. sthAnakavAsI kAnpharansanI janarala kamITInA nivedanane AvA koi artha ke Azaya nathI ema e nivedananuM spaSTIkaraNa karatA sthAnakavAsI kAnsanA maMtrI zrI khImacaMda vArAnA "jaina prakAza" mAM pragaTa thaelA lekhA temaja zrI cImanalAla cakubhAI zAhanA tA. 1-2-44nA prabuddha . . ( anusaMdhAna pRSTa 180 jue)
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 praNava jaina . 1pa-ra-44 saJcassa ANAe ubahie mehAcI mAraM tarati / satyanI ANamAM rahenAre buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. saMghanA pramukhanuM prAsaMgika vivecana - prabuddha jaina . satyapUtA badevAcam phebruArI 15 . 1944) [ zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanI tA. 6-2-44 nA ja maLI vArSika sAmAnya sabhA samakSa saMghanA pramukhazrI paramAna kuMvarajI kApaDIAe nIce mujaba vivecana karyuM hatuM. gata varSa daramiyAna zrI muMbaI jaina yuvaka sAthe je kAMI pravRtti karI che ane navA vikAsa sAthe che tene khyAla Aje raju thanAra saMghanA vArSika vRttAnta uparathI Apane Avaze. saMdhanA maMtrI zrI maNilAla mekamacaMda zAha jemaNe saMdhanI Aja sudhI anekavidha sevAo bajAvI che ane jeo saMdhanA prANa35 maMtrI che temanI vacagALe aNadhArI mAMdagIe ApaNane asvastha banAvI mUkyA hatA. sadbhAgye te khullAmAMthI te teo ugarI gayAM che. ema chatAM paNa tenI asarathI teo mukta thayA nathI ane pariNAme temanI hIlacAla upara Aje AsAdhAraNa aMkuza mukAI gayA che. temanI tabiyata dina para dina sudharatI Ave ane pahelAM mAphaka saMdhanI temaja jana samAjanI aneka pravRttiemAM teo sakriya bhAga letA thaI jAya ema ApaNe IDIe ane prAthae. tAjetaramAM temaNe rU. 10000 saMdhanA pustakAlayane ane rU. 3000 saMdhadvArA karavAnA anya kAryo mATe tera tamanA apaNe jeTalo upakAra mAnI nirNae bAMdhavA je vI ke kAnanA AdhAre ja pitAnA samyaga darzana ("Gandhi Era iu World Politics' 41341 - zrI. vAI. che. kRSNamUrtie lakhelI nAnI pustikAnA agravacana " tarIke sara sarvapallI rAdhAkRSNane nIcene lekha lakhe che.) * "je prajAne samya darzana-vision-nathI te prA nAza pAma che. duniyAnA bhAvI viSe aneka yojanAo vicAravAmAM Ave che. A janAo rAjakIya temaja arthAkIya muddAo carce che. paNa te sarve sArA athavA kharAba e sAthe joDAyelI hoya che. AdhyAtmika darzana e A sarva janAonuM mukhya niyAmaka dayeya hovuM joie ane rAjakAraNI tema arthakAraNI zAstrakAroe A AdhyAtmika darzananA AdhAre ja pitAnA nirNaya bAMdhavA joIe, ane pitAnI sarva pravRttio calAvavI joIe. sAcuM darzana eja kharI agatyanI vastu che. duniyAne navaracanAnI Aje sauthI vadhAre apekSA che. samAja paNa navaracanA mAMgI rahela che. ItihAsa paNa te tarapha AMgaLI cIdhI rahyo che. ane je ApaNI AjanI saMskRtine udhdhAra thavAnuM hoya ane ApaNe jaMgalIpaNAmAMthI ane pazu- vRttimAMthI uce AvavAnA hoIe te AjanI kaTokaTIbharI viSamarpoimAMthI ugaravA mATe nUtana vizvavyApI navaracanA - sivAya bIjo kojha bhArga hoI zake ja nahi. - samAjanA vikAsakramamAM uttarottara traNa bhUmikAo mAluma paDe che. jaMgalanA kAyadAne eTale ke pazubaLanI sarvoparIpaNAne | thatuM hoya ane hiMsAnuM ane svArtha paratAnuM prAdhAnya heya te pahelI bhUmikA. vyavasthita rAjyasattAno vahIvaTa zarU thAya ane adAlata, sapAchaLa. ane, kedakhAnuM e trividha janA sAthe niSpakSa nyAya maLavAnI avasthA nirmANa thAya e bIjI bhUmikA. ane ahiMsA ane nisvArthatAnI pratiSThA thAya ane prema ane prajAniyamana ekAkAra bane e trIjI bhUmikA. A chellI bhUmikA e sudharelI mAnavatAnuM antima, dhyeya che. sattAnA upayoga upara AdhAra rAkhavAnuM taMdana cheDI de eTaluM ja nahi paNa rAjyasattA taraphanA koI paNa lAbha ke maherabAnInI lezamAtra AzA ke apekSA na rAkhe, gharasaMsArane kharA arthamAM tyAga kare ane aMgata sarva manoratha ane mahattvAkAMkSAone sarvathA tilAMjali Ape, duniyAmAM sukhazAnti sthapAya e mATe harahameza pitAnA mRtyune AvakAradAyaka lekhe- AvI strIpurUSonI saMkhyA jeTalA pramANamAM vRddhigata thAya teTalA pramANamAM upara jaNAvela dhyeyanI vadhAre samIpa duniyA 'pragati karI zake. gAMdhIjI eka AvA purUSa che. duniyAne deravaNI ApavAne temane adhikAra pazubaLa ke gUDha pracArane kAraNe nahi paNa Atmagata naitika prabhutva ane AdhyAtmika darzananA dAnanA kAraNe sarvatra svIkArAyela che. ApaNI AjanI kamanasIba duniyAnI buddhi bahera mArI gaI che ane naitika tAkAtane pakSaghAta lagu paDe che. ane samyam darzana ane aDaga nizcaya teTalo ocho che. temanI sevAniSThA ane udAratA ApaNuM sarvanA dilamAM vase evI ApaNe prArthanA karIe. AvA ucca koTinA eka samAja sevakane rU. 10000 nI thelI arpaNa karIne sanmAnavAne saMdhanI . kAryavAhaka samitie je nirNaya karyo che te stutya ane avakAra egya che. A thelImAM maNibhAIthI ochA vadhatA paricita sau koI bhAIbahene pitAnI zaktinI sAmAnya sImA oLaMgIne paNa saMgIna phALo Apaze evI ApaNe AzA rAkhIe ! saMgha prabuddha jaina dha.rA, payuMSaNa vyAkhyAnamALA dvArA, temaja anya pravRttio dvArA mAnavajIvanane maulika rIte sparzatA, samAja krAntine ubheMdhatA, aneka aniSTa rUDhi praNAlione virodha karatA ane sAmAjika vahema, pAkhaMDa ane atyAcArane sAmano karatA vividha vicAro samAja samakSa raju karate AvyA che ane pragatizIla bhAvanAone ane Adarzane paSate AvyA che. A badhA vicArapracAra sAthe janasevAnI vividha pravRttio joDAyelI hoya te ja ApaNe je vicAro raju karIe te jana- samAjane uMDI rIte sparze ane ApaNe kevaLa vAta karanArA ke havAI vicAronA kIllAo bAMdhanArA nathI paNa ApaNA sarva vicAra, AcAra ane pracAra pAchaLa janasevAnI uMDI bhAvanA che evI lekene pratIti thAya, Aje muMbaI jaina yuvaka saMghe je vividha prakAranAM sevAkAryo hAtha dharyA che tenA pariNAme muMbaI jana yuvaka saMdhanI pratiSThA ghaNI vadhI che, ane tenA vicAre temaja krAnidarzI pravRtti viSe le.kenA dilamAM vizeSa Adara janme che. A sevA kAryonI meTI maryAdA e che ke sadhe evI kaI sevAnI pravRtti upADavI na joIe ke je tenA gajA uparanI hoya ane jene pAra pADavA mATe jenI sAthe kazo paNa vicArameLa na hoya evA zrImAna varganI madada zaktinI karIthI ApaNA cittamAM punaH pratiSThA na thAya tyAM sudhI ApaNA mATe bahu AzA rAkhavA jevuM kazuM che ja nahi. A bAbatamAM gAMdhIjI jagatane vadhAre sArI ane sukhI sRSTine nirmANamArga darzAvI rahyA che. * mULa lekhakaH sarvapallI rAdhAkRSNana , anuvAdaka paramAnaMda
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ ': 1. 15-2-44 175 nI koi paNa ghaTanA vicAra karavA nA moTA manaduHkha mAgavA saMdhane javuM paDe ane e rIte saMdhe koInI paNa saMdhanA uddeze, mAnyatAo ane zista niyamene purepurA vicAra zehanA bhoga banI pitAnuM vyaktitva gumAvavuM paDe. Aja sudhI karavo joIe ane e sarva, pitAne saMmata hoya te ja saMdhamAM saMdhanI sevA pravRtti A maryAdAne puro khyAla rAkhIne calAva- dAkhala thavuM joIe athavA te joDAyelA rahevuM joIe. paraMtu | vAmAM AvI che ane saMdhe je kAMI kAma hAtha dharyuM che temAM bane che evuM ke saMdhamAM dAkhala thavAnI arajI eNkalatI vakhate | aNadhArI rIte ane akalpI dizAethI joitI Arthika madada dareka sabhya purA uMDANuthI A bAbatane vicAra karato hato : maLatI rahI che. A saMdhanuM huM moTuM sadabhAgya ane bhAvInI nathI. keTalAkane pitAnA jIvanamAM aNadhAryA prasaMge Ave che . | daSTie eka protsAhaka cihna lekhuM chuM. jyAre saMdhanA zista niyamanuM anupAlana tenA mATe bhAre muMjhaA prasaMge eka bIjI spaSTatA kare te asthAne nahi lekhAya. vaNane viSaya bane che ane tenuM cekasa vartana saMdhanI mAnyatAjana samAjanA judA judA vibhAge ane saMpradAye vacce eka- ethI asaMgata banI jAya che. AvA prasaMge koI keI sabhyanA tAnI lAgaNI paSavI ane saMvardhita karavI e muMbaI jaina amuka vartanane aMge zistane prazna ubho thAya che ane saMghane yuvaka saMdhane eka mukhya uddeza che. A ekatAnI bhAvanAne upayogI sabhyone gumAvavAno vakhata Ave che. je saMdhane zistane artha koI koI jagyAe e karavAmAM Ave che ke judA judA Agraha hoya tenA jIvanamAM AvI ghaTanAo avAra navAra ubhI saMpradAya ke saMdhamAM banatA banAvanI carcAmAM muMbaI jaina yuvaka thayAja kare ane tethI thatI lAbhahAnine bahu vicAra kare saMghe utarIne koIpaNa vibhAganA dharSaNamAM na AvavuM ane e rIte tene na pAlave. paNa AvI koI paNa ghaTanA pitAnI pAchaLa judA judA vibhAganI ekatAne poSavI. AvI ja koIpaNa ThekANe nAnA moTA manadu:khanuM kAraNa paNa mUkatI jAya che. A rIte samajaNa hoya te te kevaLa bhUlabharelI che e mAre spaSTapaNe zistanA kAraNe koI paNa sabhya sAme pagalAM levAno prasaMga jaNAvavuM joIe. muMbaI jaina yuvaka saMdha cesa udeze. siddhAnta anivAryo hovA chatAM AvakAradAyaka lAgatuM nathI. A pari. - ane mAnyatAo dharAve che ane tenI kAryanItinuM paNa cekasa sthiti dhyAnamAM laIne mArA adhikAranI rUie eTaluM jAhera prakAranuM dhoraNa che. jaina samAjanA koI paNa vibhAgamAM jyAre karavuM agya nahi lekhAya ke saMdhane sabhya vadhAravAnuM ke che , jyAre koI paNa aniSTa dhaTanA banatI jovAmAM Ave tyAre teTalI saMkhya teTalI saMkhyA koI paNa hisAbe jALavI rAkhavAne leza mAtra .| tyAre te ghaTanAne niDarapaNe ane sacoTatAthI virodha karavA ane meha nathI. tethI je koI vyakti saMdhamAM joDAvA mAMgatI hoya jana samAja temaja tenA antargata vibhAgane saMdhanI mAnyatAo te saMdhanA uddeze, mAnyatAo ane zistaniyAne purA vicAra ane kAryanItinA dharaNe spaSTa mArgadarzana ApavuM e muMbaI karIne joDAya, eTaluM ja nahi paNa Aje jee saMdhanA sabhya 1 jana yuvaka saMdhanI mukhya pharaja che ane ema karatAM game tevA che teo paNuM sa dhanA baMdhAraNamAM rahelA mAnyatA-vibhAgane '' | gharSaNane prasaMga ubhe thAya te paNa potAnI pharaja adA karavAmAM barAbara joI vicArI jAya ane jene jene ema lAge ke | saMdhe kadi pAchI pAnI na karavI emAM ja saMdhanI sAcI pratiSThA - prastuta mAnyatA vibhAga sAthe potAnA manane meLa nathI ane rahelI che. jaina samAjanI cokI karavI ane koI paNa prakAranA prastuta zistanA niyame sAthe pitAnA AcArane meLa nathI : 'pAkhaMDa, ke aniSTa pravRtine sAmane karo e muMbaI jaina yuvaka : teo saMdhathI svecchAe chuTA thaIne paNa saMdhanA kAryane vizeSa | saMdhanuM khAsa kartavya che. vibhAgI ekatAnA nAme koI paNa majabuta ane zistabaddha banAve. koI paNa sabhya pitAnI kaI paNa . vibhAganI koI paNa nabaLAine muMbaI jana yuvaka saMdha pivI ke nabaLAIthI saMghane nabaLe na banAve. muMbaI jaina yuvaka . saMdhanA ja nIbhAvI zake nahi. je komI ekatA athavA te sAMpradAyika sabhyonI saMkhyA ochI hoya ke vadhAre te hakIkatane huM bahu agatya 1 ekatAne muMbaI jaina yuvaka saMgha AgaLa dhare che tene Azaya Apato nathI. paNa saMdha je AcAra vicArane temaja mAnyatAte e che ke Aje bahuja a5 mahatvavALI mAnyatAonA ene AgaLa dhare che tene anurUpa saMdhanA dareka sabhyanuM mAnasa ' bhedae ane hakkonA jhagaDAoe zvetAMbara mUrtipUjaka, sthAnaka che ane tene pahoMcI vaLavAne dareka sabhyane niSThAyukta prayatna vAsI ane digabaMra vibhAga vacce paraspara judAInI eka meTI che eTalA pratAAMta ApaNu janatAna ApI zakAa ja divAla ubhI karI che ane aNu jeTalI mAnyatAbhedane parvata astitva ane saMcAlana sArthaka che ane evA saMdhanI ja bhAvI jevaDa moTo lekhavAmAM Ave che ane lAMbA kALathI pioSAyala prajAne mATe kAMIka upagItA che. . aneka pUrvagraha ane sAMpradAyika AcAryonI matAMdhatAnA pari- antamAM saMdhanuM kAmakAja calAvavAmAM Ape mane je Aja NAme parvata jeTalA mAnyatA sAma"ne ApaNI AMkhe yathArUpe sudhI eka sarakhA sahakAra Apyo che te mATe huM Apane upakAra joI zakatI nathI-A vikRta draSTi ane judAI peSanArUM mAnasika mAnuM chuM. koma vacce rahevA chatAM komI bhAvathI mukta rahevuM vaLaNa nAza pAme, ane eka jaM, dharmapitAnA ApaNe sau ane jana samAjanI sevA karavA sAthe vizALa janatAnI sevAne : | santAna ane bhAIbhAMDu chIe evI paraspara ekatA vadhAranArI* pitAnI save pravRttiomAM prAdhAnya ApavuM ane dezanI AjhA- , | samuddhi ApaSyamAM namrata thAya ane A rIte hRdayapalaTa , , dIne pitAnA pahelA ane chelA lakSya tarIke svIkArIne potAnA ' ' thavAnA pariNAme sAMpradAyika jhagaDAe ane kahene. svAbhAvika sarva kAryonI yojanAo karavI-A muMbaI jana yuvaka saMdhanI . rIte anna Ave. AvI ekatAnI buddhi ane vRttine muMbaI lAkSaNika vizeSatA che ane judI judI kAma, jJAti ane saMpra- | jaina yuvaka saMdha AgaLa dhare che. ane tene poSavAne arthe dAya sAthe eka yA bIjA kAraNe joDAI rahela prAgatika vicAre che' pitAnI pravRttio calAve che. ' , ' dharAvanAra ane krAntinA svamAM sevanAra yuvake mATe daSTAnta rUpa - eka bIjI bAbatane paNa ahiM ullekha karUM. saMghe che. ApaNe saMdha uparokata bhAvanAone barAbara lakSyamAM rAkhIne pitAnI kAryanItinuM cokkasa dhoraNa nakakI karyuM che ane tenA pitAnA kAryane AgaLa vadhAre ane bhinna bhinna kSetramAM pitAnI AdhAre zistanA keTalAka niyame ghaDayA. che jenuM anupAlana pravRtti vistArate rahe eja mArI prArthanA ane mArA nAnA sarakhAM saMdhanA dareka sabhya mATe pharajiyAta bane che. saMdhanA Aje gajA mujabane namra prayatna che. 300 upara sabhya che. saMdhamAM dAkhala thatI vakhate dareka sabhya ' ' paramAnaMda,
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 yuddha jaina saMghanA vArSika vRttAMta ( vi. sa'. 1999 ) vikrama saMvata 1998 purU' thavA sAthe zrI muMbai jaina yuvaka saMdha para varSa purAM kare che. saMvata 1998 daramiyAna jarmanInI uttarottara vijayaprApti ane jApAnanu hiMdusthAna tarapha dhasI AvatuM sainika daLa-A e saMyogAe samasta prajAjIvanamAM je sakSeAbha ubhA karyAM hatA ane hiMdanI kApaNu sImA upara AvelAM moTAM moTAM zaheromAMthI pe'tAtAnA vatana tarapha lokoe je nAsabhAga karI hatI te sAthe sarakhAvatAM saMvata 1999 nu varSe zAntipUrvaka eTale ke evA kei sakSeAbha vinA pasAra thayuM hatuM. muMbai, karAMcI, madrAsa ke kalakattA cheADIne cAlI gayelA lokA pAchA karyAM che, eTaluja nahi paNa yuddha pravRttine aMge vyApAra ane udyoganA kAraNe moTAM zaherA puSkaLa vastIthI ubharAI rahyAM che ane AvAM zaherAmAM bahArathI AvatA mANasAne rahevAne jagyA paNa maLatI nathI. sAthe sAthe loka jIvananI hADamArIo, cIjonI achata temaja moMdhavArI ane sAmAnya lokoe zu khAvu ane zu paheravu ene lagatI mujhavaNA paNa khUba vadhatI cAlI che. gata varSanA pazcAd ardhamAM ApaNI kalpanAmAM kadI na Ave evA bhukhamarAe baMgALAmAMthI hajAro mANasAnA prANa zASI lIdhA che ane sakhyAbaMdha mANasAnA melerIyA, phlyuienjhA, maraDA ane evI khIjA vyAdhioe bhAga lIdhe che. sadbhAgye gayA varSe AkhA dezamAM varasAda sAro paDayA che ane tethI dezabharamAM bhukhamarAne kAraNe vadhI gayelu maraNa pramANa hAlamAM kaIka khAyu lAge che. paNa A rAhata ane zAnti bahuja alpakAlIna dise che, hiMdusthAnanI pUrva sarahada, kalakattA, vijhAgapaTTama ke madrAsanA kanArA upara avAra navAra thatI chuTIchavAi bavarSA khAda karatAM vartamAna vizvayuddhanI dAhaka jvAlAonA sAkSAta paricayathI Akhu hiMdusthAna haju dUra rahyuM che, ema chatAM e vizvayuddhane lIdhe je uttarAttara vadhatI jatI pAra vinAnI hADamArIoe lokAne khecena banAvI dIdhA che ane A kumbakhtIne! haju kAi cheDA lekadraSTinI kSitija-maryAdAmAM najare paDatA nathI. . tA. 15-244 upakAra mAne teTalA ochA che ane sAthe sAthe je je vyaktiee sadhanA kAryane cAlu rAkhavA temaja AgaLa dhapAvavA mATe je kAMI nAnI meTI Arthika madada karI che te mATe te sarva pratye sadha AbhAravRtti pradarzita kare che. upara jaNAvyA mujaba rUA. 10664 nI chuTaka chuTaka madada ApanArAonI yAdI pariziSTa 'ka' mAM joDavAmAM AvI che. saghanu' sAmAnya phaMDa AvA viSama varSa daramyAna zrI muMbai jaina yuvakasaMdhanI bhinna bhinna pravRtti ekasarakhI puSTa thatI cAlI che ane tene jaina samAje saMgIna Arthika Teko ApIne apanAvI che ema jaNAvatA sateSa thAya che. AjathI sADAcAra varSa pahelAM zrI subaI jaina yuvaka sathe pramud jaina zarU karyuM" ane tyAra pachI sArvajanika vAMcanAlaya ane pustakAlayanI zarUAta karI, tyAre keTalAka sabhyAe temaja saMdhanA prasa'zakAe traNa varSa mATe cokkasa Arthika madada ApavAnAM vacane ApyAM hatAM, jenI vArSika Avaka rUA. 2200 lagabhaga thatI hatI. te vacaneAnI muddata saMvata 1998 nI sAthe purI thai hatI. A rIte e mejhI AvakanuM dvAra eka bAju Mdha thayuM hatuM ane bIjI bAjue saMdhanA vahIvaTI kharce je kramaza: vadhatA jatA hatA te te emane ema ubhA rahyo hatA. saMdha pAse bIjuM' te kAI kazuM sthAyI kuMDa hatuM nahiM ke jethI cAlu kharca viSe saMdhanA kAkartAone ciMtAnuM kAraNa na rahe. AvI paristhitimAM saMdhanA maMtrI zrI maNilAla mAmada zAhe pote jahemata uThAvIne gata varSa daramiyAna rUA. 9589] ane dIvALI khAda 107pu] ema Aja sudhImAM kulle rUA. 10664jI meLavI ApyA che. A mATe zrI maNilAla mAkamacaMda zAhanA saMdha. jeTale parivAramAM sAjanaka vAMcanAlaya. have saMdhanI bhinna bhinna pravRttionuM avalokana karIe. saMdhanA vAcanAlayane lAbha mezA sarerAza se| bhAi le che. chApA vAMcanArAonI dhaNI vakhata eTalI badhI bhIDa thAya che ke kAryAlayamAM ubhA rahevAnI jagyA rahetI nathI. eka te je latAmAM saMdhanuM kAryAlaya che tyAM AsapAsa najIkamAM AvuM kAI vAcanAlaya che nahi. khIjI leAkAne vAMcavAnA zekha ane khAsa karIne dainika chApAe dArA duniAnI khabarA jANavAne zekha bahuja vadhyA che. bIjI chApA temaja sAmayikAnI kiMmata bamaNI traNagaNI thai che. tethI saMdhanA vAMcanAlaya upara khUba dhasArA rahe che, ane te mATe AjanI jagyA bahu sAMkaDI paDe che. vAMcanAlayamAM kula chatrIza sAmAyika Ave che, jemAM 6 daiAnaka, 9 sAptAhika, 7 pAkSikaane 14 mAsika patrAne samAveza thAya che. bhASAnI dRSTie 31 gujarAtI, 3 aMgrejI ane 2 hiMdI patro Ave che. sArvajanika pustakAlaya. saMdhanA pustakAlayamAM keTalAMka bheTa maLelAM ane keTalAMka kharIdelA ema maLIne hAla kula 4256 pustakA che, jemAMne moTA bhAga gujarAtI sAhitya ane jaina dharmane lagatA che. A pustakAlayane paNa vAcanAlaya jeTalA ja baheALA pramANumAM lAbha levAmAM Ave che. pustakAlayamAMthI vAMcavAmATe pustaka lai janAra pAsethI rUpI traNa anAmata levAmAM Ave che. te anAmata khAte ArAre rUpI 2123jI jamA che. te uparathI sahaja tAluma paDe che ke pustakAlayanA cAlu lAbha lenAranI saMkhyA 702 uparanI che. dararAja Azare 95 thI 100 pustaka vAMcavA mATe kADhI ApavAmAM Ave che. gata varSe damana pustakAlaya mAMthI vAMcavA mATe apAyelA pustakonI saMkhyA 34000 upara gai che. janatAnI vAcananI abhirUci eTalI badhI tIvra ane vividhadezIya banI che ke leAkAne vAMcananI jeTalI sagavaDa ApavAmAM Ave ane pustakAlayamAM jeTalI pustakavRddhi karavAmAM Ave eTalI echI paDavAnA che ema Aja sudhInA anubhava uparathI niHzaMkapaNe kahI zakAya tema che. saMdhanA pustakAlayanA vikAsa mATe meTI . agavaDatA jagyAnI che. Aje kula meTA pAMca kabATe| vasAvavAmAM AvyA che ane te kabATA pustakAyI lagabhaga bharAi gayA che. AthI vadhAre kabATa mukavAne saMdhanAM kAryAlayamAM jarANu atrakaza rahyo nathI. AjanAM pustakAlayane vikAsa pustakAnI vipula abhivRddhi eTale ke vadhAre ATA eTale ke vizALa jagyAnI apekSA dharAve che ane A mATe saMgIna Arthika madadanI AvazyakatA rahe che vAMcanAlaya ane pustakAlaya e kharekhara jJAnanI para che jene lAbha kazA paNa bhedabhAva sivAya sahu koi lai rahyA che. atre jaNAvatAM AnaMda thAya che ke sa'dhanA maMtrI zrI maNilAla mAkamacaMda zAhe saMdhanA pustakAlayane rUpIA 10,000 nI rakama apaeNNa karI che ane AgAmI vaSaeNmAM tevIja meTI
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ jhArI 2015 | tA. 15-2-44 prabhu jena I75-ka saMghanI vArSika sAmAnya sabhA - zrI paramAnaMda kuvarajI kApaDIA nA pramukha - cImanalAla cakubhAI zAha upapramukha - zrI. muMbaI jana yuvaka saMghanI vArSika sAmAnya sabhA , maNilAla mokamacaMda zAha ). tA. 62-44nA roja zrI. jaina zve. mu, konpharansanA kAryAlayamAM vrajalAla dharamacaMda medhANI maMtrIo } zrI. paramAnaMda kuMvarajI kApaDIAnA pramukhapaNa nIce maLI hatI. " ratilAla cImanalAla koThArI ) che je vakhate AgaLa upara maLelI sAmAnya sabhAnI kAryavAhInI , pravINacaMdra hemacaMdra amaracaMda kaSAdhyakSa , noMdha vaMcAyA bAda sabhAnA pramukhe keTaluMka prAsaMgika vivecana karyuM ? sabhyo , hatuM je A aMkamAM anyatra pragaTa karavAmAM AvyuM che ane tyAre zrI bhAnukumAra jaina, zrI cunIlAla kalyANajI kAmaMdAra, | bAda gata varSane vRttAnta ane oDITa thayele gata varSane hisAba ,, veNIbahena vinayacaMda kApaDIA, zrI lIlAvatI bahena devIdAsa, ' - raju karavAmAM AvyuM hatuM je sarvAnumate maMjura karavAmAM Avyo ,, harSacaMdra kapuracaMda dozI, zrI nAnacaMda zAmajI, kaI hatuM. tyArabAda AgAmI varSanI Avaka jAvakane lagatuM aMdAja raMbhAbahena gAMdhI, zrI amIcaMda khemacaMda zAha, patra maMtrIoe raju karyuM hatuM jene maMjurI ApavAmAM AvI vallabhadAsa pulacaMda mahetA, zrI jasumatI manubhAI kApaDIA, . hatI. tyArabAda zrI. maNilAla mekamacaMda zAha saMbadhe nIce khImacaMda maganalAla vorA, zrI tArAcaMda lakSmIcaMda koThArI, mujabane TharAve sarvAnumate pasAra thayo hate. . dIpacaMda TI. zAha, zrI ramaNalAla sI. zAha tA. 1 saMsthAnA maMtrI zrI maNilAla mohakamacaMda che, manasukhalAla hIrAlAla lAlana. - zAhanI Aja sudhInI saMghanI anekavidha sevAo tyArabAda gayA varSamAM saMdhanA eDITara tarIke vinAmUlya che temaja temanuM saMghanI pravRttiomAM asAdhAraNa saMdhanuM nAmuM tapAsI ApavA badala zrI. kAntilAla boDIAne sthAna tathA upayogItA dhyAnamAM laIne tathA saMghanA AbhAra mAnavAmAM Avyo hato ane AvatA varSa mATe eDITara pustagAlayane temaNe rU. 10000 nI rakama ApavAnI tarIke temanI nImaNuka karavAmAM AvI hatI. ' jAherAta karI che te lakSyamAM laIne nIce mujaba antamAM pramukha mahAzayane upakAra mAnI alpAhAra sAthe karAra karavAmAM Ave che. * sabhA visarjana karavAmAM AvI hatI. ' (ka) saMghanA baMdhAraNa mujaba je be maMtrI- ke. vA. samitimAM umerAyelA sabhyo enI dara varSe cuMTaNI karavAmAM Ave tA. 11-2-44nA roja saMdhanI navI. kAryavAhaka samitie che te uparAMta A bAbatamAM bIjo TharAva . nIcenA sabhyonI kAryavAhaka samitinA sabhya tarIke cuMTaNI karI hatI. ' karavAmAM na Ave tyAM sudhI zrI maNilAla zrImatI menAbena nattamadAsa, zrI. manubhAI gulAbacaMda kApaDIA, makamacaMda zAhane saMghanA mAnanIya zrI. manasukhalAla jemala zeTha. sthAyI maMtrI tarIke nImavAmAM Ave che. " (kha) saMghanA vAMcanAlaya pustakAlaya sAthe saMghanA sabhyo tathA prabuddha jaina" nA temanuM nAma joDavAnuM TharAvavAmAM Ave che. vArSika lavAjamamAM vadhAro ' tyArabAda AjanI medhavArIne aMge saMdhanA vadhI gayelA Aje jema ApaNA cAlu chavanakharcamAM khuba cAlu vahIvaTI kharca saMbaMdhamAM nIce mujabane harAva paNa sarvAnu vadhAro thayo che. tevI ja rIte saMdhanA cAlu vahIvaTI', mane pasAra thaye hatAM. ' kharcamAM tathA prabuddha jenanA prakAzana kAryane lagatA 2 zrI. muMbaI jaina yuvaka saMghanA sabhyanuM kharcamAM paNa khuba vadhAre thayuM che ane sAthe sAthe temaja prabuddha jainanA grAhukenuM lavAjama nIce mujaba saMghanI bIjI pravRttio paNa vadhatI jAya che. jyAre vadhAravAmAM Ave che. keTalIka saMsthAoe ane keTalAka chApAvALAoe potAnAM 3. (ka) saMghanuM vArSika lavAjama purUSa sabhyanuM lavAjame keTalAya vakhatathI vadhAryA che tyAre muMbaI jaina rU. 3 ane strI sabhyanuM rU. 2 che tathA yuvaka sarve sabhyanuM tema ja prabuddha jainanA grAhakanuM . prabuddha jenanA grAhakanuM lavAjama rU. 2 lavAjama Aja sudhI jarA paNa vadhAryuM nathI. paNa dina che te havathI anukrame rU. 4, rU. 3, tathA prati dina saMdhanI vadhatI jatI Arthika javAbadArIo dhyAnamAM laine tA. 6-2-44 nA roja maLelI saMghanI vArSika rU. 3 nakkI karavAmAM Ave che. sAmAnya sabhAe A varSathI rUA. 1 ne cAlu lavAjamAM payuSaNathI cAlu varSanA avaziSTa bhAga vadhAre karyo che. AzA rAkhavAmAM Ave che ke A daramiyAna sabhya thavA icchanAra bhAInuM vadhAreluM lavAjama ApavAmAM koI paNa sabhya ke grAhaka lavAjama rUA. 5 ane bahenanuM lavAjama jarA paNa AnAkAnI nahi kare ane Aja sudhI je rU. 4 levAmAM Avaze ane te mujaba lIne saue saMdhanI bhinna bhinna pravRttiomAM sAtha apAyeluM lavAjama cAlu varSanA ava Ape che tevI rIte have pachI ene e sAtha ziSTa bhAga ane pachInA AkhA varSanI ApIne saMdhanA kAryane majabuta banAvaze ane saMdhanI mudata mATe puratu gaNavAmAM Avaze javAbadArIone upara jaNAvyA mujaba haLavI banAvavAmAM * tyArabAda saMdhanA adhikArIo temaja kAryavAhaka samitinA madadarUpa thaze. ' maMtrIo : sabhyanI cuMTaNI karavAmAM AvI hatI jenuM pariNAma nIce 'muMbaI jaina yuvaka saMgha jAhera karavAmAM AvyuM hatu.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja ' --- *A , C N 'A' ' kAkA 17ma-kha prabuddha jaina tA. 15 2-44 kadaradAnInI pahela keTalIka asAdhAraNa vizeSatAo che te vizeSa dhanADhaya ane vizeSa vidvAnamAM paNa maLavI durlabha che. gaI laDAImAM teo * kaLA, sAhitya, tatvajJAna, lokasevA AdinA judAM judAM thoDuMka kamAyelA te temaNe chUTe hAthe keLavaNI vigerenA kAryamAM * kSetramAM asAdhAraNa gyatAvALA purUSe jyAM tyAM dezamAM pAkatA vAparI nAkhyuM. AvI udAratA te bIjA ghaNAyamAM ApaNe AvyA che. temanI kadara vakhata Avye te te samAjanA lokoe joIe chIe. paNa temanI vizeSatA temanI dareka sevAkAryamAM agara sarvasAdhAraNu janatAe karI che. ane tyAre ja tevA purUSe khaDe page rahevAnI dhagaza ane jAtamahenatamAM che. teo uMmare sarvasAdhAraNanI vizeSa jANamAM AvyA che. A vastu savidita vRddha che paNa utsAha ane kAryazaktimAM juvAnane pAchA pADe che. jaina samAjamAM paNa eka nahi to bIjA viSayamAM viziSTa che e sau koI jANe che. temanI sevAne pradeza mAtra keLavaNInA yegyatA ke asAdhAraNa yogyatA dharAvanAra thoDA paNa purUSo kSetra puratuM nathI. meM temanI sAmAjIka sudhAraNAnI vividha pAkatA AvyAnI paraMparA che. paNa jaina samAjamAM je cheka ja pravRttionuM thoDuMka paNa adhyayana karyuM che ane te uparathI mane uNapa rahI che te te tevA purUSane cuMTI kADhI henI jAhera ghaNuM vakhata thayAM ema lageluM ke A vyApArakSetramAM paDela rIte kadaradAnI karavAnI ja che. je jaina samAjamAM paNa viziSTa temaja sAmAnya zikSaNa pAmela mANasa samAjanI duravasthAnuM yogyatAvALA purU sarjAvAnI zakita che te te AvI kadaradAnImAM keTaluM vizada jJAna dharAve che? pachAta kema rahyo che? enAM kAraNonI tapAsanA uMDA pANImAM maNibhAinI sevA mAtra jaina samAja puratI ja nathI. te utaravAnuM A sthaLa nathI. paNa ATalI bAbata te sunizcita rASTraya sevAnA judAM judAM kSetrane pitAnI zakti pramANe pahoMcI che ke jaina samAja ApameLe tevA sugya purUSane pArakhavAnI vaLe che. temanA sadavartane ja temanA pratye anurAga dharAvanAra eka ane temanI jAhera rIte dara bujhavAnI temaja kadara karavAnI khAsa varga ubho karyo che. maNibhAInI eka viziSTatA gayA juna ochAmAM ochI zakita dharAve che. mAsamAM jyAre mArI jANamAM AvI tyAre huM temanA pratye nata- chellI pacIsInI ja vAta laIe. gAMdhIjI jAhera kSetramAM mastaka thaI gaye. A prasaMge te vizeSatAne nirdeza karUM te AvyA tyArabAda keTalAya dhazaSTa purUSe jana samAjamAMthI paNa asthAne nahi gaNAya. gaI laDAInI kamANI pachI maNibhAI judA judA kSetramAM AgaLa AvyA che. paNa samagra jaina devAdAra paNa thaI gayelA. chellAM varSomAM teo jyAre kamAyA tyAre samAjanI dRSTie vicAra karIe te ema kahevuM paDe ke A pitAnI kamANIne anya kSetramAM sadupayoga kare te pahelAM temane junuM bAbatamAM jANe jaina samAja kazu ja na jANatA hoya tevI devuM sApha karavAnuM tatkALa sUjhayuM. teo leNadArane tyAM gayA te sthitimAM che. amuka dRSTisaMpanna vyakitao koI sugya vyakitane ghaNA temAMnA marI gayelA ane temanA vArasadArane te leNAnI tenI asAdhAraNuM gyatAne kAraNe cuMTI kADhI tene AgaLa lAve jANuja na hatI. kAyadAnI daSTie te te deNuM rahyuM na hatuM e te ja sarva sAmAnya vargane tenI jANa thAya. ane te ja vAta te judI ja che. A badhuM chatAM maNibhAIe jIvatA ane keTalAka navayuvakomAM tenI dizAmAM AgaLa vadhavAne utsAha, paNa marI gayelA leNadAranA cepaDA kaDhAvI hisAba tapAsI eka eka janma. jaina samAja gya vyakitaonI kadara karatuM nathI ema pAI leNudArane cukavI dIdhI. ApaNe badhA keTalA evA deNadArone nathI. te kadara te kare che, paNa tyAre ja, ke jyAre, tevI vya- jANIe chIe ke jeo yuga vitI gayA pachI ane leNadAre kitane koI bIje ja bahArane bhANasa cuMTI kADhe ane tenI pite hayAta na hoya tyAre paNa temane ghera jaI pAIe pAI yegyatA jainenA mana upara ThasAve. cukavI AvyA hoya ? mAre mana koi paNa jIvana dhama ke nIti AvI kaDhaMgI sthita chatAM vadhAre khuzI thavA jevI eka hoya te te A che. bInA banI che te tarapha vAMcakonuM huM dhyAna kheMcavA IcchuM chuM. AvA viziSTa purUSane oLakhI kADhave ane jAheramAM te bInA eTale zrIyuta maNilAla mekamacaMda zAhanI kadaradAnI tenI kadara bujhavI e sadabuddhi temaja satu purUSArthanuM eka kArya karavAne zrI jana yuvaka saMghane TharAva ane te dizAmAM thato prayatna che. muMbaI jana yuvaka saMghanI keTalI ya bAbatemAM khAsa vizeSatA maNibhAI nathI koI vidvAna, ke nathI tevA viziSTa kalA- che tema teNe kadaradAnI bujhavAnI pahela karI chAmAM ochuM kAra. teo che te sAmAnya koTinA eka vyApArI, ane tethI jaina samAjanI eka uNapa dhaMI kADhavAne sarva prathama prayatna vadhAre sAmAnya koTinA bhaNataravALA. chatAM, maNibhAImAM je karyo che. te paNa tenI eka anukaraNa karavA yogya vizeSatA ja ------ lekhavI joIe. saMghanI rAhata pravRttimAM maLelI madada thI muMbai jaina yuvaka saMdhanuM A pagaluM keTaluM DahApaNusaMdhanI rAhata pravRttimAM nIce mujabanI rakame saMdhane vALuM ane keTaluM veLAsaranuM che te te tene cheDA ja divasamAM maLI che je sAbhAra svIkAravAmAM Ave che. maLela asAdhAraNu saphaLatA uparathI ja siddha thAya che. zrIyuta rU. 2000 zrI amRtalAla dalapatabhAI zeTha mAraphata maNibhAIne thelI arpaNa karavAnI vAta che eTale temanA guNone 3. 10 zrI. caMdulAla TI. zAha. lakSyamAM rAkhI thelI ekatra karavI te che ane tenuM arpaNa zro. maNibhAi sanmAna thelI eTale sArvajanika upayoganI bAbatamAM tene egya vyaya karavo zrI. maNilAla mekamacaMda zAhanA sanmAna arthe ekaThI te che. eTale kharI rIte ApaNe maNibhAIne thelI arpaNa karavAmAM AvatI thelImAM temanA mitro temaja prazaMsake taraphathI karIe chIe ane artha e thAya che ke maNibhAInA sadnAnI moTI rakama sArA pramANamAM bharAvA lAgI che ane thoDA guNene Adara karavA nimitte ApaNe ApaNA ja sAmudAyika lAbha samayamAM dhAraNA mujabanI rakama bharAI javA AzA rahe che. ane sAmudAyika vikAsane uttejana ApIe chIe. A rIte je je je bhAIbahenee A thelImAM pitAne phALe mokalI Ape eka paMtha ane be kAja sadhAtAM hoya te atyAranA kamANInA na hoya temane vinA vilaMbe pitAne kALA mokalI ApavA yugamAM kaye samajadAra ane udAra bhAI A thelIne bhasvAmAM vinaMti karavAmAM Ave che. pitAne phALe nahi Ape ? paMDita sukhalAlajI mAM dhAraNA muja thelImAM potAnA rAjalI ApavA
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-2-44 - prabuddha jaina che e hm s e e lm m w e * - * - m fy my * - 151 151 125 w fy f o o f saMghano vArSika vRttAMta pariziSTa "ka" gayA varSe zarU karela saMghanA sAmAnya phALAmAM Aja sudhI ekaThI thayela rakama tathAbhadada ApanArAonI yAdI rUpIA madada ApanAra rUpIA madada ApanAra , rUpIA madada ApanAra , 100 zrI maNilAla makamacaMda zAha 101 - zrI caMdulAla sArAbhAI modI 51 zrI dIpacaMda gepAlajI 251., metIlAla kalyArAjI 101 , varajIvanadAsa trIbhovanadAsa; 51 , bhIkhAbhAi bhUdarabhAI koThArI 251 , dhIrajalAla kezarIcada bhegIlAla premacaMdanI ku. 51 , durlabhajI umedacaMda parIkha 251 , tilAla vardhamAna cunIlAla uttamacaMdanI kuAM.. 51 . haragoviMdadAsa dalasukhabhAI caMdulAla vardhamAna zAha amRtalAla nathubhAI-- 3 zAMtilAla hIrAlAla ' kAMtilAla bhogIlAlanI ku. puMjAbhAI dIpacaMda caMdulAla TI. zAha 200 , DAhyAlAla trIbhovanadAsa. mANekalAla premacaMda hIMmatalAla lalubhAI tArAcaMda ela. koThArI bI. nagInadAsanI . 5 . bhagavAnadAsa maganalAlanI kAM.. 15 maMgaLadAsa jeThAbhAI mIstrI, kevaLacaMdabhAI avicaLa zeTha vallabhadAsa pulacaMda mahetA cImanalAla pI. zAha. eka gRhastha taraphathI " * mohanalAla. nagInadAsa 151 nyAlacaMda mULacaMda zeTha metIcaMda gIradharalAla kAMtilAla DI. zAha. dalIcaMda jecaMda dezI kApaDIyA 25 , hImatalAla cunilAla kezavalAla maMgaLacaMda zAha maNilAla jeThAlAla zAha trIkamalAla maganalAla dhIrUbhAI nemacaMda zepha 9pa , mIla Ara ke. che, gokuLadAsa mehanalAla 125 - mANekalAla amulakharAya dIvAna bradharsa , pannAlAlabhAiThe. verA bradharsa mahetA sevaMtilAla kAMtIlAla 21 , bhAIcaMda savacaMda dezI Ara. sUryakAMtanI ku. kaMcanalAla vADIlAla 2 , catrabhuja devacaMda zAMtilAlabhAI , catrabhuja suMdarajI dozI 2 , muLacaMda hIrajI bekhe moTara TreDIMga kuM. - mehanalAla Ara. parIkha 1 eka bahena taraphathI vADIlAla manasukhalAla svarUpacaMda ena. zropha pArekha 51 , harilAla zaMbhuprasAda 11 , kAMtilAla bakoradAsa 51 , cImanalAla mAnasaMda nIcanI rakamo vAcanAlaya dalasukhabhAI trIbhAvanadAsa 51 , mANekalAla vADIlAla viracaMda pAnAcaMda zAha nANAvaTI pustakAlayane maLI che; 101 eka gRhastha taraphathI , jI. vIladAsanI kAM. 250 zrI dhIrajalAla jIvaNacaMdakezarIcaMda nottamadAsa amaracaMda *, De. emIcaMda chaganalAla 101 , metIlAla muLajIbhAI paramAnaMda kuMvarajI kApaDIyA zeTha lAlajI rAmajIbhAI 101 , choTAlAla godaDacaMda 101 trIkamalAla mahAsukharAma 51 , khuzAlacaMda ke. mahetA pAlaNapuravALA 101 jeThAlAla rAmajIbhAI - 51 , kAnajI zivajI ' ', 100 , gAdAjI DAsajI mehanalAla ratanacaMda 51 , padamazI prAgajI - 51 mesarsa yu. DI. paTelanI ku. phulacaMda mANekacaMda dozI - 51 , cImanalAla ema. parIkha 51 , ema. je. thANAvALAnI kAM. pravINacaMdra hemacaMda amaracaMda bhagavAnalAla harakhacaMda 25 ,, Ara. vI. IzvaradAsanI kAM. 101 , , rAghavajI gAviMdajI saMdharAjakA choTAlAla vimaLacaMda - 25 zrI sI. Ara. kendrAkaTara ,, eka gRhastha taraphathI hA. eka gRhastha taraphathI , ke. dezI. hIrAlAla motIcaMda revAzaMkara maMgaLajI kAmadAra mehanalAla iTAlAla 104- zrI maNilAla vADIlAla nANAvaTI 101 , harilAla kezavajI khetANI ena. vI. mahetA (rIjharva phaMDa khAte ') bApAlAla Ara. gAMdhI , cImanalAla cakubhAI zAha - 101 bhegIlAla dolatacaMda - khImacaMda maganalAla verA 10664 rUA. Aja sudhImAM kula vasula thayAM saMghano vArSika vRttAnta pariziSTa "kha" zrI vAcanAlaya pustakAlaya saMvata 1999 nA kArataka sudI 1 thI Aso vada 0)) sudhI Avaka tathA kharcano hisAba 101 , 886 f f o f * f 0. m m 0 h qyr tqy myr khy 0 sy s 0 khy hm s m - 2 kaMra 8 8 858 9 0 nIcenI ligo havAlo " - 137 1 0. daMDanA AvyA te 18 , 8 0 pAsa buka khAte 70 0 0 bheTa khAte jamA zrI kharcanI vigata 184 2 0 chApAonA lavAjamanA 0 4 0 paracuraNa khacenA ', 1 4 8 pisTa kharcanA ' 2 2 0 sTezanarI kharcanA * 12 0 karatI lAyabrerI kharca 14 0 0 chapAmaNI kharcanA 858 * 8 9 228 10 8 Avaka katatAM kharca vadhAre 1 0 ' 22 8 9 zrI sAmAnya kharcanA havAle kule 1771-5kharca thayuM tenA pa* TakA pramANenA pagAra bhADu ane paracuraNa. 1088 3 8 10883 8 .
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ O 182 prabuddha jaina prabuddha jainanA sa vata 1999 nA kArataka sudI 1 thI pAseA vada 0)) sudhInA Avaka tathA kharcanA hisAba, EUR * 1758 43 ja 747 1100 5 6 nIcenI vigata pramANe 1203 ma ; 3 2 3 0 ma '' 2145 4 ph 7885 va .. 2123 g pura 15 280 . 964 11 Qi 19 4 D 25 530 0 0 . . . . 3 zrI Avaka karatA kharca vadhAre 1758 5 Avaka karatAM kharca vadhAre prabuddha jaina lavAjamanA AvyA. bheTanA AvyA 22 sAmAnya sabhyanA lavAjamanA 1998 nA rU. 220 ane 1999 nA rU. 310 maLIne rU.530 nA havAle. 2194 S - 747 3 3 havAlA Avaka jAvaka khAtAmAM 74133 15077 zrI rIjhava kuMDa khAte jamA jaina yuvaka pariSada khAte 2: ,, Avaka jAvaka khAte jamA sAmAnya kuMDa khAte jamA . -- pustakAlaya anAmata khAte ke, mAMdAnI mAvajatanAM sAdhanA khAte , krUratA pustakAlaya anAmata khAte 5. rezana rAhata khAte jamA DAhyAbhAi (AphrIkA) khAte 1445 11 - 2194 9 Ta saMghanI itara pravRtione lagatA savata 1996nA kArataka sudI 1 thI Asa| vadI 0)) sudhInA Avaka jAvakanA hisAba le 748 12 1445 11 ma EUR 304 + O 442 13 48 14 123 100 . 5459 12 20 . 13 0 2410 : * 3 1693 15 ha 551 13 146 33 zrI muMbai jaina yuvaka saMgha savaMta 1999 nA AseA vada 0)) nA dIvasanuM saravaiyuM . . . 4 . . 0 e O zrI. patra khAte vigata 748 12 - 0 Ta zrI kharcanI vigata 646 332 - . 12 p 442 13 3ra 25 13 16 7 222 12 ' tA. 15-2-44 patra mATenA kAgaLe rUA. 1133 12 0 nA lIdhA temAMthI rUA. 385 0 0 kAgaLA vecyA te khAda jatAM rUA. 748 12 0. 748 12 . pepara chapAmaNInA 3 pesTa kharcanA . zrI kharcanI vIgata paracuraNa sAmAnya kharcanA havAle 3 / . 1771 5 nA 25 TakA pramANenA makAna bhADu pagAra vagere. . paracuraNa kharcanA 0 sTezanarInA 0 pAsTanA - paryuMSaNa vyAkhyAna mALAmAM 423 12 0 kharca thayA temAM za. 201 00 bheTa AvelA te bAda jatAM 304 6 0 zrI sAmAnya kharcanA havAle kule 1771 5 9 mAMthI 25 TakA pramANe pagAra-bhADu-lAiTa vagerenA zrI karanIcara khAte AgalA sAlanA zrI krUratA pustakAlaya khAte zrI zAMtilAla ThAkarasI khAte dhI eka eka nDIA khAte 4236 6 2 dhI hyuma pAipa DIecarA khAte bAbata je kule cAra hajAranA lIdhA tenI trigata nIce pramANe 2000) bhAva 105 pramANe 2000) bhAva 105-8-0 pramANe zrI pustakAlaya pustaka kharIda khAte 1276 11 3 gaI sAlanA 417 4 6 cAlu sAlanA 1193 15 Ta 9 sIlaka bAkI 15077 ra 5 zAMtArAma gaMgArAma khAte zrI viveca je. zAhane khAte zrI. myu* sIpAlITI leAna khAte bAbata je e hajAranI lena lIdhI tenI vigata nIce pramANe 2000) bhAva 118-9-0 tA0 6-8-43. zro muMbai jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka zrI. maNilAla mAkamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNasthAna : sUya kAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbai ra
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ vara n *ka: 21 zrI subai jaina yuvakasa lanuM pAkSika mukhapatra prabudhdha jaina taMtrI : maNilAla mAkama'da zAha, su'baiH 1 mArca 1944 budhavAra nivRttisAdhaka prazasta pravRtti anaMta jJAnI purUSAe nivRttinI sAdhanA mATe pravRttinI pazu 'atyaMta AvazyakatA batAvI che, paraMtu je pravRttimAM duniyAnA jIva rAcImAcI rahyA che te pravRtti jJAnIonI dRSTie nivRttiprApaka nathI. eTalA mATe anatajJAnI purUSAe pravRttinA paNa e prakAra darzAvyAM che, te prazasta ane aprazasta je pravRttinA yoge anata jIvA nivRttipadane pAmyA che te prazasta pravRtti ane jenA yoge anaMta AtmAe narakAdi durgatinA bhAjana anyA che te aprazasta pravRtti kahevAya. jagatamAM prANadhAraNa karanAra prANI mAtrane mATe pravRttinI AvazyakatA tA rahevAnI ja, kAraNa ke pravRttiyeAgavaDe ja prANImAtra svajIvanaastitva TakAvI zake che, vanaspatyAdi sthAvara aspaSTa caitanyavALA prANIe paNa strayeAgya AhArAdi, meLavavA mATe pravRtti kare che. sUkSma nigeAdamAM rahelA AtmAe ke je manuSyanA ekazvAsamAM 17aaaa bhava kare che evA atyaMta sUkSma zarIrI jantuone paNa AArAdi saMjJAo hAya che ane te te saMjJAonI tRpti mATe svayeAgya pravRttikama paNa kare ja che. evA sakSma jaMtugmAne paNa jyAre ahArAdi pravRtti karavI paDe che tyAre manuSya, deva, tiryaMca, nArakAdi trasa prANIone te pravattiyoga vagara cAle ja kaeNma ? eTalA mATe jJAnIoe zAstromAM cha prakAranI paryAptinuM nirUpaNuM karyuM che. eka kriyAdithI mAMDIne paMcadriya bhana sattAvALA trasaprANI puya ta keTalAkAMThe 4, 5, - paryApta pUrNa karavA mATe zarIramAtrate sva svayegyatA anusAra pravRtti karavI paDe che, paraMtu e badhI pravRttio aprazastarUpe AvAthI jIvAnA sa'hArarUpe zAstrokita paNa che ke lIvo nIvaca jhIyama, prANimAtra sva sva jIvana TakrAvavA je je AhArAdi pravRttionu sevana kare che te te dareka pravRttio - jIvAnA nAMzarUpe ja hAya che, kAraNa ke prANimAtra prANionI sahAyavaDe ja jIvI zake che. eTalA mATe uparokata kathana siddha thAya che ke jIva e ja jIvanu jIvana che, mATe ja svaparopakArI ane ta jJAnI purUSo pharamAve che ke kSaNika vinAzI pudgalane peSavA mATe yakAyanA jIvone jemAM sAra thAya che evI pAyArambhaka aprazasta pravRttione jalAMjali ApI AtmAthI purUSAe ahiM sAtmaka prazasta pravRttimAM svAtma-purUSArthane phAravavA joie. te sivAya aprazasta pravRttio aTakavAnI nahiM ane jyAM sudhI aprazasta pravRttio aTakavAnI nahi tyAM sudhI mithyAtva, adhirati, pramAda, kaSAya, yAgAdi je pAMca prakAranA Azrava che. tenA redha thavA e atyaMta duSkara che. AtmA anAdikALathI bhayaMkara zvApadAdi hiMsaka prANIothI bharacaka A saMsArarUpI aTavimAM je paribhramaNa karI rahyo che te A pramAdAnaMda AzravAne lIdhe ja, kAraNa ke Azravane aradha e ja Regd. No. B, 4266 karmabaMdhananu mukhya kAraNa che ane karma e ja saMsAranI mULa jaDa che, mATe AzravAno rAkha' karavA e ja kamarUpI mahAta bhayaMkara rAjarogathI mukta thavAnuM parama auSadha che. AzravAna rAdha thayA pachI karUpI rajane praveza karavAnI khArI rahetI ja nathI. mukAmamAM kacarA kayAM sudhI Ave ke jyAM sudhI tenA AjubAjunA daravAjANye baMdha karI devAmAM na Ave tyAM sudhI. paraMtu jyAM daravAjAo argalAthI majabhuta baMdha karI dIdhA tyAM pachI kacarA Avava.nuM kAMi kAraNa rahetuM ja nathI. karatA Azrava nAsejI, savara vAdhe re sAthe, nirjarA sAma rUpiyA 3 tevI ja rIte AtmA anAdi kALathI je kamarUpI kacarAthI svasvarUpane AcchAdita karI rahyo che te mithyAvAdI AzravAnA lIdhe ja. evA bhayaMkara AtmAnA mahAna zatrurUpa AzravAne rAdha karI je dazAmAM ramaNa karavu tenuM ja nAma prazasta pravRtti che. dravyAnuyoganA mahAna jJAtA zrImAn devacaMdrajI mahArAja karamAve che ke ~~ "aprazastA re TALI prazastA ****** Atama bhAva prakAro, nemi" arthAta indriyAviDe azaprata pravRttine sarvathA tyAga karIne AtmAM jyAre indriyone prazasta pravRttimAM vALe che tyAre pramAdi Azrave jaDamULathI nirmULa thaI jAya che. tyAra pachI AtmA savara dazAne prApta kare che. anAdikALathI AtmAnI sAthe vaLagelA kana rUpI indhanane bALI AtmAne je zuddha svarUpamAM ramaNa karAve, tene jaina zAstrakArA savara tarIke pokAre che. je mahAtmA AzravAno sarvathA rodha karIne-prANAtipAtAdi 18 pApasthAnakAnI aprazasta pravRttione sarvathA tyAga karIne-prazasta pravrutirUpa sarvavirati cAritranI ArAdhanA karanArA che teja AtmAe saMpUrNa rIte saMvara tatvanA upAsaka banI zake che. saMvaraNAmAM rahIne je upAsanA karavI te ja mekSanI upAsanA che, kAraNa ke savarI AbhAo aprazasta pravRttinA sarvathA tyAgI hAya che. savarI mahAtmanI zronA6 indriyA aprazasta viSayeAmAM lAlupatAvALI hetI nathI. zAstravirUddha vartA sAMbhaLavA mATe te adhira hoya che. temaja jinAgamanuM pAna karavA mATe te nira tara talasatA haiAya che. tevI ja rIte savarI mahAtmA bhASAsamiti upara paNa pUrNa kAbu keLavanArA hoya che. teonI bhASA atyaMta madhura, saumya ane gAMbhIryAdi guNe peta DhAvAthI zrotAjanone AhlAda utpanna karanArI heya che. jinezvarapraNIta AgamamAM teo maraNanI paNa virUddha uccAra karatA nathI. je le kAne peAtAnA pakSamAM AkarSavA mATe jaMmAnAnA nAstikavAdamAM
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddha jaina 184 * taNAi jaine athavA teA bhakatavarga vadhAre hovAthI abhimAnAdi kaSAyAne AdhIna thaIne jinezvaranA AgamathI virUddha prarUpaNA karI pUrvAcAryAMnI praNAlikAnuM khaMDana karanArA che tevA AtmAo paNa jihvA indriyanI aprazasta pravRttinuM ja sevana karanArA che. je suvihita ziAmaNi mahAtmAe kevala anugraha buddhithI jinezvaranA Agamane anusarIne zrotAjanAnI rUci arUcinI upekSA karIne upadezAdi pravRtti karanArA che tevA AtmAe ja jIhvA indriyanI vAstavika prazasta pravRtti karanArA che, anaMta jJAnIo paNa pharamAve che. ke-"savA parAbhAvA visavA pariyatta, bhAsiyakhvAhiyAbhASA sapakha guNakAriyA." upadeza zravaNu karanAra zrotAo bhale rASathI lAla pILA thaine sAMbhaLe athavA prasanna cittathI sAMbhaLe, tene viSarUpe pariName. athavA amRtarUpe pariName, paraMtu anugraha buddhithI upadeza ApanAra mahAtmAoe avazya svaparane guNu karavAvALI bhASA khelavI ja joie. zrImAn umAsvAtijI paNa karamAve che ke "na bhavati dharma zrotu sarvasmekAntatA hitazravaNuAt, jIvAnugraha khuddayA vastusnekAntA bhavati," zravaNa karanAra badhA zrotAone hitazravaNa karavAthI ekAnte dharma pariNamatA nathI, kAraNa ke jeonA AtmA atyaMta nikAcita pApakarmAMthI anelA hAya che tevA AtmAone tIrthaMkara bhagavAnanI atyaMta vairAgyavALI dezanA paNu arUcirUpe ja pariName che, paraMtu je puNyAtmAo kevala anugrahuM buddhithI jagatanA jIveAnA kalyANArthe upadeza ApanArA che tevA mahAna purUSone teA ekAntathI mahAna lAbhanuM ja kAraNa che. evI rIte nivRttiprApaka prazasta pravRttinA yathArtha viveka karIne pAMca indriyA, traNa yAga, krAdi cAra kaSAyAnA viSayAne prazasta banAvavA mATe AtmA purUSoe avazya prayAsa karavA joie. te sivAya AzravAne rAdha karavA e talanA phAMtarAmAMthI tela kADhavA jevu che, ane AzravAneA rAdha thayA trinA saMvara ththAne prApta karavI e te eka kudako mArI samudra ulladhavA kharekhara barAbara che. jema talanA pheAtarAmAMthI tela nIkaLatuM nathI, eka kudakA mArI jema samudra ullaMdhAtA nathI tevIja rIte prazasta pravRttimAM AtmapurUSArthane kAravyA sivAya nivRtti padanI je abhilASA karavI te paNa uparanA dRSTAntAne maLatI ja khInA che. mATe ja upakArI jJAnI purUSo nivRtti padanA abhilASaka AtmAthI mahAtmAone bhArapUrvaka e ja bhalAmaNa kare che ke jo tame janmajarAmaraNAdi saMsAranA mahAna bhayaMkara trividha du:khothI trAsa pAmyA hai| ane nirUpama akSaya zAzvatA sukhanI tamane sAcI jijJAsA thaI hoya te mahAna pApAraMbhaka aprazasta pravRttionA sarvathA tyAga na bane te payuMSaNApatra jevA mahAmAMgalika pardhAmAM avazya tyAga karavo ja joie. Aje dhaNA bhavAbina di evA prazasta kRtyonA paNa niSedha kare che, paraMtu e niSedha karavA taddana zAstravirUddha che. 'jaina'mAMthI sAbhAra uSkRta suni bhuvanavijayajI yuddha ane madhyama vage cAlu laDAinA pUrepUrA lAbha jo kAne maLyA hAya tA te AjanA muDIvAdIone maLyA che. ane thoDAka lAbha mAra vargane maLyuM che, jyAre kArakunI ane mahetAgIrI karanAra madhyama varSAMte tene bilakula lAbha maLyo nathI eTaluM ja nahiM paNa asahya moMdhavArInA lIdhe temanA cAlu pagAre ane AvakamAMthI tA. 1-3-44 temanuM tathA temanA kuTumenu bharaNa peSaNa karavuM paNa muzkela banyu che, kAraNa eka mahetA ke kArakuna upara peAtAnI A ane bALaka maLI ochAmAM ochA cha mANusAnA bharaNa poSaNanI javAbadArI. hAya che ane keTalAka kIssAemAM te tenA vRddha pitA yA mAtA tathA vidhavA bhAbhI yA benanI javAbadArI paNa enA upara hAya che. te uparAMta peAtAnI nyAta jAtamAM ijjata AbarUthI rahevA mATe paNa anya kharca karavuM paDe che, jyAre kheDuta ke majUra varganA cha mANasAnA kuTuMbamAMthI cAra manuSyA khetI yA majUrI kare che. ane cAlu laDAimAM te majUrone pagAra uparAMta ghaNuM sArU medhavArI bhaththuM mIle| ane kArakhAnA taraphathI apAya che ane kheDutene anAjanA bhAve paNa sArA maLyA che. eTale temane temanA kuTuMbanu bharaNa pANa karatAM bhrUNI rakama bacata rahe che, jemAMthI teo devAmAMthI mukta banI jamIna yA setu cAMdI paNa kharIda karI zake che. bIjI bAjue sapheda dudha jevA kapaDA paherIne karatA madhyama vargane mANasa asahya meAMdhavArImAM tenA pagAramAMthI peAtAnu bharaNapoSaNa na thatAM peAtAnuM jarajhaverAta yA seAnuM cAMdI vecIne peAtAnI AbarU rAkhe che; eTale A laDAI pachI madhyama varganA kuTuMba karatAM majUra varganA kuTuMbanI hAlata pramANamAM ghaNI sArI rahI che. moMdhavArImAM AjanA madhyama varga zAkhAi rahyo che, cUsAi rahyo che ane tenA mATe jo kAI javAbadAra hAya tA te Ajane muDIvAda che. yuddha zarU thayuM e vakhate vepArIo pAse je hAjara mAla hatA tenA uttarAttara bhAvA vadhatA ja gayelA ane tene lAbha vepArIone maLatA gayelA. Aje peAtAne maLelA gajAvara nAnI muDInu rAkANu temaNe se'nuM cAMdI ane hIrA metImAM karyuM', keTalAke kApaDa leAkhaDa zera karIyANuM ane khIyAM bajAramAM peAtAnu nANuM karatuM karyuM. A pramANe chellA traNa cAra varSamAM vepArIee ane mIla mAlIkAe aDhaLaka dhana pedA karyuM che. 1943 thI hiMdI sarakAre vaTahukameAnI paraMparA cAlu karI. rU, zera, senu, cAMdI, sutara ane kApaDa bajAroM upara sakhta 'kuzA AvyA. khIyAM ane karIyANAMnA vAyadAnA bajAro bilakula bdha thayA. vadhu Avaka verA levAnA kAyadA hiMdI sarakAre ghaDayA. eTale eka rUpIAnA nakAmAMthI sADA cauda AnA jeTalI gajAvara rakama sarakArane ApavI paDavAnI che, emAM vepArInI cAlAkI nahi cAle. peAtAnI cAlAkInA upayoga teNe potAnA gumAstAnI pAsethI rUA. 100) nuM kAma laIne tene rU. 60) jeTalI rakama ApavAmAM karyAM che. asahya meAMdhavArImAM petAnA mahetA ane kArakunAnI muzkelIonA vicAra teNe nathI karyo. ulaTu teNe teNe bAbatamAM AMkhamIcAMmaNAM karyAM che. lakSmI caMcaLa che. dAna bhega ane nAza tenI prakRti che ane AjanI rAjakIya AMTIdhuTI evI che ke AjanA karoDapati e AvatI kAlane bhikhArI che ane AjanA bhikhArI e AvatI kAlanA karoDapati che. kama ane kudaratanI lIlAne kAi nahi rokI zake e sUtra dhyAnamAM rAkhI bhaviSyamAM AvatI rAjakIya AMdhInA khyAla karI dareka vepArI potAnA mahetA ane gumAstAone moMghavArI kheAnasa tarIke peAtAnAthI apAya teTalI rokaDa rakama Ape evI Aje yuddhane lIdhe zrImAna banI beThelA sau muDIdhArIone mArI vijJapti che. hIrAlAla cunIlAla maNiyAra,
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-3-44 keTalAka samAcAra ane noMdha rU. 60000 nI udAra sakhAvata pATaNunivAsI zeTha bheAgIlAla dolatacaMde tAjetaramAM zrI. pATaNa jaina maMDaLa chAtrAlayane te chAtrAlayanI jamIna upara eka hAiskulanuM makAna khAMdhavA mATe temaja te ja hAiskulamAM hunnara udyoganuM zikSaNa apAya te hetuthI hunnara udyoganAM sAdhanA vasAvavA mATe rU. 60000] nI rakama arpaNa karI che. A rakamamAMthI rU. 40000 hAiskulanuM makAna baMdhAvavA pAchaLa ane 2. 20000 upara jaNAvyA mujaba hunnara udyoganAM sAdhanA vasAvavA pAchaLa kharcavAmAM Avaze . ane AvI rIte hunnara udyoga sAthe mAdhyamika ApatI - zikSaNa vAiraskulamAM prastuta chAtrAlayanA vidhA prabudhdha jaina rthIo uparAMta bahAranA jaina temaja jainetara vidyArthIene sagavaDa ane avakiza mujaba zeTha bhogIlAla dolatacaMda zAhuM. dAkhala karavAmAM Avaze. AvI moTI sakhAvata karanAra zeTha bhogIlAla deAlatacaMdra hIrAnA jANItA vyApArI zrI. hIrAlAla zAhanA pitA thAya. zrI. hIrAlAla bhogIlAla zAha mULa zrI. mahAvIra jaina vidyAlayanA vidyArthI -viziSTa abhyAsa arthe vidyAyata gayelA-abhyAsanI nAsIpAsIe temane hIrAnA dhaMdhA tarapha kheMcyA ane e vyApAramAM ja temaNe agragaNya sthAna prApta karyuM. temanA pitA zrI bhogIlAlabhAi vRddhe hevA chatAM AgaLa paDatA vicAro dharAve iM ane samAjanI pragatisAdhaka pravRtiomAM sArI rIte mada kare che. uparanI sakhAvata karavA badala temane jaina samAjanA khuba dhanyavAda kare che. gajapaMcAjI tItha upara atyAcAra. gai tA0 6-2-44 nA rAja e musazmAna lazkarI sIpAe nAsIkanI bAjue AvelA gajapathA tIrthaM upara AjanA vakhatamAM kalpI na zakAya evA eka atyAcAra karyo che ane A samAcArathI akhA jaina samAjamAM bhAre kSeAbha ane khaLabhaLATa ubhA thayA che ane marmadhAtaka AdhAta lAgyo che. A banAvanI vigata evI che ke chaThThI phebruArInA divase baporanA bhAgamAM kai e musalamAMna sIpAIe gajapathAnI TekarI upara jai caDhayA ane tyAMnI guDhDhAmAM AvelI keTalIka jai| mUrti khaMDita karI, keTalIka ukheDI nAMkhI, keTalIkanAM nAka bhAMgI nAkhyA ane keTalIka mUrtio upADI gayA. A * atyAcAra kevaLa akSamya ane asahya che ane A sAme mAtra jaina samAje ja nahiM paNa samasta hiMdu samAje ... jabaradasta pAkAra uThAvavA joie ane gunehagArezane purI nasIyata maLe ane AvuM apakRtya kAi paNa sthaLe have pachI navA na pAme evA majabuta prabaMdha karavAnI sarakArane pharaja pADavI joie. - 185 Aje hiMdusthAnanA sarve kAI meTAM mathake! lazkarI sIpAiothI bharacaka bharelAM che ane tethI jo AvI bAbatamAM * agamacetI vAparIne sarva. sIpAiLAne saceTa rIte cetavavAmAM na Ave te AvI ghaTanAnI punarAvRtti sthaLe sthaLe thavA saMbhava che. AvA banAvAthI prajAnI dhArmika lAgaNI pAravinAnI dubhAya ane tenAM bhayaMkara mAThAM pariNAma Ave. mATe sarakAre A bAbatamAM sakhtamAM sakhta pagalAM hAtha dharavAnI khAsa jarUra che. paNa Aje AvI bAbate tarapha jarUrI dhyAna devAnI sarakArane purasada che. kharI? gajapathAnA atyAcAre eka viziSTa samAjane keTalA badhA kSubdha banAvI dIdhA che. tenA sarakArane sAcA khyAla Ave evA saMbhava che kharA ? AjanA vigraha te vaTALamAM ghuMcavAyalI sarakArane A bAbatamAM sabhAna ane sakriya karavA mATe jaina samAje mAtra tAreA karIne sateASa mAnavA e yogya nathI. gajapathA digambara jaina tIrthaM che. ema vicArIne anya sa`pradAyanA anuyAyIoe A bAbatamAM jarA pazu udAsInatA dAkhavavI ucita nathI. vizeSataH hiMdu samAje jaina samAjanI A Aktane potAnI ja mAnIne jana samAjane purA sAtha ApavA joie ane A bAbatamAM sthaLe sthaLe sabA bharIne sarakArane purI sacet karavI joie. javAbadAra AgevAne A bAbatama karavA ceAgya sadhaLuM karavAmAM pAchI pAnI nahiM kare ke zithilatA nahi dAkhave evI AzA rAkhavAmAM Ave che. nAmadAra vAsarAyanuM` bhASaNa je bhASaNunI lAMbA samayathI apekSA rAkhavAmAM AvatI hatI ane je viSe aneka AzA sevavAmAM AvatI hatI te bhASaNa hiMdanA navA chatAM dhIme dhIme junA thatA jatA vAisarAye phebruArI mAsanI 18 mI tArIkhe sa MbhaLAvyuM ane te bhASaNathI . hiMdI rAjakAraNamAM kAi navuM prakaraNa zarU thaze ane lAMkhA kALanI maDAgAMThanA ukelanA kAi mArga hAtha lAgaze evI AzAnAM svapnAM sevanArAone temaNe purI rIte nirAza karyAM. kaoNMgresa jevI mahAna saMsthAnA sahakAranI agatya ane upayogItA te svIkAre che, paNa jyAM sudhI keMgresanA AgevAnA ogasTanI AmIne TharAva karavAmAM pAte karelI gaMbhIra bhUlanA ekarAra na kare ane vartamAna yuddhakALamAM sarakArane purepurA sahakAra ApavAnI khAtrI na Ape tyAM sudhI AjanI paristhitimAM karaze paNa pheraphAra karavAmAM nahi Ave ena vevala sAhebe ceSme ceokhkhuM jaNAvI dIdhuM che. alabata 1942 nI egasTanI AThamI tArIkha ane Aja dina sudhImAM aneka pANI vahI gayAM che ane dezanA saMceogomAM paNa kai kai pheraphArA nIpajyA che. tethI koMgresanA AgevAnane ekatra thavA devAmAM Ave te paraspara maMtraNAmAMthI AjanI maDAgAMThanA kAMine kAMi ukela mAga nIkaLI Ave evA sabhava che kharA, paNa AvI anyAanya maMtraNAne vevala sAheba kazA paNa avakAza ApavA mAMgatA ja nathI, temane AvI kazI maMtraNAnI jarA paNa jarUra ja samajAtI nathI. teo kahe che ke kavITa inDIA'-hiMdu cheADA' ne lagatA TharAva pAchA khecI levA samadhamAM tathA jemAMthI AvAM karUNAjanaka pariNAme nipajyAM che tevI rAjanItithI pAchA haThavA sabaMdhamAM temaja sAme AvI paDelA mahAna kAryomAM sahakAra ApavA saMbaMdhamAM jarUrI nirNaya karavA mATe potAnA antaHkaraNa sivAya khIjA koinI paNa sAthe salAha karavAnI aTakamAM purAyalA koi ( anusaMdhAna pRSTha 187 juo)
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ R prabuddha jaina tA. 1-3-44 saccassa ANAe ubahie mehAbI mAraM trti| hatA. paNa AjanI sarakAre e pikAronI kevaLa avagaNanA satyanI ANamAM rahenArI buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. karI hatI eTaluM ja nahi paNa evI jAherAta karavAnI dhRSTatA karI hatI ke kasturabA jyAM che tyAM ja temane cAlu rAkhavA te temanA hitamAM che. hiMdanI eka Adarza sannArIne game tevI prabuddha jaina tenI mAMdagI hovA chatAM sarakAre tene jelamukata na karI ane satyapUtAM badevAcam Akhare tenuM jelamAM ja avasAna thayuM e hakIktane DaMkha mArca 1 '1944 hiMdI prajAnA dilane sadA kALa karyA karaze. A uDe ghA koI kALe rUjhAze nahi. kasturabA bahu bhaNelA naheAtAM, temanAmAM koI viziSTa rUpa pUjya kasturabAnuM paralokagamana. nahotuM ke koI vizeSa prakAranI buddhimattA nahotI. chellA pUjya kasturabA phebruArI mAsanI 22 mI tArIkhe sAMje paccIsa varSanA hiMdI rAjakAraNanuM ghaDatara gAMdhIjIe ja karyuM che. sADAsAta vAge A duniyA choDIne paralokavAsI banyAM. chellAM be aneka prasaMgoe aneka agatyanA nirNaye levAyA che. A badhI aDhI mAsathI temanI tabiyata eTalI badhI nabaLI cAlatI hatI, masalatamAM kasturabAe kAMI bhAga lIdho hoya ke gAMdhIjIe hRdaya roge evuM gaMbhIra svarUpa dhAraNa karyuM hatuM ane vRddha temanI kadi salAha lIdhI hoya evI koI hakIkata ApaNuM ummara te temanI hatI ja, tethI A banAvathI koIne paNa jANavAmAM AvI nathI. te kasturabAnI evI kai vizeSatA hatI aNadhAryo AdhAta lAge tevuM te hatuM ja nahi. ema chatAM paNa ke jenA kAraNe Aje sau koI temanA viSe ATalo badho varSothI cetarapha kevaLa zitaLa yuti vistAratI eka nAnI sarakhI AdarabhAva cintavI rahyuM che? Atmavigepa ja mAtra nahi jota jyAre paNa olavAI jAya tyAre jema ApaNane khAlIpaNuM paNa saMpUNe AtmasamarpaNa e ja temanA jIvananI lAkSaNika lAge che ane aMdhArUM aMdhArU bhAse che tevI ja rIte kasturabAnA vizeSatA hatI. kasturabA hiMdu saMsAranAM eka sAmAnya gRhiNI avasAne AkhAye hiMdusthAnamAM gADha zekatimiranI chAyA phelAvI ane mAtA hatAM. temanI daSTimaryAdA paNa amuka rIte A dharaNe ja dIdhI che. gAMdhIjInA vyaktigata ghaDataramAM kasturabAne je kAMi baMdhAyelI hatI. temanI ane gAMdhIjInI bhUmikA vacce asIma phALo hoya te kharo, paNa sItA vinAnA rAma ApaNe jema kalpI antara hatuM. gAMdhIjI te kAntadaza mahApurUSa. temanI zakatA nathI tema kasturabA vinAnA gAMdhIjI ApaNe kadi kalpI uDI satyaniSThAnA kAraNe asatyanuM jyAM prabhutva hoya tevI zakatA nahotA. AvA bAsaTha bAsaTha varSanA jIvanasAthI kasturabA leka saMsthA ke rAjya saMsthA sAthe hAlatAM ane cAlatAM vidAya thatAM gAMdhIjI game teTalA moTA mANasa hoya athaDAmaNamAM AvavAne teo sarajAyA hatA. gAMdhIjInuM vyaktitva ane game teTalo AdhyAtmika samabhAva ane mAnasika vairAgya eTaluM badhuM pratApI ane manasvItAthI bhareluM ke kasturabAne temaNe keLavyuM hoya ema chatAM paNa temane Aje A umare ' IcchIe ke anicchAe temanI pAchaLa dhasaDAthe ja chuTake. AvA keTaluM badhuM bhayAnaka ekalApaNuM lAgatuM haze A vicAra kalpanAthI mahattvanI bhUmikAbhedanA kAraNe ubhayanA uchavanane prAraMbhakALa paNa gAMdhIjI pratye sabhAva ane bhaktibhAvathI jenArA karaDe nAnI meTI aneka athaDAmaNathI bhareluM rahetuM. A bAbata AdamIonAM dila kasturabAnA avasAnathI atyanta gamagIna banI gAMdhIjInI AtmakathA uparathI paNa ApaNane mAluma paDe che. gayAM che. "kasturabA gayAM,' 'bIcArA gAMdhIjIne keTaluM badhuM lAgatuM. paNa kasturabAnI pratini paNa kasturabAnI patiniSNA bhAre uMDI ane addabhuta hatI. A haze" A udgAra Aje jyAM jaIe tyAM sau koInA meDhAmAMthI patinicchAe temane Atmavigepana zikhavyuM: saMpUrNa AtmasvAbhAvika rIte nIkaLI paDate ApaNe sAMbhaLIe chIe. samarpaNa zikhavyuM. bApunA bAhya jIvananI jarUriyAtane pahoMcI mRtyu te sau koInA lalATe lakhAyeluM ja che. te je vaLavA satatu pravRtta rahevuM, temanI zakaya teTalI saMbhALa levI prakAranuM mRtyu koI paNa Arya stro hamezAM mAMgatI ane prArthatI ane bApujI jayAM laI jAya tyAM javuM ane je karavA kahe te AvI che tevuM mRtyu kasturabAne prApta thayuM te eka rIte purI zraddhAthI karatA rahevuM-Aja mAtra kasturabAnA jIvanane AnaMda ane abhinaMdanagya viSaya bane che. ATalI meTI mukhya maMtra hatA. raghuvaMzamAM dilIpa rAjA kAmadhenunI saMbhALa ummara, 62 varSe jeTaluM lAMbu lagnajIvana, kamAtA raLatA meTI - lete lete tenI pAchaLa vanamAM nIkaLI paDe che ane tenI strI ummaranA putrone parivAra ane gAMdhIjIne najara sAme sArogya sudakSiNA tenI pAchaLa pAchaLa cAlatI hoya che, te citra Aleane svastha jotAM jotAM haMmezAne mATe AMkha mIMcI devI- khatAM sudakSiNa dilIpa rAjAnI chAyA mAtra na hoya evI sudakSiNA AvuM bhAgyazALI mRtyu lAkhamAMthI paNa eka strIne bhAgye ja zebhatI hatI ema kavi kALIdAsa varNana kare che. kasturabAmAM prApta thAya che. AvA mRtyune "kasturabA bhAgyazALI thaI gayAM paNa je kAMI svataMtra vyakitatva hatuM tene gopavIne gAMdhIjInI ema kahIne loko vadhAre che. ema chatAM paNa je mUrti ApaNA chAyA mAtra banIne rahevuM e Adarza ane jIvanadharma kasturabAe dilamAM hamezAM Adara ane bhaktibhAva preratI hatI te haMmezAMne svIkAryo hato. e Adarza ane jIvana-dharmane pitAnA jIvanamAM mATe alopa thaI gaI, have e zAnta, saumya, vinamra ane kasturabAe ArapAra utAryo hato. gAMdhIjI paNa kasturabA viSe e ja sadA patisevA-parAyaNa kasturabAne ApaNe kadi jovA nahi pitAne anubhava vyakta kare che. teo eka sthaLe kasturabA viSe pAmIe e khyAla ApaNane uMDI vedanAne anubhava karAvyA ullekha karatAM jaNAve che ke "je ghaNI kharI gRhiNIomAM vinA raheto nathI. vaLI je saMge vacce kasturabAnuM avasAna jevAmAM Ave che. te eka guNa tenAmAM bahu moTA pramANamAM mayuM e sayAge paNa ApaNI vedanAne tIvatara banAve che. hato, ane te A cheH IcchIe ke anicchAe, jANatAM ke 1942 nA ogasTa mAsathI kasturabA gAMdhIjInI sAthe ja ajANatAM mArA pagale pagale cAlavAmAM tene khuba AnaMda ane jelavAsI banyA hatA. chellA traNeka mAsathI temanA - saMtoSa raheto ane emAM ja potAnA jIvananI te dhanyatA hRdayanI bImArIe kharekhara gaMbhIra svarUpa dhAraNa ' mAnatI. buddhimatAnI dRSTie, amArI vacce ghaNo mATe taphAkaryuM hatuM. temanI jela mukita mATe cetaraphathI pikArI uThayAM vata hatA ema chatAM paNa amAruM jIvana saMtoSa, sukha tathA
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-3-44 prabuddha jaina 187 pragatithI bhareluM hatuM e mAre hamezane anubhava hate." Ave, paNa antaHkaraNane vacamAM zA mATe lAvavAmAM AvatuM A AtmasamarpaNanA kAraNe kasturabA kArAvAsanI kaMi hatI te samajAtuM nathI. antaHkaraNanA " avAjane anusaravAne kaMI yAtanAo, cAlu jIvananAM aneka kaSTo ane gAMdhIjInA sva upadeza ApanArAo pahelAM potAnA ataHkaraNane tapAse ane bhAvanI keTalIe vicitratAo hasatA moDhe kaze paNa gaNagaNATa te dharaNe pitAnA Aja sudhInA rAjya vahIvaTanI ane kayAM sivAya sahana karatA AvyA hatA. asAdhAraNa meTA-bhANa- zAhIvAdI zoSaNanI prathAnI samIkSA kare ane pachI bIjAne , sanI jIvanabhAginI thavuM temAM hAye che ane temAM keTalIye anta:karaNanI salAha levAnuM kahevAnI dhRSTatA kare. paNa hakIkata viTaMbaNAo paNa rahelI che. kasturabAe jIvananI dhanyatA paNa te ema che ke gAMdhIjIthI mAMDIne nAnAmAM nAnA keMgresanA bhANI hatI; jIvananI viTaMbaNAone paNa prasannatAthI nibhAvI AgevAnanA antaHkaraNane avAja zuM hoI zake tenI ApaNA lIdhI hatI. AvI strIne hiMdu saMskRti "satI' nAmathI oLakhAve karatAM nAmadAra vaivala sAhebane vadhAre khabara che. antaHkaraNanI che. arvAcInakALamAM sItA, damayantI ane sukanyAnI joDa kastura vAta lAvIne teo AjanI maDAgAMThane lAMbu AyuSya ApavA" bAe purI pADI che. zaMkaranuM bIjuM nAma ardhanArIzvara che. e mAMge che ane hAlatAM ane cAlatAM rAjya vahIvaTa ane . varNanathI ema sUcavavAmAM Ave che ke zaMkaramAM pArvatI chupAyelA yuddha pravRtimAM muMjhavaNa ane ADakhIle ubhI karatA gAMdhI che; pArvatI dekhAtA nathI chatAM zaMkaramAM pArvatIjI vyApelA ane javAharane teo jyAM che tyAM kAyama rAkhavAmAM ja che. kasturabA gAMdhIjImAM ahiM ja hatA ema kai cekakasapaNe saltanatanuM vadhAre kalyANa raheluM che ema teo mAne che. kahI zake tema nathI. ema chatAM paNa kasturabA gAMdhIjI sAthe je saMsthAe sarakAranI hastI A dezamAMthI nAbuda karI prajAne : vANItANAnI mAphaka guthAyelAM hatAM. gAMdhIjI haMmezA dhAyuM sarva prakAre svAdhIna evuM rAjazAsana sthApavAne mAtra manoratha pitAnuM karatAM, ema chatAM kasturabA pratye temane komaLa sevyuM che eTaluM ja nahi paNa sakriya kAryakrama raju karyo che te premabhAva keIthI ajANyuM nahotuM. gAMdhIjI sUrya jevA pracaMDa saMsthA pitAnuM paNa ane rItabhAta choDe nahi tyAM sudhI te che; kasturabA caMdranI kAnti, prakRti ane vilakSaNatA dharAvatAM saMsthA temaja tenA AgevAne pratye sarakAranuM AvuM kaTTara virodhI hatAM. kasturabA gAMdhIjInA teje tejasvI hatA ema chatAM vaLaNu hoya te tadana svAbhAvika che ane te viSe koIne kaze kasturabAnI tejaprabhAmAM je zitaLatA, mRdatA, vatsalatA ane pote harakhazAka che ja nahi. AjhAdInI laData lAMbI ja heya. tenI maMjala keNa mAtra che evI paramANusamI vinamratA hatI e kastura daramiyAna aneka yAtanAo veThavAnI hoya ane apAra balidAne bAnI potAnI ja viziSTa saMpatti hatI. doDha varSa pahelAM ApavAnA hoya. adhIrA banyuM ane nAka vacce bIjuM je kAMi. mahAdevabhAI gayA; gAMdhIjIe ananya sahacara ane vaphAdAra AvavAnuM haze te Avaze. svarAjya te nahi ja Ave.' anucara gumAvyuM. Aje kasturabA gayAM; gAMdhIjIe sarvasamarpaNa jemanAmAM prajAne khuba vizvAsa che evA lokanAyakeno bhAve paricaryA karatI, atizaya namra eTale ja mahAna evI jelavAsa, deza AkhAmAM vaTahukama vaDe moTe bhAge cAlate jIvanabharanA sukhadu:khanI, Aroha avarohanI ane aneka mAna : rAjyavahIvaTa, hiMdu - musalamAnanA vadhI paDelAM verajhera, apamAnanI sahabhAginI jIvana sahacarI gumAvI. be pAMkhoe vyakti svAtaMtrya ane vANI svAtaMtryane cotaraphathI saMdhyA uDatA gAMdhIjI Aje pAMgaLA banyA. e pAMgaLApaNAnA khyAle chApagAra karatA AvyAkalA -A sava jAmakA karatI AbeDavA,-A sarva bhUmikA vacce krIpsanI darakhAsta vaja jevA kaThora gAMdhIjIne puSpathI paNa mudu banAvyA - ane paNa mada banAvyA. ane haju ubhI ja che, dezane saMpUrNa svAtaMtrya bakSavAno amAre raDAvyA. AkhA dezanI ja mAtra nahi paNa vizALa daniyAnI kela che, tame badhA ekatra thaIne je mAMge te ApavAne ame sahAnubhUti gAMdhIjIne pitAnA AkharI ovanamAM paDelA A kadi haMmezA tatpara ja chIe--ema kahyA karavuM te gaLe rUdhIne meDhe paNa na purAya evA bhaMgANane samabhAve sahI levAnuM baLa sAkarano TukaDe dharavA barAbara che. tevI darakhAstane ane tevI ' | Apa ! kasturabAnA parama pavitra AtmAne paramAtmAnA dhAmamAM bAMgharIone sAmAnya prajAjane mATe kaze artha ke AkarSaNa parama zAnti maLe !! . ' paramAnaMda. nathI. tamane svataMtra banAvavAne amAro niradhAra che e zabda pAchaLa jyAM sudhI tadanukuLa vartana ane vahIvaTane prajAne keTalAka samAcAra ane nedha anubhave na thAya tyAM sudhI e zabda prajAjanone kevaLa pokaLa | " (pRSTha 185 thI cAlu che. ja lAgavAnA. pracAranI dRSTie amerikA ane anya dezo mATe paNa AgevAna mATe kazI jarUra che ja nahi. keTalI sAdI AvI uddadheSaNAono je kAMI artha hoya te bhale hI ApasIdhI vAta ! ane keTalo saraLa mArga ! tame tamArA antaHkaraNane dharma tana tamArA manane zune te e urSaNa hoya ke na hoya jyAM hatAM tyAMthI eka . pUche ane antaHkaraNane Adeza A bAbatamAM bIje hoI ja DagaluM paNa AgaLa vadhatA hoIe evu leza mAtra bhAna thatuM kema zake? antaHkaraNunA Adezane save IjAro nAmadAra vela nathI. prajA dabAyelI che. sarakAra salAmata che. AjanI*-parisAheba ane temanI sAthenA anya sattAdhIzAnA hAthamAM che. te sthitine A ja sAra che. bhAvI aMdhArAthI bhareluM che. je dhAre che tethI anyathA koIpaNa hiMdI antaHkaraNune Adeza nAmadAra vevala sAhebe potAnA prastuta bhASaNamAM eka bAbatanI hoI ja na zake. ane Aja sudhI ApaNA rAjyakartAe hiMdu- spaSTatA karI che te amuka aMze AvakAradAyaka che. pAkIstAnanA " sthAnanuM rAjya calAvatA AvyA che, AvaDI moTI prajAne prazna upara sararata Aja sudhI vaLaNa khuba ja gulAmImAM jakaDI rAkhI che e badhuM paNa temanA anta:karaNanA ane saMdigdha hatuM. A bAbatamAM have sarakAre pitAnuM valaNa Adezane anusarIne ja cAlI rahyuM che ne? egasTanI AThamIne cokakasa karyuM hoya ema lAge che. A prazna upara vevala sAhebe TharAva bhUlabhareluM hatuM, AjanA badalAyelA sa yegAmAM e harAva , spaSTapaNe jaNAvyuM che ke "ItihAsa-dhaNA dAkhalAo A pheraphAra mAMge che, Aje prajAnI pAra vinAnI hADamArIonuM bAbatamAM purA pADe che. vargabheda ke jAtibhedanA praznonA ukela nivAraNuM vadhAre agatyane prazna che ane te khAtara rAjakAraNI aneka rIte karavAmAM AvyA che. IglAMDa ane eNTaleMDa asahakAra mekupha rAkhavuM joIe evI koI sarakAra pakSe vAte enA jhaghaDA bAda te saMpUrNa rIte ekatra banyA che. keneDAmAM ane dalIla karavAmAM Ave te jarUra te upara lakSya ApavAmAM paNa aMgrejo ane phrenca lake parasparane saMtoSakAraka samavAyI;
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 - prabuddha jaina tA. 1-4-44 taMtra ubhuM karI zakayA che ane te barAbara cAle che. phreMca, kara." vRddhavAdI rie kahyuM ke "e vAdana ahi nirNaya koNa karaze? iTAlIyana, ane jarmana prajAnA banelA svITajharaleDe vaLI judA ahiM rastAmAM te koI vidvAna sabhAsado nathI." siddhasene "hyuM ke ja prakAranuM samavAyI taMtra racyuM che. A badhAmAM jAtigata "A govALe che. e ja ApaNA sabhAsade." pachI bannenI temaja dhArmika bheda hayAtI dharAvatA hatA. yunAITeDa sTeTasamAM vacce vAda thayo. siddhasena te saMskRtanA mahAjJAtA hatA. vidvAnanI bhayaMkara AntarvigrahanA kaDavA anubhavamAMthI pasAra thaine dhArmika TAthI ema pUrvapakSa raju karyo. paNa jyAM eka AMkaDe paNa tema ja jAtigata vividha prajAkIya to samavAyI taMtranuM ava- paNa samajavAnI zakita na hatI evA govALe pAse A vikatAne laMbana laIne eka saMgati prajA svarUpamAM pariNamela che. AyaleMDamAM kaze ja artha na hatA. pachI vRddhavAdI sUri bolyA-govALe parasparavireAdhI to haju sudhI ekatra thaI zakayA nathI ane samaje tevuM keAyaleMDamAM eka prakAranuM pAkIstAna varte che, jo ke A na mAriAI, nAriAi, paradAraha saMgunivariaI; sarakhAmaNI amuka aMzamAM ja hiMdane lAgu paDe tevI che. razI thavA thavuM dAiaI, tau sagga gurugu jAIai." Ae vaLI navIna prakAranI ja racanA ubhI karI che ane tene abhyAsa jarUra lAbhadAyI nIvaDavA saMbhava che. hiMdusthAnanI bhAvI bhAvArtha - koIne mArIe nahi, cerI karIe nahi, paradArabaMdhAraNanI yojanAo vicAranAra mATe AvI aneka baMdhAraNa - saMga karIe nahi, huM beDuM ApIe te svarge jaIe. abhyAsa ane manana karavA yogya che. potAne kayA prakAranuM baMdhA- . kahevAnI jarUra nathI ke vRddhavAdasUrinA lAbhamAM gavALAe raNu anukuLa Avaze ane rASTrIya jarUriyAtane pahoMcI vaLaze pheMsalo Apyo. siddhasene pitAnI pratijJA pramANe tenA ziSya te hide pite ja nakakI karavAnuM che. paNa bhaugolika racanAne thavAnI taiyArI batAvI. e vakhate siddhasene kaheluM eka vAkya kei pheravI zake tema che ja nahi." vaLI hiMdanI Antargata yAda rAkhavA jevuM cheH "je samayajJa che' te sarvajJa che." ekatAne AgaLa dharIne vevala sAhebe jaNAvyuM che ke "hiMdu - paramAnaMda. sthAnanI ekatA ane hiMdu musalamAnanA bhedabhAva saMbaMdhamAM huM ATaluM ja kahI zakuM tema chuM ke tame bhUgoLane badalI nahi zako. rakSaNanA pamAcAra, daSTibiMduthI, bahAranI duniyA sAthenA saMbaMdhanA daSTibindue temaja pUjya kasturabA viSe saMghano TharAva. Antargata tathA bahAranA aneka praznone dhyAnamAM letAM paNa hiMdusthAna : zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI kAvAhaka samitinI tA0 eka svAbhAvika ekama-Satural unitche." ApaNe AzA 28-2-44 nA roja maLelI sabhAe zrI. kasturabAnA avasAna rAkhIe nAmadAra vevala sAhebanA A uddagAra pAkIstAnanI viSe nIce mujaba TharAva karyo hate. AtmaghAtaka haTha upara caDhelA musalamAna bhAIonI AMkha " A sabhA zrI. kasturabAnA avasAna paratve udhADaze ane eka akhaMDa ane avibhAjya hiMdusthAnane svAdhIna atyaMta khedanI lAgaNI pradarzita kare che, mahAtmA gAMdhIjI ane svataMtra banAvavAnA rASTrIya mahAsabhAnA dhyeya ane pravRttine pratye A zAkajanaka prasage antaHkaraNanI sahAnubhUti pAThave che, puro sAtha ane sahakAra ApavA preraze. Aje ApaNe bhAMgI zrI. kasturabAnA svargavAsathI eka Adarza gRhiNI ane vAtsalyagayA chIe; kAraNa ke ApaNe judA chIe. AvatI kAle ApaNe bharI mAtAnI hiMdustAnane khoTa paDI che ema jAhera kare che ekatra banIe; svarAjya hAthaveMtamAM ja che. ane kasturabAnA AtmAne parama zAnti maLe evI paramAtmAne . navadaMpatIne AzIrvAda. prArthanA kare che." zrI. muMbaI jaina yuvaka saMghanA maMtrI ane prabuddha jainanA gajapaMthAine atyAcAra vAcakane suparicita vArtAlekhaka zrI. vrajalAla dharamacaMda meghANInAM gajapathAka upara karavAmAM AvelI dhAra atyAcAra sabaMdhe putrI bahena savitAnuM tA 26-2-44 nA roja kAThiyAvADanI muMbaI jana yuvaka saMgha taraphathI hiMdI sarakAra upara nIce mujaba jANItA lekasevaka zrI. vajubhAI zAhanA bhAI zrI jayantabhAI tAra karavAmAM AvyuM hatuM. sAthe lagna thayuM. lagna prasaMge varakanyA khAdInA vastromAM sajja thayAM hatAM ane lagna samAraMbha bahu sAdAIthI ujavavAmAM "keTalAka sehajoe nAsika pAse AvelA gajapaMthAjI AvyA hatA. bahena savitAe bhAI meghANInI zILI chatrachAyA upara je jaMgalI atyAcAra karyo che te samAcAra sAMbhaLIne nIce ucA zikSaNa ane saMskAranuM anupAna karyuM che ane bhAI muMbaI jana yuvaka saMdhane sakhta aghiAta lAge che ane jayanta pitAnA anya bhAIonI mAphaka eka nAnA sarakhA gunehagArene pakaDIne purI nasIyata ApavA, thayelI nukazAnIne rASTrasevaka che ane hamaNA ja sarakArI kArAvAsathI pAchA pharyA che. bharapAI karI ApavA, ane AvuM kadi paNa pharIthI banavA na samAna zilaguNa saMpanna navadaMpatIne muMbaI jaina yuvaka saMghanA pAme. e sakhta prabaMdha karavA sarakArane muMbaI jana yuvaka AzIrvAda ane aneka zubhecchAo che. saMdha AgrahapUrvaka vijJapti kare che." "je samayajJa che, te sarvajJa che. maNibhAI sanmAna thelI zrI dhumaketue vaDedarAmAM maLelI gujarAtI sAhitya pariSadanA sAhitya vibhAganA pramukhasthAnethI aneka viSaye ane bAbatane saMghanA sabhyone vijJapti sparzatuM ane keTalAka maulika vicAro raju karatuM vyAkhyAna maNibhAi sanmAna thelI mAM zrI muMbaI jaina ApyuM hatuM. temAM uparanA sUtranuM sundara nirUpaNa karate catu- yuvaka saMghanA sabhyane pitAne phALe satvare mokalI viMzati prabaMdhamAM eka prasaMga avatarita karavAmAM AvyuM hatuM ApavA ane e rIte potAnA maMtro, sAthI - je nIce mujaba che. ane nAyakanA sanmAna kAryamAM banane sAtha "vRddhavAdI suri ane siddhasena divAkarane bhUgukacchathI ApavA AgrahapUrvaka vinaMti karavAmAM Ave che. AvatAM rastAmAM bheTa che. siddhasene kahyuM ke amArI sAthe vAda
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-3-44 prabuddha jaina pATaNanu jJAnamadira: sAhitya tathA citrakaLAnI amUlya sAmagrI gujarAtanA mukhya mukhya zaherAmAM AvelA jJAnabha DArAmAM pATaNanuM zrI hemacaMdrAcAya jaina jJAnamaMdira prathama sthAna dharAve che. pATaNa e gujarAtanI rAjadhAnInuM zahera hAvAthI temaja * tyAM siddharAja jayasiMha tathA kumArapALa jevA rAjAe temaja kalikALasarvajJa - zrI hemacaMdrasUri jevA AcAryAMnA mahAna kAryothI jagavikhyAta che. A mahAna vyakitao paikI rAjA siddharAja jayasiMhanI vina MtithI zrI hemacaMdrAcAye siddhahema vyAkaraNa' racyuM hatuM ane kumArapALa rAjAe pATaNamAM ekavIza jJAnabhaMDArA sthApyA hatA. zrI vastupALa tejapALa temaja mAMDava gaDhanA maMtrI pethaDazAha jevI mahAna vyakitaoe paNa bhinna bhinna sthaLAeN jJAnabhaMDAra sthApyA hatA. A jJAnamaMdiza " ubhA karavAmAM jana AcAryAMnI ane sAdhunI mahenata tathA jaina dhanADhyAnA dhananeA mATe kALA che, gAvavAmAM AvyA che. upara jaNAvela nava jJAna bhAra paikI (1) zrI sa MdhanA bhaMDAranA (ra) zrI vADI pArzvanAthanA bhaDAranA (3) zrI mahAlakSmInA pADAnA bhaMDAranA (4) zrI sAgaranA upAzrayanA bhaMDAranA ane (5) zrI hemacaMdrAcArya lAyabrerInA graMthA jJAnamaMdiramAM AvI gayA che. haju (6) zrI tapagacchanA pALIyA upAzrayanA bhaDAranA (7) saMdhavInA pArDInA bhaMDAranA (8) khetaravasInA bhaMDAranA tathA (9) bhAbhAnA pADAnA bhaDArAnA graMtho AvavAnA bAkI che. A badhA graMthAnI saMkhyA Azare vIsa hajAra jeTalI thavA jAya che. tADapatra upara lakhAyelA graMthenI saMkhyA Azare traNaseAnI che, jemAM junAmAM junI prata vikrama saMvat 1157 nI sAlanI che. A graMthamAM zreNI jItI citrakaLAna saMgraha che. ajaMTA ane jana hastalikhita graMtha sivAya jInI citrakaLA hiMdusthAnamAM bhAgyeja anyatra jovAmAM Ave che. A graMtha saheAmAM jaina dharmanA AgamA temaja anya zAstragraMthA uparAMta vyAkaraNa, kAvya, kASa, alaMkAra jyoti, nATaka, zilpa, lakSaNuzAstra, * daza nazAstra vagere judI judI bhASAmAM lakhAyela vipula sAhityasAmagrI rahelI che. jaina dharmanA graMtho lakhavAnI zarUAta vIra saMvata 980 nI sAlamAM vallabhIpuramAM jaina AcArya varjiM gaNi kSamA zramaNe karI hatI. te' pahelAM sAdhuonI yAdazakti vadhAre hAi Agame vagere dharmazAo kaThe karI rakhAtA hatA. zarUAtamAM pustakA tADapatra' uparaja lakhavAmAM AvatA hatA ane temAM jAta jAtanA raMgIna citrA paNa cItaravAmAM AvatA hatAM, tADapatra upara paMdaramI sadI sudhI graMtha lakhAyA ane te arasAmAM kAgaLanA vaparAza cAlu thavAthI te pachInA graMthamAM paNa jAtajAtanAM citrA cItaravAmAM AvatA. keTalAka graMthA sAnerI tathA rUperI zAhIthI lakhAyelA atyAre paNa jovAmAM Ave che. pATaNa, khaMbhAta ane jesalameranA jJAnabhaDArAmAM tADapatra upara lakhAyelA graMthe. khIjA bhaMDArA karatAM ghaNA vadhAre che. temAM paNa jesalameranA dhaNA graMtha pATaNathI gayelA manAya che, pATaNa rAjadvArI uthalapAthalanu keMdra hA! avAranavAra graMthA sAcavavAmAM muzkelI ubhI thatI hatI. keTalIka vakhata graMthAne bhoMyarAomAM satADI devAmAM AvatA ane AvA keTalAMye bhAyarAe pAchaLathI visarI javAtA.. A kAraNe temaja upa vagere jIvajaMtuthI tathA sAcavanArAonI medarakArIthI Aja sudhImAM ghaNA graMthono nAza thayA haze. pATaNanA ghaNAye tADapatra upara lakhAyelA graMthA bhUkA thai javAthI kothaLA bharI sarasvatI nadImAM padharAvI devAmAM AvyA che. keTalAye tADapatranA temaja kAgaLanA graMthA cerAine temaja vecAIne yuropa, amerikAnA tathA hiMMdusthAnanA anya pustakAlayeAmAM tathA myujhIyameAmAM pahoMcI gayA che. upara jaNAvela kAraNAne lIdhe pAravinanu N graMtha sAhitya nAza pAmavA chatAM AcAryo ane zrAvakanI mahenata tathA kALajInA pariNAme hAla pATaNamAM hastalikhita graMthothI bharelA navajJAnabhaMDArA aco 5 myA che. A saMgrahAne pravartaka zrI krAMtivijayajI tathA temanA ziSya munizrI caturavajayajI ane hAlamAM khIrAjamAna temanA ziSya munizrI puNyavijayajIe athAga parizrama veThIne lagabhaga paccIsa varSa sudhI satata mahenata lai vyavasthita karela che. A nave jJAnabhaDAnA graMthAne ekaja makAnamAM suvyavasthita rAkhavAnI temaja atyAre maLatA sAdhanA pramANe jALavavAnA hetuthI thoDA sama samaya pahelAM eka jJAnamaMdira.. khAlavAmAM AvyuM che ane A jJAnamadiranA vahIvaTa pATaNanA zrIsadhanA kabajA ane dekharekha nIce cAlu che. A jJAnamaMdiramAM graMthA rAkhavA mATe pAMca oraDA banAvavAmAM AvyA che, jemAM gAdarejanA cALIza lekhaDanA kamATa 1997 Aje A apUrva graMtha saMgrahanA saMzodhananuM kArya muni zrI puNyavijayajI mahArAja varSothI calAvI rahyA che. temanI salAha ane sUcanA pramANe A graMthane navA kAgaLAthI DhAMkIne tene mApanA lAkaDAnA DabbA banAvarAvI temAM vyavasthita - nabA lakhI. mUkavAmAM Ave che ane A DabbAone lekhaDanA kabATAmAM anukrame goThavavAmAM Ave che. A kAma purU thayethI prastuta ga MthasaMgrahanI AdhArabhUta yAdI bahAra pADavAmAM Avaze. A yAdImAM grathAnA naMbara, temAM viSaya, ka sAlamAM lakhAyela, tathA kayA AcAryanu lakhelu vagere hakIkatA ApavAmAM Avaze.. A amUlya khajAne sAcavavAnI vyavasthA karavAmAM AvI che, paNa te graMthA paikI keTalAMka jINuM thai gayelA hAvAthI tenI nakale karAvavAnI. jarUra che. 'vaLI A graMcenu sa'zAdhana ane bhASAMtara karAvIne chapAvI bahAra pADavAnI jarUra che. Ama karavAmAM Ave teA ja A amUlya vArasAne lAbha jana temaja janetara prajAne maLI zake. A jAtanI mAMgaNI paNa ghaNA jaina ane jainettara taraphathI avAranavAra karavAmAM Ave che. A kAma mATe daravarSe ochAmAM ochA daza hajAra rUpIyAnA kharca karavAmAM Ave te A kAma pAra paDe. eka vidvAna paMDita tema ja eka e lahiyA rAkhI munizrI puNyavijayajItI temaja anya sAdhuonI sucanA ane salAd pramANe mA kAma hAtha dharavuM joie. AvI yejanA hAtha dharavA mATe ane tene lagatA kharcane pahoMcI vaLavA mATe bahu meTI rakama ekaThI karavI joie ane te mATe AjanA vakhata utama che. Aje loko AgaLa sArA pramANamAM dhana ekaThuM thayu' che ane sArA kArya mAM dravya kharacavAnI lokomAM kRti jAgI che, AjanA anukuLa sayeAgA dhyAnamAM lane pATaNanA zrI saMdhe A kArya mATe eka krUDa zarU karela che. A kArya samasta jaina janatAnuM temaja jJAnapriya temaja kaLApriya vizALa samAjanuM che, tA uparano kuMDamAM prastutaka nu mahatva dhyAnamAM laIne jenAthI jeTalI Arthika madada mAkalI zakAya teTalI pATaNanA sadhane mokale evI mArI namra vijJapta che. maNilAla mAhanalAla jhaverI.
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 190 saMgha samAcAra i bhuMlasudhAraH gayA aMkamAM sadhanA sAmAnya kALAmAM gaye varSe madada ApanArAenI eka yAdI pragaTa karavAmAM AvI hatI temAM rU. 25] zrI kAntilAla DI. zAhanA nAma upara bhulathI lakhelA te rU. 25] kAntilAla DI. kArA taraphathI maLyA che. evI ja rIte zrI. caMdulAla TI. zAhe sadhanI rAhata pravRttimAM rU. 100 ApyA che. paNa tenA khale chApabhulane lIdhe gayA aMkamAM temanA taraphathI rU. 10 maLyAnu chapAyu' che. zuddha jaina vigatA have pachI nakkI thaye pragaTa karavAmAM Avaze. maMtrI-maNibhAI sanmAna samiti, pUrva AphrikAnA prabhukha jainanA grAhako pratye pUrva AphrikAmAMnA pradezAmAM pramuddha jaina'nI nakaleA ThIka sakhyAmAM jAya che ane je samAcAro maLe che te uparathI mAluma paDe che ke prabuddha jaina te pradezAmAM baheALA pramANamAM vaMcAya che. tyAM vasatA ane prabuddha jaina dvArA amArI sAthe saMkaLAyalA baaine zrI muMbai jaina yuvaka satranI vividha pravRttiomAMthI temane AkaSa~ka ane uttejana ceAgya lAge te te pravRttimAM potAthI banatA phALA mekalatA rahevA khAsa vinaMti karavAmAM Ave che. hAla surata saMdha taraphathI cAlatI rAhata pravRtti temaja maNibhAI sanmAna thelI tarapha temanuM khAsa dhyAna kheMcavAmAM Ave che. zrI maNibhAine lagatA sanmAna samAraMbha patI jAya tyAra pachI paNa temanA sanmAna nimitanI je kAM rakama Avaze te rakamane zrI. maNibhAInI IcchA mujabanA kAIne kAi sevAkAryamAM upayoga thaze. A amArI vijJapti purepurI Arthika ane saphaLa nIvaDaze evI ameA AzA rAkhIe chIe, gajalAla dharamacaMda meghANI ratilAla cImanalAla koThArI maMtrI, mubai jaina yuvaka saMdha sadgata zrI. dhanajIbhAi devazI tathA jyAM sudhI saghanI rAhata pravRtti: saMdhanI rezana tathA zaMkaDa rAhata khAte 100 kuhukhAnAM nAma noMdhAi gayAM che. A pravRttimAM maLelI ane maLatI Arthika madada dhyAnamAM laine koi meoTI rakama maLe nahi tyAM sudhI have navAM nAmeA nahi noMdhavAnA nirNaya karavAmAM Avye che. cAlu rAhata kAryane pahoMcI vaLavA mATe ja lagabhaga rU. 80'nI rakamanI apekSA rahe che. cAra mAsanI maryAdAthI zarU karAyaluM A kArya e mAsa vadhAre AgaLa calAvavAnuM TharAvavAmAM Avyu che. jema jema A kAryamAM bahArathI Arthika puravaNI thatI jaze tema tema A kAryane AgaLa laMbAvavAmAM Avaze, sadhanI rAhata pravRttimAM nIce mujabanI rakama maLI che, rU. 501 zrI. vIThThaladAsa kALIdAsa. rU. 200] mesarsa cImanalAla premacaMdanI, A banne gRhasthAnA AbhAra. mAnavAmAM Ave che, maMtrIe, muMbai jaina yuvaka saMgha maNibhAI sanmAna thelI: A pravRttine zrI. maNibhAinA mitra temaja prazaMsA takthI bahu sAro Teko maLyo che, ane ekaThI karavA dhArelI rakama lagabhaga bharAi javA AvI che. saMdhanA sabhyoe pAtAnI zakita mujaba phula nahi te phulanI pAMkhaDI e nyAye peAtAnI zakti temaja pRcchA mujaba kAMine kAMi rakama mokalI ApIne maNibhAi pratyenI peAtAnI Adara vRttine vyakata karavI joie. anya mitrane temaja zubhecchakone paNa koinA maLavA AvavAnI ke kahevAnI rAha joyA sivAya potAnI icchA mujaba pAtapotAne phALA satvara mAkalI ApavA vinaMti karavAmAM Ave che. A sanmAna thelI sabaMdhe eka gerasamajutI dUra karavAnI jarUra lAge che. zrI. maNibhAie saMdhanA pustakAlayane rU. 10000) nI rakama ApavAnI pAnAnI icchA jAhera karI che tene ane temanA sanmAna nimitte ekaThA karavAmAM AvanAra rU. 10000, athavA te jeTalI vadhAre ekaThI thai zake te rakamane kazA paNa saMbaMdha che ja nahiM. A rIte apaNa karavAmAM AvatI rakama jene te rakama ApavAmAM Ave tenI marajI mujaba evA ja koi jAhera janatAnA sevAkAya mAM ApI devAtA cAlu ravaiyA che ane prastuta rakamano paNa evA ja upayoga thavAno che. eka rIte zrI. maNibhAnu tA eka nimitta che. A khyAlamAM rAkhIne zrI. maNibhAIne jANanAra, samajanAra temaja temanA viSe Adara dharAvanAra sau kAi bhAi bahena A thelImAM dhAraNA karatAM paNa vadhAre meTI rakama ekaThI karavAnA zubha kAryamAM potAnA kALA vinA vilae ane purA udAra bhAvathI mekalI ApavA kRpA karaze evI AzA rAkhavAmAM Ave che. cAlu mArca mAsa daramiyAna zrI. maNibhAine lagatA samAna samAraMbha yAjavAmAM Avaze ane tyAM sudhImAM je kAMi rakama ekaThI thai haze te temane apaNu karavAmAM Avaze. Ane lagatI tA. 1-3-44 zro. amRtalAla lakSmIcaMda kheAkhANI zrI, dhanajIbhAi devazI ane zrI amRtalAla lakSmIcaMda khAkhANInA avasAnathI ghATakAre che agragaNya zaherImA gumAvyA che, dhATakaparanA jAhera jIvanamAM bannenA kALA sArA pramANamAM hate. zrI. dhanajIbhAi moTA grAha sAdAgara tarIke jANItA hatA. teo zAMta svabhAvanA, nirabhimAnI grahastha hatA. ghATakoparanA sthAnakavAsI sadhanA varSo sudhI teo pramukha hatA. ane sthAnakavAsI kAnpharansanA dazamA adhivezananA svAgata pramukha hatA. rASTrIya kanyAzALA mATe moTI rakamanu dAna ApI teee ghATakoparanI eka khATa purI pADI che. rASTrIyazALA sAthe temanu nAma joDAyaluM che. temanA suputrA zrI dhanajIbhAinI dAna praNA'likA cAlu rAkhaze ema AzA rAkhIe chIe. zrI. amRtalAla kheAkhANI eka bAheAza vepArIDAvA uparAMta, rASTravAdI pragatizIla vicAra dharAvanAra vyakita hatA. ghATakoparanI hiMdu sabhAnuM bhavya makAna ane tenI chatara pravRti mATe bhAge temane AbhArI che. jAhera sevAnA koipaNa kAryamAM teo mekhare rahetA ane nAdurasta takhIyata chatAM khUba mahaeNnata letA. bannenA AtmAne pAtmA zAnti Ape, cImanalAla zAha harakAra zeThANInu' jIvana caritra: upara jaNAvela viSaya upara gujarAta varnAkayulara se|sAyaTI hastaka rUpAMbAI strI zikSaka u-tejana kuMDa khAtethI rU. 100 nA inAmathI mAtra jaina ahetA pAsethI nibaMdha bhagAvavAnA TharAva thayA che. je jaina bahenanI A nAma mATenI harIphAimAM utaravA icchA hoya temaNe peAtAnA nidha tA 15 mI me 1944 sudhImAM enararI sekreTarI, gujarAta varnAkayulara seAsAyaTI, pA. e. naM.23, bhadra, amadAvAda e saranAme lakhI meAkalA. je umedavAranA nibaMdha kArobArI samitine uttama jaNAze temane rU. 100 nu nAma ApavAmAM Avaze. niSadhanuM lakhANa echAmAM ochu krAuna sALapenTa sAijhanAM chApelAM 100 pRSTha jeTalu hAvu joie. nibaMdha mokalanAre nibaMdha nIce peAtAnu nAma na lakhatAM saMjJA lakhavI ane peAtAnuM nAma tathA saranAmuM judA kaSaramAM lakhI meAkalavu. zro muMbai jaina yuvaka sadha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mAkamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbai, mudraNusthAna : sUrya kAnta pri. presa. 451, kAlabAdevI rADa, muMbai. 2
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ rSa 'ka : : 22 zro mukhai jaina yuvakasa ghanu pAkSika mukhapatra prabhudha jaina taMtrI : maNilAla mAkamacaMda zAha, sukhaH 15 mArca 1944 budhavAra jemAM hiMdustAnane udhdhAra rahelA che ane jenA vinA hiMdustAnanA udhdhAra na thaI zake evI bhAre chatAM sAdI vAta tamArI sAthe mAre karavI che. gAMdhIjInA zabdomAM samAjamAM strIonu sthAna. samAjamAM enI sthiti kevI che ane tene unnata karavA mATe strI tathA purUSa pAtapAtAnA dharmAM vicArI zuM karI zake te darzAvatA gAMdhIjInA vicArA temanAM aneka lakhANe mAMthI pasaMda karIne 75mI gAMdhIjya MtInA avasara upara amadAvAdanA mantura mahAjane nAnA putakAnA AkAramAM pragaTa karelA te nIce ApavAmAM Ave che. pAna 6.) patipatnInA dharma vikaTa che, hindu pati ema ja samajatA jaNAya che ke patnI e sedAnI vastu che. A mAre mAla che ema peAtAnI ardhAMganAne viSe khelatA rAkSasarUpa patione me sAMbhaLyA che. pati jeTalA pheraphAra potAnA jIvanamAM kare teTalA patnI turata samajI le ne amalamAM mUke ema kahenArane zu kahIe ? patnIne kaMI vyakitatva haze ke ? damayaMtIne hatuM, mIrAMe bhajavI tAvyu. jaMgalIpaNAnA avazeSa mahetA jAgRta thAya te jyAre hiMdusthAnanI bahene jAgRta thAya tyAre svarAjane koNa rokI zakanAra che? strIoe vIra purUSane pedA karyAM tyAre deza svataMtra banyA che. strIe potAnA sarvasvanuM balidAna kara| . prajAnuM rakSaNa karyuM che. e strI jyAre hiMdusthAnanuM duHkha sama" tyAre te duHkha keTalA dahADA nabhI zake? hiMdustAnamAM zAMta magathI svarAja maLavAnu haze te strae temAM pU bhAga levA ja paDaze srIe viSe samAje vicAra karavA ghaTe bhArata varSamAM strIpurUSonA zA sabaMdha che, strI janamaMDaLamAM zuM sthAna bhogave che, tene vicAra karavAmAM Avyo nathI. jema bhASAne viSe temaja strIone viSe. ApaNI mAtRbhASane ane rASTrabhASAne tarADIne ApaNA prajAvargathI zikSitavarga jema vikhUTA paDayA che temaja ApaNe strIsamAjane paNa taracheDela che. temanA rASTrIya jInamAM kai hisso ja nathI ema ApaNe mAnI lIdhuM che tethI teoe naheravanamAM Aja lagI kaze bhAga nathI lIdhe. purUSanI javAbadArI mAre dRDha abhiprAya che ke, strIomAM je kAi khAmI. purUSo jue che tenI javAbadArI, kevaLa nahi te meTebhAge, tenA pAtAnA upara ja che, je vyakti athavA prajA potAnA deve jovA nathI icchatI athavA kabUla karatAM Dare che te AgaLa vadhI ja na zake. ApaNI AsapAsa rahelA mela ApaNe jotA nathI, tyAM sudhI te dUra karavAnI zakita ApaNane maLatI ja nathI ane mela dhara kare che. vaLI je deSo ApaNe karyAM. tene sArI rIte na vakheADIe tyAMsudhI bIjAnA dekha jovAnA ke batAvavAno ApaNune haka ja nathI maLato. Regd. No. B, 4966. zrI gulAma che strI bicArI gulAma teA che. tenAM nAka kAna vIMdhavanI kriyAmAM meM te hamezAM tenI gulAmInI nizAnI ja jve che. kAnanI vALImAM rasI bhairavI aLadanI jema tANI zakAya. dhAnakI patiee nAka-kAnamAMnAM dhareNAM sahita ane kApyAnA dAkhalAo mAda che. lavAjama rUpiyA 7 hiMdustAnamAM evA keTalAye dhaNI che je potAnI strIne peAtAnAM DhAra ke dharavakharInA jevI potAnI milakata gaNe che, te tethI jema DhArane mAre tema strIne paNa mAravAnA peAtAnA haka che ema mAne che. strIone gharavakharI samAna gaNIne temate marajImAM Ave tyAre mAravAnA dhaNIne haka che evI mAnyatAmAMthI bhaNelA dhaNI paNa mukata nathI. strIo pratye e jAtanu vartana e jaMgalIpaNAnA avazeSa che. ApaNane kASTha gALa de ke bhAre te ApaNane te nahiM game te pachI ApaNe keAIna krama gALa daie? kema koine mArIe ? ApaNAmAM strIne halakI gaNavAnI je prathA paDelI che tene jaDamULathI ukheDavI joie. srI bhAvI prajAnI mAtA. kacaDAyelI strInI prajA paNa kacaDAyelI ja haze je prajA peAtAnAM bALakone, potAnI strIone ane peAtAnA nokarAne mAna nathI ApatI te prajAnI sabhyatA nAza pAme che. strI bALakanuM poSaNa karanArI che, tenI vidhAtrI che; tenI upara bALakanA cAritryane AdhAra che, te bALazikSikA che, tethI te prajAnI mAtA che. zrI ane puruSa samAna che. ra e purUSanI sahacAriNI che, tenA sarakhA ja manavALI che, purUSanI badhI pravRtti sUkSmatAe jANavAne tene adhikAra che. jeTalI chUTa purUSa bhogave che teTalI ja tene bhogavavAne haka OM ane jema purUSa pAtAnA kSetramAM sarvoparI kraM tema potAnA kSetramAM che. A sthiti svAbhAvika hAvI joie. ajJAnarUpI aMdhakUpamAM DUbelA jaDapurUSo paNa nAbhI zake, na bhAgavI zake tevA adhikAra kUDI prathAne lIdhe strIo upa bhogave che. strIe A dazAne lIdhe ApaNI ghaNI !
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 zuddha jaina pravRttie ardhe jai aTakI paDe che. ApaNAM dhaNAM kAryo pUrAM zebhI nIkaLatAM nathI. adhI mUDIthI. vepAra karanAra paccham buddhi vepArInA jevI ApaNI sthiti che. strI ane puruSa ekabIjAnI pUNI che. strI ane purUSa eka darajjAnAM che, eka ja nathI; e apUrva joDI che, ekabIjAnI pUraNI che ane anne asaparasa TekArUpa che, te eTale sudhI ke ekane abhAve bIjAnA sabhava ra nathI. paNa jo purUSa athavA teA strI sthAnabhraSTa cAya te bannenA nAza thAya, e siddhAMta upalI sthitimAMthI ja nIkaLI Ave che. zrIne keLavaNI te joie ja. purUSa strI pAsethI janasamAjanA svAbhAvika hUke chinavI levAnuM athavA te na ApavAnuM kAraNu vidyuta abhAva na have . joie, paNa e svAbhAvika hakA nibhAvavAne sArU, dipAvavAne sArU, tene pracAra karavAne sArUM, vidyAnI AvazyakatA che ja vaLI vidyA vinA lAkhAne teA zuddha AtmajJAna paNa na maLI zake. vidyA vinAno mANasa pazusamAna che e atizayekti nathI paNa zuddha citra che. eTale jema purUSane temaja strIne keLavaNI tA oe ja. dIkarAdIkarI vacce bhedabhAva na ghaTe. strIonA adhikAra viSe eka bAbatamAM huM jarAya paDatuM melavA taiyAra nathI. mArA mata pramANe kAyadAe strI ane purUSa vacce kAi jAtanI asamAnatA rAkhavI na joie. dIkarA ane dIkarI vacce kai jAtane bhedabhAva na hovA joie. jema jema strIjAtine zikSaNa dvArA potAnI zaktinu bhAna thatu jaze tema tema tenI sAthe Aje je asamAna vana cAle che tenA vadhAre ne vadhAre ugra virodha thaze. strI purUSanI milakta nathI. potAnI sahacarInA vicAra jANavAnI te peAtAnI pharaja samajate nathI. strIne te potAnI milakata samajaeN che ane patine dAvA kabUla rAkhanArI bicArI patnI dhaNIvAra potAnA bhAga Ape che. AmAMthI nIkaLavAnA mArga che kharA. mIrAMbAie te mArga batAvyA hatA. jAhera jIvanamAM strInuM sthAna strI aeTale tyAga ane tapazcaryAMnI sAkSAt mUrti. jAhera jIvanamAM tenA pravezathI e pariNAma AvavAM joIe; eka te vAtAvaraNanI zudhdhi ane zrIjI' milakata ekaThI karavA purUSanA lAbha upara aMkuza. strIne ApaNe bahu dabAvI rAkhI che. strInuM sTIla harAI gayuM che. sevAne arthe strIne bahAra nIkaLavAnA adhikAra che, tene e dharma che. ApaNI hilacAlamAM zrI dahADe dahADe bhAga letI thai jaze. ethI strI ane purUSo eka ja beThakAmAM ApaNe vadhAre ne vadhAre jozuM', A sthiti mane yAsthita lAge che. tA. 15-3-44 patie satva siddha karavuM ghaTe che. strI patinI dAsI nathI, tenI sahacAriNI che, tenI ardhAMganA che, mitra che; tethI tenI ja sAthe sarakhA haka bhegavanArI che, tenI samiM NI che, tethI bannenA krUrajo paNa ekabIjA pratye te jagata pratye sarakhI che. jIvAnA zu' kare? hiM'dudhama mAM sI strIne hiMdudharme eTaluM uMcu' sthAna dIdhu' che ke ApaNe 'sItArAma' khelIe chIe, 'rAmasItA' nathI khelatA, 'rAdhAkRSNa' kahIe chIe, 'kRSNarAdhA' nathI kahetA. sItA naheAta tA rAmane kANu jANuta ? sAvitrI na heAta te satyavAnanu' nAma paNa kAe jANyuM na heAta ! draupadI na hota tA pAMDavAne kAi na oLakhata. sarakhA haka ane pharajo jo strIe pati pratye satItva sidhdha karavuM dhare che, te strInI upara julamagAra kAyadA lAdI purUSe je doSo vahAryo che tenA prAyazcitarUpe purUSavage strIne madada karavI ghaTe che. A AzA ghaDAyelA vicAravALA vaDIlA taraphathI rAkhavI nirarthaka che. juvAnavarga maryAdAmAM rahI strIne madada kare e banI zake evuM che. chevaTe te strInA uddAra zrIja karaze. evI strIe hajI hiMdustAnamAM bahu jovAmAM nathI AvatI. juvAnavarga jyAre baheALA pAyA upara strInI madade dhAze tyAre strIomAM jAgRti Avaze te temanAmAMthI sevAparAyaNa vIrAMganAo pedA thaze. ApaNA uddhAranA AdhAra sIA che. ApaNI strIe ApaNA viSayanuM pAtra ane ApaNI rasoiyaNa maTI ApaNI sahacarI, ApaNI ardhAMganA, ApaNA sukhadu:khanI bhAgiyaNa na khate tyAM lagI ApaNA sarva prayAsa mithyA jaNAya che. ApaNI strIe ApaNI goSTImAM bhAga letI, ApaNI sAthe vAdavivAda karatI, ApaNA udgAre| samajatI, tene poSatI, pAtAnI alaukika preraNa zaktithI ApaNI bAhyopAdhine sAnamAM samajI temAM bhAga letI, ApaNane zItaLAmaya zAMti detI thaze tyAre ja ApaNA uddAra saMbhave che. te pahelAM nahi. purUSanI kudRSTithI strIonuM rakSaNa karavA sArU paDado ilAja nathI, paNa purUSatI pavitratA e ilAja che. purUSane pavitra karavAmAM strI bahu moTA bhAga lai zake che. paDadAmAM rahelI dabAyelI strI purUSane pavitra kema banAvI zake? tene purUSathI khIne cAlavAnI prathamathI ja Teva pADavAmAM Ave te te purUSate kema sudhAre? mArI mAnyatA che ke paDade nItine peSaka nathI *paNa dhAtaka che. sIA ane ghareNAM hAthepage je ghareNAM strIo pahere che e temanI kedanI nizAnI che. hRtha, paga, kAna, nAka ane vALamAM purANAM ghareNAMthI ladAyelI strI te te bhAgo sApha rAkhI nathI zakatI. te te jagyAe melanA jAmelA tharame bhALyA che. je emAM jAgRti AvI che, je pote svataMtra vicAra karatI thai gai che, jene dezasevA karavI che, je svarAja yajJamAM bhAga lai rahI che athavA levA icche che, te ghareNAM vagerene viSe potAnI vivekabuddhi kema na vApare? jyAre hiMdustAnanA karADe ne khAvAnuM purU' nathI maLatuM, jyAre hiMdustAnamAM atyAcAra vyApI rahyo che tyAre bahunA ghareNAMne kema paherI zake ? gRhanI devatAo. dhama sAcavavA e nathI brAhmaNNAnA hAthamAM ke nathI purUjenA hAthamAM. e te strImeAnA ja hAthamAM, che. samAjane pAye gRha che ane dharma gRhamAM keLavavAnA che. gRhanI suvAsa AkhA samAjamAM phelAze. kAi zaheramAM game teTalA vepAra cAlata hAya, game teTalI AbAdI dekhAtI hoya, paNa tyAM jo dhara sArAM na hoya te e zahera sArU nathI ema huM tarata kahyuM. strIe ja gRhanI devatAe che. e jo dharma na pAme te prajAnuM satyAnAza vaLI jAya. ( pRSTa 197 thI cAlu }
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 12-3- prabuddha jaina payagaMbara jarathostanI jIvanagAthA C (karAMcInA jANItA vidvAna ane pArasI komanA vaDA tene bALadeva kaI anupama kAntivaDe jhagamagI rahyo hato. tenI dastura zrI. ema. ena. dvAlAe Honage unto "Ahira AkRti upara pavitratAnI chApa dekhAtI hatI tenI mudrA upara Mazda e nAmanuM eka aMgrejI pustaka pragaTa karyuM che. A - satyanuM teja camakI rahyuM hatuM. te gheTA je namra, bulabula pustakamAM pArasIonA mukhya dharmagraMthomAMthI keTalAka vAka je madhura ane siMha je pratApI dekhAtA hatA. mAnavInI tAravIne ekatra karavAmAM AvyA che ane pratyeka avataraNanI AMkhe kadi joyuM na hoya tevuM tenuM rUpa hatuM ane kadi paNa samajutI ApatuM kAvyAtmaka vivecana raju karavAmAM AvyuM che. zravaNagocara thaI na hoya tevI tenI pratibhA hatI. zarIre A vivecana jevI rIte eka bAjue jarathostI dharmanI pavitra, manathI pavitra, hRdayathI pavitra AtmAthI pavitra e vizeSatAo bahu sundara AkAramAM raju kare che tevI rIte bIjI te mAnava jAtanA parama kalyANa arthe izvare ApelI eka bAjue zrI dvAlAnI apUrva vidvattA temaja pratibhApUrNa lekhana amUlya ane ajoDa bakSIsa hatI. zailine bahu sAre paricaya karAve che. prastuta pustakamAM kudarate raMgaberaMgI pozAka dhAraNa karyo hate. sUrya adhika jarathostI dharmanA AdhakarUpaka payagaMbara jarAstanA jIvana- teja vaDe prakAzI rahyo hate; vRkSa dharatI upara puSpane varasAda caritra upara traNa prakaraNa ApavAmAM AvyAM che. rastanuM varasAvI rahyA hatAM; gulAba purabahAramAM khIlI uThayAM hatAM; aitihAsika astitva sAM koI svIkAre che ema chatAM temanA phula, pAMdaDAM ane ghAsamAMthI nIkaLatI sugaMdha vaDe havA maheka jIvanakALanI nahiM jevI mAhItI upalabdha che. temane kALa maheka thaI rahI hatI; vADanI upara nIce vIMTaLAi rahelI velIo pAMcathI cha hajAra varSa pUrvene kapavAmAM Ave che. zrI. DhAlAe ajaba lAvaNya dAkhavI rahI hatI; pakSIo pitAnA kalarava vaDe temanI upalabdha jIvanakathAne nAnAM sarakhAM traNa zabdacitra- vahetA vAyune mukharita karI rahyAM hatAM; savAranI jhAkaLanAM binduo dvArA sundara ane mehaka rIte AlekhI che. prastuta pustakanuM vRkSonI DALe DALe ane pAMdaDe pAMdaDe motInA dANA mAphaka caLakI temaNe ja bhASAntara 5Nu bahAra pADayuM che. paNa te bhASAntaranI bhASA rahyAM hatAM; vAdaLo AkAzamAM ahiM tahIM ALoTI rahyAM hatAM; bhAre saceTa ane vegavALI hovA chatAM cAlu gujarAtI bhASAthI pavana vizALa vRkSamAM gAjI rahyo hate; havAmAM AnaMda karaNI bahu judA prakAranI lAgavAthI meM upara jaNAvela traNa prakaraNone rahyo ha; ane vRkSanI DALIo ane ghAsanAM taraNuo ane lagabhaga svataMtra anuvAda karyo che je nIce ApavAmAM Ave che. retInAM rajakaNa ane pakSIo ane pazuo ane mANaso ane ahiM e spaSTa karavAnI jarUra che ke jene hiMduo | sarvatra sarva kaI eka rAge ane eka tAle harakhabhera gAI Izvara kahe che, musalamAne "khudAM kahe che ane khrIstIo geMDa rahyAM hatAM ke "jaya he, jaya he! amArA mATe spitama kahe che tene jarastIo "ahuramajhada'nA nAmathI oLakhe che. ' 'jarasta jevA mahAna payagaMbarane janma thayo che! amArAM ane jarathosta ahuramajhadanA payagaMbara hatA ema teo temane vandana hai ! vandana hai !" . mAne che. paramAnaMda) purUSanA, strIonAM ane bALakonAM haiyAM AnaMdathI janma kathA : uchaLI paDayAM ane temanA AtmAe hamiMthI pulakti banyA ziyALAnI zItaLa nidrA dharatIe purI karI hatI ane ane AnaMdagIta gAtAM gAtAM, teo jyAM jagatane dIpaka pragaTa prabhAvazALI vasantane ugama thayuM hatuM. ThaMDo daramiyAna ujjaDa hatA te ghara tarapha jhaDapabhera javA lAgyAM. maMdiramAM ghaTAo jevAM thaI gayelAM khetara ane jaMgale navesarathI khIlI uThayAM bajavA lAgyA ane tenA avAjathI havA gAjavA lAgI. jyAre hatAM. jamIna upara lIlA ghAsanI cAdara patharAI rahI hatI ane mAnavInI duniyAmAM taraphathI AnaMda ane utsavanuM vAtAvaraNa jyAM tyAM vicaratA pazuo ane AkAzamAM uDatAM kallola karatAM phelAI rahyuM hatuM tyAre devonI duniyA paNa AnaMda taraMgathI paMkhIo AnaMdanimagna disatA hatA. pAMdaDAthI DhaMkAyelA kaNa- kAMI ochI kSubdha thaI nahotI. svarganI duniyA paNa A salAmAM dANAdAra kaNo phuTI nIkaLyAM hatAM ane hariyALAM khetaro AnaMda samAraMbhamAM sAmela thaI ane ahuramajhadanuM vaikuMTha paNa sonerI DuMDAo vaDe Amatema DolI rahyAM hatAM tathA tarapha AnaMda-atireka sUcavatAM divya saMgIta vaDe gAjI uThayuM. madhurU hAsya verI rahyA hatA. smita karatAM puSpo cAre bAju he ahuramajhada ! he izvara ! payagaMbara ja sta suvAsa phelAvI rahyAM hatAM ane e khuzabo vaDe havA suvAsita tArA saccidAnaMdamaya svarUpanI pratikRti che. teo potAnI banI rahI hatI. pakSIonAM gIta, ane dADama, akharoTa, setura sAkAra mUrtidvArA tArA niraMjana nirAkAra svarUpane ja pragaTa kare ane evAM aneka vizALa vRkSanI ArapAra vahetA ane gAjatA che. temanAmAM tuM ja sarva rIte ane pUrNa prakAre pratibiMbita pavananuM saMgIta ane ucI nIce jamIna upara vahI rahelAM thaye che. temane lokottara dharmopadeza mArA jIvanamAM saMkrAnta jharaNAMonA maMda ane mehaka sure yuvAna temaja vRddhanAM dilane bane ane pariNAme temanuM ja sAduSya mArAmAM pragaTa thAya evuM kalAvI rahyAM hatAM. e zubha divasanI suMdara savAre AryonI mArUM AmULa parivartana thAo! temanI jevA banavAnI sAdhanA janmabhUmi-irAna bejamAM-jenA rathane zveta azvo kheMcI rahyA huM eka niSThAthI karI zakuM ane temanA viziSTa guNe cAritryamAM che eve--aSatima tejane vistarata-sUrya vAdaLAne vikherIne pura yathAsvarUpe vyakta kare evuM tuM mane AdhyAtmika baLa Apa ! bahAramAM prakAzI rahyo hato. prabhAtanI zItaLa teja-chAyAmAM dharatI jarathostanA Adarzone anusaravAnI tuM mane preraNA, Teka ane nAI rahI hatI. A kALe-A samaye- dareja nadInA kAMThe AvelA tAlIma apaM! ane e jIvanadAtA ! temane mane sadA jIvana eka gAmaDAmAM Izvare mAnavadeha dhAraNa karyo hato. spItama kuLanA saMparka rahe ane temanA Adarza jIvanane anurUpa mAruM jIvana rUzaSyane ghera eka divya bALakane janma thayo hate. te bhAgya- huM ghaDI zake e hetuthI temaNe upadezele jIvanakrama amalamAM zALI paNuM kuTi upara divya teja ane zAnti varasI rahyAM hatAM. ' mUkavAnA mArA cAlu prayanane tArI sahAya vaDe sadA prasAhita te pavitra bALakanuM nAma jarAsta pADavAmAM AvyuM. karate rahe ! (anusaMdhAna pRSTa 19pa juo )
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-3-44. saJcassa ANAe unahie mehAbI mAraM tarati / . satyanI ANamAM rahenArI buddhimAna mAnavI mRtyane tarI jAya che. | 'prabuddha jenI satyapUtAM radevAcam mArca 15 1944 nyAtanI kIlebaMdhI. Aje jyAre eka bAjue nAtajAtanAM baMdhane zithila thatA jAya che, AntajAMtiya lagna-saMbadho sArI saMkhyAmAM nirmANa thatA jAya che, Aje maLatuM udAra zikSaNa ane bhinna bhinna jJAtinA loko vacce paraspara vadhatA jatA gADha saMbaMdhanA pariNAme nAtajAtanA baMdhananI arthahInatA ane asvAbhAvikatA sau koI buddhithI svIkAravA lAgyuM che ane e uparAMta AjanI nyAto sattAdhArI zrImAnenA svachaMdane nibhAve che ane garIba mANasane dabAve che A abhiprAya dinapratidina banatI ghaTanAothI vadhAre ne puSTa thatuM jAya che tyAre bIjI bAjue keTalIka nyAtA pitAnA baMdhAraNa ane baMdhane ne vadhAre majabuta banAvavAnI ane ethI pratikuLa vINa dharAvatI vyaktione sAmAjika bahiSkAranA strI vaDe muMjhavavAnI ane dabAvavAnI pravRttio akhatyAra karI rahI che, gaye varSe muMbaInI kapALa jJAtinA keTalAka AgevAno e Ave eka bhagIratha paNa pariNAme vaMdhya prayatna karyo hate. kaI paNa kapALanI kanyA bahAra jAya nahi, koI paNa kapALa bahAra kanyA lAve nahi ane zuddha kapiLa mAtapitAnAM santAnA sivAya anya koI koLane ispItAla, Arogya bhuvana, chAtrAlaya, sastA bhADAnA makAne jevI aneka kapiLa saMsthAne lAbha na maLe e e pravRttine hetu hate. AvI ja eka jJAti saMgaThananI pravRtti kheDAnI dazA piravADa vANIAnI jJAtinA AgevAnoe hAtha dharI hAya ema te jJAti taraphathI jJAtinA navA baMdhAraNane eka kAce kharaDe bahAra paDe che te uparathI mAluma paDe che. A jJAta jainonI ja che ane tethI jaina samAje A bAbata khAsa vicAravI dhaTe che. te baMdhAraNanI keTalIka kalame nIce mujaba che. 1. A niyame samagra ekaDAnA AsAmIone lAgu paDe che. e AsAmIonuM lIsTa taiyAra karI sAthenA pariziSTa mAM ApyuM che. je samagra ekaDA paikInA koI AsAmInuM nAma lIsTamAM dAkhala karavuM rahI gayuM hoya te te AsAmIe A niyamo jAhera thayAnI tArIkhathI eka mahinAnI aMdara lekhita khabara ApathI ghaTatI tapAsa karI tenuM nAma lIsTamAM dAkhala karavAmAM Avaze. 2. bahAra gAmanuM koI dazA piravADa jaina kuTuMba ApaNuM ekaDAmAM dAkhala thavA mAgatuM hoya te teNe te bAbatanI lekhita arajI karavI joize. AvI arajI maLyA bAda yogya tapAsa karI tene ekaDAmAM dAkhala karavAnuM Tharaze te tenI pAsethI ochAmAM ochA rU. 501) laI ekaDAmAM dAkhala thayAnI tArIkhathI eka varSanI aMdara teNe kheDAmAM adhivAsa kare paDaze. 3. A ekaDAnI kanyAo A ekaDAnI aMdara ja devI joIe. koI paNa saMjogomAM koI paNa kanyA A ekaDAnI bahAra ApI zakAze nahi agara kanyA pite paraNI zakaze nahiM. 4. uparanA niyama 3 no bhaMga karI koI paNa kanyA saMjogomAM ekaDA bahAra paraNaze te te kanyAne vAlI ekaDAne kaI paNa gunhegAra karaze. | neTa:-kanyAnA mAbApa, bharaNapoSaNa karanAra, saMbhALa rAkhanAra agara kanyAnI saMbhALane boja je zakha upara hoya te sarvene "vAlI" zabdamAM samAveza thAya che. A gunha karanAra gunho karyAnI tArIkhathI eTale ekaDA" bahAra vivAha karyAnI tArIkhathI 10 varSa sudhI saMbhA bahAra eTale ekaDAnA vahevArathI dura thayela gaNAze ane daza varSa vItyA bAda tene rU. 1501 daMDa laI pharI saMbhAmAM dAkhala karavAmAM Avaze. AvA gunhegArane daMDa patatAM sudhI eTale jyAM sudhI te saMbha bahAra rahe ane tyAra pachI daMDa ApI saMbhAmAM pharI dAkhala thAya nahi tyAM sudhI tene ghera ApelI kanyA paraNAvavI nahi ane nava vivAha karavo nahi. 5 je koI zakhsa ekaDA bahArathI kanyA lAvaze te teNe lagna karatAM pahelAM kanyA bhANekhapatI vaNIka kanyA che evI mejhara lAvI nyAtanI khAtrI karI ApavI jAze. paraMtu jo koI zakhsa upara pramANe kanyA saMbaMdhI khAtrI karI ApyA agAu AvI kanyA sAthe lagna karaze te lagna karyA tArIkhathI te saMkhama saMbha bahAra gaNAze. chatAM lagna thayA pachI AvI khAtrI pitAnA kharce karI ApavA te taiyAra haze te teNe A matalabanI lekhita arajI karavI ane kanyA bhANekhapatI che evI nyAtanI khAtrI karI ApyathI nyAta tene rU. 51) daMDa laIne saMbhAmAM dAkhala karI zakaze. 6 sabhA bahAra thayela vyakti sAthe ekaDAne koI paNa zamsa khAvA khavarAvavAne agara sArA prasaMge javA AvavAne saMbaMdha mahallAnI rIte agara sagAInI rIte paNa rAkhI zakaze nahi. jo koI zakhe A saMbaMdha rAkhyo haze te te rU. 51) nA daMDane pAtra thaze. A kalame pAchaLa kALabaLe bhAgI jatI nyAtanI divAlo cAre bAjuthI kema majabuta karavI te sivAya bIjI koI manedazA jovAmAM AvatI nathI. nyAtane mANasa nyAtamAM ja kanyA Ape, bane tyAM sudhI nyAtamAMthI ja kanyA lAve ane koIpaNa saMgamAM bhANe khapatI vaNIka kanyAthI itara kanyA sAthe saMbaMdha bAMdhI ja na zake, ane A ane evA bIjA jaTala niyamanuM ulladhana karanAra ane te kAraNe jJAtimAMthI bahaSkRta thanAra vyakti sAthe kaI khAvA, khavarAvavAnuM ke tene tyAM sArA athavA mAThA (mAThA' zabda baMdhAraNanA kharaDAmAM bhuthI rahI gaye lAge che ane te bhula satvara sudhArI levA bAbata prastuta jJAtinA paTelonuM khAsa dhyAna kheMcuM chuM; kAraNa ke sArA prasaMge koI AvyuM na AvyuM te mANasa calAvI le che, paNa jJAtibahiSkRta mANasanuM ke tenA sagAvahAlanuM maDadu jJAtijanonA sAtha vinA rajhaLI paDayuM evI ghaTanA jJAtibaMdhanane bane teTalA majabuta banAvavAno manoratha sevanAra jJAti paTelane mana bhAre AvakAradAyaka ane AnaMdajanaka hoya che) prasaMge javA AvavAne saMbadha rAkhI na zake-A upara jaNAvela baMdhAraNane mukhya hetu che. AkhA baMdhAraNamAM jJAtijanonI unnati thAya, nirakSaratAnuM nivAraNa thAya, aniSTa rUDhione nAza thAya, Arogya ane tandurastI vadhe, keLavaNI prasAra thAya--e koI vicAra, kalpanA ke yejanA jovAmAM AvatI nathI. jJAtijanone mAtra eka ja cintA che ke pitAnI mAlekInI ja jANe ke mIlkata hoya tema pitAnI jJAtinI
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15 344 pramukha jaina kanyA bhulecuke jJAti bahAra varI na jAya. ane Aje te ema pazu dhaNI vakhata bane che ke ucca zikSaNa pAmelI ane meTI ummaranI kanyAo mAbApanI icchA hAya te| paNa peAtAne anukuLa lAge tyAM potAne sAdha svecchAthI nakkI kare che. AvA saMyogamAM mAbApanA kazAja deSa hAtA nathI ema chatAM paNa te mAbApa te upara jaNAvela niyama mujaba nyAtanA gune hagAra bane che eTaluMja nahi paNa evI kanyAnuM bharaNapoSaNa karanAra athavA to kanyAnI saMbhALanA bejo vahana karanAra kamanasIbe zakhsa pazu kanyAnA kahevAtA svaccha Mda badala nyAtanA gunehagAra bane che. A te kAMnA nyAya ane kayAM rIti? nyAtanI zRMkhalAo mabhut banAvavAnA gAMDapaNamAM narI vAstavikatAno paNa vicAra na karave? A te kavu vaicitrya ? e badhANunA kharaDAmAM AgaLa cAlatAM eka bhAre vicitra kakSama Ave che je nIce mujaba che. 6. jo kAi strInI umara 28 varSanI thaI hoya ane kaMi krUjana thayuM nA haeNya teA tevI orata upara bIjI Arata nyAtanI paravAnagIthI paraNI zakAze. pazu jo keAI zakhsa nyAtanI paravAnagI sivAya krIthI lagna karaze te te zakhsa 3. 551) nA daMDane pAtra thaze ane je zakhsa tevA zakhsate kanyA ApI haze te rU. 151) nA daMDane pAtra thaze. prathamanI eratane evaDuM pallu karIthI paraNanAra zakhsa karavuM paDaze. upara pramANe nahi vanAra rAkhsane nyAtanA vahevArathI dUra thayela gaNavAmAM Avaze. A kalama satata-abhAvanA kAraNe eka upara bIjI o karavAnA rIvAjate prastuta jJAti yAgya gaNe che. eTaluM ja nahiM paNa te upara pAtAnI saMmatinI maheAra mAre che. mAtra A aMtamAM ummaranI eka maryAdA mUkavAmAM AvI che jenI upekSa nyAtamAM lAgavaga dharAvatI vyaktie sahelAithI majurI karAvI zake che evA ApaNe Aja sudhIte anubhava che. jyAre eka upara bIjI strI karavAnI prathA cotaraph ghRNAne pAtra banelI che tyAre potAnuM saMgaThThana sAdhavA beThelA nyAta krUrajana nathI kheMnA mAmulI kAraNe AvA lagnane vadhAvavA tatpara banI che e bhAre AzcaryakAraka ghaTanA che. kALanAM vaheNa game teTalAM vaDe ane duniyA game teTalAM parivartana pAme, paNa ApaNA dezanI jJAti ane tenA sUtradhArAnI mane zAmAM kAi kALe pheraphAra thavAnI zakayatA che ja nahiM, dezI rAjAe badalAya te jJAtinA paTelo badalAya. parivartita dezakALamAM banne sasthAe Aje asthAne che ane peAtAnI sarve upayogItA gumAvIne kevA anarthanI paraMparA cAlu rAkhavA puratI ja jIvI rahI DAya ema lAge che. jJAtinA samajI AgevAnoe kanyAe varAvavAne lagatA kSetranI ATalI badhI cintA dharAvavAnuM choDI daine potAnAM jJAtijanane abhyudaya kaeNma thaya, Arthika muMjhavA kamaLe ane te uddAtta ane kartavyaniSTa nagarajane kema bane tene vicArI ane yeAjanA karavI jeie ane e rIte potAnA AthamatA astitva ane jIvitavyane sAthaeNka ane kalyANavAhI banAvavu joie. AnI sAthe 08 maya ane AnI sAthe jamavA na besAya-A prathA ane manyatA Aje kevaLa bhUtakALamAM DubavA lAgI che tevI ja rIte kanyAlevaDadevaDanA vADA, dhALe ane nyAtajAtanA sImAkSetre taDAtaDa tuTavA lAgyA che ane bhUtakALa taraph gati karI rahyA che. A aMdhatAne punarjIvana ApavAnA sarva prayatnA mithyA che. kaLa tenI virUddha che; dezanI bhAvI samAja racanA dheALa, ekaDA taDA ane vADAone ucchaMda mAMgI rahela che. sadbhAgye A baMdhAraNa prastuta jJAtie maMjura karIte amalamAM mukayuM nathI. te mATe te thADA. samayamAM maLanAra che. A raju karavAmAM Avela kharaDA sAme keTalA AgaLa paDatA yurAna vicArakAe potAnA virAdha noMdhAvyA che.. A bAbatane lagatI jyAre paNa nyAtanI sabhA maLe tyAre AvA pratyAdhAtI baMdhAraNanA sakhtamAM sakhta sAmane karavAnuM te yuvAne nahi cuke evI AzA asthAne nahi gaNAya. jJAtibaMdhanA dainye dezanu Aja sudhImAM bane teTaluM ahita karavAmAM pAchuM vALIne joyu nathI ane Aje paNa jyAM avakAza maLe che tyAM peAtAnu mehu ane kALakarAla daCA bahAra kADhayA vinA rahetA nathI. tene te jamInadosta karye ja chUTako che. paramAna payagaMbara jaceAstanI jIvana gAthA( pRSTha 193 thI cAlu ) upasarga kathA 195 (bhagavAna mahAvIra, buddha temaja icchu tane paiAtAnA sAdhanAkALa daramiyAna jevAM Adhidaivika praleAbhanA temaja paSiTTAmAMthI pasAra thavu* paDeluM. tevA ja anukuLa-pratikuLa upasargAMmAMthI bhagavAna jatheAstane paNa pasAra thavuM paDayuM" hAya tema nIcenI vigatA uparathI mAluma paDe che.) jyAM asatyanuM ja sAmrAjya pravartamAna che evA tame lAkanA svAmI 'aMgramanyu'e evI jAherAta karI ke je kA tamAleAkavAsI jatheAstane lebhalAlacamAM phasAvIne dharma patita karaze tene tameleAkanA sAmrAjyataMtramAM bahu uMcA adhikAra upara niyukta karavAmAM Avaze.' kAi paNa mAnavIne dharmabhraSTa karavA e ja jene zaktivizeSa che evA 'zrutI' nAmanA asura bhadrAzaye A kAma karavAnuM bIDuM jhaDapyuM. bhinnabhinna yukita prayukita vaDe teNe jathestane calAyamAna karavA pAra vinAnA prayatne karyo, paNa sarva prakAre te niSphaLa nivaDayA ane nAsIpAsa thayA. ahuramajhada-izvara-nA payagaMbare tene mujhavI mAryo ane tenI buddhi bahera mArI gai. potAnA kArya mAM kevaLa nAsIpAsa banelA muphtI khumabarADA pADato bhagavAna jarathosta pAsethI no ane tame leka tarapha nAsI chuTayo, krodha ane irSyAthI banI rahelA agramanyu e izvaranA payagaMbara upara bane teTaluM vera levAnA nizcaya karyAM jathestanA jANe ke koi ananya mitra hoya tevA dekhAva dhAraNa karIne mIThuM' madhurU' smita varasAvate te jathAsta pAse gayA, ane kAkaludIbharyA zabdo vaDe temane kahevA lAgyo ke "mAnava kuLamAM janma pAmelA tu paNa eka pAmara mAnavI che ane mArA AkramaNu sAme jarA paNa Takakara jhIlavAnuM tuM jarA paNa sAmarthya dharAvatA nathI. jo tu zrvara viSenI zraddhAno inkAra kare. te huM tane kalpanAmAM na Ave eTalI deAlatanA svAmI banAvuM ane duniyAnuM sAmrAjya tAre havAle karU'." tene jathAste javAba Apyo ke "duniyAnI kAi dAlata ke jIvavAno kAi meha mane izvarapraNIta dhamaMthI calAyamAna karI zakaze ja nahi ane kAi bhArA prANa lai te tApaNu dharma pathathI kSaNu bhAtra paNa kAi mane vikhuTA karI zakaze nahi." pachI tame lAkanA--duSTatAnI duniyAnA--te samrATe asuranAM TALeTALAM jathAta upara humalo karavA mATe choDI mukayAM. paNa jANe ke acaLapratiSTa khaDaka hoya nahi tema jarAstane tenI TekamAMthI kAi leza mAtra DagAvI zakayu nahiM. te pavitra purUSe sau kAine dhuLa bhegA karI dIdhA ane gabharAvIne nasADI mUkayA. cIso pADatAM ane AkraMda karatAM te jIva laIne dojakhanI dizA tarapha palAyana karI gayA.
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19: prabuddha jaina jarayeAstane joine agramanyu mRddha banI gayo. te asurAnA adhipati jayeAstane page paDayA ane jANe ke gulAma hAya tevI rIte temanA caraNomAM ALeTavA lAgyo. madhAtaka vedanAvaDe tenI AMkheAmAMthI Asue vahevA lAgyA ane tene kabula karavu paDayuM ke "Aja sudhI thayelA rUSi munio ke vidyAdharA je sAdhI zakayA nathI te jathAstuM sAdhyuM che. jo ke bIjA mAka te kevaLa pArthiva tatvaneAja banelA che ema chatAM paNu Aja sudhI jene koIe harAvyo nathI evA mArA sainyane ane mane jayeste haphrAvyo che ane harAvyA che.' aneka probanAnA sAmanA karave enuM nAma, A bhagavAna ! jIvana che, mArI AsapAsa ane mArA jIvananI ArapAra aneka lAbha lAlaca gherA bAlIne kheThI che. proAbhanA mane kazI krUraja pADatA nathI, pazu ajJAna ane nibhaMLatAne bhAga banelA huM e praleAbatenI jALamAM svecchAe sapaDAu chuM. te uMcI kakSAmAMthI sarakatA sarakate pAmaratAnI nikRSTa kATie jaIne pachaDAuM chu. A ahuramajhada! e izvara ! leAbhalAlacanI sAme aDaga ubhA rahevAnuM mane baLa Ape ! probhananI javALAmAM jarA paNa pIgaLe nahi evuM nakkara polAda jevuM mane maneAbaLa Apa ! leAbhAnA sAmanA karavAnI mArI tAkAta kadi zithila madaprANa na ane! kApaNu lAlacane vaza banIne huM kadi nItibhraSTa na banu...! kai paNa kAmanA ki bhArA citta upara asavAra thaine mane tenA gulAma na banAve! manane unmata banAvatA vikArAnuM damana ane niyamana karavAnuM mane baLa Apa ke jethI huM kAI paNa prakSeAbhananA sahelAthI zikAra banI na esa ! praleobanA sAme Takkara jhIlatAM huM sadA surakSita rahuM evI mane zakita Apa! ahuramajhada! jevI rIte jarathAste potAnA kALamAM sarva kAi kSeAbhaneAne parAsta kIdhA hatA tevI rIte jyAre kAi paNa lobha, lAlaca ke plenanane mArA upara humalo Ave tyAre tenI sAthe laDI zakuM, tene harAvI zakuM ane tene paga nIce kacarIne tenA kucekucA karI zakuM te mATe jarUrI hiMmatanI mane navAjeza kara ! nirvANa kathA. sapheda bAlavALAM mastaka upara sIttotera varSanA bejo vahana karatA bhagavAna jarathusta eka divasa unALAnI savAre peAtAnA dhyAna maMdiramAM beThA hatA ane potAnA svayaM pratiSTita pitAnA dhyAna ane cintanamAM ekAkAra banyA hatA tevAmAM "trare zanA khunI hAthane temanA pavitra deha upara phaTakA paDayA ane te turAnI taravAre temanA prANune dehathI vikhuTA karyAM, vinAza ane mRtyu sAthe udbhava pAmatI sumasAma zAnti pRthvI upara pasaratI pasaratI 'irAnaveja'nA pradeza ke jyAM parama kRpALu payagaMbare potAnA chellA zvAsa kheMcyA hatA tyAMnI dharatI upara TharIThAma thaine beThI. kudarate jANe ke vaidhavyanA veza dhAraNa karyo. vartamAna grISma raMtunI upekSA karIne kavakhatanI pAnakhara rUtu jANe ke ekAeka zarU thai gaI hAya tema vRkSo uparathI pAMdaDAMe kharavA lAgyAM. jhulA dhAsa mAphka cImaLAyAM ane sukAyAM ane gulAbanAM puSpa khIlavA pahelAMja karamAvA lAgyAM. bulabula pakSI gula:khanuM saMvanana karavuM visarI gayuM ane temAMnA bhadhura makara6 pIvAnu teNe chADI dIdhuM'. udAsIna banIne bharADatAM gAyaDhAra ghumarAtAM kheThAM, ane temanI AMkheAmAMthI AMsue vahevA lAgyAM. pavana nisAsA nAMkhavA lAgyo ane askhalita tA. 15 3 44 Ada vaDe joMgalanI nirava zAMntinA bhaMga karavA lAgyA. A rIte te bhayAnaka divasa apAra gamagInImAM pasAra thayA. Athamato sUrya kSitijanA pradeza upara agniazru sAratA sAratA Akhare potAnA dainika maraNane zaraNu thayeA. sAya kALanI raMgabheraMgI saMdhyAe paNa dhIme dhIme gherI zyAmalatA dhAraNa karI. rAtrInA aMdhAra pacheDA pRthvInA vizALa paTa upara patharAI gayA. AkAzamAM kALAM kALAM bhayAnaka vAdaLAe caDhI AvyAM ane tArA dekhAtAM baMdha thayA. 'vIrA'nA kahevA mujaba naraka lAkanA aMdhakAra evA ghaTTa hoya che ke te hAtha vaDe pakaDI zakAya che. A kamanasIba dunIyA upara paNa e vakhate eve ghaTTa aMdhakAra chavAI rahyo. tevAmAM azru sAratI nisarge potAnI ekAeka parityAga karyo ane paMcabhUtae laDAI jAhera karI. pRthvI, vAyu, jaLa ane agninA adhiSThAyaka devee vIjaLI ane garjanA vaDe potAnA 21 pragaTa karyAM. 'vAchasta'nI vIjaLInA bhAlAMe jevA camakArA vaDe temaNe potAnA mane gata kSeAbha vyakata karyo ane tizatara'nA gaDagaDATa karatAM kAlakarALa vAdaLAo dvArA temaNe potAnA rASa jAhera karyAM, je teAAna atyAra sudhI bhayAnaka bhAvInI mAga hI Apatu aMdarane aMdara dhamadhamI rahyuM hatu te have pura jozamAM phATI nIkaLyu'. AkAza dhanadheAra banyuM ane dharati dhrujavA ane kaMpavA lAgI. vAyu bavATA ane susavATA karavA lAgyA ane rAkSasI vRkSAne mULamAMthI ukheDIne phekI devA lAgyA. varSAnAM vALAe zravaNabhedI garjanA vaDe pRthvInA pAyA hacamacAvI nAMkhyA ane anavarata varasAdathI pRthvI upara pANIne relamachela karI mUkI. ahuramajhadanA kirastAoe zaMkhadhvani karyAM ane kudaratanu teAna zAnta thavA lAgyuM, zamavA mAMDayuM. uMce AkAzamAM cekI karatA rAtrinA cekIdAre lAkhA rUperI mINabattI AkAzamAM pragaTAvI, TamaTamatA tArAethI cakacakita anelA AkAzanA pUrva bhAgamAM zAnti ane svAsthyanI pAMkhA upara svAra thayelA ujjavaLa ane manehara arUNanuM darzana thayuM. dakSiNlR dizAethI AvI rahelA madamadhura malayAnilanI laharie cAtaraka muvAsane phelAvI rahI. jaganniyatAnA darabAramAM takhtanazIna thavA mATe dhdharanA payagaMbarane pavitra AtmA garethamAnane mArge u Mce ne uMce uDDayana karI rahyo. gaMbhIra zAntine mANusa jAta sAme cetarapha jyAM mRtyunI chAyA pasarI rahI che tyAM jarathosta amara che-mRtyuthI para che. te sadAkALa jIvanta che. jyAre uMcA kuLanA, meTI padavI dharAvanArA ane bahAdurIthI nAmAMkita banelA purUSo ane strIo visarAi jaze, jyAre jatheAstanA nindA ane julamagArAnAM nAma, ThAma ane ThekANA upara ananta vismRtinI chAyA pharI vaLaze, tyAre paNa jarayeAstanuM nAma pUjAze, ane ananta kALa sudhI prema ane bhakti vaDe temane duniyA saMbhAryA karaze. jyAre AsapAsanu sarva kAMi dhuLabhegu thaze ane bhasmIbhUta banaze tyAre jarathAstanA zabdo jIvatA haze ane samasta janatAne Adarza jIvananuM anupAna karAvatA haze. jarathesta ApaNA vaDalA ane bApadAdAonA tAraNahAra hatA tevAja ApaNA tAraNahAra che. ApaNA pUrva purUSo mAphaka ApaNA mATe te Adaza purUSa che ane ApaNA bALake.nA bALakA mATe pazu te tevA ja Adarza purUSa rahevAnA che. e ahuramajha! temaNe ApaNA pitAnA pitAmaheAnA jIvananu jema dhaDatara karyuM hatuM tema te ApaNA jIvananA nirmAtA bane ane ApaNI kAmane paNa temanA bhavya ane udAtta pagale pagale cAlavAnuM sadA aLa ane preraNA ApanA rahe!!! anuvAdaka pAna,
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. 15 3-48 prabudha jaina purUSa taraphathI jANyuM ke ajANye thatA atyAcAromAMthI bacI hiMdusthAnane zobhAvavAnI ane vIryavAna banAvavAnI che. bahenonuM kartavya ApaNe te hiMdusthAnanI paristhiti ane ApaNuM rASTrIya svabhAvane anukULa upAyo zodhavAnA rahyA. bahenanuM kartavya ApaNuM vAtAvaraNa zuddha rAkhavAnuM, ApaNA nizrAmAM daDhatA ane nizcalatA lAvavAnuM, dimUDhatAnA doSamAMthI bacAvavAnuM, ApaNI sabhyatA ane saMskRtinA sarvotama tatvane piSavAnuM, ane temAMnAM dUSaNe dUra karavAnuM che. strIone bhAna thAya to strImAM jema buruM karavAnI kakSayakArI zakti che tema bhaluM karavAnI lokahitakArI zakti paNa sUtelI paDI che, e bhAna strIne thAya te kevuM sArUM? te pite abaLA che ne kevaLa purUSane ramavAnI DhIMgalI thavAne ja lAyaka che evo vicAra choDI de, te pitAne temaja purUSane-pachI te pitA, putra ke pati hAya-bhava sudhArI zake, te bannene sArU A jagatane vadhAre sukhamaya banAvI zake. (apUrNa.) gAMdhIjI. (pRSTa 182 thI cAlu) gAMdhIjInA zabdomAM samAjamAM strIonuM sthAna jANuM chuM ke hiMdu, musalamAna, pArasI ne bIjI badhI kAmane dharma ApaNI strIonA hAthamAM che. strIo dharma tajaze te divase ApaNo dhama naSTa thaI jaze. purUSane dharma - strI svAtaMtryane mArga zikSaNa dvArA nathI, paraMtu purUSanI teo pratinI draSTimAM ane tadanusAra thatAM vartanamAM pheraphAra karavAmAM che. zikSaNa jarUranuM che paNa te svataMtratAnI pAchaLa hevuM joIe. ApaNe strIvargane tenA yogya sthAne pahoMcADavAne akSarajJAnanI vATa na jovI joIe. prathama kArya te jeTalI strIone A avanatinuM bhAna karAvI zakAya teTalI strIone bhAna karAvavAnuM che. jyAM sudhI hiMdusthAnamAM strIo eka ratibhAra paNa dabAyelI raheze athavA ochA haThe bhagavatI haze, tyAM sudhI hiMdustAnane kharo uddhAra thavAne nathI. zikSita strIonI pharaja purUSa pitAnA mUDhapaNAthI strI pratyenI pitAnI pharaja mAtAnA maDhapazuvA bhI pratyenI potAnI pharaja bhUlI jAya, paNa tethI strI paNa strI pratyenI pharaja bhUle? purUSa thakI strI jAtinI unnati nahi thAya. purUSa strInI unnati na i% athavA strI purUSanI mAraphate unnati na meLave ema kahevAno Azaya nathI, paNa harakoI vyakita ke jAti ApabadthI ja unnati meLavI zake che. je mAruM kahevuM yaMgya hoya te ghaNI bahene jemane pitAnI dazAnuM bhAna nathI temane bhAna karAvavAmAM zikSita bahene kAze. jeTale vakhata maLe teTale vakhata melAvI, atizaya pachAta rahI gayelA vargomAM jaI, tamane je maLyuM che te emane Apaze.. huM ema IcchuM chuM ke jyAM garIba bahene gaMdhAtI keTaDImAM rahe che, tyAM jaIne kAma karavAvALI ApaNAmAMthI keTalIka strIo nIkaLe. ApaNI garIba bahene, pote kema rahevuM, pAtAnuM ane potAnAM bALakonuM Arogya kema jALavavuM, bALakane kema ucheravA, svacchatA ane saMyama kema rAkhavAM vagere bAbatane kaze khyAla hotA nathI. atyAre AvI bahenane bhaNatara ApavAnI jarUra nathI, paNa sArI raheNukaraNInuM bhAna ApavAnI khAsa agatya che. - strIe svataMtratane mahAmaMtra jANI laI tene dharma jANI sevA ane je strIne e jJAna thayuM che teNe te bIka bahenane ApavuM. strInanimAM meTuM kArya te strI ja karaze. A mahAna jogRti samaye bahenene mArI eTalI vinati che ke teoe saMdhazakita khUba keLavavI paDaze. teoe paNa sAthe maLI kAma karatAM thaI javuM joIe. strI pitAnAM bALakonAM zarIrane poSe che, temaja temanA manamAM svataMtratA, nirbhayatA, daDhatA vigere guNe utAre. purUSoe strIonI je upekSA karI che, je durUpayoga karyo che. tene sArU temane deSa jarUra kahADa joIe. paNa sudhArAnuM racanAtmaka kArya te je bahene e vahemane tyAga karyo che ane jemane A aniSTanuM bhAna thayeluM che temaNe ja karavAnuM che. strIo ane matAdhikAra strIone mataidhakAra jarUra maLavuM joIe. paNa je strIe potAnA sAmAnya haka samajatI nathI athavA samajatI chatI te haka meLavavA zakita nathI dharAvatI e matAdhikArane laIne zuM karaze? strIe mAtAdhikAra bhale meLave, bhale hiMdu- sthAnanA dhArAsabhAmAM jAya; paNa strIonI prathama pharaja saMdha samAcAra zrI maNibhAI sanmAna thelI zrI. maNuiMbhAI sanmAna thelI bharAI rahI che ane judA judA mitro, snehIo, saMbaMdhIo taraphathI temaja temanA pratye Adara dharAvatA prazaMsako taraphathI nAnI moTI rakame jame thaI rahI che. ema chatAM paNa jemanI pAsethI A kAryamAM ochI vadhatI rakamanI apekSA rAkhI zakAya tevA saMdhanA aneka sabhya temaja temanAthI suparicita aneka mitro taraphathI apekSita phALo haju sudhI AvyuM nathI. A kArya mArcanI Akhara sudhImAM purU karavAnI dhAraNA che te bAkI rahelI vyakti ene potapotAne phaLa mekalI ApavA AgrahapUrvaka vinaMti karavAmAM Ave che. zrI. maNibhAI sanmAna samAraMbha upara jaNAvyA mujaba ekaThI thayelI rakamanI thelI ApaNuM karavA nimite tA 2 jI eprIla ravivAranA roja rAmanavamInA divase gIragAma bekaroDa upara Avela AnaMdabhuvananI vyAkhyAnamALAmAM sanmAna samAraMbha yojavAmAM AvyuM che. A prasaMge saMgItane paNa eka nAnA sarakhA kAryakrama rAkhavAmAM AvyA che. sarva bhAI bahenane, saMghanA sabhyone temaja maNibhAInA prazaMsakone A sabhAmAM vakhatasara hAjara rahevA vijJapti karavAmAM Ave che. A bAbatanI jarUrI jAherAta dInaka patrAmAM thayAsamaya karavAmAM AvarI, 9 staudyoga-rAhata pravRttiH kSetra vistAra. - zrI. muMbaI jaina yuvaka saMgha tathA bhaginI samAje sAthe maLIne hastaudyoga dvArA rAhata ApavAnI yojanAnA prAraMbhika pagalA tarIke koIpaNa komanI se bahene temaNe hAthe kAMtelA sutara badala bamaNuM kaMtAmaNuM ApavAne muMbaInA khAdI bhaMDAra tathA vilepAralenA khAdI maMdira sAthe gayA jAnyuArI mAsathI prabaMdha karyo che, paNa kamanasIbe A yojanAne lAbha lenAra bahenanAM jujajAja nAme noMdhAyA che. tethI prastuta yojanAno lAbha have pachIthI se baMnene badale paccAsa bahene ane paccAsa bhAione cAra mAsa sudhI ApavAnuM TharAvavAmAM AvyuM che. je bhAIo niyamita kAMtatA hoya ane mArthika rAhatanI apekSA dharAvatA hoya temane A pejanAne lAbha levA vijJapti karavAmAM Ave che. jeo A pejanAno lAbha levA mAMgatA hoya temaNe muMbaI , " ke , te
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 prabuddha jaita sarakArI bajeTa "hiMdI sarakAre e hakIkata spaSTa karI che ke hiMdanA Arthika taMtrane tUTI paDavAnA gaMbhIra jokhamamAMthI bacAvavuM hoya te have hiMdI vastu upara laDAinI jarUrIyAtane vadhu jo nAkhavA jevu nathI; eTalu ja nahiM paNa hiMdanA arthataMtramAM keTalAka evA gAbaDA paDelA dekhAya che ke te samAravA mATe laDAnI kharIdI hiMdamAM echI karavI. A rIte eka bAjuthI "leAkAnI jarUrIyAtanI vastu upara lazkarI jarUrIyAtanA khAjo ghaTADavA ane khIjI bAjuthI loka--jarUrIyAtanI vastuenu utpanna vadhAravuM." lAMbA samayanI lokonI phariyAdane Akhare hiMdI saciva sara reisamene peAtAnA 1944-45 nA aHjapatra sAthenA bhASaNamAM ADakataro svIkAra karavA paDayA che. laDAi pahelAnA sAmAnya varSanI AmadAnInI gaNatarIe hiMdI sarakAranI pAMca varSanI AmadAnI rU| 423 karoDa thAya te 1943-44 sudhInA laDAinA pAMca varSamAM rUA. 7ra7 karoDa thai che. lazkarI kharca 1939-40 mAM rU. 4954 lAkhanuM hatuM te vadhIne 1944-45mAM 27661 lAkhe paheAMcyuM che ane teja rIte vahIvaTI kharca teTalAja samayamAM rUA. 3756 lAkhathI vadhIne 8657 lAkhe pahoMcyuM che. uparAMta iMglAMDa-amerikA vatI hiMdamAM thatuM kharca, nANunA phugAvA ane vastunI kheMca vadhavAnA pariNAme hiMdI praznanI pAyamAlI ane parezAnI briTIza sarakAranI ATalA varSo vidhAtaka Arthika nItinI parakAA samAna che. amerikAmAM rASTrIya AvakanA betAlIza TakA jeTaluM lazkarI kharca thAya che jyAre hiMdamAM mAtra vIza TakA jeTalu kharca thayAnuM atAvavAmAM Ave che. pazu amerikA ke IglAnDanI prajAnu" ... AvakanuM pramANa eTalu moTu che ke temAM sATha TakAno dhaTADo thAya taye prajA AnaMdathI jIvI zake; jyAre ahiM nIya TakAnA dhaTADAmAM agAu kadI nahi joyela teve bhUkhamarA dekhAyA. laMDananA 'kenemisTa'nA zudyamAM kahIe te " hiMdusthAna ati kaMgALa AmadAnI upara jIvanAra deza che. tenI AmadAnIno amuka bhAga laDAInA mAjAthI e thayo ke tarata zaheranA nabaLA loko ane gAmaDAnA jamIna vinAnA loko gaMbhIra garIbImAM ane gaMbhIramAM gaMbhIra duHkhamAM sabaDatA banyA che." uparAMta amerikAmAM karaverA vadhyA te sAthe tyAMnI vastu enI utpanna ane vepAra udyoga vadhyA; temaja loka-jarUrIyAtanI vastunI vaparaza ghaTavAne badale AgalA kAI varSoM karatAM jaina yuvaka saMgha kAryAlaya, bhaginI samAja kAryAlaya, kAlabAdevI khadI bhaMDAra ane vIlepArale khAdI maMdiramAM vadhu vigate mATe tapAsa karavI. sathatA rAhatakAmAM badaH saMdha taraphathI cAlI rahela rAhata pravRttimAM maLelI nIce mujaLanI rakamenA sAbhAra ravIkAra karavAmAM Ave che. rU. 250 zro. caMcaLabahena mAMgaLadAsa lallubhAI. rU. 51 zrI. maMgaLadAsa nAgaradAsa talasANIyA. 3. 50 zrI ghelAbhAi hAthIbhAi OM. - zrI. tArAbahena dIpada ratilAla cImanalAla kAhArI. maMtrI : rAhata samiti. 1. 15 3 44 vadhumAM vadhu thai. keneDAnI rASTrIya AvakanA tetrIza TakA bhAga udyogomAMthI maLatA hatA te atyAre pacAsa TakA maLe che. eka leDhAnI utpanna 248 TakA vadhI che. teja sthiti esTrelIyAnI che. tyAre hiMdamAM udyogonI utpannamAM mAtra trIza TakA ane khetInI utpannamAM daza TakAne vadhAro thayo che. vaLI hiMdI sarakAranu lazkarI khayaM game teTaluM vadhyuM che chatAM haju sudhI hiMdI sarakArane nANNAnA tUTA nathI. iMllAM traNa varSamAM hiMdI sarakArane lagabhaga aDhI abaja rUpIyAnA tUTA Avyo che te sAme Aja sudhImAM sarakAre rU. 540 karoDanI lena ubhI karI che. jagata AkhAmAM ekalA karaverAthI laDAinu kharca purU thatuM nathI. kara verA sAthe lena levI ja paDe che. chatAM aMdAjapatranI jAherAta pahelA relve bhADAmAM pacIsa TakAno vadhAro thai cukayA hatA; laDAinA pAMca varSa daramyAna relvenA AgalA varSonA dhasArA kuMDa vigere rU. chAsaTha karoDane khADA purAvA uparAMta Aja sudhImAM aThThAsI karoDa ghasAra krUDa khAte ane ekavIza karoDa anAmata khAte jamA thayA che ane tethI karoDanA cekappA naphe hiMdI sarakAranI tIjorImAM jamA thayA che: chatAM lAMcarUzvata ane musApharAnI hADamArI mATe nAmacIna banatI jatI eka lokapayogI kahevAtI saMsthAne ekahaththu vepAranuM sAdhana banAvI temAMthA kamANI karavA uparAMta have tane karaverA nAkhavAnA sAdhana rUpa anAvavAmAM Avela che. A sthitimAM arthazAstra ke mAnava zastranA koi niyama anusAra navA karaverA nAkhavAnI sarakAra mATe avakAza naDDA, chata kArI, cA ane seAparI uparanA karaverAthI garIba varga daMDAyA che, InkamaTekSa suparaTekSanA vadhArAthI madhyama varga daDAyA che. ane nA verAmAMthI je kAMi bacatu hatuM te e have krayAta lenamAM javAthI udyogone nirUtsAhI karavAmAM AvyA che. chatAM lokamata ane hiMdI hitanI avagaNunA karavA TevAyela sarakAra sarvavyApI bhAremAM bhAre karaverA nAMkhaze te bhaya bharelA vAtAvaraNamAM ATalA karaverA keTalAka lokone AchA ane rAhata samAna lAgyA haze. alabatta, A aMdAjapatramAM sAcI rAhata samAna kAMIka heya te be muddA che (1) padarasAnA badale be hajAra uparanI AmadAnI AvakaverAne pAtra banI (2) hiMdamAM thatA mitrarAjyonA kharce ata kharIdI sAme atyAra sudhI ekalA IMglAMDamAM hiMda khAte sTI~ga jamA thatA hatA. havethI amerikAmAM Delara paNa jamA thaze. sauthI chellI paNa sauthI mahatvanI noMdhapAtra hakIkata e che ke je sarakAranu 1939-40 thI 1943-44 sudhInA pAMca varSanuM lazkarI kharca (hiMdI sarakAranI laDAi paDelAnI tera varSanI AkhI AmadAnI jeTalu' che ane te gai laDAinA AkhA kha karatA 214 TakA vadhu che te sarakAra laDAi pachInI hiMdI prajAnA utkarSanI sara purUSotamadAsa vageree ghaDelI yeAjanA sAme atyArathI nANAMnI kheMcanu TADhuM pANI DhoLe ruM ane laDA pachInI sarakArI yojanA rastA banAvavAnI ke khetI sudhAraNAnI vAtamAM handu gAthA khAya che. hiMdanA vAisarAya lorDa vevelanA zabdomAM kahIe te "mane e vAta hu MmezA vicitra lAgI che ke je prajA laDA mATe game teTalAM nANAM kADhI Ape che te prajA zAntinA samayamAM mahA Apatti rUpa rAga, bekArI, ajJAnatA, garIbI vagere TALavA mATe puratAM nANAM kema nahi ApatI hAya ? " AvA kaTokaTInA samayamAM paNa hiMdanA hitamAM ATalI acokkasatA vacce athaDAtI paNa briTIza hitamAM sadA cesa evI sarakAra mATe vizeSa zabdonI zodhamAM navA zabdakApa ukheLavA te karatAM A viSayane ATalethI ja purA karavA te ThIka che. bApAlAla dAzI. dhanajI sTrITa, muMbaI. zro muMba jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mAkanacaMda zAha, 45-47 mudraNusthAna : sUya kAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbai, 2
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ varSa : pa aMka : 23 zrI mu'khai jaina vasaRRtu' pAkSika mukhapatra prabudhdha jana taMtrI : maNilAla mAkamacaMdna zAha, muMbaiH 1 lI eprila 1944 zanivAra. jIvana, dharma ane mekSa anyanA ke potAnA hakka, pragati, zAnti ane upayogItA aTakAve tevI vANI, vicAra ke kriyAne DAhyAee mAnavajIvanane mela kahyo che ane je vAstavika che tene anyathA kahevuM ke karavu tene asatya kahela che. je A mela ane asatyathI dUra che tene zAstrakAro zuddha mAnavI gaNe che. dharma A mela dhovAtu ane asatyathI prANIne dUra rAkhavAnuM mahad upakArI kArya kare che. saMskRta bhASAno sAmAnya abhyAsI eTalu te jANe che ke dharma --dhAravuM dhAtu uparathI thayeluM rUpa che ane tenA artha ema karavAmAM Ave che ke patanamAM-melamAM-asatyamAM paDatA bacAve te dharma. mAnavajIvanamAM bhinna bhinna lAgaNIo, vRttie ane taraMgA samaya ane sa Mjoga pramANe utpanna thayAM ja kare che. samAjanI geravyavasthA temAM niraMtara vadhArA kare che. evA sajogamAM jo mANasa sAvaceta na heAya, tene satya rAhu para doranAra ane niyamamAM rAkhanAra kAi na hoya teA tene vikRtinA mArga para-khurAnA rAha para-jai paDatA vAra na lAge, ATalA mATe ja DAhyA mAnasazAstrIee jIvana mATe amuka maryAdA, niyamA ane pratidhe nakkI karI ApyA ke jethI mANasa kAyama sAvaceta ane jAgrata rahI zake. rAjyasattA jema zAnti ane suvyavasthA mATe kAyadA badhe che tevuM ja uMcI kArTinu baMdhAraNu samAjanA DAghAeAe bAMdhI ApyuM. rAjyanuM baMdhAraNa kAyadAnA nAmathI oLakhAya che, jyAre DAhyA yugapradhAna purUSAnuM sAmAjika baMdhAraNa nIti mArganA nAme pracalita che. A maryAdA, pratiba`dha ke niyamA pote ka dharma nathI. A badhAnA pariNAme upajatI kaSAyAthI mukata anelI gatimAna jIvanasthiti ja dharma che.--eTale tranA niyamA Adi dharmanu sAdhana che, mukita ke te prakAranI unnata sthitinI prApti eja dharmanu' sAdhya che. tatvajJAnIo kahe che ke jIva jagatanA jha jhAvAtamAM AvI. dhIme dhIme kAi aMtima lakSya sthAna tarapha gati karI rahela che. tene bhAgamAM pratikSaNe karmanA AMcakA lAge che. eTale kAi vakhate te thabhI paNa jAya che te trA vakhate te eka sarakhI pragati karatA paNa hAya che.je eka sarakhI pragati sAdhyA karatA hoya tene bhavI AtmA, haLukI jIva ke bhAgyavAna AtmA gaNavAmAM Ave che, A rIte theDu thatu aMtara kApatAM kApatAM te kAi paNa bhale kAi paNa kALe-lakSya sthAna prApta karI zake che. A lakSyasthAnane saue mekSa ke tenA jevI sthiti kalpI che. Regd. No. B. 4266. lavAjama rUpiyA 3 A vastusthiti vadhu spaSTapaNe samajavA mATe jIvana, dharma ane mekSane paraspara keTalA saMbaMdha che ene ApaNe vicAra karIzuM te vadhAre anukuLa banaze. (1) jIvana (2) jIvananI gati-pragati. (3) jIvananI aMtima sthiti ke dhyeya. jIva sa MbaMdhInuM ApaNuM jJAna ati parimita che. krAi paNa jIvananA Adi sthAna-Adi utpatti viSe-taddana nizcayAtmaka rIte ane spaSTapaNe kahetu' nathI paNa sau krAi gALa gALa vAtA kare che, koi tene svayaMbhU anAdi mAne che te kAi prabhuprerita izvarasarjita mAne che. A mAnyatA upara mATA meTA matabhedA thayA che chatAM paNa hajI sudhI mAnavInA mananuM pUrepurU samAdhAna thai zakayuM nathI. mAtra keTalAka mArgadarzaka anumAne tAravavAmAM AvyA che dAkhalA tarIke :- (1) jIvana svayaMbhU mAnIe te tene aMta hAi zake nahi. kAraNa ke sAmAnyapaNe ApaNe mAnIe chIe ke jete Adi hoya tene aMta hAya. eTale mekSa jIvanane aMta na banI zake. paNa navA unnata avatAra banI zake. 12) jIvanane izvara sarjita ke prabhuprerita mAnIe te azva mekSate tenA aMta tarIke ApaNe svIkArI zakIe. paN sarjanahAranA sarajanahAranI vicitra praznAvaLI tyAM ubhI thaI jAya. uparAMta sauthI prathama jIvanane kayA karmane AdhIna mAnavu te temaja jIvanane aMta AvI jAya eTale jIvananuM zuM thAya - te e prazno pAchA ubhA thAya. (3) makSa pote navA unnata avatAra hAya to tenI maryAdA paNa eka kALe pUrNa thayA pachI jIvananI zI gati thAya? upalA traNuM anumAne ke zakAe uparathI ema ja lAge OM ke mekSa pAte navA unnata avatAra paNa nathI ane jIvane aMta paNa nathI paNa mAnavajIvanane purUSArthI rAkhavA mATenI sukhada upakAraka kAlpanika bhUmikA ja sabaveche. eTale mekSa e jIvanatu kharI rIte antima sAdhyuM nathI pazu jIvanane purUSArthI, pavitra ane pragatimAna rAkhavA mATenuM sAdhana che. A rIte mekSa mATe zAstrakAre sRSTinI zarUAtathI ja vAdavivAda karatA ja AvyA che. chatAM paNa amuka anumAno sivAya e saMbaMdhamAM AkharI nizcaya para AvI zakayA nathI. keie tene jIvananA ata kahyo che te kAie tene jIvananA nave unnata avatAra kahyo che. koIe tene jIvananI unnata sthitinuM rUpa mAnyuM che teA cArvAka jevA meAkSa jevI loko kA sthitine svIkAratA ja nathI.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ RE prabuddha jaina na. 1-4-44 * eTale mokSa mArganI phIlsI haju carcAno viSaya ja rahela che, jyAre jIvana ane dharma nakkI thayela vAta che. vijJAna A bAbatamAM kaMI khAsa ajavALuM pADatuM nathI. Ama chatAM paNa AvA agamya mekSane jIvananI zarUAtathI ja meTA bhAganA mAnavI- e jIvananA dhyeya tarIke lakSya tarIke mAnyuM che, je mATe mAnavIe svecchAe cakakasa prakAranuM jIvana ane vicAra saraNI svIkArI che, je mATe kaThIna dehadamana ane kriyAo AcarI che, je mATe mAnavIe jIvanane ekaja lakSyamAM rata karI dIdho che ane jyAM mAnava jIvananI phIlsarI pUrNa thayela mAnavAmAM Ave che. te mekSa zuM che? ke che? kyAM che? tenuM saMcAlana koNa kare che? tyAM kevI jAtanuM jIvana hoI zake? tene koI paNa kALe aMta che ke te anaMta che? tenI kAMI maryAdA che ? mAnavI kevI rIte prApta karI zake? jIvatAM ke maraNa pachI ? mAnavI zA mATe te mAge che ? A prazno ati gahana che. mAnavInI kalpanA jeTalAja gahana che. A mokSa pAchaLa mAnavI sRSTinI zarUAtathI ja paDe che je Aja sudhI aTakela nathI ane nathI lAgatuM ke bhaviSyamAM paNa te aTake. koI paNa pradeza ke prajA, dharma ke mAnyatA A vastuthI dUra nathI; chatAM paNa tenuM vAstavika svarUpa ka95nA sivAya bIjuM kaMI AgaLa gayuM nathI, vijJAna tyAM aTakI jAya che. jJAna ke prajJAna tenuM mApa kADhI zakayA thA. topaNa te mAnavInA dIlamAM vaseluM che te cheja, mAnavakane-mRtyulokane-svargamekSanA daravAjA jevuM kahevAmAM Ave che ane ApaNe sabaLapaNe mAnIe chIe ke jIva game te yonimAM hoya te paNa mekSa meLavavA mATe teNe mANasa ja banavuM paDe che. enuM kAraNa zuM? deva ane devalokane mAnava ane mAnavalakathI uccA gaNavAmAM Ave che chatAMya tene paNa mekSa mATe te deva maTIne, devaloka choDIne mAnavakanA mAnavI ja thavuM paDe che te zA mATe? mAnava sivAyanA anya prANIo pazu, pakSI, kITa ke kIDAo te zakitamAM, samajamAM, vikAsamAM utaratA che eTale ubhijazAstra mujaba te avika- sitaja che eTale teo mekSa na pAme te te samajI zakAya. paNa deva te vadhu vikasita, mAnavIne aneka zubha kamanA paripAka 25 ja thayela che, chatAM paNa mokSa mATe te mAnavI ja vadhu lAyaka pAtra manAyuM che tenuM kAraNa zuM? Ane vicAra karatAM sAmAnya rIte ema ja lAge che ke mANasa pravRta-parAyaNa purUSArthI prANI che, te pitAnA jIvanane ApavA dhAre te jhoka ApI zake tevI tenAmAM vivekabuddha che. te kameM dhameM zrere che ane nitya jIvanasaMgrAma laDI laDIne AgaLa mArga karanAre che, jyAre devanI pravRti potAnA sukha pUratI ja kalpavAmAM Ave che. tene jIvana ane sukha ghaDavuM paDatuM nathI paNa karmayuge ghaDAyela zarIra ane sukha cakkasa kALa sudhI bhogavavAnuM hoya che eTale tyAM purUSArthane avakAza hetuM nathI. A uparathI ema ja lAge che ke mekSa paNa pravRti ane purUSArthanu sura phaLa che. saMsAra sAphalya, sukha ane zAnti, ke samAjanuM saMcAlana paNa te vinA saMbhavita nathI. tethI jema keTalIeka mAnacita bAbate dharmane nAme mAnavIne samajAvavAmAM Ave che tema pravRtti ane purUSArthanI jarUriyAta mekSanA sukhada nAme ke lAlace te bodhavAmAM ke batAvavAmAM nathI AvIne? mela mATe game te jAtanI kalpanA hoya, tenuM astitva kharekharI rIte hoya ke kAlpanika hoya, chatAM paNa tenI kalpanA ati bhavya ane aneka siddhinI sAdhaka che ema kabula karyA vinA to nahi ja cAle ApaNA dharmagraMtha sUtro vigere jotAM khAtrI thAya che ke temAM mAnavajIvananI vyavasthAnI, mAnavapremanI rakSAnI, mAnavajIvananI suMdaratAnI ane mAnavajIvanane athaDAmaNamAMthI ugAravAnI vAta ja Ave che. ApaNA devo ke payagambaranI bhavyatAnI pAchaLa paNa teonA mAnacita guNonA vikAsanI kathA ja prAdhAnyapaNe hoya che. janenA badhA sUtra, tenI badhI jAtanI kriyAo, tenA nItivratA, tenA sAdhuonI paricaya ane tenA pUjya purUSonA guNanAM varNane jotAM temAMya mAnacita vAto ja hoya che. mAnacita guNone pUrNa vikAsa karanAra mArga te dharma. te vikAsamAMthI utpanna thatI unnata sthiti te mekSa ema lAge che. gItA, kurAna, bAIbala, kaMdaavastA, upaniSade ke vedo juo ! e sarvamAM mAnavaguNonA vikAsa mATe ja kAMI ne kAMI kahevAmAM AvyuM che. tyAM jIvana bahAranI vAta kyAMya dekhAtI nathI. A uparAMta temAM svarga, narka ane camatkAranI vAte koI koI sthaLe dekhAya che. tene vicAra karatAM lAge che ke mAnavIne jIvananI pavitratA, purUSArtha vigere bAbate daDhapaNe ThasAvavA mATe mAnasazAstrIoe-zAstrakAroe zAstromAM bhaya ane AzAnAM tatve narka ane svarganA svarUpe dAkhala karyA hoya te nA na * kahevAya. camakAra mANasanI zraddhA TakAvavAnuM kArya kare che. svarga, behista, mekSa ke hevana ane narka, jhakha, jahannama ke hela sarva dharmomAM dekhAva de che ane A kone maLe te vAtane nirNaya paNa mAnava jIvananA kArya uparathI ja karavAmAM Ave che. mAnavInI e te sAmAnya prakRti che ke duHkhanA bhayathI DaravuM ane sukhanI AzAthI rAcavuM ane tethI ja teNe sarjana kALathI ja lAbhanI AzAe devanA devAyatanane ane bhayathI asuranI AsurI lIlAone pUcha, piSI ane paMpALI che. kuLa devatA, devIo, varUNa, vAyu, sUrya, nAga, zitaLA, caMDikA, vigerenI pUjA ke bhakti pAchaLa bhaya ane lAlaca-AzAnuM tatva ja paDayuM che. narkanA bhayanI kalpanA vaDe dharmazAstrakAroe mAnava-pravRtinI zuddhatAnI jarUriyAta ThasAvI che ane svarganI AzA ApIne mAnavane purUSArthamAM rata rAkhavAnuM kArya karyuM che. sarva sthaLe A to dekhAya che ane badhe dharma ane mokSa mAnava jIvananI AsapAsa vIMTALelA hoya che. mAnavajIvanathI dUra evI koI to dekhAtA nathI. eTale mAnavajIvanane vicAryA vinA tene vicAra thaI zake tema lAgatuM nathI. bhinna bhinna prakRtinA, bhinna bhinna saMjogomAM, bhinna bhinna vAtAvaraNamAM mukAyelA mAnavIone A rIte ja DAhyA yugapurUSoe tenI pravRtimAM, purUSArthamAM, maryAdAmAM ane jIvanazuddhimAM rata rAkhyA che ane tenI mAnavatA TakAvI che ane saMsAranI suMdaratA jALavI rAkhI che. paNa Aje e DAhyA mANasanI kuzAgra budhdhine ulaTo ja upayoga dharmacAryo karI rahelA che ane mAnavajIvananA vikAsa mATenA sAdhana tarIke yojAyela mekSane upaga sAdhya tarIke thaI rahelo che. ghaNI vakhate sAdhana pite paNa sAdhya banI zake che, paNa te mukhya vastune lakSIne-tene visArIne nahi. Aje A mAnavajIvanane bhoge mokSa meLavavAmAM Ave che ane saMsArane kALo kolasa gaNI tenI upekSA karavAmAM Ave che. te mAnavajIvana viSenA ApaNuM ajJAnanI parAkASTA ja che. AnA pariNAme mAnavajIvanamAM keTalIeka upayogI bAbatanI khAmI paDI gaI che. ApaNAmAM paDelI mokSanI mithyA bhramaNa aDe kayAMya nathI dekhAte jIvana ullAsa ke jIvana ujALaka dharma, nathI samajAtI jIvananI jIvaMta phIzrI, nathI draSyamAna thatuM mAnava upayogI kalyANaka vijJAna. eTale
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina 1 tA. 1-4-44. Xing Chang karyA hatA: kaeNlTipharat - 9 che : 6 dabAvakac-efhADakA majabaImabrahmala krAiba saMgha samAcAra. huM mahArAjAne saMdha taraphathI tAra 6 zrI maNibhAI sanmAna samAraMbha karavAmAM AvyuM che. * tA. 2-3-44 zanivAranA sujJa mahAzaya bIkAnera dhArAsabhAmAM roja maLelI muMbaI jaina yuvaka saMdhanI kAryavAhaka samitinI savinaya vijJapti ke zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA bAladIkSAnI aTakAyata sabhAe nIce mujabanA TharA Azraya nIce viThThalabhAI paTela reDa upara AvelA AnaMda karanAra dhAre bhuvananI vyAkhyAnazALAmAM tA. 2-4-44 ravivAra sAMjanA luNAvAnI bAladIkSA. pAMca vAge zrI viThabhAI lalubhAi mahetAnA zrI. bIkAnera rAjyanI dhArAluNAvA khAte munizrI bhuvana- pramukhasthAne zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA maMtrI zrI sabhAmAM zrI. caMpAlAlajI bAMThIvijyajIe eka sAta varSanA maNilAla mokamacaMda zAhanA sanmAna arthe eka jAhera Ae bAladIkSAnI aTakAyata chokarAne bhagADIne ApelI dIkSA saMmelana yojavAmAM AvyuM che. A prasaMge zrI. maNilAla karanArA dhArAne je kharaDo raju pratye zrI. muMbaI jaina yuvaka mekamacaMda zAhanI Aja sudhInI anekavidha sevAonI karyo che tene zrI. muMbaIjana saMdhanI kAryavAhaka samiti kadararUpe zrI muMbaI jaina yuvaka saMghe ekatra karelI thelI che. yuvaka saMdhanI kAryavAhaka samiti atyanta dhRNA dAkhave che ane huM temane arpaNa karavAmAM Avaze. sanmAna samAraMbhanA aMte aMtaHkaraNa pUrvaka AvakAre che A bAbatamAM dIkSA ApanAra saMgItano paNa eka nAnuM sarakhuM kAryakrama goThavavAmAM ane bAladIkSAnA kAraNe Aje tema ja tene madada karanAra sarva abe che. A prasaMge Apane mitramaMDaLa sahita sthaLe sthaLe banI rahelI je aNugunehagArone pakaDIne egya zikSA padhAravA vinaMti karavAmAM Ave che. ' ghaTatI hakIkato sAMbhaLavAmAM karavA ane AvI bALadIkSAo Ave che te lakSyamAM letAM vaDodarA ApanA saMbaMdhamAM gya aTakAyatI rAjyanA pagale cAlIne dareka kAyade karavA jodhapura mahArAjAne che vrajalAla dha. meghANuM paramAnaMda kuMvara kApaDIA. dezI rAjya taraphathI temaja AgrahapUrvaka anurodha kare che. tilAla cI. keThANI. pramukha aMgreja sarakAra taraphathI AvI A bAbatamAM tAtkAlika yogya che maMtrIo anarthapUrNa bALa dIkSA nI pagalAM bharavA mATe jodhapura ja vA :5999999 Dara war was say hara hakadanA kAkA " e sarvathA manA karato kAyade - thavAnI AvazyakatA ubhI thaI che e bAbata tarapha pratyeka Aje te gUDha jJAnanI sAme bharyAbhAdaryA saMsAranI vacamAM ApaNuM rAjyanI dhArAsabhAnuM dhyAna kheMce che ane prastuta bIlane potAnI jIvana tadana khAlIkhama ane nisteja paDyuM che. A khAmI saMmati ApavA bIkAnera rAjyanI dhArAsabhAnA sabhyone temaja sAme alabata avAranavAra kai jagata uddhAraka utpanna thaIne e rIte pasAra thayelA bIlane maMjurI ApavA bIkAneranA mAnavasamAjane cetAvate game che. chatAM paNa prabaLapaNe nAmadAra mahArAjAne saMdhanI kAryavAhaka samiti vinaMti kare che. lekenuM dhyAna A dizAmAM chellI sadImAM gayuM che. eTale naryA terApaMthI saMpradAyamAM bALadIkSAne lagate anartha vadhato jate kAlpanika mekSadharmanA cintana sAthe tenAmAM sAmAjika, aTakAvavAnA hetuthI prastuta bIla taiyAra karI raju karavA mATe rAjakIya ane tevI anya dRSTio pravezI che. A daSTi, A zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanI kAryavAhaka samiti zrI caMpAlAlajI tatva ApaNA jIvanamAM tadana navA jevuM dekhAya che eTale thoDe bAMThIonuM abhinandana kare che. vakhata prajAne AzcaryamUDha banAvaze ane junavANI mAnasane temAM dhamaMdRSTinA lepa dekhAze te cokakasa che, paNa te vinA have ' saMdhanI rAhata pravRtti: saMdhanI rAhata pravRtti eka uddhAra saMbhavata nathI ja. sarakhI cAlI rahI che ane Aje te uparAMta kuTuMba A jo rAjakIya ulkApAta jAge na hota te A dRSTi Aje rAhatano lAbha laI rahyA che. saMghe zarUAtamAM cAra mAsa sudhI paNa AvI nahotI. jyArathI paradezIonI sAthe athaDAmaNa prastuta rAhata ApavAnI javAbadArI svIkArelI ane pAchaLathI vidhavA lAgI tyArathI jJAnanAgane badale kalma mArga vyApaka banato te mudatamAM be mAsane vadhAre karavAmAM Avela. A kArya mATe cAle, tyArathI dharmane upayoga pitAnA paMthanI, rASTranI sabaLatA Aja sudhImAM ekatra thayelI rakama A pramANenI kula cha mAsanI ane aikaya mATe svA lAge. dhIme dhIme temAM sAmAjika javAbadArIne pahoMcI vaLavA mATe puratI che. Aje dara mAse prazno bhaLyA. Aje dharma, samAja ke rAjyakIya bAbate judI A sevAkArya pAchaLa Azare rUA. 800 vaheMcavAmAM Ave che. paDI zake tema nathI. madadagya kuTuMbanI madada mATenI navI navI mAMgaNIo AvyA te ja kare che; paNa AjanI javAbadArImAM temaja nakakI karelI mudatamAM - nanuM niyamana karI jIvarIta ta dharma ane mAtA ja udAra bhAI bahene taraphathI nAnI moTI rakame puratA pramAvyavasthita jIvanI unnata vikAsabhUmikA eTale mekSa evA "NamAM saMghane maLe teja vadhAro thaI zake. nahi te AvuM sundara sAdo jIvanadharma ane mekSane saMbaMdha hovA chatAM paNa dharmanA sevA kArya saMghe have thoDA vakhatamAM baMdha karavuM ja rahyuM. A saMcAlaka pitAnA mekSa, devaka, siddhazilA ane muktinI sevA kAryane navA ke junA vicArabheda sAthe kazo saMbaMdha nathI. bahAra jeTalA joIe teTalA nIkaLatA nathIH AnuM pariNAma . garIba jaina kuTuMbane AjanI asAdhAraNa hADamArIonA vakhabahu najadIkanA bhaviSyamAM e Avaze ke loke dhama phagAvIne temAM thoDI ghaNI rAhata pahoMcADavI ane tene kazo paNa durupayoga bhAgavA mAMDaze tyAre mekSa paNa nahi hoya ane dharmabaMdhana na thAya ane mujhAtA ane AjanA vakhatamAM kema TakavuM tenI vagara zuddha saMsAra paNa nahi hoya. paNa haze aMdhakAra ane guMgaLAmaNa anubhavatA bhAI bahenanI muMjhavaNa ane guMgaLAmaNa arasaparasanI athaDAmaNamAM A vAta dharmanAya na bhUle !!! apAze paNa haLavI thAya e rIte madadarUpa banavuM e ja mAtra rajalAla meghANI. * koka (juo anusaMdhAna pRSTa 204)
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 sassa ANAe unaTThie mehAbI mAraM tarati / satyanI ANumAM rahenArA buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. eprIla 1 kSuddha jaina prabuddha jaina satyapUrNA nadedvAcam 1944 udyAgapationI ceAjanA eka tasu jamInanA bhAgavaTA mATe ane sattAnA zokha mATe bhISaNa hatyAkAMDa ubhA thatA hatA te eka yuga te; mAje jagata Arthika hitAhitanA dheAraNe amuka pakSe mAM-vAdamAM-vaheMcAi gayuM che ane te pakSAnI Arthika hariphAInA gharSaNamAMthI A vizvayudhdha ubhuM thayuM che. laDAi pachI kayA dezane vijaya thaze tema vicAravA karatA kayA vAdanA-mUDIvAda, samAjavAda ke rASTra vAdanA-vijaya thaze ane laDAi pachInI jagatanI Arthika navaracanA kayA dhoraNe racAze te jovA jagata talapApaDa thai rahyuM che. mAtRbhUminA nAmanI hAMkala paDatAM aneka rASTrAbhimAnI, bhAvanAzALI, lAgaNIpradhAna yuvAne sainikanI zista samajI raNamedAnamAM lehInI nIka vahAvI rahyA che. kayA Adarza khAtara teo laDI rahyA che? bhAvi jIvana mATe kevA svapnA teo sevatA haze ? te vicAravAnI kAine paDI nathI. te jemanA hukamathI laDe che te hukama ApanArA AgevAne Aje laDAI pachInI anekavidha Arthika yAjanAenA eraNa rUpa banI gayA che. A vAtAvaraNamAM hiMdusthAnanuM bhAvI anekavidha zakayatAethI bharapura che. paNa te zakayatAne sajIvana thavA devI ke ugyA pahelAMja DAMbhI devI tenI sattA paradezIonA hAyamAM che, paradezIonu` hita hiMdunA hitanI virUddha che. pazu hiMdusthAna svataMtra hoya te| mAtra paMdara varSamAM hiMdusthAnanI khetInI ane audyogika utpanna keTalI vadhArI zakAya tema che ane te vadhArIne hiMdI prajAnI mAthA dI Avaka keTalI vadhe ane prajAne keTalI sukha sagavaDA ApI zakAya tenI eka jhAMkhI yAjanA hiMMdanA jANItA udyogapatie sar purUSottamadAsa, khIralA, tAtA, zrApha, zeTha kasturabhAi lAlabhAi vageree taiyAra karI che. te ceAjanAnA sAra A nIce ApyA che. Arthika kSetranI zuSkatAthI sugAne sadA tenAthI alaga rahenArA sAmAnya lokasamuhane puchu A yojanA AkarSI zake tema che. seMkaDA varSoMnI ekadhArI garIba nIce sabaDatI prajAne A paMdara varSanI yojanAmAM samAyela sukha sagavaDanI zakayatAnA khyAla mAtrathI svataMtratA ane pataMtranA vaccene nakkara bheda samajAi jaze ane prajAnA pratyeka dardanuM mULa kayAM raheluM che te samajAze. jagatanA sAmrAjyo bIjA deza uparanA potAnA rAjakIya varcasvane gauNa banAvI Arthika varcasva vadhAravAmAM potAnI bhAvI salAmatI jue che. tyAre hiMdanA muDIvAdIoe ghaDelI A yojanA sAmrAjyavAdI muDIvAdIonA ekAda ekama jevI hovAnI zaMkAthI mAMDIne udyoge nI mAlIkI, utpannanI vaheMcaNI, nANAnI sagavaDa vagere carcAspada muddAne cheDIne hAla turata te yojanAnA sAra ane teTalo mULa svarUpe A nIce ApyA che. mULa uddeza hiMdanA udyogapatiee racelI hiMdanA Arthika utkarSanI tA. 1-4-44 yojanAnA mULa uddeza che e che ke hiMdusthAnanI prajAnI mAyAdITha Avaka Aje che tenA karatAM evaDI karavI. A ceojanA paMdara varSa mATenI che. hiMdI prajAmAM dara varSe pacAsa lAkha mANusAne vadhArA thai rahyo che tema chellI vastI gaNatrI uparathI sidhdha thayu che. eTale paMdara varSanI yeAjanAnI Akhare hiMdanI vastImAM je vadhArA thAya te badhAnI Avaka evaDI karavA mATe AjanI vasatInI Avaka labhaga traNa gaNI banAvavI joie tevA A yojanAno mULa uddeza rAkhavAmAM AvyA che. tema karavAthI ja paMdara varSanI yojanAne aMte mAthAdI Avaka evaDI karatAM vadhu thAya evI sabhAvanA karavAmAM AvI che. hiMdI prajAnI Avaka ATalI vadhAravA mATe hiMdusthAnamAM Aje je khetInI utpanna thAya che te mevaDI thAya ane Aje je kArakhAnAnI utpanna thAya che te pAMcagaNI thAya te rIte A yojanA ghaDavAmAM AvI che. te kai rIte zakaya ane tenI vigatavAra samAlAcanA ane AMkaDA vagere . AgaLa upara joizuM. te pahelA e joi laIe ke hiMdI prajAnI mAthAdITha Avaka AjanA karatAM echAmAM ochI evaDI thavIjajoe tema A yojanAnA praNetAoe zA uparathI nakakI karyuM che. khArAkanI jarUriAta. eka mANasane eka divasamAM echAmAM eNe nIce muja banA AuMsa vajanane khArAka maLe te zAstrIya padhdhati pramANe mANasanA peSaNa mATe jarUrI chAmAM ochA 2800 kelarI (thoDe! bagADa thAya te gaNI letAM) mApatA khArAka tene maLI jAya. anAja 16 ausa phaLa 2 auMsa dhItela DhALa 3 khAMDa 2 bhAja '; 29 77 15 23 , mo-imAM 25 13 agara ko ATalA khArAkatu eka mANusa dITha vArSika kharca rU. 65 Ave; hiMdanI vasatI 389 lAkha mANasAnI che te hiMsAme dareka mANasane mAtra khArAkI maLI rahe te mATenuM kharca rU|. 21 ekavIza abaja thAya tema gaNavAmAM AvyuM che. kApaDanI jarUrIyAta raheNAkanA pradezanI AkhehavA, sAmAjIka rivAjo, raheNI karaNI vageremAM jeTalA bhedabhAva teTalA kApaDanI jarUrIyAtamAM bhedabhAva rahe che. eTale bhANusanI kApaDanI jarUrIyAtanu koi ekaja dhAraNa nakakI karavAnuM kAma muzkela che. paNa jagatanA anubhava upara eka aMdAja sAmAnya dheAraNu nakakI thai zake tema che. 1928-29 mAM jagatamAM kApaDanuM vadhumAM vadhu utpanna thayeluM ane te varSe laDAi nahi hAvAthI te kApaDa lokeAnIja vaparAzamAM gayeluM, te hiMsAme jagatamAM mAthAdITha kApaDanI vaparAza khetAlIza vAranI thai hatI. jagatanA judA judA dezAmAM mAthAdITha kApaDanI vaparAza keTalA vAra thAya che te A nIce che. pAna 21 vAra amerikA 64 vAra kaeNneDA 37 vAra pta 19 vAra svIDana 36 vAra brAjhIla 18 vAra jarmanI 34 vAra rAka mAyA 30 vAra hiMda DenmArka 30 vAra 16 vAra 16 12 15 vAra grIsa A badhI gaNatrI uparathI hiMdanA pratyeka prajAjananI kApaDanI vArSika jarUrIyAta trIza vAranI gaNavAmAM AvI che.
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-4-44 1941nI vasatI gaNatrI mujaba A hisAbe hiMdI prajAne 116700 lAkha vAra kApaDa joie. laDAi pahelAnA sarerAza bhAva rUA. 03-6nuM eka vAra te hisAbe vArSika rUA. 255 karoDanu' kharca hiMdI prajAne kApaDa purU pADavAmAM thAya tema gaNyu che, Azraya sthAna-makAna eka mANusane eka kalAke 3000 dhana kuTa tAjI havA bhaLavI jAie te hisAbe eka mANasane rahevA eka se cArasa phuTa jeTalI jagyAnu dhara joie. 1941 nI vasatI gaNatrI mujaba hiMdamAM 760 lAkha dhara hatA. temAMthI eka karoDa zahe rezamAM ane 660 lAkha gAmaDAmAM hatA. 1931 mAM darUka dharamAM pAMca mAsa rahetA haiAvAnI gaNatrI thai hatI te 1941 mAM 5.1 bhANusa rahetA hatA. eka mANasa dITha muMbaimAM 27.58 ce.rasa chuTa, amadAvAdamAM 43.04 corasa phuTa ane selApuramAM 24.03 corasachuTa sarerAza rahevAnA dharanI jagyA maLatI hatI. navI ceojanAmAM dareka ma:Nusane ekasa| carasa phuTanA hiMsAae pAMca mANasanA eka dhara mATe pAMcaso phuTa jagyA joie. bAMdhakAmanu kharce gAmaDAmAM rU. 400 ane zaheramAM rU| 800 thAya tema gaNAya. A dhoraNa upara lai javA mATe atyAranA ghaNA makAnemAM sudhArA vadhArA karavA paDe ane keTalAka navA bAMdhavA paDe. tenuM makAna bAMdhavAnuM kharca 14 abaja rUpIyA ane te makAna saMbhALavAnuM cAluM vArSika kharca sADA sAta TakAnA hisAbe aDhI aAja rUpIyA Ave. rAga nivAraNa hiMdusthAnamAM janma, maraNu ane bALamaraNa dasa hajAra mANasadI nIce mujaba che. te mujabanI khInna dezonI sarakhAmaNI paNa sAtheja rAkhavAmAM AvI che. janma 20 19 kaeNneDA amerikA jarmanI iglAMDa 20 14 esTrelIyA 17 27 33 maraNa ra 10 12 kra L 17 bALamaraNa ' 48 prabuddha jaina 0 53 38 11: 167 napAna 21 hiM dusthAna uparanA AMkaDA hiMdI prajAnI taMdurastInuM ati kaMgALa dhoraNa raju kare che. te nivAravA mATe ochAmAM ochu'(1) rega nivAraNu mATe svacchatA ane ta MdurastI vadhe tevI sucanA ApanArA khAsa mANase rAkhavA ane tene praznanAM pracAra karave; cokakhA pANInI vyavasthA dareka gAma mATe karavI A mATe eka abaja rUpIyAnuM prAthamika kharca ane bIjuM vArSika saDA sAta karIDanuM kharca gaNavAmAM AvyuM che (2) pratyeka gAmaDAmAM eka davAkhAnu khAlavu (3) pratyeka moTA gAmamAM 40 dadI e aMdara rahI zake tevI hospITAla ane suvAvaDakhAnuM kholavAM (4) te uparAMta zaheramAM kSaya. kensara, cAmaDInA cepI rAge vagere mATenI khAsa spItAlA kheAlavA. ispItAle ane suvAvaDakhAnAM hiMdurathAnamAM 42000 DokaTaro ane 450. nasa che; eTale ke 9000 mANase eka DeAkaTara ane 86000 mANase eka nasa che. iglAMDamAM 766 mANuse eka DAkaTara ane 435 mANase eka narsa che. hiMdusthAnamAM hospITAla ane davAkhAnA maLIne kula 7300 hatA; temAM 74000 pathArIonI sagavaDa hatI. A rIte 41000 mANusa dITha eka pItAla ane 4000 mANasa dITha eka pathArI thai. 1941 nI vasatI gaNatrI mujaba eka gAmaDAmAM 517 mANasAnI vastI hatI. eka gAmaDAmAM eka sArA DaoNkaTara ane e nasa rAkhavAnI A ceAjanAmAM gaNatrI che. davAkhAnuM sabhALavA uparAMta roganivAraNa arthe sUcanA prasiddha karI tenA pracAra karavAnuM temaja zItaLA ke tevA cepI rogo vakhate meTA pramANamAM injekazana vagere ApavAnu kArya pazu temaNe ja karavAnuM raheze. AvA eka davAkhAnAnuM makAna bArase cArasa phuTa jagyAmAM caNavAnuM za. 1000, sAdhanA vasAvavAnuM kharca za. 1000 ane vArSika kharce 2000 gaNavAmAM AvyuM che. A uparAMta dareka moTA gAmamAM dasa hajAranI vastI dITha 40 pathArInI sagavaDavALI eka hAspITAla kheAlavAnI gaNutrI che. hiMdusthAnanA meTA zaheronI sarerAza vasatI eka gAma dITha 18365 nI che. eTale eka zahera dITha sarerAza cAlIza pathArI vALI e hespITala agara eMzI pathArIvALI eka hAspITAla joie. eka hAspITala dITha makAna ane sAdhana vasAvavAnuM kharca rUA. 40000 ane vArSika kharca rUA. 28000 gaNavAmAM AvyuM che. it 203 ane AvA dareka zaheramAM trIza pathArInI sagavaDavALI eka suvAvaDakhAnAnI alAyadI sagavaDa rAkhavAnI che. AvI dareka spITAlanA makAna ane sAdhana vasAvavAnuM kharca rUA. 30,000 ane bArSika kharca rU. 24,000 gaNavAmAM AvyuM che. kSaya, kensara jevA gaMbhIra, cepI ane khAsa dardI mATenI, alAyadI spItAlanuM makAna ane sAdhatAnuM kharce za. 19 karoDa ane vArSika kharca rU. 11 karoDa gaNavAmAM AvyuM che. ekadara takhIkhI . khAtAnuM prAthamika ane vArSika kharca nIce mujaba gaNavAmAM AvyuM che. A AMkaDA karADa rUpIyAmAM gaNavA. prAthamika--vArSika gAmaDAnI spItAla--132 132 zaheranI ispAtAla-- 22 15 suvAvaDa khAtuM 22 ' 11 gaMbhIra dardanI spItAla 19 svacchatA ane pANI-- 100 281 164 A uparAMta makAna ane sAdhane vasAvavAnuM je prAthamika kharca gaNyuM che tenA sADA sAta TakA jeTalu vArSika kharca te makAna ane sAdhanA sabhALavA-sAcavavA pAchaLa karavAmAM Avaze te juduM gaNavAmAM Avyu che. keLavaNI pAMca varSa uparanI ubharanA mANasAnuM keLavaNInuM pramANa hiMdamAM 14-6 TakA che jyAre jagatanA bIjA pragatimAna dezomAM eMzI TakA upara che. dasa varSa uparanI uMmarane dareka mANasa vAMcatAM lakhatAM zIkhelA have joie. te dheAraNe keLavaNInI yojanA vicArAi che. A mATe dareka gAmaDAmAM pAMca dheAraNu sudhInI nizALa hAvI joie. A mATe be oraDAnuM makAna AMdhavAmAM chAsaTha karoDa rUpIyA thAya. meTA gAmeAmAM vadhu sagavaDavALI prAthamika zALA mATenA makAna AMdhavAmAM bIjA vIza karADanuM kharca thAya. chathI agIyAra varSanI umaranA bALako mATe keLavaNI krUrajIAta karatA ane dareka bALaka dITha keLavaNI ApavAnuM vArSika kharce gAmaDAmAM rU|. 15 ane meTA gAmamAM rU!. 25
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina 24 gaMNutA vArSika kharca rUA. 82 karoDa thavAnI gaNatrI che. A uparAMta meATI umaranA sarve abhaNa mANasane lakhatA vAMcatA zIkhavavAnuM paMdara varSanuM kharca rUA. 66 karoDa gaNavAmAM Avyu che. A rIte kula keLavaNInuM kharca nIce mujaba gaNavAmAM AvyuM che. rU. 86 rUA. 88 prAthamika kharca vArSika kharce rAtrI zALAonuM kharca rUA. 66 AchAmAM echI jarUrIyAta A badhuM upara jaNAvyuM' te manuSyanI echAmAM ochI jarUrIyAta mATenu kharce che. tenA kula saravALA nIce mujaba cAya che. makAno ane sAdhanA vasAvavAnuM kharce AmAM gaNyu' nathI. mAtra vArSika kharca batAvyuM che. khArAka phA. 2100 karoDa kapaDA rUA. 260 karoDa makAna rUA. 260 karoDa tabIbI rU|. 190 karoDa keLavaNI rUA. 90 karoDa kula rUA. 2900 karoDa lAkha 1841nA AMkaDA mujaba hiMdanI vasatI 3890 mANasAnI che. AkhI prajAnI echAmAM ochI jarUrIyAta sate|SAya te mATe egaNatrIza abajanA vArSika kharcanI jarUrIyAta che. eTale mANasa dITha ochAmAM ochI vArSika sarerAza rUA. 7nI Avaka hiMdI prajAjanane thavI joie. 1931-32 nA AMkaDA mujaba A Avaka rUA. 65 hatI. 1941 mAM vasatI vadhI eTale AvakamAM ghaTADA thayA haze. ane ATalI AvakathI mANusanI mAtra ochAmAM ochI jarUrIyAta purI paDe che; paNa jyAre AvI rASTravyApI yojanA sarjAtI haiAya tyAre manuSyanI ochAmAM ochI jarUrIyAta uparAMta tenA mAnasika vikAsa mATe purepuro avakAza rahe tevI geADhavaNu karavI joie. eTale hiMdI prajAjananI Avaka paMdara varSanI yeAjanAne aMte AjanA karatAM traNagaNI ane paMdara varSamAM vadhelI vatInI saMkhyAnA hiMsAme evaDI thAya tevA A yAjanAnA uddeza rAkhavAmAM Avyo che. te traNagaNe Avaka vadhAre kema thai zake tenI savistara samAlocanA have pachInA 'kamAM karIzu. apUrNa bApAlAla dozI sagha samAcAre (puSTa 201 thI cAlu ) A pravRttinA hetu che. jaina samAja A pravRttine apanAve ane sadha upara nAnI meoTI rakamete varasAda varasAve ke jethI A rAhata pravRtti baMdha karavAnA vakhata ja saMdha mATe na Ave evI ame AzA sevI rahyA chIe. 'tA.:1-4-44 sauthI vadhAre ceAgyatA dharAvatI bahenane uparAkata abhyAsakrama purA karavAnI sarate te krama purA thAya tyAM sudhI dara mAse rU. 20 nI ziSyavRtti ApavAmAM Avaze. tsu prakINu samAcAra nasa thavA icchanAra jaina bahena mATe ee. preAvInzIyala narsIga esasIezana abhyAsakrama late nasa thavA icchanAra je kAi jana bahenane Arthika madadanI apekSA heAya te bahene zrI muMbaI jaina yuvakasadhanA maMtrI upara 45-47, dhanajI sTrITa, muMbai 3 e saranAme potAnI ummara, Arthika sthiti, pAte kayAM sudhI abhyAsa karyo che, parIkSAnA pariNAmeA, kayA haiAspITalamAM rahIne narsIMganI tAlIma lenAra che vagere vigate jaNAvatI arajI lakhI meAkalavI. je baheneAnI arajIe AvI haze temAMthI Arthika dRSTie temaja Aja sudhInA abhyAsa temaja parIkSAenA pariNAmanI dRSTie mubai jaina kanyA chAtrAlaya zrI mahAvIra jaina vidyAlaya taraphathI the|DA samayamAM jaina kanyA chAtrAlaya zarU karavAnI taiyArIe cAlI rahI che. A kanyA chAtrAlayane aMge ekaThA thatA bhaDALamAM eka lAkha uparAMtanI rakamA bharAI gaI che ane gheADA samayamAM ddaDha lAkhanA sImA cihnane paheAMcI jaze evI AzA rahe che. kanyA chAtrAlayanuM baMdhAraNa dhArAdheAraNu tathA peTAniyameA lagabhaga taiyAra thavA AvyA che ane AvatA juna mAsamAM kanyA chAtrAya zarU karI zakAze evI AzA rahe che. zro pATaNa jaina maDaLa, muMbaI. mu MbainA zrI pATaNuM jaina pATaNa jaina maMDaLe cAlu varSamAM nIce jaNuAvyA mujaba judI judI pavRttiomAM nIcenI rakama khaMracAnuM nakakI karyuM che. 2000 kAlejamAM bhaNAtA vidhAthI ene lena skolarazIpa 2007 zALAmAM bhaNatA vidyArthI one skula zrI tathA skolarazIpa 2500 bALAzramamAM mata vidyAthIo rAkhavAM mATe madada 2000 pustakAlayamAM navA pustake kharIdavA 500 vidyAthI one pAyapustakA / madada 2000 rAhatanI apekSA dharAvatA pATaNanA jaina bhabahenene rekarDa tema ja anya prakAranI sahAya 11000 rU|. gajapa'thAjI uparanA atyAcAra nAsIka pAse AvelA jaina tIrthaM gajapathAjI upara je bharyaMkara atyAcAra thayAnI hakIkata pragaTa karavAmAM AvI hatI tenA anusaMdhAnamAM jaNAvavAnuM ke tyAMthI upaDI gayelI e mUrtie sarakAre meLavIne tIrthanA vahIvaTadArone pAchI soMpI che ane A karapINa kArya karanAra eka musalamAna havAladArane deDha varSanI sajA karavAMmAM AvI che. bIkAneramAM bALadIkSA pratibaMdha khIle. A rAjyamAM bALadIkSA aMgeno prazna dhaNA samayathI gheALAyA karatA hatA. temAM paNa chellA cha mAsamAM lagabhaga 250 bALakAne pharata dIkSA ApavAmAM AvI. AthI bIkAnevAsI enA manamAM dhaNu ja lAgI Avela jethI bIkAnera rAjyamAM sagIra uMMmaranA chekarAo ane chokarIne dIkSA ApIne sAdhusAdhvI ane yati banAvavAnA prayAsa sAme pratibaMdha mukanArU eka khIla dhArAsabhAmAM raju thayuM che. A bIlamAM evI jogavAi karavAmAM AvI che ke keNu zakhsa sagIra uMmaranA cheAkarA agara chekarIne dIkSA Apaze te ene vadhumAM vadhu eka varSa sudhInI jelanI zikSA temaja daMDanI paNa sajA thaze. 18 varSathI. ochI ummaranA che.karA-chokarIne A khIlanA uddeza mATe sagIra gaNavAmAM Avaze. AvI jAtanA sagIrAne apAyelI dIkSA gerakAyadesara Tharaze ane rada thayelI gaNAze. A pratidhanA bhaMga karanAra repI sAme krsTa kalAsa mejIsTreTanI kAmAM kAma calAvavAmAM Avaze.
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-4-44 gujarAta yunivarsiTI gai nAtAlanI rajAomAM vaDeAdarA mukAme bharAyelA gUjarAtI sAhitya pariSada sa'melananA pramukhasthAnethI leDI vidyAgaurI nIlakaOM gUjarAta yunivarsiTInI AvazyakatA vize sacoTa rIte saunu dhyAna doryuM... hatu. gUjarAta yunivarsiTI viSenI pravRtti sAthe huM cheka 1926 thI sa'kaLAyelA chuM, jo ke vacamAM thoDAMka varSe e pravRtti mRtaprAyaH thaI gai hatI. have gujarAtI sAhitya pariSade peAtAnA pramukhanA netRtva heThaLa e praznanI purti cAraNu karI navesarathI e pravRtti upADavAnuM nakI karyuM che. A praznane ApaNe vicArIe te pahelAM gUjarAta yunivarsiTI Aja pahelAM kayAranIye sthapAvI dhatI hatI tene ane yunivarsiTInI racanA mATenI saMpUrNa sAmagrI gujarAtamAM meAjuda che tene khyAla AvI rahe te mATe thADIka hakIkatA ane AMkaDAo ahIM utarIza. 1925 mAM AkhA muMba prAMtamAMthI yunIvarsITInI meTrika, inTara ArTsa ane sAyansa, zrI. e, khI. esa. sI., vagere judI judI parIkSAmAM besanArA vidhArthIonA AMkaDA sAthe 1942 mAM muMbai prAMtamAMthI ane mAtra gujarAtamAMthI e ja parIkSAemAM esanAra vidhAthI enA AMkaDA sarakhAvavAmAM Avaze tA gujarAtanI peAtAnI yunIvarsITI mATenA samaya kayAranA e pAkI gayA che enuM bhAna thayA vinA nahi rahe. A rahyA e AMkaDA : parIkSA meTrika InTara ArTsa InTara sAyansa zrI. e. khI. esasI. samasta muMbai prAntamAMthI mAtra gujarAtamAMthI 1925mAM 1942 mAM 942 mAM 8343 206 0 984 997 318 1938 1939 1940 1941 1942 29031 4128 3584 2397 1924 prakruSNa jaina 9644 1392 882 65 415 kula 12,702 41,124 13,008 A dRSTie vicAratAM 1925 mAM muMbai yunivarsiTInu astitva jeTale aMze pramANapAtra hatu. teTale ja aze 1942 mAM svataMtra gUjarAta yunivarsiTInu astitva pramANapAtra hatuM, ane Aje te evI ya vadhAre che. 18,193 19,98, 23,489 25646 0 2,814 eka bIjI dRSTie paNa A prazna vicArave ghaTe che. muMbai yunivarsiTInI javAbadArIe paheAMcI na vaLAya eTalI vadhI paDI che. dara varSe adhikAdhika sakhyAmAM kAlejomAM bhaNavA AvatA vidhArthI e ane meTrika sivAyanI yunivarsiTInI parIkSAmAM besatA vidyAthI enA AMkaDA parathI eTalu spaSTa thai raheze. 1938 thI 1942 sudhInA AMkaDA ahIM ApyA che. kAlejomAM bhaNatA meTrika sivAyanI parI varSa vidyArthI A kSAomAM eThelA vidyArthI e 14,359 15,259 16,883 17,855 19,317 yunivarsiTInuM poSaNa karanArI mAdhyamika zALAonI saMkhyA paNa prati varSa vadhatI ja rahe che. 1938 thI 1942 sudhInA vacagALAmAM muMbai prAMta ane gujarAtamAM anukrame 120 ane 23 mAdhyamika zALAone vadhAre thayeA che, e nIce ApelA AMkaDA darzAvaze. va 1938. 1939 1940 1941 1942 prAMtamAM mAdhyamika zALAo 48 3 19 533 170 60 3 va 1938 1139 1940 1941 1942 205 Aja rIte IlAkAbharamAMthI ane mAtra gujarAtamAMthI meTrikanI parIkSAnA umedavArenI saMkhyA paNa varSovarSa vadhatI rahI che. 1939 thI 1942 sudhInA AMkaDA nIce pramANe che: varSa gujarAtamAMthI 5740 prAMtamAMthI 1938 18,823 1939 21,103 1940 23,178 1941 26,883 1942 29,031 gUjarAtamAM mAdhyamika zALAe 148 155 158 19'' 171 gUjarAtI lenAra vidyArthI AnI sanmyA ', 08 3 1028 8174 948 10,319 15 7710 ApaNe pelI gUjarAta yunivarsiTImAM gujarAtI bhASA ane sAhityane ja agrasthAna maLavuM joie e kahevAnI jarUra bhAgye ja rahe che. ema thaya te ja yogya che e te 1938 thI 1942 sudhInAM varSomAM vartamAna bhAratIya bhaSA peTe meTrikanI parIkSA vAste gujarAtI lenAranI ane e ja parIkSAmAM anya viSayAnAM uttarapatrA mATe gUjarAtI mAdhyamaneA svIkAra karanAra vidhArthIonI saMkhyA uparathI pratIta thaze. e AMkaDA nIce pramANe cheH 8037 9644 anya viSayAnAM gUjarAtImAM apAyelAM uttarapatranI saMkhyA 15,986 . 20, 306 25,270 30,618 34,094 yunivarsiTInI khIjI parIkSAnA umedavArAmAM paNa gUjarAtI vidyArthI nI pramANamAM ThIka meTI kahI zakAya tevI sa MkhyA hatI e nIce ApelA kASTaka uparathI samajAze. e sakhyA hajI paNa vadhatI ja jAya che. ja
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 1-4-44 gAMdhIjInA zabdomAM samAjamAM strIonuM sthAna. strIonI unA (gatAMkathI cAlu) 1940 | 1941 | 1942 421] 80 5ra 5 32 141| 68 188 2286/436 1885458 1809 665 2347 | 842 24949 0 3333 1281 39481342 4188 163 437 | 252 pa25) 267,608 | 283 1783|415 1984 83 400] 163 461) 184 pa68 | 53 342 | 78 | 385 2004 357 1932 477 2181645 2853882 3584 [112 1386 113 156 240 1718 | { 238 1418] 181 1166 419 2282 234 1316] 307 1352 137 878 | 178 1034 241 1478 358 2018| 250 1230 3158 375 1986 sAyansa e. bI. TI. TI. DI. inTara kaimarsa bI. kaeNma. bI. esa sI. pahelI elaela. bI. ! bIjI elaela. bI. * bI. che 1938 - 1939 nidha: gUgUjarAta : muM.samasta muMbaI prAMta.] 824 122112 parIkSA 2473 * strIonI unnatine meM racanAtmaka kAryakramamAM samAveza karyo che, kemake jo ke satyAgrahe hiMdustAnanI strIone ApoApa, ATalA atizaya TUMkA samayamAM bIjA kazAthI na banI zakta eTale aMze, aMdhArAmAMthI bahAra AvyuM che, chatAM mahAsabhAvAdIonA manamAM haju ema spaSTa sUjhayuM nathI ke svarAja mATenI laDatamAM strIo sarakhI bhAgIdAra banelI che. teo ema samajyA nathI ke sevAkAryamAM strI e purUSanI kharekharI sahacarI hovI joIe. je rUDhio ne kAyadA purUSe ghaDelA hatA ne je ghaDavAmAM strIne hAtha bilakula na hatuM te rUDhio ne kAyadA taLe strIne kacaDavAmAM AvI che. ahiMsA para racAyelI jIvananI janAmAM jeTale adhikAra purUSane pitAnuM bhAvi ghaDavAne che teTaloja adhikAra strIne tenuM potAnuM bhAvi ghaDavAne rahelo che. paNa ahiMsaka samAjamAM agAu kartavyanuM pAlana karyuM hoya te ja haka prApta thAya e dhAre che; eTale emAMthI e phalita thAya che ke, sAmAjika AcAranA niyame ekabIjAnI joDe haLImaLIne salAhamasalata karyA pachI ja ghaDavA joIe. e kadI bahArathI ThokI besADAya nahi. puruSa strIo pratyenA pitAnA vartanamAM A satya samajyA nathI. pite strIonA mitra ane sAthI che ema mAnavAne badale temaNe pitAne strIonA zeTha ane mAlika. mAnyA che. bhAratavarSanI mahilAone pitAnI unnati sAdha mAM nirdhArita gUjarAta yunivarsiTInI prAdezika adhikAra madada karavAne mahAsabhAvAdIone vizeSa dharma che. pote mukata maryAdAmAM briTiza hakumatanA amadAvAda, bharUca, kheDA, paMcamahAla, thaI zake che ke pite kyAreka te mukta thavuM rahyuM che enI ane sUrata eTalA jillA uparAMta vaDodarA, vAMsadA, khaMbhAta, jema jUnA jamAnAnA gulAmane khabara na hatI, tenA jevI strIonI dazA che. e gulAmane jyAre jyAre mukita kaccha, dharamapura, rAjapIpaLA tema ja banAsakAMThA, mahIkAMThA, kharekhara maLI tyAre kSaNabhara te te asahAya banI gaye. strIone revAkAMThA, pazcima hinda ane suratanAM dezI rAjyone samAveza pite purUSanI dAsIo che ema mAnavAnuM zikSaNa ATalo kALa thaI zakaze. Ama lagabhaga 60000 corasa mAIlanA vistArane apAyuM che. strIone temanA pUrA darajajAnuM bhAna thAya teo A yunivarsiTI AvarI laI zakaze. purUSenI samovaDI tarIke potAne bAga bhajavI zake e zakata strIomAM utpanna karavI e mahAsabhAvAdIonuM kartavya che. gUjarAtamAM atyAre A sa ane sAyansanI 7 kalejo, je manane nizcaya hoya te A krAMti sahelI che. mahA2 hai kelejo, 2 komarsa koleja ane 1 TIcarsa TreniMga sabhAvAdIe pitAnA gharathI zarUAta kare. strIo DhIMgalI ane keleja che. A saMsthAo muMbaI yunivarsiTI sAthe joDAyelI bhAganA sAdhanarUpa na gaNuvI joie, paNa samAjanI sevAmAM che. uparAMta muMbaI yunivarsiTIe pramANita karelI keTalIka posTa mAnavaMtI sahacarI lekhAvI joIe. e dhyeyanI siddhine sArU, je bahenane uMcI keLavaNI nathI maLI temane patio taraphathI grejyueTa saMsthAo paNa che. eTale yunivarsiTInI ApaNI je zikSaNa maLI zake te maLavuM joIe. e ja kathana ghaTatA kalpanA saMtoSAya te mATe eka meDikala koleja, eka ajI. pheraphAra sAthe mAtA ane putrIonI bAbatamAM paNa lAgu paDe che. niyarIMga koleja ane eka khetIvADInI kelejanI jarUra ubhI mAre ema kahevAnI jarUra bhAgye ja che ke hiMdanI strIonI asahAya dazAne ekapakSI citAra meM Apyo che. mane che. A keleje mATenI bhUmikA te taiyAra thaI gaI che. e mane barAbara khabara che ke gAmaDAmAM te strIo sAmAnyapaNe purUSa (I avatAravI ja have bAkI che. joDe barAbara Takakara jhIlI zake che ne keTalIka bAbatamAM te A sahajasvIkArya AMkaDA ane hakIkta vicAryA pachI purUSe para dera paNa calAve che. paNa niSpakSa paradezInI najarane kAyadA temaja rUDhi baMnenI rUie ApaNuM strI-vargane darajajo mane lAge che ke gUjarAta yunivarsiTInI sthApanA lagIre DhIla badhI bAbatamAM kharAba lAge eve che ane temAM dharamULathI khamI zake ema nathI. pheraphAra thavo jarUrI che. gAMdhIjI kanaiyAlAla mANekalAla munazI. samApta. A zo muMbaI jena yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI, mudraNasthAna : sUya kAnta pri. presa. 451, kAlabAdevI reDa, muMbaI. 2
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa * DO 5 : 4 * zrI su'bai jaina yuvakasa ghanu pAkSika mukhapatra prabudhdha jana taMtrI : maNilAla meAkamacaMdra zAhu, su'baiH 15 eprila 1944 zanivAra akhila hiMda mahilA pariSada eka uDatI najara eprIlanI 7, 8, 9, 10 tArIkha daramyAna muMbainA AMgaNe akhila hiMda mahilA pariSadanuM adhivezana bharAi gayu, A cAra dIvaseAnuM adhivezana bharavA mATe keTalAya dIvasathI aneka kArya karatI vhenA tanatADa mahenata karI rahI hatI. senDa harsTa zaDa para vanitA vizrAmanI pAchaLa AvelA medAnamAM eka bhavya maMDapa bAMdhavAmAM AvyA hatA ane tene bahu suMdara rIte zaNagAravAmAM AvyA hatA, temaja dhvanivardhaka yaMtra, vIjaLInI battI temaja paMkhA vagerenI gAThavaNa karavAmAM AvI hatI. pahelA divase pariSadanA nivRtta thatA pramukha zrI vijyAlakSmI paMDitanuM bhASaNlR suMdara sacATa ane mananIya hatuM ane zuddha hiMdImAM ApavAmAM AvyuM hatuM, jyAre AgAmI varSanA pramukha kamalAdevInuM vyAkhyAna bahu jAMsadAra ane vicArapreraka hatu ane aMgrejI bhASAmAM lakhavAmAM AvyuM hatu. A prasa Mge zaheranA nagarapati zrI masANI, jANItA AgevAna koMgresavAdI zrI bhulAbhAi, nyAyamUrti cAgalA, vAisa cAnselara vADIyA tathA mAjI nyAyamUrti pATakarane prasa MgeAcita e zabdo khelavA mATe niyaMtraNa karavAmAM Avyu` hatu`. dareka vakatAe potapotAnA draSTibiMduthI mahilApariSadanuM mahatva, strIonI jAgRti, strIpurUSAnI samAnatA vagere bAbate bahu TuMkANamAM chatAM saceATa rIte carcI hatI. vaLI jyAre hiMdusthAnanA purUSA pakSApakSImAM ane judA judA bhAgalAe mAM vaheMcA gayA che tyAre strIo hiMdu, pArasI, musalamAna, khrIstI e rIte ubhA na rahetA eka strI tarIke ja ubhA rahIne peAtAnA hUkA mAMge che e bAbata upara paNa temaNe bhAra mukayeA hatA. jyAre purUSo nAnA meTA jhagaDAmAMthI uMce AvatA nathI, tyAre strIee ekatAne suMdara Adarza raju karyo che. pariSadanA pramukhazrI kamalAdevI caTToyAdhyAyanuM vyAkhyAna aneka rIte vicAra karavA yeAgya ane prANapreraka hatuM. temaNe strIjAtinA AkhA praznanuM svarUpa suMdara rIte samajAvyuM hatuM. strIone prazna e purUSonA virUddha strIonA hakA meLavavAnI laData nathI paNa samAjanA khIjA dabAyelA dAyelA varganI jeveAja eka sarvasAmAnya sAmAjika prazna che e khAkhata temaNe bahu sArI rIte samajAvI hatI. A uparAMta bIjA aneka praznAnI temanA bhASaNamAM jhINuvaTabharI carcA karavAmAM AvI hatI. A pariSadamAM aneka TharAvA pasAra thayA hatA. khAsa karIne khArAkanI muzkelIne lagatA, strIone khANamAM kAma karavA dhakkelavAmAM Ave che tene lagatA, vaDedarA narezanA lagnanA viredha karatA, tathA lagna tathA vArasAhakane lagatA khIlAnA Teko ApatA Regd. No. B. 4266, lavAjama rUpiyA 3 AvA keTalAka TharAveA dhyAna kheMce evA hatA. chelle dIvase zrImatI sarrAjInI nAyaDune jAheramAM melavAnI manA karatA sarakArI hukama sAme pariSade potAnA sakhta virodha jAhera karyAM hatA. khIjA TharAvathI dezamAM rASTrIya sarakAra sthApIne vartamAna rAjakIya maDAgAMThanA jema bane tema jaldIthI ukela lAvavA tarapha sarakAranuM khAsa dhyAna kheMcavAmAM AvyuM hatuM. cImura, minApora, ane anya sthaLAe strIo para karavAmAM AvelA atyAcAra viSe sarakAre je upekSAbharyuM. vaLaNa dAkhavyuM che te sAme pariSade potAnA rASa pradarzita karyAM hatA. bIjA eka TharAvathI myunIsIpala cuTaNImAM strIone maLelA mata ApavAnA hakko paMjAbanI sarakAre jhuMTavI lIdhA che te baddala paMjAbanI sarakArane vakhADI nAkhavAmAM AvI hatI. keTalA dainika chApAvALAoe enI TIkA karI che ke A pariSadamAM Ama janatAne khIlakula sthAna na hatuM. pariSadanI traNa eTUMkA daramyAna je saMkhyAbaMdha garIba temaja paisAdAra tathA bhinna bhinna varganI bahenoe hAjarI ApI hatI te jotAM uparanI TIkA keTalI khATI che te koine paNa mAluma paDayA vagara rahe tema na hatuM. pariSadanA kAryakrama jo ke mATe bhAge aMgrejImAM cAlatA hate ema chatAM paNa dareka agatyanI khAkhatA hiMdI temaja anya bhASAemAM raju karavAmAM AvatI hatI. tethI pariSadamAM zuM cAlI rahyuM che te samajavAmAM koine khAsa muzkelI paDatI na hatI. zrImatI kamalAdevInu bhASaNa agrejImAM hatuM te hiMdImAM heta te vadhAre sArUM thAta. ApaNe AzA rAkhIe ke A pariSadanuM badhuM kAmakAja hiMdI dvArAja thAya evA prabaMdha bahu theADA vakhatamAM karavAmAM Ave. adhivezananA trIje divase pariSada taraphathI zrImatI sareAjinI nAyaDune mAnapatra ApavAmAM AvyuM hatuM. A samAraMbhamAM muMbaInI sarva strI sasthAoe bhAga lIdhA hatA ane aneka AgevAnanhetAe prasaMgAcita vivecane karyAM hatA. sarejinI nAyaDunA eka bALapaNanA mitre evI ramuja karI hatI ke saraiAjinI nAyaDune chuTA karIne ApaNI ane dezanI khuba sevA karavAnI taka ApI te badala ApaNe De. nAyaDunA khuba upakAra mAnavA joie ane temanI upara eka cAMda mokalavA joie. A sAMbhaLIne AkhI sabhA te khuba hasI paDI hatI eTaluM ja nahiM paNa sarejinI nAyaDu paNa khaDakhaDATa hasI paDayAM hatAM. eTalu sArU` che ke jAheramAM hasavAnI haju sarakAre sareAjinI ( anusadhAna pRSTa 217 juo)
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ PER - - 208 prabuddha jaina tA. 15-4-44 "prabudhdha jaina paripUti saMpAdakaH paramAnaMda kuMvarajI kApaDIA. maNibhAI sanmAna samAraMbha tA. 2-4-44 ravivAra zrI muMbaI jaina yuvakasaMdhanA AtmA ane mAnanIya maMtrI- AvA bhaNibhAInA sanmAna arthe jAyela samAraMbhane kAryakrama A varya zrI. maNilAla makamacaMda zAhanI anekavidha sevAonA eka zarU karavA huM zrI vaikuMThabhAIne vinaMti karUM chuM." A vinaMtine - Adara cihna tarIke zrI. muMbai jaina yuvaka saMdha taraphathI ekatra zrI kakalabhAI bI. vakIle anumodana ApyuM ane tyArabAda karavAmAM AvelI rU. 13833 nI rakamanI thelI arpaNa karavAnA pramukhazrIe muMbaI jaina yuvaka saMghanA maMtrIne pitAnuM nivedana raju karavA jaNAvyuM. hetuthI tA. 2-4-44 ravivAranA roja sAMjanA pAMca vAge zrI saMdhanA maMtrI zrI ratilAla cImanalAla koThArIe vIphUlabhAI paTela roDa upara Avela AnaMda bhuvananI vyAkhyAna prastuta sanmAna thelI saMbaMdhamAM nivedana karatAM jaNAvyuM ke zALAmAM zrI. vaikuMThabhAI lallubhAI mahetAnA pramukhapaNA nIce "zrI maNibhAInI oLakha ame zuM ApIe ? Apa eka bhavya sanmAna samAraMbha yojavAmAM Avyo hato. A saune teo paricita che. saM. 1885 mAM zrI muMbaI jaina yuvaka prasaMge jaina samAjanA aneka saMmAnita gRhastho, bhAIo tema ja saMdha sthapAya tyArathI lagabhaga e joDAyelA che. saM. 1887mAM bahenee hAjarI ApI hatI. e yuvaka saMdhanA maMtrI thayA, prAraMbhamAM zrI. meMdhIbahena kaMtAna te tera varSa thayAM cAlu ja che. vALA tathA menAbahena kApaDIAe | saMdhanA maMtrI tarIke temaNe yuvaka madhura kaMThe prArthanA gIta gAI saMdhanA tamAma sabhyone utsAha saMbhaLAvyA bAda muMbaI jaina yuvaka Ape che. kAMIka karavAnI saMdhanA upapramukha zrI cImana emanI dhagaze ja yuvaka saMghane lAla cakubhAi zAhe samAraMbhanAM dhabakata rAkhyo che. yuvaka saMghanA niyata pramukha zrI. vaikuMThabhAI lallu maMtrI tarIke mAtra muMbaImAM ja bhAI mahetAne sabhAnuM kAmakAja zarU nahIM paNa gujarAtanA jaina karavAnI vinaMti karatAM jaNAvyuM yuvAnanI pravRttine emaNe ke "muMbaI jaina yuvaka saMgha khare pragaTAvIne sajIva rAkhI che. khara bhAgyazALI che ke jevA sAcA yuvaka saMdha jyArathI ame traNa sevakanA sanmAna arthe A samA cAra bhAIoe sthApyuM tyAra rabha yojavAmAM Avyo che tevA ja pachIthI tarataja amane zrI eka sAcA sevAbhAvI pramukha Aje maNibhAI jevA sukAnI sAMpaDayA ApaNe meLavI zakyA chIe. ane amAruM nAva temaNe cAlu muMbaI jaina yuvaka saMgha sAthe huM rAkhyuM. ghaNIvAra sApha kahevAnI jyArathI joDAyo chuM tyArathI zrI mattithI ane koInI zehamAM maNibhAInA vadhAre nikaTa paricayamAM na AvavAnI vRttithI ke bAMdhaAvavAnuM mana banyuM che. maNibhAIne choDa na karavAnI nItithI amane sevAnI laganI lAgela che. khyAtinI Arthika bAju cIMtAtura karI temaNe kadi paNa AkAMkSA karI nathI. mUkatI. te dareka prasaMge emaNe temaNe jaina samAjamAM ja nahi kAM to dAna apAvI dIdhuM che paNa sarvavyApI sevAnA kSetramAM agara pite ApyuM che. bhaviSyano aneka kIMmatI sevAo ApI che. khyAla rAkhI haju gayA varSe ja namratA ane nirabhimAna vRtti temazrI. maNilAla mohakamacaMda zAha emaNe daza hajAra chase seMsaTha nAmAM kevaLa vivekarUpe nahi paNa svabhAvathI ja guMthAyelA che. rUpI mA jevI rakama sa dhanI cAlu pravRtti mATe meLavI ApI che. A sarve uparAMta jaina samAjamAM je kAMI dAnanI jAherAte emanI AvI cAlu sevAthI ame nizciMta thatA ane niDaratAthI thAya che temAMnA moTA bhAganAM dAna svecchA--prerita nathI amArI pravRtio jArI rAkhatA. jo yu ka saMdhanA bhatrI uparAMta hetAM paNa tenI pAchaLa keInI preraNuM, dabANa athavA te jaina yuvaka pariSadenA maMtrI tarIke pazu e paNe ghaNI sevA ApI mAna sanmAnanI AkAMkSAo helI hoya che, jyAre maNibhAInAM che. tarUNa jananuM saMcAlana karatI samitimAM e hatA ane sarva dAna kevaLa antaHprerita ane svecchAthI ja udbhavelA hoya saM. 1885 thI cAlu karavAmAM AvelA prabuddha jananA taMtrIpade che. kayAre paisA Ave ane kayAre sArA kAmamAM kharacuM e ja haju teo cAlu che. emanA eka nikaTanA sahakAryakartA bhAvanA temanA dilamAM sadaiva vAsa karatI jovAmAM AvI che. tarIke ame emanA vadhu vakhANa karIe e ajugatuM rUA. 10000 nI thelI ApavAnA cheDA samaya pahelAM saMdhanI gaNAze. A prasaMga mATe jeTalo amane harSa thAya kAryavAhaka samitie nirNaya karyo ane bahu ja thoDA samayamAM che teTale ja zrI maNibhAI jevA joDIyA sAthIdAra ( rUA. 10000 ne badale lagabhaga rU. 14000 ekaThA karI mATe belatAM amane kSobha paNa thAya e svAbhAvika che. chatAM zakyA te temanA pratye janatAnI apUrva zraddhA darzAve che. amAre nikhAlasa hRdaye kahevuM joIe ke emanAmAM sevAnI bIjI . te
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-4-44 prabhugdha jaina dhagaza che, sutelAne jAgrata karavAnI AvaData che ane paisApremIo pAsethI dAna devAnI lalacAvavAnI kaLA che. ummara te have emanI pAkI cukI che. chatAMya hajI paNu temanI dhagaza kApaNuM yuvAnanI dhagazanI barAbarI kare ema che, "AvA zrI. maNibhAi eka sAmAjika anyAyanA aNucitavyA prasaganI ciMtAmAM eka dIvasa khImAra paDayA. eka rIte e aja pAvALA jIvane jaMpIne suvAnA prasaMga AvyA. te samaye temane kaMi karI chuTavAnI vRtti thaI ane sAthesAya temane yuvaka sadhanI cintA ca paDI. e arasAmAM sadhanA vAcanAlaya pustakAlayanI vAta temanI samakSa raju karavAmAM AvI. sAthI savAse bhAI savAra sAMja vAcanAlayanA ane sAtasA uparAMta bhAi-hainA pustakAlayane niyamita cAlu lAbha le che. te vAcanAlaya-pustakAlaya dravyanA sIMcana vinA kevI rIte bhAvImAM cAlI zakaze ? tema / tabIyata sudharI ane vadhu sudhAravA teo devalAlI gayA. paNa tyAM emane lAgyuM ke temanuM zarIra have thAkayu che ane ubhI karelI pravRtti mATe sahakAryakartAone ciMtAmukta karI devA joie. A samaya daramyAna amArA eka bhAi zrI tArAcaMda kAThArI tyAM hatA. emane zrI maNibhae saMdhanA pustakAlaya mATe pAMca hajAra rUpIyA ApavA vacana ApyuM. bIjA pAMca hajAra yuvaka saMdhanA sabhya bhegA karavA ema temaNe marajI darzAvI. pachI te zrI ratilAla sI.kAThArI, zrI. amIcaMdabhAI ane zrI. tArAca'da ke!dArI A ceojanAne kema susaMgata karI pustakAlaya mATenI rojanI cintA purI karI levI te vetaraNamAM paDayA. saMdhanA pramukha zrI paramAnaMdabhAi sAthenI vAtacIta pachI zrI. maNibhAIe yuvaka saMdhanI kAryavAhaka samitinI sabhAmAM pAMca hajAra rUpIyA ApavAnI icchA darzAvI amArA saunA Agrahane kAraNe emanu udAra dIla vadhu udAra banyuM ane pAMca hajAranI rakama daza hajAranI banI. A daza hajAra rUpIyA pustakAlayane, e hunnara rUpIyA pustaka prakAzana khAte ane eka hajAra rUpIyA eka vhenane narsIM`ganA kAsa karAvavAnA irAde emaNe yuvaka saMdhane soMpyA. amArA ja eka sahakAryakartA amArI cintAne ATalI haLavI karI muke che, e joi amAre AnaMda te utsAha khuba vadhyA ane ame vAcanAlaya-pustakAlaya sAthe temanu nAma joDavAnuM TharAvyu'. emaNe jaina kAmanI dhaNI saMsthAomAM temaja cAlu sAmAjIka ane rASTrIya pravRtimAM tana, mana ne dhanathI je mu'gI sevAo ApI che. te aMge jaina temaja jainetara samAjamAMthI dasa sujAratI thelI ekaThI karI temane arpaNa karavAnuM TharAvyuM. mane kahetA AnaMda thAya che ke je thelI bharAvavAnuM kAma amesa kAca pUrvaka zarU karyuM" hatu tene zrI. zuibhAinA snehI saMbaMdhIee vadhAvI lIdhu' ane dasa hajAranI karavA dhArelI thelImAM rUA. 13833 bharAi gayA. A thelImAM kALA bharanArA sau bhAi-mhetAne ame A take yuvaka saMdha taraphathI AbhAra mAnIe chIe. "muMbainA nAmAMthI apAtI A thelI sauthI moTI te pahelIja che. yuvakasaMdha sAmAkaji kAryonI dhaNI dizAmAM paheluM ja rahe che. e mujaba AmAM paNa paheluM rahyuM che. eka nikaTanA Aptajana jevA banI gayelA sevAbhAvI murabbInu' A rIte sanmAna karavAmAM yuvakra saMdha potAne kRtakRtya mAne che. yuvakasatra taraphathI huM zrI maNibhAinuM A prasa Mge svAgata karUM chuM ane dIrghAyuSya vAMcchuM" tyArabAda A thelImAM kALA bharanAra bhAi baheneAnAM nAmanI yAdI temaNe vAMcI saMbhaLAvI hatI je A A patramAM anyatra pragaTa karavAmAM AvI che. 209 tyArabAda saMdhanA pramukha zrI paramAnaMdra kApaDIAe bhAvanagara nivAsI zeTha kuMvarajI ANuMdajI, sara maNilAla bAlAbhAi nANAvaTI, zrI saralAbahena aMbAlAla sArAbhAi, zrI tArAbahena mANekalAla premacaMda, svAmI AnaMda, zrI kanaiyAlAkSa mANekalAla munazI, zrI lIlAvatI munazI, zrI indumatIbahena cImanalAla zeTha, AphrIkAvAsI zrI DAhyAlAla dharamacaMda medhANI, zrI cheoTAlAla trIkamalAla pArekha vagere mitra ane prazaMsako taraphathI prastuta prasaMgane 'ge AvelI zubhecchAo, sahAnubhUti tathA sanmAna samAraMbhamAM peAtAne sAtha dAkhavatA saMdezA TuMkANamAM vAMcI saMbhaLAvyA ane tyArabAda ekatra karavAmAM Avela rU. 13833 nI thelI raju karatAM jaNAvyuM ke "AjanA prasaMga muMba jaina yuvaka saMdhane aneka rIte gaurava ApanArA che. potAnA ja eka sahakAryakartAnuM Avu bhavya sanmAna thatu jovu e aMgata dRSTibindue paNa AchA sadbhAgyane viSaya na gaNAya. A thelI ekaThI karavAne vicAra karyAM tyAre A thelI ATalI jaldithI bharAi jaze, ekaThA karavA dhArela rUA. 10000nI maryAdA vaTAvI jaine lagabhaga rUA. 14000nI sImA sudhI pahoMcIjavAze, eTaluM ja nahi paNa dhArmika aneka bAbatAmAM ekadama judAja vicAro ane valaNa dharAvatA jaina AgevAno potapotAnA kALA ApIne ATalA sundara sahakAra Apaze tema ja jainetara vyakitae paNa mAtra maNibhAi pratyenA prema ane AdarabhAvathI AkarSAine A thelImAM sArA pramANamAM nAnI moTI rakamA bharI Apaze enI kalpanA sarakhI paNa taheAtI. A badhI hakIkate temanA vicArane maLatA tema ja virodhI vicAro dharAvanAra bhAi baheneAmAM, jaina tema ja jainetara samAjamAM maNibhAi mAtra sevAvRttinA baLe keTaluM uMcuM AdarabharyuM sthAna prApta karI zakayA che tene sacoTa purAveA che. jenI sAthe varSo paryanta khabhekhabhA meLavIne aneka kAryo karavAnuM sadbhAgya mane prApta thayuM che. temanI ahiM kayA zabdomAM prazaMsA karavI tenI mane sujha paDatI nathI. temanI sAthe temanA atula premanA pariNAme mArU' eTaluM badhuM tAdAtmya baMdhAyuM che ke temanA vakhANa karavA jatAM jANe ke huM AtmazlAdhA karatA na houM evo bhrama thAya che. muMbaI jaina yuvaka saMdhanA uddabhava ' AjathI lagabhaga paMdara varSaM pahelAM khAsa karIne zvetAMbara mUrti pUjaka samAjamAM bALadIkSA vireAdhI je pracaMDa AMdolana ubhuM thayelu te Andolanane vega ApavAnA hetuthI ane sAdhuenI Apakhuda te udbhavakALathI Aja sudhInA paMdara varSanA gALAmAM muMbai sattA ane manasvI vartanane sAmane karavAnA uddezathI thayA hatA. jaina yuvaka saMdhano je uttarAuttara vikAsa thayA che. te sarvanA yaza bahu moTe bhAge zrI maNibhAine jAya che ema kahevAmAM jarApaNa atizayekita nathI, muMbaI jaina yuvaka sadhanu mULa kAryakSetra zvetAMbara mUrtipUjaka vibhAga pUratu paryApta hatuM. Aje A saMdha AkhA jaina samAjanA che eTaluM ja nahi paNa tenu baMdhAraNu rASTrIya dhAraNlR dhyAnamAM rAkhI racavAmAM AvyuM che ane dharma, samAja tema rASTrane lagatA viSayo paratve uddAma lekhAtA kevaLa prAgatika vicArA dharAvanAra bhAi bahenane ja A saMdhamAM sthAna maLI zake che. AvI vizALa, vyApaka ane krAntikArI racanA muMbai jaina yuvaka saMdha dharAve che. sa MdhanI vividha pravRttio pazu sArvajanika ane vizALa janatAnI kalyANa vRddhine lakSyamAM rAkhI zrI calAvAmAM Ave che. 'budhdha jaina' nAmanu pAkSika patra chellA pAMca varSathI calAvavAmAM Ave che ane tenI grAhaka saMkhyA lagabhaga eka hajAranI che. saMdha tarakathI sAvajanika vAMcanAlaya temaja pustakAlaya cAlI rahyuM che, je mATe AjanA sanmAna atithi zrI maNi( anusaMdhAna pRSTa 213 jIe) --
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 210 sassa ANAe ubaTTie mehAvI mAraM tarati / satyanI ANumAM rahenArA muddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. eprIla 15 prabuddha jaina satyapUtAM navedvAcam prazuddha jaina 1944 udyAgapationI cAjanA. (gatAMkathI cAlu) rUziyAe mAtra bAra varSamAM tyAMnI rASTrIya Avaka pAMca gaNI vadhArI hatI. teTaluM sabaLa pariNAma meLavavA mATe prajAe vadhu paDatA bhAga ApavA paDe che. hiMdI prajA teTalI badhI yAtanA sahana karI zake tema nathI. tema samajIne A yeAjanAnuM dhyeya madhyamasaranu' eTale rASTrIya Avaka mAtra traNa gaNI karavAnuM rAkhavAmAM AvyuM che. atyAre briTIza hiMda ane rAjasthAnI hiMduM badhAnI maLIne rASTrIya Avaka rUA. 2200 karoDa gaNAya. tenI traNa gaNI eTale rUA. 6600 karoDanI rASTrIya Avaka e A ceojanAnuM dhyeya che. agAu jaNAvI gayA mujaba prajAnI ochAmAM ochI jarUrIyAta purI pADavA mATe dezanI ATalI Avaka hAvAnuM tadana jarUrI che. 1931 mAM khIjA dezezanI sarakhAmaNImAM pratyeka hiMdInI sarerAza Avaka keTalI hatI tenA AMkaDA A nIce che. te uparathI paNa samajAze ke hiMdanI rASTrIya Avaka echAmAM ochI traNa gaNI thavI ja joie. jagatamAM mAthA dITha Avaka. udyogamAMthI khetImAMthI nokarI vi. amerikA rUA. 1406 phrAnsa rUA. 6 21 jarmanI rUA. 603 jApAna rUA. 218 za. 65 keneDA rUA. 1038 briTana rA. 880 osTrelIyA rU|. 792 hiMda hiMdanI A Avaka traNa gaNI thAya te paMdara varSanA te vadhelI vastInI mAthA dITha Avaka lagabhaga evaDI eTale rUA. 135 thAya tema che. atyAre hiMdanI rASTrIya AvakanA se| TakAmAMthI sattara TakA Avaka udyogamAMthI, trepana TakA Avaka khetImAMthI ane bAvIza TakA Avaka neAkarImAMthI ubhI thAya che. A yAjanAne uddeza evA che ke paMdara varSanI ceAjanA pachInI dezanI vadhelI AvakamAMthI pAMtrIza TakA udyogamAMthI, cAlIza TakA khetImAMthI ane vIza TakA karI vigeremAMthI Avaka thAya. A mATe vArSika rUA. 600 karoDanI rASTrIya Avakane nIce mujaba vaheMcavAmAM AvI che. AMkaDA karoDa rUpIyAmAM gaNuvA. 1931-32nI paMdara varSanI yAjanA vadhAre rASTrIya Avaka pachInI rASTrIya Avaka 2240 TakA 500 130 2670 1450 373 1166 484 200 uparanA prathakaraNa mujaba udyogamAMthI vArSika Avaka rUA. 2240 karADa maLe te A yojanAnuM dhyeya che. teTalI vArSika Avaka meLavavA mATe lagabhaga rUA. 4480 karoDanI mUDI rokavI tA. 15-4-44 joie tevI gaNatrI che. temAMthI atyAre sAta abaja jeTalI mUDI cAlu udyogamAM rokAyelI che. eTale navI mUDI rU|. 3780 karADa rAkavI paDaze tevI A yeAjanAnI gaNatrI che. udyogAmAM sauthI pahelA nIcenA mATA udyogA sthApavAnI yeAjanA che. (1) ilekaTrIka pAvara utpanna karatA kArakhAnA (2) dhAtunI khANu (3) mazInarI banAvavAnA kArakhAnA (4) rasAyaNu banAvavAnA kArakhAnA (5) meTara, vimAna, sTImara; ane relvenA DabA temaja enjInA banAvavAnA kArakhAnA. Ama karavAnA udeza e che ke yAjanAnA vikAsa thata jAya ane sthAnika khapatanI vastuo mATe kArakhAnA vadhAravA paDe te mhArathI lAvavAnA badale te ahiMja khanI zake. uparAMta udyoga vadhe tema rasAyaNa, ilekaTrIka ane vAhanavyavahAranI jarUra vadheja, tenI jogavAi agAuthI karyA vinA audyogika vikAsa muzkela bane te svAbhAvika che. hiMdusthAna udyogamAM tadana pachAta deza hAvAthI audyogika AvakamAM pAMcase TakAnA vadhArA karavAnu dhyeya rAkhavAmAM Avyu che, jyAre khetInI bAbatamAM navI jamIna kheDavAne avakAza Ache che. vaLI khetInI utpanna kAcI cIjonI khapata hiMdamAM bahu vadhI javAne saMbhava nathI tema AgalA varSonA AMkaDA tapAsatAM mAluma paDayu che. kAcI cIjonI nikAzanI AzAe khetInI utpanna vadhAravAmAM paradeza uparanI ApaNI Arthika parataMtratA vadhe che ane dezanuM arthataMtra vAraMvAra ulaTasulaTa thavAnu jokhama che. eTale dezanI vasatI paMdara varSamAM vadhe ane udyogo vadhe te lakSyamAM laine khetInI utpannane vadhAre mAtra 13 TakA thAya tethI sAtra mAnavAmAM AvyA che. Ama chatAM hiMda khetIpradhAna deza raheze te viSe za'kA nathI. rUziyAmAM paNa temaja banyu che. have khetIne yogya rIte keLavIne tenI utpanna 130 TakA krama vadhAravI tenI gaNatarI nIce mujaba che. 1 atyAre hiMdamAM kheDuta dITha sarerAza jamIna mAtra traNa ekara che. TukA TukaDAnI jamIna kheDavAmAM khetI sArI thatI nathI. eTale sauthI pahelA sahakArI dhoraNe mAlIki hakka mULa kheDutane rAkhIne kheDANunu kAma mATA pAye thai zake tevI krUrajIyAta sahakArI yojanAnI jarUra che, 2-kheDutanu devu mITAvI detu. laDAi pahelA kheDutenu devu' rU|. bAra abaja hAvAnA adAja hatA. laDAi daramyAna te devu dhaTayuM haze. sahakArI se|sAyaTI mAraphata A devAtA phaDacA karAvavAnI yeAjanA che. 3-hiMdusthAnamAM uMcA prakAranI kheDANa jamIna dara varSe meTA pramANamAM dhovAi jAya che; jyAM jyAM Ave! pANInA mArA thavAnA sa Mbhava heAya tyAM rakSaNa dIvAla ubhI karavI ane tene sAcavavI te mATe prAthamika kharca e abaja rUpIyA ane vArSika kharca dasa karoDa rUpIyA gaNavAmAM AvyuM che. ATalI mULabhuta sthiti sudhAryAM pachI keTalIka aNukheDAcelI jamIna kheDavAnI ane kheDANa jamInamAM vadhumAM vadhu utpanna Ave tenA upAye A nIce darzAvavAmAM AvyA che. atyAre briTIza hiMdamAM aDhAra TakA kheDANa jamIna eTale 94000000 ekara jamIna nakAmI jAya che tevA aDasaTTo che. A jamIna khetInA kAmamAM AvavA viSe zaMkA che, chatAM A Akhe prazna uMDA sazodhananA viSaya che. samaya upara te kAma hAtha dharavAmAM Ave tevI gaNatarI che.
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-4-44. prabudhdha jena 211 TakAno ane rastAomAM so TakAno vadhAro thaze; Ama thavAthI evI sthiti ubhI thaze ke hajAra mANasa agara tethI vadhu vastIvALuM kaI paNa gAmaDuM rastAthI bhAIla ke mAIlathI vadhu dUra nahi hoya. dherI rastAonuM samArakAma karIne te pAkA rastA banAvavAmAM Avaze. A uparAMta dariyA mArge hiMdane vyavahAra vadhe te khAtara nAnA ane kAcA dareka baMdare vahANa bhArata mAlanI avarajavara thaI zake tevI sagavaDavALuM dareka baMdara banAvavAmAM Avaze. A badhA mATe nIce mujabanA kharcIne aMdAja karavAmAM aAvyuM che. kharca vArSika kharca reve vadhAravAnuM 434 9 rastA vadhAravAnuM rastA samAravAnuM baMdaro bAMdhavAnuM 50 ' 5 ,,, hAla turata khetI sudhAraNA karIne ekara dITha pAkano utAre vadhumAM vadhu kema Ave tenI savistara vicAraNA karavAmAM AvI che. te mATe mukhyatve ATalA upAnI neMdha levAmAM AvI che. (1) nahera bAMdhavI (2) vaijJAnika rIte jamInanI anukuLatA mujaba pAkanI pherabadalI (3) UMcI jAtanA bI vAvavA (4) rasAyaNavALuM khAtara vAparavuM (5) khetInuM kAma saheluM bane tevA sAdhanothI khetI karavI. A pAMce upAyonI savistara vicAraNA A nIce karavAmAM AvI che. 1- atyAre briTIza hiMdamAM 5,40,00,000 ekara jamInamAM rU. 153 karoDanA kharce ane vArSika pAMca karoDa rUpiyAnA kharce pANInI sagavaDa karavAmAM AvI che. A sagavaDamAM bese TakAne vadhAre karavAnI gaNatarI che. eTale nahera bAMdhavAnuM kharca rU. 306 karoDa thaze ane tene saMbhALavAnuM vArSika kharca dasa kareDa thaze. A uparAMta navA baMdha bAMdhavA paDaze eTale rUA. 306 karoDanA bale cAra ajabanuM kula kharca gaNavAmAM AvyuM che. A uparAMta 480 lAkha ekara jamInane kuvA ane taLAvanA pANInI navI sagavaDa ApavA mATe rUA. pacAsa karoDanuM bIjuM khace gaNavAmAM AvyuM che. 2-khetInI sudhAraNAnI rIta lokone samajAvavA mATe, te mATenA sAdhano taiyAra karI lokone ApavA mATe, ane heranI olAda sudhAravAnI ane Adarza dugdhAlayanI rIta lokone samajAvavA mATe meTI saMkhyAmAM Adarza khetInA dhAma (phAma) ubhA karavA paDaze. dasa gAmaDA dITha Avu eka Adarza khetInuM dhAma rAkhavAnI janA che. rasAyaNIka ane arasAyaNIka khAtara taiyAra karavAnuM ane DheDaranI mAvajata karavAnuM kAma paNa A sthaLe karavAmAM Avaze. AvuM eka dhAma vasAvavAnuM kharca rU. 30 thI 50 hajAra gaNavAmAM AvyuM che. ane tenuM kharca rU. vIza hajAra gaNavAmAM AvyuM che. A uparAMta kheDutane bIyAraNa, khAtara vagere puruM pADavA mATe mUDInuM rokANa rU. aDhI abajanuM gaNavAmAM AvyuM che. khetI sudhAraNAnuM A badhuM maLIne nIce mujaba kharca gaNAvavAmAM AvyuM che. karoDa rUpiyAmAM AMkaDA vAMcavA. kharca vArSika kharca dhovANa aTakAvavA- 200 nahera-kuvA-taLAva- 450 - 10 Adarza khetInA dhAma-185 mUDInuM rokANu- . 250 t " kula 887 48 karoDa rUpiyAmAM AMkaDA vAMcavA. keLavaNInA kharcamAM vadhAre AvI mahAna yojanA amala samasta prajAnA sahakAra vinA zakaya nathI. samasta prajAne hArdika sahakAra to ja maLe je prajA jJAnapUrvaka A pejanA samaje ane temAM rasa le. koI paNa prajAkIya saMsthA ke prajAkIya sattA to ja saphaLa thAya je tene prajAne AvA prakArane sahakAra maLe. rUziyAnI sattara karoDa vastImAMthI 85,81,000 mANaso tyAMnI paMcavarSIya janAomAM kAme lAgyA hatA tyAre tyAM saphaLatA maLI hatI. temAM keTalAya judA judA khAtAonA vizArada ane saMzodhanakAra hatA. AvI siddhi mATe jJAna pracAranI vadhumAM vadhu jarUrata dekhAvAthI keLavaNI aMgenA kharcamAM vadhAro karIne te AMkaDA nIce mujaba nakakI karavAmAM AvyA che. vArSika kharca prAthamika keLavaNI mAdhyamika keLavaNI 128 ucca keLavaNI 20 meTerAonI ,, 88 kharca 10 130 kula 845 400. vAhana vyavahAra, A paMdara varSanI yojanA saphaLa thAya ane dezanI audyogika temaja khetI utpAdana dhAryA mujaba vadhe te dezamAM vastuonI avarajavara ane vepAra paNa vadhe. Ane pahoMcI vaLavA mATe vAhana vyavahAranI sagavaDa vadhAravI joIe. , - yuropamAM (rUziyA sivAya) 1660000 mAila jamInamAM 180000 mAilanI relave che, tyAre hiMdanAM 1580000 bhAI- lanA vistAramAM mAtra 41000 mAilanI relave che. tevIja rIte briTIza hiMdamAM 100 mAIle 35 mAilanA rastA che. jyAre IMglenDamAM 100 mAIle 100 mAIlanA ane amerikAmAM 200 mAIlanA rastA che. A kAraNe navI yojanAmAM 21000 mAIlanI reve ane 300 000 mAIlanA rastAo vadhAravAnuM javAmAM AvyuM che. AthI relve. lAInamAM pacAsa 237 - A uparAMta darekane rahevAnuM ghara hovuM joie te mATe agAu je aMdAja mukavAmAM AvyuM che. te vadhArIne bAvIza abaja mukavAmAM AvyuM che ane tene sAcavavAnuM vArSika kharca rUA. 318 karoDa gaNavAmAM AvyuM che ane khyAlamAM na hoya tenA temaja paracuraNa kharca mATe be abaja rUpiyAnI jogavAI , khavAmAM AvI che. chevaTane aDasaTTa A badhI vigatenI gaNatarI karyA pachI khAtAvAra vArSika kharca, tenA saMcAlana mATe rokAtI mUDI ane vArSika kharca gaNI letA dareka khAtAvAra mUDInI jarUrIyAta nIce mujaba gaNavAmAM AvI che. 4480 khetI rU. 1240 vyavahAra : rU. 840 keLavaNI rU. 480 kare che. e udhoga rU.
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ 212 tandurastI rU|. dhara paracuraNu 31. kula rUA. 10000 nANAMnI jogavAi. A AkhI yojanA mATe rUA. 10,000 kareDanI mUDI meLavavA mATe nIce mujabanI jogavAi gaNatrImAM rAkhavAmAM AvI che. nANAMnI jogavAi e prakAranI joie (1) paradezathI vastuo lAvIne pradezamAM nANAM cukavavAnI sagavaDa (2) hiMdamAM thatA kharca mATenI sthAnika sagavaDa, paradeza mokalavA mATenA nANAnI sagavaDanI gaNatrI A che (1) hiMdamAM ochAmAM chA daza abaja senA cAMdI jevI kiMmatI vastuomAM saMgrahAyelA che. laDAi pachI temAMthI traNa abajanI vastuo bahAra mAkalI zakAya te rIte bajAramAM Ave (2) dazeka abajanA laMDanamAM sTarlIMga bhegA thAya (3) AyAta nikAsanA vepAramAMthI cokakhA 3!, cAlIza kareDa dara varSe paradezathI Ave tema gaNatA pa Mdara varSanA rUA. cha abaja (4) bAkInA rUA. sAta abajanI paradezamAM lena levI je muzkela kAma nathI. 45 rUA. 2200 20. sthAnika kharca mATe rU|. cAlIsa abaja leAkAmAMthI leAna lane bhegA karI zakAya. khAsa karIne prajAnA vizva savALI pra krIya sarakAra mATe te muzkela kAma nathI. bAkI ceAtrIza abajanA tUTa rahyo; temAMthI gheADI vadhu leAna meLavI zakAya. chatAM te na maLe te teTalI rakamanuM navuM calaNI nANuM bahAra paDI te rakama AvA utpAdaka khAtAmAM rAkavI. dezanA utpAdaka khAtAmAM AvI rakama rokAya ane ApoApa tenI AvakamAMthI te vasula thAya te mATe ATalu nANu bahAra pADavAmAM arthazAstranA niyama mujaba ke bIjI rIte kazuM' khATu nathI. yAjanAnA amalanA krama. pahelI moTA udyoga 480 nAnA udyoga 310 khetI vyavahAra keLavaNI taMdurastI ghara paracuraNa (1) dezanA kudaratI sAdhaneAnI labhyatA temaja majura ane vizArado meLavavAnI sagavaDatA (2)AkhI yAjanAnI chevaTa sudhInI saphaLatA mATe jenI pahelI jarUra haiAya te pahelu ane (3) lokA uparanA Arthika ejo kramasara ane haLavI rIte paDe tema A yAjanAnA kharcanA krama nIce mujabanI traNa pacavarSIya yojanAomAM vhecI nAkhavAmAM AvyA che, IjI 12 00 330 400 320 .. 80 420 70 200 110 40 40 190 30 yuddha jaina trIjI 1800 360 640 510 370 330 1590 100 kula 3480 1 0 0 0 1240 940 480 450 2200 200 tA. 15-4-44 samAyelA che, temAMthI keTalAkane te yAjanAnA yAjakAe agAuthI javAba Apyo che. te badhuM A nIce Apyu che. 1-ceAjakAe e vAta pahelethI spaSTa karI che ke prajAne vizvAsa saMpAdana karela hAya tevI prajAkIya sarakAra sthapAyA sivAya A yeAjanAnA Alama zakaya nathI. 2-A yojanA e chevaTanA zabda nathI. prajAkIya sarakAra sthapAtA sudhI prajAnI vicAraNA ane carcA mATenI A eka rUparekhA che. prajAkIya sarakAra sthapAyA pachI AkhI yAjanA vigatathI taiyAra karavA mATe keTalAye vizAradonI madada laine ane keTalAye sazodhana karIne te mATe nImelI khAsa samitie taiyAra karaze. 1400 2800 500 10 0 0 0 jema jema yAjanAnA amala thatA jAya ane temAMthI utpAdana maLatu jAya tA prajA upara ekasAmaTA ane ekaMdara Arthika mAjo ochA paDe te gaNatarIe A krama pADayA che. carcAspada muddAo. A AkhI yojanAmAM keTalAka mahatvanA carcAspada muddA 3-meTAmAM moTA carcAspada muddo e che ke navA udhogenI mAleka kAnI rahe? utpanna thayeluM dhana prAmAM sarakhI rIte kema vaheMcAya ? Aje sarerAza hiMdanI vArSika Avaka rUA. 65 gaNavAmAM Ave che. paNa te AvakanA ati meTA bhAga thADA mUDIvAdIonA dharamAM jAya che, jyAre hiMdanA karADe mANasA garIba, bekAra ane bhUkhyA rahe che. A mATe A yAjanAnA yeAjakAe mauna sevyu che ane te muddAne nirNaya bhaviSya mATe rahevA dIdhA che. 4-zlokAne kAma maLe ane moTA udyogamAM vadhu muDI rAkavI na paDe te khAtara gRhaudyogano vadhumAM vadhu upayoga karavAnuM sucavavAmAM AvyuM che. trIza varSathI hiMdanA Arthika jIvananAM eka mahatvanA aMga jevA ane lAkhA kheDutAnA phurasadanA samayanI samasyAno ukala karatA gRhaudyoga jevA mahatvanA praznanA vikAsa mATe AthI vizeSa kAMi sucavavAmAM Avyu nathI te khedajanaka che. jApAna ane cAnAnA dhoraNe A praznane hAya dharI zakAya. hAta. 5 ceAtrIza abhanna rUpIA nANAnA phugAvAmAMthI meLava vAnI jogavAi rAkhavAmAM AvI che te sAme . atyAranA hiMdI sarakAranA khajAnacI sara resamenathI mAMDIne dhaNAe ghaNuM dhaNu kahyuM che. uparAMta laDanamAM jamA thayelA dasa abaja rUpIAnA sTarlIMga A rIte upayegamAM AvI zakaze ke kema te viSe zakA batAvavAmAM AvI che. samApta. A yojanAnA yAjakanA javAba e che ke (1) TalI gA upayoga AthI vadhu sAre| bIjo kAi nathI ane (2) rASTranu utpAdana vadhe ane tenA pramANamAM phugAvA vadhe te rIte utpAdananA sAdhanAmAM phugAvAnuM nANuM rokAya tevA phugAvAmAM khATu jokhama nathI. prajAne yAnanA sahana karavI paDaze paNa lAM gALe thatA mahAna lAbha khAtara teTalu bhAgaLyA vinA chuTako nathI. bApAlAla dAzI narsa thavA IcchanAra bahenane ziSyavRtti e prevInzIyala nasIga esesIezananA abhyAsakrama lane nasaM thavA icchatI bahenane dara mAse rU. 20 nI ziSyavRtti ApavA mATe zrI maNilAla meAkamacaMda zAha taraphathI zrI muMbai jaina yuvaka sadhane rU. 1000 maLyA che. je bahenane uparanA abhyAsakrama laIne nasa thavAnI icchAM hAya teNe peAtAnI ummara, Aja sudhInA abhyAsa tathA Arthika paristhitinI vigata sAthe sa MdhanA maMtrI upara 45, 47 dhanajI sTrITa, mukhaI 3. e saranAme turata arajI mAkalavI. AvelI arajImAMthI sauthI vadhAre yAgyatA dharAvatI bahenane uparanI ziSyavRtti ApavAmA Avaze. maMtrI, mubai jaina yuvaka sagha.
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15 4-44 213 pra yuddha jene paripUrtAi (puSTa 208 thI cAlu) zrI khImacaMda maganalAla vorAe jaNAvyuM ke lAIe thoDA samaya pahelAM ja rU. 10000 nA dAnanI jAherAta karI "Ajane prasaMga mAtra jaina samAjane ja nahi paNa AkhA che. te uparAMta jaina kuTuMbone rezana temaja rokaDa rAhata saMgha taraphathI janasamAjane gaurava levA jevuM che. zrI maNibhAInI kAma karavAnI ApavAmAM Ave che temaja hastaudyoga dvArA sArvajanika rAhatanI zakita eka yuvakane paNa vaTAvI jAya tevI che. zAssArIka tema ja eka janAnI theDA samayathI zarUAta karavAmAM AvI che. saMdha mAnasika banne prakAranI sevAnI teo jIvatI pratimA che. sadgata taraphathI kazA paNa bhedabhAva sivAya mAMdAe nI mAvajatanAM sAdhana vADIlAla motIlAla zAhanA teo parama mitra thAya temanI sAthe - purA pADavAmAM Ave che. dara varSe saMdha taraphathI sarva-dharma-sama- maLIne temaNe saMyukta jana vidhAthIgRhanI sthApanA karI jene bhAvane poSatI ane udAra vicAra temaja bhAvanAone phelA vahIvaTa Aje paNa teo calAvI rahyA che. te uparAMta temaNe karatI paryuSaNa vyAkhyAnamALA javAmAM Ave che. Ama aneka mahAvIra jaina vidyAlaya, zrImatI zakuntalA kanyAzALA, jaina zve. pravRttionA vistAra vaDe phAla ane phulate muMbaI jaina yuvaka mU, kenpharansa vagere aneka jana saMsthAone aneka sevAo saMdha zrI maNibhAInI aneka sevA ane tana, mana ane dhananA ApI che. zuM karI chuTu eja temanA dilanI cAlu baLatarA amApa bheganuM phaLa che ane temanuM ja jIvanta smAraka che. hoya che. evIze kalAka tene sevAnA ja svapnAM sevatA hoya che." saMdhane A sthitie pahoMcADavAmAM anekane phALe ane sahakAra sau. veNIbahena kApaDIAe jaNAvyuM ke "muMbaI che e kharuM che, paNa tenI pAchaLa preraNa, jIvatI kArya zakita, jaina yuvaka saMghe maNibhAInI sevAnI kadara karI AkhIye jaina uMdhatAne jagADavAnI, ane beThelAne uThADavAnI vIse kalAkanI komamAM gauravapada meLavyuM che, kemake sevAnI kadara thavAne A cintA mAtra maNibhAInI ja che ane e rIte maNibhAI ane jaina komamAM pahelo prasaMga che. eka sevakanuM sanmAna thatuM joI muMbaI jaina yuvaka saMdha ekamekanA paryAya vAcI zabda banI gayA che. mahane khuba AnaMda thAya che. dhanikanAM dAnanI vAhavAha bolAtI maNibhAInI udAratA, vizALatA ane sevAparAyaNatAne khyAla samAjamAM avAranavAra jovAmAM Ave che, tyAre mane haMmezA te temanI sAthe jemane cAlu kAma karavAne prasaMga paDayo hoya vicAra Ave che ke sevA karanAra sevakanI kadara karanArA prasaMge tene ja Ave. moTA vatuM lamAM kAma karI rahelA moTA mANasenAM kayAre Avaze ? sevA karanAranuM sthAna dhanikanAM dAna karatAM haMmezA nAma ApaNA kAna sAthe vAraMvAra athaDAya che ane temane gauNa rahyuM che ema ghaNI vakhata lAge che. paNa dhanikAnAM duniyA jANatI hoya che. Aje gAMdhIjI, javAharalAla nahera, dravyadAnane mukAbale eka sevakanuM zramapUrNa sevAdAna anekagaNI rAjendrabAbu athavA te sAmAjika kSetramAM kAma karatA Thakakara vadhAre kadarane lAyaka che. dhanike pAsethI paisA letAM ghaNI vakhata bApAnI koIne oLakhANa ApavAnI jarUra rahetI ja nathI. ApaNe temanI vAhavAha balavI paDe che, athavA mAkhaNa lagApaNa e ja pratinA ane evI ja tamannA ane sevAbhAvathI DavuM paDe che, jyAre sevA te chAe apAya che. zarIrathI nAnA kSetramAM kAma karatA prajAsevaka hoya che ke jenI sAmAnya sevA arpaNa karavI e paisAnA dAna karatAMye vadhAre agharuM che nya rIte lokone bahu jANu nathI hotI. Aje dareka gAma ane ema mane lAge che ane eTale A prasaMge mahane khuba zaheramAM temaja dareka kAmamAM kAI nAne gAMdhI, javAhara ke saMtoSa ane AnaMda thAya che. Thakakara bApA gAMdhI yuganA pariNAme janma pAmela che ane "zrI maNIbhAInuM cAritryabaLa anukaraNIya che. temanAmAM pitAnI nA sevAodvArA dezanA mahAbhArata kAryamAM agatyane phALo ApI rahela che. tene zedhI kADhavo. tene oLakha, AcAra ane vicArane samanvaya che. ema manAya che ke yazalipsA mahAna vyakitaonI aMtima kamajorI che.. paNa tenI kadara karavI, tenI zakti ane vRttane vega ApavA te samAjahartapIonuM prathama kartavya che. A ApaNA sanmAnanuM ApaNane maNibhAInA jIvanamAM kayAMya kIrtinI lAlasA dekhAI nathI. jaina samAjane mATe temaja anya samAjane mATe temaNe pAtra banela. mAMzubhAI AvA ja eka nAnA chatAM mAnavInI pitAnI sevA ApI eka karmayogI tarIkenuM jIvana vyatIta karyuM sAcI mahattAnuM pratIka purUM pADatA sevAbhAvI sajajana che, paramAmAM temane dIrdhAyuSya Ape, temanA ArogyanI rakSA kare che. "manuSya svayama apanA vidhAtA hai" e kathanane anusAra ane temanI sevAne haju paNa samAjane khuba lAbha maLe evI maNIbhAIe pitAnuM jIvana ghaDIne samAjane batAvyuM che. mArI prArthanA che." prabaLa utsAha, aneka gharSaNa vacce AzAvAda ane ' mAnasika prasannatApUrvaka potAnA dayeya mATe satat purUSArtha e tyArabAda zrI. paramAnaMda kuMvarajI kApaDIAe je raju- maNIbhAImAM rahelA uttama guNo che. kartavyanI vedI para pitAnI Ata karI tenA samarthanamAM judA judA vakatAoe pitAnA jAtanuM tana, mana, ane dhanathI samarpaNa e emanI jIvanadaSTibinduothI vivecane kya. sauthI prathama zrI kAntilAla kaLAne Adarza ApaNe mATe kharekhara anukaraNIya che. i-dharalAle jaNAvyuM ke "jaina samAjanA keTalAka prazno ma Te "zrI. maNIbhAIne strIonAM duHkha ane dardI mATe paNa amArA vacce matabheda hovA chatAM maNibAI jevA sAcA senA- haMmezA hRdayapUrvaka sahAnubhUti rahI che, eTaluM ja nahIM paNa dhArI sIpAInI mArA mana upara khuba uMDI chApa paDI che. strIone madada karavAmAM pite haMmezA tatpara rahyAM che. eka strI akhaMDa utsAha, eka sarakhI dhagaza, kaI paNa prasaMga malya karI , athavA koI paNa strIsaMsthA karatAM paNa strIonI dAjha temane chUTavAnI vRtti-A badhA eka sAcA sevakanA guNa meM temanAmAM vadhAre rahI che. eka purUSanuM hRdaya hovA chatAM paNa strIonAM haMmezA joyA che ane te kAraNe huM temanA viSe haMmezA khuba duHkhane teo khuba samajI zakyAM che. mAna ane Adara anubhavato Avyo chuM ane te mArA dilanA - jyAre samAjamAM ke dharmamAM rUDhI ane vyavahAranuM ja baLa mAna ane Adarane vyakata karavA mATe ja AjanA sanmAna samA- vadhI jAya che. mukhya siddhAntane paDatA mUkI bAhya ADaMbarane 2bhamAM huM khAsa Avyo chuM. AjanA AyaMbIlanA pavitra divase apanAvavAmAM Ave che, tyAre krAntikArI saMsthAnI utpatti thAya temane dIrdhAyuSya, ane tandurastI prApta thAya ane teo uMcI che, vicArake bahAra Ave che, ane cAlu paristhitine sAmane jJAnadazA prApta karI AtmAnI sAdhanA kare ema huM IcchuM chuM." karavA mATe prerAya che. AvA saMjogomAM yuvakasaMghane janma
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ 214 prabuddha jaina thayA hatA. koi paNa sudhAraka vicArane vega ApatI sa'sthAne zarUAtamAM leAkeA hasI kADhe che, ane mAtra Avega samajI gaNakAratAM nathI. jema jema te saMsthA ugra svarUpa pakaDe che, tema tema temAM virodhapakSanA leAkA dakhala kare che ane te gharSaNune navI saMsthAne sAmane karavA paDe che. A kaseTImAMthI pasAra thayA pachI tenuM kAyamI svarUpa ghaDAya che, ane kAM'ka racanAtmaka kArya paNa thavA mAMDe che. Aje yuvakasa dha A sthitie paheAMcyA che tema kahI zakAya. Aje yuvakasa dhanI pratibhA samAjamAM khUba vadhelI che. 'zrI. maNIbhAinI sevAnA amUlya lAbha je samAjane maLyuM che tene mATe samAja temanA rUNI che. ApaNe sau temanAM dIrdhAyu mATe izvarane prArthanA karIe' zrI amRtalAla kA.DIse jaNAvyuM ke 'maNibhAi. sAthe Aje mane paccIza varSanA saMbaMdha che. keTalAMye kAryo temanI sAthe maLIne me' karyAM che. keTalIka bAbatamAM temanAthI judA paDavAnuM paNa banyuM haze. paNa temanA viSe mArA mana upara hu MmezanI eka chApa paDelI che ke teo je kAMi kahetA hoya che tenI pAchaLa narI saccAI hoya che. temanA mantrabyA pAchaLa temanA dilanI baLatarA. ane samAjane AgaLa vadhAravAnI uDI dhagaza hAya che. nirdo bhikatA e emanA mATAmAM moTo guNa che ane tethI temanAthI koi paNa prazna upara judA paDatAM paNa temanA viSenuM mAna kASTha divasa ghaTatuM nathI. A kAraNe huM A meLAvaDAmAM temanI nirdo'bikatAnuM sanmAna karavA mATeja kheMcAi Avyo chuM. AnI A saniSTA temanI jIMdagInA cheDA sudhI jaLavAI rahe ane temanA hAthe aneka kAryo thAya evI mArI prArthanA che." sau. rbhA bahena gAMdhIe jaNAvyu` ke jemane zrI. maNibhAInA aMgata paricaya na hoya temane mATe maNibhAInA sAmAjika kAryAM, niHsvAthaeN sevA, tana, mana ane dhana vaDe temaNe samAjane ApelI madade, temanI dilanI dhagaza ane kemaLatA thoDA paNa anubhava vagere temanI oLakha mATe puratA che. maNibhAinuM sAcu` sanmAna tyAre ja karyuM' kahevAya ke jyAre ApaNe temanI Antarika icchAne mAna ApI temanA kAyane vega ApIe. zrI maNibhAie Apelu dAna laine besI javAmAM kAMi samApti thatI nathI. kharI rIte tyAMthI kAmanI zarUAta thAya che. temaNe te eka khIja vAvyuM che. temAMthI vRkSa vikasAvavAnuM kAma ApaNu che. zrI maNibhAie dAna ApIne paramArtha sAdhavA sAthe AtmAnuM kalyANa sAdhyuM che ane dhanavAnone potAnA dhanane krama sadupayoga karavA tenA mArga dekhADayA che. pustakAlayanI upayogItAnuM mApa ApavuM sahelu nathI. jIvanane TakAvI rAkhavA jema anna pANInI jarUra paDe che tema mAnasika jIvanane TakAvI rAkhavA ane vikasAvavA mATe pustakonI jarUra paDe che. anna pANI zArIrika khArAka che, pustaka mAnasika khArAka che.janasamAjanI A anivArya mAnAMsaka jarUriyAta purI pADavAmAM maNibhAie rUA. 10000 nI rakama sadhanA vAcanAlaya-pustakAlayane ApIne bahu agatyanA kALA ApyA che. samAja A mATe temane jeTaleA upakAra mAne teTalA ochA che.' tA. 15-4-44 ane ema ja lAgatu ke kAmanI koi paNa bAbatamAM bhAga levA te rASTrIya bhAvanAnuM virAdhI che. paNa maNibhAine joine amArAmAM paNa pariSada pravRtti mATe rasa utpanna thayA ane sadhane ahiSkAra prakaraNamAM ame khuba rasa ane jokhamapUrvaka bhAga lIdhe. A prasaMgathI mAMDIne Aja sudhInI maNibhAinI eka sarakhI mamatA ane sukha duHkha viSenI cintA meM anubhavI che. ahiMnA muMbai jaina yuvakasa dhatu temanuM kAma teA jANItu che ja, paNa amArA amadAvAdanA jaina yuvakadhanI paNa te eTalI ja cintA dharAve che. niMgALA jaina zve. mU. kAnpharansa mATe temaNe je zrama uThAvyA hatA te sau kAne jANItA che. te kadi thAkatA nathI ke hiMmata hAratA nathI. jaina samAjanuM hita temanA haiye vaselu che. AvI dhagazavALA samAja sevaka maLavA durlabha ." zrI. dhorajalAla dhanajIbhAi zAhe jaNAvyuM ke 'zrI. maNibhAi mAre mana moTAbhAi jevA che. sAta varSa upara amadAvAdamAM ja : yuvaka pariSada bharAi tyAre me temane pahelIvAra joyelA, e vakhate amane koi paNa kAmI bAbatamAM jarA paNa rasa naheAtA zrI zAntilAla maganalAla zAhe jaNAvyuM ke ''ApaNA maNibhAinI sevA zrI maNilAla kAThArI sAthe sarakhAvI zakAya. jaina kAmamAM, dezamAM ane vyApArI AlamamAM ApaNA maNibhAi atyanta priya thaI paDayA che tenA kAraNamAM temanAmAM rahelI kAinA mATe paNa kAMIne kAMi karI chUTavAnI bhAvanA che. aradhI rAtre paNa te paropakAranA kAryo mATe tatpara rahe che. temanI sevA zabdothI varNavI zakAya tema che ja nahiM, zrI paramAnaMdabhAi jevA temanA sevAe viSe pAMca varSa sudhI lakhyAka tepaNa te lakhANa purU' thAya ke kema te viSe za'kA che. paisAnA, zarIranA, lAgavaganA, budhdhinA temaNe sadaiva sadupayega karyo che AvA nara ApaNA ane so kAinA sanmAnapAtra ane emAM navAI nathI.' zrI. amRtalAla dalapatabhAi zeThe jaNavyuM ke "maNibhAi sAthetA mArA sabaMdha te mAne che ke saurASTra patra zarU thayuM tyArathI che, paNa niha, mArA saMbaMdha te tethIe ghaNA june che. sadgata vADIlAla metIlAla zAhu emanA parama mitra hatA. baMnenA parizrama ane sevaHbudhdhithI sthApita thayelA yukata jaina vidyArthI gRhanA eka mAphI vidyArthI tarIke meM lAbha lIdhelA ane e rIte huM temanA sauthI pahelA paricayamAM AvelA. tyArathI te Aja sudhI temanI aneka sevA me joi che, jANI che ane temanI seinaSThAthI huM hamezAM mugdha rahyo chu', kaMi paNa kAma hoya te. teo zrama-parizramanA vicAra karyA sivAya janmabhuminI ophIsa upara caDhI Ave ane mane kahe ke ATaluM A kAma karavAnu che. temanA jevA muThThA mANasane kAi paNa kAma mATe janmabhUmi kAryAlayanA dAdarA caDhIna AvatA joine mane Azcaya thAya, zarama Ave. huM temane kahyu ke tamAre A ke koi kAma mATe ATale sudhI AvavAnu hAya ja nAMha. tame TelIphAna karA eTale basa te kAma mAre karavAnuM ja hAya, temanI kAi paNa vAta mAre mana AjJA samAna che. emanI sevAnI suvAsa cemera pasarI rahI che. ApaNe e zu kadara karI zakIe ? jagat, kudarata, prabhu emanI sevAnAM sanmAna karaze ja. ApaNA samAraMbhe te adhurAM sanmAnanA cihna ja gaNAvAM joie." O tyArabAda zrI kalabhAi bI. vakIle maNibhAi sAthenAM varSo junAM smaraNonA ullekha karatAM jaNuAvyuM ke zrI 'maNibhAi sAthe mAre sabaMdha sa. 1916 nI sAlane eTale 28 varSanA lAMkhe che, zrI paramAna dabAI, zrI maNibhAi tathA me' sAthe rahIne jaina seniTarI esasIezananA mAnad maMtrI tarIke kAma karyuM' che. yuvakasa MdhanI sthApanAthI ame traNe sAthe kAma karatA AvyA chIe. eTale zrI maNibhAi sAthenA mArA
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-4-44 prabuddha jaina paricaya ghaNAja gADhA gaNAya. vepAramAM paNa maNibhAi ame te koi kAi vakhata khaTAve eTale AvA eka parama snehI mitranu sanmAna thatuM joi amane garva thAya temAM navAi jevuM nathI, sevAnI dhagaza zrI maNIbhAimAM bahu ja nAnI uMmare jAgrata thai. bhara yuvAvasthAmAM dharmapatnInA viyogane lAbha lai sevAnA kSetramAM tegmAe jhaMpalAvyuM, saMyukata jaina vidyArthI gRha janaseni TarI esasIezana, mahAvIra jaina vidyAlaya, mAMgaroLa jaina sabhA vagere sasthAmAM joDAI temAM rasa bharyAM bhAga levA mAMDayA. yuvaka saMdhanA Adya sthApakAmAM teo eka hatA ane Aja sudhI tenI dhurA vahI tene saMgIna sthitimAM mUkanAra tarIke yuvaka saMdhanA itihAsamAM sadAne mATe zrIyuta maNIbhAinuM nAma yAda raheze. pramu jainanA taMtrI tarIke teonI sevAo bhulI zakAya nahi. Aje jaina kAmanuM sArAmAM sArU Classic paper jene kahI zakIe, evu' jo kASTa pAkSika hAya teA te prabuddha jaina che ane laDA4nA avaLA sajogo chatAM tene cAlu rAkhI jatAne ucca kakSAnuM vAMcana purU pADe che, je mATe zrIyuta paramAnaMdabhAi sAthe zrIyuta maNIbhAinA paNu ApaNe AbhArI chIe. "zrIyuta bhaNIbha i eTale yuvaka saMdhanA prANa, sevAnI mUrti. maNIbhAinuM sanmAna eTale yuvaka saMdhanuM sanmAna. zrI. maNIbhAie yuvakasadhane peAtAnuM tana, mana, dhana arpaNa karyu' . ane Aje 15 varSa thayAM yuvaka saMdha mAkte anekavidha sevAe karI che, samAjamAM aneka jAtanA sudhArA dAkhala karAvyo che. khAsa karIne khAdIkSA aTakAvavA temaNe je bhiSaNa prayatna karyo che te mATe jaina samAja temanu rUNI che. ayegya dIkSAne aMge eka dAyakA pahelA jaina samAjamAM bhAre udghApAta thaye| hatA jenA pariNAme gAyakavADa temaja khIjA dezI rAjyeranAM bALa sanyAsane lagatA niyameA amalamAM AvelA ane nAnA bALakone apAtI dIkSA upara pratibaMdha mukAyelA. A AdelananuM mULa zrI maNIbhAi hatA ema kahIe te atizayokita nAddha gaNAya. yuvakasaghane teoe sArI jevI rakama bheTa ApI yuvakasaMdha hastaka cAlatA pustakAlayane sa MgIna pAyA upara mukavAnuM mAna zrI maNIbhai khATI gayA che. zrI maNIbhAI ApaNA yuvakomAM keTalA lokapriya %0 te sanmAna thelImAM lokoe bharelI rakama batAvI Ape che. AvA eka lAyaka yuvakanu sanmAna te AkhA jaina yuvaka samAjanuM sanmAna karavA barAbara che, mArA taraphathI zrIyuta maNInAne aMtaHkaraNathI dhanyavAda ApuM chuM ane yuvakasa dhanA maMtrI tarIke tee lAMbu AyuSya bhAgave evI prabhu pAse prArthanA karUM chuM." tyArabAda zrI maNilAla vADIlAla nANAvaTI je maNibhAinA bhAge DIA hatA ane vyApAra temaja bIjI aneka pravRttimAM zrI maNimatA varSAbharanA sAthI che te g nibhAnI aDaga setti ane ekaddara jaina samAjanI unnati karavAnI temanI ekasarakhI dAjha, baLatarA ane tamannAnA aneka dRSTAMto ApIta sabhAjanAne mugdha karyA hatA ane.ana bhAgamAM peAtAnA purANA mitranu AvuM bhavya sanmAna thai raheluM joine temanuM haiyuM harSa ane snehathI bharAi Avyu hatuM. tyAbAda zrI. mehanalAla dalIca'da desAie prasagAnurUpa kheAlatA jaguAvyu' ke '"sevA dharma yAgIone paNa agamya gaNAya che. evA sevAdhama peAtAnA jIvanamAM ArapAra utAranAra virala vyakitaemAMnI eka ApaNA NibhAi che. * temanA jIvananA sayeAge anekavAra badalAyA che paNa te kadi badalAyA nathI 215 ke temanA utsAha kadi maMda paDayA nathI. khIjAe sArA kAmamAM paisA ApIne jANe ke moTA upakAra karatA hAya ema varte che. jyAre maNibhAI te ulaTu' sArA kAmamAM dravya vAparavAnI potAne taka maLe che te badala samAjanA upakAra mAne che." tyAra bAda sabhAnA pramukha zrI. vaikuMThabhAi lallubhAi mahetAe AgaLanAM sarve vivecanAnA upasaMhAra karatAM jaNAvyuM ke, "AjanA zubha prasaMge mane ahiM khelAvI upakRta karyAM che. mArU' sadbhAgya samajuM chuM ke builAla mAkamacaMda zAhu jevA sAcA samAjasevakanuM sanmAna karavAnA samAraMbhamAM huM bhAga laI zakuM chuM. zrI. maNibhAi temaja temanI samAjasevAne mane vizeSa paricaya nahotA, chatAM mukharjI jaina yuvaka saMdhanI padhdhatti, kAryapravRtti viSe je kAi kAMi abhyAsa kare tene teozrI pratye AdaranI lAgaNI thayA vinA rahe nahi. vaLI A je je bhASaNA thayAM che te uparathI zrI. maNibhAinI cAlIsa varSathIye vadhAre samAjasevAne khyAla Ave che. teozrI sAthe vizeSTha saMbaMdhamAM na AvelA hAya tenA mana upara paNa temanI sevAbhAvanAnI uMDI chApa paDayA vinA rahe nahi. teozrI jaita dharmanA anuyAyI che ane te dhama potAnA jIvanamAM temaNe utAryAM che. tenA sidhdhAMtAnA abhyAsa karI kharI dharmaniSThA eTale zuM te potAnA cAritrya ane pravRtti vaDe temaNe jaina samA jane zIkhavyu che. sevA e jaina dharmanA temaja khIjA dharmonA pramukha sidhdhAMta che te sevAdharmanu zudhdha svarUpa teozrIe prajA samakSa raju karyuM che. "zrI. maNabhAinI tabIyata nAdurasta thai te agAu temaNe mubai jaina yuvaka saMdhane AgaLa vadhAravA mATe je athAga zrama veThayA che te tathA tebanI bIjI aneka sevAonI kadara karavA ApaNe aAje ekaThA thayA nathI temanI sevAnI kadara karavA jeTalI pAtratA ApaNAmAMthI dhaNuAnI nathI. temaja tema kadara karavI e dhRSTatA gaNAya. teezrI sanmAna mAMgatA nathI paNa A prasagane lAbha lai je je kAryo temaNe AdaryA che ane temane priya che tevAM kAryone vega ke pretsAhana maLe tevI yejanA dhaDavAnA AjanA samAraMbhano hetu huM samajuM chuM. teoe pustakAlaya mATe je kALe! ApyA che teTale ja balke tethI vadhAre rakamanA phALo Apa sau udharAvI te pratyenA ApanA prema ne mAdara vyakata karyAM che. bAkI je thelI Aje temane arpaNa karavAnI che te thelI te samAjanA hita mATe ja bakSIsa karaze ane tenA upayoga je kAryo pAchaLa temane prema ane AsthA che tevA kArya mATe ja thaze. A kAraNasara saMdhanI temaja samAjanI draSTie A prasaMga bahu AvakAradAyaka gaNAya. te A prasa Mge muMbai jaina yuvaka sadha mATe kAMI kahu tA Apa asthane nahiM lekhA. zrI. mubai jaina yuka sadhana paricaya mata ghaNA vakhatathI nathI. chatAM tenu baMdhA raNa, kAryapadhdhati temaja vidhi pravRttione meM je thADe! ghaNA abhyAsa karyo che te uparathI tenA kAryakartAo jevA ke zrI maNibhAi, zrI paramAnaMdabhAI pratye atyaMta mAna pedA thAya che. jaina dharmanAM zudhdha tA maNibhAie peAta.nA jIvanamAM utAryAM che temaja te tatvAnuM sAcuM svarUpa saMdhanI ghaTanAmAM jovAmAM Ave che. A tatvo evAM che ke je sau kAne-bhale te jana hAya ke na haeNya tene-mAnya karavA lAyaka jaina yuvaka sa MdhanuM sabhAsadatva jaina dharmanAM che, chatAM tenA uddezA evA vizALa che ke che. jo ke mubai anuyAyIo mATe te saMsthAmAM sau
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra6 buddha jaina te kAI dAkhala thaI rasapurvaka bhAga lai zake. uparAMta tenI kArya padhdhati, kAryanI rUparekhA ne pratyakSa hAthamAM dharelA kAryakrama evI DhabanAM che ke saMdha kevaLa jaina samAjanI nahIM paNa bahu jana samAjanI sevA paNa karI zake che. yuvaka sadha hAvA chatAM A saMsthAne zrI, maNibhAi temaja zrI. paramAnadabhAI jevA anubhavI ane pukhta vayanA mAgaeNdazaeNna ApanAra murabbI maLyA che te tenAM sadbhAgya che. niHsvAthI, sevAbhAvI, kartavyaparAyaNa kArya kartAe meLavavA upara ja saMsthAe yazasvI nIvaDe ke ke nahi tenA mukhya AdhAra rahe che. AvI uMcI paMkitanA netAonI deAravaNI nIce sadhanI pravRtti vadhAre ne vadhAre vikAsa pAmeA ema AzA pradarzita karUM temAM Apa sau saMmata thaze| evI AzA rAkhuM chuM. zrI. maNibhAi potAnI zarIraprakRti have nabaLI hai|vAne kAraNe vivRtta jIvana gALavA mAMge che. Aje temanI pratye je sadbhAva ne prema ahiM vyakata thayAM che te jotAM ema lAge che ke temanI A tema teo bhAgye ja purI karI zakaze. te have zArIrika aDacaNane aMge de!DAdeDa karavA azakata hoya tepaNu temanI kImatI salAha sucanA tathA temanuM amUlya mArgadarzana varSAM te varSo sudhI sadhate temaja samAjane maLatAM raheA e prArthanA prabhu pAse Apa sau sAthe huM paNa karUM chuM ane bahu AnadathI ne namratApurvaka A thelI Apa sau taraphathI teozrIne huM arpaNa ka' chuM. tyAra bAda pramukhazrIe rU. 13833 nI sarakArI TAthI bharelI ane kaLApUrvaka zaNagArelI khAdInI thelI sabhAjanonA harSanAda vacce zrI. maNibhAne arpaNa karI ane pulahArathI temanuM savizeSa sanmAna karyuM. zrI. maNibhAie thelInA svIkAra karatAM nIce mujaba javAba vALyoH . 15-4-44 apanAvI levI joie e viSe huM mArA vicAro raju karU te te asthAne nahi gaNAya. AjathI paMdara varSa pahelA hu saMdhamAM dAkhala thayA tyAre jaina samAja sudhAraka pakSa ne sesAyaTI pakSa ema be pakSa vacce vaheMcAI gayA hatA. khe munirAjo vaccenA jhaghaDA samAjamAM phelAye| hatA. samAjamAM moTuM bhaMgANa paDayuM hatu. e vakhatamAM sthapAyela mubai jaina yuvaka saMghe bALadIkSA sAme pracaMDa hIlacAla calavIne jaina samA jane sAcI dAravaNI ApI hatI. kALakrame dezamAM 1930-32 nI satyAgrahanI laData AvI ane rASTrIya bhAvanAne khuba vega matsyeA. A rASTrIya bhAvanAne mukhya sthAna ApIne sadhanA dhyeya ane baMdhAraNamAM mahatvanA pheraphAra karavAmAM AvyA ane jana samAjanA traNe phIrakAne sadhamAM dAkhala karavAmAM AvyA. Ama chatAM paNu bALadIkSA, jaina sAdhuenI ApakhudI, dhArmika kAryo pAchaLa hajArA rUpIyAne thate apavyaya, devadravyanA nAme nirarthaMka bhaigu' thatu' nANu, aniSTa rUDhio ane dhArmika vahemA-A badhI khAtAne sa MdhanA navA baMdhAraNamAM eTaluM ja mahatvanuM sthAna ApavAmAM AvyuM. "AjanA satkAra samAraMbha yeAjavA mATe zrI. mubai jaina yuvaka saMdhanA huM khuba AbhArI chuM. saMdhanA maMtrI bhASa ratilAle jaNAvyuM tema AjathI cha mAsa pahelAM huM gaMbhIra mAMdagImAM sapaDAyA tyAre mArI bhAvanA ane Aja sudhI sevelA svapnAne anurUpa banelA muMbai jaina yuvaka saMdhanI Arthika sthiti saMgIna pAyA upara mukAya tevI koi yojanA bara lAvavA huM vicAra karavA lAgyo. ane pariNAme sa'dhanA pramukha ane anya mitrAnI salAhathI sadhanA vAMcanAlaya te pustakAlayane rU. 10000 nI rakama ApavA huM prerAye. Aje Ape mane je rU. 13833 nI thelI ATalA premabhAvathI arpaNu karI che temAM khuTatA rUpI umerIne kula rU. 4001 saMghanA vAMcanAlaya ne pustakAlayanA upayAga mATe pAchA ApavAcchu chuM te AgaLanA rU. 10000) ane A rU. 14001 ema kule maLI rU. 24001 nuM saMdhanI kAryavAhaka samitinI salAha laine TrasTa karIne soMpI devAnuM huM jAhera karU dhyu. A thelImAM je bhAi huMnee phALA ApyA che temaNe sadhanA kAryo paratve ja makhava dAkhavyuM che ema huM mAnuM chuM. sadhanI meM kAM kheMcA karI hAya ema Apa mAnatA ho te te khareAbara nathI. kAraNa ke mArI bhAvanAne AdarzarUpa satra maLI gayA ane e Adarzane paheAMcavA mATe saMdhanI mane moTI otha prApta thai eTale kharI rIte te mane ATalA lAMkhe vakhata maMtrI tarIke nabhAvI letrA mATe temaja mArA kAryane uttejana bharyAM sAtha ApavA mATe saMdhanI kAryavAhIne te sabhyone mAre khuba khuba upakAra mAnave hyo. temanA sAtha ane sahakAra vinA je, kAMi mArAthI thai zakayuM che, te banI zakata ja nahi ema huM mAnu chuM. "A prasaMge saMdhanI kAryapraNAlI jaina samAje zA mATe "Aje ApaNe cetarapha joIe chIe te mAluma paDe che te eka bAjue samAjane mATe bhAga havA ujAsa vinAnA makAnomAM rahe che; samAjanA bALakone pAThaya pustakA, skula DDI, tathA ucca abhyAsa mATenI bIjI sagavaDAnA abhave peAtAnA abhyAsa cheADI devA paDe che ane bekArIe paNa samAjamAM ghara dhANyuM che, tyAre bIjI bAjue dhArmika utsavA nimitte ApaNe tyAM hajArA rUpIyAnuM pANI thai rahyuM che ane devadravyanA bhaDArAmAM hajArA rUpIyA bhaye bharAye jAya che. keTalAka sAdhuee jAtajAtanA jhadhaDA ubhA karIne samAjanA bhAgalA pADI dIdhA che. sAdhu saMsthAe karelA bALadIkSA aMgenA rAvane sAdhue taraphathIja chaDaMceka bhaMga karavAmAM Ave che ane zrAvakavarga e sAdhune kaI kahevA ke aTakAvavAne badale pakSApakSImAM paDI jaine samAjate nIce utAre che. bALadIkSAnA jhaghaDA patyA nathI tyAM tithicarcAnA jhadhaDA keTalAka vakhatathI ubhA thayA che ane samAjamAM kusaMpanA vadhAre thato rahyo che. A nirmAlya jhaghaDA pa chIM samAjanI zikata veDaphAi jAya che ane saMgaThThanokhamAya che. ApaNAmAM ghaNA saDA pesI gayA che e ApaNe dUra karavA ja joie. yuvakAe A mATe kammara kasavI joie. ApaNI mhetAnA aneka sAmAjIka praznanA ApaNI pAse nirAkaraNa mAgI rahyA che. A badhA kAmeAne paheAMcI vaLavAnI javAbadArI yuvakanI ane yuvakasaghAnI che.......... Ama kahete kahete zrI. maNibhASTanI chAtI bharAi AvI ane AgaLa khelavAnuM temanA mATe azakaya banyu, chevaTe saMghanA pramukha zrI. paramAnaMdabhAi viSe bahu sadbhAvabharyo ullekha karIne temaNe potAnuM vakatavya purU karyuM. antamAM AbhAra nivedananA prastAva raju karatAM zrI * manasukhalAla lAlane sAMdhanA vAcanAlaya-pustakAlayane kevI rIte uddabhava thayA ane Aje tenA kevA baheALA pramANamAM lAba levAi rahyo che tene lagatI keTalIka hakIkatA rajI karIne pramukhazrIe zrama veThIne ane ravivAra jevA ArAmanA divase takalIpha laIne AjanA samAraMbhanu kAma pAra pADayuM te badala temane AbhAra mAnya ane zrI. amIcaMda khemacaMda zAhe te prastAvane anumodana ApyuM. tyArabAda jANItA saMgItAcA mAstara vasate rASTrIya bhAvanAne poSatA bhAvavAhI gItA saMbhaLAvIne sabhAnu manaraMjana karyuM ane vandemAtaramanA gAna sAthe sanmAna samAra'bhatI pUrNAhuti karavAmAM AvI.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-4-44 prabuddha jaina 217. keTalAka prazaMsAtmaka saMdezAo amadAvAdathI zrI. IndumatIbahena cImanalAla nagInadAsa zeTha jaNAve che - keTalIka vAra koI sukhI kuTuMba ke koI suMdara gIta, citra ke koI vyakitanI antargata meTAI ke evA kazAnA paricayamAM AvatAM ApaNane ema thAya che ke "sAruM thayuM ApaNane ATalo paricaya thayo. nahi te duniyAnuM kAMIka bahu sAruM tattva ApaNe jovA anubhavavA pAmyA nahotA. eTale duniyAnI je sArAi ApaNane bahAra upara dekhAI AvatI nathI tenuM kayAMka kayAMka darzana thaI jAya tyAre ema lAge ane kAMIka AzvAsana rahe ke badhuM dekhAya che tevuM sAva svAthI ane kharAba nathI paNa sAmAnya sArA ghaNe ThekANe chupAyelI che. ApaNe zodhI kADhavAnI ke pArakhavAnI jarUra che. koI suMdara kudaratI draSya joine paNa ema ja tAjagI tathA AnaMda lAge che. maNibhAine jotAM ane jANatAM ApaNane Aja koI AnaMda thaI Ave che. paisA meLave che ghaNA ane ene upabhegA karI temAMthI ghaNA AnaMda meLave che paNa enA sadvyayane AnaMda thoDA ja meLave che ane tethI dhaNu dhanavAnene khyAla paNa nahi hoya ke koI duHkhI bhAI bahenane ochI vadhatI rAhata ApIne kAMIka AzvAsana ApyAne AnaMda ke hoya? koI vidyArthIne madada karIne tene sArI rIte sthira ane sukhI jovAno AnaMda ke hoya? kaI saMsthA pitAnI madadathI prajAnI kAMIka aMze paNa vadhu sevA karI zake che e anubhavane AnaMda kevo hoya ? jo e saMtoSa ane kRtArthatAnI lAgaNInuM vadhAre lokone bhAna thAya to dhanavAne dhana bheguM kare che e sAthe ApavAnuM mana paNa temane thAya temAM zaMkA nathI. ane maNibhAIe te dhananI sAthe tana ane mana paNa samAjasevAmAM ApyA che ane game tevI muzkelImAM paNa hiMmata, dhIraja ane sujanatA TakAvI rAkhI che e IzvaranI eka parama kRpA che. e saune uttarottara vikAsa thAya ane izvara maNibhAine Arogya ane dIrdhAyuSya Ape tevI mArI prArthanA che." to amAre vADe suMdara banAvavA amArA tanamanane jarUra bhega ApaNuM zrI maNibhAI te mAge che AvA sevAparAyaNu mitra. teo to mAMge che covIze kalAka jAgrata rahenAra aDaga sainika, teo te mAge che AryaputrIne sAce vIra. emane AtmA te covIse kalAka AvA mitranI zodhamAM ja pharate rahe che. have temanuM vRdhdha dekhAvA lAgyuM che. temane temanI jIndagI TUMkI bhAse cheane temanA Adarela kAryo te hajI kinArAmAM ja paDelA che. temane te jhukAveluM nAva sAme pAra jovuM che paNa Aje nAvane nAvika ummara joi gayela che. tenuM nAva na DUbe te teNe ApaNane Adeza karyo che. paNa temane ame sAmepAra poMcADazuM tevo javAba ApaNAmAMthI koIe A kharA ? nahIM ja. ApaNe te kevaLa temanI ja sevAnA sAthIdAra mitro banavA mAgatA hatA. be upADIne thAkI gayela temanI pITha uparathI beja ApaNI javAbadArIe uThAvI lenAra sainike banavA ApaNe mAgatAM na hatAM. teo to ghaNA udAra ane kAryakuzaLa sainika che. AthI temane ApaNI apUrNatA nahIM dekhAya. paNa ApaNI badhAMnI te eka pharaja hoI zake ke temane temanA kAmamAMthI nivRtta karI, temane be vahana karatA thaI, temanA AtmAne zAnti ApavI. teo zuM mAge che tene anukuLa thaI, ApaNe mitranI pharaja bajAvIe. Izvara emane dIrdhAyuSa bakSe! bIjA eka bahena maNibhAI sanmAna samAraMbhanA aMge lakhI jaNAve che ke - "AjanA prasaMge ApaNe maNibhAInA ghaNAM vakhANa karyA, paisA paNa temanA nAma upara ghaNA maLyA. adhurI rahelI thelI temaNe ja purI karI. A uparathI zrIyuta maNibhAI zuM mAge che te temanA javAba uparathI ApaNe jANI zakayAM chIe. temane nathI dhananI icchA, nathI nAmanAnI AkAMkSA, temane nathI joItA temanA vakhANu ke nathI temanA pratye daMbhI premanI temane icchA, daMbhI' prema te eTalA mATe kahuM chuM ke ApaNe badhAM temanA najIkanA mitro chIe e dAvo rAkhIe chIe. paNa ApaNe temanI maitrIne keTale javAba Ape che, te te, ApaNe ja ApaNAM hRdaya upara hAtha mukazuM te, samajaze ke tenI maitrI karavAnI ApaNI jarA paNa lAyakAta nathI. zrI maNibhAI mitra mAge che paNa te kevA ? temanAM aNue aNumAM pravezI tenI adhurI rahelI bhAvanA samajI le; banatI utAvaLe tene amalamAM mUkI temane beja halake kare; jaina samAjane batAvI Ape ke temane rAha zuM che temanI sevA zuM badale mAMge che; temanA jIvananA kAryomAM ApaNe badhAM bhAgIdAra banIe, temanI jatI jIndagImAM temanA AtmAne zAnti ApIe ke tamAruM AdareluM ame jarUra purUM karI batAvazuM. ame paNa jana chIe. vadhAre nahIM maNibhAIthI taddana aparicita evA eka bhAI zrI. devacaMda kuMvarajI zAha amadAvAdathI maNibhAI sanmAna thelI mATe rU. 51 mekalatAM jaNAve che ke - zrI. maNibhAI ane mAre kaMI aMgata paricaya nathI, paNa temane huM parAkSa sArI rIte oLakhuM chuM. temaNe agAu ghaNA bhego ApyA che ane koI paNa jAtanI kIrti ke nAmanAnI apekSA vinA sevAnA ghaNA suMdara kAryo teo karatA rahyA che. tethI temanI pratyenA mAnanI khAtara huM mArI taraphathI phula nahi te phulanI pAMkhaDI tarIke uparanI rakama mekalAvuM chuM." akhila hiMda mahilA paraSada (mukhapRSTathI cAlu) nAyaDune mano pharamAvI nathI. mAnapatra bAda judI judI saMsthAo taraphathI sarejinI nAyaDu lagabhaga daTAI jAya eTalA badhA hArane temanA para Dhagale karavAmAM AvyuM hatuM. A prasaMge sarojinI nAyaDunI hAjarI sau koIne bahu preraNAdAyaka thaI hatI. sAthe sAthe temanuM pharajIyAta mauna ApaNI parataMtra dazAnuM tIvrapaNe bhAna karAvatuM hatuM. dareka nAgarikane pitAne vicAro pragaTa karavAne hakka ho joIe. ema chatAM paNa hiMdanA A amUlya nArI ratnane hakka sarakAre chInavI lIdhuM che. A jeTaluM duHkhada che teTaluM AkhA dezanI prajAne mATe bhAremAM bhAre apamAnakAraka che. - pariSadanuM kAmakAja 10 mI tArIkhe savAre puruM thayuM. Aja sudhInI pariSadamAM A paripada sauthI vadhAre mahatvavALI banI. A vakhate jeTalA pratinidhio dezanA judA judA bhAga- 1 mAMthI A pariSadamAM bhAga levA AvyA hatA teTalA pratinidhio AgaLanI koI pariSadamAM AvyA na hatAM. A pariSade sau koine navI zaktinI preraNA ApI che ane aneka mIThAM smaraNo mukI gaI chuM. ApaNe AzA rAkhIe ke zrImatI kamalAdevInA netRtva nIce A pariSadanuM kAmakAja bahu vegapUrvaka AgaLa vadhe ane Aja sudhI pAchaLa rahelI ane ajJAna dazAmAM DubelI lAkha dezabhaginiomAM navI kAryazakita ane cetanAne janma thAya. raMbhAbahena gAMdhI.
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ 218 prabuddha jaina tA. 15-4 44 zrI maNibhAI sanmAna thelImAM phALA ApanAra bhAI bahenanI yAdI 50] zrI. caMdulAla bAlAbhAI nANAvaTI 33 smaraNamAM hA. maNimhena nANAvaTI 54] zrI amRtalAla dalapatabhAi zeThe tamA temanA kuTuMbIjanA taraphathI 251] zrI amRtalAla dalapatabhAI zeTha 10] rUkSmaNI vhena amRtalAla 10],, manubhAi amRtalAla zeTha 51] ,, ratIlAla zeTha 402] zrI tArAcaMda kAhArI tathA temanA dharma patnI taraphathI 301] zrI tArAcaMda kAThArI 10] caMdrAmhena tArAcaMda kAThArI 402 zrI amIcaMda khemacaMda tathA temanA dharmapatnI taraphathI 30] zrI anIca6 khemacaMda 10] zrI maNInhena amIcaMda 301] zrI hemacaMda amaracaMda nI kAM. 30 zrI hemacaMda mehanalAlanI kAM. 25] zrI paramAnaMda kuMvarajI kApaDIyA tathA temanA dharma patnI taraphathI 2003 zrI paramAnaMdabhAI kuMvarajI 5) zrI vijyAnhena paramAnaMda 25] zrI vIracaMda pAnAcaMda 251] zrI ca MdulAla vardhamAna zAha 2023 zrI manubhAi gulAbacaMda kApaDIyA tathA temanA dharmapatnI tarakuthI 151] zrI manubhAi gulAbacaMda 5] zrI jasumatImhena manubhAi 201] zrI kusumamhena jhaverI 201] .. bhagavAnalAla harakhacaMda cImanalAla pI. zAha 31 201] 2013 dhIrajalAla jIvaNuca'da kezarIcaMda 201] meAtIlAla kalyANadAsanI kuM. kezavalAla moMgalaca 201] 20] ,, cadulAla sArAbhAi meMdI 20],, cImanalAla premaca Mda zAha 201] kAntIlAla bhogIlAlanI kuM. >> .. 200) , kakalabhAi bhudarabhAi vakIla . 200] bhogIlAla laheracaMda jhaverI 152] " durlabhajI umedacaMdatI kaMpanI tathA durlabhajIbhAInAM patnI taraphathI 101 zrI durlabhajI umedacaMda parikha 51 zrI vijyA vhena parikha 15] zrI sI. TI. zAha 151] zrI amRtalAla kAlIdAsa 15] zrI maMgaLadAsa lallubhAi 15 zrI lIlAvatIbDena devIdAsa 151] zrI valabhadAsa pulaH mhetA 15] zrI bhIkhAbhAi bhUdarabhAI kAhArI 150] zrI sara maNIlAla bAlAbhAi nANAvaTI 126] zrI vRjalAla dharamacaMda medhANI tathA temanI putrI taraphathI 101] zrI vRjalAla dharamacaMda 25] savItAvhena 112] zrI manasukhalAla hIrAlAla lAlana tathA temanA dharmapatnI taraphathI 10] zrI manasukhalAla hIrAlAla 13, metIbAi manasukhalAla 106] zrI dIpacaMda TI. zAha ane temanA patni taraphathI 10] zrI dIpacaMda TI. zAha 5] zrI tArA mhena dIpacaMda zAha 1023 zrI cunIlAla. ke. kAmadAra ane temanA patni taraphathI 51] zrI cunIlAla. .ke. kAmadAra 5] zrI lIlAvatI vhena cunIlAla zrI padamazI paraze!tamadAsa khAMtIlAla ke. mAdI 1023 1 . J 101] 10 1} 101] 10] 10 1) 101] 101] 1 01] 101] 1 1 10 1] 10 1] 10] 101] 101] 1 0 1] 11] 101] 10 ] 101] 10] 101} 10] 10 1] 101] 101} 101 10] 101 101] 10 1] 10] 11) 32. r w r 17 "2 10] 10 ] 23 33 12 "s .. 23 vm ; 23 33 r ,, 13 ,, 33 .. 12 wr 22 .. sArAbhAI DAyAbhAi suryakAnta prInTIMga presa rameza TreDIMga kArarporezana mANekalAla vADIlAla jhaverI dIvAna bradharsa metIcada gIradhara kApaDIyA zAMtIlAla bhIkhubhAi jhaverI zAMtIlAla hirAlAla mANekalAla amulakharaya mahetA rasIkalAla mANekalAla je. khuzAladAsanI kAM. 10] '' 10] jhaverI zrI cImanalAla mAnacaMdanI kuAM. 10] khI. durlabhajInI kuTuM ,, 1degdeg] 100 37 1 0 1} 10 1] 10] zrI 37 .. 1) 23 ,, jIna sTAra . TI, jI. zAha De. cImanalAla ena. baoNk tehubhAi lAlabhAi gAMdhI ramalAla sI. zAha kAMtIlAla kAradAsa kAMtIlAla dharalAla saralAbDena sumatIcandra viThaladAsa kAlIdAsa dhAdhavajI dhanajI zAha prANalAla viThaladAsa pa rekha ha. maNIlAla narabherAma pArekha jeTAlAla rAmajIbhAI arajaNu khImajInI kAM. 1degdeg saralAbDena sArAbhAI 7] DA. meAhanalAla ela. zAhu bhAnukumAra jaina 51] gAmsa isTa inDIyA TreDIMga kAM. 5. zrI hIrAcaMda dharamazI 11] 51] dhI membe mazIna sToka kR nAnacaMda zAmajIbhAi manasukhalAla kAM. cImanalAla cakubhAI zAha menAbDena nareAtamadAsa dalasukhabhAi trIbhAvanadAsa chaganalAla 9 "3 Do. amIcaMda zAha aMbAlAla ema. parikha bApAlAla Ara. gAMdhI kezavalAla karamacaMda mAdhavalAla hIrAlAla eca. bI. zAha 4 vADIlAla manasukhalAla parikha dhIrajalAla ena. zropha mayAbhAI maNIlAla telI pratAparAya harIlAlanI kuM, mIla sTAra kuM. ratIlAla sI. kAhArI. svarUpaca'da ena. zropha hahahahaha 5] 53 53 51] 51 51] 51] 11] 51 51] 51] 51) 51] 25 23 2] 25] 2] 2] 23 23 21] 23 y y y y y y y y y y y y 25] 23 2] 23 23 21] 20] 23 11] 13 15] 11] 11] 1 11] 11] 1deg] 5] '' b " 31 "" . 23 ,, wr 23 . 25] 25] zrI ,, dr 3, 31 22 "" 22 .. 27 HH H 33 dr 33 32 ' 22 51 2. 13833 (harIlAla za MbhulAla) nathubhAi parIkha tArAcaMda zAmajIbhAI cImanalAla parikha zro muMbai jaina yuvaka sadha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla meAkamacaMda zAha, 45-47 mudraNusthAna : sUrya kAnta tri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbai, 2 maNIlAla vADIlAla nANAvaTI gokuladAsa meAhanalAla jhaverI indumatI aena cImanalAla nagInadAsa zeTha mehanalAla Ara. parIkha nalInIkAnta lakSmIcaMda zeTha DaoN. bhAnubhAi zukala khuzAladAsa jagajIvanadAsa narabherAma meArArajI jhATakIyA maNIlAla jeThAlAla devacaMda kuMvarajI zAha jamanAdAsa amacaMda gAMdhI cekasI bradharsa phulacaMda velajIbhAi kAntAmbrena kasturacaMda jhaverI catrabhuja meAtIlAla gAMdhI hIrAlAla motIcaMda zAha hIrAlAla mulajIbhAI munI ratIlAla vADIlAla zAha nAnubhAi bhIkhubhAi jhaverI TemInA haina baherAma khaMbhAtA cunIlAla catrabhuja kamaLAza'kara pI. joSI DaoN. lAlabhAi esa. 7 cImanalAla pepaTalAla zAha nyAlacaMda jAdavajI eka gRhastha (ha. velAbhAi hAthIbhAi jhaverI) jesI'galAla lallubhAi jhaverI meAhanalAla nagInadAsa jhaverI khImajI mAMDaNa bhUjaparIyA khImada maganalAla veArA kAntIlAla cheoTAlAla ma MgaladAsa nAgaradAsa talasANIyA kAntIlAla DI. kArA e. ramaNalAlanI bhAgIla la amRtalAla jhaverI zAMtIlAla harajIvana zAha ratIlAla bhIkhAbhAI ca MdulAla sakaracaMda vakIla TAlAla trIkamalAla pArekha vakIla amadAvAdavALA eka gRhastha ramaNulAla hIrAlAla ratIlAla mehanalAla dhIrajalAla dhanajIbhAI vinAdacandra je. zAhu pAnubhAi khIyazI kezarIca'da jesI galAla vADIlAla zAlAla zAha lakSmIcaMda lApasIyA ka canalAla talasANIyA abubakara kAdaradIna jhaverI 11 zrI. punamacaMda meAtIcaMda (thelI apAi te vakhate maLelI) dhanajI sTrITa, muMbaI. axi?v=j
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbai jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra Regd. No. B, 4266, prabuddha jena taMtrI : maNilAla makamacaMda zAha, muMbaIH 1 me 1944 semavAra. lavAjama rUpiyA 3 vyavahAra sAdhaka nizcaya sAdhya" (A lekha rAkrakeTanA AgevAna vakIla, sthAnakavAsI jaina samAjanA eka agragaNya vyakti ane Aja kAla jemanA siddhAnta ane anya bahu carcApAtra banI rahela che ane jemanA lIdhe jana thAnakavAsI samAjamAM meTa seja para thame che te zrI kAnajI muninA pramukha anuyAyI zrI. rAmajIbhAI mANekacaMda dozI taraphathI maLe che. A lekha zrI kAnajI muninA mukhya mantavyane spaSTa karatA hoIne ahiM pragaTa karavAMmAM Ape che. prastuta lekhamAM rajI karavAmAM AvelI vicArasaraNI "zubha' ane "zuddha" vace kapAyalA mailika virodhanA pAyA upara racAyelI che. A bAbata dhyAnamAM rAkha vAthI A lekha saraLapaNe samajI zakAze. paramAnaMda). 1 uparanA padane saMsArI lokaeN ke artha kare (4) dudha ane dahIM e gorasanI be virUddha avasthA che. te ApaNe prathama viMArIe.. mATe dudhapaNuM TALyA vinA dahIM tarapha kadI paNa 1 "vyavahAra sAdhaka nizcaya sAdhya" A padano artha le ke javAya ema mAnatA ja nathI. saMsArI kAmamAM sAro kare che. paNa dharmanA kAmamAM ghaNAe 4 A carcAnuM phaLa nIce pramANe AvyuM, viparIta artha kare che. tenuM phaLa e thAya che ke svarUpanI (1) dudhane vyaya thAya te ja dahIne utpAda thAya. (2) ' bhramaNa temane TaLatI nathI ane tevA viparIta arthathI te dudhane vyaya te sAdhaka ane dahIne utpAda te sAya. (3) A bramaNa poSAya che. vAtane TuMkAmAM dudha sAdhaka, dahIM sAdhya ema bolavAnI laukika 2 tyAre saMsArI kAmamAM tene artha le ke zuM kare che te paddhati che. (4) paNa TuMkAmAM besavAnI rItane na samajI zabdo prathama tapAsIe; pachI dharmanA kAmamAM viparIta artha zuM thaI pramANe artha karI kahe ke- dudha rahetAM rahetAM dahIM thAya" te te rahyo che te tapAsIzuM. artha sAro nathI ke saMsArI kAmanuM eka daSTAMta laIe ke jethI samajavuM . 10 have "dudha" zabdane badale "vyavahAra" lakhatAM ane 'dahIM" saraLa thAya. saMsArI kAmamAM "dudha sAdhaka (sAdhana) dahIM sAdhya" ema belatAM loko zuM artha kare che te vicArIe. zabdane badale "nizraya" lakhatAM zuM pariNAma Ave te joIe:4 tyAM e artha kare che ke dudha krame krame dudhapaNuM choDI (1) vyavahAranA pakSane vyaya thAya te ja nizcayane utpAda dahIMpaNu tarapha jAya te dahIMnI zarUAta thaI krame krame dahIMnI karI zakAya. pUrNatA pragaTe. lokonuM laya meLavaNuM nAMkhyA pahelAMja gorasanuM (2) " vyavahArano vyaya sAdhaka" ane "nizcayane utpAda" - ' dudhapaNuM maTADI dahIM karavA tarapha hoya che. dudhanI dazA TaLe teja te sAdhya che. dahIMnI dazA thAya ema mAne che. dudha TaLyA vagara dahIM thAya - (3) tene TuMkAmAM " vyavahAra sAdhaka nizcaya sAdhya' ema nahIM ema samaje che. mATe te dudhanI dazA TaLI dahIM thAya te ja lakhavAnI zAstranI paddhati che. dudha sAdhaka kahevAya. (4) paNa TuMkAmAM besavAnI rItane na samajI zabdo 5 dudha dudhapaNe paDayuM rahe ke dudhanI dazA badalI dahIM pramANe artha karI kahe ke-"vyavahAra karatAM karatAM nahIM thatAM dudha bagaDI jAya te "dudha sAdhaka" kahevAya nahIM. ' nizcaya thAya" te te kharUM nathI. 6 vadhAre spaSTatAthI kahIe te prathama dudha rAkhavAnuM 10 have dharmanA viSayamAM loko je samajatA nathI te nakakI karI chAza nAMkhavAnuM kare te dudhanI dazA palaTI dahIMnI zuM viparIta artha kare che te ApaNe joI jaIe. dazA thaI zake; tethI dudha sAdhaka ane dahIM sAdhya thAya. (1) vyavahAra karatAM karatAM nizcaya pragaTe. - 7 eTale kharI rIte "dudhano vyaya te sAdhaka ane dahIMmAM (2) "vyavahArane vyaya te sAdhaka ane nizcayanuM pragaTavuM praveza te sAdhya" ema thayuM te sAdhya" ema mAnavAne badale vyavahAranuM cAlu 8 saMsAramAM je A padane arthe karavAmAM nIcenI bhale rAkhyA karavuM te sAdhaka ane tema karatAM karatAM nizcaya karatA nathIH pragaTaze ema mAnyA kare che. (1) dudhanuM dudhapaNuM cAlu rahe te hIMmAM javAya ema . (3) jema zabda che temaja artha karavA joie, bIjI mAnatA nathI. rIte karIe te barAbara nathI ema mAnyatA kare che. (2) dudhapaNuM na aTake-dudhapaNuM cAlu rahyA karatAM karatAM (4) mATe jema zabdo che tema artha karatAM "vyavahArane dahIMmAM javAya ema mAnatA nathI. vyaya karatAM nizcaya pragaTe" ema kare nahi. (3) dudhamAM (tenuM dudhapaNuM TALavA mATe) meLavaNa nAMkhyA 12 A cAre mAnyatA deSita che ema upara spaSTapaNe vagara dudha thaI jaze ema mAnatA nathI. samajAvyuM che mATe te barAbara vicArI sAce nirNaya karaze.
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 1-5-44 neTa-dUdha ane dahIM, e be gorasanI eka bIjAthI virUddha (5) zubha ane zuddha eka bIjAthI virUddha nathI ema avasthA che tema vyavahAra e vikArI jIvanI avasthA che, mAnatA nathI, ane tethI zubhanuM lakSa na TALuM to ane zuddha te jIvananI avikArI avasthA che. chAza jema khaTAza . - zuddha tarapha na javAya ema te sAcuM mAne che. che tema zuddhatAne purUSA vyavahAra TALI nizcaya pragaTa kare che 6 A carcAnuM phaLa nIce pramANe AvyuM - ". ema ahIM samajavuM. (ka) zubhanA lakSyane vyaya kare te ja zuddhane utpAda karI 2. uparanI bAbatone ulaTAvatAM jJAnIe zuM dharma zake (vyaya abhAva utpAda=pragaTa) bAbatamAM jANe che te ApaNe have joIe. (kha) zubhane vyaya te sAdhaka ane zuddha utpAda te sAdhya. 1 "vyavahAra sAdhaka nizcaya sAdhya-A padane artha (ga) tene TuMkAmAM "zubha sAdhaka zuddha sAdhya" ema jJAnIo potAnA dharmanA kAmamAM sarakha (sA) kare che. tenuM bolavAnI zAstrIya paddhati che. phaLa e thAya che ke svarUpanI bhramaNa jJAnIone chetI nathI (gha) paNa te TUMkI rIte bolavAnA zabdano artha jema ane satya temane pivAya che. zabda che tema keTalAke karI kahe che ke "zubha karatAM 2 tyAre have dharmanA kAmamAM tene zuM artha jJAnIo karatAM. zuddha thAya." paNa te artha jJAnI puruSa svIkare che te prathama tapAsIe. kAratA nathI, kemake te khare nathI. A 3 dharmanA kAmanI eka vAta laIe-"zubha sAdhaka; zuddha (7) have upara chaThA pArigrAphamAM jyAM "zubha zabda lakhe sAdhya" tene arthe jJAnIo zuM kare che te vicArIe. je je che tyAM ApaNe "vyavahAra ane "zudhdha" zabda lakhe che tyAM hAla huM karuM chuM tene badale have mAre bIjuM karavuM che, e nizraya" lakhIzuM ane zuM pariNAma Ave che te joIe. tene khyAla hoya che. tethI roja roja navuM AgaLa karatAM (ka) vyavahAranA lakSyane vyaya kare te ja "nizcayana judI jAtanuM) kare, junuM mukI de to navuM karAya. zubha mukI utpAda karI zakAya. daIe te zuddha karAya ane tyAre "zubha sAdhaka' kahevAya. je (kha) vyavahArane vyaya sAdhaka ane nizcayane utpAda zubhamAM paDaye rahe to 'zubha sAdhaka' kahevAya nahIM, paNa zubha te sAdhya. sAdhya kahevAya, (ga) tene TuMkamAM "vyavahAra sAdhaka, nizcaya sAya" ema zubha choDI zuddha karavuM che ema prathama nakakI karI zuddha belavAnI zAstrIya paddhatti che. karavAnI zarUAta kare te "zubha sAdhaka zuddha sAdhya thAya che. (gha) paNa te TuMkI rIte lakhavAno artha jema zabda che tyAre ahIM jJAnIoe "zubha sAdhaka zuddha sAdhya" ene artha tema karIne keTalAka kahe che ke "vyavahAra karatAM karatAM (bUtapaNe) e karyo ke zubha choDI zuddhamAM praveza karuM chuM nizcaya thAya" paNa te artha jJAnI puruSa svIkAratA tyAre zubha sAdhaka ane zuddha sAdhya thAya che. temAM zuddhamAM praveza nathI. kemake te khare nathI. karavAnI dRSTi ane zubhane cheDavAnI dRSTi (buddhi) che. tene 8 have sAtamA pArIsAphamAM lakhelI bAbatone dharmanA zAstranI paribhASAmAM spaSTapaNe (koI paNa garbhita rAkhyA vagara) kAmamAM jJAnI zuM savaLo artha kare che te ApaNe kahIe te "zubhane vyaya te sAdhaka ane zudhdhamAM praveza te joI jaIe. sAdhya" ema thayuM. 4 dharmamAM jJAnIo te padane artha karavAmAM bhUla karatA (ka) vyavahAra karatAM karatAM nizcaya pragaTe ja nahiM. (kha) vyavahArane vyaya te sAdhaka ane nizcayanuM pragaTavuM te nathI te have jaNAvavAmAM Ave che. sAdhya ema mAnIne vyavahArane cAlu rAkhyA karavuM te (ka) zubha karye rAkhuM, zubha karate nahIM aTakuM te zudhdhamAM sAdhaka ane nizcaya keIka divasa pragaTaze ema mAnyA javAze ema mAnavAnI bhUla karatA nathI. (kha) zubha karye rAkhuM-zubha karatAM karatAM zudhdhamAM javAze karatA nathI. (ga) zAstranI lakhavAnI paddhatti upara kahI che ema ema mAnavAnI bhUla karatA nathI. mAnavuM barAbara che. jema zabda che tema arthe (ga) zubhane choDI zuddhamAM javAnuM nakkI nahIM karuM te paNa ahIM nathI. zAstra TuMkAmAM lakhe. zuddhamAM javAze ema mAnavAnI bhUla karatA nathI. (), jema zabdo lakhyA che tema artha karatAM "vyavahAra (dha) zubha ane zuddha e ekabIjAthI virUddha che ema jJAnI karatAM karatAM nizcaya thAya" ema karavo joIe, ema mAne che. ane tethI zubhanuM lakSya TALyA vinA zuddha tarapha javAya ema mAnavAnI bhUla karatA nathI. mAnIe to bhagavAnanuM kathana uthApyuM kahevAya. 5 have teja vAtane ulaTAvIne bIjI rIte jaNAvIe 8 uparanI cAre mAnyatAo sAcI che ema je pArA te jJAnI sAcuM zuM jANe che te batAvavAmAM Ave che. (7) mAM vigata lakhI che te vicAratAM taTastha jIvene jaNAya (ka) zubha karyo na rAkhuM, zubha karatA aTake te zuddhamAM | vinA raheze nahIM. javAze ema te sAcuM mAne che, zuddha bhAvano purUSArtha | neTa-jIvanI azubha avasthA sAdhaka ane zuddha avasthA karatAM pahele samaye badale tyAre zudhdhanI zarUAta sAdhya ema belAtuM nathI, kemake azubhane vyaya thatAM zubha thAya che. avasthA pragaTe che paNa zuddha pragaTatI nathI. A uparathI samajavuM (kha) zubha rthe na rAkhuM, zubha karate karate baMdha paDuM, ke "vyavahAra sAdhaka nizcaya sAdhya" athavA "zubha sAdhaka zuddha zubha ghuMTavAnuM kartApaNuM huM aTakAvuM te zuddhamAM avasthA sAdhya" ema jyAM kahevAmAM Ave che tyAM "sAdhakane javAze ema te sAcuM mAne che. artha 'vyaya' ane "sAdhyane artha "utpAda' thAya che. chAzano (ga) zubhane choDI zuddhamAM javAnuM nahIM karuM te zuddha artha ahIM chavane zuddhatA taraphane purUSArtha le. tarapha javAze ja nahIM ema te sAcuM mAne che. rAmajI mANekacaMda dozI
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-5-44 prabuddha jaina nyAtanA nyAya. vara marA, kanyA maro, gAranuM tarabhANuM bhare !" nyAtA AjakAla kevA nyAya cukave che ane tenA panAre. paDelAne kevI rIte daDe che te bAbatane bahu sUcaka khyAla ApatI nIcenI ghaTanA bhAravADa jaina vikAsa'mAM mULa pragaTa thayelI te jyotirdharamAMthI nIce avatarita karavAmAM Ave cheH-- "sAdarI gAmanA rahevAsI zrI lAlacaMdajI rAMkAnA putranu zrI. umedamala telIsarAnI putrI sAthe lagabhaga dazeka varSa upara sagapaNa thayuM hatuM. kanyA ummara lAyaka thavAthI temanAM lagna karavAnA vicAra banne pakSa taraphathI karavAmAM Avye. zrI. lAlacajI rAMkAnA putra kAlanAmAM zrI pArzvanAtha umeda jaina bAlAzramamAM rahI abhyAsa karate hatA. te chekarAte lagnanI khabara paDatAM teNe lagna karavAnI nA kahI. te pachI keAkarAnA pitA ane satakacacha nAme eka khIjA gRhastha chekarAne samajAvavA mATe AlAzramamAM gayA. chekarAne temaNe bahu samajAvyA. dhyAh pazu karyuM. parantu chekarAe kahyu ke mArI uMmara lagna mATe hajI nAnI che, huM lagna karavA mATe yogya nathI. eTale echAmAM ochAM be varSa sudhI te huM lagna nahi karUM. A pramANene chevaTane javAba AkarAe potAnA pitAne ApyA. A hakIkata batI tyAre zALAnA mukhya saMcAlaka zrI. dbhAjI hAjara hatA. chekarAnA chevaTanA javAba sAMbhaLI, zrI. lAlacaMdajI nirAza thai dhera pAchA pharyAM, ane kanyAnA pitAne A samAcAra jaNAvyA. kanyA uMmaralAyaka thai hAvAnA kAraNe kanyAnA pitA e varSa sudhI tenu lagna mekuk na rAkhavA icchatA hovAthI temaNe A sagapaNa rada karavAnI marajI jaNAvI. potAnA putranI uMmara temaja be varSa sudhI rAha jovAnI bAbata dhyAnamAM lai zrI. lAlacajIe paNa sagapaN rada karavAnI vAta maMjUra rAkhI. banne vahevAiee rAjIkhuzIthI ane paraspara samavruta karIne dhareNAMlUgaDAM vagere leNadeNanA vyavahAra sakelI dane A sagapaNa rada karyuM. ane potapetAnI rAjIkhuzIthI sagapaNu rada karavAmAM Avyu che evu lakhANa arasaparasa karI dIdhuM. thoDA vakhata pachI e ja chekarAne zrI. bhUramalajI rAMkA nAmanA gRhasthe kheALe lIdhe, ane e cheAkarAnuM sagapaNuM zrI. bhUramalajIe te ja gAma sAdarInA zrI. hukamIcaMdanI dIkarI sAthe karyuM. sabhA A banAva banyA pachI goDavADa paMcAyatanI varakAAjImAM bharavAmAM AvI. e sabhAmAM zrI. umedamalajI telIsarAeM sagapaNa teADavAnI phariyAda peAtAnA taraphathI karI. A phariyAda uparathI sane 1943nI ge|DavADa pacAyate nyAya (?) karIne nIce mujaba cukAdo ApyA:-~ (1) zrI lAlaca MdrajI rAMkA (chekarAnA pitA) maiM sagapaNuM tADavA mATe rU|. 1101 nA 6Da. (kanyAnA pitA) ne (3) zrI. bhUrabalajI rAMkA (karAne jemaNe kheALe lIdhe) ne chekarAnu navu sagaNuM karavA mATe rUA. 401 nA daMDa (4) zrI. hukamamIcaMda jerUpajIne bhUramalajInA khALe lIdhelA putranI sAthe potAnI putrInuM sagapaNa karavA mATe rUA. 101 nA daMDa. (2) zrI. umedamala telIsarA sagapaNuM teDavA mATe rUA. 51 te daMDa jaina zve. mU. kAnpharansanI akhila hiMdu samitinA TharAva. 'jaina samAjanI sarvAMgI unnati karavAnA uddezathI sthApAyela zrI jaina zvetAMbara kAnphransa jaina samAjanA sarva pakSAnI pratinidhisvarUpa sasthA che. keTalAka samayathI pravartI rahelI kaDavAza ane kusaMpa dUra karavAnA prayatno karavA temaja saMgIna ekatA sthApavAnA prayatno karavA konpharansanA niMgALA adhivezanamAM konpharansanA pramukhazrIne TharAva naM. 14 dvArA keTalAka adhikAra apAyelA che. te pachI mAlegAma mukAme keTalAka hitaciMtaka badhuonA prayAsathI aikaya samitie muMbaimAM tA. 9-1-42 nA rAja maLI ke TharAveA uparakata hetu sAcavavAnI dRSTie pasAra karyA che, je kAnphransane pasAra karavA mATe meokalavAmAM Avela che. kensanI tA. 7-4-43 nI sthAyI samitie baMdhAraNanI maryAdAmAM rahIne uparakata TharAveAnA hArdane svIkArI e TharAveA nIce pramANenA pasAra karyA che. (1) vaDedarA rAjye sagIra sanyAsa dIkSA pratibaMdhaka kAyadA pasAra karyo tyAra pachI sAdhu sa Mmelane amadAvAda mukAme sane 1934 mAM dIkSA saMbaMdhI rAva karelo che ane te harAvane zrI * jaina zvetAmbara kAnpharanse muMbaimAM maLelA sane 1934 nA adhivezanamAM satkAryo che, te lakSamAM lai, sthAyI samitinI AjanI maLelI sabhA, vaDedarA rAjyanA majakura kAyadA mATenI nibaMdha aMgenI peTA samitinA riporTa anusAra tA. 17-931 nI kAryavAhI samitie te kAyadAne anumAdana ApavAno TharAva karelA te saMbadhI keTalIka gerasamajutI utpanna thai che, te dhyAnamAM lai ane ekaya samitie karela sucanA dhyAnamAM lai, AjanI sabhA te TharAva rada kare che ane sAdhu sa Mmelane karelA dIkSA saMbaMdhI TharAvane vadhAvI le che. (2) zrI jaina zvetAmbara kAnpharanse Aja sudhI jaina dharmanA siddhAMta anusAra kAryavAhI karelI che te dhyAnamAM lai A sabhA paNa jaina samAjane bhArapUrvaka bhalAmaNa kare che ke jaina dharmanA siddhAMte je pramANe mAnya rakhAtA AvyA che te pramANe jaina saMsthAe tene mAnya rAkhaze ane tenI virUdhdha kaI karaze nahi. tapazcAt aikaya samitinA TharAvo saMpUrNa akSarazaH pasAra karavAthI samAnjhennatinA kAryo mATe sarva pakSeAnA sahakAranI zakayatA jaNAtAM A akhila hiMda jaina, zve. kenpharansa samiti aikaya samitinA nIce darzAvelA ane TharAveA saMpUrNa akSarazaH svIkAravA kaoNnpharansanA AgAmI adhivezanane AgrahapUrvaka bhalAmaNa kare che. ane adhivezana tAkIde khelAvavAnI tajavIja karavA konpharansanI sthAyI samitine vinaMti kare che. (A banne TharAve| A aMkanA agralekhamAM ApavAmAM AvyA che. (5) zrI. sesamalajI paramAra je A sagapaNu radda thayuM te vakhate pAse beThelA hatA temane! (pAse besavA mATe mATe ?) rUA. 51 nA daMDa. A cukAdo jJAtisudhArAne kAraNe karavAmAM Avyo che. evu A paMcAyatanI sabhAmAM khAsa jAhera karavAmAM AvyuM hatuM ! badhA pakSeAnI pAsethI jJAtipaMce A nimitte kula rUA. (1700) daMDanA vasula karyo !
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina sassa ANAe unadie mehAnI sAraM tarati / satyanI ANumAM rahenArA buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. prabuddha jaina satyapUtAM vadedvAcam me 1 jaina zve. mU. kAnpharansanI pIchehaTha 'kAyade Ajhama' zeTha kasturabhAinA digvijaya! tA. 15-4-44 nA rAja surata khAte maLela zrI jaina ve. mU. kAnpharansanI akhila hiMda samitinA adhivezanamAM pasAra thayela TharAva A aMkamAM anyatra prasidhdha karavAmAM Avyo che. A TharAvanu mahatva samajavA mATe keTalIka aMtinAsika vigate ahiM' raju karavAnI AvazyakatA che. 1920 thI 1930 daramiyAna ve. mU. jaina samAjamAM ayeAgya dIkSA ane khAsa karIne bALadIkSA virUdhdhamAM khuba ugra AMdelana cAlI rahyuM hatuM. te mAMdolanane 1930 nA phebruArI mAsamAM maLela jInaeNranI kAnpharansamAM jabarajasta paDadhA paDayA hatA. jaina sAdhue game tene game te rIte dIkSA Ape temAM kAMi paNa prakAranuM kAinuM paNa niyamana heAvuM na joiee evA mata dharAvanAra eka moTA sthiticusta varga ubhuM thaye| hatA ane muni rAmavijayajI je hAla vijayarAmacaMdrasUrInA nAme eLakhAya che. teo te varSenA netA hatA. A vargamAMnA keTalAka lokeA jInnara kenpharansamAM ayogya dIkSA sabaMdhamAM kaze paNa TharAva thavA na devA te hetuthI sArI sakhyAmAM jInsera kendaransa upara AvI pahu McyA hatA, paNa peAtAnA hetu bara AvI zake ema nathI. ema mAluma paDavAthI nirAza banIne pAchA cAlI gayA hatA ane jIngera kAnse yogya dIkSAne virAdha karatA ane A bAbatamAM sthAnika sadhAnA niyamananI AvazyakatAnI bhalAmaNu karatA TharAva karyo hatA. te vakhatathI sthiticusta varga je zAsana pakSanA nAmathI eLakhAvA lAgyA hatA te kAnpharansathI vimukha banyA ane sudhAraka varga je yuvaka pakSanA nAme eLakhAvA lAgyo tenuM kAnpharansanI kAryavAhI upara amuka aMze prabhutva sthapAyuM. tyAre pachI vaDedarA rAjye bALadIkSAnI aTakAyata . karanArA kAyadA te rAjyanI dhArAsabhAmAM raju karyAM ane kAnpharansanI muMbaimAM maLatI sthAyI samitie keTalAka sudhArAvadhArA sucavavA sAthe te kAyadAne samagrapaNe anumedana ApyuM. 1931 mAM vaDAdarA rAjye upara jaNAvela kArya maMjura karI amalamAM cUkayo. jaina samAjamAM eka bAju bAladIkSA sAmenA Andelane khuba jora pakaDayuM hatuM. khIjI bAjue AvI dhArmika bAbatamAM kAI paNa rAjya stakSepa kare te jaina samAjanA meATA bhAgane aNugamatI vAta thai paDI hatI. 1934nA mArca mAsamAM amadAvAda khAte ve. mU. samAjanA ghaNAkharA mukhya AcA ane sAdhuonu eka sa Mmelana bharAyuM. A samelane vaDedarA rAjyanA kAyadAno virodha karyo, paNa sAthe sAthe bALadIkSA upara aMkuza mUkatA keTalAka niyamA svIkAryAM. muni sa'mezvananA A bAbatane lagatA TharAveA sudhAraka athavA te yuvakapakSa je prakAranA dIkSA saMbaMdhI sarvAMgI niyamananI apekSA rAkhatA hatA te dhoraNe te pakSane khIlakula sataiSakAraka nIvaDayA nahi. khIjI bAjue je 1944 tA. 1-5-44 sAdhu varga A bAbatamAM kazuM niya mana ke niyaMtraNa ja na joie evI manedazA dharAvatA hatA te varge ATaluM paNa niyamana svIkAravAnI taiyArI dAkhavI e jaina samAjanA meTA bhAgane bahu AvakAradAyaka lAgyuM ane e dheAraNe 1934nA me mAsamAM muMbai khAte De. amIcaMdanA pramukhapaNA nIce maLela jaina yuvaka pariSade muni saMmelananA harAveAne asateASakAraka tema asvIkArya jAhera karyo jyAre te ja arasAmAM maLela jaina zve. mU. kenpharansanA adhivezane keTalA sudhArAvadhArA sUcavavA sAthe muni sa'menanA harAvAne AvakAra ApyA. Ama muni sa Mmelanane ane tenA TharAvene ThIka ThIka mahatva ApavAmAM AvyuM. paNa kamanasIbe e muni sa Mmelana advitIya banyuM eTale ke te samelananu' tyArathI Aja sudhImAM juM adhivezana maLavA pAmyuM ja nahi ane te sa MmelananA DarAvAnA tA te upara sahI karanArA keTalAka mukhya mukhya AcAryoe turata ja chaDecoka bhaMga karavA zarU karyAM je bhaga Aja sudhI cAlu ja che. muni sa Mmelana ane tenA harAvA Aje kevaLa bhUtakALanI ghaTanA anI gai che. surata khAte tAjetaramAM bharAyela jana zve. mU. kensanI akhila hiMda samitinA dIkSAne lagatA TharAvanI A pUrva bhUmikA che. kAnsanA 1934 nI sAlanA adhivezana pachI kenda ransa lagabhaga suptaprAya dazAmAM zvAsa kheMcI rahI hatI. keTalAka jaina sAdhuoe sthaLe sthaLe kAnpharansa virUdhdha satyAsatyanI jarA paNa apekSA rAkhyA sivAya ve teve gadA pracAra karye rAkhyA hatA. ANaMdajI kalyANajInI peDhI ane tenA pramukha kAryakartAonI kAnpharansa pratye karaDI najara eka sarakhI cAlu hatI. kAnpharansanA sUtradhArAnI kArya zakita tema ja te saMsthA khAtara Atmabhega ApavAnI zakita bahu ja maryAdita hatI. pariNAme keAnsa zINuM vizISNu dazAmAM potAnuM jIvananAva haMkArI rahI hatI. Akhare 1940 nA DIsembaramAM ni MgALA khAte kAnpharansanuM adhivezana maLyuM ane loka lAgaNIne pAtAne anukuLa banAvavAnA hetuthI te kAnpharansamAM kAi paNa vivAdAspada rAve hAtha dharavAmAM na AvyA paNa mAtra keLavaNIpracAra ane ekArI nivAraNanA prazno upara ja e karanse potAnu dhyAna ekatrita karyuM. e konpharanse jaina samAjamAM ekatA sAdhavA mATene ane konpharansathI vimukha banelA vargane potA tarapha vALavA mATe jarUrI prayatnA hAtha dharavAne harAva karyo. te harAvanA anusadhAnamAM mAlegAMva khAte 1941 nA eprIla mAsamAM siddhAcaLajInA citrapaTanuM uddaghATana karavAnA prasaMganuM nimitta upasthita thatAM zve. mU. samAjanA keTalAka AgevAna gRhasthane ekatra karavAmAM AvyA. A mAlegAMva vakhate maLelI sabhAmAM yuvaka pakSanA koipaNa AgevAnone nimaMtraNa ApavAmAM AvyuM nahAtu. A sabhAmAM zeTha kasturabhAi lAlabhAInA pramukhapaNA nIce aikaya samiti ubhI karavAmAM AvI. aikaya samitimAM zAsana pakSa athavA tA yaMga mensa jaina sesAyaTI pakSanA AgevAnA temaja kenpharansanA madhyastha vRttinA gaNAtA keTalAka AgevAnAne samAveza karavAmAM AvyA paNu A aikaya samitimAM paNa yuvaka pakSane sarvathA bahiSkRta rAkhavAmAM AvyA. prastuta aikaya samiti 1942 nA jAnyuArI mAsamAMnI navamI tArIkhe mubaI khAte ekatra thaI. te samitinI sabhA mahAjananA meLA jevI hatI. carcAmAM kalAkAnA kalAko pasAra karyA bAda Akhare badhAnI vatI TharAvA dhaDavAnuM kAma zeTha kasturabhAi lAlabhAti tathA zrI suracaMdabhAi purUSottama badAmIne soMpavAmAM AvyuM. e banne gRhasthAe khe TharAva dhaDayA ane hAjara rahelI maMDaLInI e TharAvA upara sahI
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA 1-5-44 S pasAra karyo tyAra pachI sAdhu saMmelane amadAvAda mukAme sane 1934 mAM dIkSA saMbaMdhI TharAva karelo che, ane te TharAvane zrI jaina zvetAmbara konpharanse muMbaImAM maLelA sane 1934 nA adhivezanamAM satkAryo che, te lakSamAM laI, sthAyI samitinI AjanI maLelI sabhA, vaDodarA rAjyanA majakura kAyadA mATenI nibaMdha aMgenI peTA samitinA rIporTa anusAra tA. 17-9-31 nI kAryavAhI samitie te kAyadAne anumodana ApavAno TharAva karelo te saMbaMdhI keTalIka gerasamajutI utpanna thaI che, te dhyAnamAM laI ane ekaya samitie karela sucanA dhyAnamAM laI, AjanI sabhA te TharAva rada kare che ane sAdhu saMmelane karela dIkSA saMbaMdhI TharAvane vadhAvI le che. levAmAM AvI. tyAM hAjara rahelA konpharansanA AgevAnoe paNa A TharAne saMmati ApI. A TharA nIce mujaba hatA. TharAva 1. zrI jaina che. mUrtipUjaka konpharansa sane 1934 mAM amadAvAda mukAme sAdhu saMmelane karelA dIkSA saMbaMdhI TharAvane vadhAvI le che ane teNe (kanpharaMse) athavA tenI bIjI koI paNa peTA-mamitie karelA vaDodarA rAjyanA dIkSA saMbaMdhInA ane bIjA dIkSA saMbaMdhInA TharAve AthI rada kare che." A TharAva zrI jana bhave. kanpharaMse pAsa karavAnuM che. TharAva 2. eya samiti jana samAne bhArapUrvaka bhalAmaNa kare che ke jaina zvetAMbara mUrtipUjaka dharmanA siddhAnta ane pracalita anukane je pramANe mAnya rakhAtA AvyA che te pramANe jenA saMsthAe tene mAnya rAkhaze eTaluM ja nahiM paNa tenA adhikArI ke dhedAro taraphathI tene hiNapata pahoMce tevuM belavAmAM ke lakhavAmAM Avaze nahiM." * A TharAva zrI jaina zve. konpharansa ane dhI yaMgamensa na sAITIe pAsa karavAnuM che. A TharAva konpharansanA AgevAnoe kanpharaMsanI sthAyI sami- timAM pasAra karAvavA ane pasAra na thAya te e AgevAnoe rAjInAmuM ApavuM evI paNa kabulAta temanI pAsethI levAmAM AvI hatI ema jaNAvavAmAM Ave che. tyAra bAda 1843 nA eprIla mAsamAM kAma karansanI sthAyI samitinI sabhA belAvavAmAM AvI. e sabhAmAM A harAve enA e svarUpe pasAra karavA sAme jAta jAtanA vAMdhAo raju karavAmAM AvyA. pahele TharAva agya dIkSA saMbadhe junnara konpharanse pasAra karela TharAva rada karavAnuM jaNAve che. vaLI e TharAva konpharanse pasAra kare ema mAMgaNI karavAmAM AvI che. A badhuM sthAyI samitinA pradezanI bahAra jatuM mAluma paDayuM. vaLI dIkSA saMbaMdhamAM karelA karAve rada karavA hoya te kare, paNa nAmazeSa, rahela muni saMmelana ane tenA TharAnuM oTha zA mATe? bIje TharAva te aNadhArI dizAethI thayelA dhaDAkA jevuM hatuM. sthiticusta varganI mULa mAMgaNI te muMbaInI sthAyI samitie vaDodarAnA bALadIkSAne lagatA kAyadAne ApelA anamedanane pAchuM kheMcI levA puratI ja hatI. paNa A te AMgaLI ApatAM paMce ane pAMca ApatAM kAMDuM karaDavA jevI ghaTanA banI hatI. A rIte aikaya samitinA TharAva ghaDanArAoe pitAne soMpAyelA kAryane purepuro lAbha uThAvyuM hatuM. mAMgavuM te pachI adhurUM zA mATe mAMgavu? A bIje TharAva kaeNnpharansa sAthe joDAyelI vyakitaonA vicArasvAtaMtrya upara aNadhAryo ane aNuci kApa mUkato hate. evuM niyaMtraNa mUkavAne sthAyI samitine zuM hakaka che? vaLI pracalita anuNAnonI virUddha kAIthI TIkA thaI zake nahi e paNa ghaNAne asvIkAryuM hatuM. jaina saMsthAonA adhikArIo upara AvuM baMdhana mUkavAne konpharansanI sthAyI samitine zuM hakaka che e prazna paNa ubhuM karavAmAM AvyuM.. A badhuM vicAranAM sthAyI samiti pitAnI maryAdAmAM rahIne karI zake tevA ane ema chatAM ekaya samitinA TharAvo pAchaLa rahelA muddAo ane bhAvanAnuM jarUrI samarthana kare evA be TharAva konpharansanI muMbaInI sthAyI samitie pasAra karyA je nIce mujaba che, ne ga TharAva 1, vaDodarA rAjya sagIra saMnyAsa dIkSA pratibaMdhaka kAyado zrI jaina zvetAmbara konpharanse Aja sudhI jene dharmanA siddhAMta anusAra kAryavAhI karelI che, tema chatAM aikaya samitie sucanA karelI che te dhyAnamAM laI A sabhA paNa jaina samAjane bhArapUrvaka bhalAmaNa kare che ke jena dharmanA siddhAMte je pramANe mAnya rakhAtA AvyA che te pramANe jaina saMsthAo tene mAnya rAkhaze ane tenI virUddha kaMi karaze nahiM. A karAve zeTha karaturabhAI upara ravAnA karavAmAM AvyA ane aikya samitinA kAryane AgaLa vadhAravA zeTha sAhebane vinaMti karavAmAM AvI. sthAyI samitie dIkSAne lagatA TharAvamAM vaDodarAnA kAyadAne pote ApeluM anumodana pAchuM kheMcI laIne eka meTI pIchehaTha karI hatI je yuvaka pakSane kaI rIte mAnya nahAtI ane e rIte konpharanse aikaya samitinA kAryane sAtha ApavAmAM purepurI tatparatA dAkhavI hatI. paNa zeTha kasturabhAIne AthI saMtoSa thAya tema nahotuM. zeTha sAhebe joyuM ke aikya samitinA TharAvo zabda zabda pasAra karavAmAM AvyA nathI. eTale pachI temanA mATe bIjuM kartavya raheja zAnuM? konpharansa taraphathI A bAbatamAM yAdI ApanArA kAgaLo lakhAyA paNa teozrI javAba zenA Ape? konpharansanI muzkelI samajavA prayatna kare, ubhI thayelI maDAgAMThamAMthI mArga kADhe ane sau vacce haLImaLIne samanvaya sAdhe e bIjA. zeTha kasturabhAIne kenpharansa sAthe saMbaMdha dharAvatA aikaya pravRttinA mukhya saMdezavAhako tema ja bIjA - AgevAne maLyA ane konpharansanI agavaDa, baMdhAraNIya muzkelI temaja eka pakSane levA jatAM bIjA pakSane gumAvavAnI saMbhAvanA vagere bAbato temaNe raju karI. paNa zeTha kasturabhAIe bIjI kazI vAta sAMbhaLavAnI cokhkhI nA kahI. temaNe te eka ja javAba Apyo ke aikaya samitinA ho akSaraza: pasAra kare athavA te e TharAvane saMmati ApanArA kenpharansanA sabhya rAjInAmuM Ape. A temane eka ane acuka Adeza hato. kAM to kenpharansanuM nAka kApa athavA te kenpharansane gaLe phAMse gho. A temanA Adezane sAra hate. uttarottara zIrNa vizIrNa thatI jatI konpharansa AgaLa paNa Akhare jANe ke be ja vikalpa AvIne ubhA rahyA hatA. kAM to svatvanI rakSA karatAM Atmavisarjana karavuM athavA pitAnuM nAka kApIne jIvAdorI laMbAvavI. A manodazAmAM surata khAte jaina ve. me, konpharansanI akhila hiMda samitinuM adhivezana maLyuM ane e adhivezane aiya samitinA ne akSarazaH 5sAra karavA konpharansane bhalAmaNa karavAne harAva karyo ane eka TharAva ekamata virUdhdha lagabhaga sarvAnumate pasAra karavAmAM AvyA. A rIte jaina ve. mU. konpharansa Aja sudhInA lAMbA AyuSya daramiyAna kadi
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina nahiM karelI evI aitihAsika pIchehaTha karI ane e pIchehaThanA suyaza zeTha kasturabhAine prApta thaye . tithicarcAmAM maMLelI niSphaLatAno badalo A rIte zeTha kasturabhAIne kAnpharansa prakaraNamAM maLI gayA. madArInA hAthamAM sarpa Ave ane tenI jhera sadharatI dADhA kuzaLatApUrvaka madArI kheMcI kADhe ane sarpane nirviSa eTale kharI rIte nirvIya banAve tevI ja kArya kuzaLatAthI zeTha kasturabhAi kAnpharansane sthiticusta pakSanI dRSTie nirvidha ane jaina samAjanI dRSTie nirvIya banAvavAmAM saphaLa nIvaDayA. jo ke suratamAMnA TharAva haju AkhI kAnpharansane lAgu paDatA nathI ema chatAM paNa e rAva kAnpharansanA AgAmI adhivezanamAM pasAra thavAne emAM kai zakAne sthAna che ja nahi. akaya samitinA karAvAne maLelI anumati kAnpharansanI AgAmI pravRttimAM sudhArako mATe-pragatizIla yuvA mATe-kazuM sthAna rahevA detI ja nathI. je yeAgya dIkSA. sAmenI laData Aja sudhI yuvA laDatA AvyA che te laData athavA te te praznanI carcAne have kanpharansamAM sthAna rahetuM nathI. aikaya samitine bIjo TharAva yuvAnA meDhe tALuM mAre che ane mananI vedanA manamAM zamAvavAnuM kahe che. AgAmI kAnpharanse have dezivaratidharmArAdhaka samAjanI eka meTI AvRtti banavAnuM ja rahyuM. suratanA TharAva ane temAMthI kapAtA pariNAmeAnA sAra A che. mAja sudhI eka mahatvanA varga kAnpharansathI vimukha rahIne kAnpharansa upara phAve tevA prahAra karI rahyo hatA. temane kAnsa tarapha vALavAnA vicAra ke tevA prayatna ucita temaja Avazyaka hateA. aikaya sAdhanAnI hIlacAla peAtAne mAthe laine je Ama tema karI rahyA hatA temanAmAM temaja aikaya samitimAM nimAyelA kAnpharansanA AgevAnAmAM hIMmata, daDhatA temaja duradezI hata ane zai kasturabhAimAM junA temaja navA, sthiticusta temaja sudhAraka, zAsanapakSa temaja yuvaka pakSane ekatra karavAnI sAcI niSThA hatI te| . jarUra evI yojanA thaI zakI hata ke jethI ekanA bhAge khIjAne praveza karAvavAnu kamanasIba pariNAma na Avata. kAraNa ke vicArA kAinA game tevA hAya tepaNu kAmane lagatI evI aneka kalyANakAraka pravRttio che ke jemAM badhA hAthehAtha mIlAvIne sAthe maLIne kAma karI zake che ane kAmanA kAryone AgaLa vadhArI zake che. paNa A icchA ke niSThA zeTha kasturabhAImAM hAya eNma mAnavAne kazu ja kAraNa nathI. jo ema te te aikaya simatinA TharAvanA akSarazaH pasAra karAvavAnI haTha temaNe pakaDI ja na hata. bIjAne paNa A bAbatanI bahu ciMtA hAya ema suratamAM je joyuM ane sAMbhaLyu te uparathI mAluma paDatu nathI. pariNAme je banavAnu hatu te banI gayuM ane kAnpharanse Aje navA mArge pAtAnuM prayANa zarU karI dIdhuM. 711. 9-4-88 jaDa kharekhara ghaNI uMDI che; sAdhuoe kenphransa sAme khuba mele pracAra karIne kenpharansa pratye sAmAnya samAjamAM sArI rIte agame keLavyA che. sAmAnya varga kAnpharansa pratye kAM te udAsIna che athavA virUdhdhatA dharAve che. tene anukuLa banAvavA mATe kendro vetasItti svIkArIne sthiticusta varSAMte amuka rIte saMteSyA sivAya chuTako nahAtA. paristhiti AvI hevAthI kAnpharanse je kAma karyuM che te kenpharansanA vyApaka ane leAkazAsita svarUpane zAremAM bhAre hAnikartA heAvA chatAM te sivAya te" mATe bIjo kAI mArge nahotA eTaluM kabula karyA sivAya cale tema nathI. AjanI kenkasanA AgevAne nabaLA hatA; yuvakAnA joie teTalA saraMgIna TakA naheAte. tethI AjanI kAnpharasane dizA badalyA sivAya chuTako naheteA. ke ndrarasane vadhAre TekIlA AgevAne maLyA hatA kenpharaMsanI svarUpAna svIkAravAne badale tenuM visarjana vadhAre AvakAradAyaka lekhata. paNa TekIlApaNuM sAdhAraNa rIte ApaNA lohImAM che ja nahi, tethI je kAi banyu che. tenA garbha mAM koi zubha pariNAma nirmita haze ema samajIne jaina samAje AjanI vastusthiti svIkArI levI rahI. ApaNe icchIe ane prArthIe ke samAjanI je pratIti konpharanse gumAvI che te pratIti pAchI meLavIne kenka ransa vadhAre prANavAna bane ane kAma temaja dezanA kalyANanuM vizeSa ane vizeSa saMvardhana karatI thAya. paramAnada, lAMbI dRSTie vicAratAM kAnpharansanI akhila hiMda samitigme je nirNaya lIdhA che te AdarzanI daSTie-svamAna ane svatvanI dRSTie hINapatabharelA che ema chatAM paNa e nirNuya kevaLa svAbhAvika lAge che ema kahIe to khoTu nathI. svatvanI rakSA karatAM jIvatarane vaizya jAtie haMmezAM vadhAre vahAlu gaNyu che ane nAnI konpharansamAM Akhare te vaizyavRttinuM ja prabhutva svIkArAya emAM navAI pAmavA jevu kazuM che ja nahi. kAnkuransane Takavu' hAya te| AjanA sayogomAM pIchehaTha karavA sivAya tenA mATe khIjo koi vikalpa nahatA. jo zeTha kasturabhAie icchayuM hata te A pIchehaTha ochI nAmezI ane hINapatabharelI banI zakI hata. paNa peAtAnA TakAva mATe pIchehaTha te kAransa mATe anivArya hatI ja samAjamAM sAMpradAyika sthiticustatAnI zve. mU. kenpharansamAMthI rAjInAmuM muMbaI, tA. 23-4-44 zrI jaina zve. mU. kenpharansanA mAnyavara matrIe joga mu muMbai sujJa mahAzaya, savinaya vijJapti ke tAjetaramAM surata khAte maLela zrI. jaina ve. mU. kenpharasanI akhila hiMda samitinA adhivezane akaya samitinA je che TharAvane anumati ApIne prastuta kend rasanA AgalA adhivezanamAM pasAra karavAnI bhalAmaNa karI che te ane TharAvA sAme amArA sakhta virodha che eTaluM ja nahi paNa temAMnA bIte TharAva prastuta kAntrsanI agragaNya vyaktie ane jaina saMsthAenA AgevAna adhi kArI pAsethI je prakAranA amalanI apekSA rAkhe che te rIte te dharAvatA-amArA saMyoga, amArI javAbadArIe temaja agata mantavyo lakSamAM letAM amala thavA zakaya ja nathI. Ama havAthI konpharansanA akhila hiMda samiti temaja tenI a MgabhUta sthAyI samitimAMthI chuTA thavA sivAya amArA mATe khIjo kAi pramANIka mA rahetA nathI. tethI atyaMta dilagIrI sAthe je samitimAM Aje keTalAMya varSothI joDAyelA rahIne jaina samAjanI thoDI ghaNI sevA karavAnI amane taka maLI che te samitimAMthI ame rAjInAmu ApIe chIe. A rAjInAmuM amee puro vicAra karIne Apyu che. ane sAthe sAthe ame ema paNa mAnIe chIe ke suratanA adhivezananA rAvAthI kAnpharanse je navI dizAe prayANa raju che te prayaNu amArA nIkaLI javAthI vadhAre niSka MTaka ane saraLa banaze, tethI A amArU rAjInAmuM vinA sAce turata ja svIkArI amane upakRta karaze, le. ApanA pumAnaH kuMvaccha kApaDIA maNilAla mAkamacaMda zAhu
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-5-44 prabuddha jaina prabudha jainane chaThThA varSamAM praveza muMbaInuM agnisaMkaTa ane jene rAhatakendra Aje zarU thatA me mAsanI pahelI tArIkhathI prabuddha jaina tA. 14-4-44 zukravAranA roja muMbaImAM je bhayaMkara pAMca varSa purAM karI char3A varSamAM praveza kare che. prabuddha jana agnisphoTa thayo ane jenA pariNAme saMkhyAbaMdha kuTuMbe gharauttarottara je pragati dAkhavI rahyuM hatuM te pragatine kema gayA bAra vinAnAM thaI paDayAM, gaI kAlanA lakSAdhipatio ghaDi be varSanI kArakIrdIthI jaLavAI rahyo che ke kema ene nirNaya ghaDimAM paherelAM kapaDAMnA ja mAlIka jevA banI gayA ane ApavAnuM kAma prabuddha jainanA vAcakenuM che. ema chatAM paNa je mIlkatanuM te na mApI zakAya tevuM pAra vinAnuM nukasAna thaI pratikuLa saMge vacce thaIne prabuddha jananA saMcAlakone pasAra beThuM te prasaMge muMbaInI judI judI saMsthAoe gharabAra vinAnAM thavuM paDayuM che te saMyogo lakSyamAM letAM prabuddha jainanI pratibhA lekIne-bhAIo, bahene ane bALakone-madada paheMcADavA, rAhata ekasarakhI jaLavAI rahI che ane zakya teTalI saMskAra sAmagrI ApavA je tatparatA ane vyavasthA zakita dAkhavI che prabuddha jana ApatuM rahyuM che temaja jaina samAjamAM banatI ane muMbaInI janatAe je dravyane varasAda varasAvyo che te nAnI moTI ghaTanAo paratve satya, saceTa temaja niDara mArga bhAre Azcaryajanaka temaja koI paNa zaheranI prajAne gaurava Ape darzana prabuddha na karAvatuM rahyuM che eTaluM paNa pramANapatra tevo che. kema bhedabhAva bhulI jaIne jenAthI je kAMI thaI prabudhdha jenanA vAMcako Ape che te prabudhdha jainanA saMcAlakone zakayuM te karyuM che. AvuM ja apUrva rAhata kAryo pAyadhenI upara mATe ochuM sauSaprada nahi bane. prathama te sArA kAgaLane lIdhe Avela goDIjInA derAsaranI peDhIe ane zrI muMbaI jaina svayaMAgaLanA varSo daramiyAna prabudhdha janane je mehaka uThAva lAgatuM sevaka maMDaLe ekatra thaIne ubhA karela jena rAhatakendra dvArA karI hate te Aje sulabha nathI. kAgaLanI sthiti yuddhavirAma sudhI batAvyuM che ane te mATe te kendranA sarve saMcAlakone jeTalo sudhare evI AzA nathI, ema chatAM e dizAmAM prayatna cAlu dhanyavAda ApavAmAM Ave teTalo ocho che. zukravAranI ' che. bIju gatavarSa daramiyAna mArI tabiyata ekAeka nAdurasta sAMjanI agnijavALAthI bacIne bhAgatA lokone kazA paNa banavAnA pariNAme prabuddha jainanA vikAsamAM huM bahu ochA nAtajAtanA ke dharmanA bhedabhAva sivAya goDIjInA maMdiranI phALo ApavAnI sthitimAM mUkAyo chuM. trIjuM "keTalAka samAcAra pAchaLanI vizALa jagyAmAM dAkhala karavAmAM AvyA ane temanA ane noMdha dvArA duniyAmAM, dezamAM temaja jaina samAjamAM banatA mATe khAvA pIvA temaja rahevAnI sarva vyavasthA ubhI karavAmAM nAnA moTA banAva upara je mArgadarzaka TIppaNo ApavAmAM AvatA AvI. pahelI rAtre A sthaLamAM hajArathI bArase mANasane hatAM te chellA chellAM akemAM bahu ochAM ApI zakAya che. Azraya ApavAmAM AvyuM. bIje divase A lokone mATe Ama banavAmAM te noMdhanA lekhaka zrI. paramAnaMdabhAinI aniya kapaDAnI vyavasthA karavAmAM AvI ane jarUrI - kapaDAM saune purAM. mata tabIyata paNa eka kAraNa che. paNa te uparAMta saMdhanI pADavAmAM AvyAM. A rAhata kendra Aje paNa kArya karI rahyuM vadhatI jatI aneka pravRttione lagatA samAcAra tema ja pracAra che. haju paNa tenuM raDuM cAle che, kapaDAo purA pADavAmAM kAya prabuddha jainamAM ThIka ThIka jagyA roke che ane prabuddha jananuM Ave che, TIkITo kaDhAvI ApavAmAM Ave che ane bIjI paNa kada te Akhare maryAdita ja rahyuM. Ama chatAM paNa dara pakhavADIe - jarUriyAtone pahoMcI vaLavA banate prayatna karavAmAM Ave che. pragaTa thatuM prabuddha jaina tenA vAMcakanI jijJAsAne sArI rIte - A rAhata kendranI pravRttie jaina samAjanA gauravamAM khuba vadhAre pta kare evI rasamaya vividha sAmagrI purI pADavA khAtara karyo che ane te mATe te kendranA sarve saMcAlakone jena samAjanAM prabuddha jenanA kadanI sAmAnya maryAdAne avAranavAra lepa karavAmAM - hArdika abhinaMdana ghaTe che. paramAnaMda AvyuM che. A rIte prabuddha jene pAMca varSa purA karyA che. saMghanI rAhata pravRtti AgAmI varSamAM praveza karatuM prabuddha jana tenA grAhakone zrI muMbai jaina yuvaka saMgha taraphathI 1843nA sapTembara hArdika sahakAra mAMge che. prabuddha jananI grAhaka saMkhyA uttarottara mAsanI pahelI tArIkhathI AjanI vadhatI jatI moMdhavArIne vadhatI jAya che te tenI lokapriyatA sUcave che. e lokapriyatAne lIdhe cAlu kharcane pahoMcI vaLavAnI muMjhavaNa anubhavatA jaina vadhAre ne vadhAre pAtra kema banavuM e amArI nirantaranI kuTuMbane rezana temaja rokaDadArA rAhata ApavAnI je pravRtti cintA che. ziSTa sAmayikomAM prabuddha jaina viziSTa sthAna pAme zarU karavAmAM AvI hatI tene Aje 115 kuTuMbo lAbha laI ane vizALa janatAnA hRdayane sparzatI ane tenI buddhine cetA- rahyA che. A kuTuMbamAMthI ghaNuMkharAne temanA rezananuM je kAMI vatI lekhasAmagrIthI prabuddha na bharapura banatuM rahe evI amArI bIla Ave temAnuM 50 TakA saMdha taraphathI cukavI ApavAmAM eSaNa che. e evaSNunI paripUrtine AdhAra judA judA Ave che, keTalAkane 75 TakA sudhInI paNa rAhata ApavAmAM viSayanA abhyAsI lekhanA ane samAjasevA dvArA janatAnA Ave che ane keTalAkane rU. 10 thI 15 sudhInI mAsika rokaDa nikaTa saMparka mAM AvatA prajAsevakonA sahakAra upara ja rahe che. madada ApavAmAM Ave che. A pravRttinI jAherAta karI tyArathI abhyAsI lekhaka vicArapreraka lekha Ape; prajA sevaka pitAnA zarUAtanA be mAsa bahu ochA bhAIo madada levA AvyA anubhavanI nedha mekale. A sahakAra prabuddha jainane haju paNa pachI saMghe bAMdhelI se kuTuMbanI maryAdA purI thaI gaI sudhI bahu ocho maLe che ane enA saMcAlanane ghaNuM kharo eTaluM ja nahi paNa pachI te madada mATe AvelA keTalAya kuTuMbhAra be traNa vyakitaonA zire rahe che. A hakIkta paNa prabuddha bane ne pADavI paDI. zarUAtamAM A bhadda cAra mAsanI avadha jainanA ISTa vikAsanI dizAe meTI aTakAyatarUpa banI che. bAMdhIne ApavAnuM zarU karavAmAM AvyuM. hatuM e rIte jenA * amArI eSaNAo beTI che, niDaratA ane pAsanA amArI jenA cAra mAsa purA thavA AvyA temane pachIyA bane mAsa pravRttinA preraka maMtro che. vidvAna lekhakone ane anubhavI prajA- vadhArI ApavAmAM AvyA hatA. e be mAsa paNa have ghaNA kharAnA sevakone zakaya teTalo sahakAra ApavA amArI namra chatAM apagraha- purA thavA AvyA che. ane koI koInA purA thaI gayA che. bharI vinaMti che. prabuddha jainanuM sarva lakhANu satya prerita hoya saMdhane A kArya calAvavA mATe Aja sudhImAM lagabhaga evI amArI aheniza prArthanA che. taMtrI prabuddha jana. rU. 5500 maLyA che ane temAMthI rU. 370 0 apAyA che.
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ : 1-5-44. Aje bAkI rahetI javAbadArIne pahoMcI vaLatAM A sIlaka laga- saMdhanA vAMcanAlaya-pustakAlayanuM TrasTaDIDa bhaga purI thavA Ave tema che. tA. 13-4-44 nA roja maLelI karavAno nirNaya saMdhanI kArya vAhaka samitinI sabhAmAM prastuta rAhata pravRtti tA. 6-4-44: gurUvAranA roja maLelI zrI muMbaI jaina AgaLa upara cAlu rAkhavI ke sameTI levI e prazna upasthita ' karavAmAM Avyo hato ane ahiM jaNAvatA AnaMda thAya che ke yuvaka saMdhanI kAryavAhaka samitie zrI. maNilAla memacaMda zAhe ApelI rU. 24001 tathA saMdhanI mAlakInA vAcanAlaya -pustajaina samAjanA udAra bhAIo ane bahene pitAthI banatA phALe kAlayanuM eka TrasTaDIDa karavAnuM nakakI karyuM che. A TrasTaDIDanA ' mekalIne A kAryane jarUra Teke ApaNe e vizvAsathI cAlu . | mukhya muddAo nIce pramANe nakakI karavAmAM AvyA che. - rAhata pravRtti bIjA cha mAsa eTale ke dIvALI sudhI laMbAvavAne (1) 3, 24001 temaja saMdhanuM vAcanAlaya-pustakAlaya nirNaya karavAmAM AvyuM tema che. A nirNayanA pariNAme saMdha drasTIone suprata karavAmAM Avaze. lagabhaga rU. 4000nI navI javAbadArI pitAnA mAthe upADe che. " (2) rU. 24001 mAMthI rU.4001 nI rakama vAcanAlaya sadbhAgye A nirNaya karavA sAthe judA judA traNa gRhastha tara 'pustakAlayane vikAsa karavA pAchaLa jarUra mujaba kharcI zakAze. phathI saMdhane A kArya mAM dara mAse rU. 100 ema cha mAsa (3) 20000 ne sthAyI phaMDa tarIke rAkhavAmAM Avaze jenA * sudhI ApavAnA vacane malI gayAM che ane eka gRhastha zrI. rokANumAMthI thatI Avaka vAcanAlaya ane pustakAlayanA nIbhAva viThThaladAsa kALIdAsa jee A kArya mAM. Aja sudhImAM saMdhane pAchaLa vAparavAmAM Avaze ane tema karatAM khuTatI rakama zrI muMbaI rU. 1002 ApI cukyA che temaNe bIjI rU. 501 nI jana yuvaka saMgha purI karaze. rakama makalI che. A kArya kevaLa sAmAjika sevAnuM che ane . (4) vAcanAlaya ane pustakAlayane vahIvaTa nava sabhyanI Aje jyAre eka ThekANe rUpIAnA DhagalAnA DhagalA thayA kare vAcanAlaya pustakAlaya samiti calAvaze. TrasTaDIDa mujaba nImAtyAre bIjI bAjue keTalAya kuTuMba vIze kalAka pitAnA calA pAMca TrasTIo A samitinA adhikAranI rUie sabhya cAlu kharcane pahoMcI vaLavAnI guMgaLAmaNamAM ja pasAra kare che gaNAze, ane bAkInA cAra sabhyanI muMbaI jaina yuvaka saMdhanI ane dhI, dudha ke zAka khAvAnAM paNa temanA mATe sAMsA che. kAryavAhaka samiti dara varSe nimaNuka karaze. saMdhane rU. 4000 to maLI ja jaze evI purI AzA che ja, (5) pahelA pAMca TrasTIonI zrI. maNilAla mokamacaMda paNa ethI paNa vadhAre rakama maLatAM siMdha pitAnI rAhata pravRttine zAha nimaNuka karaze. TrasTIonI nimaNuka pAMca varSa sudhInI vistAra bane teTalo vadhAravA Atura che, kAraNa ke rAhatanI apekSA gaNAze. dara pAMca varSe navA pAMca TrasTIonI nimaNuka zrI. muMbaI jaina yuvaka saMdhanI kAryavAhaka samiti karaze. vacagALe TrasTIonI dharAvatA kSetranI kaI rImA ja nathI. hamaNA hamaNuM mubaI upara khAlI paDatI jagyAe bAkInA TrasTIo bAkI rahelI mudata mATe je virATa agnisaMkaTa AvI paDayuM che temAM paNa kazA paNa navA TrasTInI nimaNuka karaze. bhedabhAva sivAya lokone madada ApavA pAchaLa rU. 500 vAparavAne (6), vAcanAlaya ane pustakAlaya samiti vAcanAlaya ane saMdhanI kAryavAhaka samitie nirNaya karyo che. A badhI bAbate pustakAlayane vahIvaTa calAvaze tathA dara varSe vahIvaTanI vRttAnta, dhyAnamAM laIne saMghanI rAhata-pravRttimAM bane teTalI madada moka- gatavarSanuM saravaiyuM tathA AgAmI varSanuM bajeTa muMbaI jaina yuvaka lavA janabhAIone vipti karavAmAM Ave che, saMdhanI kAyaeNvAhaka samiti samakSa raju karaze. saMghanI rAhata pravRttino lAbha letA bhAibaheno joga (7) dareka TrasTI muMbaI jaina yuvaka saMghanA sabhya hovo ja saMghanI rAhata pravRtti Aja sudhI je rIte cAlI rahI che joIe. nimAyela TrasTI saMdhane sabhya maTI jatAM TrasTI tarIke tene vadhAre vyavasthita karavAnA hetuthI junAM rAhata kADaeN rada ' rahI zakaze nahi. karIne navAM kAryo ApavAnuM TharAvavAmAM AvyuM che, tema ja rezana , (8) rUA. 20000 nuM rokANa pramANIta sIkyurITImAM, zepa sAthenI goThavaNa rada karIne rAhata samitinA sabhya mAraphata . DAbeMcarsa tathA prepharansa zeramAM. 898nA paTTAnI mIlkata uparanA gIramAM, temaja beMkanI rIDa DIjhITamAM karI zakAze. rAhatanI rakama cukavAya evo prabaMdha nakkI karavAmAM Avyo che. (8) saMdha hastakanuM vAcanAlaya pustakAlaya "zrI. maNilAla vizeSamAM saMdhanuM rAhata kArDa dharAvanAra je koI vyakita tevI mekamacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya-pustakAlaya' e nAmathI madadane pAtra nathI ema mAluma paDe tene navuM kArDa nahi ApavA- oLakhAze. nI rAhata samitinA sabhyone sUcanA ApavAmAM AvI che. te kAryavAhaka samitinA A nirNayanI bahAlI meLavavA mATe je koi bhAI ke bahenane saMdha taraphathI pitAne AjasudhI maLatI saMdhanI sAmAnya sabhA thaDA vakhatamAM lAvavAmAM Avaze. rAhata cAlu rakhAvavAnI IcchA hoya temaNe rAhata samitinA je maMtrIo-muMbaI jaina yuvaka saMgha . sabhya dvArA pitAne Aja sudhI madada maLI hoya tenI pAsethI navuM kArDa turata ja meLavI levuM muMbaInA agnisaMkaTathI tArAja thayelA saMghanI rAhata pravRttimAM maLelI madada bhAI bahenone madada 501 zrI viThThaladAsa kALIdAsa 5 zrI jeThAlAla rAmajIbhAI muMbaI zaheramAM tA. 14-4-44 zukravAranA roja 101 zrI nathubhAI nemidAsa 51 zrI maNibahena zivalAla pArekha thayelI bhayaMkara honAratamAM bhega banelA je koI bhAI zAha 100 zrI maNilAla mekamacaMda 50 eka bahena taraphathI bahene kapaDAM, vAsaNa, relve TIkITa tathA dhaMdhA mATe zAha madada yA lenanI apekSA hoya temaNe muMbaI jaina yuvaka 10. zrI DAhyAbhAi trIbhavana- rU. 854 saMghanA maMtrI zrI ratilAla koThArIne maLavuM. dAsa chana sTAra kAM. maLavAnuM ThekANuM A yAdImAM chellI be rakama AjanA agni saMkaTamAM muMbaI jaina yuvaka saMgha kAryAlaya athavA te bebe DAyamaMDa phaksAyalA bhAI bahenane madada ApavAnA hetuthI maLI che. A maracanTasa esosIezanane hAla ratilAla cImanalAla kekArI maLavAno samaya : baporanA 2 thI 4 maMtrI, rAhata samiti
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-5-44 prabudha jena nArI pravRttinI mImAMsA (ta., 7-4-44 nA roja muMbaI khAte maLelI akhila hiMda mahilA pariSadanA pramukhasthAnethI zrImatI kamaLAjIe Apela hayAkhyAnanA agatyanA bhAgane anuvAda) jo ke nArI pravRtti ThIka pramANamAM AgaLa vadhI che kara joie. A vyavasthAnuM svarUpa vicAravAmAM Avaze te temaja sArA paripAkane pAmI che paNa e pravRttinA svarUpa strIo kevaLa potAnA dhaNuo upara bhArarUpa banelI ane beThAM ane vikAsa saMbaMdhe ghaNu purUSomAM temaja amuka bahenemAM paNa beThAM khAnArI che ane tenA badalAmAM vaLatararUpe kazuM ja ApatI ekasarakhI gerasamajutI hovAne aMge te AkhA praznanuM svarUpa nathI e madhyama ane uparanA vargomAM strIo viSe pracalita pharIthI raju karavAnI AgaLanA koI paNa vakhata karatA Aje khyAla keTalo khoTo che te barAbara samajAze. samAjanA prANamane vadhAre jarUra lAge che. nArI pravRtti mukhyatve karIne eka dhAraNamAM strIo je phALo Ape che te maulika che ane pAyAne sAmAjika hIlacAla ja che ane samAjanA eka vibhAgane che ane strIo purUSane mAtra madadanIza jevI che ema nahi satata parivartana pAmatA sAmAjika temaja Arthika saMge sAthe paNa svataMtra rIte teo sAmAjika temaja Arthika kSetramAM anya meLa khAte rahe ane paraspara athaDAmaNu ane gharSaNa bane koithI na purAya tevuM mahatvapUrNa sthAna dharAve che-e teTalAM ochAM ubhAM thAya ane sarvAgI ekasuratA pelAtI rahe hakIkatane svIkAra the ja joIe. gRhiNInI pAra vinAnI te rIte A pharatA saMge ane ghaTanAone lAbha uThAvavAmAM majurInI bahu ja ochI kadara karavAmAM AvI che ane Ave-e nArI pravRttine mukhya Azaya che. A rIte A ane udyogIkaraNanI dizAe khUba AgaLa vadhelA dezomAM paNa pravRtti vizALa arthamAM pragatizIla sAmAjika racanAnuM eka gRhasaMcAlana haju eka mukhya udhoga ja che ane gRhiNIonI agatyanuM aMga che ane bIjA loko mAne che ane manAve saMkhyA paNa bahu moTA pramANamAM che. strIo chokarAM jaNe che, che tema A koi jAtIya vigraha (Sex- Var) nathI. bALako uchere che, rasAI rAMdhe che, hAma vAsaNa sApha kare che, kAraNa ke matAdhikAra, vArasA hakaka, dhaMdhAomAM dAkhala kapaDAM dhue che ema kahI nAMkhIne temanAM kAryanI avagaNanA thavAno haka-A ane evA ja bIja muddAo jenI karyo cAlaze nahi. audyogika arthazAstrInI dRSTie vicAra karatAM sAthe nAripravRtti joDAyelI che te sarva mAnava samAjanA strIo eka prakAranI majurInuM utpAdana kare che ane te majurI amuka vargone samAna hakako ApavAno InkAra karatI keTalIka pAyAnI che, kAraNa ke te sivAya bIjI keTalIye majurIo gatiasAmAjika rUDhio ane praNAlikAone uccheda karavA mAgatA bhAna thaI zake tema nathI. paNa A gaNatarI ane mApa paNa vadhAre vyApaka praznonA aMgamAM rahelAM ja ta che. tethI Aje puratAM nathI. koI paNa kArakhAnAmAM kAma karatI strI jeTalI ja koNathI paNa inkAra na thaI zake tevA sarvasAmAnya hakakone gRhiNI eka majuraNa che. kAyadAthI surakSita ane eka yA bIjA gumAvele vAra meLavavA mathatA pachAta ane cirakALa-dalita majura saMdhamAM joDAyelI majuraNa karatAM te pitAnA kAryamAM vargonI je laData cAlI rahI che teja laDatanuM AjanI nAri- vadhAre zakita ane samaya kharace che, kAraNa ke tenA kAma karapravRtti eka viziSTa svarUpa che. te viSe bIjI koI samajutI vAnA samayane kaI maryAdA nathI ane pAra vinAnAM sAdhanone. ApavI athavA te AjanI vizALa ane vyApaka laDatathI tene pitAnA kAryane pahoMcI vaLavA mATe tene upayoga karavAnuM hoya chuTI pADI nAMkhavI ane jANe ke AjanI nArIpravRtta koI che. paraMparAthI ja ApaNe gharamAM utpanna karelI cIjo ane eka judI ja laData hoya te khyAla Apa e sAmAjika gharanI sevAonI nIcI AMkaNI AMkavAne TevAyelA chIe. Ama rIte bahu hAnikartA che. e prakAre strIonI truTIo mATe purUSa banavAnuM eka kAraNa e paNa hoI zake ke AvI cIjo ane prakRtine javAbadAra gaNavI ane strIonI pravRttine purUSa virodhI sevAo bajAramAM vecAvA AvatI nathI ane tene upayoga baLa ApavuM te paNa teTaluM ja bhUlabhareluM che. ApaNA samAna mAtra kuTuMbIjane puratuM ja hoya che. paNa kharUM pUcho te A januM baMdhAraNa temaja svarUpa ja doSane pAtra che ane AvI kAraNane lIdhe ja strIonI sevA eka lekhaka jaNAve che tema doSabharelI sAmAjika racanAo sAme ja "ApaNe hIlacAla "amUlya' lekhAvI joIe. kAraNa ke samAjamAM kuTuMbanuM sthAna upADavAnI che. . mAtra prajA saMvardhana mATe ja nirmAyaluM nathI paNa kuTuMba racanAnArIpravRttine hetu upara jaNAvela kAraNosara purUSo sAme dvArA AkhA samAjanI saMskRtinuM pApaNu temaja vikAsa thatAM strIone laDAvavAnuM ke temanuM kevaLa anukaraNa karavAnuM nathI. rahe e paNa kuTuMba saMsthA pAchaLa rahelo eka agatyane nArI pravRtti strI jAtine temanI pitAnI zaktio ane kArya hetu che. tethI gharanI adhiSThAtrI ane kuTuMbane sthira ane sudaDha kSetranuM sAcuM bhAna karAvavA mAMge che ane purUSajAti pratye rAkhatI agatyanI vyakita tarIke strIonI sevA sadA amUlya ja AdarabhAva keLavavA icche che. A rIte ja bane vacce samA- rahevAnI. du:khanI vAta e che ke strIo je kAMI kare che tenI natAnI bhAvanA ubhI thaI zake tema che. A yojanAne siddhAMta paisAmAM kImata aMkAtI nathI temaja harIphAInA bajAramAM temane temaja vyavahAra dRSTie pahoMcI vaLavA mATe strIone potAnAmAM pitAnA kAryanuM mUlyAMkana karAvavAnuM hotuM nathI. tethI ja temanA rahelI budhdhine temaja zakitaone vikasAvavAnI preraNuM temaja te sthAnane hamezAM nIcuM AMkavAmAM AvyuM che. strIo dharamAM protsAhana ApavAnI khUba jarUra che, mArI pravRttinuM A eka bahArathI maLatI mAsika pagArane ceka lAvatI nathI ke koI mukhya kAryakSetra che. bIjI rIte Avaka karIne gharamAM dravyanI puravaNI karatI nathI jevI rIte strIonI hIlacAla viSe keTalAka kheTA khyAlo te kAraNe ja ame amArI strIonuM bharaNapoSaNuM karIe chIe? baMdhAyA che tevI ja rIte strIonI Arthika dhoraNe paNa beTI e dA. karanAra samAja-vidhAtaka vaLaNu dharAvatA purUM kIMmata AMkavAmAM Ave che. kharI rIte purUSa ane strI jAti samAjanA samadhAraNane moTI AMca pahoMcADe che ane parasparAvalaMbI vacce je zramavibhAganI vyavasthA cAlI rahI che tene svIkAra samAjaracanA upara meTA prahAra kare che. kAraNu ke e samaya
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ " AvI pahoMcyuM che ke jyAre Tebala upara besIne kAma kare athavA koI pragatizIla vargo sevI rahyA che. atima dhyeya tarIke nahi te koI yaMtra calAvIne majurI na raLI lAve tepaNu je sAmA- paNa A dizAe eka pagaluM AgaLa bharavAmAM Ave che ema jika majurI te karI rahI che ane gharane. ane gRhajIvanane samajIne rAva kamITIe hiMdu kAyadAne vyavasthita karavAnuM je svAthyane jALavI rAkhavAmAM je phALe te ApI rahI che te kArya hAtha dharyuM che tene ame AvakArIe chIe, najIkanA bhavidvArA dareka gRhiNI purI svAzrayI che ema samAje svIkAravuM SyamAM upara jaNAveluM svapna sAcuM paDaze ane ApaNane saLaMga su- ja joIe. - vyavasthita ekadhAre kAyade" maLaze ane jemAMthI citravicitra 0 dhAma zivAya A nAma ma che te Ava. arthe nIkaLe ane paraspara kazo meLa maLe nahi evuM thAgaDakAradAyaka che; kAraNa ke tema karavAthI pitAnI zakitaonA upaga thIgaDa vALuM kAyadAonuM punarvidhAna thavA nahi pAme evI mATe vadhAre vizALa kSetra temane maLe che. tethI strIone eka ApaNe AzA rAkhIe chIe. je vArasAhaThakanuM bIla raju ' IlAyadA varga tarIke lekhavAne TevAyelI vicArapraNAla tuTe che ' karavAmAM AvyuM che temAM ghaNI truTio hovA chatAM strIonA ane je rUDhio strIonA kArya pradezane bIjI rIte maryAdita vArasA hakakano muddAne te bIla svIkAre che te kAraNasara mahilA - karI rahela che te rUDhio DhIlI paDe che. Azcaryajanaka te e pariSade te bIlane Teko Apyo che. lagnane lagatA bIlamAM Adhuche ke je strI gharakAmane vaLagIne rahe che te te purUSane bhAra nika samAjamAM je baMdhanonuM kazuM ja mahatva rahyuM nathI tevA rUpa che ema kahIne tenI nindA karavAmAM Ave che ane je te nAtajAta ane getrane lagatAM baMdhanI avagaNanA karavAmAM jIvananirvAha mATe gharabahAra nIkaLe che to purUSenI te harIpha AvI nathI e khedajanaka che. jo ke bIjA keTalAka apekSita banavA nIkaLI che ane purUSanuM kA kSetra chInavI levA mAMge che pheraphAra na thAya tyAM sudhI dhAryo artha sare tema nathI ema ema kahIne tenI nindA karavAmAM Ave che. rebaTa aMgarasele chatAM paNa te bIlamAM antargata karavAmAM Avela eka patnIsatya ja kahyuM che ke eka hakIkatane bIjI badhI hakIkata sAthe vratane niyama AvakAra egya che. samAjanA bIjA udAramata- , pure meLa bese che paNa eka jUThANAne te e ja hetuthI ubhA vAdI vargo sAthe mahilA pariSada lagna saMsthAne hamezA Teke karelA bIjA jUThANA sAthe ja meLa besADI zakAya che. kharI ApatI AvI che. A saMsthA pratye strI jAtinA tIvra pakSapAta rIte vicArIe ane sAcI rIte samajAvIe te strIonI viSe kazuM vadhAre kahevAnI kazI jarUra che ja nahi, kAraNa hIlacAla vaijJAnika pAyA upara ja racAyelI che, buddhipradhAna ke te strImAnasa sAthe jaDAyelI vastu che. temanA pitAnA bhAvanAo vaDe poSAyelI che ane samAja racanAmAM anivArya hitanI khAtara temaja temanAmAM prakRti sAthe je samAjasthAna dharAve che. dhAraNanI vRtti vANutANA mAphaka vaNAyelI che te samAjadhAraNanI khAtara teo svabhAvathI ja lagna saMsthAne surakSita ane abAdhita rAkhavA sadA prayatnazIla rahe che. paNa strIo saMbaMdhe banelI be ghaTanAoe jAhera janatAnuM hiMdusamAja temaja sarva samAje pharanA dezakALa mujaba potAnA khuba dhyAna kheMcyuM che-khANemAM strIonuM pharIthI karavAmAM calu jIvananuM niyaMtraNa karatA kAyadAomAM jarUrI pheraphAra karatI AveluM rokANa ane rAva kamITI dvArA utpanna thayelA ane AvI che. samayanA sago badalAya tema kAyadAo badalAtA madhyastha dhArAsabhA samakSa upasthita thayelA bI. AntararASTrIya AvyA che. jeo lagnane lagatA kAyadAomAM ke strI ane purUSa samajutIne bhaMga karIne ane lokalAgaNInI kevaLa avagaNanA vacce bhedabhAva dAkhavatA kAyadAmAM pheraphAra karavA mAMge che teo karIne strIone khANumAM kAma karavA javA dIdhI, tethI hiMdu kevaLa manasvIpaNe je te pheraphAra sUcavatA nathI, paNa samAjasthAnamAM temaja duniyAbharamAM je kSebha ubhuM thayuM che. te A jIvananI ekarUpatA kema jALavavI ane nyAyapUrNa vyavasthA bAbatamAM lokalAgaNI keTalI tIvra che tenA majabuta purAve che. kema ubhI karavI e dareka sAmAjika kAyadAonuM mukhya lakSya koI strIne A kAma mATe pharaja pADavAmAM AvatI nathI ane hovuM joIe A bAbatane gaMbhIrapaNe samajIne temaja svIkArImajurInA dara vadhAravAmAM AvyA che A prakArane sarakAra bacAva kare neja teo jarUrI pheraphAra sUcave che, jyAM sAmAjika anyAya che te vajuda vinAno che, je vadhArelA daranI baDAI mAravAmAM Ave ubho thayele dekhAya tyAM kAyadAnI punardhATana samAja mATe che te dara Akhare paMdara rUpIA lagabhaga thavA jAya che, jyAre anivArya bane che. teja pradezamAM bIjA udyogamAM kAma karanArane pacIsathI trIza apUrNa , mULa aMgrejImAM : zrImatI kamaLAdevI rUpIA sudhI maLe che. vizeSamAM te lokonI sAmAnya paristhiti anuvAdaka : paramAnaMda bahu kharAba che ane rahevA karavAnI vyavasthA bahuja apUrNa nasa thavA IcchanAra bahenane ziSyavRtti ane zocanIya che. A bAbatamAM khuba hIlacAla cAlI rahela che ema chatAM paNa tenuM kazuM pariNAma AvyuM nathI. jyAM sudhI bebe pravInsIyala nasIMga esasIesanano abhyAsakrama A paristhiti cAlu rahe tyAM sudhI ApaNAthI jaMpIne besI laIne nasa thavA icchatI bahenane dara mAse rUA. 20 nA ziSyazakAya ja nahi. jo A mahilA pariSada strIonA hitanI rakSA vRtti ApavA mATe zrI. maNilAla mokamacaMda zAha taraphathI zrI. karavAne purUM sAmarthya dharAve che ema sAbIta karI ApavuM hoya muMbaI jana yuvaka saMdhane rU. 1000 malyA che. je bahenane te mahilA pariSade jema bane tema jaladIthI strIone khANanI upara abhyAsakrama laIne nasa thavAnI IcchA hoya teNe pitAnI majurImAMthI ugArI levI joIe. - ummara, Aja sudhIne abhyAsa tathA Arthika paristhitinI vigate sAthe saMdhanA maMtrI upara 45/47 dhanajI sTrITa e saranAme nAtajAta ke dharmanA game te taphAvata hoya ema chatAM paNa AkhA dezamAM vArasA temaja lagnane lagate sau koine eka turata arajI mokalavI, AvelI arajIomAMthI sauthI vadhAre sarakhI rIte lAgu paDato kAyado have joIe evuM svapna sarva gyatA dharAvatI bahenane uparanI ziSyavRtti ApavAmAM Avaze. zrI muMbaI jena yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNasthAna : satya kAnta pri. esa. 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbai jaina yuvaka saMghanuM pAkSika mukhapatra Regd. No. B. 4266. prabuddha jenA taMtrI : maNilAla mokamacaMda zAha, muMbaiH 15 me 1944 somavAra. lavAjama rUpiyA 3 nArIpravRttinI mImAMsA (gatAMkathI cAlu) A mahilA pariSadanA rAjakIya vaLaNu viSe keTalIka havenI duniyA AjhAdI ane gulAmInA be bhinnabhinna geLArdhamAM zAbdika carcAo ane mAnasika pUrvagraha jovA sAMbhaLavAmAM vaheMcAyelI rahI zake tema nathI ane eka prajA bIjI prajAne Ave che. parAdhIna prajAne rAjakAraNa te mULabhUta pANavAyu sattAnA baLe dabAyalI rAkhe evI AjanI rAjyavyavasthAne game samAna che. rAjakAraNane InakAra karavo e jIvanane ja InakAra teTalA ujaLA nAmathI oLakhAvavAmAM Ave to paNa AnuM karavA barobara che. ke parAdhInatAnI jaMjIrethI ApaNe pariNAma bhaya ane hiMsA vaDe AkhI duniyAne gulAma banA, jakaDAyelA paDyA chIe, ema chatAM paNa AjhAdInAM svapnAMo ane vavAmAM temaja mAnavajAtino Arthika tema naitika virATa vinAza vicAramAM ApaNe nimagna rahIe chIe ane te hAsala karavA nIpajAvavAmAM Ave. je sAmAjika svAtaMtryanA muddA upara A ApaNe prayAsa cAlu hoya che. rAjakAraNI cetanAne A papidanI pariSada pitAnI laData calAvI rahI che te sAmAjika svAtaMtrya eka vAMdhA bharelI ane dUra karavA 5 DyuTI lekhavI e saMsthAne rASTrIya svAtaMtryanuM ja eka nAnuM svarUpa che. A siddhAntano sajIva hovA badala doSa devA barAbara che. svAbhAvika antaH- duniyAnA sarve dezamAM amala thAya emAM ApaNane paNa eTapreraNuonI tema ja duniyA upara Aphato taratA banAvAnI le ja rasa hovA joIe. jyAM sudhI AjanI racanAne mAtra upekSA karavAnuM ke tethI udAsIna banIne cAlavAnuM A maheilA vicAramAMthI ja nahi paNa AcAra temaja vyavahAramAMthI paNa taddana paripathI banI zake ja nahi. mahilA pariSadanA sabhya nAbuda karavAmAM nahi Ave, tyAM sudhI zAnti ane svAtaMtryanI badhI bhale judI judI rAjakAraNI saMsthAo sAthe joDAyelA vAte kSaNajIvI ane artha vinAnI rahevAnI che. kAraNa ke sAcI hAya ema chatAM paNa e badhAne sarva sAmAnya Azaya zAnti mAtra zAstrovaDe meLavelAvajayadhArA ke zastrasaMnyAsa dvArA siddha te bhinna bhinna mArgoThArA rASTrIya svAtaMtryane ja prApta thavAnI nathI paNa suleha zAntine hamezA jokhamAvanArA zAhIvAda ane karavAnA che e viSe be mata che ja nahi. A dhyeyane visAranuM vasAhata dvArA akhatyAra karavAmAM AvatI zeSaNapaddhati-A be athavA te tenI avagaNanA karavI e te je be muddAo A mULa kAraNone dUra karavAthI ja zakaya ane saMbhavanIya banavAnI pariSadanA pAyAmAM rahelA che te svamAna ane parasparAvala banane ja che. Aje ApaNe joI rahyA chIe ke duniyAnI pradhAna rAjyanakAravA barAbara che. Ama chatAM paNa A mahilA pariSadanuM sattAo duniyAne AjhAda banAvavA khAtara ane mAnavajAtane svarUpa ane baMdhAraNa evA che ke eNe niSpakSa rIte eTalo vadhAre sukhI banAvavA khAtara letI hovAnI mATI meTI baDAkoI eka yA anya rAjakIya pakSa ke vAdathI alipta rahIne ja io mArI rahI che ane enI eja rAjayasattAo je prajAo pitAnuM kArya karavAnuM rahe che. pariSadanI A viziSTatA jALavI upara pate sattA calAvI rahela che ane je prajAonuM rAkhavAmAM ApaNe gaurava anubhavatA AvyA chIe ane tene pite zeSaNa karI rahela che te prajAone lAge vaLage che tyAM surakSata rAkhavI e ApaNI mukhya pharaja rahevAnI che. mane sudhI enA eja siddhAntano InkAra karavAmAM jarApaNu zarama bhArapUrvaka kahetAM jarApaNa saMkoca thatuM nathI ke jeo A ke hINapata anubhavatI nathI. Aje dareka rAjakAraNI vyaktine bAbatamAM anyathA vicAre che ane varte che teo A pariSadanA A prazna eka bhUtanI mAphaka paDI ane muMjhavI rahyo che ke mitro nathI. hiMdusthAnanuM zuM?" A kevaLa navarAzane taraMga ke lAgaNI-- . ApaNe have eka nAnA deza ke dipakanA vAsa rahyA veDA nathI. A praznamAM ane duniyAnA badhA praznono samAnathI, paNu AkhI duniyA jANe ke ApaNuM vatana banI rahyuM veza thaI jAya che. kAraNa ke jyAMsudhI IMglAMDa hiMdusthAnane rAjakIya hoya ane ApaNA deza ane bAkInI duniyA eka ja zarIranA tema ja Arthika gulAmIthI jakaDI rahyuM che tyAMsudhI mitrarAjya judA judA avayavo hoya ane ApaNAM nasIba eka bIjA upara jaNAvelI baDAIo mArIne mAnavajAtane chetaranArUM eka sAthe gADhapaNe saMkaLAyelA hoya ane ApaNuM kAryapadeze ekamekathI meTAmAM moTuM juThANuM calAvI rahela che. hiMdusthAna satya ane vAMTaLAyelA hoya e ApaNe vadhAre ne vadhAre anubhava karI svAtaMtrayaniSThAnI kasoTI ja mAtra nahi paNa eka pratIka jevuM rahyA chIe. tethI vizALa duniyAnA banAve temaja dezadezanI banI rahela che hiMdusthAna eka ArasI che ke jemAMthI AgAmI rAjyanItio ApaNA mATe anya prajAe jeTalI ja cintA duniyAnuM bhAvI dRSTigocara thaI zake che. Aje ApaNe be meTA ane javAbadArInA viSaya banyA che. gaI kAlanI suleha ane pakSane Apasa ApasamAM laDI rahelA joIe chIe ane banne Ajano vigraha ApaNane saTapaNe bhAna karAvI rahela che ke pakSe duniyA nI AjhAdI ane bhAvanAtanI sukhavRddhi mATe laDatA
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 prabuddha na hevAno purepuro zerabakAra karI rahela che. mAnavajAtanAM nasIbamAM sabhyatA, zAnti, ane sukha bhogavavAnuM nirmAyalu hAya ane anya upadrave mAphaka avAranavAra upasthita thatA mAnavI vigrahA A duniyAmAMthI ha MmezAne mATe vidAya levAnA hAya te hiMdustAnanI tema ja AkhI duniyAnI strIe evI dunyavI vyavasthA ubhI karavA mATe prayatnazIla banavuM dhare che ke je vyavasthA dareka prajAne potAnuM bhAvI ghaDavAnI purI phruTa temaja sattA ApatI hAya, ema chatAM paNa e vyavasthA prajA prajA vaccenA sahakArane pure avakAza ApatI hAya eTaluM ja nahi paNa evA sahakArane anivArya anAvatI hoya. mArUM vyAkhyAna. huM purU karU te pahelAM jemanAM ghAra AjanAyuddha hArane lIdhe bhAMgIne bhukA thai gayA hoya ane pAra vinAnI yAtanAne lIdhe jeo. taddana hatAza ane cetanA-- zUnya banI beThA hoya evA A duniyAbharanA lAkhA mAnavIone mAre yAda karavA joie ane temanA pratye mArA dilanI sahAnubhUti pavavI joie, khAsa karIne ApaNA peAtAnA dezanI daranA--bhukhamarA temaja bImArImAM sapaDAyalA-vibhAgA mArI AMkhe sAme AvIne ubhA rahe che ane A lAne rAhata ApavAnA bhagIratha prayatna je saMsthAeMge, svayaMsevaka maMDaLeAe temaja vyakitae niHsvAtha bhAve karyAM che temane dhanyavAda ApavAnI A taka huM hAtha dharUM chuM. A bhayaMkara saMkaTa daramiyAna bahu su Mdara kAma karavA mATe vyApaNI pariSadanI agALAnI zAkhAne huM A prasaMge khAsa karIne abhinaMdana ApuM chuM. tA. 15-5-44 rahe che. bhramamarA, bekArI, gaMdhAtI cAlo, sarva vyApI naitika adhaHpatana--A badhA AjanI karUNAjanaka durdazAnA acuka purAvA che. vadhAre utpanna karavu e pUratuM nathI. kayA dhAraNusara ane kayA siddhAntA anusAra vaheMcaNI karavI-TukAmAM AkhI artharacanAnuM kANu sutradhAra che ane keAnu tenI upara niya MtraNu dha che te nakkI karavu-e vadhAre agatyanuM che. je racanAmAM ghaNA pedA kare ane thoDA tenA lAbha uThAve, ane jemAM pedA karavAnA mANasanA adhikArane Apakhuda rIte inkArIne ane kudaratI delatane kAve tyAre nAza karIne banAvaTI achata ubhI karavAmAM Ave 'evI racanA ApaNe. khIlakula svIkArI zakIeja nahi. je samAja mAnavajIvanane eka pavitra vastu mAnIne sanmAne ane majurIne pratiSTita banAve, je samAja dareka bALakane vikAsa mATe purI sagavaDa tathA taka Ape, je samAja dareka vyakitane mAnavIne zebhe evuM jIvana hAMsala karavAnI sagavaDa Ape. potAnI mahenatano lAbha petAne ja maLe evI vyavasthA karI Ape. tema ja vijJAna tema ja saMskAritAnAM dvAra sau kAine mATe khullAM kare e samAjamAM ja strIone sAcI svata MtratA maLI zake. A meLavavA mATe strIoe dezanA sarve prAkRtika baLA sAthe joDAi javuM joe ane pratyAghAtI tatvA parAsta thAya e hetuthI pragatinA pallAmAM potAnu sarva vajana ThAlavIne anya dalita vargo sAthe sAcI ane sudRDha ekatA sAdhavI joie. A rIte ja AjanI samasyA tee sAmaneA karI zakaze ane dezanI rASTrIya punaHrghaTanAmAM mahatvano bhAga bhajavI zakaze. mULa lekhaka: zrImatI kamalAdevI. anuvAdaka: paramAnaMda. samAsa sagha samAcAra sAmAnya sabhAnA TharAve:-zrI muMbai jaina yuvaka saMdhanI sAmAnya sabhA tA. 6-5-44 nA roja maLI hatI je vakhate nIce mujaba rAve karavAmAM AvyA hatA. pU.. gAMdhIjanA chuTakArA viSe mahAtmA gAMdhIjInA lAMbA kALanA jelavAsa pachI nAdurasta tabiyatanA kAraNe thayelA ekAeka chuTakArAthI AkhA deza AnaMda ane rAhatanI lAgaNI anubhavI rahyo che. tee gumAvelu Aregya sattvara pAchuM meLave ane dezane AjanI kaTokaTInA vakhatamAM sAcuM mArgadarzana Ape evI mubaI jaina yuvaka sadhanI tA. 6-5-44 nA reAja maLelI sAmAnya sabhA prArthanA kare che. saghanA madhAraNamAM sudhArA saMghanA baMdhAraNanI kalama 9 1 (3) nIce mujaba hatI "kAryavAhaka samiti mATe cuMTavAnA padara sabhyamAM ochAmAM AchA cAra strI sabhyo, cAra zvetAMbara mUrtipUjaka sabhyo, cAra sthAnakavAsI sabhyA ane (digaMbara sabhyonuM saMkhyA pramANa ati alpa hovAnA kAraNe) eka digambara sabhya hAvA jAe," Ane radda karIne tenA sthAne nIce mujabane niyama mUkavAnu rAvavAmAM Ave che.. vAtAvaraNu gamagInIthI bharelu che; du:kha ane vedanAnI gIsA vaDe AkAza cIrAi rahyuM che. ApaNI pariSadane je eka mukhya muddo che. te nAgarika svAtaMtrya cotaraphathI satata AkrAnta thai rahyuM che, vaNAi rahyuM che. vahema, ane vizvAsadhdhAtanAM vAdaLa gherAM anI rahyAM che, patharAi rahyAM OM ane je mArgadarzaka dIvAdAMDIe kai kALathI pragaTAvavAmAM mAnavajAta saphaLa nIvaDI hatI te dIvAdAMDIone AvarI rahela che. ane tene sarva prakAza jANe ke sarvathA lupta thai gayA che. mAnava saMskRti ane sabhyatAne sarvatra lepa thai rahyo che. ane lokalAgaNInI sattAdhIzo taraphathI niSThuratApUrvaka avagaNanA karavAmAM Ave che ane tethI mAnavInuM jIvana kevaLa upahAsapAtra banI rahyuM che. jeo mekhare hAya / ja AjanI nirAzAmAM AzA pragaTI zake ane AjanI anavasthAmAMthI vyavasthA janmI zake te ApaNA dezanA bahAdura TekIlA ane praznapremane varelA dezanetAo tema ja sAthIonA cAlu kArAvAsa ApaNane u'DI gamagInImAM DubADI de che, ApaNA cittane mRddha banAve che ane ApaNI zaktine thabhAvI de che, paNa A karUNAjanaka paristhiti joine ApaNAmAM vadhAre meTI ane baLavAna kArya zakita janma pAmavI joie. kAraNa ke temanI gerahAjarImAM ApaNI javAbadArIe zramaNI vadhI jAya che. evA keTalAka loko che ke jee vartamAnanA zrIhAmaNApaNA sAme AMkha ADA kAna karIne yuddha pachInI punarracanAnI vAta vicAravAmAM temaja carcavAmAM sApa temaja kartavyapUrti anubhave che. khIjAo ema mAne che ke meTA pAyAnA udyogakaraNamAM ja ApaNA udhdhAra rahelA che. jemane AvA peTanTa upAyeAmAM zraddhA hoya temaNe udyogIkaraNanI bahu ja ucca kakSAe pahoMcelA deza tarapha najara karavI ghaTe che ane kudarate ApelI amUlya vastusAmagrI ane addabhuta vaijJAnika anukULatAemAMthI ja keve dhanadhAra sahAra ane satyAnAza pedA thayA che te samajI levAnu kAryavAhaka samiti mATe cuTavAnA paMdara sabhyAne lagatA matapatrako evI rIte bharavA ke dareka matapatrakamAM kula paMdara nAme hAvAja joie ane te matapatrakamAM echAmAM ochA cAra strI sabhyAnAM, cAra zvetAMbara mUrtipUjaka sabhyAnAM cAra sthAnakavAsI sabhyAnAM ane (digaMbara sabhyonuM saMkhyApramANu ati alpa hAvAnA kAraNe) eka digambara sabhyanuM nAma hAvu joie. A niyatathI anyathA bharAyeluM matapatraka rada karavAmAM Avaze." maMtrIo, mubai jena cuvaka sa'gha.
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1pa-pa-44 prabuddha jaina zubha ane zudhanuM pratidvaMdra! ghaNI vakhata koI paNa vicAra ke viSaya spaSTa karavA khAtara sAdhAraNa rIte ekameka joDAyelI vastuone jANe ke prabuddha jainanA chellA akamAM 'vyavahAra sAdhaka nizcaya sAdhya ekamekathI taddana svataMtra ane nirALI vastuo hoya ema ka95vA e mathALAnA lekhanI zarUAtamAM dudha ane dahIMnuM dRSTAnta tathA samajAvavAnI jarUra paDe che paNa A uparathI e nirALAApavAmAM AvyuM che ane e dRSTAntane eja lekhanA anta- paNa upara ja bhAra devAmAM Ave ane ema karIne ekane bhAgamAM lekhake zubha ane zuddhanA pratiM% upara dhaTAvyuM siddha karavA mATe anyane sadaMtara tyAga karavAnuM kahevAmAM Ave che. koI paNa sthaLa dRSTAntane ' laIne pitAne ISNa tyAM ja ekAntikatA praveza kare che ane vivekabuddhine lepa anumAna upara zrotAgaNane ke vAcakagaNane laI javAnI paddhati thAya che. prastuta viSayanA upadezakanuM paNa ema ja banatuM parApUrvathI cAlatI AvI che. A paddhati jeTalI rocaka che dekhAya che. teo jIvananI sAmAnya pravRttiomAM rokAteTalI ja upara uparathI sAMbhaLanAra vAMcanArane kadi kadi chetaranArI thalI, cittavRttione khecI laIne Amatatva upara ekatra nIvaDavA saMbhava che. ghaNI vakhata dRSTAnta ja mULamAM barAbara thavAnuM kahete kahete ane AtmA e ja satya che-ene samajo hotuM nathI ane tethI te uparathI upanaya utAravAmAM Ave che ane ene sAkSAtkAra karo--e bAbata upara vadhAre ne vadhAre te yukitasaMgata banI zakato nathI. vizeSamAM dRSTAnta ekadezIya bAra mUkatAM mUkatAM jANe ke teo sarva zubha pravRttionA virodhI hoya che jyAre sAmAnya loka dRSTAntane sarvadezIya gaNIne te banI gayA hoya ane sAmAnya lokone potAnI kauTuMbika tema ja uparathI tAravavAmAM AvelA niyamane ekAntika siddhAna tarIke sAmAjika sarve javAbadArIonI upekSA karavAmAM je dharma paryApta svIkArI levAnA bhramamAM paDe che. prastuta viSyamAM lekhaka dudha AvI rahelI che ema upadezatA hoya ema lAge che ane A ane dahIM paraspara virodhI che ane dudha dudhapaNuM choDe te ja bAbata ja bhAre mAM bhAre vAMdhA paDatI che. ahiMsAne Akho khyAla dahIM paNuM janma ane dudha rahete rahete (eTale ke dudhamAM anya cha sAthe pite kema vartavuM e vicAramAMthI udbhavyo che. meLavaNa nAMkhyA vagara) dahIM thaI zake nahi- AvI rIte dudha Ane artha e che ke ahiMsAnA A vicAra mAnavI mAtramAM dahIMnA dRSTAntane lagatI bAbate samajAve che. prathama te A vizALa arthamAM rahelI sAmAjika buddhi upara racAyelo che. A - dRSTAnta nirUpaNa barAbara nathI lAgatuM. dudhane svAbhAvika ahiMsA zabdArthamAM nakArAtmaka che paNa bhAvArthamAM vidhAyaka che vikAsa ja dahIM che ane dudha paDavuM paDayuM svAbhAvika rIte dahIMmAM ane ethI ja tenuM mahattva che. je ahiMsAmAM sakriya bhAve ja pariName che. dudhamAM meLavaNa nAMkhavAne hetu mAtra dhArthe maitrI, karUNA, dayA antargata nathI te ahiMsAne kaze paNa vakhate dhArI khaTAzavALuM dahIM banAvavA mATe ja hoya che. A artha ja nathI. kamanasIbe jaina dharmanA athavA te ahiMsA* rIte mULamAMthI vAMdhA paDatA hRkhAna uparathI tAravavAmAM dhamonA A vizALa ane vidhAyaka varUpane visArIne keTalAka Avate koI paNa niyama svataH AdhAra rAkhavA lAyaka banI ' dharmaprarUpake tenI amuka eka bAju upara ja vadhAre paDato bhAra * zakatA nathI. mUke che ane e rIte temanA hAthe jaina dharmanI bhAremAM bhAre - have dudha ane dahIMnA dRSTAntane zubha ane zuddhanA daM viDaMbanA thaI rahI che. terApaMthIo jyAre ahiMsAnuM kevaLa upara lAgu pADIne lekhake ema siddha karavA prayatna karyo che ke nakArAtmaka svarUpe raju kare che ane samAja sevA ane paropakArI zubha ane zuddha paraspara virodhI che, jyAM zubha hoya tyAM zuddha pravRttione virodha kare che tyAre athavA to zrI kAnajI muni hoI na zake, jyAM zuddha hoya tyAM zubha hoI na zake, A eka zubha pravRtti choDIne zuddha sthitimAM pravezavAnuM kahe che tyAre rIte samajI zakAya tevuM che. "zubha' ane 'azubha koI amuka temanA hAthe paNa jaina dharmanI AvI ja viDaMbanA thaI rahI pravRttinAM vizeSaNo che, zarIradhArI mAnavI mAtrane eka yA bIjA hoya ema lAge che. vizeSamAM AvA upadezanuM pariNAma sAmAnya prakAranI pravRtti, lAgelI ja che. pravRtti vinA prANudhAraNu zakya leka upara e Ave che ke temanA narasIe zuddha sthitine te ja nathI. A pravRttiomAMthI koI zubha hoI zake, koI azubha anubhava saMbhavatA ja nathI, paNa aMhika jIvananI javAbadArIo hoI zake. svapane kalyANakArI pravRtti zubha kahevAya jyAre ane sAmAjika rUNanI avagaNanAbuddha ja temanAmAM poSAya svaparanA kalyANane bAdhaka pravRtti azubha kahevAya. bIjI bAjue che. ane temanuM sAmAnya jIvana eka bAjue kevaLa svArtha zuddha sthiti eTale ke jemAM AtmatatvanuM ja kevaLa cintana ane bIjI bAjue gurUdvArA uchInI lIdhelI keTalIka AdhyAathavA dhyAna che evI sthiti. Ane laukika, bhASAmAM eka mika bhramaNAo pAchaLa baTatuM bane che, nathI temane A bhava prakAranI mAnasika sthiti kahIe te cAle. A uparathI sudharatA ane nathI temanA AvatA bhavanuM ThekANuM paDatuM. zubha joi zakAze ke koI paNa pravRtti eka vastu che; amuka koTinI ane guhanA kalpita virodhanuM A sArvajanika aniSTa pariNAma mAnasika sthiti bIjI vastu che, paNa A uparathI ema anu tenA upadeSTAoe dhyAnamAM levuM ghaTe che. bhAna deravAmAM Ave ke pravRttiyukta mANasane AtmanihAM ' paramAnada, zakaya ja na hoya ane AtmaniSTa mANasa mATe koI paNa "vyavahAra sAdhaka nizcaya sAdhya'-bhula sudhAra. pravRtta Avazyaka na hoya te e anumAna koI paNa prabuddha jananA chelA aMkamAM pragaTa thayelA uparanA lekhana, rIte buddhisaMgata lAgatuM nathI, zuMbha pravRtti ane zuddha Atmasthiti ekamekathI judA che e barAbara paNa ekamekathI pahelA pAne pahela kolamamAM lakhyuM che ke "(3) dudhamAM (tenuM virodhI che ema kahevuM barAbara nathI. ulaTuM vAstavika - anu dudhapaNuM TALavA mATe) meLavaNa nAMkhyA vagara dudha thaI jaze ema : ' mAnatA nathI." bhava evo che ke zubha pravRtti ane zuddha sthiti ekamekanA puraka ane poSaka hoya che. AtmaniSTa purUSanI pravRtti zubha ja hovAnI. Ane badale nIce pramANe vAMcavuM "(3) dudhamAM tenuM zubha pravRttimAM je joDAyelo hoya tenAmAM svAbhAvika rIte Atma- dudhapaNuM TALavA mATe) meLavaNa nAMkhyA vagara dahI thaI jaze 'niSTA keLavAya ja. ema mAnatA nathI."
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke - ke, '', prabuddha jana tA. 15-5-44 : gAMdhIjIno chuTakAro maLaTNa sakriA medRAvI mAruM tattA raheluM mane baLa keTaluM kAma lAge che te te have ApaNe jovAnuM satyanI ANamAM rahenAre buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. * rahe che. temaNe Aja sudhImAM aneka vAra mRtyu sAthe bAtha bhIDIne mRtyune parAjita karyuM che ane Aje paNa ApaNe evI AzA kema na rAkhIe ? Ama chatAM paNa gAMdhIjInI zarIra- pra buddha jaina sthitine Aje ApaNe haLavA dile vicAra karI zakIe tema -satyapUtAM badevAcam che ja nahi, temanuM zarIra, magaja ane mana mAMge che saMpUrNa ArAma, paNa prakhara kAryayogInA manane ArAma saMbhave zI 1944 rIte ? ane temanA zarIra temaja magajane ArAma meLavavAmAM prajAe zakaya teTalo sahakAra Apavo ja joIe ema chatAM paNa AjanI bhayaMkara durdazA najaronajara joI rahelA jelamukata gAMdhIjI potAnA zarIra ane magajane kayAM sudhI ArAma ApI me mAsanI chaThThI tArIkhe gAMdhIjI piNA be varSane kArAvAsa zakavAnA hatA? je zraddhA gAMdhIjIne IzvaramAM che e ja zraddhA jogavIne chuTA thayA e banAvathI AkhA dezamAM koI apUrva ApaNA dilamAM ApaNe dhAraNa karIe ane mAtra hiMdusthAna AnaMda ane nivRttinI lAgaNI phelAI rahI che. gAMdhIjI chuTayA khAtara nahi paNa AkhI duniyAnA belAnI khAtara bhagavAna temane te pahelAM keTalAka divasathI temanI nAdurasta tabiyatanA khabara AjanI viSama zarIrasthitimAMthI ugArI le ane gumAvelI AvyA karatA hatA ane lokonAM mana bhAre cintAvyagra rahetAM kAryazakti temane pAchI suprata kare evI ApaNe prArthanA hatAM. paNa A vakhate gAMdhIjIne 1842 nA ogasTa mAsanI karIe ! AjanI duniyAnA guMcavAyelA kekaDAno ukela karavAnuM navamI tArIkhe pakaDavAmAM AvyA tyArathI Aja sudhI gAMdhIjI sAmarthya. je koI paNa eka vyakita dharAvatI hoya te te kevaLa sarakAre je eka sarakhuM sakhtAIbharyuM vatana gAMdhIjI che. temanAmAM ArSadraSTi che: vyavahArU budhdhi che; 'A akhatyAra karyuM hatuM ane gayA varSe temanA 21 divasanA upavAsa mArUM ane A tArUM evI saMkucitatAthI para vizvatomukhI daramiyAna jyAre teo jIvana ane maraNa vacce jholAM khAI. maitrI jIvanabharanI tapazcaryA vaDe temaNe siddha karI che. deza ane rahyAM hatAM tyAre paNa temane nahi choDavAnI bAbatamAM sarakAre je duniyAnI eka mAtra AzA gAMdhI che. sau koInA dilamAM mI mamatA dhAraNa karI hatI te jotAM gAMdhIjInI Aje eka ja prArthanA ho ke gAMdhIjI ghaNuM che ! gAMdhIjI tabiyata game teTalI narama hoya te paNa sarakAra temane chuTA kare ghaNuM che !!! paramAnaMda e vyavahArU kalpanAnI dRSTie jarA paNa saMbhavanIya nahotuM lAgatu. A rIte temane chuTakAre bhAre aNadhAryo ane Azcarya upajAvanAra banyA che. A uparAMta gAMdhIjI haro che, mele che, keTalAka samAcAra ane noMdha keTalAkane maLe che te uparathI temane chuTakAre kharekhara zArI- " AjanuM hiMdI rAjakAraNa rika nAdurastInA kAraNe che ke te pAchaLa koI rAjakIya hetu chellA keTalAya mahInAothI kazA paNa pheraphAra vinAnI rahelo che e viSe paNa keTalIka carcAo cAlI rahI che. gAMdhIjI sAthe nikaTapaNe joDAyelA mitro dvArA mAluma paDe che ke rAjakIya paristhitimAM chellA mahInAmAM banelA keTalAka banAvIe navA raMga puryo che ane navI AzA ane kalpanAne vega Ape gAMdhIjInI tabiyata kharekhara ja bahu nAdurasta ane cintA karAve . che. 1942nA ogasTa mAsathI akhatyAra karavAmAM AvelI tevI che, lehInuM dabANa bahu ja haLavuM rahe che, temanA jJAna sarakArI damananIti Aje paNa eTalA ja josamAM cAlu che. takhtao bahu nukazAna pAmyA che, temanuM hRdaya paNa bahu nAjuka rASTranI eka ane ajoDa saMsthA rASTrIya mahAsabhAnA bAraNe banI gayuM che. gAMdhInI jelamAM hoya ane temanI aMdagIne koI paNa jokhama thAya enAM pariNAmonI javAbadArI sarakAra Aje paNa tALu che ane enA mukhya AgevAno kaMI kALathI jelamAM saDI rahyA che. prajA muMge meDhe pitA upara AvatI pAra pitAnA mAthe levAne taiyAra nahotI eTalA khAtara ja sarakAre vinAnI Aphate sahI rahI che ane sarakAra pitAnA yuddhasaMcAgAMdhIjIne mukta karyA che. Aje paNa carcAmAM jarA lAMbe vakhata lanamAM rASTranA dravyane, sAdhanasAmagrIne tema ja mAnava saMpattino riokAtAM temanuM magaja thAkI jAya che ane guMcavAI jAya che, phAve teTale upayoga karI rahI che. A ghaTamALa te cAlatI DuM bolatAM paNa temane thAka lAge che eTaluM ja nahi paNa hatI emano ema cAlI rahI che ema chatAM paNa paMjAbamAM 'kAne lAMbo vakhata sAMbhaLatAM paNa temanA magajane bhAre zrama kAyade-Ajhama jhINAne maLelI zikasta ane gAMdhIjIne ekAeka paDe che. koI paNa viSaya upara be pArIgrApha lakhAvavA e paNa chuTakAre A be ghaTanAe aneka navI zakayatAo ubhI karI hoya temanA mATe lagabhaga azakya banyuM che. Aje jelamAMthI pAchA pharelA gAMdhI piNAbe varSa pahelAnA gAdhI nathI. te vakhatanA ema lAge che. gAMdhI, samarata rASTramAM zarU thanAra AjhAdI jaMganA sarvasamartha uttarottara jenuM varcasva vadhatuM jatuM hatuM ane pitAnA ane sazakata senAnI hatA; temanA bAvaDe baLa hatuM. temanI mAnItA dIkarAnI mAphaka jene aMgreja sarakAra sIdhI ke ADaeka bAjue mahAdevabhAI hatA; bIjI bAjue karaturabA hatA. katarI rIte anumodana ApI rahI hatI te jhINAne paMjAbanA mahAdevabhAIne to temaNe jela javAnI sAthe ja gumAvyA; bA prakaraNamAM tejovadha thaye, tenI dhAkadhamakI paMjAbanA mukhya thoDA divasa pahelAM A phAnI duniyAmAMthI vidAya thayAM. Ama ApaNI pradhAnane pitAnA mAMgyA mujaba namAvavAmAM niSphaLa nIvaDI, vacce pAchA pharelA gAMdhIjI te hRdayathI temaja zarIrathI jarjarita- svargastha sara sIkaMdara hayAtakhAnanA putra ane paMjAba game tyAre kAMI paNa thaI bese evI dahezata ApatI atizaya nAjuka khAte jhINAnA eka meTA pakSakAra zaukata hayAtakhAnane zarIra sthitine dhAraNa karatAM-gAMdhI che. alabata Aje paNa pradhAnapadethI hAMkI kADhayA. A badhI ghaTanAo bhaviSyamAM temanuM mabaLa eTaluM ja majabuta che, paNa kharA zarIramAM AthI paNa vadhAre mahatvanA pariNAme nIpajAve evI
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-5-44 - 15 saMbhAvanA ubhI kare che. paMjAba prakaraNamAM zrI jhINAne turata che ane ApaNA mATe jANe ke kaI ujaLo divasa najIka maLelA parAbhAvathI koIe bahu merI kalpanAonA ghaDA doDA- AvatuM hoya evo sukhada anubhava thaI rahyo che. ApaNe vavAnI jarUra nathI. jhINuM sAme lAMbA vakhate eka AgevAna icchIe ke sarakArane sanmati sujhe ane jeNe prajAno cAlu musalamAne mAthuM uMcakyuM e bInA jarUra AnaMdajanaka che. paNa virodha netarIne Aja sudhI kevaLa kaDavAza, kaDavAza ane A te pAzeremAM pahelI pUNI che. janAba jhINA ema khIjhara kaDavAza vadhArI che te sarakAra gAMdhIjIno sAthe meLavIne prajAnA hayAtakhAnane nIrAMte suvA de tema nathI. tene dabAvavA ane dilanI anukuLatA sAdhe ane AjanI kaTokaTInA samayamAM padabhraSTa karavA ane paMjAbamAM yunIyanIsTa pATIne dhakako mArIne prajA rakSaNa ane prajAsahakArane je ekaja mAge che te rASTrIya tenA sthAne meslema lIganuM pradhAnamaMDaLa ubhuM karavA ane e sarakAranI sattvara sthApanA kare. rIte pAkistAnane vidhvaja laheranA sarakArI daphatara upara baculI' ane AjanI zikSApaddhati pharakAvavI janAba jhINA AkAza pAtALa ekaThA karaze. phajhalula A akamAM 'baculI' nAmanI paMdara varSanI eka bALAnI . hakakanA haju gaI kAle teNe zA hAlahavAla karyA te koNa nathI jANatuM ? sIMdhamAM alAbakSane jhINA sAme thavAmAM Akhare te vAstavika ghaTanA ApavAmAM AvI che. e baculIe pitAnA pitAne jAna gumAvavAne vakhata atre e banAva paNa tAjetaranA dhaNInuM khUna karyuM che ane e khAtara janma TIpu pAmIne te ItihAsanA pAne noMdhAyela che. paMjAbanA mukhya pradhAna A jelamAM AvI che ema jANavA chatAM baculInA kIssAnI badhI meslema meselInI sAme kayAM sudhI TakI rahe che e te haju vigate jANatAM tenA pratye ApaNuM dilamAM leza mAtra ghaNA AvatI nathI, eTaluM ja nahi paNa te ApaNI dayA ane jovAnuM rahe che. sarakAre Aje je jhINA virodhI vaLaNa dAkhavyuM karUNAne pAtra bane che. jema koI eka bIlADIne eka oraDAmAM che te vaLaNa kAyama ja raheze ema mAnavAne kAMI paNa kAraNa nathI. paMjAbanA musalamAnoM upara jhINAnuM prabhutva kAMI jevuM purIne tene raMjADavAne koI prayatna kare ane tene pAra vinAne trAsa Ape ane bIlADI Akhare chaTakavAne bIjo kaza mArga tevuM nathI. Ama chatAM paNa saMbhava che ke jevI rIte paMjAbamAM na dekhatAM pitAne raMjADanAra uparaja kudI paDe ane tene pIMkhI pitAnA mananI murAda bara lAvavAnI dhunamAM ucita maryAdAnI nAMkhe tevI ja rIte baculInA hAthe tenA dhaNInuM khUna thayuM che bahAra jatAM badhI rIte anukuLa banavA mAMgatA khIjhara hayAtakhAnane hAthe ja janAba jhINAe potAnA nAkanuM TeravuM kapAvyuM ane tethI khunI baculI kharekharI rIte khunI nathI ane tenA tevI ja gaphalatI ane pramANa bahAranI guMDAgIrI athavA te jevI ugatI, AzA ApatI ane lAvaNyamayI bALAne AjanI nyAya paddhati janmaTIpanI zikSA kare emAM daMDAyeluM ja jANe ke dabaDAvagIrI cAlu rahetAM anya musalamAna AgevAno upara rahelA vadhAre daMDayuM hoya ane nyAyanA nAme kaI bhAre anyAya thayo tenA varcasvane ekAeka anta Ave ane ema bane te ane tyAre ja komI ekatAne udaya thavAnI ane e rIte hiMdu hoya ema ApaNI mAnavatAnI buddhi pikAra karI uThe che. A te eka sUcaka dRSTAnta che. prAthamika gunhAonA dhaNAkharA sthAnanA kamanasIbamAM palaTo AvavAnI kAMIka AzA rahe. paNa kIssAo AvA prakAranA hoya che. koIe kSaNika AvegamAM te A badhuM atyAre te manane bhAvatuM badhuM zakaya mAnI levA jevuM kijIe asahAya banIne, koIe bhulamAM te koIe anyanA asahA che. Aje te haju jhINAnI hITalarazAhInAM navAM kayA kayA julamamAMthI pitAnI jAtane ugArI levAnA kAraNe, koIe prakaraNe bhajavAya che te ja ApaNe jovAnuM rahe che. bhukhamarAmAMthI bacavA mATe te keIe anyanI uzkeraNIne janAba jhINanAM paMjAba parAbhavanA anusaMdhAnamAM gAMdhIjIne bega banIne eka yA bIjA prakAranA gunhAo karyA hoya che chuTakAro-jo ke e banne ghaTanAne paraspara kaze paNa rAjakAraNa ane te sarvanA AvA aMgata sagano kaze paNa khyAla karyA nathI, ema chatAM paNa ApaNI kalpanAne. nave khorAka sivAya jidArI kAyadAkAnuna mujaba AjanA nyAyAdhIza ochI puro pADe che. gAMdhIjIno chuTakAro temanI nAdurasta tabiyatane ja vadhatI mudatanI zikSAo pharamAve che. AvA gunhegAranuM gunavA- , AbhArI che teo sAjA thAya ane jarA paNa mAthuM uMcake te hitapaNuM kevaLa Akasmika ane uparachaluM hoya che. temanI duSTatA temane pakaDIne jelamAM besADatAM A sarakArane kAMI paNa vAra leza mAtra prakRtigata hotI nathI. Ama chatAM paNa AvA nirdoSa lAge tema nathI-A banne vAta mAnI laIe paNa gAMdhIjI gunegArone sarakArI jelamAM dhakakelavAmAM Ave che ane tyAM lokottara purUSa che ane itihAsa temane ghaDo nathI paNa teo teo varSothI vasavATa karI rahelA aThaMga badamAzonA sIdhA saMmAgamamAM itihAsane ghaDatA AvyA che. jyAM bIjA mATe jIvavAnI AzA Ave che. jelanA adhikArIone vartAva tema ja jelanA kAyadA kAnuna nathI hotI tyAM teo mRtyunI maryAdAne oLaMgIne AgaLa cAle pAchaLa jelamAM AvelAone sudhAravA, sArI keLavaNI ApavI, teo che. jyAM maDAgAMThane kaI ukela dekhAto nathI te tyAM temanI . bahAra jaIne svAzrayI bane tevA udhoge zikhavavA AvA kArDa buddhi koi evo mArga zodhI kADhe che ke je rAjA temaja prajA- AzA detA nathI. temanuM jelajIvana kema vadhAremAM vadhAre ubhayane svIkArya ane AvakAradAyaka bane che ane pariNAme kaSTamaya bane ane navA AvelA kema vadhAre dabAyelA rahe e sthabhita banelA rAjakAraNamAM aNadhAryA ane aNakaMA navA Azayane AgaLa rAkhIne ja AkhuM jela menyuala ghaDAyeluM hoya che. delane pedA thAya che. vaLI temane pakaDavA e jeTaluM saheluM Ane lIdhe jelanA navA Agantuke zarUAtamAM khuba chuMdAya che teTaluM ja temane pakaDavA ke nahi ane pakaDavA te kayAre che ane kacaDAya che ane pachI guMDAo ane badamAzane paricaya pakaDavA e bAbatane satAdhIzene mATe nirNaya karavAnuM kAma temane jema jema vadhato jAya che tema tema temanI duSTatAne ghaNI vakhata bahu ja kaparU bane che. ane sarakAranI AvI cepa temane lAgavA mAMDe che. pariNAme jelamAM AvyA hoya che anizcita manodazAne sauthI vadhAre lAbha uThAvatAM mAtra gAMdhIjIne tyAre jeo gabharU pArevA jevA hoya che teo potAnI mudata : ja AvaDe che. gAMdhIjI zarIre kharekhara ja narama che ane temanI purI thatAM pitAnI prakRtimAM duSTatAnA aneka azo saMdharIne : tabiyata kharekhara ja khuba citAjanaka che ema chatAM paNa temanA jelanI bahAra nIkaLe che. ane tene lIdhe temanuM pachInuM jIvana chuTA thavAthI dhanAra aMdhakAramAM AzAnAM kiraNe phUTavA lAgyA eka pachI eka nAnA moTA duSka ane tenA pariNAme
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 prabuddha jaina maLatI nAnI moTI zikSA-e kramamAM ja lagabhaga purU thAya che. A aniSTa paraMparA ubhI thavAnAM mukhya kAraNA nIce gujaLa che. (1) AjanI nyAyapaddhatimAM kAI paNa gunAhanA mULamAM javAnI ane gunehagAranA aMgata sayAgA lakSyamAM levAnI a vasthA nathI. (2) jelapaddhati pAchaLa gunehagArAne sudhAravAnI ane sArA mAnavI banAvavAnI kAi kalpanA nathI. *(3) navA ane jInA gunegArane alaga rAkhavAnI kempra sagavaDa nathI. A AMkhI nyAyapadhdhati ane jelapadhdhatimAM zIAe peAtAnA sAmyavAdI rAjyavahIvaTamAM uparanA dheAraNe keTalAka maulika sudhArAe karyAM che je jela sudhAraNAnA praznamAM rasa lenArAoe ja mAtra nahi paNa mAnavAtinI maulika sudhAraNAmAM rasa lena rA e abhyAsa karavA yogya che ane te mujaba peAtAnA rAjyataMtramAM jarUrI sudhArA dAkhala karAvavAne, lagatI pravRti hAtha karavAnI khAsa jarUra che. jhIkAneramAM bAladIkSA-pratibaMdhaka bhIla zrI. caMpAlAlajI hIA je bIkAnara rAjyanI dhArA sabhAnA sabhya che ane bIkAneranA myunIsIpala erDanA upapramukha che temaNe bIkAneranI dhArAsabhAmAM bAladIkSA pratibaMdhaka Ila raju karyuM che. sAdhAraNa rIte evI mAnyatA hatI ke nAnA chekarAone bhALavavA, bhagADavA, saMtADavA, ane saMyoga pramANe jAhera yA khAnagI rIte dIkSA ApI devI-AvA casakA zvetAMbara sa MpradAyanA ja keTalAka AgevAna sAdhuene lAgyA che; paNa zrI caMpAlAlajI mAraphata maLelI hakIkato uparathI mAluma paDe che ke terApathI sAdhuA paNa celAyelI vadhAravAnA mehamAM eTalA ja ke ethI paNa vadhAre kruselA che. ane e bAjue paNa AjakAla khAladIkSAnI aneka aniSTa ghaTanAe banI rahI che, keTalAka khrIssA te AkhA jaina samAjane kharekhara zaramAve evA banI rahyA che, keTalAka mAbApe paisAnA lAbhe potAnAM bALakAne vecI de che; keTalAka mAbApa lagna vagereno kharca thAya.temAMthI bacavA mATe potAnI nAnI umaranI putrIone sAdhvI banAvavAmAM saMmati Ape che. jaina dIkSA eka AjIvana pALavAnuM atizaya kANu sAdhuvrata che. kAi paNa vyakita--nAnI ummaranI ke khoTI umaranI-dIkSA lIdhA pachI sasAramAM pAchI pharI zakatI nathI ane ema chatAM paNa gurUnI AmanyA teADIne dhAro ke kAi sAdhu saMsAramAM pAchA phare te jaina samAjamAM ubhA rahevu tenA mATe azakaya thai paDe che. tene samAjanA leAkA haDadhUta kare che ane tenI sthiti aMte bhraSTa tatAbhraSTa jevI thAya che. jaina dIkSA jevu gaMbhIra jIvanavrata purI samajaNu pUrvaka levAvu joie, aparipakava ummaranI kApaNa vyakitane AvI dIkSA mATe yogya gaNI zakAya ja nahi. Aje apAtI bALadIkSA pAchaLa aneka anatha' ghaTanAo banatI jovAmAM Ave che. vastutaH jaina dIkSAnAM umedavAra mATe pUrva tAlIma purI vyavasthA hAvI jAie, ane te tAlImamAMthI je kaMi pasAra thAya, ane dIkSAnI sarva javA badArI barAbara samaje tevI yogya vyaktineja sagIra avasthA purI thayA bAda dIkSA apAvI joie. kamanasIbe ApaNA samAjamAM AvI koi vyavasthA che ja nahi, hAthamAM AvyA tA celA banAvatA be kiDanI paNa DhIla na karavI--AvI keTalAka dIkSAghelA jaina sAdhunI mane dakSA hAya che. meTI ummaranA teA jaldI na bheLavAya, paNa nAnI ummaranA chekarAene dIkSA tarapha AkarSevA bahu sahelI vAta che. mAbApa virUddha paDe teA paisAthI tenu moDhu bharI devuM, ema chatAM na mAne te chekarAne bhagADave ane kAi nAnA gAmaDAnA khuNe tene muMDI nAkhaveA. mA bApa bharAtA kakaLatA Ave te kazI dAda na ApavI temaja tenA chekarAne patto na ApavA. garIba mAbApa rASTa kakaLIne esI rahe. tAlevAna ane lAgavaga vALA hAya. te te vaLI cheAkarAtA kAMka patto pAme. dIkSAdhelA sAdhuonI AjakAla AvI lIlA cAle che. the|DA vakhata pahelAM jodhapura rAjyanA eka gAmaDAmAM mejIsTreTane manAi hukama pahoMce te pahelAM bhuvanavijayajI nAmanA eka jaina sAdhue AvI rIte eka nAnA chokarAne muDI nAMkhyA hatA. zrI. caMpAlAlajI bAMThIAnA upara jaNAvela khIlane Azaya samAjamAM cAlI rahela A anatha para parAne mULamAMthI aTakAvavAnA che. jaina samAjanA AgaLa paDatA vicAra dharAvanArAo tema ja jANItI - jaina saMsthA zrI. caMpAlAlajI khAMDhIAne pesTa bhInAsara khIkAnera e saranAme A bAbatamAM pAtAnI hArdika anumati darzAvanAra tAreA tema ja patrA vinA vilae mokale evI vinaMti karavAmAM Ave che. zrI. caMpAlAlajI peAte upADela kAryamAM kRtehamada nIvaDe, dhArA sabhA temanu bIla pasAra kare ane bIkAneranareza te khIlane peAtAnI saMmati Ape evI A bAjunA samAjanA samasta pragatizIla jaina varganI attaranI zubhecchA ane prArthanA che. pramAna'da. sadhanI rAhata pravRttimAM madada zrI muMbai jaina yuvaka sa MdhanI rAhata pravRttimAM nIce mujaba madada maLI che. je AbhAra svIkAravAmAM Ave che. 60 zerDa bhALAbhAi jesa galAla dalAla 100 zrI maNilAla mekamacaMda zAha 100 '' tA. 15-5-44 50 zaMbhulAla kalyANajI 50 premacaMda velajI : 10 premacaMda vasanajI, verAvaLa ' "1 ghelAbhAi hAthIbhAi (mAtra bahenone madada ApavA mATe) 91 0 rU. rezana-rAhutanI jemane apekSA heAya temanA mATe muMbainA agnisaMkaTane aMge saMdhanI rAhata, yojanAno lAbha lenArAomAMthI keTalAka vatana tarapha cAlI gayA ane keTalAkane AvI madadanI jarUra na rahI-A kAraNeAne lIdhe saMdhanI rAhata ceojanAnA lAbha lenArAonI sakhyAmAM thoDA ghaTADA thayA che te je kAI jaina kuTuMbane rezana rAhatanI apekSA hoya teNe saMdhanI rAhata-samitinA sabhyane maLavuM athavA saMdhanA kAryolayamAM khabara kADhavI. rAhatanI yogyatA dharAvanAra kuTu khAne dIvALI sudhI 50 TakA ane asAdhAraNa kIssAmAM 75 TakA sudhI paNuM, phezana rAhata ApanArAM kAryo kADhI ApavAmAM Avaze. maMtrI, rAhata samiti bhula sudhAra: garcA aMkamAM jaNAvela .. 5 zrI dIpacaMda zAhanA patnI taraphathI nahi paNa temanAM putrI tArA bahena taraphathI zrI maNibhAI sanmAna thelImAM maLyA che ema vAMcavu. *
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-5-44 prabudhdha jaina baculI ( paMDita javAharalAlanAM bahena zrImatI kRSNA haThIsI ge pAtAnA Aja sudhInA jIvananAM sArAM mAThAM aneka sa'smaraNA raju karatuM 'With No. Regrets' e nAmanuM pustaka pragaTa karyuM che. A puratakamAMthI suvikhyAta naherU kuTuMba ane pa'Dita javAharalAlanA jIvanane lagatI aneka navI hakIkata ApaNo bhaNavA maLe che. vaLI pustakanI bhASA bahu ja sAdI, saraLa ane ema chatAM prasAdapUrNa che. e pustakanA eka prakaraNamAM 1930-32 nI satyAgrahanI laData daramiyAna peAtAnAM bhAge Avela jelavAsanA keTalAM smaraNA ApavAmAM AvyAM che, tenI aMdara baculI' nAmanI-janmaTIpa pAmelI-eka pa'dara varSanI bALAnA romAMcaka kIso che je AjanI zikSApaddhatine eka jhudA ja AkAramAM rajI kare che. te vibhAgane nIce anuvAda ApavAmAM AvyeA che. paramAna'6) baculI nAmanI chokarI mane khuba gamI gai hatI.. e gerI bhurI AMkhAvALI bharAvadAra chekarI hatI. teNe jADAM vastro paherelAM hatAM ane tene dekhAva paNa bahu svaccha nahAtA. ema chatAM paNa e suMdara lAgatI hatI. meM ene pahela vahelI jelanI gamagIna vAlA AgaLa guMthavAnuM zIkhavAnA prayatna karatI joi, enI nAnI vaya ane nirdoSa dekhAva joi mane navAi lAgI ke e kayA kAraNe jelamAM AvI haze ? A jaeNka bALaka samI dekhAtI bALAe evA te kayA mahAna aparAdha karyo haze? jyAre huM enI pAse gai tyAre te uttara hindanA pahADAmAM gavAtA gaMbhIra gItane gaNagaNI rahI hatI. meM ene pUchyuM, "tArUM nAma zuM ?" eNe mArI sAme zakAbharI najare joyu ane sabhyatAthI paNa acakAtAM sAme prazna karyAM, "tame kANu che ane ahiM kevI rIte AvyA che ?" "huM paNa kaMdI chuM." me javAba Apyo, A sAMbhaLI tehasI paDI. ''kayA kAraNe'' eNe pharI pUchyuM. me tene kahyuM ke "huM rAjadArI kaMdI chuM.' jo ke eNe mAthu halAvyuM chatAM, huM dhArU' chuM ke e A artha barAbara samajI nahAtI; game tema paNa ene lAgyuM ke hu jelanI kAi sattAdhArI vyakita nathI ane tenI sAthe mitrabhAve vartavA mAgu chuM, tyAre teNe mane peAtAnuM nAma kahyuM. mIThA hAsya sAthe eNe zaramAtAM mArI sAme joyu ane pachI nizvAsa nAMkhI te potAnuM kAma karI zarU karavA lAgI. "tuM kayA gunhA mATe ahiM AvI che baculI ?" meM pUchyuM. tenI e bhALI AMkhAye mArI AMkhe sAme tAMkIne joyu ane eNe saraLapaNe javAba ApyA "khuna mATe." "khuna mATe ?" me mAnyAmAM na AvatuM hoya tema kahyu. eNe potAnu mAthu makkamatAthI halAvyuM. mArI AMkha ane kAna A mAnavA bhAgyeja taiyAra hatA. vIza varSanI aMdaranI A bALAe koinuM khUna karyuM... hAya e mAnyAmAM kema Ave? kaiMka bhUla hevI joie. cuMlI, tane zA mATe kASThanu khuna karavAnI jarUra paDI ?"ma puchyu... ''tu nAnI che. kadAca tuM zuM kare che tenu bhAna tane nahi hoya. koi akasmAta banyo haze !" eNe dhImethI pAtAnu mAthu ucu karyuM ane pharI mArI sAme joyuM. enI AkhAmAMthI hAsya adRzya thayuM' ane tenu sthAna bhaya ane dhRNuAe lIdhuM ke jethI enA hu MmezanA saumya dekhAva kaThora anyo. enI hakIkata A pramANe che.-- "meM mArA patinu khuna karyuM." eNe dhomethI kahyuM. "e mArI sAthe ghaNI krUratAthI vartatA ane ghaNIvAra mane mArA ane pUrI mUko. gharamAM pUratuM khAvAnuM hovA chatAM e mane bhUkhe mAratA. mArA bhAganuM pete khAi jatA yA pheMkI detA. bane dukhI karavAnA navA mArgo e vAra MvAra zeAdhatA me ene khuzI karavA ghaNA prayatno karyAM. e dekhAvaDA hatA. huM ane paraNI tyAre phakta cauda varSanI hatI, mane e gamo ane me devIdevatAonI sAkSIme pratijJA karI hatI ke huM eka sArI patnI thaIza ane enI sevA karIza ane tene AjJAdhIna banIne rahIza. kAraNa ke mArI mAe mane A zikhAmaNa ApI hatI. 1 paNa amArA lagna pachI thoDA ja mahInAmAM eNe krUratA batAvavA mAMDI. mane potAthI khItAM joi e khuzI thavA lAgyA. eNe mane kahyuM ke mane satApavAmAM ene gamata paDatI hatI. AthI huM khuba bhayabhIta banI. lagabhaga eka varSa sudhI huM tenu dhAtakI vana sahetI AvI. mAre pati mane mArA mAbApane tyAM paNa javA dete 'nahi. meM ene mArA mA-bApa pAse javA devA mATe vinavyA. huM vadhu ne vadhu du:khI thavA lAgI. huM ene gamuM te mATe meM prayatna karyo; paNa kazAthI e khuzI thayA nahi. eka divasa eNe mane eTalA mATe jhuDI ke je kATa ene paheravA hatA te meM dhAyA nahAtA. mane mAryAM pachI mane pIDAtI mUkI e bahAra jato rahyo. thoDA kalAka pachI navA kapaDA paherI gaLAnI AsapAsa lAla rezamI rUmAla vITALI e pAchA pharyAM. huM kaMiMka kAma karatI hovAthI meM e pAchA pharyAM tyAre vaLIne joyuM nahi. eTale eNe mane khelAvI. ahiM Ava mukhya ' eNe kahyuM. "jo mArAM kapaDAM ? huM AmAM suMdara lAguM chuM ke nahi ?' meM javAba Apyo nahi. paNa mArA potAnAM vastro sAme joyu ke je melAM ane kATelAM hatAM. "khele che ke nahi ?"'-eNe barADe pADayo. dhR tane mArA kapaDAMnI adekhAi Ave che ? huM tANa zAMta rahI. eTale eNe mArI najIka AvI mArA moM para be tamAcA mAryAM. ane mArU kAMDu maraDayu. 'mane cheDA." me cIsa pADI. "nahi. teA eka divasa huM tamane mArI nAMkhIza. huM zA mATe tamArAM kapaDAMnA vakhANu rU. jyAre tame AkhA divasa khAva che| aMte bane bhUkhe mArA che. zA mATe...... ane huM A purUM karU ane khIju kaMi kahuM te pahelAM eNe lAkaDI lai mane gALe ApatAM mAravA mAMDI. tyAM sudhI mArI ke chevaTe huM lagabhaga maeNbhAna anI gai. pachI mane eka bAjue pheMkI dIdhI. have mane nArI zake te mAra." ema kahI eNe pAtAnI lAkaDI dUra pheMkI dIdhI ane zAMtithI sutA ane thoDIvAramAM uMdhI gayo. thoDA kalAka pasAra thayA bAda meM hAlavAnI 'kAzISa karI. pazu, mArU' Akhu zarIra du:khatu hevAthI huM paDI rahI. ekAeka me mArA patine khUNAmAM sutelo joyo. eNNe potAnAM navAM kapaDAM utArIne TAMgI mUkyAM hatAM. paraMtu navA rezamI rUmAla enA gaLAmAM vIMTaLAyelA paDayA hatA. meM enI sAme joyu. enA viSe mane khuba dhikaMkAra chUTayA ane gete mArI nAkhI badhA du:khano aMta ANuvA huM adhIrI banI. paNa e kevI rIte bane? meM AsapAsa najara karI, paNa evu kazu jeyuM nahi ke jenAthI ene huM mArI nAkhI zakuM. mArI najara pelA camakatA lAla rUmAla para paDI. huM tarataja ubhI thai ane mArA patinA gaLAnI AsapAsa vIMTaLAyelA kamAlane vadhArene vadhAre. jorathI bAMdhavA lAgI. A badhu krama banyuM te huM jANatI nathI. pahela dabANa AvatAM e jAgI uyo, ane teNe taraphaDatAM bUma pADavA prayatna karyAM, paNa meM vadhAre jorathI rUmAla kheMcavA mAMDayo. chevaTe enA DeALA bahAra nIkaLI paDayA ane e zAMta thai gayA. meM thAkIne mUkI dIdhuM ane mArA pati ubhA thai kI mane 18 F .
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 prabuddha jaina tA. 1pa-pa-44 mAre enI vATa jotI paDI rahI. paNa tema banyuM nahi. halana che." huM udAsa banI e AzA sAthe cAlatI thai ke jela calana karavAnI azakitane kAraNe huM enI bAjumAM paDI rahI. jIvananA lAMbA varSo daramyAna enI himmata ane AzA Dagamage bIjI savAre koIe amane A pramANe joyA. ene khabara nahi. vRkSa, puSpa ane khullI havAthI TevAyeluM A pahADanuM paDI ke mAro pati maraNa pAmyA che eTale eNe polIsane baccuM, A yuvAna prANu kevI rIte zuSka jelajIvana ane khabara ApI ane ADezapADozamAM paNa khabara pahoMcADI dIdhI. te unALAnI asahya garamIne sahana karI zakaze? A zaMkAe mane huM hajI paNa taMdrAmAM hatI ane e mAnavA taiyAra nahotI ke ' uddabhavI; paNa e te purepurI saMtuSTa jaNAtI hatI. eNe pitAnI meM mArA patine mArI nAMkhyo hate. jAtane bhAgyane seMpI dIdhI hatI. huM enI himmatane vakhANA polIsanA AvatAM sudhI koI amArI najIka AvyuM nahi. hA, Aya nahi sivAya rahI zakI nahi. pachI mane jelamAM laI javAmAM AvI. sana thayA pachI mane meM pharI ekavAra cAre tarapha joyuM ane ene potAnA ahiM mokalavAmAM AvI ane tethI huM ahiM chuM. phAMsInI kAmamAM saMpUrNa paNe tallIna banelI che. nAnakaDI bacalI sAthe sajA mATe huM nAnI hatI ane banatA sudhI strIone matanI eka varSa jelamAM pasAra thaI gayuM. bahAranI duniyA jovA huM sajA karavAmAM AvatI nathI. mane jIvanabharanI sajA thaI che. ghaNIvAra Atura banatI, paNuM jyAre bahAra javAne divasa ugya basa A mArI hakIkata che." tyAre meM gamagInI anubhavI. have pitAnA pahADI gIta ane meM cupa rahIne A AzayabharI kahANI sAMbhaLI. huM e vAtethI samaya gALavA mATe camakatI AMkhevALI baculI mArI hajI paNa enI hakIkata mAnatI nahotI, chatAM e kharI hAvI sAthe nahi haze. ene pAchaLa mUchI javAnA vicAre huM vadhu joIe kAraNa ke e jelamAM hatI. du:khI banI. chevaTe e divasa Avyo ke je mArA jelagrahane chello divasa hato. AsapAsa pharI meM mArA sAthIonI vidAya potAnI hakIkata kahetAM paNa eNe pitAnuM kAma cAlu levA mAMDI. baculIe pitAnA be hAthe ekAeka mArI AsarAkhyuM hatuM. pitAnI hakIkate mArA para zI asara karI te jANavAnI ene jIjJAsA nahotI. e A ghaTanAne bheLapaNamAM pAsa vIMTALyA ane meM priya baculIne AMsubharI AMkhe sAthe ane saraLatAthI vidhinI IcchA mAnatI hatI. eNe potAnuM mArI najIka cupacApa ubhelI joI. huM ene bheTI paDI ane ene mArI sAme ubhI rAkhI meM kahyuM, "baculI himmatavAna jIvana prakRtinA pravAhane AdhIna banAvI dIdhuM hatuM. je vastu pharI zake tema nathI tene mATe akasesa zo ? banaje ane sukhI thavAnA prayatna karaje. tuM chUTe tyAre mane jaNAvaje ane je mArI pAse AvavAnI IcchA thAya te * enA natamastakane jotI vakhate mAruM hRdaya ene mATe Avaje." "bahAranI moTI duniyAmAM dAkhala thaIne tame mane duHkhI banyuM. e. ATalI nAnI hovA chatAM e gunehagAra hatI. bhUlI nahi jAone ?" baculIye pUchyuM. "kAraNa ke ahiM badhA enA jIvananuM zuM thaze ? meM vicAryuM ke AvA mukadamAonI kahe che bahAranI duniyAmAM gayA pachI koIne gunahegArone yAda tapAsa judI rIte thavI joIe ane enI sajA paNa judI karavAnuM gamatuM nathI," meM enuM mAthuM paMpALyuM ane ene rIte thavI joie. jIvanabharanI keda e koI majhAka nathI. khAtrI ApI ke tema nahi bane. varSo vItI gayA chatAM enI ene artha vadhu nahi te vIsa varSa to jelanI divAle pAchaLa smRti hajI eTalI ja tAjI che ane lAMbA samaya sudhI evIne kharA ja teNe purA karavAnA. emAM te kAMI mInamekha thaI zake che evI tAjI raheze. nahi. te paNa bahAranA jagatanA kazA paNa jJAna vinA, cAre anuvAdaka: saralAbahena sumaticaMdra zAha, tarapha gunehagAro sivAya koI nahi, asabhya bhASA sivAya bIju kazuM sAMbhaLavAnuM nahi, prabhunA sarjelA halakI kATInA prANI vAMcanAlaya-pustakAlayanuM TrasTaDIDa ene jovA sivAya kazuM jovAnuM nahiM, ane je koI bahAra - zrI maNilAla mekamacaMda zAha taraphathI saMghanA vAMcanAlaya bAra varSamAM paNa na zikhI zake evI luccAIo jelanI aMdara -pustakAlayane maLela rUA. 24001 tathA saMghanuM vAMcanAlayazikhavAnI. baculI paMdara varSanI hatI. jelamAMthI bahAra nikaLaze pustakAlaya ubhayanuM TrasTaDIDa karavA saMbaMdhamAM saMghanI kAryavAhaka tyAre e pAMtrIsa varSanI thaze. pitAnI yuvAnI jelamAM pasAra samitie karelA TharAvane TrasTaDIDane lagatA nakakI karelA muddAonA karyA bAda e AvI ja mIThI ane nirdoSa rahI zakaze kharI? eka muddAmAM je AgaLanA aMkamAM pragaTa karavAmAM AvyA che athavA te e eka rIDhA gunehagAra banaze ke je potAnA sAthIothI temAM thoDe pheraphAra karIne-bahAlI ApavAmAM Ave che. tyajAyelI pAchuM evuM kharAba jIvana jIvaze ke jethI te pAchI vAMcanAlaya-pustakAlaya samiti - zrI. maNilAla mekamacaMda zAha sArvajanika vAMcanAlayajela tarapha ja pitAnAM kamanasIba pagalAM mAMDaze. ' pustakAlayanA pAMca drasTIonAM nAme zrI. maNilAla mekamacaMda mArA vicAro guMcavAI gayA hatA. meM baculInuM mAthuM zAha taraphathI nIce mujaba jAhera karavAmAM AvyA che. ' paMpALI kahyuM, "huM tane pharI maLavAnI AzA rAkhuM chuM baculI" zrI. paramAnaMda kuMvarajI kApaDIA, zrI. zAntilAla harajIvana zAhatuM barAbara kAma karaje ane dhaNI mAphI meLavaje eTale tu jela zrI. vrajalAla dharamacaMda meghANI. zrI. ratilAla cImanalAla koThArI. mAMthI kadAca vahelI TIza." enA mukha para hAsya camakI uThyuM. zrI. ramaNalAla maNilAla zAha, "hA" eNe kahyuM. "teo kahe che ke je hu ahiMnA lokone A pAMca TrasTIo ane nIcenA cAra sabhya jenI trAsa ApIza nahi ane sakhata kAma karIza te huM jaladI saMghanI kAryavAhaka samitie cuMTaNI karI che tenI vAMcanAlayachuTIza ane mane purI sajA bhogavavI nahi paDe. huM mArA pustakAlaya samiti upasthita karavAmAM AvI che. mA-bApa pAse jaIza. temane maLIne mane keTale AnaMda thaze ? zrI, cImanalAla cakubhAI zAha. zrI. tArAcaMda lakSmIcaMda koThArI. mAruM ghara pahADomAM che. e bahu sundara che ane mane bahu pyAruM zrI. dIpacaMda TI. zAha, zrI. manasukhalAla hirAlAla lAlana. zrI muMbaI jene yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI, maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI, mudraNasthAna : sUya kAnta pri. esa. 45, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2 :
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbaI jaina yuvakasiMdhanuM pAkSika mukhapatra Regd. No. B.. 4266 * prabuddha jaina taMtrI: maNilAla mokamacaMda zAha, muMbaI: 1 juna 1944 gurUvAra aMka : 3 lavAjama rUpiyA 3 nI sapATI u taSathI ke badale te ApaNuM samAjamAM mArAM pAMtrIsa varSa:mArI chetALIza varSanI vayamAMthI chellA pAMtrIsa varSane rASTrIyatA ane pachI mAnavatA pragaTaze. AjanI vedanA, palaTI che samAjane itihAsa haju paNa mane jemane tema sAMbhare che. ane azAnti ane azradhdhA e koI darda nathI, koI pApa nathI paNa jyAre te samayane Adhunika samaya sAthe sarakhAvuM chuM tyAre te ujavI bhAvanA janma pahelAnI prasava vedanA che !" banne vacce rahelo taphAvata Azcaryacakita karI nAMkhe che. A A bane abhiprAyo be bhinna bhinna cheDA uparanA che. te taphAvata ekadama thayela nathI dekhAte, paNa samAja dhIme dhIme vacce pUrva pazcima jeTaluM moTuM aMtara che. eTale manamAM sahaja aneka jAtanA saMjogomAMthI pasAra thatAM thatAM AjanI sthiti prazno uThe che ke "A parivartanathI prajAnA jIvanamAM dhArmikatA sudhI pahoMcyo hoya tema lAge che. pravezI che ke paravArI che? tenA jIvanamAM kriyAkAMDanI vadhaghaTa A varSomAM jagatunA ItihAsamAM aneka avanavA pheraphAro nahi paNa sAmAnya mAnavajIvananI vyavasthA, ane kalyANamaya thAya che. prajAnuM mAnasa palaTI nAMkhe tevA bhAre 5chA samaye bhAvanA sadA jAgrata rAkhe tevI premavRtta draSyamAna thAya che ke lIdhA che. agAu kadI paNa na hatA tevA prazno ane jaTila nahi ? te mAnavatAnI vadhu najadIka AvyuM che ke nahi ? tene samasyAo jagatumAM nitya ubhAM thatAM jAya che. mANasanI IcchA- jIvanamAM koIpaNa vakhate aMtaramAM ThaMDaka thAya tevI paLa janmI zaktinI maryAdAo kSitijane pele pAra pahoMcatI jAya che. che ke nahi ? tenuM jIvana bIjA mATe premanuM, mAnanuM ke anurAjyadvArI kAni ane badhI krAntinA mULamAM paDelI sAmAjika karaNanuM pAtra ane koI paNa lakSya upara potAne bhecchAvara karI krAntie koI navIna mAnyatA, navI samaja, navI vicArasaraNI zake tevuM prabaLa banyuM che ke nahi ? te pitAnA vyakitagata ane navuM draSTibindu jagatane ApyAM che. mANasanI draSTine vADAmAMthI nIkaLI samaSTi tarapha je che ke nahi ?" narI sapATI uparathI vALI laIne jIvanajaLanA uMDANamAM repI A badhA praznonA pratyuttara keI eka vyakita Ape te che. Aje mAnavI saMtavathI ke nirAzAthI kAryanA pariNAma karatAM pAMtrIza varSanuM jIvanapaTa kramazaH ApaNane Ape te mAtrathI harSa ke glAni anubhavavAne badale te asaranA kArya javAba vadhu spaSTa ane satya haze ane temAMthI jeti javAba kAraNanA AMkaDA ukelate thayo che. AnI asarathI ApaNuM ke javAba meLavavAnI cAvI maLI raheze evI khAtrI che. sAmAjika, dhArmika ane rAjyakArI jIvana paNa bakAta raheluM nathI. ApaNI mAnyatAo ane zraddhAo, ApaNI vicArasaraNI agIyAra varSanI vaya thaI tyAM sudhImAM kauTuMbIka jIvanamAMthI ane kAryapaddhati, ApaNI jIvanarIti ane vyavahAra khUba palaTI pADethI jIvanamAM praveza thaI cUka hato, paNa samAja ke dharma gayA che. vaijJAnika draSTi jIvanamAM pravezatI jAya che, eTale gaI saMbaMdhIne khyAla te ati aspaSTa ane uparachallo ja hato. kAlanI zraddhAne, dharmanA ke sAmAjika pharamAnane ane rUDhine Ajane tyAre te kuTuMba pAchaLa rakSaNa ane premane, pADeza pAchaLa yuga vijJAnanI, upayoganI ane samayanA pravAhanI kasoTI karavA ramatagamatane, dharma pAchaLa prabhAvanA ke InAmane ane jJAti - bese che, narIzraddhA, naryA zAstravayano ke pharamAno ane marI samAja pAchaLa samuha bhejanane ja khyAla hatuM. AthI vadhu rUDhinuM joIe teTaluM varcasva mAnavajIvanamAM nathI rahyuM. A te bahu moDuM jANyuM ! badhA paTAthI ApaNe Aje kayI bhUmikA upara ubhA chIe te tyAre amArA pADozamAM lagabhaga 80 thI 95 TakA jeTalA upara draSTi karavAnI eTalA mATe jarUra che ke eka junavAsI mANaso tadana sAmAnya sthitinA hatA, eTale AnaMda pramoda varga mAne che ke "prajA utaratI jAya che, tenAmAMthI dharmaprIti, mATe khAsa kaMi kharca karavAnI kAIna zakita nahatI eTale samAjaprIti ane pitAnA DAhyA puNya pUrva pratyenI prIta vagara sAdhane AnaMda meLavavA mATe pADozIonI samuhabhAvanA, paravAratI jAya che ane AdhyAtmikatAne badale te jaDavAda tarapha dIlanA ekaraMga ane tananI tAkAtano upayoga karatA AmAMthI pratikSaNe deDatI jAya che. AnA pariNAme ja AjanI du:khada ja amArI samuhaprIti, samAja prIti ghaDAI hatI. sthiti janmI che." jyAre bIjo na vaga ema mAne che ke hamezAMno ramata karatAM paNa koI anero AnaMda ane jagat junavANI ta, kriyAkAMDI zRMkhalAo, aMdhazradhdhA tahevAramAM AvatA. tahevAronI pahelAnA ane pachInA thoDAka ane saMkucita vADAomAMthI nIkaLI, kapoLakalpita camatkAra [davase taiyArI ane smaraNa mANavAmAM jatAM. gharanA sau AnaMda ane samAjamAM paNa na utare tevI parIkathAomAMthI chUTI vadhu ujavatAM. strIo te mATenI taiyArI karIne purUSe pitAnI udAtta, kAryazIla, vizALa, vyavasthita ane pramANika banyuM che. kamANImAMthI te nimitte thoDuMka kharca karIne ane bALako tenAmAMthI sAMpradAyika jhera, komavAdane meha ane aMdhazradhdhAnAM khuzImAM nAcI kudIne ! A davasomAM samAjanA aneka mAnavIpaDaLa nAza pAmatA jaya che. AthI eka divase tenAmAM kharI ene paricaya sadhAte ane ame to koI eka ja sAMkaLanI ke
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 buddha jaina kaDI jevA chIe tema sahaja lAgatuM. zAhukArA mATe te badhAye divase| kAyama tahevAra jevAM ja hAya che, " paNa garIbAnA sAmAnya divasA ane tahevAre vacce ghaNuM aMtara hAya che. eTale amane emaja lAgatu ke samAjanA dIrghadraSTivALA purUSoe amArA jevA mATe vananA thAka utAravA ane raka ane dhanika saune bhegA maLI AnaMda levA mATe ja tahevArA gAvavAmAM bhAre DaddhApaNu ane dayA batAvyA che. A nahAta te vana nirasa ane kaMTALA bharyuM ja banI jAta. tahevArA amArA vanano thAka bhUlAvI detA, udAsInatA harI letA ane sAmAjIka prIti tAjIne tAjI rAkhatA. garIba samAjamAM aneka jAtanI AzA, AkAMkSA ane tRptinI samayamaryAdA A tahevAromAM hatI. tahevAra Avaze ane amuka vastuo pAmazu, tahevArA Avaze ne amuka svajanane maLazuM', tahevAra Avaze ane AkhA varSomAM nathI maLyu tevu khAvA, pIvA ane paheravA maLaze ane tahevAra Avaze eTale kada dharma karma karI hAthALu-A vRtti te sAmAnya che. ATalAthI ja patatuM nahi, parantu je jAtane tahevAra hoya te jAtane raMga te prasaMge jIvanane lAgatA, te maya thaI javAtuM, dhArmika tahevAromAM dhArmika bhAva jIvanamAM vaNAya jatA. dA. ta. paNuM parvamAM badhI jAtanI kriyAemAM bhAga levAnI, tyAga, tapa AcaravAnI ane sAdhusatA taraka bhakitabhAva atAvavAnI vRtti sahaja thatI. A rIte ja samAjanI dhArmika prIti, kauTumbIka prIti, kAma prIta ane du:khabhAra sahI levAnI tAkAta TakatI. AvuM tyAM sudhI cAlyu tyAM sudhI dharma tarapha zraddhA hatI, dhamakAryamAM prIti hatI, samAja sAthe mamatA hatI ane tenI asara amuka aMze jIvananA anya vyavahAromAM sacoTa dekhAtI. ramatArA jema pADAzInA tema tahevAro dvArA ja samAjanA khyAla bacapaNamAM amane AvatA, paNa Aje ?---- te samayanu jIvana ghaNuM saratuM-ane sa MteSI hatuM. Avaka paNa AjanA pramANamAM ghaNI echI hatI. prazna paisA karatAM ArAma, khAvApIvAmAM sukha ane zAntimAM vadhu mAnatI. rAjanA gheADu ' kAma ane bAkIno samaya purasada ja rahetI. ochI jarUriyAta eTale e kha, ochuM khaya eTale enDru meLavavAnu, embu meLavavAnuM eTale echI doDadhAma, ochI upAdhI ane Adhu pApa. AvI sAmAnya sthiti janamAnasanI hatI. AthI prajAmAM na AvI hariphAinI vRtti ke na AvI sAhasavRtti navI zodhaka vRttiye ya na AvI, paNa na AvI niSkriyatA, vAteDIyApaNuM, harSyA, ardhAmAM saLeSa mAnI besI rahevAnI susta vRtti ane chevaTe mAgaNuvrutta ke zASavRtti ! tyAre janasaMparka Aja karatAM ghaNA saMkucita hatA. vyavahAra AghyA hatA. bhaugolika sImA TukI hatI. peAtAnA samAja gAma ke prAMtamAM saunI peAtAnI sRSTi samA tI. AthI kaM navuM jovAnu ke vicAravAnuM hoya te te kAMte kASTha vidyAna mATe ke kAi sudhAraka mATe ! sAmAnya janasamAjanI A sthiti hatI. jJAti ke nyAtanI sthiti te| AthI paNa thoDI vadhu saMkucita hatI. pUja ke purANu, pothI ke pAnA ke dharmanA abhiprAya pramANeja AkhA samAjanI deravaNI thatI, kAipaNa mAdhyusa khAsa karIne sAmAjika jIvana ke dhArmika jIvananA lAMkho cauDo khyAla karate ja nahi. rASTrIya tattva jevuM khAsa kA alAyaduM tattva hasti dharAve che tevo khyAla tA bhAgyeja ne Avate, samAjamAM meTA gharaDAM samAjanu gADu calAvye rAkhatA. kuTuMbane kAi ujaLA vaDA e pAMca peDhI sudhI tenA maraNa pachI paNa kuTuMbanA tA. 1-6-44 ke samAjane vaDeja rahetA. vahIvaTa tenI prajA tenA nAme karatI ane sthApita hakka bhogavyA karatI, vaDAi vArasA hakanI hatI. tyAre te kAine te sAme vAMdhA na hatA, paNa AmAM dhIme dhIme aneka aniSTA pesatA gayA. ekahaththu abbAdhita sattAthI samAjamAM ApakhudI peThI. anyAyo paNa thavA lAgyAM, ane yogyatA ke pAtratAnuM tattva samAjamAM rahyuM nahi eTale temAM kA/Nu jAtanI navInatA pravezI zakI nahi. samAja patananuM A ati gaMbhIra kAraNa che. dhArmika chAzrutamAM te "sAdhu vAkayam pramANa" manAtuM. tyAM za"kA, ke dalIla na ja thAya. mAthethI pAghaDI utArI namana ja karAya. AthI dhArmi ka saMsthAenA vaDA tarapha koi eka jAtanuM sthApitu sanmAnaja rahetu. bhekha sAmuM jovAnuM hoya, saMta ke sAdhune tavAya nahi ke kAcavAvAya. nahi. page lAgIne bhAga apAya." evI dRDha mAnyatAMne kAraNe kAi sAdhu ke sAdhu saMsthAnI virAdha karatuM nahi ke tene jANavAnI vAtA khInna koi jANavA prayatneya karatuM nahiM. zraddAthI deva-sAdhune mAthuM namAvI chuTatAM. AvI zradhdhA bhaktine kAraNe sAdhu jarUra bhadrika banI rahetA, tenAmAM eka jAtanI mamatA samAja sAthe badhAi rahetI. thoDI khuzAmata vRtti paNa arasa parasa sAdhu ane saMsArIemAM rahetI. sa'sArInI khuzAmatane zradhdhAbhaktinA nAme ane sAdhunI khuzAmatane saraLatA, nikhAlasatAnA nAme prajA eLakhatI. AnA pariNAme bhale thoDI ghaNI dhArmikavRti, sAMpradAyIka prIti ane saraLatA jaLavAI haze, paNu samAjamAM yugaSTi rASTraSTi na ja AvI. sAdhue vidvAna ane kriyAzIla na banyA. chellA sA khaseA varSonA sAdhuonA itihAsa eTale na* niSkriyatA ane pAmaratAno itihAsa che. A samayamAM sAdhuoe mAtra pathanI paraMparA ane sAdhunA keDavAne jIvatA rAkhavA ane dUra dUranA mAnavIe vacce saMbaMdha sAMdhI ApI sahadharmAMNAnI bhAvanA jIvaMta rAkhavA uparAMta kaMi vadhu kA` nathI karyu. alabata samAjanI sAMkaLane akhaDa rAkhavAnA mahata- kA mATe sAdhuzrAnA upakAra karyAM jevA tevA te nathI chatAM paNa tenA bhekha, tyAga, samAje tenA upADela eja sarathAnA mULabhUta siddhAMtanA pramANamAM ' evu tee karyu che. gharanA viDalAmAM dhArmi ka vana khAsa kai vizeSa na hatuM. sAdhu mahArAja hoya tyAre vyAkhyAna ke jene mATe bhAge vakhANu kar3evAmAM Ave che. temAM hAjarI ApatA ane vAra tahevAre AdhA2e laine gurUne ane potAnA manane rIjavatA. sazakatA tapazcaryA karatA. sAdhana sapanna mAsA lANA, prabhAvanA savasarIe ane pAraNA jamADIne hAtha hArI kRtakRtya thaI jatA, mArI nAnakaDI umara sudhI te meM joyuM che ke dharmAlayamAM javu', dInabhAve, bhaktibhAve, zradhdhAthI sAdhu, deva ke dharmanAmadhArIne vavuM, tenA nAme ke nAmathI je kaMi kahevAmAM Ave te satya karI mAnavuM. sAdhu mAtrane gurU jevA gAnI tene game te rIte rAjI rAkhavA ane tema karatAM kAi kASTha vakhate nAI nAnI bAdhAe paNa levI paDe te te levI ane tema karIne paNa thoDe ghaNA pharajiyAta sayama pALavA. ATalu eTale amArI dhamaprIti ! dhika jJAnane jIvanamAM jIvaMta rAkhavA janazALAmAM jatAM, tyAM zAstrane nAme paDhAvelAM theDAka dhArmika pATho, kriyAkAMDanI vidhi, deva, sAdhu AdinI prazastI| kaThastha karatAM. dhArmi ka jIvanuM jIvaMta rAkhavA kAi kAi vakhate sAmayaka karatAM, kaMdamULa Adino tyAga karatAM ate inAmanI lAlace ke vakhANunI lAlace
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-6-44 prabudha jaina 21 comAsAmAM pratikramaNa karatAM. A amArUM dhArmika jIvana, dhArmika jJAna ane dharmabhAvanA ! AmAMthI jANe ajANya samajavALI ke samaja vagaranI zraddhA ke aMdhazraddhA janmatI, TakatI ane jIvanane doratI. A vakhatanI keTalIeka chApa te haju paNa mana upara jemanI tema paDelI che, jeNe bhUtakALamAM ghaNI vakhata nabaLAImAMthI ugAryo che ane sanmArge doryo che ane haju paNa doraze evI zraddhA che. te sAthe keTalIeka zraddhAnA ke kriyAnA kaDavA phaLa Aje paNa huM bhogavuM chuM ane du:kha anubhavuM chuM. A arasAmAM ja jhADa upara na caDavAnI ane ghuMTaNa karatAM vadhu UMDA pANImAM na utaravAnI bAdhA amane gurUe ApelI tethI jhADa upara caDavAnI ane taravAnI kaLA hajIvanamAM na AvaDI te Aja dina sudhI nuM ja khAvaDA, - je vakhate jIvanamAM kharI samajano pAyo nAMkhavAnA hatA tyAre bALaka budhdhi grahaNa karI zake tevA dharmanA sidhdhAMtane badale mRta bhASAnA pATha gokhAvI mAryo. jenA pariNAme sAcI vastu samajavAne badala DAka zabdo ja kaMThastha thayA. ane vadhu jJAna meLavavAnI vRtti uDI gaI. A kheTa Aja sudhI cAle che ane A peTamAMthI ja ugatI prajAnI dharmavimukhatA janmI lAge che. - sAdhuo pothI pAnAmAMthI ane kathAmaka rAsAomAMthI ardha spaSTa ane a* aspaSTa junI zailImAM savAre vAMcatAM. kathAvArtAo kahetA, bAdhAo ApatA. vRddho, vidhavAo ane bALakone rokAyelA rAkhatAM. pite theDu dhaNuM dehakaSTa sevatA, paNa te karatAM vadhu batAvatA ane sAdhune mAga deha kaSTa, khAMDAnI dhAra upara cAlavA je che ema gaNAvyA ja karatAM ane vadhumAM vadhu sagavaDatA mANatA! sAdhuone meTo bhAga lagabhaga pitAnA paMDanI ke gurUnI sevA karavAthI vizeSa kaMI karate nahi. gurU te nAmanA rahetA. kAnamAM maMtra kuMka eTale te gurU banI jatA ane tenA badalAmAM che tyAM sudhI sevA ane sanmAna pAmyA karatA ane te pAmavAne pitAno adhikAra che ema mAnyA ja karatA. ToLAnA ToLAmAMthI ekAda jaNa savAre ke bapore ekAda kalAka kaMI pravacana kare paNa bAkIne A sAdhu samAja parajIvI banI jIvana vItAve ane raMka samAjane nIcenI khAya ! A sIvAya bIjuM kaMI paNa taNe karavA jevuM nahotuM ! khAsa bhadrikatA ane pitAnA vADAnI meha mamatA sIvAya bIjI kaMI vizeSya zakita ke jJAna meTA bhAge tenAmAM nathI dekhAtA. chellA doDha be saikA thayAM sAdhujIvana taddana niSkriya thayuM che. teNe nathI te karI kaMI pragati pitAnA jJAnamAM, sAhityamAM ke jagatane ahiMsAne saMdeza suNAvavAnA kAryamAM. ke nathI karI kaMI samAjanI upagI sevA, paNa banAvyA che mAnavIone meMDhA ane tejavIhIta saMsArIoe zraddhAthI tenI badhI truTIo nIbhAvI lIdhI paNa vadhu te buruM e thayuM ke A jAtanI aMdhazraddhA, sAdhubhakita ke sAMpradAyika bhakitane prajAe ke sAdhuoe AdhyAtmikatA, ke bhakita dhArmikatAnA nAme oLakhI ! * sAdhuo saMsArInI sAmAjika sthiti jotA hatA. tyAM khUba kArya karavAnI jarUra jANatA hatA chatAM paNa teo samAjanI samazyAone-sudhAraNue ne-dekhItI rIte sparza karatAM nahi. te karavAmAM pApa mAnatA. chatAM paNa tenA ghaNA kalahe ane jemAM kAragubhUta banI rahetA eTale A sAdhuoe dharma karatAM paNa saMpradAyana, dhArmika jIvana karatAM kriyAkAMDane, zraddhA karatAM aMdhatAne ane jJAna karatA ajJAnane jIvatAM rAkhyAM che. jagata upara sadIo thayAM jJAnanA thara para thara jAmatA jAya che, pratidina temAM anubhava umerAtA jAya che, aneka niguDha-praznonA ukela sahajamAM thAya teTalI tiSNutA buddhimAM AvI che eTale jarUra kalpI zakAya ke jagata AgaLa AvyuM haze. paNa anubhavathI tema nathI dekhAtuM: AnuM kAraNa zuM? madhaya yugamAM pahelI viSamatA, jaDatAM, saMkucitatA ane navuM vicAravAnI zakitane abhAva ! Aje ApaNe samAja ke dharmanA suMdara tavethI bahu ja vimukha chIe. AnuM pariNAma e AvyuM ke jyAre ApaNo vyavahAra vadhyo, jana saMparka vacce, dezano vistAra vadhe, tenA prazno vadhyA ane navI prajAnI tulanAtmaka buddhi vadhI tyAre kAramAM gharSaNe utpanna thayAM. jeNe navI zraddhA te na janmavA dIdhI paNa junI aMdhazraddhAne paNa nAza karyo. Aje ApaNAmAM nathI te sAcI zraddhA ke nathI aMdhazraddhA ! banethI khUba dUra chIe ane ApaNA sAdhu samAja paNa moTe bhAge nathI rahyo kharo rAnI, upagI, bhAvika ke premALa ! te bane che pAke melo musadI. ane saMsArIonA bhinna bhinna pakSone akALI khela khelanAre kharo khelADI ! chatAM paNa A dharmavimukhatA mATe doSa devAya che AjanI keLavaNIne, yuvaka mAnasane, navA vicArane ! jyAM sudhI hAiskulamAM bhaNavA nahote game tyAM sudhI dharma ane samAja mATe, kriyAkAMDa, gurUbhakita, bAdhA, AkhaDI ane tenA jevA bIjA bAlIza khyAla ja hatA. dhama ane nityanA jIvanane, samAja, dharma ane rASTrane ane mAnava mAnava vacce kaMI vadhu nikaTane sabaMdha che ane aneka mAnavIone joDanArI madhyastha bhAvanA dharma ane samAjamAMthI Ave che te khyAla paNa na hatuM. jJAti mahAjanane kaMi vadhu khyAla te nahoto paNa teo mane rAjA jevI sattAvALA tyAre te lAgatA. teo koII vakhate maLata, garamAgarama carcA karatA, koIne daMDatA ane vaparAtA. saMvatsarInA bhojanamAM zAka karavuM ke nahi te mATe carcA pAchaLa khAsA traNa kalAka bagADatA-ane vidhavAnI putrIne, raMDIbAja ane bAvaNane gharamAM besADanAra muratIyAthI phAragatI ApavAnI ane aDhI aDhI varSa sudhI khera e rAkhI mukavAnA prasaMge meM joyA che. koI koI vakhate nAtanI vADImAM sahabhejanamAM ke vaDAmAM jatAM tyAre thoDeka khyAla Avato ke eka bIjA vaccenuM koI sAmAnya tane Aje bhinna bhinna gharanA, kuTuMbanA ke sthitinA mAnavIone ekaja paMgatamAM besADe che ane varaDAmAM pherave che. sAdhue ke dharmamAM rahele saune sAmAnyabhAva Aje lokone eka sthAnamAM ekaThA kare che. tethI vadhu kAI rASTrIyabhAva ke mAnavatA jevA bhAve che te te bahu moDuM jANyuM. hAIskUlamAM game tyAre jANyuM ke je bhAva eka paMgatamAM besADe che, je bhAva eka vADAmAM pherave che, je bhAva eka sthAnamAM ekatrIta karI dhamAM pUjA karAve che te ja bhAva koInA chokarA mATe bhaNavAnI sagavaDatA paNa ubhI kare che, pustake maphata apAve che ane bIjI rIte madada kare che, A khyAle mane kharA samAjane, samAjanA upaga ane hetune ane sahadhamAM paNa khyAla Ape. bIjI bAbato te dhIme dhIme jANI. jema jema bIjAo sAthe paricaya vadhato game tema tema navIna anukaraNe ane anusaraNe jIvanamAM pisatA gayA ane mULajIvanathI khUba dUra kheMcatA gayA. gharanA ekaja jAtane guMgaLAtA vAtAvaraNathI dUra thatA navA vAtAvaraNamAM AvyuM. teNe jIvanamAM navA ane junAnA mukAbalA zarU karAvyA, lA hAnInA AMkaDA paisADayA, upaga ane nirarthakatAnA khyAlo janmAvyA, kharAkhoTAnI kalpanA dAkhala karAvI. vadhumAM e paNa batAvyuM ke dharma, jIvana ane rASTra eka bIjAnA preraka che ane zuddha rASTrIya bhAvanA vizva bandhatva, mAnavatA pahelAnuM chelluM pagathIyuM che. (apUrNa) trajalAla dha, medhANI.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ *2 saMcassa ANAe ubahie mehAvI mAraM tati / satyanI aNumAM rahenArA buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. jIna 1 prabuddha jena satyapUta vadedvAcam prabuddha jaina 1944 adha:patananI parAkASTA zrI kasturabA smAraka kaMDanI yojanA ane uddeza eTalA 25 che ane e yojanAnA mukhya saMcAlakonI pratiSTA ane pramANIkatA eTalI ujjaLa ane ucca koTinI che ke te viSe koInA dilamAM kazI paNa AzaMkA ke tarkavirtakane sthAna ja DrAi na zake ema chatAM paNa theDA samaya pahelAM laMDanamAM nIkaLatA TAimsa' patranA dIlhInA khabarapatrIe kasturabA smAraka kuMDa eka prakAranA chakkA che ane tenI pAchaLa tA koMgresI pravRtti te ja vega ApavAnA Azaya che. evA eka gapagoLA uDAvyA ane e rIte kasturabA smAraka kuMDanA kAryane phaTakA mAravAnI hIlacAla zarU karI, te vakhate ApaNe mAnyuM ke hiMdusthAna, koMgresa, gAMdhIjI ane dezanI eka yA mIjA prakAranI pravRttine vikRta kAzmAM rajI karavI e paradezI patrakAro Aje dhaMdho thai paDayA che ane eve gaMdo pracAra khAsa karIne iMglAMDa temaja amerikAmAM khuba ja cAlI rahelA che. tethI uparanA khaLapatrIe mokalelA samAcArathI Azraya pAmavAne ke te viSe khAsa duHkha cintavavAne kazuM ja kAraNa nathI, paNuM Ave ja humalo jyAre dezanI eka AgevAna gaNAtI vyakita taraphathI karavAmAM Ave che tyAre ApaNane bhAre AzraryAM temaja AdhAta thayA vinA rahetA nathI. thoDA ja divase pahelAM hiMdu mahAsabhAnA pramukha zrI vinAyaka dAmedara sAvarakare eka tavA bahAra pADayA che ane temAM zrI kasturabA smAraka kuMDa koMgresI krUDa ja che ema jAhera karIne temAM kazu pazu nahi bharavA hiMdu janatAne Adeza karyo che. te vizepamAM jaNAve che ke " kasturabA smAraka kuMDa bharavuM eTale hiMdu janatAmAM rahelA eka evA vargane madada karavA ane majabuta banAvavA kharekhara che ke jenI nema ane pratijJA hiMdu sagarTUnane nAza karavAnI che ane hiMduonA nAmathI ja hiMduesanA hakkone jatA karavAnI che.'' tee vizeSamAM jaNAve che ke "kasturabA smAraka kruDa je hiMdI strIoe dezanI khAtara peAtAnu balidAna Apyu che temanuM sanmAna karavA ane madadarUpa thavA mATe nathI. koMgrese AvI strIonA dhaNI ane bhAi bhAMDuone dhutakArI nAMkhyA che ane AvI strIonI jarA sarakhI kadara karavAnI paravA paNa karI nathI." zrI vinAyaka sAvarakaranI kayAM ujjavaLa ane rezamAMcapreraka bhUtakALa ane kayAM Aja temanI kevaLa kAmIvAdI ane kaoNMgresa viredhI manodazA. ane AvI sthiti te janAb jhINAnI paNa che, paNa te paNa A hade gayela nathI. AvI prazasya ane strI nRtinI keLavaNI ane uddhAra arthe yojAyelI pravRttinA ane te paNa jenA viSe AkhA deza gaurava ane abhimAna lai rahela che. ane jeNe akhaMDa AtmabalidAnathI ane apUrva patiparAyaNatAthI pUrvakALanI mahAsatIonu A yugamAM ApaNane darzana karAvyuM che evA kastUrabAnA smaraNArthe yojAyelI hIlacAlane AvI rIte virAdha karIne zrI. sAvarakara tA. 1-6-44 jhINA mIyAne paNa vaTAvI gayA che. temaNe Avu vaLaNu dAkhavIne sAmAnya sabhyatA ane kheladIlInu teA ullaMdhana karyu che. eTaluja nahi paNa je hiMdu janatAnA hakakonI jALavaNIno jANe ke peAtAne hastaka ja ijArA hrAya ema pote mAnI rahyAM che te hiMdu janatAne ja temaNe potAnA A vicitra kRtavAthI bhAre hiNapata pahAMcADI che. kevaLa kAmIvAda mANasane ka kakSAe dharADI jAya che tenu A dizAsUcaka dRSTAnta che. zrI sAvarakaranI cetavaNIthI kasturabA kuMDane jarA paNa ca AvavAnI nathI. kasturabAne dezanA hRdayamAM je sthAna maLeluM che. te kAithI TALyu... TaLe tema nathI ane tenA smaraNa arthe udharAvAtA phALAmAM sau kAi phula nahi te jhularna pAMkhaDI ApavAnA ja che. paNa AvA prasaMge ApaNA ja dezanI eka yA bIjI agragaNya vyakita je vikRta manodazA pradarzita kare che te bhAre duHkha ane glAni upajAve che ane Apane ema thai Ave che ke A deza eve te ke hInabhAgI che ke jyAM jhISnA ane sAvarakara jevA kaputenI paraparAne cheDe ja Avata nathI ! pAna da zrI pATaNa jaina maMDaLa. vidyAthI one skolarazIpa tathA pustakanI madada. zrI pATaNa jaina maMDaLe cAlu varSe mATe pATaNanA jaina vidyArthI A temaja vidhArthInIo ke je mubaimAM, pATaNumAM ke anya sthaLAe bhaNutA hAya, tegnene skula zrI tathA pustakonI madada ApavAnuM nakakI karyu che. tathA jeo kAlejamAM bhaNatAM heya tene meza muLa vagara vyAje leAna ApI madada karavAnuM nakkI karyu che. mATe je lAbha levA icchanA haiya teoe tarata ja nIcenA saranAme arajI karavI, 3/7 dhanajI sTrITa, lI. (DAyamaMDa maracaMTa, bAbubhAI maNIlAla cAkasI esesIezananA upara) kesarIca'da jesIgalAla muMbaI, na", 3. mAnad maMtrI. rezana-rAhatanI jemane apekSA heAya temanA mATe muMbainA agnisaMkaTane aMge sabanI rAhata yeAjAnA lAbha lenArAomAMthI keTalAka vatana tarapha cAlI gayA ane keTalAkane AvI madadanI jarUra na rahI- kAraNone lIdhe saMdhanI rAta yojanAnA lAkha lenArAmAnI sakhyAmAM the,DA ghaTADA thayA che to je koI jaina kuTuMbane rezana rAhatanI apekSA hoya teNe saMdhanI rAhata-samitinA sabhyone maLavu athavA satranA kAryolayamAM khabara kADhavI, rAhatanI yogyatA dharAvanAra kuTuMbone dIvALI sudhI pa0 TakA ane asAdhAraNlR kIssAmAM 75 TakA sudhI paN phezana rAhata ApanArAM kArDa kADhI ApavAmAM Avaze. maMtrI, rAhata samiti narsa thavA IcchanAra mahenane ziSyavRtti mee. preAvInsIla narsIMga esasIesananA abhyAsakrama lAIne narsa thavA icchatI bahenane dara mAse rUA. 20 nI ziSyavruti ApavA mATe zrI. maNilAla mekamacaMda zAha tarakathI zrI. muMbai jaina yuvaka sadhane rUA 1000 maLyA che. je bahenane uparanA abhyAsakrama laIne narsa thavAnI icchA hAya teNe pAMtAnI ummara, Aja sudhInA abhyAsa tathA Arthika paristhitinI vigate sAthe saMghanA maMtrI upara 45/47 dhanajI sTrITa e saranAme turata arajI mokalavI, AvelI arajIemAMthI sauthI vadhAre yogyatA dharAvatI bahenane uparanI ziSyavRtti ApavAmAM Avaze.
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-6-44 prabuddha jaina gAMdhIyuganu gArIza kara (gIza kara e himAlayanu' 'cAmAM 'cu' zikhara che. nIcenA lekha zrI daka racita 'prema ane pUtna'nI svAmI AnaMda atIta ane avaleAkana e mathALAthI lakhelI prastAvanAmAMthI udhdhata karavAmAM AvyA che. vAmI AnaMda gAMdhIjI sAthe varSothI jeDAyelA eka jANItA kAryakartA che ane rASTranI AjhAdInI laData sAthenA temane sabaMdha tethI paNa ghaNA junA che. prastuta lekhamAM varSoMthI cAlI rahela AjhAdI jaMgane gAMdhIjIe te navu vaLaNuM ApyuM ane rAyajJamAM pAtAnI jAtane jhaMpalAvatA navayuvAna kAryakartAone je navuM mArgadarzana ApyuM. tenuM cATa nirUpaNa karavAmAM Avyu che ane e rIte gAMdhIyuganA je mATAmAM moTA phALe che tenA svAmI AnaMde pAtAnI lAkSaNika zailithI sarasa khyAla Apyo che. dhAna'6) 1920-21 nI caLavaLa veLAe gUjarAta-kAyiAvADane A yuvakavarga hajI ugatA hatA. 36 nI laData veLAe eNe vizeSa samaja vagara naryAM purUSAtha-parAkramanA kheMcANanA mAryo, temaja gAMdhIjInA vibhUtimavathI aMjAne kAvyu hatuM. lAlapILA bhaugolika bhedone e eLakhatA nahAtA. prAMtika sakI tAnI emane sUga hatI. bhAratavarSa emanI AgaLa eka akhaMDa avibhAjya mAtRmUrti hatuM. enI AjhAdInI jhaMkhanA emanA zvAseAcchavAsa hato. maMtramugdhanI jema jyAMthI hAkala paDe tyAM uDIne jai paDavu eTalI eka ja eNmane gama hatI. sAdhanamAnI samaja emane e kALe khAsa nahAtI. enI emane vizeSa kazI paDI paNa nahAtI. krAMti kUca karI rahI che, ApaNe enA mazAlacIe chIe, gAMdhIjInA sainikA chIe, eTalI ja eka bhAvanAthI te tarabheLa hatA. baMgALa paMjAba ane dakhkhaNanA purAgAmI krAMtikanAM caritrA tathA sAhasakathAnI pArAyaNa karatA. temanAM vIrakarmAMtI gAthAe bhaNavA ane gAvA guMthavA pAchaLa, temane lagatI gamyaagamya maLe teTalI mAhitI ekaThI karavA pAchaLa, temanAM jIvananI maLelI ke kalpelI aneka jhINI moTI vigatAthI bharelAM temanAM kalpanAcitro dorIne ke atirata karIne temane potAnI mAnasapUjAnAM ArAdhya banAvavA pAchaLa, te masta hatA. AvI AvI sAdhanAmAM ane svapnasRSTimAM raMgAi ALAine je jhuvAnAe potAnuM khamIra pakavyuM temaNe '32nI laData vItyA bAda potAnA purUSAne sArUM navAM kSetra zodhavA mAMDayAM. emanA sAthIdAromAM je keTalAka haMgAmI hatA te te * AMdolananI mesama vItye zaheramAM, nAnAM meTAM vepAravaNujanAM ke nokarIonAM kSetromAM ekhaTake peThA ne thALe paDI gayA. evA keTalAke potAnI tyAga--kurabAnInI TukI kArakIrdI vaTAvI paNa kharI. pazu je batrosA hatA temana vana joDe evI kazI hINI mAMDavALa karavAnI kalpanA be ema nahetu. jIvana temane mana eka akhaMDa AjIvana sAdhanArUpe aMkAi cUkayuM hatuM. khAnagI AyuSyano khyAla emane sparzI zakayA nahi. eTale emaNe teA sevAkSetrAja zeAdhyAM. pote eka adamyaAdaza vAdane varelA chatAM enI sAdhanAnA dhArI mAga tarIke temaNe svecchApUrvoka adanA grAmyasevakanA daro svIkAryo; ne kayAMka gAmaDAMnAM gadAgebarAM bALakone dhoi navaDAvI khelavanArA ane vArtA kahenArA paraMtuSTo tarIke, te kayAMka sAisevaka tarIke, kayAMka khAdIkendromAM, te kayAMka harijanavAsamAM, kayAMka dubaLA-dhArALA vacce te kayAMka kisAna-majUrAnA sevakane nAte, jyAM ane tyAM, bhAMgyAnA bherU tarIke, anyAya ane AtaMka heThaLa bhIMsAtI kacaDAtI rAMka janatAnA AlaMbana-AdhAsana tarIke, gAmaDe gAmaDe potAne repIne sukhanAM jIvatara eemaNe sAMdhAM karI mUkayAM. * * *** 23 '33 pachInAM 5-7 varSa gAMdhIjInA laDAyaka, pravaka temaja racanAtmaka kAryakrameAthI ladabada hatAM. harijanane hiMduthI vegaLA karavAnA rAjyakartAeemanA phUDA kAvatarA sAme peAtAnI jiMdagIne heDamAM mUkIne saltanata sAme je zAMta vijaya gAMdhIjIe tAjo meLavyo hato teNe emanI ahiMsaka pratikArapraNAlinI zaktinuM navuM darzana yuvAne karAvyuM hatuM. vaLI gujarAta-kAThiyAvADane yuvakavaga have to gaLA sudhI krAMtikara mAnasavALuM, chatAM je navI havAmAM e ucharyo temAM jUnI krAMtikArI paraMparAnA vyaktigata hatyA, raktapAta, dhADa-DakaiTI, agara te| nUha, gupta pAyatra, dAvapeca, i. temane mAnya nahAtAM cAhe tevA ucca AzayathI ene Azraya levAyA hoya to paNa e vastuo nibaMdha che, naitika mUlyAnI evI zithilatA cAritryanI dRSTie lapasaNI che, ane tethI te badhI pariNAme mANasana tejovadha karanArI, tenA pauruSane haNanArI ane gANusAinA taMtune kamajora karanArI che-e mAnyatA emane hasI gai hatI. vaLI krAMtikanAM caritrA, udhamo, jagata ane niSphaLatAnI kathAenI temaNe parAyaNA karI hatI temAMthI paNa evI mAnyatAne dRDha karanArI sAmagrI temane maLI gai hatI. Ama A navA varganA puruSa ane krAMtivAdano pratyakSa anusaraNIya Adarza te satya tathA sAdhanazuddhinA bhArAbhAra AgrahI evA gAMdhI ja rahyA. evA AgrahathI temaja krAMtikarA pratyenI aparaMpAra mAyAmamatAthI ubharAto gAMdhIjInA avirata ka`yoga' 33 pachInAM varSo daramyAna akhaMDa gatie cAlI rahyo hatA. satra jamAtA ane kAmenA krAMtikarA pratyenI gAMdhIjInI aTala AzA, e badhA joDe emanI birAdarI ane bebadhI, potAnI bhUmikApara aTala rahIne temane dUkuM ane sAtha ApavAnI agara te potAnA sAdhanamAga temane samajAvavAnI gAMdhIjInI harahameza IMtejArI, temanAM du:khe du:khI ane sukhe sukhI thavA sArUM cAhe te hada sudhI aMgata bhAga ApavAnI athavA te hajAra kAma paDyAM melIne temanA kAya * pAchaLa besI javAnI te potAnu tamAba naitika vajana kharI nAMkhavAnI emanI taiyArI, A badhuM cheka AMdAmAnanA upavAsI krAMtikare sudhI pahoMcI gayu' ne deza badhAmAM phelAyuM, te Aja kALamAM. Ama krAMtikArAnI AlamamAM suddhAM gAMdhIjInA sAdhanabhAga pratye upahAsa AthamI, tenI jagA jANyeajANye Adara ane kAhAe levA mAMDI hatI. upavAsI AMdAmAnavAsI rAjadvArIo sArU temaja samasta baMgALanA najarakedIone sAr gAMdhIjIe madhyasthI karI ane bInakaoNMgresavidhI maMtrImaMDaLavALI sarakAra pAsethI paNa potAnI ajaba samajAvaTakita tathA ajAtazatrutvane jore lagabhaga AkhA krAMtikara vanA emaNe chUTakAro meLaLye, pRthvIsiMga jevA paNa chatA dhane svecchAe jela gayA ne chUTayA. A badhI ghaTanAonI asara pelA saphAi, zikSaNa ane saMgaThananA kAryakramo laIne gAmogAma mesI gayelA sevApara thayA vagara rahe e azakya hatuM. temanA purUSAne ane temanA krAMtivAdane cekasa dizA maLI ga. AraMbhe sAdhananI zuddhatAM viSe nirAgrahI evA A sevakA Ama gAMdhIjInAM naitika mUlyAMkA ane Agrahone samajatAM temaja apanAvatAM zIkhIne (anusaMdhAna pRSTa 26 juo)
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 prabuddha t asaskArInI saMskAra A dezamAM kheDUtAne jema AkAzapitta upara * AdhAra che tema anya zramajIvIjhone paNa kAma ApanAranI kRpA upara ja jIvavAnu hoya che. paDane pasIne vahAvavA chatAMya tene nathI hAtI sadAya kAma maLI rahevAnI saMbhAvanA nathI hAtI tenA hAthamAMnu kAma lAgavagathI anya kaI nahi paDAvI jAya te viSenI khAtrI. AthI hAthamAMnuM kAma kAyama TakAvavA mATe mAlIkane rAjI rAkhavAnI ciMtA teNe kAyama rAkhyA ja karavAnI hAya che. bhaMgIyaNuM lAkhu A ja kAraNe lehIya meye paNa bIje ja divase vADImAM kAma karavA AvI hatI. haju te seALa kalAka pahelAM ja tenA dhaNI sAmale bhaMgI A kAnI duniyA cheoDIne cAlyA gayA hatA. hantu te dasa kalAka pahelAM ja jyAre nAtIlAoe dArU lIdhA vagara tenI nanAmI upADavAnI cokakhI nA pADI tyAre pADethI DheDhanI madadathI keDamAM cheka ane kAMdhe nanAmI late ceAdhAra AMsue raDatI raDatI te smazAne gai hatI ! ane haju te AThe kalAka pahelAM ja pUratA baLataNanA abhAve adha bhaLI pati cittA masANamAM dhavAtI mUkIne te AvI hatI. tyAM te AMkhanAM AMsu sukAya te pahelAM teA gagA rAmalAne pADozInI meDI gaMgA pAse mUkIne te bicArI nityanA samaye peAtAnA kAme AvI hatI ! lAkhu, sAmalo te gai kAle ja marI gayo tyAM ArTalAmAM Ajane Aja kAme zu kAma AvI? paMdara divasa dhare rahevu hatuM ne ! zeTha pagAra nahi kare. mANasanA dhA teA ka dhanika saune sarakhA vasamA lAge. tuM tAre jA. bIjA kAne melAvIne kAma karAvI lazuM.'' bhALI dAdA, zenA te AdhAra che eTale pagAra nace kApe. paNa amAre garIbee paNa jovuM to joie te, ke kAma karyA vinA pagAra kema maLe ? mArAthI magAya paNa kema? bAkI te| A jagamAM kAma karIe tyAM sudhI saune sArAM lAgIe ! maranArA te marI gayA paNa pAchaLa paDelAnAM peTa ceDAM karyA che? TANuM thaye mAgI leze. kAma na karU to tene kayAMthI ApuM ? amArI pAse dAlata thoDI ja paDI che ke vaTAvIne khAzuM ?' "paNa du:kha 4 du:kha! me pAMca divasa dhare rahyuM dilana bhAra jarA halako thAya ane chokarA enA zrApane bhUlI jAya. tethI meM pAMca divasa ghare rahevAmAM vAMdho nahi, ema huM te samaju' dAdA, garIbane vaLI duHkha zu ane sukha zu? pazu varAhe jIvatara pUruM karavAnu hoya. amAre to maraNa ane jaga, vIvA ke varasI badhuM sarakhuM ! duHkha Ave te kAma karatAM karatAM rAi nAMkhIye ane lagana Ave teya kAma karatAM karatAM zANI nAMkhIye; sukha ane duHkha badhuM kAmamAM ! dAdA, ame ceDA tAlevara chIe ke gharanA khuNA pakaDIne du:kha mANIe ? jo ame duHkhane raDavA besI rahIe te bhUkhyA peTane kANu chAnuM rAkhe ? bhUkhanuM duHkha sauthI moTu che. bhUkha karatAM bhAlAM bhalAM ! zAhukArAne bhUkha na lAge te ene mana mATuM duHkha gaNAya. jyAre amane kudaratI lAgelI bhUkha paNuM vasamI lAge tevI duHkhadAyaka hoya che. amAre te jIvatA jIvanI vaLagaNu ! muA pachI e ene mAge ane jIvanAra pAtAnA mAge! mayuM i chUTayuM. tene sa'bhArIne theDuM besI revAya ! kayA vhera para besIe ? tA. 1-644 bhUkha. bacArA tamArA bhagIye kAma karatAM karatAM mu.mA. mAMdA ane khAMsI khAtAM khAtAM anaravA zarIre munAmaTa sudhI teNe kAma khecyuM. jyAre gAtra aTakayAM tyAre DhagalA thaine paDaye. pAchA ubhA na thayA. dAdA, kAMi maravA jevaDA nahotA. memAM palaLyA eTale zaradI bharAine tApa Avyo ane TADhamAM palaLelA eTale TurIyu vALIne khAdhApIdhA vagaranA paDayA emAM nyumonIA thai gayA ! bicArAne tAvamAM dhare par3hAMcavAnA sAMkArA nAtA. huM bAjuvALA zeThanI bekarInAM lagna hatAM eTale savAranI tyAM ja hatI. khAra paDI eTale chAnImAnI bhAgIne dhare AvI ane dADI dAkatarane davAkhAne, eka kalAka tyAM tapa karI davA vagara ja jyAre ghare gai tyAre mArA karama phUTI gayAM hatAM, mArA hAthanuM AkharanuM pAtraLu pANI paNa bicArA na pamyA ! ATalu dilamAM khaTake che. e bicArA kAma karatAM karatAM mu ane mAreya tene kAma karatAM karatAM ja bhUlo rahyo !" "e te chejane! paNa thoDA divasa dhare rahe ane chekarAne enA bApanA heDe bhUlAvI de. nIkara e gabharAi rAine dhu thaI jaze." "eya kharU" dAdA, enA chApane bau hevAyA che. be divasa thayAM dekhate| nathI eTale bAdhA jevA thai gayA che. e te dhIme dhIme bhUlI jaze, Aje nekarImAMthI paga kADhavA sArA nahi. dhaNA TAMpIne beThA hAya, vIsa sauMDAsanI A ekalI vADI mATe te DhAkarAnA Ape sA savAso rUpIyAnu pANI karyu hatuM. mujhe mukAdama to rAhu jene ja beTho che. huM mukuM eTalI ja vAra che. A kaLabrugamAM oLakha mAtra AMkhanI ! AMkha vIMcANI eTale hu adha. sAM) jAya ane sAMinI zarama paNa jAya ! kAma haze te duHkha paNa bhUlAze, du:khIyAne kAma meTuM AzvAsana che. kAma karatAM karatAM duHkha raDI nAMkhIza ane rAmalAya enA bApane nahi dekhe eTale dhIme dhIme bhUlI jAze. rAcchamAM duHkhane khare| upAya che. kAma ADe game tevA duHkha paNa kAThe paDI jAya.'' samajyA. tyAre ema kara, tuM savAra sAMja saDAsa sAk karI jaje. vADI huMja vALI nAMkhIza. bahAranAne paga vADImAM nahi cAluM sa. paMdara divasa sukhe du:khe kADhI nAkhazu'. sukha duHkha saunAM sarakhAM, nokarInI ciMtA karIza mA. Aje tAre vArA te kAle mArA. dayA haze te chavAze, nahitara jANu 'tara vagADatA mArA bApa pAse kAi bhAveSa nahiM pUche !" * Du 1 sAmale lAkhune bIjI vAranA ghaNI hatA. tene Aga dhaNI makanA meTara nIce pIlAine marI gayA pachI gheADA vakhata teNe .sAmalA sAthe karI ghara mAMDayuM. somalAnI vahu kAzI AThame mahIne kaTherA vagaranA kuve pANI bharatAM bhAre zarIra hAthamAM na rahyuM eTale paDI kUvAmAM ane tyAM ja rAmazaraNu pAmI gai. daza kalAke mAMDa mAMDa muDadu kADhyuM hatuM. AmAM pacAsa jeTalA rUpiyAnuM pANI thayuM ane ATheka divasa pelIse hairAna karyo aa jude ! lAkhu. dezamAM kakara bhASAna" nizALamAM thaiDuM ghaNuM bhaNI hatI. tyAM harijana sevAnA kSetra ane gAMdhIjInu nAma aneka vakhata sAMbhaLyAM hatAM. eka be vakhata darzana paNa karyAM hatAM. tyArathI ene potAnI nyAtamAMthI uMce AvavAnuM mana thayuM hatuM. tene samajAyu hatu ke " peTa khAtara kAma te game te karIe paNa saMskAramAM zuM kAma nIcA rahIe ? manathI haiyA dubaLA zu
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-6-44 prabuddha jaina kAma thaIe ? saMskAra kAMI zAhukArane IjA nathI ! thoDe vakhata te vANIyA brAhmagunI peThe tene bIjuM ghara karavAnuM na gamyuM. paNa bIcArI kare zuM ? bhaMgInI jAta. rojanuM kamAIne khAnAra, temAM paNa bhIkha vinA purUM pAdharuM peTa bharAya nahI tyAM thaDA tenA vicAro ke bhAvanA kAma Ave che ! bAkI garIbone paNa prema hoya che. teneya dilamAM pitAnA mANasa mATe komaLa lAgaNI hoya che, tene tenuM smaraNa thatuM hoya che, chatAMya badhuya bhUlavuM paDe che. tene dhaNInI mUkelI muDI upara ke dhanika sAsu-sasarAnA ubharAtA heDa upara lADake raMDApo gALavAna hotuM nathI. jagatamAM dhaNI te dhanika ane raMka bannenA kamabhAgye mare che tyAM dilanuM du:kha paNa bannene hoya che. bannenA jIvanamAM ghaDIbhara aMdhakAra thaI jAya che. paNa ekanuM du:kha sAdhana baLe vIsarAya che, raTInI nizcitatA AzAne. camakAre tenA aMdhArA dilamAM pragaTAve che, jyAre bIjIne bIjA ja divasathI kAma karatAM karatAM be AMsu pADI du:kha bhUlavAnuM ane rAjanA zrama upara ja roTInI AzA rAkhavAnuM hoya che, tene nathI te dhananuM rakSaNa ke nathI dharamanuM ! dhanikanuM rakSaNa-jatana tenuM dhana kare che--dharama kare che. eTale tene lADako raMDApe pALa paravaDe, satI dharma tene sulabha bane. jyAre garIbene roTI mATe kAma joIe, rakSaNa mATe koInI oDaza joIe, kaIne katAra joie ke jene bharUse te vana pUruM kare ! mAranAra "mukAdama ke sAbanI gaLyuM khAnAra bhaMgI nathI banAva, mANasa banAvavo che. A mahIne pagAra AvavA de eTale enA sArU kATa pATaluna paNa laI ApuM. ApaNe Ameya kayAM paisA bheLA thavAnA che !'' lAkhunA moM upara teja camakI gayuM. teNe rAmalAne gAle cUmI barI ane majhAkamAM semalAne javAba Apyo ke "tyAre tame te bAlIsTaranA bApa thavAnA emane ! bApa dIkaro amArI oLakhANa tyAre rAkhaje." tyAre tene kayAM khabara hatI ke meta enA bAraNamAM DokIyA karatuM hatuM. ene kayAM khabara hatI ke kudarate kaMI bIjuM ja dhArI rAkhyuM hatuM! chokarAM saune game che. te sArAM, AbarUdAra ane sukha{} thAya tevI bhAvanA paNa saune hoya che. paNa bhAvanAnI pUrti mATe sau pAse sarakhI sthiti ke sAdhana nathI hotAM. garIba bicAre bhaMgIyo ! ene bhaNelI lAkhu game che. pote nathI bhaNe tenuM du:kha dharI manomana prAyazcita kare che ane ene rAmalo bhaNIne paTa jevuM kaDAkaDa bele ane meTA sA'bane paNa javAba Ape te bAlIsTara thAya teya game che. paNa tene te banAvavA tenI pAse bIjuM te kaMi nathI! nathI sAdhana ke sahAya ! paNa eka mAtra zarIrane zrama! pasIne pADavAnI hIMmata! saMskAranA mUlyanI | kiMmata ane lAkhunA jJAnamAM zraddhA ! tethI ja lAkhune badale DuM vadhu kAma kheMcavuM paDe che te khecavAM ane pote te mAgIne-A bhava cotharA zarIre vIMTAyAM che paNa bAlIsTara rAmalAne ke pATaluna laI ApavAnI bhAvanA tene thAya che. mAnavInI A saMskAra bhUkha ! paNa kamabhAge saunI bhUkha nathI saMtatI. tevI ja sthiti ane saMrakArAmAM je utaryo che te moTe bhAge kAyama utaratA ja rahe che. saMskAra, tAlIma ane sakriya sahAnubhUti ja mANasane uce lAve. paNu A saMskAra ane tAlIma garIbelAve kayAMthI ? kevI rIte kharIde ? mahenatanuM mahenatANuM paNa jayAM pUruM pAdharuM na maLe tyAM bIjI sahAnubhUtinI te AzA paNa kema rAkhI zakAya? eTale te kAyama nIcA ja rahe che. garIba pitAnI kAyamanI patita dazAnuM kAraNuM jANe che, tene kaMI upAya tenI pAse nathI te paNa jANe che. pitAnI prajAnI ghera bAnI sthiti paNa te samaje che, chokarAMo tenA du:khI jIvanamAM kaMi pheraphAra karI zake ke pite tene janmAvIne sukhI ke saMskArI banAvI zake tema nathI dekhAtuM eTale pAchaLa prajA mUkI javAmAM teone AnaMda nathI hotuM. chatAM paNa dilanI ekAMta bhUlavA mATe ane pitAnI paraMparA cAlu rAkhavAne mithyA meha poSavA mATe ja chokarAMo tene joie che. eTale garIba ane dhanikanA dilanI mamatAmAM, chokarAMnI pAchaLanI bhAvanAmAM ane teonA sAMsArika jIvana ane sAmAjika praznomAM A kAraNe mahAna aMtara hoya che. lAkhunI eka sAMsArika bhAgIdArI tUTI, ra kALe teDI nAMkhI te tene TakavA mATe bIjI bhAgIdarI bAMdhavI paDI. semale tenA jIvanane bhAgI thaye ane lAkhunA aMdhArA jIvanamAM teja pUrAyuM. banne eka bIjAthI sukhI hatAM. ane mahenatu hatAM. lAkhune semalAne bheLIye svabhAva gamate te semalAne Takkara bApAnI nizALamAM lAgelI lAkhu mATe mAna hatuM. "bhaNeluM mANasa paNa bhAgya hoya teja maLe." ema te mAnate. kAmathI thAkI navarA paDe tyAre te bhaNataranI camatkArika vAtA lAkhu pAsethI sAMbhaLatA. te lAkhune rAjI rAkhavA tenA ADA ADA kAma karate. teNe pitAnA jIvanamAM lAkhunA AvyA pachI paNa pheraphAra karyA. kharAba mANasanI sobata tajI, vAratahevAre ramAtA jugAra taLe, dArU tajI e bhamata ye ! lAkhu A badhuM jotI ane manamAM kaI ajaba saMte A garIbImAM mANatI ! tene lAgatuM ke hakakara bApAnI saMskAranI prasAdI eLe nathI gaI ! haju te ATha divasa pahelAM ja nAnA rAmalAne ramADatAM ramADatAM semale jyAre lAkhune kIdhuM ke "lAkhu, huM te kaMI bhaNe nahi ane vaitara ADe A bhavamAM have kAMTha bhaNAyeya nahi. vaLI mArAmAM evI akakala paNa nathI ke nathI koI gurUne paMje ke pAke ghaDe kAMThA caDe. paNa A rAmalAne bhaNAve che. e bhaNIne ApaNA bhaMgInI nizALamAM mAstara thAya ane popaTanI peThe rAmAyaNa jevI meTI meTI cepaDIyuM kaDakaDATa vAMce te mane TADhaka thAya. A sAvaraNe ane suMDa have nathI gamatAM. yuTI marIye teya vAra nahi. ane gAma AkhAne kacaro tathA gaMdavADa kADhI phulaphaTAka jevuM karI daIe teya AbarU nahi. be mIThAM veNunI AzA nahi. unnATAM sau kutarAMnI peThe hADa hADa kare. te karatAM te the bhaNe te mAthAjhIkamAMthI tela chUTe! huM badhuM kAma karIza. tAre badale vADIyunuM kAma paNa huM saMbhALIza. tuM tAre A chokarAne bhaNAvIne bAlIsTara je popaTa banAvI de. mAre ene jhADu semale gaye. teNe kaMI bhalAmaNuM nahatI karI. lAkha kema jIvavuM, bIjuM ghara karavuM ke nahi te vAtanI paNa tene kaMI nahatI paDI. kAraNa ke teone roje rojanuM jIvana jayAM pasInAmAMthI ja sajAvavAnuM rahyuM tyAM bIjI bhalAmaNane artha paNa zuM? sagavaDatA haze tema karaze ane luchavIne eka kALe te paNa bharI jaze ema ja teNe mAnyuM haze ! jagatanI AMkhamAM AbarU te nahotI eTale "kuLano AbarU dIpAvaje" eTale ke DApe pALaje" evI sadAcAranI vAta paNa nahotI karI, mAtra eka ja vastu tenA dilamAM hatI ke "kekarAne ujeraje ane bhaNuvaje '' sarakAra bhUkhyA asaMskArI mAnavInI A eka vAtane lAkhu barAbara samajI hatI tethI.
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 26 prayuddha jaina tenI A AkharI icchA pUrI karavAnu teNe manemana nakkI karyu. tene lAgyu ke je te krI bIjuM ghara kare te tyAM kara barAbara ujare nahi. tene bhaNAvAya nahi. navA dhaNI kadApI tene rAkhe te teya vaitarU kheMcavA mATe. pArakAne jaNyA kAMThe pAlave ? ane garIba mANasa evI atha vagaranI yA paNa kema khAi zake? tethI teNe nizcaya karI lIdho ke have te chokarAnI khAtara teNe IjuM dhara na ja karavuM, tenI garIba AMkhamAM sadI ke kurI vakhata paNelI vacce khAsa kai aMtara nahAtu. khapa hAya te paraNe. pa na hoya te na paraNe. emAM kaMi mAsamAM pharaka nathI paDato eTalu e jANatI. bIjI vakhata na paraNe te satI kahevAya ane lagnanI jarUrIyAta hAya te| pazu jo lagna kare te satI na rahevAya tevo uMIA khyAla paNa tene na hatA, satISa e strInA lagnanI saMkhyAne viSaya nathI paNa tenA dilanI zubha nizvane Fidelity te viSaya che tevI lagnajIvananI mImAMsA paNa te nahAtI jANatI. pAMca patinI patnI banelI pAMcAlI, junAgaDhanA rA' mAMDalikane paracA batAvanArI puna:lagna karelI ` sarasainI Ai nAgabhAI ke vibhiSNu sAthe rAvaNanA mRtyu pachI paraNelI maMdodarI zA kAraNe satI gaNAI haze te vAtanA tAga paNa teNe kadI kADhayA naheAte. lagna viSayaka gUDha vAtanuM tene khAsa kaMI bhAna nahetu paNa eka ja dRDha khyAla hatA ke sAmalAe kAi di, kaSTa kAma tene cIMdhyu nathI ke kAMI karavAnuM kIdhuM nathI. paNa byA tyAM sudhI bicAre tenAM badhAM kAma karyA che. teNe kIdhuM tema karyuM che ane tene rAjI rAkhavA tapasI jevA tapa paNa karyAM che. te teNe tenuM Akharanu eka kazuM karavuM-karAne ucheravA ane bhaNAvavA. A bhAvanAnI pAchaLa satI banavAno zrAmaka bhAva ke ghamaMDa * nahetAM. paNa bharanAre aneka upakAra karyo te teNe tenu eka kAryo karavu ghaTe evu kanya bhAna ja tenA manamAM hatuM. * * sagAMvahAlAMe tene khIjuM dhara mAMDIne besI javAnuM karyuM. dhaNAye salAha paNa ApI. kAi umedavAra paNa taiyAra thai gayA. paNa saune eka' ja javAba maLyo ke somalAnI AkharanI eka prasAdInuM jatana karavuM che. jo pharI lagna karU tA chekarA ukhare nahiM, bhaNeya nahiM ane maranAranu veNu paLe nahi. mAre nizcaya tA hIranI gAMTha ane mAthe telanAM TIpA jevA samajavA !! bheLI bicArI lAkhu ! tene kyAM khabara hatI ke eka veNu vaDu che? tenI pAchaLa zuM zuM paDayuM che ? tene kayAM khabara hatI ke eka kazuM karatAM jIvana Akhu jalAvI nAMkhavuM paDaze, agni parIkSA ApavI paDaze. ane ekaluM aTulu AdhAra vagaranuM reka jIvana jagatanA aneka AkarA jha jhAvAnamAM vahetuM mUkatAM khADA kharAbA sahavA paDaze! ... paNa lAkhkhu vajra nizrcanI hatI! vrajalAla dha, meghANI, zrI mahAvIra jaina vidyAlaya:-tA. 28-5-44ne rAja maLela sAmAnya samitinI asAdhAraNlR sabhAe' jaina kanyA chAtrAlaya zarU karavA muMbai temaja parAmAM yegya jagyA dAla maLI zake tema na hovAthI, kanyA chAtrAlaya aMgenI pravRtti hAla turata mATe yogya bahenone chAtrAvRti ApIne zarU karavI evI zarate ke jyAre kanyA chAtrAlaya mATe makAna maLe ane kanyA chAtrAlaya zarU thAya tyAre te bahenoe kanyA chAtrAlayamAM dAkhala thavu paDaze'' A TharAva sarvAnumate pasAra karela che A mujabanA TharAvanI rUie 1944-45 mATe yogya bahunAne chAtravRti ApavAmAM Avaze te aMgenu arajI patraka gAvAlIo TeMka roDa paranI saMsthAnI ephIsethI (tA. 10mI juna 1944 pachI ) maLaze. tA. 1-6-44 gAMdhIyuganu gaurIzaMkara (pRSTha 23 thI cAlu) pelI lapasaNI 'sIDIthI bacavA pAmyA. ane e ja khInA emanA cAritryanA pravAhane jANyeajANye paNa ni:zreyasa--kalyANu te paMthe AgaLa lai javAmAM nimittarUpa banI, te satyaparAmaNu pAradazI sAdhako hatA; pArepAra muktiupAsaka hatAM. ahuMmanya svayaMmanya naheAtA. zaktinA upAsaka hatA, pazu temaNe joyu ke zaktinuM eka avanavuM darzana temane gAMdhIjI pAsethI maLI rahyuM che. A zakti zivanA dedra nIce kacaDI khUMdanArI utpAdinI nathI, paNa e zakti che je sacarAcara sRSTinA pAyAmAM paDelA mUlagata dhyeya ane mAMgalyarUpI zivanI aTUTa melaDI ane saMsAra samastanI dhAtrI kalyANI che; bhaya karI nahiM paNa zubha karI che; jene baLe ne AdhAre vAvAjhucinI sahita vizvanAM samasta baLe potapotAne sthAne yacAtatha TakI rahyAM che. satyaniSThA ane nItiniyamenI AvI vakAdArInI hAMsI uDAvanArAone vaga paNa temanI vacce hatA. " dezanI muktinA pAvana dhama AcaravAmAM hiMsA-ahiMsA ne satyAsatyanA cokhaliyAveDA na cAle; hetu sAmuM jue, kRtya sAmuM na jue; dezasevA patitapAvana dhama che, emAM zuddha bhAve karelI tamAma sArInarasI kriyA satavya che; pApapuNyanA khyAla Aja duniyAne mATe have jarIpurANA thayA;' evI evI dalIlAvALI emanI vicArasaraNI jANItI che. AvA loko cAhe tevA agraNI chatAM pote mAnelA dezahitanI gaNatarIe satyane avagaNavA jatAM, rAgadveSanA mAryA aMte kavI behudI bhUmikA upara jane ubhe che eno Abhehuba citAra, emane je aneka kAmIvAdIe, sAmyavAdI vagere A arasAmAM phATI nIkaLyA temaNe pUre pADayA, narI veravRttithI zatrunI zaitAniyatanu ja rAtadivasa karelu ciMtavana murAi--bhalAinA ochAvattA saMbhAra samA kharA zatrune kAre melI kITa-bramara nyAye athavA te pelA jekila vhAiDa vALA kissAnI peThe tevuM ciMtavana karanAranA ja aMtaramAM narI nibheLa zaitAniyatane kevI siktathI AyAta kare che. enI - pratIti emane e kAkAnA vividha pravRttie ane kAravAiomAMthI thaI. vaLI emaNe joyuM ke verajheranA upAsakAnI e varajanya vicArasaraNI dezahitazcAtaka nIvaDIne ja aTakI nahiM. verajheranA mAnasamAM dezahitanI jagA jotajotAmAM kAmahitanI te pachI vahitanI lIlee lIdhI. videzI jAlIma rAjyakartAo samenA rekhanI jagA dhIkhatA komI de ke vargavigrahanA vicArapracAre levA mAMDI. rAjyakartA saltanatanAM prajAhitavirodhI payatrane phAka karI melavAnI kArvAonI jagA kAmI dharmAnyAne ke dharanA guMDA, zASaka ke bhADunI pIDakavate jera karavAnAM paDayAe lIdhI. ane zA prati zAya' te nyAye judA judA vAda ane judI judI jamAtAnA jhanUnAnA javALa jhanUnathI, AAganA badalA AgathI, apaharaNanA badalA apaharaNathI ane charAno javAba charAthI vALavAnAM melAM atastha jheravere parAdhIna prajAvanane paLe pagale evaDuM delu karI mRtyu' ne kuTila rAjyakartAone kAre TADhaka vALI dIdhI. apU svAmI AnaMda, zrI muMbai jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI, maNilAla meAkamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudrasthAna : sUrya kAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbai. 2
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbaI jaina yuvasaMdhanuM pAkSika mukhapatra Regd. No. B, 4266. prabuddha jainA taMtrI: maNilAla mohakamacaMda zAha 16 : 6 muMbaI: 15 juna 1944 gurUvAra aMke : 4 lavAjama rUpiyA 3. samAjamAM mArAM pAMtrIsa varSa:-- jJAti, gAma ke prAMta bahAra agAu dRSTi nahotI paha- laye sthapAyAM. lokone keLavaNIne sAco khyAla nahona eTale catI tethI AvI bhAre vAtano khyAla paNa nahotuM. koI te keLavaNI karatAM keLavAyelAMo tarapha mamatA jAgI. Ano lAbha khyAla janmAve tevuM paNa gAmamAM, dharmAlayamAM, ke zALAmAM ke geralAbha pAchaLathI bhaNelAoe khUba lIdhe ane bhayaMkara nahotuM. eTale A navA khyAle amane AkarSA. AjasudhI vikRti garIbaDA samAjamAM pesADI je varavikrayanA svarUpe Aje dhamamAM kriyAkAMDa ane sAdhuonuM ane samAjamAM rUDhi, brAhmaNa paNa mojuda che. ane mahAjananuM ja sAMbhaLyuM hatuM paNa navIna jIvanatatva, kharcALa rIvA ane keLavaNI uparAMta bIjA aneka rASTrava, mAnavatA ane tenI kasoTI mATe satya, vijJAna ane sAmAjika prazno chaNAvaTa mAgatA hatA. paNa tene sparza paNa upayoga ane tenI saddharatA mATe saMjoga, zakita ane yuga nahote thaye. Arthika prazna muMjhavyAM na hota ane paradezanA pravAha vigere to te moTA zaheramAM jyAre bhaNelAoe batA- vyavahAra keLavaNInI jarUriyAta ubhI karI na hota te ATaluM vyAM tyAre tenI pahelI asara to e thaI ke kriyAkAMDI dharma paNa naja thAta ! eTale kharI rIte junI pariSadee te kharcALa ane sthiticusta samAja ati nAnA lAgavA mAMDayAM. tenI tarapha prasaMgenA kApa sivAyanI bIjI badhI kurUDhi, kudhArA ke duHkhada upekSita vRtti AvI ane udAsIna thaI javAyuM. paNa jIvanamAM sthitine muMgI bahAlI ja ApI che. A uparathI ema lAge rahelI junavANIe ane zraddhAnI uDI uDI jaDe navIna che ke jyAre samAja kharekhara muMjhAya che, tyAre ja tarasa lAge, sRSTimAM pUrepUre praveza thavA dIdho nahi, eTale navuM prApta tyAre kuve divA jevA prayatane teNe Aja dina sudhI karyA thaI zakayuM nahi ane junuM jIvanamAM jIvANuM nahi ! ATa che, paNa bhAvIno vicAra karIne dIrghadraSTithI samAjamAM ke lAthI aTakayuM nahi, paNa AvA maMthanakALamAM gya deravaNanA dharmamAM navI racanA ke parivartana karavAno vicAra karyo nathI! abhAve vivekabuddhi badhira thaI gaI ane jIvanamAM TIkhaLa- dhArmika bAbatamAM saMsArIothI mAthuM marAya ja nahi vRtti, nAstikavRtti ane cIDIyApaNuM pravezatA gayA. sAmAnyataH evI rUDha mAnyatAnI sAme thaine paNa sAdhusaMsthAnI zithiyuvakaeNnI Aja sthiti hatI, A viSAdanA arasAmAM bacapaNamAM LatA, niSkriyatA, daMbha, patana ane ajJAna sAme paddhatisara bahumUlI mAnela bAdhAomAM mArA mitro ane meM "rajake, kalama ane jabAna calAvI hoya te te sata zrI. (eka jAtanuM dhAsa) zevALa ke thara jevI vastuo na khAvAnI vADIlAla motIlAla zAhe ane chellA doDha dAyakAmAM bAdhA laIne bAdhA ApanAra pUjya sAdhuonI ane pavitra yuvakee. zrI. vA. ma. zAhanI zakti ane dhagaza ajaba hatI. dharmanI majAka uDADavI zarU karI hatI ! AvI sthiti harakeI paNa tyAre samAja taiyAra nahote, junavANI sthiticustanuM samAja mATe akSamya ane viSama ja gaNAya, ane je chellA prAbalya ane sAdhuonuM varcasva samAjamAM ghaNuM hatuM; chatAM cAra dAyakAmAM banelA ugra rASTrIya banAvoe prajAnuM lakSya bIjI paNa te javAMmarda ekalo e sAdhuo ane jaDasuonA pratikAra tarapha vALyuM na hota te e bhayaMkara vinipAta kyAM jaIne aTakata sAme varSo sudhI jhajha, paNa vAtAvaraNa keLavAyAM sivAya khAsa te kahevuM muzkela che. A rASTriya banAvanI prathama asare kaMI pariNAma na AvyuM. AjanI ugratA ane naitika himata samAjanI vikRti ane kharo upaga baMnene spaSTa karyA. vAtAvaraNamAMthI janmyA che eTaluM Aje paNa kahyA vinA cAle temAMthI sAmAjika sudhAraNAnI bhAvanA thoDAka mAnavIomAM jAgI. tema nathI. te mATe thoDIka paripade paNa maLI. AvI pariSadanI pAchaLa bIjI jJAtio ane dhArmika saMpradAyamAM paNa AvuM ke game te hetu ke dhAraNA hoya paNa vyavahArika prasaMgonA Arthika AthI paNa vadhu kharAba vAtAvaraNa hatuM. maharSI svAmI dayAnaMda bojAne haLavuM karavAnI vicAraNA sivAya bIjuM kaMI upayogI sarasvatIe ane tenA AryasamAje ane amadAvAdanA mahikAya temAM thaI zakayuM nahi. kanyAvikraya aTakAvavAne badale patarAmabhAIe ane temanA maMDaLe utpanna karelA jhaMjhAvAte haLavo karIne ke bIjA kharca kamatI karAvIne vyavahArika prasaMge sthiticustatAnA zAnta baMdhiyAra jaLamAM vamaLa utpanna karyA. samAjanI garIbIne baMdhabesatA banI zake te jAtanA prayAso viduSI enI bisane te vakhatanA bALa vidhArthIo pAse dharmanuM, thayA hatA. jyAM jyAM A zakya na banyuM tyAM tyAM eka ani- kharA AryAvanuM dRSTibindu raju karavAnA prayatno karyA. dhArmika chanA pratikAra mATe bIjuM aniSTa dAkhala karavA jevA behudA parIkSAo, satkarmanI noMdha vagere rAkhatA zIkhavyA. AnI prayatna paNa thayA che. tyAra pachI samAjanuM dhyAna kheMcAyuM asara yuvaka mAnasa upara te vakhate khUba hatI. teNe "prabhu keLavaNI tarapha. eTale bIjI vakhate keLavaNIne nahi paNa keLa- avataraze kyAre ?" ane "hatuM tevuM pharI bhArata banAvI de! vaNI lenAone thoDIka sagavaDatA maLe te mATe ceDAMka chAtrA- nI jhaMkhanA tyArathI vidyArthIomAM jagADI. te nAbuda thAya tyAM
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 prabuddha jaina te Avyo pracaMDa rASTrayuga! eNe teA sadInuM kAma eka dAyakAmAM karyuM. na kalpI zakAya tevI jAgRti ane sAva dezIya pragati karI. A bhAvanAnI zarUAta vIsamI sadInI zarUAtathI ja thayela, paNa pUNu vegathI te 1918 pachI, lAla, bAla ane pAlanI trimUti ane aMgabhaMga, svadezInI caLavaLa ane tenI sAmenA paradezIonA damananA deArathI utpanna thayela eba yuganA baMgALa ane paMjAbanA baLavAe prajA pAse dezanI eka samasyA jyAre raju karI tyAre ja prajAnA meATA bhAge potAnA nAnakaDA vartuLamAMthI, maMdIranA gabhArAmAMthI, keLavaNInA sthAnamAMthI ane samAjika kuMja gallIeAmAMthI DAku uMcu karyu.. tyAre ja prabhu prAthanA jevuM ja pavitra unnata " rASTragIta '" sAMbhaLyu tyAre ja janmabhUmi paNa janatI jevI ja che te jANyu'. pahelAM te pasAra thatA eka banAva tarIke ja tene nihALyuM, tyAM te turataja 1914 nA mahAyudhdhe prajAnI dRSTine jagatavyApI banAvA tarapha kheMcI ane temAMthI kaiM meLavI zakAya tema che ema mAnI prajA eka yA bIjA kAraNe tenA aMtata pravAhAne samajatA zIkhI. A sthiti pachI te temAM dhIme dhIme pratidina umerA thatA ja gayo. lekAnu mana dharmAda bIjA praznomAMthI khasIne rAjakAraNa ane arthazAstra tarapha tyu'. je vakhate muMjhAyelI mAnavAtane sAcA dharmanA AdhA sananI jarUra hatI, je vakhate tene mAgazedhavA mATe mAnavatAnA prakAzano khapa hatA, je vakhate palaTAtA jagatamAM sthira rahe ane rAkhe tevA izvarI AdhArane duniyA jaMkhatI hatI ane je vakhate sAmAjika, dhArmika ane naitika punaHTanA karI zakti keLavavAnI jarUra hatI te vakhate samAjanA sUtradhArA, dhanA saMcAlako ane nyAyanItivizAradA peAtAnA vADAmAMthI bahAra na nIkaLyA temaja potAnI junI jIvanarItine navI dRSTie vicAra paNa na karyAM, paNa bhAna bhUlI karanA khUNe bharAi bheThA. tyAre AkaLI thayelI prajAe peAtAnu" sthAna TakAvavA dhama karatAM arthane ane khIjA prazno karatAM rASTrane vadhu yogya mAnyA. dezanA praznanA nirAkaraNa sAthe bIjA prazno ApoApa ukelAi jaze ema prajAne lAgyuM. pU. mahAtmAjInA hindamAM punarAgamane te rASTrIya praznane dezanA khUNe khUNAmAM paMhoMcADI dIdho. samAjanA bIjA badhA prazno temAM samAi gayA. A kAraNeja have mANasanuM mAnasa narI dhArmika kriyAkAMDI pravRtti taraph nathI vaLatu. eka divase dhanAda prajAnA prANa hatA. Aje rASTravAda eka mahAna prazna, dha` ke jIvana samasyA prajA mATe thai paDI che; ane jema krizciyAnITI ke je kharI rIte te yAhudI rASTranI utthAnanIja pravRtti hatI, paradezI pAsethI mAtRbhUminA vimocananIja caLavaLa hatI, temAM mAtra yAhudI kAmanI asmitA AgRta karavAnI preraNA hatI, paNa jema tenA netAnI saraLatA, sAritra ane mAnava preme te caLavaLamAMthI eka navA dhama ubhA karI nAMkhyA. tema AjanI ApaNI rASTrIya caLavaLamAMthI, caLavaLanI gAMdhIvAdanI patimAMthI, ApaNA mahAna netAnI mahattAmAMthI kadApi jAte kALe eka navA ja mAnavadhama ubhA thai jAya te navAi nathI. paNa tyAM sudhI te navI prajAmAMthI junI zraddA ane jItI dharmaprIti gayAM te gayAM ja ! Aje varSonA anubhava pachI lAge che ke jo dhama, vana ane rASTrane eka bInanA preraka mAnyA heAta ane dharmAcAryoe te jAtanI bhAvanA pASI dhama, samAja ane rASTrIya vikAsa mATe koi sAmAnya bhUmikA taiyAra karI heta te jema Aje rASTrIyatattvamAM dhAmi katattva taddana dAine tA. 15-6-44 visarAi gayuM che. tevI dhavimukhatAnI kaparI sthiti na Avata, paNa ka' khIjI ja suMdara sthiti heta ! ane rASTrattva jema Aje dhana dArave che. tema dhama rASTrane doratA hota !- mAtra navI prajAmAM ja A jAtane palaTA Avyo che ema te nathI, paNa sAmAnyapaNe mANasa vizeSa dhathI dhImedhIme dUra thate jAya che. Ano artha ema nathI karI levAne ke te dhama vagaranA thaI gayA che! jarUra te kriyAkAMDa ane niyamIta karavAmAM AvatI kriyAo karatA kAMtA aTakI gayA che. agara te kamatI karataeN thayA che ane mAtra eLakha pUratA ja amuka vizeSa dha anuyAyI rahyo che. bAkI te temAM tenI zraddA nathI rahI ema te spaSTa dekhAya che! hAIskulamAM AvyA pachI joyu ke lagabhaga ghaNAkharA vidhArthIonI samajyuM ke aNusamajyuM paNa nitya thatI kriyA aTakI gaI hatI. zALAmAM nIti ane dhArmika zikSaNa pharajiyAta ApatuM hatuM: marDa'ganA vaDA vAravAra muni mahArAjo pAse laI jatA hatA. tahevAro AvanA hatA chatAM puchyu. dhIme dhIme dha prIti paravAratI ga, du:khapUrvaka kahevu paDe che ke Aje ATalA varSe paNa te prIti pramANIkapaNe kahu to pAchI nathI AvatI ! kai kai vakhate vyagra manane zAnta karavA ke mAnasika AzvAsana meLavavA pUrANI dharmaprIti jIvanamAM jagavavA prayatna karU' huM paNa varavAra mana DagI jAya che ane dIlamAM ghera adhakAra dekhAya che ! haeNllA traNa dAyakAmAM prajAnuM sAmAnya vAtAvaraNu Avu rahyuM. kAi kAi vakhate vANI pravAha ane sAdhunI pratibhA thoDIka asara janmAvatI paNa te alpajIvI ja rahetI. A rIte ja ApaNI prIti dharI. A rIte ja ApaNI janasaMkhyA dina pratidina ghaTatI cAlI. ane A rIte ja ApaNI sAdhusaMkhyA kSINa thatI gai! sasArI thane kAM dhama nathI thatAM ke bAvA banavu' paDe! ghara AgaLa kayAM dhama nathI thato ke dharmasthAnakamAM javuM ja paDe ! sa'sAra vyavahAramAM saraLatA, nIti ane dayA rAkhIe tA tethI kayAM dhama nathI thatA ke vaLI mItte koi dharma dhArave paDe !" AvI mAnyatA prajAmAM peThI. ApaNA dharmapreraka tahevArAnI jhaLaka jhAMkhI thai gai ane sAthe ja te mATenI tAlAvelI tuTI gai ane ApaNA sa - emAM kai zukravAra vaLe tevuM ke chApa paDe tevu jJAna, pratibhA, ejasa ke tAlAvelI na dIThI, tenAmAM dI draSTi na dIThI ke na dIThI navInatA ke vizALatA. jyAre rASTriya sevakone bhISaNa bhAga ApatA dIThA. tethI duzmanane DAratA dIThA. premathI prajAne dAratA dIThA. paDelAnA bherU thaI Teko ApatA dIThA. ane dIA pUrvajonA pApanu prAyazcita karatA ane rASTranI khAtara vadhasthaMbha para mAthuM mUkatAM. eTale prajA te taraph AkarSI.. A sthiti haju cAlu che. bahu moDu thai gayA pachI paNa thoDAka dhagurUe jAgyA. teoe A dharmAM vimukhatAnI sthiti sudhAravAnA prayAse| paNa karyAM. dhama pariSada maLI. dharmAMcAryAM ekA thayA. temAM dinacarcAmAM kriyAkAMDamAM pheraphAra karavAnI, zAstronA arthAnA niSNuya karavAnI, tithi niNaeNyAnI ke cetana acetananI sAmAnya vAtA sivAya sAcu* jIvana ubhuM karavAnI, jagatabharamAM zAnti, abhaya ane premanuM sAmrAjya krama sthapAya tevI sAdhutAne ke ma te zAbhatI rUDI vicAraNA na thaiH--ane vadhuM kaSTa ane tyAM te| kAMtA gAdI mATe tevA khIjA hakakanA prazno para pariSade ane carcAe thaMbhI gayAH-ane thoDAka sajAga ( anusadhAna pRSTha 34 nue)
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-44 prabudha jaina ahaMtA TALo (prabuddha jainamAM pragaTa thayela "vyavahAra sAdhaka nizcaya sAdhya' ane 'zubha ane zuddhanuM prati" e be lekhomAM je viSayanI carcA karavAmAM AvI che tenA anusaMdhAnamAM zrI muLajI bhagavAnajI khArAe mokalela carcApatra ahiM pragaTa karavAmAM Ave che ane e sAthe A viSayanI carcA hAla turata prabuddha jana puratI baMdha karavAmAM Ave che. ---taMtrI) 1 vyavahAra ane nizcaya athavA saMsAra ane viNa. muktigAmI purUSe je saMsAranA viSayane vaLagI rahIne mukita maLaze ema mAne te mukita maLavI asaMbhavita che. ApaNe punarjanmane mAnIe chIe te te ceDakasa che. have jyAre ApaNA jIve anaMtA bhAvo karyA temAM sArA zubha pravRttinA dhaNA bhAvo karyA haze. tenAM phaLa paNa cAkhyAM haze. chatAM haju ApaNI mukti thaI nathI teja ApaNane batAve che ke-mukitanA icchuka chae tamAma saMsAra viSayane lagatI pravRttithI nivRtta thaI kevI Abha-abhyAsI thavAnI jarUra che. tyAre keTalAka ja dayA, dAna, karUNA, sevA vagerene agrasthAna ApI rahyA che. 2 have je teTalAthI ja mukta dazA thatI hoya te A ive paNa mukti meLavI che. tyAre kAMIka bIjI jarUra rahe che tema mAnavuM rahyuM ane te viratapaNuM. te meLavyA sivAya koI mukitane pAmyA nathI. virakta paMthI chane saMsAranA ghaNA prasaMge Ave tyAre badhAM kAma karavAM paDe che, chatAM te AtmAo te kAme pitAnAM mAnatA nathI. udAharaNa tarIke koI rogIne davA ApI suzraSA karI tene chavADe, koI bhukhyAne anna ApI tenI bhukha maTADe, chatAM "daradI mArAthI jIvya" ke bhUkhyAne mArAthI poSaNa maLyuM tema na mAne, paraMtu te mahA-AmAM ema ja mAne ke huM te mAtra nimitta mAtra chuM. nimitta mukhya vastu nathI paNa gauNa che. upAdAna prAdhAnya vastu che. lIMDI pIparane khuba pIsavAthI temAM tIkhAza AvI temAM paththara ema zA ke mArAthI AmAM tikhAza AvI te te paththaranI mAnyatA hAsya pAtra che. temaja mahAna purUSa pitAne nimitta mAne, paraMtu mArAthI thayuM ke meM kahyuM tema na mAne temaja A mahad kAryo karavAthI mane mukti maLaze ema paNa na mAne. 3 mukti meLavavAnA rastAmAM pite vItarAga dazA prApta na karI hoya tyAMsudhI zubha prasaMge ghaNuM Ave ane pite saMsAranI dRSTithI zubha kAma karatA dekhAya paNa khare paraMtu pitAnuM dhyeya te mukitane lakSIneja hoya. 4 saMsAranAM sukha ke svarganAM sukha mAre have joItAM nathI tema mAnI zubha kAryomAM nirvANa dazAne prApta na thAya tyAMsudhI joDAyeluM rahe. AvAM zubha kArya kare ane tenAM phaLa rUpe tene bIna jame paNa karavA paDe. ' 5 virakta paMthI jIva zubha kAryone paNa pitAnA (AtmA) mAnatA nathI, tyAM azubha pravRtti ke hiMsAne te rathAna ja nathI. aMtara dazA aMze virakata hoya ane bAhya dekhAve rogavALI dekhAtI hoya jemaMke-- 6 kaI zrImaMta vyApArIne munima pagAra laI zeThanA vyApAranAM kAryo karatA hoya che. pite (munima) je je vyApAra kare che temAM napho nukazAna vakhate tenA mana upara judi judi asara thAya che. pote kharIdela mAlamAM sAro na maLatAM tene AnaMda thAya che ane koI vakhata nukazAna jAya te glAnI anubhave che. Ama chatAM tenA hRdayamAM ekkasa mAnyatA che ke A lAbha ke nukazAna eka paNa bhArAM nathI. temaja mekSagAmI jI pitAnI zuddha pariNati sivAya bIjAne mAnatA nathI. kaI sArAM ane zubha kAryo kare tene vakhoDavAno ke tenI TIkA karavAne mAro leza mAtra paNa Azaya nathI. sArAM ane zubha kAryo karavAM te paNa eka kartavya che. hiMsA ane azubhathI bacavA mATe, manuSya janma sArthaka karavA mATe, zubha kAryo karavAM. mAruM eja kahevAnuM ke, "meM A kAma karyuM, mArAthI A sArUM kAma thayuM ema mAnavuM te yogya nathI. koI paNa kArya na kare tenA karatAM sarakhAmaNImAM jarUra ahaMbhAva rAkhIne paNa kArya kare te sAre che. paraMtu kAryo karanAra "huM paNuM" bAda kare to tenuM kartavya bahu ja vadhAre pavitra thAya che. dAna ApanAra pitAnuM nAma ApIne hajAro ke lAkho rUpiyAnuM dAna Ape, te dAtA, kAMI paNa dAna na ApanAra karatAM sArA che, paraMtu pitAnuM nAma na Ape ane vadhAre mANase te na jANe te dAtA uttama che. mULajI bhagavAnajI khArA, saMgha samAcAra saMdhanA sabhyonA lavAjama viSe saMdhanA kAryAlayamAM mANasenI kerabadalIne lIdhe A varSa daramiyAna sajenA lavAjamanI ugharANI bahuja ochI vasula thaI zake che. A varSathI purUSa sabhyanuM vArSika lavAjama rU. 4 ane, strI sabhyanuM vArSika lavAjama rUA. 3 nakakI karavAmAM Avela che je bAbatanI AgaLa upara jANa karavAmAM AvI che. je je sabhyoe haju sudhI pitAnAM lavAjama saMghamAM bharyA na hoya temane potapotAnuM lavAjama vinA vilaMbe saMdhanA kalArkanI ugharANInI rAha joyA sivAya -mokalI ApavA vinaMti karavAmAM Ave che. taduparAnta je je sabhya pAse saMdhane kalArka lavAjama mATe Ave che te sabhyone pitA upara caDheluM lavAjama turata ja cukavI ApavA ane kalAkane bIjo trIjo dhakake khAvAnI muzkelImAM nahi mUkavA khAsa vijJapti karavAmAM Ave che. saMdhanA vahIvaTI kAmakAjamAM A rIte puro sAtha ane sahakAra ApavA dareka sabhyane amArI prArthanA che. prabuddha jananA lavAjama viSe prabudhdha jananA je je grAhakonA vArSika lavAjama caDhI gayelA hoya che temane AgaLathI khabara ApavAmAM Ave che ane pachInA aMka vI. pI. karavAmAM Ave che. lavAjama caDhI javAnI khabara maLatAM te te grAhaka maherabAnI karIne manIorDarathI lavAjamanA vArSika rU. 3 mokalI Ape. je grAhakanI patrane cAlu rAkhavAnI IcchA na hoya te maherabAnI karIne amane vakhatasara jaNAve ane A rIte vI pI. nA nakAmAM kharcamAMthI saMdhane bacAve. jenuM lavAjama manIorDarathI. maLatuM nathI temaja jeo patra baMdha karavAnuM jaNAvatA nathI teo upara prabuddha jainanuM vI. pI. karavAmAM Ave che. sabhyatA apekSA rAkhe che ke A vI. pI. temaNe svIkAravuM ja joIe. A agatyanI bAbata purepurI dayAnamAM levA prabuddha jananA save grAhakane amArI khAsa vinaMti che. narsa thavA IcchanAra bahenane ziSyavRti be prevInsIyala narsIMga esosIezanane abhyAsakrama laine narsa thavA IcchatI kei paNa jaina bahenane dara mAse rU. 20 nI ziSyavRti ApavA mATe zrI. maNilAla makamacaMda zAha taraphathI zrI. muMbaI jana yuvaka saMdhane rU. 1000 maLyA che. je koI jaina bahenane uparanA abhyAsakrama laIne na thavAnI IcchA hoya teNe pitAnI umara, Aja sudhI abhyAsa tathA Arthika paristhitinI vigato sAthe saMdhanA maMtrI upara (45/47 dhanajI sTrITa muMbaI 3) e saranAme turata arajI mokalavI. AvelI arajIomAMthI sauthI vadhAre legyatA dharAvatI bahenane uparanI ziSyavRti ApavAmAM Avaze. maMtrI muMbaI jaina yuvaka saMdha,
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-6-44 sacassa ANAe uvahie mehAcI mAraM tarati / satyanI ANumAM rahenArI buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. prabuddha jaina, satyapUtAM baTedAca juna 15 1944 je vargone A prazna sAthe nisabata che ane jemane AmAM khAsa rasa che te sarva vargo svIkAre e dizAe sAthe maLIne kAma kema na karIe ? snehaniSTa , ema. ke, gAMdhI. A patra gAMdhIjI jelamAMthI chuTayA ane muMbaI AvIne kAMIku sthira thayA e daramyAna upara jaNAvela "kaeNna' patranI mAMgaNI dhyAnamAM laIne gAMdhIjInI anumatithI temanA maMtrI thI. pyArelAlajIe pragaTa karyo che. e patranuM A rIte thayeluM prakAzana sUcave che ke gAMdhIjI Aje paNa komI ekatA saMbaMdhamAM jhINAne maLavA eTalA ja atura che. paNa kamanasIbe komI praznano koI paNa vyavahArU ukela ane kAyade AjhamanuM vikRta mAnasae vacce asIma antara che ane pariNAme sarakAranI "A deza uparanI hakumata sadA salAmata che. na hag: e ja zarama 0 zArIri" me paNa A gAMdhIjInA be patro. kAyadeAjhama uparano patra. me mAsanI 19 mI tArIkhanA dainika patromAM AjathI bAra mAsa pahelAM gAMdhIjIe jelavAsa daramiyAna kAyade Ajhama jhINA upara je patra lakhelo ane je patra jhINAne pahoMcatA sarakAre aTakAvela te patra pragaTa karavAmAM AvyA che, te arasAmAM maLelI akhila hiMda meralIma lIganA pramukharathAnethI nAmadAra jhINAe evA AzayanI zekhI karelI ke je ekatA sAdhavAnI mI. gAMdhInI kharekhara dilanI bhAvanA hoya te mane tene jelamAMthI kAgaLa lakhI zake che ane je mane e mujaba mI. gAMdhI kAgaLa lakhe te e patra aTakAvavAnI sarakAranI ke koInI paNa magaphura nathI. te zekhInA uttara rUpe gAMdhIjIe e patra lakhele je sarakAre aTakAvyuM ane e aTakAyatane kaDave ghuMTaDA kaze paNa virodha dAkhavyA sivAya nAmadAra jhINA gaLI gayelA, eTaluM ja nahi paNa sarakAranA e pagalAne temane purepuruM anumodana ApeluM. prastuta patranI vigata nIce mujaba hatI :-- 'kArAvAsa tA. 8-5-43. priya kAyade-Ajhama, mArA pakaDAyAne thoDA samaya vItyA bAda mane kyA kayA sAmAvika paLone khapa che tenI yAdI jyAre sarakAre mArI pAsethI mAMgelI tyAre te yAdImAM meM 'uMna' (melema lIganuM mukhapatra) ne samAveza karela ane tyArathI te patra mane lagabhaga niyamita rIte maLatuM rahyuM che, jyAre te patra mArA hAthamAM Ave tyAre, te huM dhyAnapUrvaka vAMcato rahuM chuM. DanamAM pragaTa thayela lIganA adhivezananI vigate huM joI gaye ane tame mane patra lakhavAnuM temAM je nimaMtraNa ApyuM che te mArA vAMcavAmAM AvyuM ane tethI ja A patra dAkhavAne huM prerA chuM. tamArA nimaMtraNane huM AvakAra ApuM chuM. patra dvArA ApaNe carcA karIe te karatAM ApaNe jAte maLIe e vadhAre kacchavA gya che ema huM sUcavuM chuM. paNa e bAbatamAM huM badhI rIte tamArA hAthamAM ja chuM. huM AzA rAkhuM chuM ke A kAgaLa tamane poMcADavAmAM Avaze ane jo tamane vAMdho nahi hoya te sarakAra mane maLavAnI tamane jarUra saMmati Apaze. ' eka bAbatane huM ahiM ullekha karI lauM. tamArU nimatraNa kAMika saratI hoya ema bhAse che. tame ema kahevA mAMge che ke mArA dilane palaTo thayo hoya te ja mAre tamane kAgala lakha ! mANasanA dilanI te mAtra Izvarane ja khabara hoya che. huM je chuM te ja mane svIkAravA mArI vinaMti che. AjanA kamI praznane sarvamAnya bane evo koIne koI ukela lAve ja che evA nizcayapUrvaka A kemI praznane huM ane tame ekatra thaIne zA mATe vicAra na karIe ane e rIte zedhale ukela zrI. jyakara uparano patra juhuthI tA. 20-5-46 nA roja gAMdhIjIe zrI. ema. Ara. jayakara upara lakhele ane AjakAla khuba carcAI rahele patra nIce mujaba che:priya zrIyuta jayakara deza mArI pAsethI ghaNI AzA sevI rahyo che. mArA chuTakArA viSe tame zuM dhAre che tenI mane khabara nathI. mane tethI jarA paNa sukha jevuM lAgatuM nathI. mane ulaTI zarama Ave che. mAre mAMdu paDavuM ja jotuM na hatuM. meM mAMdA nahi paDavA ghaNA prayatna karyo paNa Akhare huM niSphaLa nIvaDaze. AjanI zArIrika nabaLAI dUra thaI che' evI jAherAta thavA sAthe mane teo keda karaze ema mane lAge che ane je teo mane na pakaDe te mAre zuM karavuM? egasTane TharAva huM pAcho kheMcI zakuM tema che ja nahi. tame barAbara jaNAvyuM che ke e 'harAva nirdoSa che. e TharAvane lokamatane keTalA Tako hatuM ke che te viSe mArI ane tamArI vacce matabheda hoI zake che. e TharAva mAre mana zvAsocchavAsasamAna che. 28 mI tArIkha sudhI A bAbata saMbaMdhe huM mauna rahevA dhAruM chuM. e daramyAna pyArelAlane tamArI pAse mokaluM? tene AdhAra tamArI tabiyata upara che. tamArI tabiyata paNa bahu sArI rahetI nathI e huM jANuM chuM. tamArA snehaniSTa ema. ke, gAMdhI, A patra keTalAkane tadana nyAjabI ane svAbhAvika lAge che; keTalAkane vicitra ane vakhata badalAye paNa pite na badalAvuM evI haThIlAI dAkhavata lAge che. 1942 nA ogasTanA TharAva bAda dezanI Antargata paristhitimAM keTalAye pheraphAra thayo che. lakonI durdazA ane hAlAkImAM pAra vinAne vadhAre thayo che. kadi nahi sAMbhaLelo ke joyele e bhayaMkara bhukhamare baMgALAe temaja dezanA anya keTalAka vibhAgamAM je che. hiMdI saMrakSaNa dhArA nIce eDInansanI pAra vinAnI zRMkhalAoe prajAjIvanane e taraphathI rUdhI lIdhuM che. paNa A badhA pheraphAre 1842 nA ogasTa mAsanA karAva pAchaLa rahelI mAMgaNInA vyAjabIpaNAnuM savizeSa samarthana kare che. taduparAnta e vakhatanA ane AjanA rAjakIya saMyogomAM to kaze paNa pheraphAra thayA ja nathI. eka krIpsa gayA pachI bIjo koI krIpsa AvyuM nathI. hiMdI sarakAranI kArobArImAM be sabhyanI pherabadalI ke vadhAro thayo haze paNa vAIsaroyanI ane
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-6-44 te dvArA hiMdI pradhAnanI ekahaththu sattA Aje eTalI ja kAyama rahyA che. sarakAra jarmanIne namAvI zakaze. jApAnane namAvI zakaze che. jApAnane bhaya Aje paNa deza upara eTalo ja jhajhume che. paNa je satya ane ahiMsAnA prakhara baLa upara mustAka che tevA yuddha prayatnamAM purI saphaLatA meLavavA mATe-jApAna ke jarmanIne gAMdhIjIne namAvavAnI koI sarakAranI tAkAta nathI. je teo sAmano karavA mATe-hiMdI prajAnA hArdike sAtha ane sahakAranI kusumathI 5Na mRdu che te vajIthI paNa teo kaThaNa che. sekreTIsa Aje paNa eTalI ja apekSA che ane A sAtha ane sahakAra ane Izu khriIsta, buddha ane mahAvIra, kabIra ane rAmakRSNa svAdhInatAbharyuM madhyavartI rAjyataMtra sthapAyA sivAya bIjI paramahaMsanI paraMparAnA teo vArasadAra che. Akho deza temanI kaI rIte prajA ApI zake ja nahi evI koMgresanI ane sAme Tagara Tagara joI rahyo che. temanA dilamAM muMjhavaNane pAra gAMdhIjInI cekasa mAnyatA che. A paristhiti, vaLaNuM ane nathI. eka bAju lokonI pAvinAnI durdazA, bIjI bAju mAnyatAne laine 1942 nA ogasTa mAsanA harAva saMbaMdha atizaya jaTila damanacakrovaDe cAlate sarakArI rAjyavahIvaTa, gAMdhIjInuM anyathA bIjuM zuM vaLagaNa hoI zake te gAMdhIjIne trIjI bAju duniyAne bALI rahele mAnavajAte pragaTAvele vaira jeo jANe che ane samaje che temanI kalpanAmAM AvI zakatuM vaDavAnala-A trividha tApa vacce prajAne zuM kahevuM ane zuM nathI. gAMdhIjInA patra uparathI AjanI paristhiti A rIte mArgadarzana ApavuM ane pitAne spaSTa bhAsatuM mArgadarzana spaSTa thAya che ke 1842 nA ogasTane TharAva yogya che ke gAMdhIjI ApavA jAya te sarakAra gAMdhIjIne tema karavA de kharI agya-gAMdhIjIne e TharAvathI vikhuTA pADI zakAya tema che ja ke-A badhI muMjhavaNa gAMdhIjInA patramAMthI pragaTa thAya che. nahi. AjanA viSama saMgomAM sarakArane ke dezanA anya ApaNe AzA te ghaNI rAkhIe ke duniyAnA AzApradIpa AgevAna vyaktio tema ja vargone gAMdhIjInA sAtha ane ane zAnti ane sulehanA pramukha tirdhara gAMdhIjIne sarakAra sahakArane khapa hoya te temaNe ogaSTanA TharAva sAthe gADhapaNe oLakhe ane teo je rAha batAve te rAhe prajanA bhAvInuM saMlagna evA gAMdhIjIne ja svIkAryo chuTako che. sarakaura evI nirmANa kare. paNa e AzA Aje to haju svapna taraMga jevI apekSA rAkhatI hoya ke gAMdhI gAMdhI maTI jAya ane ema lAge che. ApaNe IcchIe ke ApaNI A AzaMkA kheTI paDe chatAM paNa gAMdhInI pratiSThAne pitAne lAbha maLe te e. ane sau koIne kalyANakAraka evA koI divya rAha upara rAjana bAbatamAM sarakAre nirAza thavuM ja rahyuM. keTalIka AgevAna gaNAtI temaja prajA-ubhayanuM aikya ane sahagamana zakya bane ! vyakitao gAMdhIjIne kegresane TharAva pAcho kheMcI laIne paramAnaMda, sarakArane pure sAtha ApavAnI salAha ApI rahela che. je salAha ApavI e ja temanuM kArya kSetra hoya ane kharekhara keTalAka samAcAra ane noMdha sAcI salAha ApavI e temane ISTa hoya to temaNe ulaTa - sva. goviMdabhAI hAthIbhAI desAI pakSe sarakArane salAha ApavI ghaTe che ke vartamAna yuddhaprayatnamAM sva. goviMdabhAI desAInuM nAma gujarAtanI janatAne lokone sAcA dilano sahakAra meLavavA mATe temaja aneka suparicita che. lAMbu AyuSya bhogavI, pitAnI kArakirdInA janmathI ghavAyelA prajAnA dilamAM rAhatanI lAgaNI phelAvavA moTo bhAga vaDedarA rAjya tathA prajAnI sevAmAM ApI cheDA mATe gAMdhIjInuM mana manAvI temane sAtha ane sahakAra sarakAre samaya para ja gujarAtanA A mahApurUSa videha thayA che. meLavo ghaTe che ane dezamAM rASTrIya sarakAranI sthApanA karIne sva0 geviMdabhAIne pUchIe ke tame polIsa khAtAnA prajAnA jIvanamAM svAdhInatAnI AbohavA pedA karavI ane e adhikArI thaine kAma ghaNuM karI zakyA, ane pachI nyAya rIte prajAnA dilamAM uDe ghara karI rahelI nirAzAne dUra karavI khAtAmAM aneka varSe kAma karyuM, tyAra pachI rAjyanA amala e atyaMta Avazyaka che. AMgaNe ubheluM yuddha prajAne pitAnuM khAtAmAM nAyaba divAna pada sudhI kAma karyuM--A vividha prakAranAM nathI lAgatuM. aneka Adhi vyAdhi ane upAdhiothI gherAyelI khAtAmAM kAma karavA mATenI taiyArI-zakti tame kevI rIte prApta prajane cAlu yuddhamAM kazo rasa nathI, kAraNa ke yuddhanI AgaLa karI zakayA? te hasatA hasatA teo javAba detA ke "temAM zuM pAchaf tene pitAnA kazA paNa udhAranI yatkiMcita AzA dekhAto navAI jevuM che? A kAMI asAdhAraNa bAbata nathI." temanI mahattA nathI. enI e ja gulAmI, enuM e ja zepaNuM, enI e ja pAchaLa temanuM saujanya, namratA ane vinaya A javAbamAM dekhANa prANuvidAraka daridratA. A sivAya prajAnI ane bIjuM kAMI Avate te mujaba temanA sAthe paricaya pAmanAra dareka vyakitane dekhatI nathI. AmAMthI AzA ane uddhAranI preraNA ApavAnI A pratita thatA. zakti mAtra gAMdhIjImAM che. mATe pitAnI vaTa ane pratiSTAnA - sva. goviMdabhAInuM jIvana vaDedarA rAjya sAthe guMthAI khyAlane bAjue rAkhIne sarakAre gAMdhIjIne apanAvavA ane gayeluM hatuM ane te vakhate vaDedarA rAjya eTale sara sayAjItemanI madadathI AjanI maDAgAMThane prakAzapreraka nikAla lAvavo ziva ane temanA prajA mATenA vividha manora. Ane megya e atyaMta jarUrI che. rIte pAra utAravAnuM yazasvI kArya vaphAdArI tathA samajaNathI paNa e dina kahAM ke miyAke pAMu junIyA' e kahe- sva. goviMdabhAie karyuM hatuM. bALadIkSA aghaTita che vata mujaba e divasa kayAMthI ke hiMdusthAnanuM ane e rIte AkhA ane temAM paNa mA bApa ke samAjanI saMmati vagara aniSTajagatanuM kalyANa sAdhavAne sAce mArga ane dizAe cAlavAnI kAraka thAya che evA anubhava uparathI AvI bALadIkSA, upara sanmati sarakArane sujhe! kAraNa ke gAMdhIjI saMbaMdhamAM sarakAranuM A rAjyanuM spezya niyaMtraNa mUkAya te hetuthI kAyado ghaDavAnA kAryamAM ajanuM vaLaNa khAsa AzApreraka nathI lAgatuM. saMbhava che ke sva. goviMdabhAInI salAha tathA anubhava khUba upayogI temanuM vaLaNu sarakArane purepurUM anukuLa nahi lAgatAM temanuM nivaDayA hatA. AvA nAjuka kAryamAM temanI dakSatA, jaina dharma svAdhya kAMIka sudharyuM che ema jaNAtAMveta gAMdhIjIne jyAMthI sAhityanuM uMDu parizIlana tathA jena netAo mATeno Adara chuTA karavAmAM AvyA che tyAM ja pAchA laI javAmAM Ave. khUba madadakAraka thayAM hatAM. svAbhAvikapaNe AvA prakAranA prabaMdha tevA ja saMganI gAMdhIjI pitAnA patramAM paNa AgAhI karI sAme jUnavANI vaga ane rItarIvAja pAchaLa ghelA rahenAra
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 32 buddha jaina vanA vaTALa uDe tene pahAMcI vaLavAnu sAmarthya tee dAkhavI zakayA hatA. sva. gAviMdabhAinA mRtyuthI gujarAte eka mahAna vyakita ane samAja sevaka tathA sAhitya sevaka gumAvyeA che. ane janasamAjanA itihAsamAM agatyanA se| ApanAra eka hitasvI purUSa adraSya thayA che. temanA AtmAne paramazAMti prApta thAo! cunIvasITInI parIkSAnAM piraNAmA me ane juna mAsanA zarUAtanA dIvaseA daramiyAna muMbaI yunIvarsITInI parIkSAenAM pariNAmA bahAra paDe che ane je je vidhArthI ke vidyAthInIcu pariAma prApta karIne nAmanA meLave che tenI upara je je varga ke vartuLa sAthe temanA saMbaMdha hoya che. temanA dhanyavAda ane abhinadanAnA varasAda varase che. A varSe meTrIkanI parIkSAmAM bIje naMbara AvelA bhAi zAntilAla meAhanalAla cekazIne jaina samAjanA khuba dhanyavAda ghaTe che. meTrIkanI parIkSAmAM ATalA uMcA nabare pasAra thavu e bhA zAtilAlanI asAdhAraNa buddhizakitane moTA purAve che. be varSa pahelAM temanA moTAbhAI kAntilAla meTrIkanI parIkSAmAM pahelA naMbare pasAra thayA hatA. moTAbhAinI paraMparAne bhAI zAntilAle A rIte jALavI rAkhI che e kharekhara AnaMdajanaka che. A banne bhAio jaina zvetAMbara mUrti pUjaka samAjamAM vizeSa jANItA ane rASTravAdI kA kartA zrI. mehanalAla dIpacaMda cokasInA putro thAya. taduparAMta banne bhAi zrI. panAlAla punamacaMda hAiskula. vidyArthI e che. upara jaNAvela suMdara pariNAma meLavavA mATe jeTalo yaza zro. mehanaH lAla dIpacaMda cAkazIne dhaTe che teTale ja yaza panAlAla punamacaMda hAiraskulanA prInsIpAla zrI. telaMgane ghaTe che. bhAi zAntilAlanI bhAvI kArakIdI uttarAuttara vadhAre ujjavaLa banatI rahe evI temate jaina samAjanI zubhecchA che. ema. bI. bI. esa. nI chellI parIkSa mAM utIgthavA mATe zrI. saralAbahena lakSmIcaMda zeThane tema ja zrI navInacaMdra cImanalAla kAhArIne paNa abhinadana ghaTe che. bhAi navInacaMdra zrI, muMbai jaina yuvaka saMdhanA maMtrI zrI, ratIlAla cImanalAla kAhArInA nAnA bhAi thAya. ema. bI. bI. esa. nI parIkSAmAM pasAra thavuM Aja kAla khuzna kaNa banyuM che. A vakhate te parIkSAmAM mAtra ATha TakA ja pariNAma Avyu' che, bIjo yudhdha zaiAcA tA. 15-6-44 pIcheha karI rahela che. phrAnsamAM Aje tatkALa zu" sthiti che, ane vadhatuM jatuM yudhdha kevuM svarUpa dhAraNa karaze te taratamAM kahI zakAya tema nathI. paNa mitrarAjyAe ATalA vakhatamAM karelI gaMjAvara taiyArI AgaLa TakI rahevuM ane saphaLa sAmanA karavA e jamanI mATe atizaya muzkela kAryo che. chata Ave che tyAre nahi dhArelAM kendro ane mathA hAthamAM AvIne paDe che. hAra Ave che tyAre kalpanAmAM na hoya evA sthaLAethI viredhanA jvALAmukhI phATavA lAge che, jamanInA sItAre Aje astAcaLa upara DhaLI rahyo che e viSe. Aje have emana nathI. sthA. cAlu juna mAsanI chaThThI tArIkhe yurApanA kAi paNa vibhAga upara je bIjA meAracAnI kaTalAya samayathI rAha jova rahI hatI te bIjA yudhdha meracAnA mitra rAjyoe maMDANu mAMDayA che. ane phrAnsanA uttara kanArA upara mitra rAjyoe meTuM sainya utAryu che. ane jamanI sAthe e vibhAgamAM Aje bhAre tumula yudhdha cAlI rahyuM che. hajArA erAplena ane Teko sAmasAmA athaDAi rahyA che ane bahu meTI sakhyAmAM banne bAjue jamA thayelA sanyA ekamekane hAra karI rahyA che. mANusa aAje magatarAnI mAphaka mare che ane mAla mIlakatanI pArAvAra khuvArI thai rahI che. phrAnsanI vizALa bhUmi upara bhayaMkara saMhAra tAMDava cAlI rahyuM che ane mahAkALInA khapparamAM keTalAMye mAnava prANI heAbhAya rahyA che. janI eka bAju zIyAnI sAmane keTalAya mahInAthI karatAM pAku harI rahyuM" hatuM. bIjI zAhue iTalImAM evA ja eka prabaLa sAmano karatAM karatAM phrAnsanI bhUmi upara navA yudhdha mero zarU thayA te daramiyAna rabha cheDIne uttara dizAe meTI paNa jema eka bAju yudhdhanI paristhiti mitra rAjya mATe vadhAre anukuLa banatI jAya che tema bIjI zAmbue mitra rAjyAnA ane khAsa karIne IglAMDanA AgevAna rAjyapurINAnA mAnasamAM palaTo AvavA lAgyA che. lAkazAsana ane nAnI nAnI prajAnI AjhAdI ane dareka prajAne AniNa ya karavAnA adhikAra ane phAsIjhama, nAjhIjhama ane saramukhatyArInI duniyAmAMthI haMmezAne mATe nAbudI ane evI jI AdarzanI vAtA dhIme dhIme gauNa banatI jAya che ane duniyA upasthI jarmanI ane jApAnanI sattA kema nirmULa thAya ane duniyAnI aMdara pote ane potA sAthe joDAyalA mukhya rAjyanu prabhutva kema kAyama rahe e dheAraNe ja Aje badhA vicAra ane ceTanA cAlI rahela hAya ema cahIlanA tema ja anya Agevana rAjakAraNI puNyenAM nivedane, bhASaNe ane sUcanAe uparathI mAluma paDe che. navaracanA ane navI vyavasthA e kevaLa tara-galIlA hatI; vAstavika duniyA aa hatI tetrIne tevI ja cAlaze ane cAlavI joie-zAhIvAda ane nabaLI prajAnAM zeSaNa enAM eja cAlu rahevAnAM Avu mAnasa AjanA sattAdhIzA pragaTa karI rahyA che ane jo Ama ja ane ane AjanI duniyA kaze| paNa palaTA na le te yuddha jItAya te paNa e chatAyAnA vizALa duniyA mATe--hiMdusthAna ane cIna jevA pachAta dezo mATe--kA paNa a nathI. Ama eka bAjue sthuLa vijaya ane bIjI bAjue A cyuti tema ja dhyeya parAbhava banne eka sAthe nirmANa thatAM lAge che ane pariNAme eka yuddhanA nirvANu sAthe AgAmI khIjA yudhdhanI bhUmikA racAtI bhAse che. AvI bhayaMkara vaitaraNI meLaMgyA bAda paNa enI e ja matadazA-enI e ja nabaLI prajAne dI chUMdIne sukhanuM svarga mhAlavAnI manovRtti! je Ama ja bane te enA jeTalI duniyAnI bIjI kaeNi kamanasIbI nahi lekhaya, Thokara upara upara Thokara Ave--paga bhAMge, hAtha bhAMge te paNa jenAmAM DahApaNa na Ave te pachI te AkharI vinAzane ja netare che ema kahevu paDe. paNa ghera aMdhArI rAta pachI aNudhAryAM ujAsa prakaTe che. yudhdhanI gati gUDha ane aNuukela rahe che. AvatI kAle zuM banavAnuM che te Aje kahI zakAya tema nathI. AjanI sthiti duniyA mATe asaO che. duniyA Aje ke kAle palaTavI ja joie. prajAnAM utthAna akaLa rIte ubhAM thAya che ane cAlu vyavasthAne TakAvI rAkhavA jALavI rAkhavA sattAdhIzo game teTalA prayatna kare te paNa ekAeka palaTA pAme che, A yudda paNa Akhare AvI ja kAI bhavya ane kalyANavAhinI krAntimAM pariNamavu joie. te ja duniyAmAM sukhane divasa ugaze ane zAntinuM sAmrAjya sthapAze, AAra nirAzA vacce paNa ApaNe a.zAne vaLagI rahIe ane duniyAnI navaracanAnA svapnane sAcuM' pADavA pAchaLa ApaNAthI bane teTalo kALA vicAra, vANI ane vata nandvArA ApIe. paramAnada,
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-6-44 prabuddha jaina gAMdhIyuganuM gaiArIzaMkara svAmI vivekAnaMda saMnyAsane mAnavatAnuM merupada kahetA ane evA saMnyAsanA sAmarthyane lagatA pitAne Adarza samajAvavA baLavA kALanA eka maunI saMnyAsInI vAta karatA, jeNe raste maLelA gerA kaTakiyAe khAmakhAM hulAvI dIdhela saMgInane javAba "tuM nArAyaNa" (tatvamasi) kahIne vALyuM hatuM. varSonA akhaMDa maunapAlana pachI acAnaka bheTelA mRtyune AvakAratAM uccArA- elA A ekaja bela pAchaLa je mUMgUM AtmabaLa ghUghave che tenA vivekAnaMda janma upAsaka rahyA. e ja saMnyAsa dharmanA prati- nidhi banIne janahitane kAraNe jIvavAne dAvo karanAra eka dharma zAstra pAraMgata bhagavAMdhArI tyAgI saMnyAsIe TUMka varSonI vAta para komI ramakhANane prasaMge eka moTA zaheramAM gAMdhIjI pratipAdita dhoraNe sthapAI rahelA zAMtidaLamAM joDAvA arajI karelI. bIjI bAju teja samaye bIjA eka kAgaLamAM temane zraddhAbhAve mAnanAra mitrane temaNe ayAcitapaNe lakheluM: " nA hiMduone jarA paNa vAMka kADhI zakAya nahi. temanuM nAsI javuM bahu anucita nathI. zrI mahAdevabhAI ane bIjA kogresI kAryakara hiMduone marI javAne bodhapATha Ape che e taddana ayukta che, kAyamI zAMtine mATe eka ja upAya che, ane te charAnI sAme kare, lAThInI sAme lAThI, AganI sAme Aga, dharmAntaranI sAme dharmAntara.., ahiMsAthI je zAMtinI vAta thAya che te te jagatanA itihAsamAM lakhAyelI nathI, lakhAze paNa nahi. "mare ane mAre;" " ane jIvavA gho- A baMne sutro sAthe ja rahevAnA." Ama A lapasaNI bhUmikA upara UbhanAra upalA sanyArInI jema jagatanA itihAsakramanI bhAvI zakyAtAo upara paNa DhAMkaNa vALI devA mAMgaze ane temanI AgaLa aMte jAlIma rAjyakartA ke pIDita prajA vacce, hiMdu musalamAna vacce, are ! sAkhapADozI, sagA bhAI ke strIputrane paNa TALo raheze nahi, koIne ene vizvAsa nahi rahe koI enuM mitra ke saguM nahi rahe, basa "Ava ripurAtmanaH' ne ja e nAdara namUne banI raheze. A cinAra atiraMjIta hoI zake che, paNa evA namUna nAthI AjanI duniyA aparicita nathI. kemI-videpanI bhUmikA gaLagaLa akArI ane dhRNAspada che. ekaja bhUminAM saMtAna, eka ja dezamAM sadIothI vasanArA ne sarakhAM ja hitAhitathI saMkaLAelA leka, kuTila videzIonAM kArastAne pAchaLa AMdhaLAbata banIne sadIothI khamatA AvelA ekabIjAnA vAMkAMka khamI khAvAnI nA pADe ne potapotAnI AgavI hitarakSAne khAtara ekabIjA sAme daLabaMdhI kare, e bInA AjanA jamAnAnA AtmahatyAnI himAyata karanArA suicide saMpradAyanA jeTalI ja badhI vikRta (morbid) ane karuNa che. jalacara chaMda jAla aMtagata, hAI simiTi Ika pAsA eka hi eka khAta lAlacavasa, nahi dekhata nija nAsA jIvaleNa reveranI hevAniyate AjanI duniyAne gherI che, eka eka para sarasAI kare evA mahAna vArasAonI vArasadAra prajAe Aje evAM jheranI ANa rAtadivasa haDahaDatI rAkhavAmAM rokAI gaI che. AjanA jagata vyApI yudhdhamAM bephATa ghUmI rahelA nirdhaNa kauTilyo, agara te pitAnI kaTAramAM * tulasIkRta 'vinayapatrikA' pada 92 : AkhI prajAonAM cAritrya ane nItimatAnI nirapavAda belagAma nAlezI karIne prajAnA lohImAM roje roja veranA jhera reDanArA aneka agraNI patrakAre, ne vaLI bhADA khAtara tevI jAherAta pitAnI kaTAromAM chApanArA temanA pAmara sAgarIte, pelA AtmaghAtI saMpradAyavALAnI mAnasathI vegaLA che ema keNuM kahI zakaze ? mANasane havA tema vAtuM e harakoI prajAne zvAsa che. chatAM eka mUThI jeTalI prajA bIjI prajAnuM svAtaMtrya chInavI le, tene padadalita kare ane sadIo sudhI tene pitAnI eNlika sukhasAmagrI jogavanArA gulAme ke veThiyAvaitarAnI dizAmAM rAkhe, ne upara vaLI duniyA AkhIne paNa baMdhAve ke pite nabaLI komenuM rakSaNa karI paramArtha AcarI rahI che, - e bhUmikA ja emAMnA jAlIma AkramaNakArIne sadAya AropInA pAMjarAmAM ume rAkhanArI che. temAMya jyAre bahu prajA keTAnaTi hoya, mahAna manuSyanA saMskAronI vArasadAra, hAya, tyAre tene pitAnI beDIo teDavA sArUM pitAnI paraMparAne bevaphA thavAnI, pitAnA vArasAne phagAvIne hIMgu thavAnI, jarUra ja na hoya. ene te mAtra mAM pheravavAnI, mAtra nakAra bhaNavAnI, "thI ramatA' kahevAnI ja jarUra hoya; zastra ugAmavAnI, kAvatarAM karavAnI, chUpAM saMgaThananI, jhanUna keLavavAnI, ne veranA vArasA Apale karavAnI na hoya. bhale aparAdhI zatru cAhe teTalAM paDayaMtra race, teTalI pravaMcanA ane bhedanIti Acare, cAhe teTalI dhULa uDe. gunho rAMka che. jAlIma ja paDe che. ene pAyo ja jUTha, anyAya ane AkramaNa upara che. enuM kuzaLa hoya ja kema karIne ? eTale sAmAnI karaNI sAmuM joIne, enI nItirIti sAmuM joI ne huM mArI mANasAIne ne mArI nItirItine gaja TuMka na karuM. svaccha ja rahuM ne nirbhayapaNe satyane vaLagya rahI svaccha ja hathiyArathI khullamakhullA paDakAra ApIne laDaye jAuM. cAhe tevaDuM dekhAtuM nukazAna veThIne paNa satyanA mArA AgrahamAM aNanama rahuM ne bIjI ALapaMpALamAM na paDuM. kAraNa satya eka ja zAzvata che, enI hAnI eja sAcuM nukazAna che, bIjA tamAma nukazAna anitya yAne jatAAvatAnAM che, Ama vicArI satyane AgrahI tyaM nirbheLa cha satyAcaraNane ja pakSapAtI banIne javaze ane kAyA vAcA mane nirvera ahiMsaka rahI satyane ja pakSa kara ne satyane ja pakSe laDato maraze. jUTha ke pAkhaMDa De bAMdhachoDa ke mAMDavALa nahi kare. - satyadharma ke nItinA AvA pakSapAta ane Agrahane niSThApUrvaka vaLagI rahevuM ane prANane paNa evA Agrahane na choDa ene ja gAMdhIjIe satyAgraha evuM rUDuM nAma ApyuM ne emaNe ja ene sarva dezakALamAM saMmata ane mAnya evA zAstravacananI pratiSThA ApI. evA satyAgrahanA anekavidha prago emaNe A dezamAM Thera Thera ane pharI pharIne karI batAvIne dezanI kAryakSama prajAne ne dezanAM asaMkhya ucharatAM yuvaka yuvatione koI ajaba AkarSaNathI purUSArtha ane sevAnAM vividha kSetromAM daryA ane taraNAMnA merU karI dAkhavyA. je navAM mUlyAMkananI ATale sudhI laMbANabharI carcA karI te badhAM AjanI ghaDIe nAdAra nIvaDelAM lAge ane tenA praNetA temaja himAyatIo paNa Aje hAyAlUMTAyA jevA bhAse, e zakyatA A lakhanAranA dhyAnabahAra nathI. e mUlyAMkanone temaja tenA puraskartAone yudhdhanA oThA heThaLa jAlIma baLee
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 prabuddha jaina Azaya Aje grahaNe grasyAM che e khInAne inkAra karavAnA nathI. Ama chatAM satya sadAkALane sArU kadI ruMdhAyuM nathI, ane rudhAvAnuM nathI; ene rUdhanArA cheAbhIlA che te satyanI ja elabAlA che; ziva suMdara satyanA pAyA para adhiSThita evAM e navAM chatAM prAcIna mUlyAMkane ja AjanAM hiMsAbaLAne parAsta karI aMtasaravALe sasArane grahaNamukata karaze. e zraddA Aje pRthvIbharanAM asakhta mAnava haiyAemAM jAjvalyamAna che, te e ja emanI pAse AkharI mukitanA puruSArtha karAvaze, e mArI aMtaragata AsthAnA trivAra uccAra karavAnI huM dhRSTatA karUM chuM. svAmI AnaMda samAsa samAjamAM mArAM pAMtrIsa varSa (pR: 28 thI cAlu) mANasAnA prayatna niSphaLa gayA:-Ama thavAnuM kAraNa eTaluM ja ke dharmanA nAme, nItinA nAme, rUDhinA nAme ke koi gurU ghaMTAlanA nAme je kaMi batAvavAmAM AvyuM, AcaraNa karavAnuM pharamAvavAmAM AvyuM, mAnavajIvana upara lAdavAmAM AvyuM te cAlu jIvanathI taddana asaMgata lAgyu, dezakALa, saMjoga ane tAtkAlIka jarUriyAtane baMdha besatu, cAlu du:khada sthitimAMthI mukata karanArU" ane pakSapAta dUra karanArU na jaNAyu paNa tethI taddana ulaTuM rAye khaDayA vana Anada hoya te te paNa tAvanArUM, hateAtsAha karanArU naryu. paraloka pUratuM ja lAgyuM. agara teA kriyAkAMDamAM ja samAi jAya tevu saMkucita ane gAdI, gAdIpati ane sthApita mAnyatAe ke hakakane puSTi ApavA pUratu ja hoya tevu lAgyuM, jyAre vAstavika rIte mAnavIne zrvavu hatuM A sRSTimAM samAjamAM. tyAM duHkha hatu, dInatA hatI, gulAmI hatI, paradezInI puMsarI mAthe paDelI hatI, bekArI hatI, sAmAjika aMdhAdhuMdhI hatI, patana ane pakSapAta hatA. ane pratikSaNe tenA vadhu hatA. tenA upAya mATe samAje prathama pahelAM te draSTi karI dha` tarapha ! dha koi mA` kADhaze, dhama A sthitinA pratikAra mATe ekamayatA karAvI Apaze, dhama A mATe zakita Apaze ane dhama kA patitapAvananI ke svAtaMtryanI udAtta bhAvanA jagavaze ema mAnyu', paNa jyAre te na banyuM ane saMsAranA kALA kolasAmAM paDavAnI dharmanA IjAradAra kahevAtA ujaLA sAdhuo, AcAryo, maulavI ke gurUe ghasIne nA pADI tyAre ja samaju mANasA tyAMthI bIjI dizAmAM vahyA. tyAM rASTrIya netAoe eka navI dRSTi ApI, eka navI kAryadezA batAvI. vADA, saMpradAya jJAti ke tevA bhAgalAne paDatA mUkI eka navI vizALa kAma ubhI karI navu. joma sarAvyu. ane eka navuM AkarSaNa ubhuM karyuM. prajAe temAM potAnA duHkha, dardI ane gulAmI pheDavAnI cAvI dIThI. temAM yukti dIThI. temAM ujaLu bhAvI dIyu. temAM sarva ka dIThuM. prazna tyAM vaLI. A rIte ja dhama karatAM rASTrano prazna bahu ja AgaLa nIkaLI gayA che ane dharmAM ghaNA pAchaLa rahyo che. Aje rASTra ane rASTranetA tarapha prajAne jeTaluM AkaNa che teTalu sAMpradAyika vADAe ke tenA saMcAlako tarapha nathI. lagabhaga badhA saMpradAyamAM Ama ja banyuM che. thoDAka sapradAyo ke dharmAMmAM ke jyAM thoDI dhaNI janasakhyA khAsa rasa letI najare paDe che temAM moTe bhAge kAM te che vRdhdho, vidhavAe ane bIjI badhI pravRttimAMthI nivRtta thai gayelA athavA te dhanA tA. 15-6-44 Azare jIvana nirvAha karanArA AzritA, dharmanA nAme carI khAtA dharmakSetranA paDachAyA ane theDA sArA zudhdha zradhdhAvALA bhAvikA. ATalI hade dhArmika bAbatamAM ApaNA sAmAnya mAnasapalaTA ke vinipAta thayo che. ApaNe vizeSa dharma, kriyAkAMDI dharmAMmAMthI ghaNA pAchA hayA chIe, chatAM paNa mAnavInA mAnasamAM rASTranI asmitA, mAnavadhanI bhAvanA, ane vizALatAnI jhaMkhanA eka yA chInna svarUpamAM jAgI che. te mAtra dharmAMne ja mAnava utkanu sAdhana nathI mAnatA, paNa ane paNa sAdhana mAnatA thayeA che, kAraNa ke tene jagatanI sAthe AMkaDA bhIDIne cAlavuM che. tethI AdhyAtma ke dhArmikatAnA acaLA nIce peAtAnI aMtaranI chUpI jaDavAdanI bhAvanAne DhAMkI rAkhavAne badale bannenA samanvayamAM te vadhu mAnatA thayA che. tenAmAM kAryanI sakhtAi ane hRdayanI UmaLatA ane eka sAthe AvyA che. te jema atha meLave che tema prasaMga Avye du:khIAJAnI ane parapadadalita ke patita jananI paDakhe ubhA rahevAnA paNa vicAra kare che. mAtRbhUminI khAtara bhega ApanArA, sauthamI jIvana jIvanArA, svecchApUrvaka garIbI svIkArI duHkhanI baradAsta karanArA ane mAnavatAnA utthAna mATe TAi jai kAma karanArAnI saMkhyA paNa ThIka ThIka pramANamAM taiyAra thatI jAya che. bhinna bhinna vaNu va ke dharmAMnA bheda bhUlI eka mAnavatAnI akhaMDa saraNI tarapha prajAnA vicArazIla mAnavIe!nu', mana vaLatuM jAya che te jotAM tenAmAM dharmAM nathI ema te na ja kahI zakAya. mAtra sAMpradAyikatA nathI. eTaluM ja ApaNe kadApI kahI zakIzuM! A jAtie chellAmAM theDAka sAdhu ane AcAryane paNa jaMgADayA che. ujjavaLa bhAvInI zubha AzA che. * A AjanuM jagata; AjanuM mAnavajIvana; aMdhazraddhA ane nAstikatAnI sImA rekhA upara ubhelu, sa'krAnti kALamAM pravezelu ane sukha, zAnti ane svAtaMtryanA kinAre pahoMcavA phrAnI sAgaramAM jIvana-maraNunA pachADA mAratuM; te dekhAya che te azAnta, ugra, mecena ane nAstika paNa bharI che temAM bhAvInI chalochala AzA ! navIna jagat Aje tenA garbhamAM poSAya che. eTale te dekhAya che. prasavakALanI vedanAthI akaLAyelu becena ! AvatI kAlanuM gata kevu haze te te nitya palaTAtA sogAmAM kANu kahI zake ? chatAMya jo samAja, dhama ane rASTranA riNe tene mAnavatAnI najadIka rAkhyA karaze te te vikRta te nahiM hoya paNa surUpa haze eTalI te khAtrI che! vrajalAla 1. medhANI. samAsa AtmanirIkSaNa apUrNatA anya taNI game nahiM nihALavuM te rahyu" ApaNI bhaNI. pUrNatA anyanI hAya kalpita, apUrNatA ApaNI ke biMba. zrI bhagIratha mahetA. Faye walkernA kAvya uparathI. dhanajI sTrITa, muMbai, zrI muMba jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka prakAzaka zrI. maNilAla meAkamacaMda zAha, 45-47 mudraNusthAna : sayakAnta tri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbai, 2
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbaI jaina yuvasaMdha pAkSika mukhapatra Regd. No, B. 4266 prabuddha jenA taMtrI: maNilAla makamacaMda zAha. - - muMbaI: 1 julAI 1944 zanivAra. lavAjama rUpiyA 3 khaka : 5 mRjanma che: keTalAka samAcAra ane noMdha svargastha dAmodaradAsabhAI kALe paNa na purAya evA eka havasala svajana ane sthAnakavAsI vibhAganA eka bahu jANItA zrAvaka ane vinodazIla mitranI kheTa paDI che. sAhityanA kSetramAM ugI rahelA zAstranuM zrI. dAmodaradAsabhAInuM me mAsanI trIjI tArIkhe Azare AzAspada tArakane ekAeka asta thayela che. temanA amAne piso varSanI vaye avasAna thayuM.zrI. dAmodaradAsabhAI kAThiyAvADamAM - parama zAnti prApta thAo. Avela dAmanagaranA vatanI hatA. teo jana dhana bahu uMDA sva, AcArya praphullacaMdra raoNya, abhyArI hatA. zvetAMbara temaja digaMbara dharmazAstronuM temaNe AcArya praphulacaMdra raoNyanA avasAnathI AkhA dezamAM talasparzI avagAhana kareluM. gujarAta, kaccha, kAThiyAvADa temaja gamagInInI chAyA phelAya gaI che temanA viSe huM kAMi lakhuM mAravA tathA pabanA sAdhue temanA jJAna viSe khuba Adara e karatAM prAbadhumAM pragaTa thayela temanA viSenI avasAna noMdha dharAvatA eTaluM ja nahi paNa temanI pAsethI dharmazAstronuM ahiM avatarita karavI mane vadhAre gya lAge che, je nIce zikSaNa levA mATe AvatA. temane skulane abhyAsa gujarAtI cha dhoraNa sudhIne hate. paNa pAchaLathI kAmacalAu aMgrejI - "AcArya praphulacaMdra raoNyanA avasAnathI hindanI eka jJAna temaNe prApta karI lIdhuM hatuM. dharmazAstrane rItasara abhyAsa prajajavala vijJAnati vilAI che ane A dezanA mAtra temaNe cAlIza varSanI ummara pachI zarU kareluM. tyArabAda temanA vaijJAnika ja nahi paNa rAjakIya ane sAmAjika kSetranuM paNa upara AvelI sAMsArika AkRtae temanA cittane vizeSa ane eka prakAza kendra adazya thayuM che. hindana vaijJAnika saMzodhananA vizeSa vairAgyaparAyaNa banAvyuM. saMskRta temaja prAkRta bhASAne e AdI praNetA mAtra vijJAna ane janasevAne ja paraNI beThelA temaNe bahu sAre paricaya hate. dharmacarcA e temanA ekAnta ane AjIvana kuMvArA rahelA. vijJAnI tarIke emane "mAsTara zekhane viSaya hatuM. temanuM vaLaNa vizeSe karIne sthiticustanuM epha nAiTreTsa'nuM biruda maLeluM ane hindu rasAyanazAstrano hatuM. temanuM jIvana khuba sAduM ane pavitra hatuM. temane sva- itihAsa lakhIne prAcIna bhAratanI vaijJAnika siddhinuM jagatane bhAva nirabhimAna ane namratAthI bharele hate. paramAtmA temanA emaNe bhAna karAveluM. pavitra AtmAne parama zakti Apa. "dhI ane zIla baMnene vAse prApta karanAra sva. saiya adhyApaka navalarAma trivedInuM zAkajanaka avasAna pitAnI yuvAvasthAthIja "garIba juvAna tarIke khyAta hatA ane gayA me mAsamAM amadAvAda khAte thayelA mahalA pATha- AjIvana garIba ja rahyA hatA. potAne hAthe sthApAyelA meTA zALAnA adhyApaka zrI navalarAma trivedInA akALa avasAnanI meTA udyogemAMthI thoDe ghaNo hiMse rAkhata te paNa te lAkhopati noMdha letAM bahu dilagIrI thAya che. bhAI navalarAma adhyApaka banI jAta. ene badale emanI pitAnI je sAmAnya Avaka tarIke te purA kuzaLa hatA temaja vidyArthinIonA ati prItipAtra rahelI te paNa temaNe asahAya vidyArthIo ne vidhavAonAM kalyANa hatA, paNa e uparAMta gujarAtI sAhityanI anekavidha pAchaLa kharce rAkhelI. janahitanI A kAmanA emanI kharapravRttio sAthe teo gADhapaNe saMkaLAyelA hatA. teo sUkSma bacaDI cAmaDI nIce DhaMkAyelA komaLa hRdayamAM mULathI ja bharI vivecaka, ucca koTinA lekhaka, temaja kuzaLa vaktA hatA. temanI paDI hatI, ane rASTrakathAnuM evuM eka kAryo nahi hoya jemAM vANI hamezA vinoda tema ja marma vAkyothI bharapura rahetI. emane sakriya sAtha na hoya. ghaNI vAra te evuM banatuM ke, amadAvAdanA jAhera jIvanamAM paNa teo rasapUrvaka bhAga letA. emane utkaTa rASTraprema emanI saMzodhaka pratibhA para paNa savAra Aja sudhImAM temaNe aneka nAnA moTA lekho temaja pustaka thaI besatA. carakhA ane khAdIne gAMdhIjIne Adeza jhIlanAra lakhyA che. temane mane dhaNA varSothI paricaya hatA. haju kadAca e prathama hiMdI hatA ane zrI satIzacaMdra dAsaguptAne haMmajja teo vaDedarA gujarAtI sAhitya saMmelana prasaMge mane bAda karatAM khAdI ane carakhAne emanA jevo mahAna, sakriya maLelA jyAre temanA vidI svabhAvane mane cirasmaraNIya ane vahevArU pracAraka baMgALane bIje nathI maLe. ghaNI vAra paricaya thayela. temane A vakhatanI paryuSaNa vyAkhyAnamALAmAM pitAnI vaijJAnika pratibhAne A rIte bhejavA badala emanA vyAkhyAna ApavA meM nimaMtraNa ApeluM ane temaNe bahu ziSya ane nehIo taraphathI upAlaMbha bane tyAre dukAnamAM bhAvathI svIkAreluM. paNa vidhine e saMmata nahatuM. temanA gahana ane ArSa ciMtana saMcI beThelA e AjIvana AcArya javAthI gujarAtI sAhitya eka niSThAvAna ane satata abhyA- javAba ApatAH 'saMzodhana rAha joi zake tema che, udyoge sazIla sevaka gumAvyo che. temanA vizALa mitramaMDaLamAM koI (anusaMdhAna pRSTha 37 juo)
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 1-7-44 ApaNuM alaga belensa! vadhu AkAramAM ATale jalI mika (mAjI yuddha pravRttine aMge agreja sarakArane hindusthAnamAMthI je meTA pAyA upara cIja vastunI kharIda karavI paDe che temaja mitra rAjanA vipula sainyane nIbhAvavA pAchaLa je puSkaLa kharca kare paDe che. tenAM nANAM hiMdI sarakArane aMgreja sarakAra pAuMDamAM Ape che ane te pAuMDa hAla I'glAMDamAM hiMdI sarakArane khAte jame thAya che. A prakAranuM hiMdusthAnanuM leNu 1939 nA mArcanI 31 mI tArIkhe pa5500000 pAuDa hatuM te vadhatAM vadhatAM Aje 194ja nA me mAsanI AkharamAM 745000000 thayuM che ema I glAMDanA khajAnacI sara jona enDasana jaNAve che. A leNuM laDAI jema jema laMbAtI jAya che tema tema kudake ne bhurAke vadhatuM javAnuM che. leNadArane jema leNAnI cintA thAya ane jeNadAra devAmAMthI chuTavAne kAi mAga che ke nahi tene vicAra kare...AthI kAMIka paristhiti hiMdusthAna ane I"AMDa vacce ubhI thaI che. A bAbatanuM nIcenA lekhamAM vizeSa pRthakakaraNa karavAmAM AvyuM che. paramAnaMda) laDATa haju purI thaI nathI ane iMglenDe laDAinA rUNa A rIte hiMdI loko atyAre marIne jIve che; te mAMthI chaTakAvAnI vAta zarU karI che. aMdhakAramaya kSitIjamAM AzAnuM ekaja kiraNa hatuM ke laMDanamAM laDAI pachI hiMdane svataMtra banAvazuM te amArA zabdomAM jamA thaI rahelA dasa abaja rUpiyAnA alIgamAMthI moTI vizvAsa rAkhe tevA lakhANanI zAhI haju sukANI nathI; bake utpAdaka zakti dharAvatA kArakhAnA laDAI pachI kharIdIne hiMdamAM te lakhANa ghuMTAyA ja kare che tyAre iMglenDanA javAbadAra artha- lAvIzuM ane hiMdusthAnamAM sastI vastuo utpanna karI lokonuM zAstrIo ane vartamAnapatro A laDAInuM hiMdanuM devuM mAMDI jIvana dhoraNe uce caDhAvIza. ane e rIte hiMdusthAnane vALavAnI vAta ughADe choge kare che. Arthika daSTie svAvalaMbI banAvIzuM. barmA, AphrikA vagere hiMda mahAranA dezamAM sAmrAjyane - e havAI killA caNatI vakhate ApaNe eka mULa vAta sAcavavA IglenDe yuddha karyA tenuM kharca hiMdanA mAthe oDhADI ja bhUlI gayA hatA ke samRddhinA zikhare beThelA iglenDanuM te dalinDe hiMdane pAMtrIsa karoDa ponDanuM devAdAra banAvyuM hatuM. Arthika sthAna gaI laDAImAM ja DagamagI gayuM hatu; te A laDAlaDAI pahelA hiMdI mahAsabhAe mAtra eTale harAva karyo hato ke imAM sAva bhAMgI rahyuM che. jagatamAM Arthika sarvoparitA bhogavaA deNAnA guNa-doSa jagatanA taTastha paMca samakSa nakakI karyA vAne prazna iglenDa mATe rahyo ja nathI. sAmAnya jIvanadhoraNa pachI ja te deNuM hiMda bharaze. chatAM te vakhate hiMda sAme "bevaphAI TakAvavA mATe inDane phAMphA mAravAne vakhata AvI rahyo che. "vizvAsadhAta" ane "vacanabhaMga" jevA AkSepa karanArA A laDAI pahelA iglenDa nikAsa karatuM hatuM tenA karatA Aje te devu hiMdusthAne bharI ApyA pachI ane hiMdusthAna 3880 lAkha paDanI vadhu AyAta karatuM hatuM. eTale AMtara rASTrIya levaDa-devaDamAM iglenDane vepAramAM ATale khADe raheto hate. leNadAra thayA pachI hiMdanuM leNuM mAMDI vALavAnI vAta kare che. - vahANavaTAmAMthI, vImAmAMthI ane paradezamAM paDelI mita AvI vAtenA samarthanamAM keTalIye behudI dalIla karavAmAM ke mUDImAMthI vyAja ane naphAnI Avaka jatAM iglenDane cakakhI AvI che. eka juThANuM sAbIta karavA aneka juThANA ubhA bAda cAra karoDa pauDanI rahetI hatI ane te bAda puravA parakaravA paDe che tema. eTale te dalIlonA guNadoSamAM utaravAnuM dezamAM paDelI junI muDI cAvI javI paDatI hatI agara imunAsIba nathI. tenA badale A AlIMganuM deNuM zuM che te vadhu nDamAMthI senuM mekalavuM paDatuM. spaSTatAthI samajI levuM jarUrI che. A laDAi pachI IglenDa leNadAra maTIne ghaNAM dezanuM hiMdI prajAnI anumati vinA, balake hiMdI prajAnA javAba deNadAra banyuM che ane haju vadhu banaze. bahAranI milkatamAMthI dAra pakSone jarA sarakhI jANa karyA vinA briTIza sarakAranA vyAja ke napho iglenDamAM AvavAne badale iglenDamAMthI vastuo hiMdI ADatIyAoe hiMdane laDAImAM joDAyeluM jAhera karyuM hatuM. devA peTe paradeza mokalavI paDaze. chatAM teonI IcchA anusAra hiMdusthAna upara lazkarI kharcAne vahANavaTu amerikAne ekahaththu thaI jAya teTalo gaMjAvara be lAdavAmAM Ave che. paNa hiMdI sarakAra taraphathI thatuM A dariyAI saraMjAma amerikA pAse ekaThA thayA che. keTalAye pachAta lazkarI kharca karaverA ane tenAthI ja purUM karavAmAM Ave che. deze udyogIkaraNamAM AgaLa vadhyA che tyAM iglenDanI vastuo hiMdanI bahAra jApAna sAme je yuddha laDAya che ane jaI zakaze nahi. haju laDavAnuM che tenuM kendra hiMdusthAnane banAvavAmAM AvyuM che. A sthitimAM paNa uMcA jIvana dhoraNathI jIvavAne te mATe mitra rAjya vatI hiMdamAM je lazkarI kharca thAya che TevAyelI InphanDanI prajA potAnuM jIvana-dhAraNa jarAye nIcuM temaja AjubAjunA pradezamAM hiMdamAMthI je vastuo jAya che karavAnI nA kahe che. balake laDAInA mahAna kaSTo vecchAthI te badhAnAM nANAM mitrarA hiMdI sarakArane laMDanamAM cukave sahana karyAnA InAma badala IMglenDanI prajA vadhu lAbhanI AzA rAkhe che. iglenDanA pratyeka prajAjanane kAmagIrI maLavI joIe che. laMDanamAM hiMdI sarakArane A rIte paunDa-TalIga maLe che. te AlIMga laMDanamAM hiMdI sarakAra khAte jamA rahe che ane tevI iMglenDanI prajAnI ekamatI mAMgaNI che ane sarakAre tene svIkAra karyo che. te mATenI ejanA paNa taiyAra thaI rahI che. aMhi je nANuM cukavavuM paDe che te hiMdI sarakAra pelA lIMga IglenDanuM Arthika bhAvI AvuM che ane tyAM parataMtra sAme navI noTa (calaNI rUpIyA kAgaLanuM nANuM) chApIne hiMdusthAnanI moTI thApaNa paDI che, sattAdhIza cAhe te karI zake phugAvo karIne cukave che. ' che. temAM dalIle, nivedane, Aveza ke jhanUna zA kAmanA ? A rIte hiMdamAMthI aneka vastuo bahAra javAthI temaja amerikAmAM julAInI pahelI tArIkhe bharAnArI AMtaralazkara mATe vadhu paDatI vaparAvAthI hiMdamAM vastuone dukALa rASTrIya Arthika pariSadanA saMcAlakoe paNa AvA deNa vyAdekhAya che, vastuonA AvA manuSyane dukALanA pozAma sthita rIte vasula thAya tevI vejane taMyAra karI hatI. paNa laDAImAM na mare teTalA mANase hiMdamAM vagara laDAIe maryA che. IglenDanA AgrahathI amerikA ane raziyA jevAne te vAta ane te sAme hiMdane maLyuM che zuM? laMDanamAM hiMdusthAna ' paDatI mukavI paDI. have te pariSadamAM janArA hiMdI pradhAne A khAte jamA thayelA alIMga ane te alIga sAme hiMdamAM prazna karI uThAvavAnI AzA ApanArA je nivedana kare che tenI thI chapatA kAgaLanA nANAno phugAvo. keTalI kiMmata che te samajI levA jevuM che. bApAlAla dezI.
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-7-44 prabhudha ba keTalAka samAcAra ane noMdha (mukhapR' cAlu) rAha joi zake che, paraMtu svarAja rAha joi zake tema nathI,' hiMdane sadI sudhI magarUba rAkhe evI A vijJAnajyeAti Aje jyAre zAzvata jIvanamAM pravezI che tyAre jJAnadIpakanA prakAza phelAvavAnA emanA cittabhAva ApaNe vikasAvIne emanAM leAkakalyANurata kA tatparatA tathA nirAlasTane AtmamAt karIe." sabhyatAnuM bhArobhAra devALu tiyicarcAne aMge punAvALA DaoN. pI. ela. vaidhanuM nAma bahu jANItu thayu che. temaNe ApelA cukAdAthI eka pakSa khuba rAjI thayA che ane bIjo pakSa svAbhAvika rIte nArAja thayA che. nArAja thayelA pakSamAMnA eka jaina sAdhue zrI. pI. ela. vaidha upara potAnA rASa pragaTa karatA eka patra lakhyo che temAMnA keTalAka utArA je tA. 12-06--44nA 'jaina' patramAM pragaTa karavAmAM AvyA che te nIce ApavAmAM Ave che. "(1) tA. 22-9-43 nA rAja te je punAnA mehanalAlanA uttara ApatA jArathI janmelA, potAnA bApane oLakhe tema zeTha kasturabhAIne pUche tema kahIne palApa karyo hatA eja mehanalAla have te tA. 3-1-44 nA kAgalathI nuA bApatI mAka AgaLa karyAM. . (ra) tA. 3-11-44 nA TAipa thayele ke je teja lakhAvela che. te uparathI tArUM. paDadArbIbIpaNu sAbita thavA sAthe ziALa kAgaDA AdinI mAphaka dhRtatA cokhkhI thaI jAya che. (3) buhArInA zrI saMdhanA tAre aMge thayela traNa praznonA sIdho uttara nahIM ApatA zeTha kasturabhAine bhaLAvavAthI tArI pratimAtA rakhaDatI thai che. (4) dhahIna ane navA matanA pakSapAtanI gaLImAM Dubelo huM ema jANyA chatAM tane zudhdhi mATe kA kuvA, vADA ke nadItaLAva saMcatuM nathI. (5) padanA lApa ane parAvartananA pApanA bhasIne cellA eve gADha te karyAM che ke tArAthI ke tArA bApa mehanalAla ka sosAyaTIvALA kAkathI jIsyA bhusAya tema nathI. (6) siddhAnta viparyAMsanA meMsanA kucAthI tArUM mAM evu kALuM thai gayuM che ke vAMdarAne paNa tane jotAM bhaya lAge. (7) badAnatathI sahI karyAM pachI tArUM' bhAna eTaluM badhu khasI gayuM ke yAni vigere vAkyA tArA sahIvALA lekhamAM lakhelA tane sujhayA nahiM, (8) kasturabhAinI kukhamAM ke sosAyaTInI sADamAM ke mehanalAlanA meDhAmAM tuM karIne paDe te paNa tArI kAjala prIti maTe tema nathI. mAM (9) zrAvaNa mahInAmAM pharIyAda karavA taiyAra thayela tu kema tyAra besI rahyo chuM, mAne pAchale dvAre tA janmyA nathI te ? kArataka suda 14 nA rAja paNa tane nrutarUM apAyuM chatAMya kATa na jatAM tArA kuLane ane tArA mAbApane kema lajave che? ' A utArA ahiM pragaTa karatAM zarama Ave che, sAdhutA ane sAdhuvezanI AyI vadhAre dhaNApAtra viDaMbanA kalpI zakAtA nathI. zrI, sAgarAnaRRsUrInI muImAM padharAmaNI zvetAMbara mUrti pUjaka vibhAganA eka agragaNya AcAya zrI sAgarAna'dasUrInI muMbaimAM ceDA samaya pahelAM moTI dhAmadhumathI padharAmaNI thai che. A cAturmAsa tee muMbai khAte phAdha pasAra karavAnA che. A AcArya zrI jaina samAjamAM aneka rIte jANItA che. temanA hAthe sauthI mahattvanuM kArya Agama prakAzananuM thayuM che. pAlItANAmAM temaNe lAkhe rUpIA kharcAvIne eka bhavya Agama maMdira ubhuM karyu. che. AgamanA viSayamAM te Aja eka pramANabhUta vyakti lekhAya che. AcAya mahArAjanA jIvananI A eka bAju che, ulaTa pakSe jana samAjanA aneka jhagaDA sAthe temanuM nAma eka yA anya prakAre joDAyalu che. aMtarikSajIne tathA kezarIyAjInA zvetAMbara digambara vaccenA jhagaDA, zAsana pakSa ane yuvaka pakSane jhagaDe, khAdIkSAne jhagaDA Aje cAlI rahelo tithiprakaraNane lagatA jhagaDaeN AvA aneka jhagaDAmeAne vadhAravAmAM temanA pAMDitye temaja dhama jhanune sArA kALe Apyo che, te pAkA sthiticusta temaja soMpradAyacusta che. ziSyaleAbhathI te paNa A mAnatamAM jANItA thayelA anya AcAryoM mAphaka purepurA prasta chaeN. saptya karatAM mane eTale ke potAnA aMgata Amika mantavyone te AgaLa rAkhIne cAle che. A badhI hakIkatAnA pariNAme je gAma yA zaheramAM te cirakALa vase che te gAma ane zaherane choDIne teo AgaLa cAle te darramayAna te gAma A zaheranA sadhamAM eka be jhagaDA ubhA na thAya ke kAine dIkSA devA mATe bhagADavA satADavAnA kIssA na ane te te eka AzcaryakAraka bhInA lekhAya che. Aje te lAMgA varSe mubai Ave che. aneka sAcAM khATAM vaTAvIne te vRddhAvasthAmAM kayAranA pravezI cukayA che. AzA rAkhIe ke muMbainA temanA nivAsa daramiyAna te temaja temane vipula ziSyavRMda kAine bhagADavA, saMtADavA ke chupI rIte muDI nAMkha vAnI pravRttiethI dUra rahe, sakaTagrasta muMbaImAM navA kalahakacchaAnAM khIja na vAve, je AgamanuM jIMdagIbhara parizIlana karyAMne temanA dAvA che te AgamamAM bharelA amRtanuM muMbainI jaina janatAne pAna karAve ane je bhAvathI temanuM muMbainI janatAe svAgata karyu che teja bhAvate tee potAnI sAdhu vANI ane vana vaDe akhaDita rAkhe ! gAMdhIjInA patravyavahAra gAMdhIjIe pAtAnAM jelavAsa daramiyAna karelA patravyanahAratA ghaNA moTA bhAga chellA pakhavADImAM judA judA dainika patrAmAM pragaTa thayA che. te patravyavahArane sAra ApavAnuM ke vigatavAra samAlocanA kAravAnuM ahiM zakaya nathI. 1942 nA ogasTanI navamI tArIkha pachI deza bharamAM anelI aneka aniSTa ghaTanAenI AkhI javAbadArI konI che te viSe gAMdhIjIe te bAbatane lagatI sarakArI pustikAnA vigatavAra uttara ApatAM bhAre vedhaka prakAza pADayA che. gAMdhIjInA upavAsa prasage madhyastha dhArAsabhAmAM sara rejInolDa mekasavele ApelA bhASaNane paNa gAMdhIjIe ApelA muddAvAra javAba gAMdhIjI berisTara paNa che e hakIkatanuM smaraNa karAve che. pUjya kasturabAnI mAMdagIne lagatA patravyavahAra eka bAjue gAMdhIjInI cintAvivhalatA ane bIjI bAjue sarakAre je kAM sagavaDa ApI te paNa mADI meADI-jAta jAtanI ADakhIlAthI bharelI ane prasAdavihANI (withont inny gree)-A banne bAjue AbAda rIte raju kare che ane kasturabA gayA te te| gayA paNu sarakAre badhuM vakhatasara karyuM hatuM ane jarUrI anukuLatAe purI pADI hata te kadAca kasturabA Lu pazu ApaNI vacce hAta athavA te sadhe sarakAra sAme ApaNA dilamAM mekalI ApavA vijJAA che, prabudhdha jainanA grAhakAne vArSika lavAjama
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 1-7-44 je uDo Dakha rahI gayo chete rahevA na pAmata ema ApaNane lAgyA vinA rahetuM nathI. A prakaraNane lagatA -evo prazna thaI Ave che. tenA AjanA kadamAM vadhAre maMjura patravyavahAra gAMdhIjI paNa Akhare mAnavI che ane AvA karAvavA ame mahenata karIe chIe. temAM ame niSphaLa aMgata asAdhAraNa prasaMge teo paNa kaIka vikaLa bane che ane nIvaDIzuM te pachI dara pakhavADIe ATale nAne aMka pragaTa pitAnuM svajana koI paNa upAye bacavuM joIe evI kAMIka karavAne badale dara mAse cAlu kadanuM prabuddha jaina pragaTa karavuM e vadhAre paDatI adhIrAI anubhave che AvI chAyA ApaNuM mana vadhAre yogya lAge che. tethI julAI mAsanI paMdaramI tArIkhane upara ubhI karyA vinA raheto nathI. nahi te "Quit India aMka kadAca pragaTa na paNa karavAmAM Ave che te badala prabuddha ne sUtradhAra DAkaTara ane vaidyo mokalavA mATe sarakAra upara jainanA vAcako temaja grAhako amane kSamA Apaze evI ame ATalA dabANathI lakhe ane chevaTe kasturabA tathA mahAdevabhAIne AzA rAkhIe chIe. tethI, prabuddha jaina, jyAM agnisaMskAra karavAmAM AvyuM che te jagyAne prajA mATe rAhatanI apekSA dharAvanAra jaina kuTuMba mATe anAmata rAkhavA sarakArane vinaMti ka-e hakIkatane meLa AjanA viSama samayamAM evAya keTalAya kuTuMba che ke meLavavo muzkela paDe che. jemane pitAnA jIvana nirvAha viSe pAra vinAnI mujhavaNa hoya jemane ApaNI AjhAdInI laDatamAM rasa che ane jeo che. muMbaI tathA parAomAM vasatA AvA jaba kuTuMbone temanA gAMdhIjInA caritrane sumactuthI abhyAsa karI rahyA che temaNe rezananA bIlamAM pacAsa TakA sudhI athavA to reDa dvArA madada gAMdhIjIno Akhe patravyavahAra bArIkIthI vAMcI javo jarUrI ApIne jarUrI rAhata pahoMcADavAnI yojanA zrI. muMbaI jaina che. A patravyavahAre sutelA rAjakIya muddAo jAgrata karyA che. yuvaka saMdha taraphathI keTalAya mAsathI hAtha dharavAmAM AvI che. ane chellA aDhI varSanI rAjakIya paristhitine samajavAnuM navuM daSTikoNa raju karyuM che ane e uparAMta prajAnA dilamAM ne je jaina kuTuMbane AvI madadanI apekSA heya teNe zrI. muMbaI Ataza ane cetanA pedA karI che. je samaya game te karatAM jaina yuvaka saMghanA kAryAlayamAM tapAsa karavI. paNa AgAmI divasanA garbhamAM ghaNI mahatvapUrNa ghaTanAo bharI na thavA IcchanAra bahenane ziSyavRtti hoya ema bhAse che. AkAzamAM vAdaLAo ekaThAM thavA lAgyA bebe vInzIyala narsIga esesIezanane abhyAsakrama che. zuM banaze te sau koI caktipaNe nihALI rahyA che. laine narsa thavA IcchatI je koI jana bahenane rU. 20 nI saMdha samAcAra ziSyavRttinI apekSA hoya teNe zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanA maMtro upara lakhIne te viSe vigate maMgAvavI. Avela arajInavo pepara kali eMDanansa ane prabuddha jaina emAMthI sauthI vadhAre yogyatA dharAvatI bahenane upara jaNAvela , sAdhAraNa rIte prabuddha na jeTalI vAMcanasAmagrI purI abhyAsakrama puro thatAM sudhI uparanI ziSyavRtti ApavAmAM Avaze. pADatuM hatuM tethI ardhA karatAM paNa ochI vAMcanasAmagrI ApIne saMghane maLelI madada saMtoSa mAnavAnI upara jaNAvela na nansa pharaja pADe tA. 15-5-44 thI Aja sudhImAM zrI. muMbaI jaina yuvaka che. A eDanansa mAtra sAmayike ja nahi paNa anya prakAzane, saMdhanA rAhata kAryamAM nIce mujaba Arthika madada maLI che. pAThyapustaka, tema chApakhAnAvALAo mATe pAra vinAnI muzkelI ubhI karI che, Akho orDinansa eTalo badhe jaTila ane 30) zrI DAhyAbhAI trIbhavanadAsa guMcavaNothI bhareluM che ke tenA vyavavAre amalane eDanansa 201] , dIpacaMda lakSmIcaMda saMghavI (dIpacaMda enDa ke.vALA) ghaDanArAoe lAMbo vicAra karyo lAgatuM nathI. sAmAnya jJAna 20) , maNilAla mekamacaMda zAha dharAvanArane A eDanansa nIce zuM karavAnuM ane zuM nahi '100 ,, maNilAla mokamacaMda zAha (sanara rAhata mATe) karavAnuM tenI jadi sujha paDatI nathI ane ekane pUchavA jatAM ,, zaMbhulAla ka9yANajI tene eka javAba maLe che ane bIjAne pUchavA jatAM tene bIje premacaMda velajI mahetA javAba maLe che. A eDane jJAnapracAra ane vicArapracAra 25) , mANekalAla maganalAla sAme asA ane akSamya kA5 mukyuM che ane AkhA dezamAM 15 ratIlAla ela. zAha A sAme bhAre pikAra udyo che. sarakAranI orDInansa phekaTarI 19 , hasana pAra vinAnA eDananso janmAvI rahI che temAM paNa A maMtrI, muMbaI jaina yuvaka saMdha, orDInansa eTale kadarUpe ane ko bIje kaI Anansa 8513 3. jovAmAM AvyuM nathI. te mATe tarapha cAlI rahela hIlacAlanA prakIrNa samAcAra pariNAme ApaNe AzA rAkhIe ke sarakAra A eDanansanI bahena vAsatI hIrAlAla amRtalAla zAha ema. esa rahI. keTalIka saMwta kalamane haLanI karIne patrakAra temaja prakAzakonA nI parIkSAmAM pasAra thayA ane phIjhIkasane lagatA keI paNa kAryane saraLa banAvaze. viSayamAM DokaTareTa meLavavA mATe thoDA samayamAM amerikA navA erDanansa nIce maMjura thayelA kada mujaba nIkaLatA janAra che. temane hArdika abhinaMdana ane zubhecchA ! . prabuddha janamAM have bahu vAMcavA jevuM nathI AvatuM ema prabuddha bAbu panAlAla punamacaMda hAiskulanA 26 vidyAthIo A jainanA vAMcakone avazya lAgavAnuM. amane paNa ATale nAne vakhate meTrIkanI parIkSAmAM beThelA temAMthI 25 vidhArthIo pasAra aMka zuM pragaTa kare--temAM zuM ApavuM ane zuM na ApavuM thayo. A mATe hAIskulanA prInsIpAla zrI. telaMgane dhanyavAda ghaTe che. saMghanA sabhyone vArSika lavAjama bharI javA vijJapti che. zrI muMbI jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mokamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudragusthAna : sUya kAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2 f q
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ taMtrI : maNilAla mAkamacaMda zAha zrI muMbaI jaina cuvakasa'dhanu pAkSika mukhapatra varSa 6] keTalAka prabuddha jaina muMbaI : 15 julAI 1944 zanivAra samAcAra ane noMdha rU. 3000 nahi mAkalAve tyAM sudhI roTalA maLaro paNa ATalA nahi maLe? abhaNa vhenonA asahakAranI eka romAMcaka kahANI muMbainuM bhATIo strI maMDaLa eka bahu ja jANItI strI sasthA che. te saMsthA taraphathI muMbaimAM judA judA sthaLoe bALamaMdirA calAvavAmAM Ave che temaja henA gheADu ghaNuM dravyApAna karI zake tevA keTalAka gRhaudyogonI pravRttie paNa calAve che. chellA eprIla mAsanI 14 mI tArIkhe muMbaimAM nIpajelA bhISaNa agnikAMDa daramiyAna A saMsthA tarakathI cAlatA bALamaMdiranI sarva sAmAna sAmagrI nAza pAmI hatI. sadbhAgye eka paNa bALaka ke zikSakane ijA thavA pAmI naheAtI. - tyArabAda aDhI mahInAnA TuMkA gALAmAM e saMsthA bALa maMdira te sa"va karI zakI che, eTaluM ja nahi paNa e bALa maMdira. jemAM antagata karavAmAM AvyuM che. evI eka hindu prAthamika zALA udhADavAne paNa bhAgyazALI thai che. A mATe bhATIyA strI maMDaLanA kAryavAha kAne dhanyavAda ghaTe che. A te eka AnuSaMgika vAta thai. prastuta prAthamika zALAnu udghATana kA tA. 8-7-44 nA rAja sara purUSottamadAsa ThAkAradAsanA hAthe karavAmAM AvyuM hatuM. e udghATana prasaMge sara purUSAttamadAse petAnA vyAkhyAna daramiyAna surata jIllAnA eka gAmaDAnI abhaNa bahenoe purUSavaga sAme asahakAra karIne paNa eka mahAna kAya karI batAvelu'. 'e AkhI ghaTanA noMdhavA lAyaka lAgavAthI temanA ja zabdomAM nIce ApavAmAM Ave cheH-- " surata -vallAmAM arabbI samudranA kInAre eka nAnuM sarakhu gAmaDuM che, tyAM koLI lokonI ja maTe bhAge vastI che. A loko dakSiNa AphrIkA joDe varSo junA sabaMdha dharAve che. gAmamAM rahetA purUSo AphrIkA jAya, tyAM vepAra kare,. majurI kare, teAkarI kare, traNa cAra varSe dezamAM pAchA Ave, pAMca cha mahInA kuTuMba sAthe rahe, vaLI pAchA AphrIkA jAya, tyAM vasatI prajAne AvA krama cAlyA kare che. jyAre mArI surata jIllAmAM se| nizALAnA makAno baMdhAvI ApavAnI yeAjanA bahAra paDI ane tenI cetaraph jAherAta thai tyAre te mATe gAmegAmathI mAMgaNI AvavA mAMDI. upara jaNAvela gAmaDAmAM mATe bAge strIo ja rahetI hatI. temanA klimAM thayu ke ApaNe tyAM AvI nIzALa ubhI kAM na thAya? nizALAnA makAna bAMdhI ApavAnI mArI yeAjanA e prakAranI hatI ke nizALanuM pAku makAna bAMdhavA pAchaLa Azare rU. 9000nA khaca thAya. te je gAmavALA ochAmAM ochA rUA. 3000. ekaThA karI Ape temane akkInI raka" meM kADhelA krUDamAMthI ApI te gAmane nizALanuM makAna baMdhAvI ApavuM. A yojanAnA amala karavA mATe surata jIllAmAM eka kamITI nImI hatI. A yojanA mujaba rU. 3000 joie. paNa A rakama e gAmanI bAie kayAMthI lAve ? temaNe AphrIkAmAM vasatA potAnA purUSa vane rUA. 300 turaMtAturata mokalI ApavA kAgaLa lakhyA. kAgaLa te pahoMcyA, paNa rUA. 3000 kANu ekaThA kare ane kANu mekale ? divaso ane mahIMnA pasAra thavA lAgyA. paNa e rakama tA AvI ja nahi. seA makAnanI mArI yojanA lagabhaga purI thavA AvI che. evA bhAione khabara maLyAM ane peAtAnu gAma rahI jaze e bAbatanI e bAiene-e abhaNu kALaNAte cintA peThI. kAgaLa upara kAgaLa lakhAyA, paNu rUA. 3 0 0 S Regd. No. B. 4266 lavAjama rUpiyA 3 [ka da te| AvyA ja na.i baMdhI A bheMkaDI thai ane TharAva karyo ke have pachIthI potAnA bhAibhAMDu, bApa, dIkaro ke NI je kAi kIkAthI Ave tene AphrIkAthI jyAM sudhI rUA. 3000 Ave nahi tyAM sudhIpotAnA gharamAM suvA devA nahi. gAmaLavAra eka alAyadI jagyA rAkhavI ane tyAM tenA mATe suvAnI vyavasthA karavI. A bAbatanI badhI bahenA gaMgAjaLa mUkIne izvara sAkSIe pratijJA lIdhI. pachI te kAnA bhAi AphrIkAthI Avyo. kane NI AphrIkAthI Avyo. tene gharamAM AvakAra Ape, jamADe,' paNa rAta paDe eTalA dharamAM. suvAnu sthAna na maLe.. gAmanI bAie A rIte navA AvanAra bhANusanI cokI kare. ane gAbhaLavAra nakakI karela sthAna upara tene rAtrI gALavAnu kramAvavAmAM Ave. za. 3000 AphrIkAthI lai Ave pachI gharamAM suvA devAmAM Avaze ema gharanA ja mANusA mATe caDhIne kahe. Ama eka be traNa purUSonI bAbatamAM banyu ane temanA dilamAM coMTa peThI teo pahelI sTImare AphrIkA javA upaDayA ane eka mahInAmAM za. 3000 temaNe ekaThA karyAM. bArI epIsa upara kazA paNa khIjA samAcAra sivAya rU|. 3000 te DrAphTa Avyo. e sAthe karo kAgaLa ke putra na maLe. mane Azcaya thayuM ke A DrAphaTa zenA AvyA ? pelA gAmamAM upara jaNAvela dhamAla cAlI rahI hatI tenI mane khabara hatI, tethI mane taka AvyeA ane me tapAsa karAvI. eTalAmAM sAmethI e bAo taraphathI mArI kamITI upara puchAvaTa AvelI ke AphrIkAthI emanA purUSo taraphthI hajI sudhImAM koi rakama AvI che ke nahi ? e bAenA A parAkramathI mane temanA mATe bhAre mAna upajyu ane potAnAM cheokarAMe abhaNa rahI na jAya eTalA mATe AvI kevaLa abhaNu kALANA ATaluM karI zake che te ApaNA sarakArI ane upalA tharatA strI vaga jo dhAre teA zuM na karI zake evA ApaNA zrI varganI kAryazakti mATe gauravabharyAM khyAla mArA dilamAM pedA thayA pachI te bAkInI rakamanI puravaNI thai ane nIzALanuM makAna baMdhAI gayu. te udhADavAno samaya AvyA ane e ja arasAmAM mAre bIjI gaLamejI pariSadamAM javAnuM mAthe AvIne ubhuM. e makAna mAre hAthe udhaDe evA e hunAne Agraha hAvA chatAM mAre nA lakhavI paDI. tenA javAbamAM temanAmAMnI agresara bAIe kahevarAvyuM ke makAna ughADavA mATe tamAre AvavuM ja paDaze, jyAM sudhI tame niMDhuM Ave! tyAM sudhI amArA zaMkarAM bahAra besI raheze, paNa nIzALanI aMdara bhaNavA nahi jAya'. A kAgaLa mane zanIvAre maLyA ane bIjA zanivAre teA mAre ahiMthI vilAyata upaDavAnuM hatuM. mAthA upara bhAra vinAnA kAmanA meLe hatA. ema chatAM paNa A bhAionI TraMka, daDatA ane potAnA chokarAMne bagelA jovAnI AturatA upara huM eTalA mugdha hatAM ke temanI IcchA ane Agrahane huM ThelI na zakayA ane e gALAmAM game tema karIne eka divasa kADhIne te makAnanI udghATana kriyA huM karI AvyA ane e. bAAnA pavitra dazanathI hu dhanya banyuM." e bhagavAna enA e!" hajI gayA aMkamAM muLa khAte zrI. sAgarA surInA Agamana saMbaMdhe cetavaNInA sura kADhavAmAM AvyA hatA ane muMbaitu A cAturmAsa te zAntithI pasAra thaze evI AzA sevavAmAM AvI hatI. evAmAM janmabhUminA julAi tA. 10-11 tathA 12mI tArIkhanA aMkamAM zrI. ratilAla mANekacaMda nAmanA mAMgaroLa nivAsI eka (anusaMdhAna pRddha 41
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ sacassa ANAe~ ubaDhie mehAnI mAraM tati / satyanI ANumAM rahenAro buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. prabuddha satyapUtAM vadedvAcam na zrAddha julAI 15 munizrI mAnacaMdajInu rAtrI pravacana kAphiyAvADanA sthAnakavAsI jaina samAjamAM chellA eka varSamAM samAjane khaLabhaLAvI mUke tevA nAve banyA che, eka te junA samAjamAM prAkRtika tattva te nahetuM, paraMtu te peAtAnI rIte jInI dhamAM cAlyA jAtA hatA. alabata jema temAM akaLAvI mUke tevI azAnti mahetI tema temAM thanaganatu cetana paNa nahatuM. junI muDI upara, jhunA pratimAsa upara te banye jatA hatA. tete peAtAnA navA itihAsa racavAnI ke jIvananA navI draSTie vicAra karavAnI kaMi paDI nahAtA, AvA jIvanamAM prathama khaLabhaLATa macAvyo. zrI kAnajI muninA navA mokSa mArganA vidhAne. samAjanA eka nAnakaDA bhAga sIvAya jjunA navA saue te kAlpanika mekSa bhALatA virodha karyo. tenA buddhikAra pokAravA jevI sthiti paNa koi koi sthaLe ubhI thai, A saMghaDA hajI zamyo nathI. A te banyuM pragatinA mArgo, mAnavajIvanano mAga mekSanA nAmathI rUdhAtA hatA te bhItie. tyAre tA junA navA saune lAgyu hatu ke mAnavAcita dhana, pragatine ke mAnava samAjane uddekhIne catI narI mekSanI kalpanA samAjadhAtaka che. geTale e samAjarIpu sAme samAja rakSakAe sayukata moracA mAMDayo. je vAsa te junI thai gai. A vakhate ja samAje potAnA cAlu jIvananA vicAra karI tenI sAphasuphI karI vadhu pragatizIla ane upayogI rAkhavA Avazyaka parivartana karavuM joitu hatuM. yugadyA to kathAthI samAjane cetAvatI hatI ja. paNa tevI kAMI nakakara yojanA vicAravAnuM kaMi na banyuM tyAre ja satya samAyu. huM junavANI samAja samAjautkarSa draSTie virAdha karavA nahAtA nIkaLyA, paNa potAnA acalAyatama bhAgamAM calita tattva dAkhala thayuM teTalA mATeja tene virAdha hatA. A mAga sAthe mahAte. jema zrI kAnamunino bhAga samAjanI pragati mATe upayogI nahAtA tema junavANI sthiticustAnA purANA bhAga paNa vArakhI naheAtA. junA varga samAjamA jIvana mATe laDatA nathI, paNa peAtAnI tuTatI paraMparA mATe laDe che. e nakkI thayuM. A satya yuvakAe joyu ane jANyu.. 1944 Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ G$%-7-4 thatA virAdha kharekhara hAsyAspada ane zAyanIya che. have eN. jamAne Avyo che ke sAdhuee suSupta samAjane jAmata karavA ghare ghare gAtAM gAtAM karavuM paNa paDe ; sAdhuoe peAtAnA jJAnanI, satya samajanI jyAta javalaMta rAkhavA mATe ane jaDavAdanA bhAnabhUlyA jamAnAmAM nItimattA TakAvavA mATe AkarI mahenata karavI paDe. pAtAnA nitya jIvanamAM te prasaMgane anukuLa thavA ghaNuA parivanA karavAM paDe. nahiMtara dhama nahiM Take! ApaNI konphransa A mATe upadezakAnI yeAjanA vicArI rahela te mATe moTA kha karavA paNa taiyAra che, chatAM tevA upadezA maLatAja nathI tevA samayamAM eka pratiSThita sAdhu potAnI zAnti ane ArAmanA bhAge kAya karavA nIkaLe te te AvakAradAyaka che, tene badale teno virodha, dhamakI vagere zA mATe te kaMI samajAtuM nathI. muddha jai sAMbhaLavA mujaba dezanA bIjA prAMtAmAM rAtrI pravacana thAya che. ne vAMta kadApi satya na hoya te| A jAtanI nirdeSi upayogI pravRti zedhI kADhIne sAdhujIvanane kriyAzIla rAkhavA mATe munizrI tAnaMdajI, kharekhar abhinaMdana ane anukaraNate pAtra che. AjanA sAdhuvaga peAtAnA bhAganI keTalIeka maryAdAne kAraNe anya rIte to bIjI koi paNa pravRti karI zake tema nathI. mAtra keLavaNI pracAra jJAnapracAra karI lAka mAnasane jAgRta karavAnuM ja kAryAM tene mATe zakya che. sAdhu A rIte potAnA samayane samAja hitArthe upayoga kare te kheATu zuM ? temAM dhalApa kema AvI zake ? nirdoSa praNAlikAbhagate kaMi dhamabaga nathI, paNa dhama bhaMganI bhIti ane dhelachAmAMthI khAdha bhaga Aje tA thai rahela che. ja jotAM te chellA kaTalAMye varSomAM kAi sAcA adhikArI thaye| ja nathI ema saheje karI zakAya. kAraNa ke lagabhaga saue echA vadhatA pramA- " NamAM pheraphAro karyAM che agara te karavAmAM saMmati ApI che. chatAM paNa te Aja sudhI te upakaraNo aMgIkAra karI rahelA che. kadAca have tenA veSa ke upakaraNA AMcakI levAmAM Ave te tenA jIvanamAM zuM pheraphAra thai jaze? je peAtAnA veSa upara carI khAnArA ke peTabharA nathI te veSa vagara paNa teTalo ja upayogI rahevAnA che. bAkI te jenAmAM zakti ja nathI te veSa rAkhe teAya zu ane kADhI nAMkhe tAya zuM? zakitazALI vezane jeTalA zAbhAve che teTale ja kAI siddhAMta upara te dveSa utArI nAMkhe e paNa eTaluM ja dhanya kArya che te vAta veva kheMcI levAnI dhamakI ApanArAe bulavA jevI nathI. pachI gAvAnA bIjo virAdha strIonI hAjarIne che, A bhIti e te ApaNu sAdhu samAjanI nabaLAInu cinha che. strInA darzana mAtrathI sAdhu caLI jaze, bhraSTatAnAM mArge caDI jaze evI te sAdhunI thApAtra nimLa sthiti hoya, te te varga nAza thavA yeAgya ja lAge che. vaLI vAta vAtamAM e purUSone sArI deze ema kahevuM te strI jAtinuM moTAmAM meTu apamAna karavA barAbara che. A bhItidvArA sAdhu ane strIjAtInI beijhatI karavAnA koI adhikAra kAne nathI. strIo sAdhuone kAi paNuM. khAnagI ekAMtamAM na maLe te samajI zakAya. * ApaNe ApaNA sAdhune kAzAvezyAne tyAM cAturmAsa gALavA ajita mekalIe te paNa samajAya. paNa sAmAnya strI purUSanA saSaka ApaNe bhara vatImAM kema aTakAvI zakIe ? zuM e rIte ja ApaNe ApaNuA sAdhuvane ane strI te cAritravAna, 'azakitavAna sahaja sAdhu' rAkhavA 'mAgIe chIe ? A bIti vadhAre paDatI che, ApaNA upayegI " aMga'sAdhu aMte strInI avahelanA karanArI che. . kANa prakAranuM AkapaNa pachI te bale hAya kaLAnuM, sAhityanuM, saMgItanuM' ke sAdhutAnu ane ke.ipaNu prakAranI zakita jo yogya rIte nahi jIravI zakAya te ya sabhAna che. tenI pAchaLa patana dhIme dhIme lapAtu lakhAtuM AvI ja rahelu che ja. eTale' zuM dareka vyaktine badhI khAtAmAMthI choDAvI aMdhArA khUAmAM rAkhI mUkavA ane patanathI bacAvavA A AkaSa Nune nirbhaya nirdoSa banAvavA mATe te dhama che. te jo ATaluM na karI zake te bIjuM zuM karI zakaze ? ApaNe ApaNA sAdhu vane Ave nabaLA, vAtavAtamAM patita thaI jAya tevA. DhIle| kalpavA yogya nathI. alabata ApaNe tenI cokI karIe, paNa te amuka rIte, vAravAra upakaraNeA AMcakI levAnI ke cheDAvI devAnI dhamakI paNa mehudI lAge che. zuM ApaNA sAdhu ApaNA dharmo upakaraNa upara ja nirbhara che ? ATalI badhI veSapUjA kharA dhanahi TakavA de. junavANI varga te mAne che ke zAstre nakakI karelI rItamAM jarA pazu parivatana ke pheraphAra karyAM vinA jIvana vitAvanAra ja kharo mahAvIranA nAnA sAdhu che ane te ja upakaraNonA adhikArI che. jIvanamAM, jIvananA upayogamAM ke muLabhUta siddhAMtamAM pheraphAra magara bhAtra vidhi vidhAna ke dinacaryAnI prItimAM karakAra karanAra paNa adhikArI. A rIte samAje sAdhunI ceSTA rAkhavI ghaTe ane te jyAre tenA upayoganI bahAra jate mULabhUta siddhAMtane tyajatA ke dUSita banate dekhAya tyAre tete AkarAmAM AkarI sajA paNa avazya kare. paNa jyAre samAjamAM vadhu upayogI thavA mATe, dha, rASTra ane nItinA pracAra mATe sAdhu potAnA jIvanamAM ceDuka nirdoSa parivartana karatA hoya tyAre tA tene sAtha ApI tenA bhAga te vadhu ne vadhu nirdoSa rAkhava ||I[ rAkhavI ghaTe che. Aje navarA paDelA sAdhu samAjane jo samAjanA meAvaDIe kAma upara hi yejI zake, tenI pAsethI zakaya badhI sevA nahi be tA dhIme dhIme sAdhu va vagarane parapIMDa-chavI banaze ane jagata sAdhunA beThA chatAMya hArI jaze. Aje te ApaNA dezanetAo je rIte prajAne rASTra mATe taiyAra karI rahelA che te rIte sAdhuoe praznane dhama mATe taiyAra karI`ghaTe ane te mATe keTalAeka parivartana temane potAnA jIvanamAM karavA paNa paDe te svAbhAvika che. keTalAka samAcAra ane noMdha vrajalAla va. medhANI, ('mukhapRSTathI cAlu) paccIsa varSanA yuvAnane dIkSAnI ghelachA lagADIne kema bhamAvavAmAM ane chupAvavAmAM AvyA hatA, ane tenA pAMca divase kevI rIte patto lAgyuM, ane tenI bairI tathA bALakAne A bAAtanI mAMgaroLa khAra paDatAM devI phALa paDI ane te ekAeka muMbaI doDI AvyA ane * sAgarAnajInA je ziSyo A bAbata sAthe saDAvAyelA hatA temaNe - bhAi ratilAla viSe temane kazA paNa patto nahi ApavAthI temanI kevI dazA thaI hatI teno Abehuba citAra raju karavAmAM Avye che. cAra divasanA cAMdaraNAnI mAphaka bhAi ratilAlanA mana upara ghero ghAlI eDeluM vairAgyanu vALuM sarI gayu. ane te pAchA hatA tyAMne tyAM AvIne beThA. paNa A je Avyo tene muDavA, tenI cegyatA ke taiyArInA kaze paNa khyAla karavA nahi, tenA kuTuMbanuM rI bALakonuM zuM thAya e paNa vicAravuM nahi--AvI je dIkSA ApavAnI-ziSyA vadhAravAMnI--ghelachA keTalAka sAdhuene lAgI che te bhAre ghaNAjanaka aMte vakheDavA yogya che. AvI ghelachAmAMthI kevA sAdhuo pArka che tenA tAjetaramAM ja banela eka banAva dhaDA levAlAyaka dAkhalA purA' pADe che. jAmanagara pAse khAsIMgamAM zAntivijayajI nAmanA eka jaina sAdhune eka chokarA sAthe sRSTivihRddha kama karavA temaja tenA zarIre bhAre ijA karavA badala pAMca varSanI kedanI sajA karanAvavAmAM AvI che. A ghaTanA AkhA jaina samAjane bhAre zaramAvanArI ane uMDA vicAramAM utArI de tevI che, je sAdhudhama pAMca mahAvrata ane traNa gupti upara ubhela che te sAdhudhama nI-sAdhuvezanIAsI viDaMbanA AvI kada nA-kema sabave? AnuM eka kAraNa pari pakava vairAgya vinA jene tene apAtI dIkSA che e viSe emata hAI zake ja nahi. AvI dIkSAnA pracArakA vijayarAmacadrasUrI ke sAgarAna daLa kupAtre temaja kazI pazu taiyArI vinAnA pAtrane apAtI dIkSAnA kuTuMba, samAja temaja dharmAMsa'pradAya upara keTalAM mAThAM pariNAma Ave che tene vicAra karavA mAMgatA ja nathI. pariNAme jainadhama, janasAdhue temaja jaina dIkSA khaMDALA janasamAjamAM bhAre hAMsIpAtra bane che ane nAnI
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 08 sara prabuddha jaina ahiMsA budhdhi paNu vageAvAya che. ApaNe AzA rAkhIe ke haju - paNa A AcAryAM samayane eLakhe ane ziSyA vadhAravAnA mehathI mukta banIne aMdara vadhatA jatA saDA sApha kare ke jethI sAdhu saMsthA taraph leAkeAne vadhate jate anAdara ghaTe ane dhama pratyenA Adara vadhe. gRhalagnanA ghaNAjanaka kIsso keTalAka samaya pahelAM khaMDavA mukAme gabhIramalajI nAmanA Azare 70 varSanA eka vRddha jaina zrImAnanuM zrI lakSmIbAi nAmanI eka nAnI ummaranI kanyA sAthe lagna thayelu e ghaTanA viSe vartamAna patramAM muLa carcA AvelI. lagna bAda lakSmIbAI bApane ghera cAlI gai ane tene pAchI meLavavA mATe gaMbhIramalajIe adAlatamAM dAvA mAMDayA. bApakSe kAyadesaranA lagnanI hakIkatano inakAra karavAmAM Avyo. sthAnika adAlate potAnA cukAdAmAM lagna thayAnI hakIkata puravAra thayelI gaNI je sAme upalI kArTamAM apIla noMdhavavAmAM AvI che. Ama lagnanI hakIkata vivAdAspada hAne tema ja te kayA kADhe caDhelA DAvAthI te viSe carcAne avakAza nathI. paNa A bAbatamAM gaMbhIramalajI mAtra kArTa jaIne sateSa mAnI beThA nathI, paNa e uparAMta khAine pAchI meLavavA mATe zakaya teTalI guDAgIrIne paNa sAthe sAthe upayega karI rahyA hoya ema lakSmIbAie chApAoga pragaTa karelA patrathI mAluma paDe che. taduparAnta lagnanI hakIkata svIkArI levAmAM Ave te paNa te lagna lakSmIbAine koi rIte maLura nathI e paNa tenA patra uparathI gAluma paDe che. te patramAMthI keTalAka upayogI utArA AvAmAM ave che. nIce "huM Apane namratApUrvaka jAvavA mAguM chuM ke bhAre vivA * tamArI sAthe nathI thayo. huM tamane mArA dharmapitA mAnu chuM, mana tame tamArI eka putrItulya ja lekho, hu tamArI strI banI huM ema kahetAM tamAre zamAvu joie. 1 mane kAe uzkarI ke caDAvI nathI, huM mArI sthiti barAbara samaLuM chuM. kAi paNa samajI ALa tamArA jevA vRnI sAthe lagna karI potAnI jIMdagI barabAda karavA taiyAra thAya kharI? tame pote ja 3 chAtI upara hAtha mUkIne kahI zakaze ke hu'. jo tamArI putrI hAu tA mane sattara varSanA vRddha sAthe paraNAve kharA? tamAre putrI che. Aja sudhImAM koi DAMsA sAthe yuvAna kanyAne tame paraNAvI che?... . ... ...kRpA karIne dhanane madda mUkI do. paraleAka sudhAravA prayatna karo. tA. 15-7-44 lakSmIbAinI kathA pragaTa thai ane duniyAe jANI, paNa AvI aneka lakSmIbAIe guMgaLAdha rahI che, purUSonA julama nIce chuMdAI rahI che ane Akhare jhera ke koi jaLAzaya bhArata peAtAnA chuTakAro zodhI rahI che. AnuM purUSajAtine keTaluM prAyazrita karavu paDaze tenI kAi kalpanA AvatI nathI. AvI lakSmIbAine bacAvavI, ugAravI, purUSipaMcAzanA pajAmAMthI cheoDAvavI--e AjanA yuvakAnuM sauthI prathama kavya che. Aje cAlI rahelA sAmAjika anyAye rAjakIya anyAyeAthI ochA bhISaNa ke bhayAnaka nathI. AvA sarva anyAyo ane atyAcArAne sabaLa sAmane--e 'eka ja AjanA yugadharma che. pAnada, maherabAnI karIne mArA makAna karatA gavelA guMDAgene pAchA khelAvI leA. tA. 18 mIe sAMje tame 15-20 tAkAnIone laIne AvelA ane mane upADI javA sArU mArA gharanAM bAraNAM tADavA kAMkA mArelA badhuM huM jANuM chuM. tame evAra teA mArA pitAjIne mArelA paNa kharA. haju paNu tame evA ja prapaMca khelI rahyA che. A ThIka nathI thatuM. jine bhagavAna tamane satbuddhi Ape ema prAthuM chuM. ApanuM jIvana dharmIkaraNImaya vItarAgatA tarapha vaLe te tame tamArU ane samAjanuM paNa kalyANa karI zake". vagere. A patra dvArA eka purUSanI pIzAcI vRtti, eka strInI karUNApUNuM asahAyatA ane AsapAsa vasatA samAjanI kevaLa vya mUDhatA-A traNa bAbatenuM ApaNane bhAna thAya che. ane ApaNA dilamAM AvA purUSo pratye ane tevAone guMDALA khelavA detA niSkriya samAja pratye dhRNA ane tiraskAra udbhave che. AvI eka lagna pra`camAM sAyelI nirdoSa bALAne ke tenA mAbApate tyAMnA jaina samAja kazuM paNa rakSaNa ApI zakatA nathI tema ja madamatta gaMbIramalajInI sAna ThekANe lAvavAnI dizAe paNa kazuM ja karI zakatA nathI e bhAre du:khajanaka che. tyAMnA yuvAna paNa zuM kevaLa jaDatA ane niSkriyatAnA gulAma banI beThA che ?, saMdha samAcAra . zrI maNilAla meAkamacaMda zAha vAMcanAlaya-pustakAlaya TrasTa zrI. muMbai jaina yuvaka sadhane ' zrI maNilAla meAkamacaMda zAMha takuthI saMdhanA vAMcanAlaya-pustakAlayane mATe rU|. 10000 nI rakama bheTa ApavAmAM AvI hatI ane tyArabAda rU. 13833 nI thelI saMdha taraphathI . ekaThI karIne zrI maNilAla mAkamacaMda zAhane ApaNu karavAmAM AvelI jemAM bAkInI rakamanI puravaNI karIne rU. 1400 sadhanA vAMcanAlaya pustakAlayanA upayoga mATe temanA taraphathI sadhane pAchA - suprata karavAmAM AvyA hatA. A rIte ekaThI thayelI kula rakama rU. 2401 nu ane Aja sudhImAM ekaThI thayelI sadhanA vAMcanAlaya pustakAlayanI mIlkata ekatra karIne e satu eka svataMtra TreTa karavAmAM Avyu che ane te TrasTanA pAMca TrasTIo ane dhaMnI kAya vAhaka samitie suTelA cAra sabhyAnI eka samiti A mA jainika vAMcanAlaya ane pustakAlayane havethI vahIvaTa kare evI . govaNa karavAmAM AvI che. upara jaNAvela TrasTanA pAMca TrasTIonAM nAma ane samitinA anya cAra sabhyonAM nAma anukrame nIce mujaba che, zrI pAnaMda kuMvarajI kApaDIA }, ,, vrajalAla dharma'da medhANI amIca'da khemacaMda zAha >> ramaNIkalAla maNilAla zAha ratilAla cImanalAla koThArI "" zrI. cImanalAla cakubhAI zAha " manasukhalAla hIrAlAla lAlana " tArAcaMda lakSmIcaMda kArI TrasTIo dIpacaMda lakSmIcaMdra saMdhavI, 2 '', zrI muMbai jaina yuvaka sa'dha' A pramANe eka svataMtra ane svAdhIna sArvajanika vAMcanAlaya-pustakAlaya sadhanI eka viziSTa vyakti zrI. 'maNilAla mAkamacaMda zAhanA nAma sAthe joDIne mubainI janatAne paN kare che. muMbainI janatA tene apanAve, dravyadAna ane pustakA vaDe vizeSa samRddha kare ane vikasAve evI mubaInI janatAne sAdara prAthanA karavAmAM Ave che. maMtrIe, muMbaI jaina yuvaka sudha rAhatanI apekSA dharAvanAra jaina kuTu e mATe AjanA viSama samayamAM evAya keTalAya kuTuMbe che ke jemane potAnA jIyana nirvAha viSe pAra vinAnI mu'jhavaNa hoya che. muMbaI tathA parAmAM vasatA AvA jana kuTubene temanA rezananA khIlamAM pacAma TakA sudhI athavA teA. rokaDa dvArA madada ApIne jarUrI rAhata pahoM cADavAnI yojanA zrI. muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI keTalAya mAsathI hAtha dharavAmAM AvI che. je jaina kuTuMbane AvI madadanI apekSA hoya teNe zrI. mubaI jaina yuvaka saghanA kAryAlayamAM tapAsa karavI. dhanajI sTrITa, muMbai, zrI muMba jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. . maNilAla mAkamacaMda zAha, 45-47 . mudraNasthAna sUya kAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI reDa, muMbai, 2
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ / IO / zrI muMbaI jaina yuvakasaMghanuM pAkSika sukhapatra - ja prabuddha jaina taMtrI : Regd. No. B. 4266 lavAjama rUpiyA 3 " 8 maNilAla ekamacaMda zAha varSa 6 ] muMbaI: 1 ogasTa 1944 maMgaLavAra [ aMka 7 keTalAka samAcAra ane noMdha - zrI. bahAdurasiMhajI sIMdhInuM khedajanaka avasAna kasturabAnuM bhavya smAraka karavuM emAM hiMdanI strI janatAnI pratiSThA rahelI - kalakattA khAte julAI mAsanI sAtamI tArIkhe zrI. bahAdurasiMhajI che. gAMdhIjI pratye je kaI pitAne Adara ke sadUbhAva hovAno dAvo kare che sIdhInAM avasAnathI jana samAje eka saMskArI zrImAna AgevAnane tene mATe A kAryane apanAvI levAnI viziSTa pharaja bane che. 15 gumAvyuM che jenI kheTa purAvI muzkela che. lAkha purA thaze ke nahi e prazna koI pUche che tyAre jarA Azcarya zrI. bahAdurasiMhajI sIdhInuM nAma keTalAya varSathI munizrI jina thAya che. hiMdavyApI AvA mahAna kArya mATe 75 lAkha kAMI bahu meTI rakama nathI; hiMdI prajAnI dravya ApavAnI tAkAta Aje pahelAM ' vijayajI mAraphata cAlatI sIdhI graMthamALAdvArA vidvAno temaja sAhitya saMzodhakemAM bahu ja jANItuM hatuM. A graMthamALAnA prakAzana pAchaLa karatAM ghaNI vadhelI che. A badhuM hovA chatAM dhAro ke 75 lAkha na temaNe rU. 50000 lagabhaga kharcA hatA, AjathI deDheka varSa pahelAM thAya ane 50 lAkha thAya to paNa zuM? jeTalI rakama thaze teTaluM kArya e AkhI graMthamALAnuM prakAzana temaNe muMbaImAM cAlatA bhAratIya thaze ane tethI strI jAtinuM bhalu ja thaze. vastutaH 75 lAkha thaze ke vidyAbhavanane suprata karyuM hatuM ane sAthe sAthe bhAratIya vidyAbhavananI nahi e praznane bAjue rAkhIne jene AmAM rasa che ane je A kAryane vyAkhyAnazALA sAthe temanuM nAma joDavAnI saMrate rU. 10000 nI pAra pahoMcADavAne pitAne dharma le che te pitAthI vadhAremAM vadhAre je rakama bheTa ApI hatI. kavivara TAgoranI vizva bhAratamAM jaina zAstrone kaMI rakama ApI zakAya te je ApI chuTaze te 75 lAkha purA thavA abhyAsa karAvanAra zAkhA khelAvIne temAM temaNe bahu sArI madada karI ramatuM vAta che. Aje tarapha A bAbatanI vijJApanA thaI rahI che temAM hatI. muMbaImAM 1926 mAM bharAyela jana mUrtipUjaka zvetAMbara konpharaMsanA prabuddha jainanI nAnI papuDIne bahu artha nathI. ema chatAM paNa prabuddha teo pramukha hatA. temaNe Aja sudhImAM aneka saMsthAo temaja jene A prazasya pravRttine pitAthI banate vega ApavA ja rahyo. 'sArvajanika pravRttione udAra Arthika madada vaDe navAi hatI. aneka prabuddha jananA saMkhyAbaMdha vAMcakone kasturabA smAraka nidhimAM pitAne jaina temaja jainetara saMsthAo sAthe teo eka yA bIjA adhikArathI kALe satvara mekalI ApavA AgraddhapUrvaka vinaMti karavAmAM Ave che. joDAyelA hatA. baMgALA ke kalakattA khAte jaina samAjanA teo eka aparimeya IzvarasvarUpa agragaNya purUSa hatA. sAhitya temaja kaLAne temane bhAre zokha hato. je parama caitanya tattva samasta vizvane vyApIne raheluM che eTaluM ja baMgALA upara gayA varSe jyAre bhISaNa bhUkhamarAe AkramaNa karyuM hatuM nahi paNa je vizvanI sarva maryAdAthI para che, jene sata-cita-AnaMdatyAre temaNe je jIllAmAM pitAne nivAsa ane jAgIra hatI tyAM aDa- maya tarIke varNavavAmAM Ave che ane dizAkALathI amaryAdita, dhAthI paNa ghaNA ochA bhAvanI anAjanI dukAne kADhIne rU. 3,20,000 ananta jJAnanI mUrti samAna, ane AtmAnubhavadhArA ja jenI pratIti nI khoTa khAdhI hatI ane je sarakAra anAja meLavavAnI sagavaDa zakaya che evA "zAnta teja' tarIke jenuM kavi bhatRhari varNana kare che Ape te haju paNa e pravRtti pAchaLa traNa cAra lAkha rUpI tevA aparimeya izvara svarUpanuM nIcenI kathAmAM bahu suMdara rUpaka kharacavAne teo Atura hatA. ApavAmAM AvyuM che. - Ama aneka rIte ujjavaLa, yazasvI ane paropakArapUrNa temaja vedapurANanI mAnyatA anusAra bhagavAna kRSNane eka Izvara sAhityapajIvI jIvana gALIne pa8 varSanI vaye bahoLuM kuTuMba temaja ' avatAra tarIke lekhavAmAM Ave. e bhagavAna kRSNanI bALalIlAnAM saMbaMdhIono moTo parivAra mUkIne je hRdaya roga temane varSothI aneka matera dRSTAnta bhAgavatamAM tema ja anyatra jovAmAM Ave che. herAna karI rahyo hato tenAja bhega banIne teo A vinazvara saMsAra- temAMnuM eka dRSTAnta nIce mujaba che. mAMthI vidAya thayA che. temanA viSe jaina samAja, jeTaluM gaurava cintave bALakRSNa mAtA yazodAne khUba pajavatA hatA, miSTAnna khAI teTaluM ochuM che. temanA pavitra AtmAne paramamAM zAnti arpe ! jAya, dudha pI jAya, mAkhaNa cerI jAya, hAma vAsaNa bhAMgI paDI nAMkhe. mAtA yazodAne tenI pAchaLa pAchaLa ja bhaTakavuM paDe. temane koI kasturabA smAraka phaLo rIte nirAMta vALIne kRSNa besavA na de. eka divasa yazodAjI khUba Aje dezabharamAM sAta pUjya zrI. kasturabA smArakane aMge ' akaLAyA, mujhAyA, kaMTALyA ane bALakRSNane pakaDIne pAse paDelI phALe udharAvAI rahyo che, bA phALAmAM ekaThA thatA nANune zuM upayoga doraDI vaDe ukhaLa (khANIA) sAthe bAMdhavA lAgyA. bAMdhatAM bAMdhatAM deraDI karavAmAM Avaze te viSe pahelAM ceDI apaSTatA hatI paNa punAmAM TuMkI paDI, eTale bIjI deraDIne sAMdhe karyo. te paNa TuMkI paDI eTale trIjI cheDA samaya pahelAM A bAbatamAM mahAtmA gAMdhIjInA pramukhapaNA nIce deraDIne sAMdhe karyo. te paNa TuMkI paDI eTale ethI, pAMcamI, chaThThI maLelI sabhAe purI spaSTatA karI che ke kasturabA phaMDa nimitte ekaThA ema gharamAM hatI eTalI badhI deraDI vaDe kRSNane bAMdhavAno prayatna karavA dhArela 75 lAkha rUpIAne upayoga gAmaDAMmAM vasatI bahenanA karavA lAgyA paNa doraDI purI thAya nahi ane kRSNa bAMyA baMdhAya ja sarva prakAranA lAbhArthe nAtajAtanA kazA paNa bhedabhAva sivAya karavAmAM nahi. "A te bALakRSNa che ke koI agamya vibhUti che !" evA Avaze. pUjya kasturabA jevI patibhakta, dharmaparAyaNu ane tapasvinI vismayapUrvaka bALakRSNane bAMdhavAmAM Akhare niSphaLa nivaDelAM yazodAjI sannArI, gAMdhIjI jevA prastuta smAraka pravRttinA sUtradhAra ane smAraka- gopIone paNa Azcaryacakita karI rahelA bALakRSNanI sAme Tagara Tagara nidhine A udAtta lokakalathANuvAhI uddeza-A traNe bAbate dhyAnamAM jaI rahyo ! laIne keesavAdI che ke koMgresa virodhI, hiMdu che ke musalamAna, gAMdhI- ApaNu dare bhagavAna zI rIte baMdhAya ? ApaNI vANIthI vAdI che ke sarakAravAdI-sarva kacchanI pharaja A phALAmAM yathAzakti - ja A zALAmAM yathAzakita bhagavAna zI rIte varNavAya ? ApaNI buddhi bhagavAnanI apAra lIlAne eTale ke jeTaluM vadhAre pasI bhagavAna zI rIte vaNI eTale ke jeTaluM vadhAre banI zake teTaluM nANuM bharavAnI acuka pharaja zI rIte pahoMcI zake ? ApaNI kalapanAmAM carAcaravyApI ane tethI che. AvA phALAne pure pAra pADave emAM AkhA dezanuM gaurava che, (anusaMdhAna pRSTha 45 juo) mA gAMdhIjInA pramu , ema dharamA rI purI thAya nali
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 1-8-44 - - ----- --- - -- -- --- saccassa ANAe ubalie mehAvI mAraM tarati / satyanI ANumAM rahenAre buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. prabuddha jaina satyapUtA badevAcam ogasTa 1 1944 dezanuM palaTAtuM jatuM rAjakAraNa. sAdhAraNa rIte dezamAM banatA agatyanA rAjadArI banA saMbaMdhe prabudhdha jainanA vAMcakone vakhatasara mArgadarzana ApatA rahevuM e prabuddha jainane cAlu zirasta che. e dharaNe rAjadvArI paristhitine aMge nyujha krenIkalanA khabarapatrI zrI TuarTa gelDarane gAMdhIjIe ApelI mulAkAtanA pariNAme pragaTa thayelA nivedananI temaja hiMdu musalamAna prazna paratve gAMdhIjInI anumatipUrvaka zrI. rAjagopAlAcAryo bahAra pADela yojanAnI gayA aMkamAM samAlocanA AvavI joItI hatI, paNa A banne viSayamAM gAMdhIjInuM amuka ja vaLaNa ane amuka ja mAnyatA hoI zake evA purvApara banelI ghaTanAo, uparathI baMdhAyelA khyAlo , sAthe sarakhAvatAM upara jaNAvelA nivedana bahu judA prakAranA lAgavAthI mArA jevA keTalAyane aNadhAryo AMcako lAgyuM hatuM. AvI manodazAmAM prastuta viSayanI samAlocanA karavA jatAM mArAthI gAMdhIjIne rakhe anyAya thaI bese ane temanA viSe kaI paNa prakAranI gerasamajutI phelAvavAmAM rakhene huM nimitta thaI besuM e bhItithI gayA aMkamAM e banne bAbato viSe mauna dhAraNa karavuM ucita dhAyuM hatuM. tyAra pachInA pakhavADImAM gAMdhIjIe chuTAchavAyAM nivedanamAM ghaNI spaSTatA karI che. e spaSTatAnA prakAzamAM gAMdhIjInAM AjanAM mantavyonI samAlocanA karavAmAM have kazuM jokhama ke nukasAna thavAno saMbhava nathI ema samajIne nIcenI vicAramALA raju karuM chuM. " . . sarvanAze samutpanne adhaM tyajati paMDitaH / gayA me mAsanI chaThThI tArIkhe ati nAdurasta tabiyatanA aMge gAMdhIjIne sarakAre jelavAsathI mukta karyA tyArabAda menI vIsamI tArIkhe gAMdhIjIe zrI. jayakarane eka patra lakhyo jemAM temaNe jaNAvyuM ke egasTane harAva te pAcho kheMcI zake tema che ja nahi.te TharAva temane zvAsocchavAsa samAna che. tyArabAda kArAvAsa daramiyAna sarakAra sAthe thayela gAMdhIno Akho patravyavahAra badhA dainika patromAM pragaTa . jenI aMdara "1942 nI koMgresanI bhAMgapheDa" evA mathALAthI sarakAre keTalAka vakhata pahelAM kogresa uparanA eka moTA tahomatanAmAM samI pustikA bahAra pADelI temAMnA dareka muddAne gAMdhIjIe bahu ja sakhta ane sacoTa javAba Apela. A banne ghaTanAo ApaNane eka ja anumAna upara kheMce jatI hatI ke 1842 nA ogasTa mAsanI 8mI tArIkhe dezanA rAjakaraNa paratve "kavITa inDIA'-'hinda choDI jAo - e uddaghoSaNAdvArA vyakta thatuM gAMdhIjInuM je makakama tema ja uddAma vaLaNa hatuM tevuM ne tevuM ja vaLaNu ane mAnasa Aje paNa gAMdhIjInuM che. temAM vaLI gAMdhIjIe jarA nIce utarIne nAmadAra vAIsarAyane maLavAnI mAMgaNI karI ane vAIsarAya sAhebe e mAMgaNIne nakArI tyAra pachI to bIjI koI vATAghATa ke bAMdhachoDane mArga raheto ja pachI to bIjI koI vATAghATa ke bApachADanI mAga rahetA ja nathI ane jevI potAnI tabiyata sArI thAya ke turata ja pitAne jyAMthI lAvyA tyAM pAcho laI javAnuM sarakArane kahevarAvavAnuM ja mAtra gAMdhIjI mATe avazeSa rahe che evI chAyA ApaNA sarvanA mana upara ubhI thaI hatI. A Ama Aje keTalAka samayathI hiMdI rAjakAraNamAM ubhI thayelI maDAgAMThanA ukelanI koI paNa zakyatA najare paDatI nahotI. yuddhanuM pAsuM badalAtAM sarakAranuM vaLaNa vadhAre ne vadhAre akaDa banatuM jatuM hatuM. bIjI bAjue "kavITa inDIA'nI uSaNa karanAra gAMdhIjI 1942 nA ogasTanI AThamI tArIkhanA TharAvamAM kAnA mAtrAne paNa pheraphAra karavAne taiyAra nahotA. te pachI sarakAra mAMge che tema te TharAva pAchA kheMcavAnuM te zakaya ja kema bane ? Ama baMne bAjue pAkI bhaDAgAMTha ubhI thayelI jovAmAM AvatI hatI. AvA timira aMdhakAra vacce gAMdhIjIe ekAeka jAherAta karI ke 1842 nA ogasTane harAva te emane ema ja raheze paNa pite kArAvAsI thayA tyArathI te TharAvaThArA pitAne apAyelI dezabharamAM savinaya bhaMganI laData calAvavAnI sarva sattAdhIza tarIkenI sattA khalAsa thaI che. eTale e TharAva te emane ema rahyo, paNa sarakAranI dRSTie te TharAvamAM raheto kha gAMdhIjIe dUra karyo. tyArabAda "nyujha krenIkala'nA khabarapatrI zrI TuarTa gelarane temaNe lAMbI mulAkAta ApI ane te mulAkAtane sAra teNe ekAeka aNadhArI rIte bahAra pADe jene gAdhIjIe tyArabAda bahAra pADelAM nivedanathI samarthana maLyuM. A nivedane dvArA gAMdhIjIe keTalIka evI mAMgaNIo raju karI ke jene sarakAra svIkAra kare to AjanI maDAgAMThane suratamAM anta lAvI zakAya. e mAMgaNIo TuMkANamAM nIce mujaba che. 1. saMpUrNa svAdhInatAnI spaSTa ane tAtkAlika jAherAta karavAmAM Ave. e jAherAtanA amala yuddha samAptinI sAthe ApoApa zarU thaI jAya. 2. yuddhakALa daramiyAna saMpUrNa ane nirapavAda dIvAnI (Civil) sattA jenA hAthamAM suprata thaelI hoya evI rASTrIya sarakAra ubhI karavAmAM Ave. pradhAna maMDaLanI nimaNuka vaDI dhArAsabhA kare. e nimaNuka badhA agatyanA rAjadvArI pakSamAMthI thAya. vAIsaroyanI sthiti e rASTrIya pradhAna maMDaLa paratve briTiza kebIneTa para briTananA rAjavInI je sthiti che tevIja barobara rahe. vaTahukamonuM rAjya baMdha thAya ane javAbadArIvALA pradhAna maMDaLanuM rAjya enA sthAne Ave. AmAM rakSaNa khAtAne paNa samAveza thAya che. 3. hiMdanI dharatI upara je hiMdI temaja sAthI sainya laDI rahyAM hoya temanI saradArI vAIsarAya ane hiMdanA sara senAdhipatinA hAthamAM rahe. yuddhanuM saMcAlana teo kare paNa rakSaNa khAtuM javAbadAra hiMdI pradhAna maMDaLane hastaka hoIne yuddha saMcAlanane aMge rASTrIya sarakAra sUcanAo temaja TIkAo karI zake. 4. yuddha mATe jarUrI evA havAI mathaka, baMdaro, khulkI thANuo, setuo vagerene upara yuddhakALa purate rASTrIya sarakAra sara senAdhipatine karavA Ape eTale ke yuddha khatama thatAM e kabaje ApoApa visarjana thAya. 5. hiMdanI dharatI upara laDAtAM sAthI rAjyanA yuddhanA kharcane bajo sothI rAjyo upADe. 6. prAMtamAM yuddhAbha pUrve prajAkIya pradhAnamaMDaLe hatAM tevA pharI pAchAM astitvamAM Ave ane Aje cAlI rahelA gavarnara-rAjyane anta Ave. - A sAthe gAMdhIjIe vizeSataH spaSTa karyuM che ke ogasTanA TharAvanI rUie pitAne maLelI sattA to khatama thaI che ema chatAM paNa hiMdI janatA uparanA pitAnuM prabhutvane lakSyamAM laIne pite dhAre te savinaya bhaMganI laData zarU karI zake tema che paNa halaturata temano te kaze IrAdo nathI kAraNa ke 1942 nI ane AjanI paristhitimAM paNa phera paDI gayuM che ane tethI 1942 nI sthitinuM Aje punarAvartana karavuM zakaya nathI. A sthityantara kyA prakAranuM che e mudAne spaSTa karatAM gAMdhIjI jaNAve che ke "eka taphAvata e che ke e vakhate koMgresavAdI ane bInasavAdI loko AjhAdInA saMgrAmamAM keTale ane kevA phALe Apaze tene mane pure khyAla nahato. atyAre A bAbatane mane spaSTa khyAla Avyo che. je lokee A laDatamAM bhAga lIdhe temaNe batAvelI bahAdurI ane veThelI
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1-8-44 yAtanA tema ja ApelAM balidAnAnA jeTalA vakhANa karavAmAM Ave teTalA ochA che. paNa satya ane ahiMsAnA gajathI mApatAM lekAe peAtAnA Aveganu je pradazana karyu che temAM spaSTapaNe dekhAya tevI keTalIka truTio hatI ane huM eTalu' ja mAtra kahI zakuM ke A truTiAne lIdhe hiMdusthAna peAtAnA svAbhAvika lakSyane hAMsala karI na zakayu.... bIjo taphAvata e che ke dezamAM uttarAttara vadhatA jateA bhayaMkara bhukhamare cAlI rahyo che. A bhukhamarA izvarI kepane lane che ke sattAdhIzAnA zithila athavA te bInaAvaDatabharyAM vahIvaTane lIdhe che ke vartamAna vizvavigrahanuM sarva sAmAnya pariNAma che te bAbata * ahiM prastuta nathI." prabuddha jaina upara jaNAvela mahad sthiyantara lakSyamAM laine gAMdhIjIe peAtAnu uddAmavaNu myAna kayu" che ane uparanI mAMgaNIo raju karI che. e mAMgaNI jo sarakAra svIkAravAne taiyAra hAya tA gAMdhIjI jaNAve che tema te tethI sateSa mAnavA ane koMgresanI kAya vAhaka samitinA sabhyAne maLavAnI sagavaDa maLatAM A bAbatane temanI pAse svIkAra karAvavAnI dizAe potAthI anatA prayatna karaze. gAMdhIjInI mAMgaNIonuM dhoraNa krIpsanI yAjanAne taddana maLatu nathI. ema chatAM paNa e ceojanAthI bahu dUra paNa jatuM nathI. kropsa sAthenI vATAghATa vAisaroyanI hiMdI prajA maMDaLa pAse brITananA rAjavI jevI ane jeTalI ja sattA rahevI joie e muddA upara bhAMgI paDI hatI. A muddAne AgaLa dharIne gAMdhIjIe te upara khAsa bhAra mUkayA che. krIpsanI yojanA mujaba yuddha samApti bAda hiMdanA AgevAna rAjakIya pakSo ekatra thaine je baMdhAraNa raju kare te aMgreja sarakAre kabula karavAnuM hatuM. gAMdhIjInI yojanA mujaba yuddha purU thatAM veMta hiMdane badhI rIte svAdhIna ane svataMtra banAvavAnI aMgreja sarakAre AjathI ja pAkI badhadharI ApavAnI rahe che. ATalI bAbate bAda karIe te krIpsa sAthenI vATAghATa cAlatI hatI te kakSA upara ja Aje gAMdhIjI hiMdI rAjakAraNane lAvIne mUke che. krIpsanA javA khAda vITa inDI'nI gAMdhIjIe dheAtrA zarU karI ane RgasTanI AmInA aMgreja sarakArane paDakAra karatA koMgresane harAva thA. e hakIkate dhyAnamAM letAM Aje gAMdhIjIe koipaNa rIte sarakAra sAthe samAdhAnI karavA khAtara thoDI pIchehaTha karI che ema bula karyAM vinA nahi cAle. eka patrakAre mAM ja temane sUcaveluM ke keTalAka TIkAkAro ApanI chellI darakhAstane meTI pIchehaTha jevI gaNe che. tenA javAbamAM gAMdhIjIe jaNAveluM ke kAi paNa pAchA pagalAM bharavAthI AjhAdInI prApti zakaya banatI hAya ! tevI pIchehaTha karavAmAM huM jarApaNa saMkoca karU nahi.' vaLI sarakAra taraphathI temaja temanA pratinidhie taraphathI avAranavAra jAhera karavAmAM Avyu che ke krIpsa pAchA gayA paNa tenI yojanA te ubhI ja che. AvI jAherAta pAchaLanI niSThA svIkArIne jo aMgreja sarakAra AjanI rAjakAraNI maDAgAMThanA nikAla lAvavAne kharekhara tatpara hAya te| tarata ja pakaDI lai zakAya e rIte gAMdhIjIe petAnA hAtha laMbAvyA che. keTalAkane gAMdhIjInI pIchehaThathI bahu ja AdhAta lAgyo che ane dezanA AjhAdIjagane gAMdhIjIe A rIte bhAre phaTako mAryAM che ema teo mAne che. Ama vicAranArA ane mAnanArA pAse dezanI AjanI vAstavika paristhitinuM sAcuM mApa nathI ema kahyA vinA nahi cAle. rASTrIya rAjakAraNanA sutradhAre prajAnA baLAbaLanA ane AntararASTrIya paristhitinA purepurA khyAla rAkhIne cAlavu joie ane samagra sayogAnA khyAla karatAM be DagalAM pAchA hAvu paDe te tema karatAM jarA paNa saMkrAcAvuM na ghaTe. gAMdhIjInI A AkhI hIlacAla pAchaLa rASTrane svAdhIna banAvavuM eTale ja mAtra gAMdhIjIne uddeza nathI, paNa Aje cAlI rahelA vizvayuddhamAM hi'nu' nasIba je pakSa sAthe joDAyalu che te pakSane hiMda pAtA taraphathI purepurA sahakAra kema ApI zake eTaluM ja nahi paNa te pakSane meTAmAM meTI naitika pratiSTAM kema maLe ane AvA 5 mahAna yuddhano aMta mAnavajAtanA parama kalyANa ane unnatinI dRSTie kema vadhAre saphLa ane sArthaka ane--e paNa gAMdhIjInI eTalI ja ciMtAnA viSaya che. e uparAMta keMgresI bhAMgapheADanI sarakArI pustikAne gAMdhIjIe je uttara ApyA che. te vadhAre bArIkIthI vicAra karatAM mAluma paDe che ke ogasTanI AmIe gAMdhIjIe jyAre akhila hiMda mahAsabhA samiti pAse peAtAne dezabharamAM savinaya bhaMganI laData calAthavAnI sattA ApanArA TharAva karAvyo tyAre suratamAM ja laData zarU karavAnI gAMdhIjIne kAi kalpanA ja naheAtI. vAisaroyane maLIne koi paNa cegya samAdhAnIne mAga jarUra hAtha lAgaze ane savinaya bhaMganI laDatamAM dezane ghasaDavAnI jarUra nahi paDe evI temane zraddhA hatI. savinaya bhaMga te kevaLa AkharI upAya hatA. eTale deza jyAre laDatanI tamannA sevI rahyo hatA tyAre gAMdhIjI te vakhate paNa samAdhAnInA prakAre ja cinhavI rahyA hatA ane te paNa mitra rAjyone bane teTalA madadarUpa thavAnA hetuthI. keTalAkane evA AkSepa che ke rAjage pAlAcAya, bhulAbhAi, munazI jee A laData viSe mULathI alaga rahyA hatA temanA jevA narama ane vinIta prakRtinA AgevAnA sAthetI carcAne lIdhe gAMdhIjI DhIlA paDayA che ane tethI AvI mAMDavALa karavAne te lalacAyA che. Ama jee AkSepa kare che. teo gAMdhIjInI rAjakAraNI buddhinA kharekhara bahu ja nA AMka AMke che. zuM gAMdhIjI eTalA badhA bhakSudhdhi ane dezane zuM deravaNI ApavI te sabaMdhamAM kevaLa parabuddhinuM avalaMbana laIne cAlanArA che ke garama mANasa gAMdhIjIne garama banAvI zake ane narama mANasa gAMdhIjIne narama banAvI zake ? gAMdhIjI jelamAM beThAM beThAM paNa dezanI paristhitithI sArI rIte vArkagAra 'hatA. vaLI chuTA thayA bAda dezanI Aje zu' sthiti che tene vAstavika khyAla temanA jevA anubhavI dRSTAne AvatAM keTalIvAra lAge ? temanI AMkha sAme dezanu darzana sadA jIvatuM ane jAgatu che. munazI ane bhulAbhAinA deravAyA gAMdhIjI derAze tyAre gAMdhIjI gAMdhIjI nahi rahe. nakkara hakIkata tA, dezanI temaja duniyAnI AjanI paristhiti, hiMdI janatAnI pAra vinAnI durdazA ane ApaNA sanA baLAbaLane lagatA sAcA bhAnamAMthI gAMdhIjIe Aje zuM zakaya che ane zuM zakaya nathI, zu ceAgya che ane zu ceAgya nathI tene sAra tAravI kADhayA che ane Aje je mAMgaNIone koI paNa samajadAra mAnavI-A dezane ke paradezane--avagaNI ke DelI na zake tevI mAMgaNIo raju karIne DaeNmekrasI, Atmaniya kripsanI yAjanA, ATalAnTika cArTara, vagerenI udveSaNA karanAra 'a'greja sarakArane kasoTInA cakra upara temaNe caDhAvela che. hiMdabharamAM gAMdhIjInI mAMgaNIonA vyAjabIpaNA viSe emata che ja nahi. sau koi eka avAje pAkArIne sarakArane kahI rahyA che ke gAMdhIjInI vAta khule ane maDAgAMnA anta ANA. A bAbatamAM aMgreja sarakAranu' zuM vaLaSNu che tenI hajI khabara paDI nathI. khAsa AzAjanaka cihnA te haju dekhAtA nathI ema chatAM paNa pArlAmenTamAM thanArI carcA sudhI ApaNe rAha joie. gAMdhIjInI mAMgaNIone na phelavAnI bhagavAna tyAMnA sattAdhIzone satbuddhi Ape ? ( apUrNa) pAnaMda. AgAmI papaNa vyAkhyAnamALA, dara varSe mAphka A varSe paNa zrI muMba' jaina yuvaka sadha taraphathI paMyuM`SaNa vyAkhyAnamALA yojavAmAM AvI che. A vyAkhyAnamALA tA. 16-8-44 budhavArathI tA. 27-8-44 budhavAra sudhI cAlaze. zarUAtanA sAta divasa sI. pI. Teka upara Avela hIrAbAganI ' byAMkhyAnazALAmAM judA judA vidvAna vyAkhyAtAo taraphathI haMmezA 9 thI 11 sudhImAM e vyAkhyAne ApavAmAM Avaze. vyAkhyAna aMgenI vigatavAra mAhItI temaja AThamA divasanA samaya ane sthaLanI sUcanA AvatA ekamAM ApavAmAM Avaze. matrI, muI jaina yuvaka sadha,
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 1-8-44 (mukhapRSTathI) keTalAka samAcAra ane noMdha A kesanI keTalIka jhINavaTo che jenI ahiM carcA karavAne paNa para evA bhagavAna zI rIte samAya? ApaNuM sarva sAnta avakAza nathI paNa A kesa uparathI ema anumAna karavAne majabuta ane parimita; bhagavAna eka ja ananta ane 5rimeya. e kAraNuM maLe che ke devadrazyanuM kAyadAnI madada vaDe paNa koI kALe sAdhAparamAtmasvarUpanI te jhAMkhI ja mAtra mAnavIne zakya che. mAnavInI raNa dravyamAM rUpAntara thaI ja na zake evI mAnyatA pracalita che te parimita buddhine tene saMpUrNa sAkSAtkAra zakaya ja na hoya. te mATe kevaLa bhUla bharelI che. A kesamAM devadravyane sAdhAraNa khAtAmAM laI to para dRSTi joIe, ane pAramitA prajJA joIe. ene mATe IzvarI javAne cukAde amuka kAraNone laIne maLe che, tevI ja rIte koI prasAda joIe. e tene maLe che jenI te mATe akhaMDa sAdhanA heya paNa saMgha harAva kare ke devadravyanA nAme ekaThI thayela rakamane sAdhAraNa ane ananya tatvaniSThA hoya. AvI sAdhanA ane tatvaniSThA ja mAnavI- dravya tarIke lekhavI ane te rIte tene sArvajanika upayoga kare te jIvananuM antima laya che e satya aneka prakAranA sAMsArika kAryo saMbhava che' ke AjanI adAlate evA TharAvane anumodana Ape. A karatAM ApaNAthI kadipaNa visarAvuM na ghaTe. A prazna nirUpayogI rIte jakaDA rahelA devadravyane chuTuM karavAne devadravyane mukti! ane AjanI aneka anivArya sAmAjika jarUriyAtane pahoMcI zvetAMbara mUrtipUjaka saMpradAyamAM eka evI paraMparAgata rUDha vaLavAnI dizAe tene upayogamAM levAnuM che. A bAbatamAM upara mAnyatA che ke devamUti ke devamaMdira khAte je Avaka thaI hoya-jene jaNAvela kAITane cukAdo amuka rIte mArgadarzaka ane AvakAradAyaka devadravya' tarIke oLakhavAmAM Ave che-te Avaka athavA te devadravyane bane che. samayanA vaheNane pArakhanAra sutta jaina baMdhue A bAbatamAM upaga mUti yA maMdira pAchaLa ja thavuM joIe. tevA dravyane bIje satvara pratta bane ane mekSa pAmelA devenA kahevAtA devadravyane mukita koI sArvajanika upayoga thaI na zake. digaMbara mUrtipUjaka saMpradAyamAM apAve ane janakalyANanA mArge vALe evI temane sAdara prArthanA paNa dravyane lagatI AvI ja mAnyatA pracalita che e mAre khyAla karavAmAM Ave che. paramAnaMda, sva, godaDabhAI jhaverI che. A devadravyanA khAtAthI alaga evuM eka sAdhAraNu khAtuM hoya | muMbaInA eka agragaNya motInA vepArI ane pAlaNupura rAjyanA * che. A sAdhAraNu khAtAmAM je kAMI Avaka thAya tene - upayoga koI paNa sArvajanika kAryamAM thaI zake che. Ama sAdhAraNu khAtAnI vatanI jhaverI godaDabhAI DosajInA avasAnanA samAcAra ApatAM amane Avakane upayoga vadhAre vyApaka ane sAmAjika kAryone madadakartA hovA ' kheda thAya che. satanA ucA khyAlo, sAdu jIvana koIne paNa preraNA chatAM maMdira ane mUrti pAchaLanI ghelachA ane aneka vahemathI bharelI dAyaka hatAM. bhara juvAnImAM lakSmIsaMpanna ane putrahina chatAM emanAM mAnyatAonA pariNAma devadravya bhaMDAra chachala bhareluM rahe che. ane prathamavAranAM patinanA avasAna pachI, bIjI vAranAM lagna mATe sagAM , sAdhAraNa khAtuM haMmezAM lagabhaga khAlI hoya che. vahAlAMnA khUba dabANa chatAM pharIvAra paraNyA nahetA ane jIvanamAM khUba A te devadravya zuM ane sAdhAraNa dravya zuM tenI samajutI saMyama ane sAdAI chevaTa lagI sAcavyAM hatAM. emanA vatanamAM e ApI che. AjanA yuvaka vacane devadravyanA upara jaNAvela atizaya dara varSe traNathI cAra hajAra rUpiyA garIbene kapaDAM vagere ApatA maryAdita upaga sAme mATe vAMdhe che ane e dravyane vyApaka ane hatA. temaja guptadAna paNa karatA. maratI veLAye eka lAkha rUpiyAnI sArvajanika upayoga thavo joIe evI temanI mAMgaNI che. devadravyane sakhAvata temaNe jAhera karI hatI.' Aje cAlu upaga mUtionA AMgI AbhUSaNo banAvavA pAchaLa jaina maMdiranI mIlakata ekamAMthI bIjA phaMDamAM TrAnsaphara ane maMdira baMdhAvavA temaja zaNagAravA pAchaLa mukhyatve karIne thAya karavAnI arajI-muMbaI, tA. 18-7-44 nA aMkamAM nIcenA che. paNa A zobhA, ane zaNagAra pAchaLa te pramANamAM bahu theDuM samAcAra prasiddha thayA che -kAjhI saiyada sTrITamAMnI eka cekasa mIlkata je zrI anaMtanAthajI mahArAja maMdiranA derAsara phaMDane lagatI che te sAdhAdravya khacAya che jyAre bAkI rahelA dravyanuM jyAM tyAM rokANa karIne raNa phaMDamAM trAnsaphara karavAnI paravAnagI hAIkorTe ApI che. tenI vyAja athavA bhADA bhArata vRddhi karavA pAchaLa ja devadravyanA . A baMne phaMDanA TrasTIo De. punazI hIrajI ane bIjAoe TrasTIonuM lakSya rahe che. A* rIte A devadravyane saMgraha, vRddhi ane dA mAMDayA hatA, tene parINAme A hukama thayo che. saravALe nAza eTale ja tene upayoga hoya che. devadravyanA koI paNa A maMdIra 1832 mAM kacchI dazA ozavALa jainoe baMdhAvyuM prakAranA sArvajanika upagane haju sudhI kaze paNa avakAza che ja nahi. hatuM. A maMdiranA be phaDe che jemAMthI derAsara phaMDano upayoga phakata ' hamaNAM hamaNA A bAbatamAM bahu dhyAna kheMce te eka cukAde muMba maMdiranA ja kAma mATe thAya che. jyAre sAdhAraNa phaMDano upaga maMdira "inI hAIkeTe Ave che. muMbaInA mAMDavI lattAmAM anantanAthajInuM maMdira uparAMta bIjAM jaina dhArmika ane sakhAvatI kAma mATe paNa thAya che. che. te maMdiranI AvakamAMthI kAjhI saiyada sTrITamAM AvelI eka mIlakata kAjhI saiyada sTrITavALI mIlkata je derAsara phaMDamAM che, tene vadhu vizALa kharIdavAmAM AvI hatI. A mItanuM 1867 mAM TrasTaDIDa karavAmAM hetuthI upayoga karavA mATe. A TrAnsapharanI mAgaNI karavAmAM AvI hatI. - AvyuM hatuM. e TrasTaDIDamAM jaNAvyA mujaba prastuta mIlkata devamaMdiranA kamane eka laghumatI varga A TrAnsapharanI virUddha hatA ane bhaMDAramAM ekaThA thayelA drayamAMthI kharIdavAmAM AvI che ane ema temanA vicAro eDaveAkaTa janarale keTa samakSa raju karyA hatA. chatAM paNa te mIlakatanI Avakane upaga evA hetuo pAchaLa karavAne nA. jaje majakura mIlkata sAdhAraNa TrasTanI hovAnuM jAhera karyuM hatuM, che ke je hetu sAdhAraNa khAtAnA hetuone barobara maLatA Ave che. sAjana kayAre Avaze? tyArapachI 1881 mAM e mIlkatane lagatuM bIju khata karavAmAM kayAre are sAjana Avaze ghare, amInI varSA karavA haiyA pare ? AveluM jene "DIDa pela' kahevAmAM Ave che, te vaDe te mIlkata AmaMtravA sajanane sakhiri, karyuM haze sAhasa karma te yadi, ane tenI Avakane devadravya ja lekhavI ema TharAvavAmAM AvyuM AkarSavA jIgarajAna snehIne, zRMgAra sajyA ati bhavya te haze, hatuM. muMbaInI hAIrTamAM upara jaNAvela dAvAthI tene sAdhAraNa aMboDale premanI vATikAnA, cUTela puSpo yadi hAya zobhatAM, khAtAmAM laI javuM evI zrI. karamazI pAcArI ane bIjA prati- ullAsathI nitya karela kama, lai jIMdagI puSpa taNI suvAsa, vAdIo taraphathI mAgaNI karavAmAM AvI hatI. kacchI komanAM nAnA sAdAI je jIvanamAM vaNAI, svataMtra je hAI vicAra vANI, sarakhA vage" A mAMgaNIne virodha karyo hato, paNa nAmadAra korTa te deDatA sAjana avaze dhare, amI laI: ne ajavALavAne, upara jaNAvela mIlkatane sAdhAraNu khAtAnI hovAnuM jAhera karyuM hatuM. bhagIratha mahetA, zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNasthAna : sUya kAnta pri. presa. 451, kAlabAdevI reDa, muMbaI. 2 .
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbaI jaina ) yuvakasaMghanuM pAkSika . mukhapatra maNilAla mokamacaMda zAha che. varSa 6 ] Regd. No. B. 4266 lavAjama rUpiyA 3 muMbaI: 15 ogasTa 1944 maMgaLavAra [ aMka 8 paryuSaNa vyAkhyAnamALA " zrI mubaI jana yuvaka saMdhanA Azraya nIce paMDita sukhalAlajInA adhyakSapaNa nIce tA. 16-8-44 budhavArathI tA. 23-8-44 sudhI nIce jaNAvyA mujaba vyAkhyAnanI yejanA karavAmAM AvI che. zarUAtanA sAta divasa vIlabhAI paTela reDa upara Avela AnaMdabhuvananI vyAkhyAnazALAmAM savAratA 8 thI 11 sudhI haMmezAM be vyAkhyAna ApavAmAM Avaze ane AThamA divase tA. 23-8-44 budhavAranA roja kAlabAdevI roDa upara Avela bhAMgavADI thIeTaramAM savAranA 8 thI 11 sudhI vyAkhyAna saMmelana bharavAmAM Avaze. pratyeka divasanAM vyAkhyAne vakhatasara zarU karavAmAM Avaze. aNadhAryA kAraNosara vyAkhyAtA temaja vyAkhyAmAM jarUrI pheraphAra karavAne avakAza raheze. sarve bhAI bahenane vakhatasara hAjara rahevA ane vyAkhyAne cAlatA hoya te daramiyAna purI zAnti ane zista jALavavA prArthanA karavAmAM Ave che. vyAkhyAnakrama nIce mujaba goThavavAmAM AvyuM che. samaya 9 thI 11 sthaLa: AnaMda bhuvana 16-8-44 thI 22-8-44 sudhI. tA. 16 budhavAre paMDita sukhalAlajI paryuSaNa vyAkhyAnamALA pAchaLa rahelI daSTi paMDita darabArIlAlajI praNamya ... 17 gurUvAra zrI jhINAbhAI desAI 'sneharazmi) : mArAM ane anyanAM kAvya - paMDita darabArIlAlajI zabda ane artha tA. 18 zukravAra paData sukhalAlajI dhArmika zikSaNa zrI. manubhAI vaidha dharma ane rASTrIyatA tA. 18 zanIvAra zrI. kanaiyAlAla mA. munazI Arya saMskRtimAM jainane phALo zrI. IndumatIbahena mahetA yuga dhama tA. 20 ravivAra zrI. metIcaMda gI. kApaDIA gaNadharavAda zrI. cImanalAla cakubhAI zAha sekreTIsa tA. 21 somavAra zrI. indumatIbahena mahetA dhArmika jIvana zrI. kRSNalAla varmA ahiMsA ane amAre dhama tA. 22 maMgaLavAra zrI. harabhAI trivedI * mAnasika svAdhya zrI. spAmabahAdurasiMha ThAkura jaina saMta ane hiMdI samayathI lA thI 12 sthaLa: bhAgavADI thIeTara ' tA. 23-8-44 : tA. 23 budhavAra zrI. gaNeza vAsudeva mAvaLaMkara ahiMsAnI prApti ane tenI vyavahArU maryAdAo zro. jhaveracaMda megha NI jene suvarNayuga maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMdha, tA, katA. 20-8-44 ravivAranA rejanI paryuSaNanI vyAkhyAnasabhA AnaMdabhuvanane badale govALIyA TaMka roDa upara Avela zrI mahAvIra jaina - vidyAlayanI vyAkhyAna zALAmAM maLaze. saMdhanA sabhyone vijJapti paNuM ghaNuM vyAkhyAnamALAmAM bhAga levA mATe AvatA saMdhanA sabhyane A varSanuM caDheluM lavAjama sAthe letA AvavA AgrahapUrvaka vinaMti karavAmAM Ave che. keTalAka anivArya saMgane lIdhe sabhyanAM cAlu varSanAM lavAjame bahu ja ochAM vasula thayAM che. A varSa purU thavA AvyuM che. saMdhane kalArka ghaNu kharA sabhyathI ajANyo che. jo cAluM lavAjo vakhatasara vasula na thAya te saMdhanA cAlu vahIvaTamAM meTI khoTa Ave ane tenuM pariNAma saMdhanI anekavidha pravRttione saMkelavAmAM Ave. saMdhanA sabhya pitatAnAM lavAjama paryuSaNa daramiyAna bharI daIne amArI A bAbatanI ciMtA haLavI kare e ja vinaMti. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMdha. prabuddha jainanuM sAMkaDuM kada sarakArI vaTahukame prabuddha jainane hIMgaNuM banAvI dIdhuM che ane pitAnA vizALa vAcaka vaMdane vividha vAMcana sAmagrIthI prabuddha jaina je saMtoSa ApI zakatuM hatuM. te azakaya banAvI dIdhuM che. nyusarInTa . upara prabuddha jaina chApavAnI paravAnagI meLavavAnI tajavIja cAlu che ane evI paravAnagI maLe mULa kada mujaba prabuddha jaina chApavAnuM zakaya bane tema che. A amArI tajavIjanuM haju pariNAma AvyuM nathI paNa thoDA samayamAM amAro prayAsa saphaLa thavA dhAraNA che. prabuddha jainanA vAMcakAne ane grAhakone Aje khamavI paDatI kheTane badalo vartamAna baMdhanathI mukata thaye purA pramANamAM ApavAnI amArI dhAraNA che. tevA e aNama ApavAnI amArI dhAraNA che. tethI Aje amArI asahAya sthitine purA sabhAvathI nibhAvI levA prabuddha jainanA grAhakone amArI namrabhAve prArthanA che. taMtrI, prabuddha jaina zeTha nemacaMda abhecaMdane svargavAsa metInA dharamanA kAMTAnA pramukha ane gADIjInA maMdiranA TrasTI zeTha nemacaMda abhecaMdanA avasAnanI khedapUrvaka neMdha levAmAM Ave che. teo suratanA vatanI hatA. temane svabhAva bhAre mIlanasAra hatuM ane temanA sarva vyavahAramAM uMcA prakAranI sujanatA tarI AvatI hatI. temanA avasAnathI muMbaInA jaina samAjane eka AgevAna supratiSThita gRhasthanI kheTa paDI che. temanA AtmAne parama zAnti maLe ! taMtrI.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 15-8-44 vAsIonI vAte kazuM kAmatIvALA > saJcassa ANAe ubaTThie sehAcI mAraM tarati / / . (6) hiMdanA rAjataMtranI saMpUrNa javAbadArI ane badhI sattA satyanI. AmAM rahenArI buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. brITane hidIne suprata kare tyAra pachIja A pejanA baMdhanakartA --> * gaNAya. - jema rAjadvArI kSetramAM temaja A bAbatamAM gAMdhIjIe AvI - prabuddha jaina pIchehaTha kema karI che. e prazna ahiM ubhe thAya che, kAraNa ke uparanI satyapUtAM badevAcam ''janAmAM sUcavAyelA jIllAo Arthika temaja AtmarakSaNanI bAbatamAM ogasTa 1pa 1944 pitA upara nirbhara banIne TakI zake ema lagabhaga azakya hovAthI te te jIllAvAsIonI matagaNatarInuM pariNAma pAkIstAna ubhuM karavAmAM ja Ave ema mAnI levAne kazuM kAraNa nathI, ema chatAM dezanuM palaTAtuM jatuM rAjakAraNa. paNa prastuta ejanAmAM bahu moTI muslIma bahumatIvALA pradezane - kajInuM meM kALuM hiMdustAnathI chuTA paDavAno hakaka temaja evI zakayatA svIkAravAmAM AvI che e viSe keIthI nA kahI zakAya tema che ja nahi. gAMdhIjI " (gatAMkathI cAlu) taraphathI A rIte pAkIstAnanA muddAne maLatI anumati temanA AgaLa jevI rIte rAjakAraNI samAdhAnano mArga sUcavatA gAMdhIjInAM upara jaNAvelA vicAra sAthe baMdha besatI lAgatI nathI. paNa A prazna nivedanamAM keTalAkane aNadhAryo AMcaketa Ape che tevI ja rIte zrI. saMbaMdhamAM gAMdhIjInA amuka vicArone ekAntapaNe grahaNa karavA te rAjagopAlAcArye gAMdhIjInI sahamatI meLavIne bahAra pADela kAmI gya nathI. jema temaNe pAkIstAnanI kalpanAne sakhta virodha karyo che praznanA samAdhAnane lagatI janAe paNa keTalAyane be ghaDi vicAra tema temaNe ema paNa jaNAvyuM che ke kAma paNa mAne paga grasta banAvI dIdhA che; kAraNuM ke ghaNuM kharUM 1942 ne juna mAsanA ' prAntane tenI icchA virUddha baLajabarIthI AkhA dezanI koI samavAyI harijananA eka aMkamAM gAMdhIjIe spaSTapaNe jaNAvyuM hatuM ke "je pejanAmAM rahevAnI ke dAkhala thavAnI pharaja pADI zakAya ja nahi.' A pAkIstAna e kAyade-Ajhama jhINAne mana dhArmika mAnyatAne eka uparAMta "koI paNa prAdezika ekama (yunITa) ne tyAM vasatI prajAnI siddhAnta hoya te akhaMDa hiMdusthAna mAre mana paNa evI ja eka nizcita ane pragaTa thayelI IcchAnI virUddha thaIne hiMdI samavAyI nizcita ane pragaTa thayelI kAThAnI viruddha ane 0i dhArmika mAnyatAne siddhAnta che." A upathI gAMdhIjI hiMdusthAnanA taMtramAM pharajiyAta joDI rAkhavAnA dhoraNe hiMdanA koI paNa bhAvI baMdhabhAgalA paDavAne saMbhava hoya evI kaI paNuM pejanAne pitAnI anu- raNane A samiti vicAra karaze nahi' AvI matalabane 1942 nA mati Ape e sAmAnya kalpanAnI bahAra hatuM. mArA jIvamAM jIva egasTa mAsanA prAraMbhamAM maLelI koMgresanI kAryavAhaka samitie rAva haze tyAM sudhI hiMdusthAnanA huM bhAgalA nahi thavA dauM' athavA te karyo hato ane te TharAvanuM tyArabAda maLelI akhila hiMda mahAsabhA mArA mRtadeva upara ja hiMdusthAna TukaDA thaI zakaze'-AvI matalabanA samitie samarthana karyuM hatuM. vartamAna yudhe te puravAra karI ApyuM che udyAre paNa gAMdhIjIe avAranavAra uccAryA hatA. A vicAra bhUmikA ke AjanA vakhatamAM pitAnuM astitva ane AjhAdI TakAvI rAkhavAnuM kaMI sAthe rAjAnI yojanAne meLa meLave bahu ja muzkela bane che. A paNa nAnA deza mATe bahuja muzkela ane lagabhaga azakya jevuM banI atizaya carcAspada banelI rAjAjInI yejanA nIce mujaba che. gayuM che. hiMdusthAnanA bhAgalA hiMdusthAnane hAnirUpa ja nivaDe ane hiMdu(1) AjhAda hiMdanA baMdhAraNa saMbaMdhamAM nIce jaNAvelI saratane sthAnanI sahIsalAmatIne haMmezAne mATe jokhamamAM muke. na tethI hiMduone adhIna rahIne muslIma lIga hiMdanI AjhAdInI mAMgaNInuM samarthana lAbha thAya ke na tethI musalamAnone lAbha thAya. eka, akhaMDa ane kare che ane vacagALAnA samaya daramiyAna kAmacalAu sarakAranI racanA avibhAjya hiMdusthAnamAM ja hiMdanI sahIsalAmatI ane zAzvata kalyANanI nAnA kAryamAM rASTrIya mahAsabhAne sahakAra ApavAnuM kabula kare che. cAvI rahelI che. A vAta dIvA jevI spaSTa che. ema chatAM paNa AjanI ApaNI vAstavika paristhiti AvI ekatAne bhAre pratikuLa banI (): hiMdanI pUrva tathA vAyavya bAjue je ji9lAonI beThI che. AjanA ApaNA sattAdhIze dezamAM vyApI rahelA komI muralIma vatI saMpUrNa bahumatI dharAvatI hoya tevA paraspara aDoaDa matabhedane AgaLa dharI dharIne svAdhIna rAjyavahIvaTathI ApaNane - rahelA jIllAnI sarahada nakakI karavA mATe vartamAna vigrahane anta haMmezane mATe aLagAM rAkhavAnI peravI karatA jovAmAM Ave che. ane . AvyA bAda eka tapAsa samiti (kamIzana) nImavuM ane A rIte ApaNumAM komI ekatA nathI e hakIkatane paNa ApaNAthI e ja nakakI karAyelA pradezamAM vasatA rahevAsIonA pukhta matAdhikAra athavA inakAra thaI zake tema che? zrI. mahamadaalI jhINAe ane meslema te evA ja koI bIjA vyavahArU dhoraNe temaNe hiMdusthAnathI chuTA lIge pAkIstAnanuM tuta ubhuM karIne AkhI muslIma janatAne cakaDoLe paDavuM ke nahi e prazna upara mata levAne geThavaNa karavI ane e mata caDAvI che, ane hiMdu-musalamAna vacce khuba vaimanasya ubhuM karyuM che. gaNatarInA pariNAme je e pradezomAM vasatA rahevAsIonI bahumatI dezanA AvA vartamAna sago vacce pAkIstAnanA amuka aMzane hiMdusthAnathI juduM rAjya ubhuM karavAnA pakSamAM pitAne nirNaya Ape - svIkAryA sivAya AjanA kAma prazno nikAla lAve zakya nathI ema te A pramANe ubhA thatA be rAjayamAM koI paNa rAjayamAM vecchA spaSTapaNe gAMdhIjIne bhAsyuM hoya ane tethI ja temaNe rAjAnI mujaba joDAvAne te te rAjyanI sarahada upara AvelA jIllAnA janane Teko Apyo hoya ema lAge che. adhikArane vadhe na Ave e rIte upara jaNAvelA nirNayane amala karavAmAM Ave. - zrI. jhI game tevA meTA paDakAre ane ghaNAo kare te (3) matagaNatarI thayA pahelAM dareka pakSane potapotAnA daSTibindune paNa temane dezanI AjhAdInI kazI paNa paDI che. ema temanA Aja - pracAra karavAnI chUTa rahe. sudhInA citravicitra vartana vyavahAra uparathI jarA paNa dekhatuM nathI. huM ane mAruM pAkIstAna' e ja tenI dhuna che ane tenI pAchaLa * (4) jo alaga thavAnuM nakakI thAya te dezarakSaNa, vyApAra AkhI meslama lIga ane te pAchaLa, musalamAna prajAne bALA vyavahAra temaja anya jarUrI bAbate saMbaMdhamAM paraspara kelakara vibhAga ubhela che. sarakAra paNa duniyA sAme hiMdusthAnanA kemI karavAmAM Ave. jhaverane AgaLa dharatI rahe che. jyAM sudhI hiMdu ane musala(5) vastInI koI paNa phebadalI taddana echika dhoraNe karavAmAM mAne vacce koI paNa prakAranI vyavahArU ekatA sthApita na thAya Ave. tyAM sudhI A zAhIvAdI sarakArane namAvI zakAya ane A * '
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 8-44 bhUma uparathI tene sadAne mATe rUkhasada ApI zakAya evu saMgar3hita baLa ApaNe ubhuM karI zakavAnA nathI. dezanI A vAstavika paristhitinu* saMgneTa bhAna thavAnA pariNAme ja rAjAjInI mejanAne gAMdhIjIe anuti ApI che ane dezanI AjhAdInA amRtane hastagata karavAnA hetuthI ja A dulAdala jhera hasatA moDhe pI javAnuM pasaMda karyu che. A rIte vicArIe te ja gAMdhIjInA pUrvApara virUddha dekhAtA kAmA praznane lagatA vaLaSNune ApaNane keTaleka khulAsA maLI rahe che. zuddha jaina rAjA"nI A yejanA zI rIte udbhava thavA pAmI te viSe dheDA samaya pahelAM rAjA mahezvara dayALa tarathI bahAra paDelu nivedana eka navA ja prakAza pADe che. te nivedana mujaba 1942 nA egasTa mAsamAM keMgresanA AgevAne jelamAM purAyA bAda rAjA mahezvara dayALe hiMdu mahAsabhAvatI zrI. jhINA sAthe saparka sAdhyA hatA ane pAkIstAnanI temanI mAMgaNIne vadhAre spaSTa karavA vinaMti karI hatI, jenA pariNAme zrI. jhINAe pete pAkIstAnanA mukhya muddAo lakhI ApyA hatA. tyAra bAda teja varSanA DIsembara mAsamAM sara tejabahAdura saprune tyAM zrI. rAjagApAlAcAya ne maLavAnuM banatA rAjA mahezvara vyAle upara jaNAvela cAnAnI nakala rAjAjIne ApI hatI. tyAra bAda phebruArI mAsamAM gAMdhIjInA upavAsa AvyA te daramiyAna rAjage pAlAcAyaeN zrI, jhINAe lakhI ApelI ceAjanA gAMdhIjIne batAvI ane gAMdhIjIe te yojanAne anumati ApI hatI, tyAre khAda mA mAsamAM A bAbatamAM karIthI jhINAne puchavAmAM AvatAM e yojanA pAtAne mannura nathI ema temaNe jaNAvyu hatuM. A rIte rAjAjInI Aje pragaTa thayelI yeAjanA kharI rIte mULamAM jhINAe pote ja lakhI ApelI ane pAchaLathI poteja nA manjura karelI yojanA che ema rAjA mahezvara dhyALanA nivedana uparathI mAluma paDe che. A nivedana ghaNA kharA vata mAnapatrAmAM pragaTa thayuM che ane zrI. jhINuAM taraphathI tene kaze paNa inakAra Aja sudhImAM karavAmAM AvyA nathI. tethI te nivedanamAM raju karavAmAM AvelI hakIkatAnA prAmANya viSe kazI zaMkA karavAnuM kAraNa rahetu nathI. have uparanI hakIkatAnA AdhAre vicAra karatAM prazna e thAya che ke jhINAe peAte ja lakhI ApelI mAMgaNIe cha eka mahinA bAda teja kema nAmbura karI haze ? akhI melA abhI phAka' ema kema banyu' haze ? gAMdhIjIe potAnI ATalI mAMgaNI majura karI che ema mAluma paDayA bAda 'ATaluM te ApA khIssAmAM AvI gayuM-ve eTalAthI sa'teASa pakaDIne besI rahe e khIjA- ApaNune meM paheALuM karatAM kANu aTakAve tema che ?' AvI je temanI haMmezanI rAjanIti ane kAya paddhati che teanusAra ja peAtAnu mAM pheravavAnu` ane AjasudhInI aNunama sthitine vaLagI rahevAnu zrI jhINAne vadhAre lAbhadAyI lAgyuM heAya ema banavA joga chaeN. zrI jhINA ApaNA dezanA tA 'juharara' ja chene ? uparanA praznanA A rIte khulAsA thai zake tema che. zrI rAjagopAlAcA ( gAMdhIjIe sa'mata karelI yojanAnA A sAra ane pratidvAsa che. rAInA pADe rAte gayA Ama gAMdhIe eka bALue peAtAnI rAjakIya mAMgaNIo kAvI karIne sarakAra pratye kevI rIte hAtha laMbAvyA ane bIjI bAjue rAjagopAlAcAyanI cejanAne TakI ApIne zrI. grIr3A pratye kevI rIte hAya lakhAvyuM te ApaNe vicArI gayuM. have A banne pakSAe gAdhIjIne uttara rUpe zuM parakhAvyuM che te joie. gAMdhInI rAjakAraNI yeAjanA upara brITIza pArlAmenTamAM khuba carcAmA ane lAMbAM bhASaNe thai gayAM; keTalAke TIkAe karI, keTalAke sahAnubhUtine varasAda varasAvyo. krIpsanI yAjanA te emanI ema haju chavatI ke ema paNa jAhera karavAmAM AvyuM. pazu ardhI carcAne sameTamAM chevaTe hiMdI vajhIre cukAdo ApI dIdho ke gAMdhIjInI darakhAstamAM evI zI bhUmikA jovAmAM AvatI nathI ke je upara lorDa vevala ke oNMgresanA jelavAsI netAeemane carcA karavAnI rajA ApavAmAM AvatAM kazuM paNa lAbhadAyI pariNAma AvavAnI AzA rAkhI zakAya.'' Ama hAla turata sarakAre teA ApaNane chevaTanu pANIcuM pakaDAvI dIdhu che. bIjI bAjue gayA julAi mAsanI 30 mI tArIkhe maLelI ela inDIA seslema lIganI beThakamAM nAmadAra jhINuAe pramukha sthAnethI bhASaNa karatAM gAMdhIjIe pAkIstAnanA muddo svIkAryuM che. e hakIkata pakaDI lIdhI che ane ema chatAM paNa gAMdhIjInI ane rAjageApAlAcAya nI sayukata cenA saMbaMdhamAM jaNAvI dIdhuM che ke "pAkIstAnanA nAme mI. gAMdhI je Ape che te kevaLa phAAM ane phAtAM che; te sAcu pAkIstAna nathI, paNa tenu' bhAMgyu tuTayu, jarIpurANu ane udhai lAgelu mAkhuM che ane AvA banAvaTI pAkIstAnane sAcA pAkIstAna tarIke vaTAvavA mI. gAMdhI prayatna karI rahyA che." Ama A bAjuethI paNa ApaNane kavaLa nirAzA ja prApta thai che. gAMdhIjIe zrI. jhINAne maLavAnI mAMgaNI karI che ane zrI. jhINA egasTanI adhavacamAM muMbai padhAre tyAre potAnA nivAsa sthAna upara gAMdhIjIne pote maLI zakaze ema te nAmadAre gAMdhIjIne jaNAvavA kRpA karI che ane jyAre Ama anne maLavAnA che te tyAM sudhI koie kAinI virUddha avaLe pracAra na karavA. evI jhINA sAme pazrcAro pAse mAMgaNI karI che. Ane gADha nirAzAmAM eka AzAtantu ubhA thayeA che. ema mAnavA dila meDi lalacAya che, paNa je tumAkhI, te chaThThA ane dhaDathI bhareluM bhASaNa jhINA sAhebe pramukhasthAnethI karyu che ane je rIte potAnA vyAkhyAnamAM rAjage pAlAcAryanI ane gAMdhIjInI ThekaDI ane apamAna karyAM che te jotAM gAMdhIjInuM zrI. jhINA sAthe thanArU mIlana gAMdhInA dilamAM vadhAre zalyA bhAMkanArU' na bane te sArU evI AzakA paN anekanAM dilane ciMtAgrasta banAvI rahI che. kAraNa ke kalikALa--kAyade-Ajhama zu kare ane zuM na kare e Aje kANu kahI zake tema che? A rIte dezanI AjanI paristhiti dhanagherI aneka nirAzAethI AkuLavyAkuLa banI gai che. hiMdanA bhAgyavidhAtA haju hiMdanI prajAne krANu jANe keTalIye kaseTImAMthI pasAra karavA dhAre che? Aje te jyAM satya che ane dhama che tyAM ja Akhare vijaya che e AzA ane zraddhA vaDe ja ApaNe ApaNuM nAva hakAvuM rahyuM. paramAnaMda ziSTaH uparanA lekhamAM jaNAvyA mujakharAja mahezvara cAlane janAba jhINAe kAmI samAdhAnane aMge je saratA 1942 nA ogasTa mAsanA aMta sAgamAM lakhI ApelI te nIce mujaba che. 1. muslIma bahumatIvALI vAyabya ane izAna hiMdanA vistAranI hada nakkI karavA mATe yuddha pachI eka kamIzana nImavu, (hiMdu mahAsAMnI khAsa samitinA pramukha Do. zyAmaprasAda mukarajI 1942 nA sapTe'ara mahInAmAM tyAre janAba jhIphAne maLyA hatA tyAre janAba jhINAe jAte kahelu ke bahumatI eTale mAtra 51 TakA ja nahi paNa bahumatI eTale te 55 TakAthI vadhu hAvI oie.) 2. A e vistArAmAM sArvatrika matagaNatarI karaze. ane je vAtinI ahumatI alaga sArvabhAma rAjyanI tarapheNamAM mata Ape tA evu alaga rAjya sthApavAmAM Avaze, 3. jo AvA bhAgalA paDe to muslImo hiMdusthAnamAMnI muslIma laghumatI mATe salAmatIonI mAMgaNI nahi kare. e dehadA (pAkIstAna ane hiMdussAna) pAtapAtAnA rAjamAmAMnI dhArmika laghumatIonI salAmatI mATe pArasparika vyavasthA ' karI zakaze. 4, vAcanya ane izAna hi vacce AvavA javA mATenA koi paTTI pradeza [dArIDora] nahiM hoya, paraMtu A bane vatA| e ja sArvabhauma rAjyapa banI raheze. 5 dezI rAjye saMbadhamAM koi vicAraNA nahiM calAvAya. 6. svecchAnA dheAraNe vasatInI pherabadalI mAM megya sagavaDo ApavA mATe eka sarakArI taMtranI sTegavAi karAze.
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jena tA. 15-8-44 * 14 kANuM : keTalAka samAcAra ane nedha rIte calAvavAmAM AvatI hoya evI pravRttione ahiMsAnA pradezamAM kaze paNa avakAza heIna ja zake. bhAMgapheDa ane mIlkatanA nAzano jemAM zrI dhIrajalAla turakhIyAne paricaya samAveza thAya che evI-bhAMgapheDa zabdathI sucita thatI-sarva pravRttio zrI dhIrajalAla turakhIyA sthAnakavAsI jaina samAjanA eka bahu kevaLa hiMsA ja che. jo ke AvI pravRttioe lokakalpanA khuba utejanA jANItA sevaka ane kAryakartA che. temanI Aja sudhInI anekavidha ApI che ema darzAvI zakAya tema hoya to paNa AvI pravRttioe sevAo lakSyamAM laine temanA prazaMsako taraphathI rUA. 20000 nI AkhI hIlacAlane saravALe ghaNuM nukasAna pahoMcADayuM che e viSe mane thelI arpaNa karavAnI cejanA karavAmAM aAvI che. A bhAI dhIrajalAla jarApaNa zaMkA nathI. turakhIyA koNa? "mane te racanAtmaka kAryakramane ja kevaLa Agraha che. A kArya zrI. dhIrajalAla turakhIo eka kALe muMbaImAM vasatA hatA kramanI vigata ahiM huM pharIthI gaNAvI jAuM. ane jana jAgRti' nAmanA patranuM saMpAdana karatA hatA ane zrI. ratnacintAmaNi maMDaLane pitAnI sevAno lAbha ApatA hatA. AtmAthI (1) komI ekatA (2) aspRzyatA nivAraNa (3) maghaniSedha munizrI mehanarUSinI preraNAthI temaNe AjathI 25 varSa pahelAM muMbaInA (4) khAdI (5) anya grAmodyoga (6) grAmaAregya (7) nUtana athavA ati vyavasAyI jIvanane tyAga karyo ane zarUAtamAM jaina TreInIMga te pAyAnI keLavaNI (8) pRDha zikSaNa (9) strI jAtine uddhAra (10) kolejane temaNe pAMca varSa sudhI potAnI sevAno lAbha Ape. tyAra kahevAtA AdivAsIonI sevA (11) Arogya ane svacchatAnuM zikSaNa bAda saM. 1884 mAM khyAvaranA jana gurUkuLanuM sukAna temane seMpavAmAM (12) rASTrabhASA pracAra (13) mAtRbhASA prema (14) Arthika-samAnatAAvyuM, je Aja sudhI teo purI kuzaLatApUrvaka saMbhALI rahyA che. sAdhaka pravRtti. A uparAMta sthAnakavAsI jaina konpharansanA Aja sudhInAM aneka A kAryakramamAM mane je zraddhA che te zraddhA kamanasIbe kAryakartAoe adhivezana pAra pADavAmAM temaNe bahu ja mahatvane kALo Ape che. pAtAmAM keLavI nathI. A kAyaeNkramanI agatya upara huM' eTale bhAra ajameramAM bharavAmAM Avela bRhatsAdhu saMmelana bharavA pAchaLa temaNe mUkuM teTalo ocho che. ane jo AkhuM hiMdusthAna A kAryakrama pAchaLa ghaNe parizrama uThAvyo hato. bIjI aneka sArvajanika temaja keLavaNI purA dilathI lAgI jAya to ApaNuM dhyeyane ApaNe bahu ja TUMkI viSayaka pravRttio sAthe paNa teo gADhapaNe saMkaLAyelA che. mudatamAM pahoMcI vaLIe." vyApAranAM aneka pralebhanothI dUra rahIne Ama 25 varSa jaina samAjane gauravaprada udAratAne vahI rahelA pravAha sudhI teo jaina samAjane anekavidha amUlya sevAo ApI jana sthAnakavAsI samAjanA AgevAnoe upaDelA prayAsanA * rahyA che ane AvuM temanuM sevAparAyaNuM jIvana ekasarakhuM cAlu pariNAme ubhI karavAmAM Avela jaina ejyukezana sesAyaTIne pitAnI rAkhavAne temane manetha che. Aje temaNe 50 varSa purA karIne keLavaNI pracAra viSayaka pravRttio calAvavA mATe sara cunIlAla bhAIcaMda vanapraveza karyo che. A temanA vanapravezane lakSyamAM laIne temanA pratye mahetAe traNa lAkha rUpIAnI rakamanuM dAna karyuM che, jenA pariNAme AdarabhAva dharAvatA keTalAka bhAIoe temane rU. 20.00] nI thelI zvetAMbara mUrtipUjaka samAja mATe evuM mahAvIra jaina vidyAlaya cAle ekaThI karIne arpaNa karavAnI eka pejanA hAtha dharI che ane temAM che tevI sthAnakavAsI samAja mATe eka bhavya saMsthA temaja ucca rU. 1000bharAI cukyA che. zrI. dhIrajalAla turakhIyA pratye sabhAva zikSaNa ApatI jaina hAIskUla ubhI karavAmAM Avaze. AvI bhavya ane Adarabuddhi dharAvatAM bhAI bahenone uparanI thelImAM pitAne yathA sakhAvata karavA mATe sara cunIlAla bhAyacaMda mahetAne jaina samAjanA zakti phALe mokalI ApavA vinaMti karavAmAM Ave che. hArdika dhanyavAda ghaTe che. ' ' vrajalAla dharamacaMda meghANI : taLAjA khAte ubhuM karavAmAM Avela jaina vidyArthI gRva mATe bhAMgaphoDa ane ahiMsA muMbaI ane amadAvAda khAte maLIne kula rUA. 121000 nI rakama 1942 nA ogasTa mAsamAM karavAmAM AvelI dezanetAonI ekaThI karavAmAM AvI che jemAMnI mukhya rakamanI yAdI nIce mujaba che. dharapakaDa bAda AkhA dezamAM je bhAMgapheDa (Sabotag ) nA chuTAchavAyA 25000 zeTha mehanalAla tArAcaMda banAva banavA pAmyA hatA te saMbaMdhamAM gAMdhIjI jaNAve che ke - 10000 ,, bhogIlAla maganalAla . "chupI rIte calAvavAmAM AvatI pravRttione huM saMmata karuM chuM ke 5000 ,, jAdavajI narasI ' nahi te prazna mane maLavA AvanArAo sAthe sauthI vadhAre carcAvAnuM banyuM che. 5000 , dulabhadAsa jhaveracaMda , AnI aMdara bhAMgaphoDa, gerakAyadesara pragaTa karavAmAM AvatI patrikAo 5000 eka gRhastha vagere bAbatene saMmAveza thAya che. mane ema sucavavAmAM AvyuM che ke keTalAka kAryakartAoe chupA rahIne kAma karyuM na hota te kazuM paNa A uparAMta keTalAka gRhasthoe babbe hajAranI rakamo ApI che, thaI zakayuM na hota. keTalAke ema dAvo karyo che ke mANasane jAnanI taLAjA jevA eka nAnA sthaLanA vidyArthIgRhane AvaDe moTo Teko maLe sahIsalAmatIne vAMdho na Ave te rIte je tAra TapAla ke relvene te te sthaLanuM ja jANe ke bhAgya khulyuM che ema karI zakAya. ATaluM vyavahAra kheravavA mATe jarUrI lAge te mAlamIkatane nAza ahiMsaka ja meTuM phaMDa ekaThuM thayuM te bhAvanagaranI mahAlakSmI mIlavALA zrI. bhagIlekha joIe. AjhAdInI prApti arthe AvI pravRttio calAvatAM - lAla maganalAla tathA zrI. khAMtIlAla amaracaMda verAnA stutya prayAsanuM ane tethI paNa AgaLa jatAM jarA paNa pAchuM vALIne na joyuM hoya pA pA vALa na tha ya zubha pariNAma che. A mATe temane aneka abhinandana ApavAmAM Ave che. evAM bhinna bhinna rASTranAM, aneka dRSTAMto mArI sAme TAMkavAmAM AvyAM mohana pIrAsaMvALA zrI. mohanalAla tArAcaMda jemaNe upara che. mAro temane e uttara che ke khyAlapUrvaka satya ane ahiMsaka jarNavyA mujaba taLAjAnA jaina vidyAMthI gRhane rU. 25000nuM dAna sAdhana vaDe AjhAdI prApta karavAno prayoga karyo hoya evo bIjo ApyuM che temaNe beMgaloranI jana pAThazALAne rU. 10000 nI rakama koI paNa deza haju sudhI mArA jANavAmAM AvyuM nathI. e dheraNe bheTa ApI che. zrI mohanalAlabhAIne AvI AdaraNIya udAratA mATe vicAratAM huM bedhaDaka kahuM chuM ke je ke svarUpathI nirdoSa ema chatAM paNa chupI kharekhara khuba dhanyavAda ghaTe che - paramAnaMda zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maeNNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, mubaI. mudraNasthAna : sayakAnta pri. presa, 456, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA karI . prabuddha jaina zrI muMbaI jaina yuvakasaMghanuM pAkSika | mukhapatra Regd. No. B. 4266. lavAjama rUpiyA 3 maNilAla mekamacaMda zAha varSa 6 1 muMbaI: 1 sapaTembara 1944 zukravAra [aMka 9 saMgha samAcAra paryuSaNa vyAkhyAnamALA bahenoe hAjarI ApI hatI. dezI nATaka samAjanA mAlIkee bhAMgaA varSanI payuMSa vyAkhyAnamALA saphaLatApUrvaka pAra paDI gaI. vADI thIeTara kazuM paNa bhADuM lIdhA sIvAya vAparavA ApyuM te mATe gayA aMkamAM A vyAkhyAnamALAne je kAryakrama pragaTa karavAmAM AvyuM temane temaja bahAragAmathI A kArya mATe ja khAsa AvelA temaja hato temAM muMbaI amadAvAda vacce relave vyavahAra tuTI javAnA muMbaImAM vasatA bhinna bhinna vyAkhyAtAoe judA judA viSaye upara kAraNe zrI harabhAI trivedI, zrI gaNeza vAsudeva mAvaLaMkara ane zrI je vidattApUrNa tema vicArapreraka vyAkhyAne ApIne A vakhatanI jhaveracaMda meghANI ema traNa vyAkhyAtAo muMbaI AvI na zakyA ane payuSaNa vyAkhyAna mALAne saphaLa temaja sArthaka banAvI te mATe temanuM sthAna anya vaktAone ApavuM paDayuM. vaLI tA. 22 mI te sarva vyAkhyAtAone zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI antaHkaraNapUrvaka AbhAra mAnavAmAM Ave che. maMgaLavAranA roja baporanA mahAsatIjI zrI. ujajavaLa kumArIjInuM eka A uparAMta prastuta vyAkhyAnamALAnA kharcane pahoMcI vaLavA vizeSa vyAkhyAna ye javAmAM AveluM. A rIte paryuSaNa vyAkhyAnamALA mATe nIcenA gRhasthoe muMbaI jaina yuvaka saMdhane nIce mujaba Arthika daramiyAna nIce mujaba kula 17 vyAkhyAne apAyAM. madada ApI hatI. paMDita sukhalAlajI paryuSaNa vyAkhyAnamALA pAchaLa rahelI daSTi 100 zrI hemacaMda mehanalAla jhaverI che. caMdulAla paMDita darabArIlAlajI praNamya 10) , zAntilAla sI. zAha zrI. jhINAbhAI desAI (sneha razmi) bhArAM ane anyanAM kAvya 5) , vI. esa. bradhasa paMDita darabArIlAlajI ' zabda ane artha pa , cImanalAla pI. zAha paMDita sukhalAlajI dhArmika zikSaNa zrI manubhAi vaidya 25] , esa. pI. mahetA dharma ane rASTrIyatA 25 , gIradharalAla jhaverI zrI. kanaiyAlAla mA. munazI Arya saMskRtimAM jene phALe zrI. IndumatI mahetA - yugadharma 350]. zrI. metIcaMda gI. kApaDIA * gaNadharavAda A rIte saMdhanI A viziSTa pravRttine madadarUpa thavA mATe te zrI. cImanalAla cakubhAI zAha sekreTIsa te gRhasthono paNa ahiM sAdara upakAra mAnavAmAM Ave che. zrI. IndumatI mahetA ' dhArmika jIvana paratuta vyAkhyAnamALA pravRtti paratve paMDita sukhalAlajI pratye zrI. kRSNalAla varmA ' ahiMsAdharma ane ApaNuM jIvana saMdha sauthI vadhAre rUNa dharAve che. A pravRttinI zarUAtathI che. tArAparavALA ' maharSi jarathusta ane temane dharma Aja sudhI pote jyAM hoya tyAMthI vyAkhyAnamALA prasaMge zrI. zyAmabahAdurasiMha ThAkura jaina saMta ane hiMdI eka ke be varSa bAda karatAM dara varSe muMbaI AvI pahamahAsatI ujajavaLakumArI sarvadharmasamabhAva cavAnuM teo kadi cukyA nathI eTaluM ja nahi paNa adhyakSasthAna zrI. cImanalAla cakubhAI zAha bhagavAna mahAvIra svIkArIne tema ja aneka mahatvanA viSaye upara cintanapreraka paMDita darabArIlAlajI satyanI upAsanA vyAkhyAna ApIne A pravRttine saphaLa karavAmAM temaja lokapriya muMbaI jaina yuvaka saMghanI vyAkhyAnamALAmAM koI jaina sAdhuM ke banAvavAmAM temaNe ghaNo moTo phALo Apyo che. A varSe paNa teo sAdhvI vyAkhyAtA tarIke bhAga le e A vakhate pahelIvAra ja banyuM. A kArya mATe ja amadAvAdathI khAsa ahiM AvyA hatA ane adhyakSa amArA nimaMtraNane mAna ApI mahAsatIjI zrI. ujjavaLakumArIe sthAnanI javAbadArI temaNe svIkArI hatI ane te uparAMta be vyAkhyAna 'sarvadharma samabhAva' upara vyAkhyAna ApavA svIkAryuM ane ApyAM hatAM. saMdha pratye temane pakSapAta te che ja, paNa vyAkhyAnamALAnI te vyAkhyAna kAMdAvADImAM AvelA sthAnakavAsI upAzrayamAM goThavAyuM pravRttine te temaNe pitAnI ja gaNIne apanAvI che. temanI A sevA hatuM. A vyAkhyAna prasaMge zrotAsamuha ghaNI moTI saMkhyAmAM upasthita mATe saMdha prajJAcakSu paMDitajIne jeTalo upakAra mAne teTale ocho che. thayuM hatuM ane upAzrayanI vizALa vyAkhyAnazALA bhAIo ane vIMchIA saMdhabahiSkAra prakaraNa bahenethI khIcakhIca bharAI gaI hatI. ma. ujjavaLa kumArIjInuM vyAkhyAna keTalAka samaya pahelAM kAThiyAvADamAM AvelA vIMchIA mukAmethI racaka, vicArapreraka temaja apUrva vizALatAthI bhareluM hatuM. A vakha- 58 sthAnakavAsI bhAIonI sahIthI saMdhanA maMtrI upara eka patra tanI vyAkhyAnamALAmAM zrI. kanaiyAlAla munazI ane De. tArAporavALA AvyuM hatuM. A patramAM vIMchIAnA sthAnakavAsI saMdhamAM zrI. kAnajI jevI viziSTa vyakitaoe pahelI ja vakhata bhAga lIdhe hate. paMDita muninA aMge paDelI phATaphuTa ane kAnajI muni pratye Adara dharAvatA darabArIlAlajInAM kula 3 vyAkhyAna thayAM, paMDita sukhalAlajIe, keTalAka bhAIono ADakatarI rIte karavAmAM AvelA saMdhabahiSkAra saMbadhe zrI. IndumatI bahena mahetAe tathA zrI. cImanalAla cakubhAI zAhe 2 keTalIka vigate jaNAvavAmAM AvI hatI. A bAbata tA. 28-8-44 vyAkhyAna ApyAM. paryuSaNa daramiyAna ravivAranI vyAkhyAna sabhA nA roja maLelI saMdhanI kAryavAhaka samitimAM raju karavAmAM AvI mahAvIra jaina vidyAlayanI vyAkhyAna zALAmAM bharavAmAM AvI hatI. hatI ane tene lagatI carcAmAM baTAda mukAme paNa ubhI thayelI AvI tA. 22 mI maMgaLavAranI sabhAmAM be be TokIjhanA padhakAra ane jANItA ghaTanAne ulekha karavAmAM AvyuM hatuM. A prazna saMbaMdhe lAMbI carcAnA hiMdI kavi zrI. nIlakaMTha tIvArIe pitAnAM racelAM keTalAMka kAvya gAI pariNAma nIce mujabane TharAva sarvAnumate pasAra karavAmAM Avyo hatela saMbhaLAvyAM hatAM ane temanA madhura kaMThe ane artha manahara padha- "vIMchIo mukAmethI zrI premacaMda lamIcaMda taraphathI Ave. racanAe sabhAjanene mugdha karyA hatA. chellA divasanI sabhA bhAMgavADI 58 sthAnakavAsI gRhasthanI sahIvALAM patranI zrI. muMbaI jaina yuvaka thIeTaramAM bharavAmAM AvI hatI ane temAM lagabhaga 1500 bhAI (anusaMdhAna pRSTha 53 juo)
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ para saMcassa ANAe ubalie mehAnI mAraM tarati / satyanI aNumAM rahenArA buddhimAna mAnavI mRtyune tarI jAya che. sapTembara 1 prabuddha * na satyapUta vadedvAcam 1944 prabuddha jaina jIvanajgyAti tapa ogasTa mAsanI tArIkha 25 mAnI savAre muMbai khAte eka bhAinA jjanane lAMbI tapasyAne pariNAme aMta Avye che. A vastunI noMdha letAM ApaNuM mana anekavidha lAgaNI methI gherAya che. e maganalAla jIvaNajI nAmanA bhAi bAraDeAlInA vatanI hatA ane muMbaimAM dalAlIne dhaMdho karatA hatA. temaNe payuSa daramyAna 45 jeTalA lAMbA upavAsa karyAM hatA. pAraNA pachI khIje divase gADIchanA upAzrayamAM ja temanu* du:khada avasAMna thayuM. upavAsa daramyAna ane pArA pachI paNa temane bhAva ujjavala rahyo haze, pariNAmanI dhArA nimaLa rahI haze ema mAnIne ApaNe sau evI ja dhAraNA rAkhIe ke tema sadgata AtmA cirazAnti anubhave, ema te jaina paraM parAmAM jyAre dekhA tyAre ane jyAM jyAM jovA cyo tyAM tyAM koine ke eka athavA bIjA prakAranu tapa karanArA maLI ja Avaze. paNa tyAre vArSika dha prANa payuSaNa parva Ave che tyAre te AkhA jainasamAjatI nADImAM anerI tapabhAvanAnA dhabakArA pUra jozathI zarU thAya che. jema kAinI bhIDa. joi kharA zUravIranI nADI zauryathI dhabakI uThe che, tema jaina samAjamAM nAnA ke meTA, strI ke purUSa badhAnuM mAnasa kAMine kAMi tapa karavA prerAya che. te vakhate vAtAvaraNa ja evuM sarjAya che ke tapanA pracalIta prakAromAMthI potAnI jAtane mukta rAkhavI e kuTuMba ane samAjamAM uparha MsanIya kasoTI banI rahe che. mAtra jaina paraMparAmAM ja tapanI bhAvanA vate che ema nathI. islAmamAM rAjA ane khInna tapAtu vidhAna che. zu khrIstanuM anu karaNa karI cAlIsa upavAsa karavAnI prathA khrIstImAM jANItI che. hindu dharmanI badhI zAkhAomAM tapa upara bhAra apAyo che. baudhdha tapapakSapAtI nathI ema kahevAya che, paNa kharI rIte teeA sudhdhAM tapanuM mahattva svIkAre che. Ama chatAM paNa ekadare tapanI bAbatamAM jaina para parAnI tele Ave evI bIjI eke dharmAM paraparA hAya te te huM nathI jAto. jaina para'parAe vividha tapanA vidhi svIkAryAM. dra tenA upara AdhyAtmika dRSTie bahu bhAra ApyA che. tenuM caritrapradhAna dharmAM sAhitya mukhyapaNe tapanI ja puSTi kare che ane hajAre varSa thayAM jaina paraMparAne jIvanapravAha paNa e ja vaMzAmAM vahete Avyo che. tethI jaina paraMparAnI ke pazu vyaktine tapatA nAda lagADave eTale sahelA che ke jeTalA yuddhajIvI pazcimanA rASTromAM koine pazu zastrasajja thai raNAMgaNamAM preravA. jyAM tapanI prathA a!TalI badhI prAcIna hAya, jyAM dhAmi`ka anuSTAna taddana drava meza banatI ghaTanA hoya, tyAM ja e prathAnI samAleAcanA karavI te vadhAre samata che, jethI te prayAnA sArA aze ane mULa dhyeya lokonA dhyAna upara Ave. bahu lAMbA vakhata sudhI upavAso karavA, sakhata TADha ane tApamAM nagna rahevu, paoNMcAgni tapa karavuM vagere aneka prakAranA kAyakalezeAnI jyAre bhAre pratiSThA hatI ane temAM temanA atI itizrI samajAtI, tyAre bhagavAna mAre tathA temanA jevA khIjA vicArakoe potAnA AcaraNa dvArA levAne ema ThasAvavAnA prayatna karyAM ke bhAtra kAyakleza e game tevA ucca hoya chatAM je tenI pAchaLa kerAi udAtta hetu na heAya te te kharU. tapa kahevAya nahi. gItAnI bhASAmAM kahIe te e tAmasa tapa che. evuM tapa karanAra tA. 1-9-44 ane pratiSThA pAmanAra pahelAM paNa hatA ane Aje paNa che, paraMtu temane mahAvIre tApasa kahyA che. tApasa ane tapasvI e e zabdonA sAmAnya anya eka ja che, je ugra tapa kare te ja tApasa ane tapasvI, paNa mahAvIre tapanA ane vizeSa vistArIne ema kahyu ke jee koi sadahetuthI kAyakaleza kare te tapasvI eTale ke sutapa AcaranAra ane je mAtra dekhAdekhIthI ke bIjA kASTa hetuthI kAyakaleza sahe te nApasa. A vastu bhagavAne petAnA jIvanathI sAmIta paN karI hatI, tethI ja teo tapasvI tarIke prasiddha che. temane kAi tApasa kahe te ApaNe 'jane temAM apamAna mAnIe chIe ane ApaNe jatA. mAtra kAyakleza sanArane tApasa kahI tapasvInuM sthAna uMcu AMkIe chIe, vastusthiti ane ApaNI samajaNa AvI che tema chatAM samAjanA pravAha kai rIte vahI rahyo che te ApaNAthI ajJAta nathI. samajadAra gaNAtA tyAgI ane gRhastha dhuraMdharA A vastusthiti jANatAM chatAM temAM kazI jAtanu parivartana sUcatranAM Dare che, temane ema thAya che ke khe sadahetu sAcavavA upara bhAra ApavA jatAM sthuLa tapanI je prathA cAle che te pazu DhIlI paDI jaze ane ucca hetu te sadhAze ja nahiM. tethI tee mahAvIranA tapane AtmA ze! che e jANavA chatAM kSetrA AtmAthI vihIna tapa viSe kazu kahevA ke sAMbhaLavA icchatA nathI ane manane manAvI le che ke i te bhale dehadamana ja thatuM, paNa tethI lAbha te che ja. AvI satra sAmAnya rIte badhA ga che. je vastune AcaravAmAM nAkha pazuM dekhAtuM te ja vastune AcarI tapavIpaNAnA meTA khyAlathI saOSa mAnIe chIe ane tenI ja puSTiprabhAvanAmAM badhI zAMta vAparIne chevaTe koi ucca zakita ke ucca dhyeya sAdhavAne badale ApaNa vadhAre azakata ane nirmAlya thatA jaIe chIe. emanA zuM dhyAnamAM levA jevI nathI ? tapane udAtta hetu e ja abhyatA tapa che. jyAre janA a udAtta hetu bhUlI mAtra bAhya tapamAM taNAyA tyAre auDho ane bhI samakAlIna janatA jaitemanA tapane parihAsa karavA lAgyA. te prasaMge vicAraka jaina vidvAnoe tapa viSenuM jaina dRSTibindu spaSTa karyuM che. AcAya samatabhadraM kahyuM ke khuzIthI atyaMta duHsava evuM paNa bALa tapa Acare, paN sarata e che ke tenA dvArA sadguNAnI puSTi thavI ja joe. samataLa, kaMThAra upavAsAdi khAdya tapatA nA te na pADI, paNa eka mAtra abhyaMtara tapanI puSTimAM ja mA kapaNuM che ema 832 kahyuM che. khIjA eka vicAraka jaina vidvAne ema paN kahyuM ke yathA kRta tapa karavuM. Ama kahIne temaNe jee zakti azaktine vicAra karyAM sivAya praniSTAnA pravAhamAM taNAi jAtane ghasI nAkhatA hatA temane vAryAM che, trIjA eka tarka Tu vicArake bIjI rIte A satya pragaTa karyuM. teNe kahyuM ke jo rAgaDhaSa ghaTADI na zakAya te tapanA aya zA ? ane bIjI rIte paN e ghaTADI zakAya te mAtra kAryakaleza upara ja ATalo badho bhAra zAne ? A vicAraNA eTaluM samajavA mATe basa chaeN ke tapanI sAkatA doSa, khAmI ane truTio dUra karI tenuM khAlI sthaHna sadguNethI bharI mUkavAmAM ja che. ArAgya ane sahanazIlatAno hetu e pratiSTA, dhanalAbha ke vAhavAhanA hetu kAM Ucca che, paNa temAMya sukSma viveka ane jAgrutinI AvazyaktA rahe che. jyAre AtmAnI malInatA ke pramAda jevA dekha ghaTADavA hetuthI tapa karavuM hoya tyAre te tethI vadhAre vivekanI AvazyakatA rahe che ane debekanA ghaTADA sAthe sadguNenA bIja AtmAmAM pekhavA haiya tyAre ne tethI paNa vadhAre viveka ane jAgRtinI jarUra rahe che. kharI rIte tapa e eka prakArane vega ja che. pataMjalie te tene kiyega kahyo che. te satata sAvadhAna ane vivekanI apekSA rAkhe che. A dRSTie ApaNe vicAra karIe te spaSTa jaNAze ke nahI aTavI badhI pratikA chatAM ApaNAmAM kA" kharA tapasvI bhAgyeja ze tapanA uddAta hatuomAM svAdhyAya ane dhyAnanu bRhattva vadhAre che. pazu jyAre ApaNe upavAmA tapa AcarIe chIe tyAre AhAra
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-9-44 prabuddha jaina 53 nihAranI upAdhi na hovA chatAM ApaNe svAdhyAya ke dhyAna zuddhAM bhAgye ja AcarIe chIe. jeTaluM vadhAre tapa, teTaluM ja svAdhyAya ane dhyAnanuM vadhAre baLa hovuM joIe. paNa AkhA samAjanI sAmAnya sthiti ApaNane ulaTa ja pUrAvo Apaze. je vadhAre tapasvI te vadhAre ajJAna ke zuSka kriyAkAMDI athavA te sUkSma vicAra karavAmAM ane udAratA ke kSamAmAM vadhAre asamartha. dhyAna ane gamArgane jaina paraMparAe mAtra nAmathI sAcavyAM che. Ama banyuM che tenuM kAraNa e che ke ApaNe mAtra upavAsa, AyaMbila Adi bAhya tapamAM ja ItizrI mAnI laie chIe, ane tenAthI zo hetu sAdhavAno che temaja e hetu na sadhAya te ApaNuM 5 nirarthaka che e vAta bhUlI jaIe chIe. jyAre keDa upavAsa kare tyAre te khAvAnI vRtti upara aMkuza muke eTaluM ja basa nathI, paNa bhUkhanuM kharuM du:kha bIjAone kevuM thatuM haze eno te vakhate jAta anubhava kare. jyAre lezapradhAna dedha paNa jAtanuM tapa bIjAnA du:khane anubhava kare tyAre ja te saguNone janma ApI zake. bIjAnI bhUkhajanya du:khanA sAcA anubhava sivAya ' bIjA pratye maitrI ke samabhAva kharA arthamAM pragaTI ja na zake. ane te sivAya sAcA arthanI sevAvRtti paNuM AvI na zake. samAja ke rASTranA dhAra paga mATe AvI mitrI ane A samabhAva ja Avazyaka che ane e ja tapanuM udAtta dhyeya che. je A dhyeya sAdhavAnI dizAmAM tapa upalegI na thatuM hoya te upavAsAdi tapa karIe teTalI vAra upazAna ane suSupta rahelI vAsanAe pAchI pAraNA pahelAthI ja saLavA lAge che ane ghaNI vAra to tyArabAda bamaNA vegathI phATI paNa nIkaLe che. jana paraMparAe pitAnA tapanI sAcI pratiSThA sthApavI hoya ane tapasvI vyakitae pitAnA mana temaja AtmAne unnata banAvo hoya to teNe tapane zArIrika, mAnasika ane AdhyAtmika zakita meLavavAnuM eka sAdhana mAnavuM jee. atyAre ema bane che ke tapa karanAra tapa karyuM jAya che, tenI zArIrika nirbaLatA vadhatI jAya che ane tenI anivArya jarUrIAtone bhAra bIjA upara AvI paDe che. Ama che te pachI tapasvIe kuTuMba, samAja, rASTra ane mAnavasamAjane bIjA karatAM vadhAre upayogI thavuM joie e vAta kyAM ane AjanI tenI pitAnI parAvalaMbita rithatinI vAta kayAM tapathI zArIrika doSa TaLI uttarottara zarIrazuddhi ane svAzca vadhI na zake te e tapa teTale aMze vidhya lekhAvuM joie. jJAna, vicAra viveka ane zILane lagatI mAnamika ke Amika guNa cheDe ghaNe aMze paNa pivI na zakAya to e tapa tAmasa tapa nahi to bIjuM zuM che? jema upavAsanI saMkhyA merI tema te mATe tapanI evI mAnyatAne kahyuM : game te jItanuM ane game teTaluM nAnuM tapa karIne athavA to karyA sivAya paNa bIje mAge evA guNo keLave to te paNa tapasvI ja che evI mAnyatA vicAraka mANase popanI jema e. ene artha e nathI ke bAhya tapanuM jIvanamAM sthAna ja nathI. paNa ene artha e che ke te mAtra zakitasiMcanuM sAdhana joIe ane tyAre ja te tapa nAmane pAtra bane. tapa artha jAnane tAvaNImAM mukavI eTalo ja nathI, paNa e tAvaNI dvArA ba/\'sonAM melane gALI zakita- gAya kA e che. prAcIna kALathI Aja lagI tapane mukhya hetu AdhyAtmika mekSa bhADavAmAM Avyo che. paNa e bhUlI javAya che ke je zarIra, mana rane AmAthI nirbaLa hoya tenA mekSa Izvara paNa sAdhI na zake. Aje te A cAlu jIvanamAM ja mokSa sAdhavAnI samasyA ubhI thaI che. na5mAM evI paNa zakina che je sAmAjika ane rASTrIya gulAmI dUra karavAmAM kAma lAge. ApaNe gAMdhIjInA tapane zA mATe Adara karIe che e praznano jo koI vicAra karaze te tene samajAya sivAya nahi rahe ke temaNe dehadamanane vyakti ke rASTranA saguNA poSavAnA eka sAdhana tarIke vicAra ane upayoga karyo che. kALe kALe vastu nAM mUlyAMkane badalAya che. je vastuo kyAreka mAtra AdhyAtmika uparAMta sAmAjika ane rASTrIya mUlya paNa dharAvatI thaI che, tevI sthitimAM dIrvAdaza AcAryo ane vicArakonuM e kartavya thaI paDe che ke jIvananA badhA ja aMze upara prakAzaka ' jyoti pAtharavAnI zakti dharAvanAra tapanAM hajAro varSathI utarI Avela sAmAjika saMskArone mAtra rUDhimAM ja vilaya pAmavA na detAM tenA vikAsa ane upayoganI dizA badalavI. A dizAnuM sAmAnya sUtra eTaluM ja hoI zake ke tapasvI azakata, jaDa, ke nirmAlya na hoya; vizeSa sUtra e ke je bIjAonI agavaDano bhAgIdAra bane, ane sAthe ja pitAnI sukha sagavaDa bIjAnA vAte mukta karavAnI zakti dharAve te tapasvI, paMDita sukhalAlajI. " saMdha samAcAra (mukhapRSThathI cAlu) saMdhanI kAryavAhaka samiti neMdha le che. vicArabhedanA kAraNe ja saMdha ke samAjamAMthI koi vyakitane bahiSkAra thAya te sAme zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhane haMmezAM virodha rahyo che. koI vyakti zrI. kAnajI muninA vicArene vadhAre AvakAre che te ja kAraNe tene saMdha bahiSkAra thAya te Azaya sthAnakavAsI kanpharasanI rAjakoTa mukAme maLelI beThakanA nivedanane nathI. tethI ATalA ja kAraNe vIMchIA ke anya keI sthaLe cAlatI saMdha bahiSkAranI pravRtti geravyAjabI che ane te aTakAvavAmAM samAjahita che. tethI lAgatAvaLagatAone zrI. muMbaI jaina yuvaka saMdhanI kAryavAhaka samiti AvI saMdhabahiSkAranI pravRtti aTakAvavA AgrahapUrvaka vinaMti kare che." saMghanI rAhatapravRttine maLelI madada ' saMdhanI rAhata pravRtti pUrvavat cAlI rahI che ane 65 kuTuMbone sArA pramANamAM Arthika rAhata apAI rahI che. e uparAMta sutara kaMtAmaNa cAlu darathI bamaNuM ApavAnI yojanA paNa cAle che, je ke A yojanAno lAbha bahu ochI vyaktio le che. A pravRttine aMge tA. 1-7-44 thI Aja sudhI saMdhane nIce mujaba Arthika madada maLI che jenI sAbhAra nedha levAmAM Ave che. 20) eka miMtra taraphathI (sutara kaMtAmaNa rAhata mATe) 175 zrI. ghelAbhAI hAthIbhAi jhaverI (rU. 100 bIpInanA smaraNamAM ane rU. 75 te pahelA mALelA-baMne rakama bahenone madada - ApavA mATe) 10] zrI. zaMbhulAla kalyANajI 100 zrI. premacaMda velajI mahetA paJ Aii. kAntAbahena maMgaLadAsa talasANIyA rUA. 626* zrI. ma. e. zAha vAMcanAlaya-pustakAlaya zrI. maNilAla momacaMda zAha sArvajanika vAMcanAlaya-pustakAlayanI pravRttine muMbanI janatA bahoLA pramANamAM lAbha laI rahI che. vAMcanAlayamAM haMmezA 100 thI 125 bhAIo vAMcavA Ave che. pustakone upADa paNa bahu ja sAro rahe che. pustaka kharIdavA mATe pustakAlaya samitie rU. 1000 maMjura karyA che jemAMthI rU. 500 lagabhaganI kIMmatanAM pustaka kharIdAI cukyAM che. pustakAlayane nIce mujaba pustako bheTa maLyAM che. 17 che. vRMdAvana naththubhAI " }, jIvaNalAla jeThAbhAI 3 , nagInadAsa dAmodaradAsa 2 ,, manasukhalAla hirAlAla 1 , sAMkaLacaMda sebhAgamala A gRhasthane AbhAra mAnavAmAM Ave che. maMtrI, zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha,
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 54 prabuddha jaina tA. 1-9-44 sArvabhauma sattAno huMkAra atyAranI nANAkIya vyavasthA mATenI vATAghATo eka yA bIjAnA kahevAthI ja pharI cAlu karI zakAya. mahAtmAjIe mI. gelDarane ApelI mulAkAta akhabAromAM prasiddha A saMjogomAM e spaSTa che ke tame sUcavelI bhUmikA upara thaI javA pAmI hatI ane temAM vyakata thaelI gAMdhIjInI ekAda vATAghATo karavAthI kazeja artha sarase nahi. game tema paNa je kAma vinati paNa vAIsaroya mAnya rAkhe che te AzIrvAda samAna thaI paDaze calAu sarakAramAM sahakAra ApavA hiMdue, muslima ane agatyanI evI matalabane patra gAMdhIjIe gaI tA. 15 mI julAie paMca- laghumatIonA netAo icchatA hoya te te racAya te pahelAM temAM ganIthI vAIsaroya para lakhyuM hatuM. vAIsaroye tA. 22 mI julAIe saphaLa thavA mATe navA baMdhAraNane dhaDavA mATe hiMdu, muslima ane javAba ApatAM gAMdhIjIne pitAnI nakakara racanAtmaka darakhAsta raju badhAM agatyanAM tatve vacce samajutI thavI joIe. A samajutI karavA jaNAvyuM hatuM ane gAMdhIjIe tA. 27 mI julAIe darakhAsto hiMdIonI pitAnI ja bAbata che. jyAM sudhI atyAre che te karatAM raju karato patra lakhyo hato jeno tA. 17 mI ogasTe prakaTa thayelo hiMdI netAe vadhu najIka nahi Ave tyAM sudhI huM jAte kazI sahAya ' vAIsaroyane tA. 15 mI ogasTane javAba nIce mujaba che:- karI zakIza ke kema tenI mane zaMkA che. e bAbata pratye paNa tamAruM priya mI. gAMdhI, tamArA 27 mI julAinA patra mATe AbhAra lakSya derUM chuM ke ladhumatInA prazno sahelA nathI. te sAcA che ane mAnuM chuM. tamArI darakhAsto nIce pramANe che - mAtra paraspara samAdhAna ane sahanazIlatA vaDe ja ukelI zakAya tema che. (1) (a) "1842 nA ogasTanA TharAvamAM je raju karavAmAM duzmanAvaTanA aMte pachInA samayane AdhAra navuM baMdhAraNu keTalI AvyA hatA te sAmudAyika savinayabhaMga palaTAyelA saMjogenI dRSTie jhaDape taiyAra thAya che tenA upara raheze. hiMdI AgevAne e hetu mATe amalamAM mukI zakAya nahI evI " ane (ba) "mahAsabhAe yuddha-prayA sahakAra ApavA taiyAra thAya ke turtaja e baMdhAraNa uparanuM prAraMbhika semAM saMpUrNa sahakAra Ape joIe" evI salAha kArobArIne kAmakAja zuM kAma zarU na thAya tenuM kAraNa huM joto nathI. baMdhAraNa ApavAnuM tame mAthe leze.. ghaDavA aMgenI paddhati aMge jo teo sArI samajutI para AvI (2) paraMtu e zarate ke zAhI sarakAra (a) "hiMdanI AjhAdInI zakaze te yuddha pachI AkharI nirNaya para AvatAM ane saMdhi karatAM tAkALika jAherAta kare" ane (ba) "hiMdane zire jarA paNa Arthika bInajarUrI samaya jaze nahi." be lAdhA vinA atyAre cAle che te pramANe yuddhakALa daramyAna lazkarI pravRttio cAlu rahe evI jogavAI sahita madhyastha dhArAsabhAne javAbadAra evI rASTrIya sarakAra race." vAIsareyanA javAba aMge e. pI. e lIdhelI mulAkAtamAM hiMdI praznanA ukela mATe zAhI sarakAra khUba ja Atura che. mahAtmAjIe jaNAvyuM hatuM ke "jAhera thaele patravyavahAra darzAvI paraMtu vATAghATonI bhUmikA tarIke tame raju karelI darakhAstA zAhI Ape che ke vAIsaroyanI mAMgaNIone maMjUra rAkhavAmAM meM ekaThe sarakArane tadana asvIkArya che ane jo tame 28 mI julAIe Ama prayatna bAkI rAkhyuM na hatA. sarakArane javAba e bAbatane nizcita sabhAmAM mI. emarIe kareluM nivedana vAMcyuM haze te A bAbata tamArA pUrAvA Ape che ke jAhera janatAnuM pIThabaLa meLavavAne briTIza sarasamajavAmAM AvI haze 1842nA eprilamAM sara sTepheDa krIpsane maulAnA kArane irAde nathI. huM kegresa pUrato ja maryAdita nathI kemake koMgresanI abula kalAma AjhAde karelI darakhAsta jevI ja e darakhAsta che ane mukhya mAMgaNIne to lagabhaga badhAya rAjadvArI pakSoe Teko Ape che. tyAre zAhI sarakAre je kAraNasara e darakhAstane asvIkAra karyo yuddhanA saiddhAtika vijayane lAgevaLage che tyAM sudhI te sarakArane evA hata teja kAraNe A darakhAstanA asvIkAra mATe che. TekAnI jarUra ja nathI ane naitika TekAne te dhikkAratI jaNAya che. e badhAM kAraNone vigatavAra sArAMza kahyA vinA mAre tamane TuMkANamAM vAIsaroyanI darakhAstano artha e che ke jyAMsudhI bhAvI e yAda devaDAvavuM joIe ke zAhI sarakAre te vakhate e spaSTa baMdhAraNa aMge saghaLA mukhya pakSo ekamata na thAya ane briTIza sarakAra tathA mukhya pakSo vacce ekamatI na thAya tyAMsudhI baMdhAraNIya - (a) duzmanAvaTanA virAma bAda hiMdanA rASTrIya jIvananA mukhya sthitimAM pheraphAra thanAra nathI ane hiMdI sarakAra hAlanI jema cAlu te sahamata banI baMdhAraNa ghaDI kADhe ane zAhI sarakAra sAthe rahenAra che. sarakAranAM javAbamAM pakSanAM apAyelAM nAma mAtra udAharaNarUpa Avazyaka saMdhinI vaijanAo mATenI vATAghATa kare e zaratee nibheLa che. prasaMge AvatAM jAdugaranI kothaLImAMthI nIkaLe tema bIjA vadhu pakSAneya AjhAdInI temaNe darakhAsta karI hatI. raju karavAmAM Avaze te viSe mane zaMkA nathI ane briTIza sarakAra (ba) zatruvaTanA samaya daramyAna baMdhAraNamAM koI pheraphAra ke jene aMkuza suprata karI devA kevI rIte ane kyAre taiyAra thaze teya kANu artha tame sUcavyA mujaba madhyastha dhArAsabhAne javAbadAra banAvI jANe che? dIvA jevuM spaSTa che ke cAlIsa kareDa loko para pitAne zakAya evI mAtra rASTrIya sarakAra thAya che tevo pheraphAra azakya che. aMkuza briTIza sarakAra choDI devA mAMgatI nathI, sivAya ke e cAlIsa A zaratene hetu kemI tathA dhArmika laghumatIo ane dalitavargonA kareDa loke aMkuza AMcakI levA jeTalI tAkAta keLave. saMpUrNataH temaja dezI rAjyo sAthenA kelakarAranAM hitenuM rakSaNa karavAnI temaja naitika sAdhanethI ja hiMda ema karaze evI AzA huM kadi gumAvIza nahi. pharaja purI karavAnI khAtrI ApavAno che. daramiyAna khorAkane prazna aNaukalyA rahe che. meM kalpI che tevI - uparokta kAraNene aMgeja zAhI sarakAre astitva dharAvatA rASTrIya sarakAra ja tene kharekharo ukela lAvI zake. bIjI koI paNa baMdhAraNa heThaLa kArya karanArI eka vacagALAnI sarakAramAM bhAga levA sarakAra mRgajaLa samAna banaze.. ........ mATe hiMdI netAone AmaMtryA hatA. mAre e taddana spaSTa karavuM joIe amArA ukelathI asara pAmanArA sarva pakSene huM khAtarI ke jyAMsudhI yuddhane aMta na Ave tyAM sudhI saMrakSaNa ane lazkarI ApavA mAMguM chuM ke ame evI zarata para nahi AvIe ke jethI pravRttio mATenI javAbadArIne sarakArane bIjI javAbadArIomAMthI judI eka paNa hitane jokhama pahoMcatuM hoya. aneka zIkha hiMdu mitroe pADI zakAya nahi ane jyAM sudhI duzmanAvaTane aMta na Ave temaja navuM sUcavyA mujaba rAjAjInI yejanAmAM khAmIo che ane evI khAmIe baMdhAraNa amalamAM na Ave tyAM sudhI zAhI sarakAre tathA gavarnara janarale mAlUma paDe te e yejanAmAM sudhArA karI zakAya tema che. vyAjabI na samagra javAbadArIo cheDI devI na joIe. yuddhamAMnA hiMdanA phALAnA praznane lAgevaLage che tyAM sudhI eka bAju zAhI sarakAra ane bIjI hoya ane hiMdanI samagra janatAne svIkAryuM na hoya te koI paNa bAju hiMdI sarakAra vaccenI A eka Avazyaka bAbata che, ane ukela na ja TakI zake." zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, mubaI, mudraNasthAna : sUyakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI reDa, muMbaI. 2
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ taMtrI :-- maNilAla mAkamacaMda zAha zrI muMbaI jaina cuvakasa'dhanuM pAkSika mukhapatra varSa 6 ] prabud rAmAnaMda ane camAra niyatra pramANe rAmAnandva gagA kinAre pahoMcI gayA. gaMgAnA nirmaLa jaLamAM tee ubhA rahyA. puNya--salIlA--bhAgIrathInA pravAha peAtAnA aMtarane bhIMjavIne pavitra karI deze enI rAhu jotA e ubhA rahyA. muMbaI : 15 sapapTembara 1944 zukravAra paraMtu Aje te ema ! a'taramAM e pravAhanA pAvanakArI prabhAvane prema pragaTateH nathI! . sUrya nArAyaNu paNa kanAre kAMThe AvI paheAMcyA ane enA kiraNA gaMgAnA pravAha sAthe ramavA lagyA. paraMtu rAmAnaMdanA hRdayamAM cha kA prakAza jAgatA nathI. jIvananA satyanuM daza na hajI ene thatuM nathI. dIna bhAve rAmAnaMda yAcI rahyA che ke e prakAza enA jIvananA adhakArane kayAre dUra karaze ! paraMtu hajI e prakAza paDatA nathI. adhAranA vAdaLe hajI vIkharAtA nathI. rAmAnaMda 87 kinAre ubhA ja che. bhAchI maLavA lane AvI pahoMcyA. dUdhavALI bAramAM dUdha vecavA cAlI nIkaLI. rAmAnaMda cetyA ane pAchA pharyAM. rastAmAM pele camAravADe Avyo. enI galImAM meM peDhA. cAmaDA-mAMsanI durgaMdha vAsa A galImAM prasarI rahI hatI. kutarA vikharAyelA mAMsano TukaDAo ane hADakAne cuthI rahyA hatA. bhajana AmalInA purANA jhADa nIce peAtAnI jhuMpaDI pAse kheDA hatA. uTanA cAmaDAne e pIMkhI rahyo hatA. rAmAnaMda gurUne jotA ja e ekadama ubhA thaI gayA. ane eklyA. " arere !`pavitra gaMgAnAM snAna karI tame A melA lattAmAM A melI jhuMpaDI AgaLa kayAM AvI pahoMcyA ?" rAmAnaMda kazu khelyA nahiM ane bhajanane bheTI paDayA. bhajana kaSTa samajI zakayA nahi. gadgadna kaMThe azru bhInI AMkhe e khelyA. gurUjI Ama karI tamArA jIvanane kema bhraSTa karI rahyA che?" rAmAnaMda elyA bhajana ! jyAre Aje huM gaMgA nadIne kinAre snAna karavA cAlyA jatA hatA tyAre me tArA A vAsa mAratA vAsane chADI dIdhA hatA ane zuM khabara ke e vAsa pratinA mArA tiraskAramAM huM gaMgA mAtAno prema paNa khAi esa chuM! gaMgAmaiyA / jagatajananI che ane camAre paNa enA ja bALaka che e huM sAva bhUlI gayA. *DhAgaeNnA kAvya parathI sUcita gaMgA kinAre hu gayo te kharo, paraMtu snAna karyAM chatAM mArA hRdayamAM prasannatAnI zanti na pragaTI, hu* cetyA ane gaMgAmaiyAnA mUka pakAne ma` samajI gayeA. sIdhe tArA vAsamAM Agye ane keTaleA AnaMda bhArAmAM pragaTI uThyA ! tu paNa gaMgAmaiyAnA ja putra che ane melA vAsa mAratA tArA jhuMpaDAmAM paNa Akhare te e pAvanakArI gaMgAmaiyAnA AzIrvAdo ja utare chaMne! tArA sparza mAtrathI mArA hRdayamAM pAchA prasannanA jAgI uThI. tArAmAM meM e divya vibhUtinA darzana karyAM che ane Aje te mAre maMdiramAM javAnI paNa jarUra nathI.* dilakhuza .. divAnajI jaina Regd. No. B. 4266 lavAjama rUpiyA 3 [aMka 10 mArA jIvananA hetu (amerIkana vidvAna zrI. vIlayurenTe mahAtmA gAMdhIjI, barnArDa zo, 5'Dita javAharalAla naherU ane bIna jaMganA trIzeka jeTalA mahApurUSone potAtAnA jIvanaketune spaSTa karavA vina'ti karelI temAM paMDita javAharalAla naherUe je uttara ApelA tenA anuvAda 'gujarAtI paMca'nA tA. 18-6-44 nA aMkamAMthI ati sAbhAra uSkRta karavAmAM Ave che, tI) ame hiMdu loko mATA vedAMtapriya manAe chIe pazu huM te vedAMtathI huMmezAM cAra mAIla dUranI. dUra ja rahyo chu, kemake pahelethI ja mane lAgyuM che ke vedAMtathI mArI buddhinA geTALe! adhika vadhaze ane temAMthI te manaHzAMti ke kAya preraNA maLaze niha. dhamanI mArA mana upara kadI dRDha asara paDI nathI. pAMDitya meLavavA mATe ane dekhADavA mATe ApaNe badhA karIe chIe tema, meM paNa ghaNAM bhautika zAomAM mAthuM mAyu... ane temAM meM thoDu mana parAyuM eTale mArI dRSTi vyApaka thA; paNa tethI mArI buddhi sthira thai nahiM. mArA manamAM aneka zakAo rahI gai; huM nAstika ja rahyo chuM. ane jenA spaSTa svarUpanI jhAMkhI nahAtI thai evI sAmAjika ane rASTrIya pravRttimAM meM mArU" mana parovyu, ane dhIme dhIme jema nAnI nadIo meTA sAgaramAM vilIna thai jAya tema iMdustAnanuM svAtaMtrya e ja mArU' moTAmAM meTuM jIvanadhyeya banI gayu. hiMMdustAnanuM svAtaMtrya eTale kevaLa rAjakIya zAsanane adhikAra ema hu' mAnatA nathI. mArAM kADA baMdhu-bhaginIone du:kha ane gulAmagIrImAMthI mukta karavA mATe mArA dezane svataMtra karavA joie ema mane lAgyu' che ane mArA deza jagatabharanA pIDitenu eka pratIka ja che. ema mane lAgavAthI me dezAbhimAnane mAnavajAtinA abhimAnanu' svarUpa ApIne sa` dezanA garIbenu' ja A kAya che ema gaNIne prayAsa AraMbhyuM. paNa A kAryoMmAM zakA, kuzakA, nirAzA evA traNA anubhave thavA lAgyA. mathI mathIne je kAMi yeAjanA ghaDIe temAM pArAvAra vighna AvavA lAgyAM. ane jo kartavya gaNIne tene vaLagI na rahyo hata te! mana geTALe caDI jAta. paNa tyAM mane gAMdhIjInI dostI thai ane atyAra sudhI mArA dilamAM je bhAvanA ane mahattvAkAMkSA hatI tene mArga maLyo ane mate huM je samAdhAna zodhatA hatA te maLyu, mane samajAyuM' ke kharUM. mAnasika samAdhAna satata kAma karavAmAM che. tene siddha karavAne avizrAMta parizrama karavAmAM che. vicAra ke vedAMtamAM A samAdhAna nathI. avirata udyoga e mAnasika zAMti ane samAdhAnanA akhUTa jharo mAre mATe thai paDayo che. ane temAM mane je mAnasika samAdhAna prApta thayuM. tethI mane jIvanamAM kaMika hetu che, artha che ema dRDha vizvAsa beThA ane mArA jIvananA jo hetu heAya te khIjAnA jIvananeA zA mATe na hoya ? huM tA sipAi chuM. udyoga ane kaSTa upADavAnuM maLe te bhaye bhaye, evI prakRtinA mANasomAMnA eka zru, tethI taka zAstra ke bhautikazAstrathI siddha thAya evo javAba detAM mane AvaDatuM nathI. zAstra, nyAya tarkabuddhi--badhAnI kiMmata huM jANuM chuM, paraMtu te badhAnuM pAMgaLApaNuM paNa meM joyu che, ane tethI tenAthI jeTalA IMTA eTalI vadhu zakti jIvanakramaM calAvavAmAM raheze ema mane lAgyu che. A preraNu; zaktine tame svayaM preraNA kahA aMtaHpreraNA kahe, ke bIjuM game te (anusadhanA pRSThe chelle )
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabudha jaina tA. 15 9-44 -- -- -- nuM puruM prasAre zA mATe sarakAravAmAM Ave ane tethI *. sAcI che keTalAka samAcAra ane noMdha gAMdhI-jhINA mIlana e cira apekSita gAMdhI-jhINA mIlana sapTembaranI navamI tArIkhathI zarU thayuM te Aja sudhI cAlI rahyuM che. A patra pragaTa thAya te pahelAM e mIlananuM pariNAma bahAra paDI cukayuM haze ane e saMbaMdhamAM prabuddha jainanA vAcake samakSa mArgadarzaka samAlocanA raju karI zakAze evI me AzA rAkhI hatI. paNa e atihAsika mIlana haju purUM thayuM nathI ane e be mahAjananI maMtraNAone kaze paNa sAra Apane jANavA maLe nathI. dainika chApAomAM A vATAghATo viSe jAtajAtanAM anumAno pragaTa thaI rahyAM che. eka divasa AzAo ApatI te bIje divasa nirAzAbharI kalpanAo ane tarkavitarko jovAmAM Ave che. paNa e vATAghATone gUDha paDade haju sudhI koI cIrI zakyuM nathI. A mIlana jeTaluM adbhuta teTaluM ja romAMcaka che. dezamAM ekatA. ane AjhAdI sthApavAnI ekadhArI tamannAthI mAnApamAnanA kaDavA ghuMTaDA gaLI jaine gAMdhIjI vAisaroyanuM bAraNuM khakhaDAvI rahyA che ane jhINAnA uMbare paganAM taLIyAM ghasI rahyA che. mAtra gAMdhIjInAM ja nahi paNa komI ekatA ane rASTranI AjhAdInA ekAnta pratipakSI samA ane asaujanyanI mUrtimAM kAyadeAjhamanI prakRtimAM yugo bAda - kAMIka naramAza ane sabhyatAnI thoDI suMvALapa Aje dRSTigocara thaI rahI che. je AzA ane zradhdhAthI gAMdhIjI kaDavAmAM kaDavA ghUMTaDA hasatA moDhe pI rahyA che tenuM kAMIka zubha pariNAma Ave ane AryAvartanA ghanaghera AkAzamAM ekatA ane AjhAdInI AgAhI ApatAM ujajavaLa kiraNo phUTe ' evI AzA lAkho naranArIo sevI rahyA che ane evI prArthanA haraghaDa sau koI cintavI rahyA che. paramAtmA sau koIne sanmati ane sAcI TheravaNI Ape ane bhAratanI ekatA ane AjhAdInI rakSA kare! surepamAM saMkelAto vigraha * yuropamAM AjathI pAMca varSa pahelAM pragaTelo vigraha-dAvAnaLa have thoDA vakhatamAM zamana pAmavAne hoya evAM cine najare paDe che. , vigrahanA prAraMbhamAM sArvabhauma banI beTheluM jarmanI Aje hAratuM ane pitAnI sImA pradezamAM praveza karatuM najare paDe che. saMbhava che ke Aja sudhImAM paNa jovAmAM na AvyuM hoya evuM ghanaghora yuddha have pachInA divasomAM jovAnuM ane lAkho mANasane kapAI maratA sAMbhajavAnuM ApaNuM nasIbamAM hoya, paNa e AgAmI saMpUrNa parAjayane purogAmI bhayaMkara bhaDako ja haze. Akhare jarmanIne ja parAjaya thavAne e have nizcita nirmANa lAge che. ane jarmanI paDe pachI jApAna kayAM sudhI TakI zakaze ? teNe paNa Akhare jarmanInA parAjayamAM ja bhAgIdAra banavAnuM rahyuM. Ama A vigrahane anta bahu najIkanA bhaviSyamAM dekhAI rahyo che. paNa AvA anta sAthe duniyAmAM sukhanA divase zarU thaI jaze evI bhramaNAmAM paDavAnI jarA paNa jarUra nathI. * laDAI pahelAM je racanA hatI enI e ja racanA sAthe laDAI pachInI duniyA pitAne vyavahAra zarU karaze. hiMdanI dazA enI e ja kAyama raheze. ane -enI e ja muDIvAdI jIvana vyavasthA garIbonuM-kheDuta ane majuronuM zoSaNa karyA karaze. A pUrvakALanI paristhitimAM haju sudhI koI meTA pheraphAra daSTigocara thatuM nathI. sau koI hatA tyAMne tyAM ja e ja koI vicitra vizvakrama ApaNA mATe nirmAyalo hoya ema Aje te bhAse che. , phIlIpsa prakaraNa lIpsa prakaraNe hiMda, brITana ane amerikAnI duniyAmAM nAno sarakho kSobha upasthita karyo che ane te dvArA brITananI Apakhuda rAjanIti, sattAmada ane asahiSNutA vizeSata: prakAzamAM AvyA che. amerikana pramukhanA aMgata pratinidhie hiMdusthAnamAM AvIne je najare joyuM ane anubhavyuM te tathA prakAre potAnA adhikArasvAmIne jaNAvyuM ane e aMgreja sarakArane khuba khucyuM. hiMdusthAnamAM aMgreja sarakAranI zILI chatrachAyA nIce rAmarAjya ja pravarte che-ethI anya prakAranI vAta keda paNa kare te sarakArathI sahI zakAtuM nathI ane khAsa karIne paradezamAM Ave pracAra jarA paNa avakAza na pAme tenI aMgreja sarakAra bane teTalI cakI rAkhe che. Ama chatAM paNa vAta te vA paNa lai jAya che ane hiMdI prajAne tIvra asaMtoSa Aje ke pan rIte chupa chupI zake tema nathI. phIlIsa ahiM e vakhate anila ka jyakara jama nA ezA tarapha dhasI rahyuM hatuM ane jApAnA dhasArA dezanI pUrva sarahada upara TamaTamI rahyo hate. te e vakhate ahiM samAvela ke jyAre sarakAre kogresa sAme jehAda pikArI hatI, rASTrIya netAone ane gAMdhIne kArAvAsamAM pula hatA ane dezamAM eka meTI rAjakIya maDAgAMTha ubhI karI hatI. A vakhate prajAnA sahakAra vinA hiMdamAM yuddhapravRttine sAre vega maLa zakaya nathI ema kahevAmAM rIlIse zuM khoTuM kahyuM hatuM ke je sAme aMgreja prajA ane patrakAro ATalo moTo baLApa karI rahela che? hiMdI lakara bhADutI (merceuary) che e vIlIyama phIlIse eka bIje AkSepa karyo hato. A siye raNukSetra upara game teTalI zuravIratA dAkhavI hoya, paNa parAdhIna hiMdamAM zAhI laData laDavA mATe ubhuM karavAmAM Avela lazkaranA dilamAM dezanI AjhAdInI tamannA hovAne kaze paNa saMbhava hoi na ja zake. e te bahu ja jANItI vAta che ke lazkaranA AkhA taMtrane rAjakAraNathI bane teTaluM alipta rAkhavAmAM Ave che. ene bIjo artha e che ke dezanI AjhAdInI kaI paNa caLavaLa sAthe rAjanA hiMdI lazkarane jarA paNa nisabata nathI. kAraNa ke hiMdI rAjakAraNa eTale Aje dezane pArakI sattAnI dhUMsarImAMthI mukta karavAno niHzastra prajAne prayatna. e sivAya AjanA rAjakAraNane bIjo koI artha che ja nahi. kahevAya che ke A lakara hiMdanuM rakSaNa karavA arthe nirmAyaluM che, paNa e hiMda te kaI svataMtra ane svAdhIna hiMda che ke aMgreja hakumata taLe aneka rIte rUMdhAtuM hiMda che? eTale pRthakakaraNa karatAM hiMdanuM rakSaNa eTale AjanA saMgomAM te hiMdamAM varSothI sthApita thayela aMgrejI hakumatanuM ja rakSaNa samajavAnuM rahyuM. hiMdI sainikanA zauryane hINapata lAge evuM kazuM paNa koie kahevAnI ke sUcavavAnI jarUra nathI, paNa e sainikamAM zakaya teTaluM zaurya dAkhavavAnI baLavAna preraNA jAge evI mAnasika bhUmikA Aje ApaNA dezamAM astitva dharAvatI nathI e viSe be mata hoI na ja zake. je Avega, mamatva ane zuddha balidAnanI bhAvanAthI aMgreja sainika Aje raNabhUmi upara laDatA haze te Avega, mamatva ane balidAnanI bhAvanA hiMdI sainikamAM zI rIte saMbhave ? hiMdI sainikanA dilamAM A mAnasika palaTe nipajAva vartamAna yuddhanA saphaLa saMcAlana mATe ati Avazyaka che ema kahevAno Azaya vIlIyama phIlIsane hato ane e ja Azaya gAMdhInI rAjakIya bhAga NIe pAchaLa rahule che. vaLI pIlIse karelA hiMdI sanya uparanA ' ' AkSepanA uttaramAM sarakArI pakSakAro taraphathI ema jaNAvavAmAM Ave che ke hiMdI sainikA hiMdI lazkaramAM kevaLa chAthI joDAyala che. keInA upara A mATe kazo baLAtkAra karavAmAM AvatA nathI. A bacAvane zabda zabda ApaNe svIkArI laie te paNa hiMdamAM vyApaka bhukhamarAe tema ja lazkarI nAkarInA Arthika lAbhee lazkaranI bharatImAM ghaNuM moTo phALo Ape che e paNa ApaNA cAlu anubhavano viSaya che. aMgata saMgenuM bhAna koI vyaktine lazkara tarapha kheMce e eka vastu che ane mAtAnuM AhvAna thAya ane lAkho hiMdIo svayaMskRtithI pitAnA prANanuM balidAna ApavA rASTradhvaja nIce ekaThA thAya e bIjI ja vastu che. ane e te je dezamAM AjhAdI hoya ane je prajAnI nADImAM svAdhInatAnuM-svAyatta zAsananuM-rUdhira vahetuM hoya tyAM ja zakya hoI zake. hiMdanI AjanI vastusthiti viSe paradezIonI AMkha phIlIpsa prakaraNathI kAMI ughaDavA pAmI heya te vi de te eTalA puratuM phIlIsanuM rUNa svIkAravuM ja rahyuM..
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15 9-84 57 sAhityakArenI banAvaTa ghaNI vakhata evuM bane che ke koI paNa sAhitya kani kevI che tenuM mApa athavA to mUlyAMkana te kRti pote kevI che tenA guNadoSa viveka uparathI kADhavAmAM AvatuM nathI paNa e sAhitya kRtine kartA koNa che e uparathI ja te kRti sArI che, utkRSTa che, maulika che ke anyathA evA abhiprAya sAhitya vivecaka taraphathI bahAra pADavAmAM Ave che. dAkhalA tarIke koI paNa namAlI vArtA munazInA nAma sAthe bahAra pADavAmAM Ave che te vAtane adabhUta, sajanazIla, maulika Adi aneka vizeSaNothI navAjavAmAM Ave ane tethI anya prakAre kaI kharekhara uttama kaTinAM vArtA ke kavitA koI ajANyA nAma sAthe joDA- thalI hoya te tenI koI noMdha sarakhI paNa na le. sAmAnya janatAnI ja nahi paNa kahevAtA ziSTa vivecakAnI vivecanA athavA te kadara paNa keTalIka vAra A prakAranI hoya che. AvA vivecakonI pAkI banAvaTa karate eka kIsse thaDA samaya pahelAM osTrelIyAmAM banyuM hatuM. * tyAMnI e koI eka jANItI prakAzana saMsthA taraphathI "ala mele'nA nAmathI eka kAvyasaMgra, bahAra pADavAmAM Avyo hato ane eraTrelIAnA ugatA kavioe ane sAditya vicaka e te kAvyasaMgrahane kaLAnI eka sundara kRti tarIke vadhAvI lIdhuM hatuM. Ama te saMgraha upara cetaraphathI prazastionI varSA varasI rahI hatI te daramiyAna evI hakIkata bahAra paDI ke A kAvyasaMgrahanA racanAra be eraTrelIyana sainiko hatA ane temane Azaya eraTrelIyAnA sAhityakAronI jvaLa banAvaTa karavAnuM hatuM. A banne sainike eka divasa bapore ekasapharDane anaraNa saMgraka tema ja bIjA keTalAMka pustaMke laIne beThA ane be lIMTI addhithI ane cAra lITI bIjethI ema manamAM AvyuM tema vividha sAmagrI ekaThI karIne temAMthI artha vinAnI keTalIka kavitAo temaNe vaNI kADhI ane saMgrata rUpe bahAra pADI. eka cokkasa kAvyanI traNa lITIo te macharo utpanna karatAM sthaLAnI saphAI saMbaMdhe karavAmAM Avela amerIkana rIpeTamAMthI ja sIdhesIdhI udhana karavAmAM AvI hatI. A kAvyasaMgrahane harSapUrvaka vadhAvI lenArA keTalAka vivecana kemAM eraTrelIAnA eka jANItA sAhityavavecaka. patranA adhipati egrI vIna' paNa hatA, jemaNe prastuta kavyasaMgrahane * asAdhAraNa buddhi pratibhAnA sarjana tarIke varNavyA hatA. e saMgraha uparanA vivecanamAM teNe jaNAvyuM hatuM ke temaNe melene eraTrelIAnA be samakAlIna sAhitya dhuraMdharomAMnA eka tarIke turata ja oLakhI kADhayo hate. zubha karma te dharma nathI zrI kAnajI muninA anuyAyIo taraphathI keTalAka vakhatathI Atmadharma nAmanuM eka mAsika nIkaLe che ane temAM zrI kAnajI muninA siddhAntanuM vivaraNa tathA samAlocanA temaja AdhyAtmika jIvanane lagatA aneka praznonI carcAo pragaTa karavAmAM Ave che. e mAsikanI bhUmikA uMcI rahe che ane sAdhAraNa rIte vyakitagata TIkA ke kaTAthI bhareluM koI paNa lakhANa temAM jovAmAM AvatuM nathI. temAM keTalIka lekhasAmagrI adhyAtmamArgae ne dizAsucaka bane tevI hoya che. khAM badhuM hovA chatAM temAM vAraMvAra zubha kama e dharma nathI' e vicAra upara khAsa bhAra mUkAtAM keTalAka lakhaNe jene Azraya thAya che ane eka prazna thAya che ke A mAsika pragaTa karavA pachi | rahelA aneka AzAmAM zubha kAmane virodha kara zubha kama viSe amuka prakAranI ghaNA keLavavI-e paNa zuM eka Azaya raheze che. khare ? 'zubha karma e dharma nathI' e pratipAdanane bhAva e che ke zubha eTale paranuM kalyANa karanAruM hoya ema chatAM je kama AtmalakSI na hoya e kama dhama nathI eTale ke AmaprAptinuM kadi sAdhaka banI zakatuM nathI. A vicitra pratipAdana eka bAjue zubha zabdanA arthanI maryAdA bAMdhe che ane bIjI bAjue dharma zabdanI maryAdA bAMdhe che; kAraNa ke parakalyANalakSI tevuM je rIte AtmakalyANalakSI athavA te Ama prAptimAM upakAraka kama paNa zubha karma ja lekhavAmAM Ave che. paNa AvA AbhApaka kamane zrI kAnajI muni zudhdha karmanA nAme oLakhAve che. bIjI bAjue jevI rIte AtmasAdhaka pravRtine samAveza dhamya pravRttimAM thAya che tevI ja rIte samAja kalyANasAdhaka sarva pravRttione dhamya pravRttinA nAmathI ja oLakhavAmAM Ave che. Ama chatAM paNa ahiM zubha ane dharma baMne zabdone prAga maryAdita arthamAM ja karavA Ave che ane ema karIne jANe ke paraspara virodhI hoya ema chatAM paNa kaiI mahAna satyane AgaLa dharatuM hoya evA gauravapUrvaka pratipAdana karavAmAM Ave che ke "zubha karma e dharma nathI.' A te A eka viziSTa vAkyanI zAbdika samAlocanA thai. paNa ahiM mukhya prazna te e che ke zubha karmanI Ama vAraMvAra avahelanA karavAne artha zuM che? tethI lAbha zuM che? adhyAtma mArgane puSTa karavA mATe Ave avaLe mArgo zA mATe akhatyAra karavAmAM che ? adhyAtmanI, bhAvanAne jarUra puSTa kare. AjanA jaDavAdathI vyAkuLa duniyAnuM Atmitattva tarapha jarUra dhyAna kheMce. sAmAnya janatAne bane teTalI AtmalakSI banAve. paNa sarva zrema pravRttionA bhAge AvA adhyAtmapracAra karavAnI te evI zI jarUra ubhI thai che? zuM loke zubha pravRttiomAM eTalA badhA tallIna thaI gayA che ke e tallInatAnA kAraNe ja teo Atmatatvane bhUlavA lAgyA che ? zuM ApaNe tyAM samAjahita sAdhaka pravRttio eTalI badhI vadhI paDI che ke have tenI sAme lAlabattI dhavAnI jarUra ubhI thaI che ? vastutaH ApaNe tyAM nathI evI koI zubha pravRttionI hIlacAla ke nathI koI enI AtmalakSI pravRtione saMcAra. ApaNAmAM nathI. sAcI sAmAjika bhAvanAnuM astitva ke nathI koI AbhaprAptinI tamannA. AmAM paNa sAdhAraNa rIte jainadharmanuM svarUpa nivRtilakSI hovAne lIdhe tema ja dharmagurUonuM dhyAna kriyAkAMDa ane paralokasAdhanA upara ja kendrastha hovAne lIdhe ApaNA samAjamAM sAmAjika bhAvanAne bahu ja ocho vikAsa thayo che ane sAmAjika dharmonuM ApaNane bahu ja ochuM bhAna hoya che. AvI paristhitimAM zubha kama heya ke upekSAgya vastu nathI paNa vizeSe karIne AdaraNIya tema ja vicAraNIya vastu che. Ama hovA chatAM zrI kAnajI muni zubha karmanA mahatvanI mAtra upekSA ja nahi paNa jANe ke kai tyAjya vastu hoya * e khyAla zubha, kama saMbaMdhamAM pitAnA anuyAyIomAM temaja sAmAnya janatAmAM phelAvI rahyA che te duHkhada che. AvA upadezanuM temanA anuyAyI varga athavA to temanA viSe Adara dharAvatA varga upara moTe bhAge eka ja pariNAma Ave ke je Atmatatvane teo AgaLa dhare che te te kAramAMthI ekane labhya banatuM hoya te AnaMdanI vAta che; paNa bAkInA loko AtmatatvanI prAptinI dizAe te jyAM hoya che tyAMnA tyAM ja rahe che ane sAmAjika hita ke utkarSanI pravRttio viSe kevaLa udAsIna bane che. AvI koI bAbatamAM madada karavAne adhama lekhatA thAya che, mAtra gurU mahArAja je pravRttio calAvatA hoya che-pachI te samula jamaNunI hoya, maMdira bAMdhavAnI hoya, ke samayasAranI nAnI moTI sumita AvRttio chapAvavAnI hoya temAM ja paise kharacavAmAM kRtakRtyatA anubhave che. pariNAme anuyAyI vargamAM kevaLa sAMpradAyika ane saMkucita manodazA keLavAya che ane tene jIvana vyavahAra kevaLa svArthalakSI bane che. A rIte je pariNAma terApaMthanA anuyAyIomAM Ave che tevuM ja pariNAma upara jakhyAla zubhakarmavirodhI pravacanuM AmajanatA upara nipajyA vinA rahe nahi. jevI rIte zrI kAnajI muninA anuyAyIo zubha karma e dhama nathI ema kahevAmAM dhamanuM ja pite koI viziSTa gaurava karatA hoya ema mAne che tevI ja rIte terApathIe paNa "dayA e ahiMsA nathI' evI upaNa karIne pitAnA saMpradAyanuM mahatva AgaLa dharI
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 (c) buddha jaina zake che, kAraNa ke temane mana paNa ahiMsA koi vidhAyaka dhama nathI. kAraNa ke ahiMsAne vidhAyaka svarUpa ApavA jatAM sakriyatA Ave, pravRti Ave, AraMbha samAraMbha Ave ane pariNAme hiMsA Ave. AvI vicArasaraNi svIkArIne tee ahiMsAne AgaLa dharaze, paNa dayAne dhakko mAraze. AvI ja rIte zrI kAnajI muni zuSka kama te AgaLa dhare che paNa zubha karmone dhakko mAre che, paNa vizeSa vicAra karatAM mAluma paDaze ke dayA vinAnI ahiMsA e ahiMsA nathI. paNa ahiMsAnu hADipaMjara che. tevI rIte mANasa ane samAja evI rIte otapreta che ane ekamekanA karmo ane vaLaSNunAM anya upara evA svAbhAvika AdhAta pratyAghAta paDatA rahe che ke zubha kamathI chuTAcheDA pAmeluM zuddha karma zodhavu e mAnavanA cumAvIne AtmAnA mRgajaLane hastagata karavA jevu che. zubha ka` ane zudhdha karmanA bheda kalpanAthI vicArI zakAya che, cI zakAya che, ekane pradhAnya ApI anyane gauNupade sthApI zakAya che. paNa zubha kamanA sarvathA tyAga karavAmAM AvyA hAya ane zudhdha kathI ja mAtra bhareluM heAya evuM keAi jIvatA mAnavInu jIvana kalpI zakAtuM nathI. mAnavInA mAnasamAM sAmAjika temaja svAya para athavA te UMcI bhASAmAM kahIe te| AtmalakSI vaLI evI rIte tANAvANAnA mAka guMthAyalA che ke zubha karmAM tene zuddha banAve che ane zuddha karyAM tenA jIvanane zubha banAve che. zubha ane zuddha kAi kALe ekamekanA viredhI nathI, paNa ekamekanA poSaka ane puraka chaeN, mATeja zuddha karyAM uparanA Agraha samajI zakAya che paNa zubha ka nI avahelanA samajI zakAtI nathI, tevI avahelanAthI sAmAjika nukasAna te thAya ja che paNa AtmaprApti paNa dUranI dUra nAse che. dharmagurUo ane nirakSaratAnivAraNa humAM eka mitra ke jemanA brahmadezamAM yudghapUrve lAMbA kALanA vasavATa hatA temaNe brahmadeza saMbadhamAM aneka bAbatA jaNAvatAM eka e bAbata jaNAvI ke "ApaNA dezamAM nirakSaratA nivAraNa jema eka moTI samasyA che tevI paristhiti brahmadezanI che ja nahi. brahmadezanI prajAtA 85 thI 90 TakA vibhAga vAMcatAM lakhatAM jANe che." mane A hakIkata jANIne Azraya' thayuM ane me* prazna karyAM ke Ama kema hAi zake ? prajAvyApI nirakSaratA sabaMdhamAM sAdhAraNa rIte udAsIna evI aMgreja sarakAra jema ahiM' che ema brahmadezamAM paNa che ane sarakAra A nirakSaratA nivAraNanuM bhagIratha kAya potA mAthe na le tyAM sudhI kevaLa prajA prayatnathI AvuM mahAna kArya siddha thavu zakaya che ja nahi." tenA javAbamAM temaNe jaNAvyuM ke brahmadeza mATe bhAge bauddhadharmI che. zahere zahe2e ane gAmaDe gAmaDe bauddha bhikSu ane bhikSuNIonA maThe hoya che ane A bhikSue tema ja bhikSuNIe gAmegAma nizALA calAve che ane ucharatI samagra prajAne vAMcatAM lakhatAM zikhave che. A AkhA kAmanI sarva javAbadArI pAtA mAtheja che ema teo mAne che ane pariNAme AkhA dezamAM nirakSaratAnuM pramANa bahu ja alpa che." A sAMbhaLIne eka bAjue jema mane AnaMda thayo tema ja bIjI bAjue hiMdusthAnanA dharmagurUe-hiMdu temaja musalamAna--nI niSkriyatA ane temanuM meTA bhAge samAja upara ketraLa bhArarUpa hovApaNuM. dhyAna upara AvatAM ci-tane bhAre glAni thai. ApaNI najIkamAM rahela jaina sAdhuonA meTA vaga Aje zu kArya kare che ? tee samayano keTalo bhAre apavyaya kare che ? sasAratyAganA bahAnA heThaLa temaNe zramatyAga ane niyIpaNAnI ja dikSA lIdhI hAya ema nathI lAgatuM ? hiMsAahiMsA ane AraMbha-saMbhArabanA oThA heThaLa temaNe kevaLa niSkriyatAnuM' ja vrata aMgIkAra karyu hAya ema nathI bhAsetu' ? sAdhuthI sevAna thAya, phaiTI na kaMtAya, bhaNAvavA na javAya, kazuM ja na tA. 15-9-44 thAya. mAtra nivRtti mAga AgaLa dharIne nidyamI banavAne ane purUSAthathI huMmezA pAchA paDatA javAno potAnA anuyAyIone upadeza ApavAmAM ja kRtArthatA anubhavAya. Ajane samasta sanyAsI vaMga bhale bIju kAMI na kare, paNa prajAnI dhanadheAra nikSaratA dUra karavA pAchaLa lAgI jAya ane te dvArA prajAmAnasamAM dharma saskAra ane jJAnaprema jAgrata karavAnuM kAma mAthe le te dezanI temaja mAnavatAnI keTalA ochA zrame kevaDI meTI sevA karI zake? ane dezanI A eka meTI samasyAnA keTalI sahelAthI nikAla Ave ? Aje dhama gurU vAre tahevAre kevaLa vyAkhyAnA Ape ane jarIpurANI vAte vistArI vistArIne kahe tethI samAjane lezamAtra abhyudaya thavAno nathI ke pragatinA mArge samAja e DagalAM paNa AgaLa bharI zakavAne nathI. sAdhuone samAja peSe che ane anna vastra ane vasatisthAnanI ciMtAthI mukta rAkhe che. temaNe sasAra braeNADaye eTale ke jIvananA krAi viziSTa dhyeya khAtara sagAMvahAlAM ane sasAranI apekSAe gaNAtA svajanAnA sAtha choDayo to bhale cheDayA, paNa tene a` temaNe samAja tyAga karyAM che ema che ja nahi. e khTa paNa nathI, zakaya paNa nathI. teo samAjamAM rahe che, samAjanA zrametpAdana varDa poSAya che, samAjanA utkarSa aSka sAthe temanu jIvana gADhapaNe joDAyelu' che. je samAjanA Azraya vaDe te jIvananirvAhanI nizcintatA hastamata karI zakayA che te samAjane eka yA bIjA AkAramAM sevA ApIne potAnA mAthe ekatra thatu sAmAjika rUNa temaNe pheDavuM ja rahyuM. prastuta sAmAjika rUNa te aneka rIte pheDI zake che, jemAnA eka upAya prajAvyApI nirakSaratA nivAreNunI pravRtti che. A pravRtti game tevA kahyu sAdhuvratane jarA paNa khAdha na Ave tevI che. AjanA AkhA parivrAjaka samudAyane ane khAsa karIne jaina sAdhu samAjane A bAbata dhyAna upara levA mArI namra bhAve vijJapti che. pAnada. sadhanI rAhata pravRtti:-saMdha taraphathI chellA khAra mahInAthI je rAhatapravRtti cAlI rahI che te AvatI dIvALIthI baMdha karavAnA saMghanI kAryavAhaka samitie TharAva karyA che. (mukhapRthI cAlu) mArA jIvananA hetu nAma Ape--paNa bhautika ke ta zAstronA cokaThAmAM te nahi bese e vAta cokkasa. aneka samaya avatArI purUSonA Agamana chatAM mAnavajAtanI pApavRtti naSTa thai nathI. tenA upara navAM navAM sakA cAlu che e vicAra AvatAM mana ghaDIbhara nirAzAthI vyAkuLa thai jAya che. paNa tarata vizvAsa Ave che ke mArA deza mATe ane duniyA mATenA ujaLA divasa dUra nathI, mArA zrama niSphaLa javAne nazrI. mArU dhyeya mane jaladI prApta thAya te mATe mane khUba utAvaLa hatI, paNa dhyeya prApta thayA pachI mArA parizramanAM phaLa badala mane jarA paNa phikara nathI. mAre parizrama sAcI dizAmAM che eTalI khAtarI ja mArI sabhya zAMti ane samAdhAnanuM mULa che. hiMda ane sArI duniyAmAM samAjavAdI taMtra sthapAya te jovA huM talasa chuM', paNa jagatanAM badhAM aniSTo dUra na thAya to zu thAya tenI paNa huM have rphikara karatA nathI. mane te Aje ja karavA jevI je vastu lAge che tenI pAchaLa pUrA zramathI huM maDI paDuM chuM. jagata pUrNAvasthAe pahoMcaze ke kema tenI huM ciMtA karatA nathI, paNa huM te mATe kAMi paNa karato rahuM chuM ane temAM maMdatA AvavA dRza nahe eTalu'mAre mATe basa che. paMDita javAharalAla naherU. zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. sUya kAnta pri. presa. 451, kAlabAdevI reDa, muMbai, 2 mudraNusthAna
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanuM pAkSika mukhapatra maNilAla makamacaMda zAha - 4 varSa 6.] prabuddha jaina ane Regd. No. B. 4266 lavAjama rUpiyA 3 muMbaI: 1 eNkabara 1944 ravivAra [aMka 11 keTalAka samAcAra ane noMdha gAMdhI-jhINA maMtraNAne Avela antA (3) hiMdanA pAkIstAna ane hiMdusthAna ema be vibhAga karavA 8 mI sapTembaranI sAMje zarU thaelI gAMdhI-jhINA maMtraNane ane pAkIstAnamAM hiMdanI vAyavya bAjue siMdha, balucistAna, vAyavya 27 mI tArIkhanI sAMje cheDe AvyuM che ane komI samAdhAnanI prAnta ane paMjAbane samAveza kare ane izAna bAjue baMgALA kazI paNuM pejanA hAMsala karyA sivAya banne prajAnAyake chuTA paDayA ane AsAmane samAveza kare. ' che. vATAghATa daramiyAna paraspara cAlele je patravyavahAra pragaTa karavAmAM (4A pAkIstAna ane hiMdusthAna badhI ja bAbatamAM kevaLa AvyuM che te uparathI bannenI bhUmikA ekamekathI keTalA judA prakAranI alaga, sarvasattAdhIza rAjya bane evI rIte bannenuM rAjyabaMdhAraNuM hatI tene spaSTa khyAla Ave che ane AvI mahad antaravALo nakika karavuM. te bannenI samAna hakumata nIce paradezI rAjanIti, jamAta, bhUmikA upara ubhA rahelA AgevAna purUSo vacce kazuM paNa samAdhAna tAra TapAla ke gamanAgamana vyavahAra jevA keTalAMka agatyanAM khAtAo zakaya ja hoI na zake e paNa ApaNane spaSTapaNe bhAse tema che. rahe evI koIpaNa vyavasthA svIkArI nahi zakAya. gAMdhIjIne mana hiMdusthAna eka deza che; jhINAne mana hiMdusthAna eka (5) pAkIstAna nIce AvatI laghumatIonA hakakonuM kevI rIte khaMDa che. gAMdhIjIne mana hiMdu-musalamAna eka mAtAnA santAne-bhAI saMrakSaNa karavuM e pAkIstAnanA vahIvaTadAra saMbhALI leze. emAM bhAMDu-che; jhINAne mana hiMdu ane musalamAna be kevaLa bhinna prajAo bahAranA keIe mAthuM mAravAnI jarUra nathI. che. hiMdanI samagra prajAnuM kalyANacintana gAMdhIjIne zvAsocchavAsa che. (6) pAkIratAnane pradeza nakkI karavA mATe tyAM vasatI prajAnA jhINAnI duniyA musalamAna ane bInamuslImenI banelI che ane matanirNayanI zI jarUra che ja nahi ane ema chatAM evI jarUra hiMdanA musalamAna sivAya bIjA koine tenA hRdayamAM sthAna nathI. svIkAravAmAM Ave te paNa tyAM vasatA bInamuslIma vargone A prazna gAMdhIjI samagra praznone AkhA hiMdusthAnanI daSTie ja vicAra kare che; upara mata levAnuM hoya ja nahi. jhINA AgaLa pAkIstAna sivAya bIjuM koi dheraNa ke daSTibindu che ja nahi. tethI pitAnA pAkIstAnanI kalpanAne amala karavA jatAM AkhA A muddAo to nirdeza puratA che. AmAM haju bIjA muddAone hiMdusthAnanI-zI sthiti thAya te vicAravAnI jhINAne jarA sarakhI darakAra samAveza karavAne khuba avakAza che. muslIma lIganA 1840 nA nathI. Aja kAraNe AkhA hiMdusthAnanI AjhAdI e gAMdhIjInI mukhya TharAva paratve zrI jhINAnuM A bhASya gAMdhIjI svIkArI zake tema hatuM cinAne viSaya che, pahelAM AjhAdI prApta karIe ane pachI dezanA je ja nahi ane tethI vATAghATone AgaLa calAvavAne kaze avakAza rahe vibhAge Aga zAnA madhyavatI nathI . rava che te jA nahatA. ulaTa pakSe gAMdhIjInuM ema kahevuM hatuM ke zrI. jhINue sucarahevAtI samava ApI zakaze. temane Acaya che jyAre bIgAne vele arthavistAra 1440 nA lIganA TharAvamAM phalita thatuM nathI. hiMdusthAnanA pAkIstAna ane hiMdusthAna ema be bhAgalA hamaNAM ne hamaNuM temanuM to ema kahevuM che ke rAjAjInI yAjanA ja e TharAvana barA ja joIe chIe. AjhAdI kAle. A ke kALAntare Ave tenI tene bara mUrta svarUpa Ape che ane e rIte 1840 lIganA TharAvane pote cintA che ja nahi. tenI AjhAdInI ArAdhanA kevaLa uparachallI che. svIkAravAne taiyAra che. paNa gAMdhIjIne A dAva jhINAne svIkArya 'ATalI badhI bhinna jemanI vicArabhUmikA che temanI vacce ATalA nahotA. pariNAme AvaDI moTI AzAo ApatI viziSTa purUSanI meTA bhagIratha prayatna paNa ekatA sadhAI na zakI te temAM koIe maMtraNAo Aje nirAzAjanaka niSphaLatAmAM pariNamI che. Azcarya pAmavAnI jarUra che ja nahi. ulaTuM ekatA sAdhI zakAI heta Ane aMge pragaTa thayelo patravyavahAra vAMcatAM koI paNa rASTrapremI ane kamI praznane AvI be vyaktio dvArA koI saMtoSakAraka nIkAla hiMdIne tIvra vedanA thayA vinA rahe tema nathI. eka bAjue gAMdhIjInI AvI zakya heta te teja eka kharekhara AzcaryakAraka ghaTanA banI namratA, bIjI bAjue jhINAnI tumAkhI ane murabbIvaTa; eka bAjue hota ema kahI zakAta. gAMdhIjInI jhINAnA hRdayane-tenAmAM rahelA koI mAnavatAnA tatvanegAMdhIjhINu patravyavahAranI vigatavAra samAlocanA atre sthaLa- sparzavAnI tAlAvelI, bIjI bAjue jhINAnI hRdayaviheNI kevaLa saMkocane lIdhe zakaya nathI. ApaNe be traNa mukhya bAbate vicArIzuM zabdonI dalIlabAjI; eka bAju AkhA hiMdusthAnane samagrapaNe vicAra ane carcIzuM. sauthI prathama te rAjAjInI yejanAne pheMkI daIne 1844. ' karavAnI gAMdhIjInI vinavaNI, bIjI bAju maracanTa epha venIsanA mAM lAhora khAte maLela akhila hiMda muslIma lIganI beThake pasAra zAilokanA "huM ane enTonIonuM eka ratana mAMsa'nI mAphaka jhINAnuM karela TharAva gAMdhIjI svIkAre eTaluM ja nahi paNa e TharAvane je artha "huM ane hiMdusthAnane aMgaviccheda'; eka bAju koI paNa cokkasa vistAra Aje jhINA sUcavI rahyA che te arthavistAranA svIkAra sAthe aikaya pejanA upara jhINAne utAravAne gAMdhIjIne anavarata prayatna e TharAva gAMdhIjI svIkAre e jhINAne Agraha hato. gAMdhIjI mATe ane bIjI bAjue koi eka khIle baMdhAvAnI jhINAnI nA, nA ane e zakaya nahotuM; kAraNa ke gAMdhIjInA abhiprAya mujaba e TharAva bahu nA; eka bAju hiMdu musalamAna-hiMdustAna pAknIstAna-ubhayanI AjhAja aspaSTa hato ane e TharAvane je arthavistAra jhINuM sUcavI rahyA - dInI rUkAvaTa karanAra trIjA pakSane A dezamAMthI kADhI mUkavAnI gAMdhIhatA te arthavistAra gAMdhIjIthI kaI rIte kabula thaI zake tema nahote. chanI jhaMkhanA ane bIjI bAjue "mane te mArUM pAkIstAna joIe jhINAe sUcavelA arthavistAramAM nIcenA muddAone samAveza thAya che. ane ema karatAM paradezI sattAnI gulAmI varSe paryata laMbAtI hoya () hiMdanA musalamAne hiMdanA hiMduethI eka taddana judI ja te tenI mane kazI paravA nathI' evuM vaLagu pade pade raju karatuM jhIcAnuM mAnasa--A vastusthiti ane patravyavahAra vAMcatAM ApaNI , (2) hiMdanA musalamAnene eka alaga prajA tarIke AtmanirNayane Akho sAme vAre vAre tarI Ave che ane "A te ApaNA dezanA haka che je sau koIe svIkAravuM ja joIe. 'kevI kamanasIbI !" evuM tIvra saMvedana cittane vikaLa banAve che ane
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-10-44 AMkhene azrubhInI kare che. emAM paNa tame mArI pAse vyakitagata athavA te uThAugIrIthI-kaI paNa rIte agatyanI khAnagI khabara sthatimAM AvyA che. tame koinA pratinidhi nathI-tamArI sAthe huM meLavye ja chuTake. AnuM nAma patrakAritvanuM nItizAstra gaNavAmAM Ave che. zuM kAma carcA karUM---ema chatAM paNa tame samajavA AvyA che te jevI rIte zuddha nItizAstra e judI vastu che ane vyApArInuM nItimaherabAnInI rAhe tamane samajAvuM chuM--ema chatAM paNa tame koInA zAstra judA prakAranuM lekhavAmAM Ave che, jevI rIte zuddha pramANIkatA pratinidhi nathI e hakIkata huM bhulI zakatuM nathI--ane tamArA dhyAna eka vastu che ane vyApArInI pramANIkatA koI judA prakAranI kalpavAmAM bahAra paNa e hakIkata rahevI na joIeA rItanI ekanI eka Ave che, tevI ja rIte patrakAranA AcAra, vyavahAra ane ziSTatAne bAbata eka eka patramAM jyAM ne tyAM jhINAne ghuMTayA karatA joIne sAmAnya jananA AcAra, vyavahAra ane ziSTatAnuM dhoraNa lAgu paDatuM dilamAM eka prakAranI ghaNA chuTe che ane prazna thAya che ke "A te nathI. A dheraNa svIkArIe te nUtana gujarAta ke lokazakitae koI mANasa che !' gAMdhI-jhINA patravyavahAra hAtha karyo ane akALe pragaTa karyo temAM gAMdhI-jhINA maMtraNa ane tene lagatA patravyavahAra paratve citta kazuM vicAravApaNuM rahetuM ja nathI. upara ubhavatA A keTalAka aMgata pratyAghAta che. A maMtraNAe keTalIka spaSTatA karI che, gAMdhIjI ane jhINAnA mAnasane samajavAmAM keTalIka paNa vastutaH A dhoraNa ja vAMdhA paDatuM, khATuM ane beTI vastune sAcI dekhADavAnA prayatnarUpa che. jema game te rIte kapAjana madada karI che, gAMdhIjI viSenI keTalIka gerasamajutIo dUra karI che ane karavuM e kAMI Adarza vyApAranIti na ja gaNAya tema game te rIte hiMdI rAjakAraNamAM jhINA ane tenuM pAkIstAna keTaluM bhayaMkara ane samAcAra meLavavA ane maLelA samAcAra AsapAsanI paristhiti ane bhayAnaka ghaTanAonI AgAhI ApatuM bIhAmaNuM tatva che tene kAMIka . vividha sthaLane jarApaNa vicAra karyA sivAya jema tema jasTithI khyAla Ape che. dezamAM Aje vyApI rahelI nizAzAnI choyA AthI jAhera janatA samakSa mUkavA e kAMI patrakAranI sAcI nIti na gaNAya. vadhAre ghanagherI banI che. hiMdanA pratipakSione AnaMda mAnavAne avasara khabaro meLavavA e agatyanI vastu che, paNa te khabaro meLavavAno upasthita thayo che. ame te krIsanI darakhAsta kyAranI AgaLa dharI sAdhane amuka vivekanI ane nItimaryAdAnI apekSA rAkhe ja che. tevIja che, hiMdane svAdhIna banAvavAne ame te kayAranA tatpara chIe, paNa be rIte patrakAranuM kArya eTalI moTI javAbadArI bharyuM che ane samAja mukhya kAmanA AgevAne ekamata thaI zaktA nathI tyAM ame zuM karIe temaja rASTrane lAbha nukazAna karavAnI tenI tAkAta eTalI moTI che ke ane kAne sattA suprata karIe ?" evA dAvA sAthe sarakArIsanAne AkhA deza pitAne prApta thayelI khabara kayAre, kevI rIte ane kevA AkAramAM raju upara vadhAre ne vadhAre majabutara jAmavAnA. paradezamAM A maMtraNAnA karavI te paNa eTalA ja dura dezI vivekanI apekSA rAkhe che. A dhoraNe pariNAme aneka gerasamajutIo phelAvAnI. A badhuM hovA chatAM vicAratAM nUtana gujarAta ane lokazakitanA saMcAlakoe gAMdhI jhINA . gAMdhIjI rAjakAraNI temaja kamI maDAgAMTha ukelavA zakaya teTaluM karI patravyavahAra game tyAMthI hAtha karyo ane eka moTuM parAkrama kahevuM hoya cukyA che, temaNe tema karavAmAM nathI rAkhe koI pratiSThAne khyAla ke te bhale kahe, paNa jyAM sudhI gAMdhIjI ane jhINAnI vATAghATo cAle tyAM nathI dAkhavyuM ke mane Agraha. Aje gAMdhI keNu che ane kyAM che sudhI koI paNa patrakAre jAhera janatA samakSa phAve tevAM anumAna raju ne ane jhINA kANu che ane kyAM che e bAbata viSe mAtra hiMduonA ja karavA ane akasmAte paNa pitAne maLatI khabare pragaTa na karavI e dilamAM nahi paNa samaju musalamAnonA temaja vicakSaNa paradezIonA temane khAsa Agraha ane Adeza hatA e khAsa hakIkta dhyAnamAM letAM dilamAM paNa sAro khyAla ugyA vinA rahe tema nathI. e sAcI yena kena prakAre prApta thayelo patravyavahAra nUtana gujarAta ane lekasamajaNamAMthI sAro prayatna ubhe thaze, koma koma vacce ekatA sthapAze, zaktie AgaLathI pragaTa karI nAMkhyo e eka gaMbhIra bhUla thaI che sthApita sattA sAme baLavAna ane suvyavasthita sAmane karI zakAze , ane te te patranA praNetAoe sAmAnya zista bhaMga karyo che ema ane dezamAM eka kALe AjhAdInI ta jarUra pragaTaze. A AzA kahyA vinA cAlatuM nathI. e prakAzana vizeSataH duHkhada te eTalA mATe ane zraddhA sAthe Aje ApaNe bhAge komI ekatA ane AjhAdInI che ke nUtana gujarAta ane lekazakita prajAnA mAnItA patro che, prAptinI dizAe je kAMi kartavya karma sujhe te ApaNe karavAnuM rahyuM. banenI nIti gAMdhIjI ane koMgresa pratye pakSapAta dharAvatI che saune mAthe bhagavAna che. e eka divasa ApaNI jarUra saMbhALa leze A agatyane patravyavahAra hAtha lAgyA pachI tene pragaTa karavAnuM ane ApaNuM nAva pAra utAraze! pralobhana khALavuM sAdhAraNa patrakAra mATe atizaya muzkela che, paNa gAMdhI-jhINuM patravyavahAranuM jemanI jIMdagInAM aneka varSe patrakAritva pAchaLa kharacAyAM che temanI amuka patrae kareluM akALe prakAzana pAsethI ATalI khAmozanI kaI paNa jarUra AzA rAkhe. teo bacAmahAtmA gAMdhIjI ane kAyade Ajhama jhINuM vacce vATAghATo cAlI vamAM ema kahI zake ke je patravyavahAra be divasa pachI pragaTa thavAne ja rahI hatI e daramiyAna tA. 27-9-44 nA nUtana gujarAta ane hatA te be divasa vahelo pragaTa thaye emAM khoTuM zuM thayuM ? paNa lokazaktimAM tA. 15-8-44 thI 26-6-44 sudhImAM gAMdhIjI ane da-2 thI 35 ulaTa pakSe ema paNa pUchI zakAya ke A bAbatane lagatA sarva 'jhINA vacce cAlele patravyavahAra pragaTa thayela joIne sau koIne bhAre rane bhAre saMge dhyAnamAM laine be divasa khAmoza pakaDavAmAM AvI hatI te Azcarya thayuM che ane e banne prajAnAyakonI anumati sivAya zaMkA- dezanA kayA hitane nukasAna pahoMcI javA saMbhava ha ? vaLI prastuta spada upAyo vaDe prApta thayela AvuM ati agatyanuM ane dezanA patre gAMdhIjI ane jhINA vaccenI aMgata cokhavaTane lagatA haiine gaMbhIramAM gaMbhIra praznane sIdhI rIte sparzatuM patrasAhitya pragaTa karavuM teo bane maLIne bahAra na paDe tyAM sudhI A patravyavahAra kevaLa yogya che ke nahi te prazna vicAraNA yegya bane che. aMgata ane khAnagI ja gaNAya. tethI AvA patronuM AvI rItanuM keTalAkane evo mata che ke game te rIte ane game te prakAre prakAzana aucitya ane ziSTajanasaMmata sabhyatAnuM spaSTa rIte bhaMga agatyanI khabara meLavavI ane bane teTalI tAkIde jAhera janatAne karanAra ja lekhAya. vaLI dezanA A ati nAjuka prazna uparanI vATApahoMcADavI e ja mAtra chApAvALAonuM eka ane anivArya kartavya ghATo jyAre cAlatI hoya tyAre jyAM sudhI e jAhera rIte tuTI na paDe che. koNa keTalI vahelI khabara meLavI zake che ane pragaTa karI zake che tyAM sudhI ene tuTI paDelI jAhera karavI ane tene lagatI vigate emAM ja patrakAranI kharI kuzaLatA rahelI che. agatyanI khabara meLavavI" ekAeka bahAra pADI devI temAM koI vakhata AkhA dezane bhAremAM [ane tatkALa pragaTa karavI e ja mAtra sAdhya; sAdhana game te cAle. bhAre nukazAna pahoMcavAne paNa saMbhava rahe che. A badhuM vicAratAM rasIdhI rIte khabara na maLe te ADakatarI rIte; maphata na maLe te prastuta prakAzana bInajarUrI, utAvaLIyuM, geraDahApaNabharyuM ane jAhera paisA kharacIne lAgavagathI na maLe te lAMca rUzvatane upayoga karIne - ( anusaMdhAna pRSTha 12 juo)
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ ('prabudha jaina" mAra khAsa) gAMdhIjInI choMtaramI varSagAMTha (tA. 2 oNkaTobara, 1944) bharatabhUminAM vIrajane! sai gagana gajAve ja ja ! bApujI kare upavAsa, tame miSTAnna: -gagana gajA ja jo! bApujI DhAMkatA raMka, lUTe te chAta . pUjya bApujI juga juga jIve e vara mAgo bhayo bhayo ! bApujI pAthare sneha, tame raho laDatA: bharatabhUminAM - bApujI taNuM laI etha khIsAM rahe bharatA! cAlIza kaTinA deva ApaNA bApu, re lAlamalAla banI saha pharatA e tana tAvI rahyo raha: cAlIza keTinAM dIna hRdayanuM mApuM -e tana tAvI ra rahe bharatabhUminAM svAthI ja! zuM ema gajavaze ja jaye?-- cAlIza keTinA saMta, mahAtmA, svAmI; cAlIza kaTinA vIra pratApI mAmI: bApujIne kArAvAsa, tamane chakA: re satya ahiMsA snehataNe pathe jeNe saMtata cahyo cahyA bApujI se apamAna, tamane sakA: -jeNe saMtata cahyo cahyo: joI jaI A gharaDI AMkha raDI rahe UMDuM, bharatabhUminAM virajano ! se gagana gajA ja ja!1 A dharataNuM vyApAra kare zuM rUDuM ? prabhunA AziSa zuM ema Utaraze? avasara medhe gayo gayo: rAme dAkhyo sadudharma prajA rAjAne, -avasara meM gayA gaye: kRSNa gAyo vara marma parama gItAno, mahAvIra bhaNyA kalyANa, buddha urazAMti, bharatabhUminAM gAMdhIjo ! zuM ema lajavaze jayo jaye?--gAMdhIne ahiMsA maMtra kare jagakAMti: ApyA vIree jAna, gayA te mithyA; nirbaLamAM baLa pharavA jeNe julama jagatane sahyo sahyA: baMdhana saMdhananA bhaMga vIzira vItyA; -julama jagatane sahyo sahyo: bApujIne pAyAM jhera tamAre hAthe, bharatabhUminAM vIrajano! sa gagana gajA ja ApIne tame be cAra bhare badhuM bhAthe: jo!-2 e aMtara cIrI juo jarA, che khare gAMdhIjana karyo ? laDI laDIne rAjA prajA gayAM sahu thAkI, -khare gAMdhIjana ko karyo? nahi pAmyAM sukha ke zAMti rahyAM e bAkI; bharatabhUminAM jana zuM hajI A karatAM raheze jayo jaya-9 sattA ne dAlata kAja rUdhira relAyAM, bApujIe suNI e zabda, zabda ne zabdo, pazunAM pazu mAnava raho, timira urachAyAM: sittara upara paNa pAMca pUrNa kIdha abda; mAnavanI aMdha karUNatA para e je nizadina rahe deha daphro: zuM jaze sadA maMdire mUkI phaLaphUlo? -je nizadina rahe do dallo: nava rIjhe devo ema, tame kAM bhUle? bharatabhUminAM vIrajana! sai gagana gajA jA ja !-3 ko nA vahata dI paMtha tame za gra graho ? aNagaNa tAraka rahe kuTI devagaMgAthI, -paMtha tame zuM gra grahuM? aNagaNa prANI che janma prakRtijadhAthI; bharatabhUminAM janare! kyAre karaze sacce ja jaye?--10. evI phUTe navazakti satya Adaze, laI jaze zuM Aje bheTa bApujI kAje? pAmyAM jIvanakalyANa keka padastha sadIothI pUjya piTa-ne AtmA lAje jhIle jhIle e amI anerAM, kALa jaze A vahyo vo: jarI sAcA dilathI pUcho tamArA manane: -kALa jaze A vahe vahyo: rahyuM nija svAthI jIvana ke hiMdavatanane ? bharatabhUminAM vIrajane! sai gagana gajA jA jA !-4 ) za . te zabda sakaLa je bApajIe kaho kaho ! jhIle te cakhanAM paDaLa ughaDaze saghaLAM, --- bApujIe che kachu kaho! jhIlo te mananAM dvAra ughaDaze savaLAM; bharatabhUminA vIra kharA je te ja gajAve ja ja 11 jhIle to banaze vIra abaLa mAnavanA, cAlIza keTinA deva, ApaNa bApu, gAze toDI jaMjIra gIta gauravanAM e jhIlaze pUrUM te ja jANaze mAnava sAce thayo thayo: mAge sahu pAse Aja divya nija dApu ! ' - mAnava sAco thayo thayo: cAlIza kaTinA saMta UbhA laI jhoLI: bharatabhUminAM vIrajane! sai gagana gajA jayo jayo!-5 Ape, Apa re sarva, AtamA bolI ! paNa e re mArA hiMdI baMdhu ne bahene! bApujInI karmasaphaLatA para A duniyA banaze bhayo bhaye! -duniyA bano bhaye bha! zuM ja jonAM mAtra gajavaze veNa ? pRthvI thaMbhe te thAya kadI zuM savArUM? bharatabhUminAM vIrajane ! adala gajA jayo jayo!-12 karaze dariye ubhuM nAva zuM baMdarabArUM ? bharatabhUminAM viraja! se gagana gajAvo ja jo! re hujI na chUTayA daMbha prapaMca: ze saMdeza la lazo ? -gagana gajA ja ja ! -ze saMdeza lahyA lahyA? pUjya bApujI juga juga jIve e vara mAgo bhayo bhayo ! bharatabhUminAM vIrajane ! zuM mAtra gajavaze jo jo - 4 aradezara pharAmajI khabaradAra.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 1-10-44 fka) (pRSTha 60 thI cAlu): * keTalAka samAcAra ane nedha mAre zuM karavuM ? jIvananA zistanuM bhAre ullaMghana karatuM lAge che. sAre nasIbe bIje ja (Aje ApaNA ziSTa tema ja zrImanta vargamAM pAnAnI ramatanA oThA nIce divase gAMdhI-jhINAM maMtraNuM bhAMgI paDI ane Akho patravyavahAra sattAje sAmAjika vRta prasarI rahyuM che ane pratiSThA pAmI rahyuM che teNe madhyama - vAra rIte bahAra pADavAmAM AvyuM. tethI upara jaNAvyuM tema akALe varganA kuTuMbamAM eka navI jIvana samasyA ubhI karI che, jenuM nIcenA eka patramAM bahu sacoTa rIte nirUpaNa karavAmAM AvyuM che. A patra tA. 2-9-44 nA thayelA prakAzanathI nukazAna thavAnI zakayatA rahI nahi. paNa A jayotirdharamAMthI udhRta karavAmAM Ave che ane e patra je mAM che te ghaTanA uparathI ApaNA patrakAroe khuba dhaDe le ghaTe che ane samAna chA che ema jaNAvIne tidharanA taMtrI pUche che ke amArA vAMcamAMnA kei cAre meLavavAnI ane pragaTa karavAnI ghelachA upara khuba saMyama ane A duHkhI bahenane mArga sUjhADaze , paramAnaMda.) viveka keLava ghaTe che. gAMdhIjIe paNa pitAnA nivedanamAM AvA jyotirdharanA taMtrI sAheba akALa prakAzana paratve bhAre kheda darzAvyo che. ApanA patramAM aneka duHkhI hindu strIonA vRttAnta pragaTa thAya svargavAsI AcArya telaMga ' che ane Ape keTalAka sAmAjika jaTila praznonA nirAkaraNanA mArganuM muMbaInI bAbu panAlAla punamacaMda hAiskulanA AcArya rAvasAheba sUcana kare che tethI Apane mArI hakIkata jaNAvuM chuM dattAtraya telaMganA tA. 15-8-44 zukravAranA roja nIpajela avasAnathI huM brahmaNa jJAtinI strI chuM. mArI umara atyAre Azare pacIsa zikSaNa ane keLavaNInA pradezamAM eka viziSTa keLavaNIkAranI kheTa chavvIsa varSanI haze. thoDuM aMgrejI huM bhaNelI chuM. ogaNIsa varSanI paDI che. prastuta hAIskulanI I. sa. 1806 mAM sthApanA thaI tyArathI vaye amArI jJAtinA eka yuvakanI pratye mane AkarSaNa thavAthI tenI zrI. telaMga e skulamAM AcArya tarIke joDAyela te AjasudhI e ja sAthe mAruM lagna thayeluM che. AkarSaNa thavAnuM mukhya kAraNa tenI krikeTa adhikAra upara rahIne temaNe 38 varSa sudhI akhaMDa sevA ApI ane ramavAnI chaTA ane AvaData hatAM. mArA pati bI. kaeNma thayelA che e hAIkulane zista, zikSaNapradAna tema ja parIkSAnA pariNAmonI bAbatamAM ane eka sArI baeNnkamAM nakara che. maLatAvaDA svabhAvanA ane ThIka agragaNya sthAne pahoMcADI. AvI temanI ujajavaLa kArakIrdI ane mitramaMDaLa dharAvanAra temaja amArI jJAtimAM sAdhAraNa sArA gharanA anupameya kAryaniSThAnI jeTalI stuti karavAmAM Ave teTalI ochI che. gaNAya evA mArA pati che. mAre pitAmAtA nathI. mArI mAnI mA 68 varSanI ummare temanuM avasAna thayuM. A ummare koIpaNa - pAse huM UcharI moTI thaI chuM. eka bahena che te paraNelI che ane vyakti AvA asAdhAraNa javAbadArIbharyA adhikArathI kyAranI mukata pitAnA pati tathA bALako sAthe sukhI hatI. huM paNa lagna pachI cAra thaI gaI hoya athavA to tene mukata thavAnI pharaja pADavAmAM AvI pAMca varSa te ThIka ThIka sukhI chu. chellAM be varSathI mArA du:khanI hoya. paNa A bAbatamAM sadgata telaMga eka addabhuta apavAda hatA. zarUAta thaI che. mArA patinA hAtha chUTe che ane pagAra TUMka che. temanI kAryazakitane vRddhAvasthA sparzI ja nahotI. vaLI ' keLavaNInI navI temAM atyAranI behada mAMghavArImAM gharavahevAra calAvavuM bahu muzkela paddhatio tema ja prayogathI teo purA mAhItagAra rahetA ane pitAnI banyo che. sAre nasIbe mAre mAtra eka ja nAnI chokarI che eTale zikSaNa zailimAM jarUrI pheraphAra karyo jatA hatA. temane vidyArthIo tenuM jhAjhuM kharca nathI. mArA sasarAnuM ghara amArI jJAtimAM sAruM pratyeno prema ajoDa hata; temane svabhAva bahu ja mIlanasAra gaNAya, paNa paisAnuM sAdhana bahu maryAdita. mArA pati hAthanA chUTA che hate; temanuM aMgata jIvana utkRSTa koTinuM hatuM. jIMdagInA chevaTanA e meM Apane jaNAvyuM, paNa Avaka vadhAravAne bIjo koI prayatana divasa sudhI eka sarakhI rtavyArUDha sthitimAM ja temaNe A karavAne badale navarAzane badhe vakhata bhAIbaMdha dostadAro sAthe vAtenA duniyAmAMthI vidAya lIdhI che. temanA pavitra ane kRtakRtya AtmAne taDAkA mAravAmAM ja e gALe che. khAvApI tAnAM sAdhana ane gharamADuM paralokamAM parama zAnti prApta thAo ! paramAnaMda, tathA kapaDAM lattA mATe ja puratA paisA pahoMcatAM nathI, tema chatAM mArA pati zeTha vIracaMda meghajIbhAInuM akALa avasAna sIgAreTa pAchaLa Azare paMdara vIsa rUpIA dara mahine kharcI nAkhe che, muMbaI sthAnakavAsI saMghanA upapramukha ane TrasTI ane sthAnakavAsI ATaluM pUratuM na hoya tema emane thoDA vakhatathI gaMjIpAthI konpharansanA chellA adhivezananA pramukha zeTha vIracaMda meghajIbhAInA jugAra ramavAnI lata lAgI che. A latamAM koika vakhate pAMcasAta akALa avasAnathI mAtra sthAnakavAsI samAje nahi paNa samasta janoe rUpIA maLe che, paNa meTe bhAge vIsa pacIsa rUpI mA dara mahine khUve che. eka be vakhata te pacAsa rUpIA jeTalI rakama hArI gayelA. eka sarjana dAnavIra gumAvyuM che. 45 varSathI nAnI vaye najIvA nimi mAMthI temanuM mRtyu thayuM. page joDAne DaMkha thaye, temAMthI eka zrImaMtanA chokarA atyAre ghaNuM A late caDhayA che ane saMkaDo rUpIA thayuM ane DAyAbITIsane kAraNe temane sAruM na thayuM te na ja thayuM. gumAve che te huM jANuM chuM. paNa temane laDAdane aMgenA vepAramAM sadgata zrI vIracaMdabhAI garbhazrImaMta hatA; mahAlayamAM rahetA, lAkhanI Avaka thayelI che, eTale emane A latanuM nukasAna jaNAtuM nathI. paNa amane te e khUba bhAre paDe che. emanA mitronI sobata kharekhara lakSmInA lADakavAyA hatA. paNa temanuM jIvana sAduM ane ADaMbarahamaNAM hamaNAM emane dArUnI paNa Teva paDavA mAMDI che evuM mane rahita hatuM. teo svabhAve nirabhimAnI ane saraLa hatA. samAjasevAnI dIkSA lAge che. jeTalI vakhata navarA paDe, baeNnkamAM rajA hoya, tyAre basa pattAM temane vArasAmAM maLI hatI. temanA mahUma pitAzrI meghajIbhAI bhaNe TIcavA mitrane ghera jAya che. ghaNI vakhate rAtre eka bAra eka vAge temane mAtra lakSmIne ja nahi paNa samAjasevAno paNa vArase Apyo hato. Ave ane udAsa caherA uparathI jaNAya ke hArIne AvyA che. temane eka guNa saune temanA tarapha AkarSate ane te hate sAcI eka vakhata te huM himmata karIne emanA mitre jyAM pattAM aMtaranI pramANikatA. temanAmAM vANI ane vartananI ekatA hatI. kahevuM ramatA hatA, tyAM gaI ane badhAne khUba UdhaDA lIvo. paNa bIjA badhA te kaheH "tamArA dhaNIne vAra. amane zA mATe kahe che ?" te karavuM ane karavuM hoya teja kahevuM e temane svabhAva hatA. teoe mArA pati mArA upara te divase khUba gusse thayA ane e badhAMnA pitAne maLela lemIne sadupaga pramANamAM sAro karyo hate. kAMdAvADI dekhatAM mane khUba dhamakAvI tathA tiraskAra karyo. e divasa pachI mArI upAyane temanA pitAzrInuM nAma ApavA temaNe rUA. 51000) ApyA sAthenuM vartana cheka uparauparanuM thaI gayuM che. ane mane cIDhavA caDaemAM ja emaNe vadhAre ramavA mAMDayuM che. mArA pIyaramAM e mane hatA. koI samAjaupayogI kAryomAM temane phALo na hoya tema na bane. samajAve evuM koI nathI. sasarAmAM sasa* sivAya koI nathI. gupta dAna teo sArA pramANamAM karatA. prasiddhi ke nAmanAne temane emanA mitre te emanA jevA ja che. tyAre mAre zuM karavuM ? kharekhara aNagamo hatA. temanA AtmAne Izvara cira zAnti Ape li. candrAvatI bhaTTa evI prArthanA che. cImanalAla, - zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI TrITa, mubaI. mudraNasthAna : zreya kAnta pi. presa. 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ taMtrI : maNilAla mAkamacaMda zAha zrI muMbaI jaina yuvakasa'dhanu' pAkSika mukhapatra varSa 6] prabuddha jaina muMbaI : 15 AkaTobara 1944 ravivAra vyAvahArika anekAMta Ajane praznone ukela, ...jaitA anekAntavAdI che. anekAntane ApaNe e bhAgamAM vaheMcI zakIe. zAstrIya anekAnta ane laukika athavA vyAvahArika anekAnta. tattva-vastunA svarUpane TUMkI dRSTie nahi paNa sa sagrAhI vyApaka dRSTie jovuM te zAstrIya anekAMta. khete tArika anekAnta paNa kahI zakAya. ane pratidinanA vyavahAramAM TUMkI dRSTie nahiM paNa vyApaka dRSTithI kAma levuM te byAvahArika anekAnta. zAstrIya anekAntanA mULamAM ahiMsA, samabhAva Adi guNAne sthAna nathI ema te na kahevAya. paNa temAM mukhyapaNe samanvaya draSTi kAma kare che. e samanvaya dRSTinA udbhava te ahiMsAma". ja thayela hAya che. paNa pratyeka bAbatanA vicAra vakhate ApaNI sAme ahiMsA na AvatAM samanvaya dRSTi Ave che ane e samanvaya dRSTithI tattva vastuviSayaka jhINI jhINI vigatAnI parIkSA karIe chIe ane e vigatene yathAsthAne gADhavIe chIe. AgevaNI vakhate hiMsAahiMsAnA prazna gauNa banI jAya che. paNa raju thayelI hakIkate satya vastunI keTalI najIka che teja tapAsavAnu hoya che. eTale ke kAi paNa eka tattva-vastu viSenA je aneka vicAra| jema" AtmA eka che ke aneka, te nitya che ke anitya, cetana che ke jaDa Adi-jagatamAM pravatA hoya teno meLa mesADavAnuM kAma zAstrIya anekAntanuM che, TUMkamAM tattvajJAna tenu kSetra kahI zakAya. ahiM eTaluM sama levuM joie ke badhA ja vicArone meLa kesI ja zake che ema te| na kahI zakAya. meLa besADavAnI paNa maryAdAbhe hAya che ane te e ke keDai paNa vicAr kema na DrAya pazu te vastunA satya svarUpa tarapha lai jate! hAya tAja tenA meLa besADavAnA prayatna thAya che. paNa jo tethI viparIta hAya te tevA vicArane pheMkI devA eja tene meLa besAryAM kahevAya. tAtpa e ke samanvayakartAnI sAme dhruva tArA satya che ane tenI AsapAsa ja samanvaya dRSTi kAma kare che, A samanvayamAMthI je vicAro, je niyA sthira thAya che te trikAlAbAdhita hoya che. te traNe kALamAM satya hAya che, e niSThu yA pheravavA khuda samantratA paNa sama nathI. kAI navI STi sAme Ave tyAre bIjo eka navo niNaeNya thAya, paNa pUrvanA niNa yate A navA niSNu uthApI zake nahiM banne niNaeNye eka sAthe samabaLe pravate che. paryAMya dRSTie kAi AtmAne anitya kahe te te sadAne mATe te dRSTie anityaja kahevAno, dravya dRSTivALA purUSa AvIne A paryAMya dRSTivALAne kahe ke bhAi AtmA te nitya che." te paNa javAbamAM te eTaluM ja kahero 'bhAi tenI huM kAM nA pADu chuM...? paNa mane jeve dekhAya che tevA huM kahI rahyo chu, tamane dekhAya te tame kaDDA. mane temAM vAMdho ja nathI.' Ama ane niyA samAnabaLe varte che, paNa te satyanI bhUmikA para ubhA hAya tA, anyathA nahi. Ama banne daSTie potapotAnI rIte satyanI zodha kare che ane e bannenI zeve traNe kALamAM abAdhitaja rahe che. laukika anekAntamAM A dravya-paryAya dRSTinA upayoga nathI. ahiM te| kALa dRSTinI AsapAsa-kayAreka vyaktivAda, kayAreka samAjavAda, kayAreka rASTravAda-ema navI navI draSTie khaDI thAya che ane Regd. No. B. 4266 lavAjama rUpiyA 3 [ka 12 AjanA nirNayane kAle tyAjya TharAvI de che. Aje je ni ya thayA te Aja mATe sAce hAya, ucita hAya, satya. hAya paNa eja niSNuyune AvatI kAle Thokare mAravAmAM Ave che. gaI kAlanA nirNayane kacarIneja AjanA nirNaya ubhA hAya che. navA niNaeNya thayA eTale jUnA niSNuya rada thai jAya che. Ama huMmezA parivatanamAM rAcavu me A anekAntanI vilakSaNatA che. jo kAi paNa eka niya pakaDI rAkhavAnA Agraha karavAmAM Ave te te laukika anekAntanI dRSTimAM mithyAvAda ja gaNAya. eTale pagvina, basa parivartana eja kRtya thai paDe che. vyAvahArika anekAntane pradeza te eTale badha vizALa che ke temAM jema uMDA utarIe ane jema jema tenA viSe vadhune vadhu vicAra karatA jaie tema ApaNane e navu' ne navuM ja kSetra batAvatA jAya che. samayane pravAhu jo aTake ane tene anta Ave te A laukika anekAntanA pradezanA anta Ave. A samaye anekAnta dRSTie amuka AcAra viSe eka niNaeNya karyAM, paNa AvatI kAle samayanI gati krarI javAthI ane navu' vAtAvaraNa pedA thavAthI te badalavA ja paDe che ane te pazu anekAnta dRSTithI ja, eTale ema kahevuM joie ke A anekAntamAM kALanI AsapAsa ba" kratu hevAthI koi niSNuya trikAlAbAdhita na ja hAi zake. zAstrIya ane kAntathI A laukika anekAnta ahiMthI ja judo paDe che. zAstrIya niNaeNya trikAlAbAdhita auAya che, jyAre te niNaeNya trikAlAbAdhita nathI ja hAtA. paNa ati' prazna thaze ke A laukika niNaeNya sAce che ke kherA che, ucita che ke anucita che te tapAsavAnI koi kasoTI che ke nahi ? AnA javAba TUMkAmAM ja ApI dauM chuM ke ahiM niSNuyAne tapAsanAra kasoTI ahiMsA che, laukika anekAntathI thanArA badhA niNaeNye| ahiMsA upara dRSTi rAkhIne ja ghaDAvA joie. je je niNaeNya ahiMsAne sAme rAkhIne karavAmAM AvyA hAya te AnI dRSTimAM phrIka che ane je niNaeNya hiMsA tarapha lai jatA hAya te JAnI dRSTimAM mithyA che. eTale ke laukika anekAntamAM dhruva tArA ahiM'sA che ane tenI AsapAsa badhu avirodhIpaNe goThavAi jAya che. prAcIna jainAcAryAMe A khIjA prakAranA laukita anekAnta pAchaLa ja mukhyapaNe peAtAnuM dhyAna rokayuM hatuM te zAstrapAThIthI ajANyu rahe tema nathI. paNa pachInA samayamAM dAnika sadha vadhI gayA tenI sAthe sAthe jainAcAryAMe paNa pAtAnI dizA badalI ane. tAttvika anekAntamAM peAtAnI badhI zaktino upayoga karavA lAgyA. sthiti e AvI ke zAstrIya anekAntamAM paDita gaNAtA jainAcAryo paNa AcaraNamAM ekAntI ja thaI gayA. haeNllA terase caudase varSanA prayatne jainAcAryoe zAstrIya anekAntane temanAthI jeTalA zakaya hatA teTalA vikasAo che. ane dAnika kSetramAM jeTalA vAde temanI sAme AvyA te badhAno samanvaya yathAzakaya temaNe karyo che ane e rIte temaNe potAnI sudhI zikanA upayoga zAstrIya samanvayamAM karyAM che ema kahevuM joie. paNa jamAte badalI gayeA che. have vaLI pAchA e laukika atekAnta tarapha vaLavAnI jarUra ubhI thai che ane pahelAnA koI paNa jamAnA karatAM A jamAnAmAM ja vyavadvAramAM vyApaka dRSTite upayoga vadhAremAM vadhAre che. A gAMdhIyuga vicAra karatAM AcArane ja vadhAre
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina tA. 1pa-10-44 nA maMgaLa prabhAte * * keTalAka samAcAra ane noMdha nUtana varSanA maMgaLa prabhAta " " - zivamastu sarjanAta:, , , , parahitaniratA bhavantu bhuutgnnaaH| roja : prathAnu nArAM, sarvatra sukhIbhavantu lokaaH|| | sarva jagatanuM zreya thAo! sarva prANuo anyanA hitamAM nimagna thAo! sarva dA nAza pAme ! leke sarvatra sukhI thAo !?? besatA varSanA maMgaLa prabhAte A prArthanA saunA antaramAMthI pragaTa thAo ! A prArthanAnuM aucitya koI paNa sthaLe koI paNa kALe abAdhita che. emAM paNa jyAre A duniyA aneka kaleza, kaMkAsa ane hiMsApUrNa yuddhathI AkuLavyAkuLa che, jyAre mAnavatAne lepa thaI rahyo che ane kevaLa pazubaLanuM sAmrAjya cetaraka pravartI rahyuM che, jyAre azAnti ane anavasthA mAnavajIvananA sarva aMgone kArI rahI che tyAre uparanI prArthanAnuM aucitya savizeSa siddha thAya che. aneka yAtanAo ane avamAnanAothI bhareluM eka varSa vidAya thAya che. baMgALAnA jIvaleNa bhukhamarA sAthe e varSano prAraMbha thaye hatuM ane tyAra bAda e bhukhamarA dezanA bIna bhAgomAM phelAye. vacagALe pUjaya kasturabAnuM avasAna thayuM ane gAMdhIjInI gaMbhIra mAMdagIe lokone cintAgrasta banAvyA. gAMdhIjI chuTayA ane dezanA rAjakAraNamAM nAnuM sarakhe viplava AvyA. cInI atizaya modhavArI ane achate lekajIvanane kevaLa duHkhamAya banAvI dIdhuM. pAchaLanA , bhAgamAM ativRSTie gujarAtanA keTalAka bhAga upara tema ja khAnadeza upara kALo kera vartAvI dIdhuM tema ja aneka bImArIoe bahArane maraNonmukha banAvI dIdhuM. Ama kevaLa duHkha, duHkha ane duHkhamAM mahatva Ape che. vaLI atyAranuM mana mAtra gRhamaMtathI nathI rahyuM. atyAre te tAra ane TelIphene samasta vizvane ApaNA Tebala para | lAvIne khaDuM karyuM che. A jamAnAmAM kaI guphAvAsI thaI eTale rahevA mAge te sAva azakya thaI paDayuM che. pote jagatathI sAva * vikhUTo thavA mAge ane guphAmAM cAlyo jAya, paNa tyAM paNa tenA ekAkIpaNAne yAtrIo bhaMga kare che ane pitAnA sukhaduHkhane bhAgI banavA AhvAna kare che ane navA navA AdarzojenA ApaNA pUrva jene kalpanA paNuM na hatI-ApaNI sAme AvI UbhA rahe che. mArga kADhavA jatAM mata mUMjhAI jAya che ane gabharAmANu pedA thAya che. junA ane navA vacce athaDAmaNa zarU thAya che. sAruM ke narasuM badhuM ja * jANe ekasarakhuM sAruM ja hoya tevI rIte ApaNI sAme raju thAya che. A deza ke paradezanI vAta bhulAI vizvayanI vAta sAme Ave che tyAre "A ApaNuM "A pArakAnuM evA bheda bhulavA ja paDe che, ane kone sAruM kahevuM ane kone kharAba kahevuM, zuM karavuM ane zuM 1 na karavuM-tene toDa kADhavA jatAM zAstrIya anekAntamAM kuzaLa buddhivALA purUSa paNa muMjhAI jAya che ane sau potapotAnI be judA judA sura AlApe che ane pariNAma e Ave che ke vyAvahArika AcAranA praznane nikAla ApaNe anekAnta dRSTie lAvI zatA ja nathI. jIva eka che ke aneka, dravya nitya che ke anitya, dravya ane paryAyane bheda che ke abheda, ItyAdi zAstrIya carcAe te patyAra sudhI khUba thaI che ane temAM ApaNI pragati paNa khUba ja thai che. paNa e carcAmAM niSNAta vidvAnane paNa mUMjhavI nAkhe tevA prazno te ApaNu vaiyaktika, sAmAjika, rASTrIya ane sArvajanika vyavahAramAM UbhA thavA lAgyA che ane tene kharo ukela na maLavAthI jIvanamAM ' eka jAtanI asvAbhAvikatA, AvI gaI che. - ' apUrNa dalasukha mAlavaNiyA 1988 nuM varSa gayuM, 2000 nuM varSa paNa pasAra thayuM ane AgAmI 2o1 nA garbhamAM zI zI yAtanAo ane viTaMbaNuo bharI che tenI Aje koNa kalpanA karI zake tema che? vizvayuddha haju cAlI ja rahyuM che; mAnavasaMhArane haju kaze cheDo dekhAto nathI; dezane vyApAra cetaraphathI rUMdhAI beThe che; lokajIvana aneka prakAranA vaTahukamenA pariNAme cAre bAjuthI jakaDAI rahyuM che; kalerA, melerIyA, inphaluenjhA vagere vyAdhioe gayA varSamAM bIhAra temaja anya prAntamAM hajAro aMdagIone bhoga lIdhuM hatuM te bImArIone kAlakarALa paMjo dezanA anya vibhAgo upara phelAI rahyo che. vizvayuddhane lIdhe sarva prajAe trAhI trAhI pikArI rahI che ane A yudhdhane keme karIne anta Ave ema sau koi antaranA uMDANathI prArthI rahyuM che. jarmanI dhIme dhIme hataprabhAva banatuM jAya che. yuropanA vigrahano pAMca cha mahInAmAM anta Avaze ema sau koI kalpI rahyuM che. pachI jApAne paNa hAravAnuM ja rahyuM ema sau koI mAnI rahyuM che. AgAmI varSa daramiyAna yuddha-ajagarane virATa mukhamAM sapaDAyeluM jagat mukita pAme, ghanaghera aMdhakAra vyApela che tyAM zAnti ane svAdhyanAM kiraNo phuTe, jyAM javaLa "mAre mArA pikAra cAlI rahyA che tyAM vizvabaMdhutvane sUrya udaya thAya ema ApaNe antaHkaraNathI IcchIe ane jagatriyantAne prArthanA karIe!!! ' tAMbara mUrtipUjaka sAdhusamAjamAM rogacALo - zvetAMbara mUrtipUjaka sAdhusamAjamAM mukhya gaNAtA AcArya samrATa vacce koI paNa nAnI ke meTI bAbata viSe matabheda thatAM potAnA matanuM saceTa pratipAdana karavA mATe ane anyanA matanuM khaMDana karavAnA hetuthI ekamekane utArI pADanAruM ane aMgata AkSepa tathA kaTAkSAthI bhareluM je gaMdu sAhitya AjakAlanA sAmayikomAM pragaTa thatuM jovAmAM Ave che te jotAM te AkhA vargamAM eka prakArane rogacALo phATI nIkaLyuM hoya ema lAgyA vinA rahetuM nathI. keTalAka samaya pahelAM tithicarcA ugrapaNe cAlI rahI hatI. hAla te kAMIka zamI te grahaNa, taka vagere prazno upara carcApatronI jhaDI varasI rahI che. A badhuM jotAM ema ja lAge ke carcAne ke matabhedane karyo viSaya che e baMna pakSene mana gauNa vastu che. baMnenA dilamAM rAgadveSanI citravicitra graMthio ghara karI rahelI che. ekameka pratye IrSyA ane te dveSa bharelAM che. dilamAM rahelA A verajhera bahAra pragaTa thavAne koI ne koI nimitta joIe chIe ane AvI nAnI moTI bAbata paratve raju thanA matabhedo AvAM nimitta purA pADe che. A AcAryonI sAThamArIo AkhA janasamAjane keTaluM nukasAna karI rahI che. sAmAjika ekatAne keTalI chinnabhinna karI rahI che ane aMdara aMdara keTale kalahakaMkAsa vadhArI rahI che tenuM nathI temane bhAna ke nathI temanA anuyAyIone - bhAna. AmAM koNa sAcuM ke kANu khATuM e viveka karavAne kaze avakAza raheto ja nathI. kAraNa ke zAstrIya daSTie amuka vicAra ke bhantavyane ApaNe pramANabhUta gaNIe te paNa temAM raheluM satya te pakSanI jherIlI pratipAdanazaithiI kharI jAya che ane banne pakSakAre eka ja kaTi upara AvIne ubhA rahe che. banne pakSe pitAnAM mantavyone sAcI juThI dalIlethI puravAra karavA pAchaLa ja hoya che. ahiM sahaja prazna thaze ke te pachI zuM cAlu paraMparAmAM kaI paNa bhula cAlyA karatI hoya te tarapha jaina AcAryoe jaina samAjanuM dhyAna ja na kheMcavuM ane jema cAlatuM hoya tema cAlavA devuM? samAjamAM khaLabhaLATa pedA thaze e bhayathI satya vastune dvApI DAMDA karavA ? je samAjamAM vicArakrAnti padA karavA mAge che ane samAjane ephacikara thAya ema chatAM paNa antina sAmAjika kalyANanuM vAka hoya tevA satyane niDara paNe ane saceTapaNe raju karavuM ja joIe ane ema karatAM game teTale sAmAjika kSebha thavA saMbhava hoya tenI lezamAtra pavA karavI na joIe evI kAryanIti jene daSTa ane
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ . tA. 15-10-44 prabuddha jaina AdaraNIya che te uparanA praznone saMmati na ja ApI zake. paNa e sAthe koI paNa samAjasudhAraka pitAnI pravRtti calAvatAM samAjasvAsthanI ke samAjakalyANanI phAve tema upekSA kare e paNa calAvI na ja zakAya. samAjanI cAlu paraMparAo vinA kAraNe teDavAthI pariNAme samAjane ja hRAsa thAya che ane sAmAjika baLa narama paDe che. dAkhalA tarIke tithinI AkhI carcA vicAre. temAM je paraMparA cAlatI hatI temAM dhAre ke zuddha zAstrIya dRSTie amuka kSati dekhAtI hoya te paNa evA eka cirapracalita rUDhakramamAM pheraphAra karavAthI samAjane zuM lAbha thavAne hatuM ke evI te kaI dhArmikatAnI vRddhi thavAnI hatI? Aje sUrya ke caMdra grahaNa thAya tyAre maMdira baMdha rAkhavAM ke khullAM rAkhavAM athavA te dhArmika kriyAo karavI ke nahi, prasUtinuM sUtaka amuka rIte paLAya che te yogya che ke amegya-AvI bAbatomAM rUDha paraMparA ane mAnyatAo amuka kALathI cAlI Ave che. temAM pheraphAra karavAthI kayA meTA lAbha ke samAjazreyanI AzA ke apekSA rAkhavAmAM Ave che? ane Ama chatAM paNa AvI bAbatonI zAstrIya carcA vidvAna AcAryo mAtra satyazodhananI dRSTie saMyamapUrNa bhASAmAM kare ane cAlu rItarasamamAM jarUrI pheraphAra kazA paNa gharSaNa sivAya saraLatAthI nIpajAve to temAM koIne jarA paNa vAMdho nathI. paNa Aje te satyazodhananA nAme kevaLa viSavamana cAlI rahyuM che ane aMdara aMdaranA verajhera ThalavAI rahyA che. samAjanA samaju vage A sAme pitAne sakhta virodha uThAvavuM joie, ane sAmAjika svAstha sAthe Ama phAve tevI ramata ramavAnI vRttine ane manodazAno sakhta sAmane karavo joIe. A bAbatamAM ja jainasamAja vakhatasara nahi cete te potAnA ja hAthe pitAne mRtyughaMTa vagADanAra janasamAja keInA sadbhAva ke sahAnubhUtine pAtra nahi rahe.. pUrNimA ane amAvAsyA gayA pakhavADIAmAM muMbaI khAte be viziSTa vyAkhyAna thayAM. eka okaTobara mAsanI bIjI tArIkhe gAMdhI jayantI nimitte mahAsatI zrI ujajavaLa kumArInuM bhaginI samAja bALamaMdiramAM gAMdhIjI viSe ane bIjuM tA. 8-10-44 ravivAranA roja AgadhdhAraka AcAryazrI sAgarAnaMda rinuM blevAcchI lejamAM "zrI hemacaMdrAcArya ane vizvadharma upara. banne jAhera vyAkhyAne hovA chatAM eka sabAmAM zrotA vaga moTe bhAge janetara bahene hatI; bIjI sabhAmAM paNa moTe bhAge jaina samAja hate. sAgarAnaMda murinuM nAma bahu ja jANItuM che ane AgamaprakAzana tema ja pAlItANAmAM ubhuM karavAmAM Avela AlIzAna AgamamaMdira sAthe temanI khyAti joDAyelI che. zrI sAgarAnaMdajI zvetAMbara saMpradAyanA eka vRddha paMDita AcAryuM che. zrImatI ujajavala kumArIne muMbaInI temaja bahAranI janatA haju bahu jANatI nathI. 25-26 varSanI ummaranAM teo sthAnakavAsI saMpradAyanAM eka sAdhvI che A sAdhvInI bhAta anya sAdhvIo karatAM bahu ja judI paDe che. paMdara ke soLa varSe temaNe jaina dIkSA aMgIkAra karelI. tyArathI Aja sudhI ghaNo khare samaya temaNe abhyAsamAM, temaja saMskRta, prAkRta tathA aMgrejI bhASAsAhityanuM jJAna saMpAdana karavAmAM gALe che. temanI tabiyata bahu nAjuka che, AMkhee pIDA rahe che. bhaginI samAjanA bALamaMdiranI gAMdhI jayantI nimitte ekatra thayelI. bahenanI sabhAmAM teo niyata samaye AvyAM; badhI bahene sAthe jamIna upara beThAM ane pramukhanI AjJA thatAM gAMdhIjI viSe temaNe eka sundara pravacana - karyuM. gAMdhIjI viSe teo atyanta Adara dharAve che. gAMdhIjI vacagALe muMbaI rahI gayA tyAre haMmezAM temanI sAthe aDadho kalAka gALavAnuM temane sadbhAgya prApta thayeluM. tethI gAMdhIjI sAthenA sIdhA paricaya mAMthI paNa keTalIka bAbate TAMkIne gAMdhIjInI mahattA, ahiMsA dharmanI vizeSatA ane jIvanazuddhinI agatya saMbaMdhe temaNe pitAnA keTalAka khyAle vizada gujarAtI bhASAmAM raju karyA. zrImatI ujjavaLakumArI - viSe sauthI vadhAre AkarSaka vastu hoya te te temanI namratA ane cittanI vizALatA che. temanI bhASA paNa eTalI ja saMskArI ane mulAyama che. zrI. sAgarAnaMdasUri mATe blAvAskI lejamAM sTeja upara besavAnI khAsa goThavaNa karavAmAM AvI hatI ane temanI beThakane Asa- - pAsa kasabI caMdaravAthI suzobhita karavAmAM AvI hatI. teo niyata samaye pitAnA bahoLA ziSya samudAya sAthe AvI pahoMcyA ane pitAnA viziSTa sthAna upara ArUDha thayA. tyArabAda sara cunIlAla bhAIcaMda mahetAe zrI sAgarAnaMdajIno paricaya karAvyo ane jemane sAMbhaLavA teo keTalAya vakhatathI Atura hatA temane sAMbhaLavAnI A aNadhArI taka pitAne sAMpaDI e viSe pite saMteSa darzAvyo (jo ke zrI sAgarAnaMdajIne sAMbhaLavAnI A amulya takano lAbha levAne teo pAMca-daza mInITathI vadhAre rokAI zakyA nahotA). zrI sAgarAnaMdajInuM pravacana eka rIte alaukika hatuM, eTale ke ApaNe Aja kAla jANItA vyAkhyAnakartAo pAsethI sAdhAraNa rIte je DhabanAM vyAkhyAne sAMbhaLIe chIe tethI bhASA temaja zailInI daSTie taddana judA ja prakAranuM hatuM. temanuM vyAkhyAna aneka prastuta-aprastuta bAbatonI khIcaDI jevuM hatuMbelavAnI rIta kaI vicitra prakAranI hatI ane bhASA bahu ja sAmAnya prakAranI hatI. temaNe eka kalAke te viSayanI mAtra bhUmikA purI karI. e hisAbe e vyAkhyAna ochAmAM ochuM traNa kalAka cAlavuM joItuM hatuM. paNa zrotA maMDaLI have te khuba kaMTALI che ema mAluma paDatAM temane pitAnuM kathana ekAeka sameTavuM paDayuM. temanAM keTalAMka vidhAne bhAre vismaya pamADe tevA hatAM. dA. ta. (1) hindu zabdane mULa artha keTalAka leka sindha oLaMgIne AvelA e uparathI hindu tarIke oLakhAvA lAgyA ema kare che e khoTo che, paNa bhagavatI sUtramAM gativAcaka hindu zabda che eTale ke hiMDavuM, cAlavuM, bhramaNa karavuM, bhavabhramaNa karavuM; eka bhavamAMthI bIjA bhavamAM bhaTakavuM. e uparathI eka bhavamAMthI bIjA bhavamAM bhramaNa kare te hiMdu arthAt bhavabhramaNanA sidhdhAntane svIkAre te hindu. A temaNe hindu zabdane artha samajAvyo. A vyutpatti arSa svIkArIe te bhavabhramaNa te hiMdu musalamAna, khrIstI, ghoDA, gadheDA kIDI makoDA badhAM ja kare che tethI mULa arthamAM to A badhA ja hiMdu kahevAyane? (2) mevADa, mALavA, mAravADa ane gujarAta e cAra deza upara hemacaMdrAcAryanuM prabhutva paDayuM jenA pariNAme e cAre dezanI samasta prA nirAmiSAhArI banI. A pratipAdanone vAstaviktA sAthe kaze. saMbaMdha che kharo ? (3) ahiMsA eTale pite jAte koI prANInI hiMsA na karavI te ane "amArI' eTale pazuo te zuM paNa kIDI maMkoDInI paNa AkhI prajA pAse ahiMsA paLAvavI te. ahiMsAmAM "amArI' antagaMta nathI thatI te Aje ja sAMbhaLyuM! (4) siddhAnta konuM nAma kahevAya ? je te bAbatane sidhdhAnta na kahevAya. je vidhavA pitAnA patinI zAne kadi choDatI nathI te svarganI adhikArI bane che. AnuM nAma siddhAnta kahevAya. ghaNA divase zrI. sAgarAnaMdasUrinAM darzana thayAM ane Aje kAMIka navuM jANavA sAMbhaLavAnuM maLaze, jemaNe jIMdagIne AvaDe moTe bhAga jaina AgamanA parizIlana pachaLa vyatIta karyo che temanI pAse Aje vizALa janasamAjane kahevA jevuM keTaluMye ekaThuM thayuM haze evI AzAe huM gayele, paNa kevaLa nirAza banIne pAcho pharyo. viSAdanI vAta te e che ke hemacaMdrAcAryanI paNa je kharI mahattA che te paNa rogya AkAramAM teo raju karI na zakayA ane vizvadharma upara te temane kazo nA prakAza pADavAne hate ja nahi. kIDI maMkeDInI jatanA kare te ja sAce vizvadharma-e sivAya temanA vyAkhyAnamAMthI vizvadharmanI bIjI koI vyAkhyA ane hAtha na lAgI. AvAM vyAkhyAne upAzrayamAM ja purAI rahe emAM ja jaina dharma ane samAjanI vadhAre. zAnA che. paramAnaMda
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ - tA. 15-10-44 saMgha samAcAra jaina kuTuMbanI saMkhyA ghaTavA lAgI. Aje saMdha taraphathI upara jaNAvyA mujaba 67 kuTuMbo vacce dara mahIne Azare rU. 600 vaheMcavAmAM saMdha rAhata pravRtti cAlu rAkhe che. ; ' Ave che. A madada AjanI bhayaMkara meMdhavArImAM TakI rahevAnI . AsthI eka mAsa pahelAM saMdhanI chellAM cauka mahinAthI muzkelI anubhavatA koI paNa jaina kuTuMbane maLI zake tema che. jene cAlatI vividha prakAranI rAhata pravRtti dIvALIthI baMdha karavAmAM Avaze A madadane lAbha levAnI IcchA hoya teNe upara jaNAvelA sabhyamAMthI eve saMdhanI kAryavAhaka samitine nirNaya "prabuddha jainamAM jAhera kara koIne paNa maLavuM ane madada egya haze tene rAhata travRttinI janA che. tyAra bAda saMdhanI rAhata pravRttimAM rasa dharAvanAra anusAra jarUrI madada maLI zake e prabaMdha karI ApavAmAM Avaze. aneka bhAI bahene taraphathI A pravRtti keI paNa rIte cAlu rAkhavAne samAjane vijJapti cAlu Agraha thaI rahyo hato, jenA pariNAme tA. 7-10-1844 nA reja maLelI saMdhanI kAryavAhaka samitimAM A prazna punaH vicAraNA ' je samAjanI A rIte sevA karavAne uddeza che te samAjane mATe raju karavAmAM AvyuM hatuM ane keTalIka carcA bAda nIce mujaba puro sahakAra maLaze evA vizvAsa upara A pravRtti cAlu rAkhanirNaya karavAmAM Avyo hate. vAne nirNaya karavAmAM AvyuM che. te samAjanA dAnaparAyaNa gRhasthane : : (1) saMdha taraphathI sutara kaMtAmaNu dvArA apAtI sArvajanika avatI kAle zuM khAzuM ane paherazuM evI muMjhavaNamAM rAta divasa rAhata pravRttine dhAryA pramANamAM bahu ocho lAbha levA te hevAthI te pasAra karatAM aneka bhAI bahenane pitAnA sukhacenamAM na bhUlavA prakAranI rAhata ApavAnuM dIvALIthI baMdha karavuM. ane saMdhe jelI rAhata pravRttidvArA temane bane teTalA madadarUpa thavA (2) kazA paNa phIrakA bheda sivAya jana samAjanA keTalAka vijJapti karavAmAM Ave che. Aja sudhImAM jaina samAje saMdhane A kuTuMbane tAtkAlika jarUrIyAtanI rAhata ApavAmAM Ave che tema ja pravRittine calAvavA mATe lagabhaga rU. 6000 ApyA che ane temanA mAsika rokaDa tathA rezananA bIlamAM sAdhAraNa rIte pacAsa TakA temAMthI A vada amAsa sudhImAM lagabhaga rU. 8000 apAyA ane khAsa kIssAomAM 75 TakA sudhI madada ApavAmAM Ave che te che. Aje A yojanAno lAbha kharekhara pAtra kuTuMbane maLe tenI bane (20*1 nA kArtaka suda 1 thI cha mAsa sudhI cAlu rAkhavI. teTalI cekasI karavAmAM Ave che ane keTalAya jaina kuTuMbene A . (3) cAlu rAhata samitinA sabhyanuM saMkhyApramANu bahu. meTuM janA AzIrvAdarUpa thaI paDI che. A janAdvArA sAdhAraNa rIte hovAthI te samitine A vada 0)) thI visarjana karavI ane tenI eka kuTuMbane sarerAza rUA. 11 nI mAsika madada maLe che, ane , jagyAe nIce mujabanA sabhyanI nImavAmAM AvelI rAhata samitie madada lera evA paNa kuTuMbe che ke jemane mAsika rU. 22 thI 25 . sadhanI rAhata pravRtti calAvavI. sudhInI madada paNa ApavAmAM Ave che. te A pravRtinA kALAmAM gya lAge te rakama mekalI ApavA temaja AvI rAhatanI sabhyonAM nAme. yegyatA dharAvanAra jaina kuTuMbane A yojanAno lAbha levAnI khAsa (1) DaeN. vRjalAla dharamacaMda meghANI, rAmanivAsa navareja lena, bhalAmaNa karavA jaina samAjanA susthita bhAI bahenane vinaMti karavAmAM 1. ghATakepara.. Ave che. - (2) zrI. manasukhalAla hIrAlAla lAlana, mahAvIra prInTIMga varkasa, ': ', , , ' sIlvara mensana 45-47, dhanajI sTrITa. " rAhata pravRttimAM bharAyelI rakama - - : " (3) zrI. 'harilAla zaMbhulAla, The. lalitakuMja, bIje mALe, * tA. 6-9-44 thI Aja sudhImAM, saMdhanI, rAhata pravRttimAM caMdAvarkara kesa lena, mATuMgA. (jI. AI. pI.) nIce mujaba rakama maLI che. A rIte rAhata pravRttine Teko ApanAra (4) zrI. jasumatIbahena manubhAI kApaDIA, baMsIlAla motIlAla ' gRhasthAne upakAra mAnavAmAM Ave che, bIlDIMga, bleka ethe mALe, gIragAma TrAkaTaramInasa pAse. 2011 zrI. DAhya lAla trIbhavanadAsa - Te. naM. 4458 . 2 00) , maNIlAla mekamacaMda zAha (5) zrI. kALIdAsa harajIvanadAsa, 185, semyula sTrITa. pa*] , zaMbhulAla kalyANajI (6) zrI. menAbahena natamadAsa, ra66/17", phIara reDa, pa*] , premacaMda velajI mahetA 'trIbhavana kezavajIne mALo. (7) zrI. ratilAla sI. kekArI, DAyamanDa maracanTasa esosIezana, 500] | dhanajI sTrITa, Te. naM. 2306 5. maMtrI. A pramANe saMdhanI cAlu rAhata pravRtti bIjA cha mahInA laMbA prabuddha jainane dIvALInI boNI vavA nirNaya karavAmAM AvyuM che. A rAhata pravRttinI zarUAta dara varSe dIvALInI TANe prabuddha jainanA vividha prazaMsako taraphathI saM. 1888 ne A mahInAmAM karavAmAM AvelI. zarUAtamAM A nAnI moTI rakama prabuddha janane bheTa mokalavAmAM Ave che te mujaba prakAranI madadane lAbha letAM lokoe bahu ja saMkeca dAkhavyo. paNa A vakhate paNa cepagya lAge te rakama mokalI ApavA vinaMti karavAmAM dhIme dhIme A rAhata pravRttinI jema jema vizeSa jANa thatI gai Ave che, prabuddha jainane sarakArI kAyadAne AdhIna rahIne TuMkAvavuM paDyuM ane tenI guptatA viSe lokone pratIti vadhatI gaI tema tema AvI che te bAbatanuM amane bhAre du:kha che ane te maryAdAmAMthI mukita rAhatane lAbha letuM jaina kuTuMonI saMkhyA eka vakhata lagabhaga 115 sadhI meLavavA ame banatA prayatna karI rahyA chIe. sAdhAraNa rIte saMkranA pahoMcI gaI. ane saMdha taraphathI dara mahIne A pravRttine aMge maMtrI zrI maNibhAI ne mahenata laIne ane sthaLe sthaLe pharI rU. 800 thI 900 nI vaheMcaNI thavA lAgI. cAlu varSamAM gayA caitra dIvALInI zreNI nimitte sArI rakama ekaThI karatA hatA. Aje temane mAsamAM muMbaImAM bhayaMkara agnisphoTa thaze ane tenA pariNAme tevI takalIphathI ApaNe bacAvavA joIe. te kAraNe ja prabhu jananA keTalAMkanAM jIvana ekadama asthira banI gayAM ane keTalAMka kuTuMbane prazaMsakone A khAsa vijJapti karavAnI jarUra bhAsI che, ', muMbaL choDI javAnI pharaja paDI. Ane lIdhe saMdha pAsethI madada letA maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMdha - zro muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka prakAzakaH zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, mubaI. mudraNasthAna : sUyakAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI reDa, muMbaI. 2 - (7) sI. . 2. naM. 23deg gIta cha mahInA lenA
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ | R ja prabaddha jaina " " Regd. No. B. zrI muMbaI jaina 4266 yuvakasaMghanuM pAkSika taMtrI :* mukhapatra 0 deg lavAjama rUpiyA 3 maNilAla makamacaMda zAha varSa 6 ] muMbaI: 1 navembara 1944 budhavAra [aMke 13 vAta jANatAM thAkatA nauni son : vyAvahArika anekAnta AjanA praznone ukela (gatAMkathI cAlu) ke mAtra badhA duHkhane zrakAre dIkSAmAM ja zodhavAno rahyo? zrI bhagavAne jUne Adarza che ke vyakita pitAnA AtmAnuM ja kalyANuM kare. tIrthamAM saMgrahasthane sthAna nathI ja ApyuM? pitAnA kalyANa mATe bIjAnI sevA karavI ja joIe e kAMi Ava keza ane gautama pitAnA judA judA AcAra chatAM eka ThekANe zyaka manAyuM nathI. mAtra jyAre tene evI kalyANanI bhUkha jAge tyAre besI ekabIjAnI vAtane samajyA ane chevaTe bhagavAna mahAvIra ane mAtA-pitA, pati-patnI sau koine choDIne ekalo nIkaLI paDe ane bhagavAna pArzvanAthanA saMdhane samanvaya karyo. A temanuM jainadharmane, nivRttivALuM pravRttizunya jIvana gALe; paNa atyAre te ApaNI sAme itihAsamAM kevuM namunArUpa kArya che? Ama kezI ane gautamanI ane na ja Adarza mUkavAmAM Ave che ke tamArI zaktione upayoga temanA kAryanI prazaMsA karavA chatAM atyAranA saMpradAya-bhedone uttarottara kuTuMbanI bhalAImAM te karo ja, paNa sAthe sAthe jAti, deza ane pariNAme vadhAratA ja javA ane e bhedone je sauthI vadhAre sArI rIte paDyuM vizvanI bhalAImAM paNa kare ja. atyAranA pravRttimaya samAja- teja mahAna AcArya gaNAya-e vRttine pathavI ane ema karI ekajIvanamAM jUne Adaza yathArtha rIte pALI zakAtuM nathI tema tenA tAnA kAryane azakya banAvI mUkavuM eTaluM ja nahiM paNa jeo * pAzamAMthI chuTAtuM paNa nathI. ne Adarza lAge che te sAre paNa samanvaya karavAnI koziSa karatA hoya temane vagovavAne rItasarane dha svIkAravA jatAM saMskAra nA pADe che. Ama jIvanamAM dajAme che. laI besavuM ane temAM ja dhamaprabhAvanA mAnI rAcavuM-A atyAranA jainadharmamAM jJAtibaMdhana nathI ja. jaina dharme jJAtibaMdhana pheMkI dIdhuM dhArmika samAjanI sthiti che. antardaSTi purUSa bAhya pravRtti kare ja te ja te tenI hindu dharmathI vizeSatA che. Ama dina rAta jaina ApaNe nahi. ane kare te tene antardaSTi kahevAya ja nahi.--A ehA nIce dharmanI vizeSatA gaNAvIe chIe chatAM potAnI putrI athavA putra anya kaI paNa javAbadArInuM kAma jaina sAdhu svIkAratA ja nathI. eTale jJAtimAM lagna kare te te sAMkhI zakAtuM ja nathI. putrane sArI patnI temane bhAge sAmAjika ke dezakArya karavAnuM AvatuM ja nathI. paNa A maLe tema cAhIe chIe, chatAM putra svecchAthI patnI zedhI letA hoya te jamAnAmAM te AvazyakatA ja evI UbhI thaI che ke dezakArya karanAranI ADe AvavAnI pharaja samajIe chIe. Ama putra ane pitAnuM da%- pratiSThA vadhe che. tethI pariNAme sAdhuone bhAge bAhya daSTi jInI yuddha jAme che, paNa mArga kADhI zakAto nathI. niMdA karavAnuM ja bAkI rahe che. je kAI jarA DAhyo sAdhu hoya te - jaina dharme te badhA manuSyane sarakhA ja gaNyA che. koIne UMcuM pite niMdA te nahiM kare, paNa AsapAsa vAtAvaraNa evuM ja UbhuM nIcuM sthAna mAtra janmanA kAraNe jaina dharmamAM che ja nahiM. hindu karaze ke jethI pitAnA maMDaLamAM pratiSThA pitAnI ja banI rahe. paNa dharmamAM UMca-nIcanI bhAvanA. pesI gaI hatI tene mahAvIre dUra karI A DhAMkapIcheDe lAMbA kALa sudhI cAlI zaktA nathI. e jyAre ane samabhAvane pracAra karyo. Ama eka bAju jaina dharma ane dezakArya karanAranI svataHsiddha pratiSThAthI aMjAI jAya che tyAre tenA mahAvIra viSe maTI meTI vAta karIe chIe ane bIjI bAju koI pitAnA dilamAM muMjhavaNa ubhI thAya che ke sAcuM te zuM ? dezakAya harijana maMdira ke upAzrayamAM dAkhala thavA Ave te mATe zera macAvI ke AtmakAya? mUkIe chIe ane bacAva karIe chIe ke bhAI ! dharma ane vyavahAra vItarAganI mUrtine dhananI jarUra nathI chatAM tenI pAchaLa eTaluM bane taddana judA ja che. je dhamamAM sAcu hoya te vyavahAramAM na badhuM dhana ekaThuM thAya che ke ethI cerane cerI karavAnuM mana thaI paNa cAlI zake. ane sudhArakone cUpa karavA besI jaIe chIe-ke jAya che. chatAM rUDha samAjane e vicAravAnI darakAra nathI ke jemAM te bhAI tamane dhama samajatA hajI vAra lAgaze.' je rUDhi ApaNA vaDavA ApaNe A badhuM e mUrtine nAme zA mATe caDAvIe chIe? mUtine karI gayA che te zuM mUrkha hatA ? Ama sudhAraka ane rUDhicustanA te jarUra ja nathI. maMdire paNa eTalAM badhAM che ke have tene pUjajhaghaDA cAlyA ja kare che paNa bane nakkI nathI karI zakatA ke rUddhi nArAne ja tUTo che. tyAre A sthitimAM samajadAra varga na sAcI ke dharma ? . vicAra AgaLa dhare ke e devadravyane upayoga samAjanA garIba lagnajIvanamAM pati-patnIne banatuM ja na hoya. bhaviSyamAM paNa lokonA bhalA mATe kare che te paNa rUDha lokone gamatuM nathI. A bane e saMbhava na hoya, chatAM rUDhi khAtara bannee sAthe rahevuM ja sthitimAM e dhana zuM emane ema paDI rahevA devuM ke tenA upayogane joIe. eTale pati potAnI patnIne sArI rIte rAkhI paNa zakta paNa kaI mArga kADhavo e vicAravuM zuM jarUrI nathI ? nathI tema chaDI paNa zakatA nathI ane strI paNa pUrNa du:khI hovA sAMvatsarika ekatA jevA praznamAM sAdhuone pUchavAmAM Ave to chatAM patithI judA rahevAnI himmata karI zakatI nathI. A badhuM teo zAstrane AgaLa dharI , "amane zAstranI bIka che mATe amuka jJAtinA movaDIo joI rahyA hoya chatAM koI chUTAcheDAnI vAta kare tithie ame saMvatsarI na karI zakIe" e khulAso kare che, paNa te te temane pasaMda nathI paDatI. koI sarakAradvArA kAyadesaranI chUTa eja sAdhune tenA zAstravirUddha bIjA koI AcAra viSe pUchavAmAM Ave levA hIlacAla kare che te paNa pasaMda nathI. paNa koI chUTAcheDA karI ja te javAba maLe che ke "zuM karIe pAMcame Are kaThaNa che? temanA nAkhe te thoDA divasa hohA thaI badhuM zAMta paDI jAya che. AvI parigrahane kaI sImA hotI nathI. sAdhu mATe zrAvakanuM ghara eka prakAbAbatamAM sAdhu-sAdhvIne pUchavAmAM Ave te javAba maLe-bhAI, ranI beMkanuM kAma Ape che, chatAM koI sAdhune reTIo ke takalI tamArI sAMsArika bAbatomAM amArAthI na paDAya. paNa jo AvuM rAkhavAnuM kahevAmAM Ave te tarata zAstrakAra mahArAjanI madada laI duHkhayAruM kaI dIkSA levA taiyAra thatuM hoya te paDApaDI thAya kharI kahI devAmAM Avaze ke evAM pravRttinA kAryamAM sAdhuthI paDI zakAya ane sau koI salAha ApavA maMDI jAya ke bhAI, kharuM kalyANa te nahiM. paraspara laDAI karavAmAM zAstrane bAjue rAkhavuM ane ema saMsAra choDavAmAM ja che. samAjane ja sArA saMsAranI jarUra nathI chatAM ekatAnI vAta kaMI kahe te zAstranI duhAI daI kahevuM ke "ame
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-11-44 chekeTalAka samAcAra ane noMdha : gAMdhIjInA AgAmI upavAsa thoDA divasa pahelAM ja pragaTa thayela gAMdhIjInA eka nivedane janatAnA dilamAM bhAre ciMtA pedA karI che ane A ummare ane AvI zArIrika nabaLAio vacce rakhene teo lAMbA divasene diI mudatI athavA te AmaraNAnta upavAsa zarU karavAnuM jAhera kare evI vyAkulatA sau koInA dilane pIDI rahI che. teo mudatI upavAsa jAhera kare te paNa chellA 21 divasanA upavAsa mAphaka A upavAsa paNa temanA astitvane jokhamAvyA vinA rahe ja nahi ane te jokhama chellA upavAsa karatAM paNa A vakhate vadhAre ciMtAjanaka ja hoya. gAMdhIjI jaNAve che tema A upavAsa viSe haju temaNe chevaTano nirNaya karyo nathI, paNa sAthe sAthe teo ema paNa jaNAve che ke A bAbata temanA manamAM ghaLAI rahI che ane dinapratidina mUta svarUpa laI rahI che ane koI moTA upavAsa tarapha kheMcI rahI che. A bAbatamAM teo mitro ane zubhecchako pAsethI prakAza ane deravaNI mAMgI rahyA che. A vaLI upavAsanI bAbata kayAMthI AvI ema sau ke coMkI uThayA che ane jemane jemane gAMdhIjI sAthe patravyavahArane ke maLavAne saMparka che teo potapotAnI rIte temane AvA upavAsathI vArI rahyA che ane pitAne sujhe tevI dalIle AgaLa dharI rahyA che. A samajAvaTa ane dalIlabAjI gAMdhIjIne AgAmI upavAsathI dUra laI jAya che ke samIpa kheMcI rahI che te eka prazna che. saMbhava ane bhaya te e che ke e badhA prayAsa upavAsane kevaLa samIpa ja lAvI rahela che. . je ApaNe A bAbatamAM zuM icchIe chIe ane dhArIe chIe e jANavAnI ane te mujaba vartavAnI gAMdhIjInI icchA hoya te ApaNe sau ekI avAje ane bane teTalA bhArapUrvaka kahI zakIe tema che ke "bApujI ! ApanuM badhuM amane samajAya che, paNa Apane A upavAsane nAda amane jarA paN samajAtuM nathI. ApanI doravaNunI-ApanA laMbAya teTalA lAMbA AyuSyanI-amane purI jarUra che. Apa eka vakhata amane choDI javAnA che e ame barAbara samajIe chIe, paNa e te vidhinI IcchA haze ema thaze ane ApanA abhAve amAruM paNa thavAnuM haze te thaze; paNa kRpA karIne A rIte ApanA jIvanane jokhamAve nahi ane Ama ApatI akALe anta , Ave evuM pagaluM bhare nahi." paNa A ApaNI vinavaNI bApujI echI ja lakSyamAM levAnA che? teo te Akhare temane antarane avAja jema kaheze tema ja karavAnA che ! : evI ekatA khAtara zAstravirAdhanAnuM pApa vaherI zakIe ja nadri.' saTTo agara vyAjane baMdhe niravadha, paNa anAjano vyApAra pApamaya. mIlamAlIka hoya chatAM prathama paMktine zrAvaka gaNAya ane khetI karI potAnA gujarAna sAthe bIjAnI AvazyakatAnI pUrti karanAra pApI ! kIyAmAM vAyukAyanI hatyA ane tenakalAkanA kuTaphaDATamAM jANe vAyukAyanI rakSA ja na hoya ? Ama zuM sAdhujIvananA ke zuM sAMsArika jIvananA aneka prasaMge evA che je sApha vyApaka dRSTie ukela mAMge che ane e ukela za strIya . anekAMta ApaNane nathI ApI zakatA. eTale have te badhu buddhibaLa A vyAvahArika jIvananA praznonI pAchaLa vyAvahArika anekAMta dRSTithI vAparavuM joie ane jyAM sudhI Ama nahiM bane tyAM sudhI ApaNuM jIvana pAMgaLuM ane visaMvAdI ja banI rahevAnuM. jIvanane Ama pAMgaLuM rAkhavuM e te kaI buddhimAnane pAlave nahi eTale have zAstrIya anekAMtane thoDIvAra bAjue rAkhI lokika anekAMtane-jIvananA anekAMtanevikasAnne e ja ApaNuM dhyeya hovuM joie. samAma ', dalasukha mAlavaNiyA. e paNa A antaranA avAjanI paNa jarA uMDANathI samIkSA karavAnuM bApujIne ApaNe kahI na zakIe? tarapha asatyabharyo vartAva ane hiMsAtmaka AcaraNa Aje ApaNe sau anubhavI rahyA chIe. te ja anubhava ane temAMthI nipajatuM mAnasika saMvedana bApujIne upavAsanI preraNA ApI rahyuM hoya ema kAMIka temanA nivedana uparathI lAge che. ApaNe te sAmAnya mAnavIo ane ApaNe eTalA badhA svArtharata chIe ke ApaNane duniyAmAM-dUra temaja najIka-kSaNe kSaNe anubhavagocara thatAM asatya ane hiMsAtmaka kRtya eTalAM badhAM na khe e svAbhAvika che; paNa Aje ahamadanagaramAM ke anyatra purAyalA keTalAka pavitra satyaniSTha ane ahiMsAprabhuta AtmAo che. temanAM dila paNa vIze kalAka A badhuM joine puSkaLa banyA ja kare che. zuM temane koI aMtarane avAja nathI ? athavA te temanAmAM rahele aMtarane avAja cetarapha cAlatA ghera pApAcaraNa sAme virodha dAkhavavA mATe athavA te te viSe dilamAM saLagI rahelA hutAzananA prazamana arthe eka divasane paNa upavAsa karavAnI preraNA kema ApatA nathI ? paNa kamanasIbe A bAbatamAM gAMdhIjInuM mAnasika ghaDatara anya viziSTa vyakti karatAM koIka vilakSaNa prakAranuM lAge che ane tethI jyAre anya koI vyakti taraphane dAvAnaLa bujhAvavA zakaya hoya te prayatna kare ane jyAM tatkALa asahAyatA jevuM lAge tyAM dhIraja dharI izvaramAM zraddhA rAkhI besI rahevAnuM pasaMda kare tyAre ane tyAM gAMdhIjInuM mAnasa AvI asahAyatA svIkArI zakatuM nathI ane ekAeka koI lAMbA upavAsa upara ja temanuM mana deDe che. A gAMdhIjInI svAbhAvika prakRti thaI paDI hoya ema lAge che ane tene rokavAne kANu samartha che? A bAbatamAM ApaNe paNa gAMdhIjI puratI eka prakAranI asahAyatA anubhavIe chIe. mAtra ApaNAmAM ane gAMdhIjImAM pharaka eTalo ja che ke gAMdhIjI viSayaka ApaNe sau je asahAyatA anubhavI rahyA chIe te anubhava ApaNAmAM kaI lAMbA upavAsa upara javAnI vRtti janmAvata nathI. ApaNI zakti ane maryAdA pokAra karavA puratI ja che ke "bApujI ! A upavAsanI vAta kRpA karIne paDatI mUke. Aje cetak ghanaghera aMdhakAra bharyo che ane ame sau jyAM tyAM gothAM khAie chIe. amArA dilamAM nirAzA bharI che ane amArI kAryazakti kuMThita thaI gaI che. prakAzanA adhikArI Ape che ane amara AzA paNa Apane varI che. ApanA upavAsa ane temAMthI saMbhavita mRtyu aMdhakAra ke nirAzAne khuba vadhAraze-ghaTADaze nahi. Apa amane deravaNI Ape. ame Dagamagate pagale ApanI pAchaLa paga upara paga mAMDI rahyA chIe. ApanA amUhaya jIvanane Apa kRpA karIne Ama jokhamamAM nAMkhavAne vicAra na kare. hiMdusthAnanI-balake mAnavIjaganI-lAkhe naranArIonI--Apane ati namra bhAve chatAM atyaMta AgrahapUrvaka A prArthanA che, arajI che, vijJApanA che. amo sarvanA aMtarane A avAja che, pikAra che." e avAja e pikAra zuM gAMdhIjIne naddhi ja spaze ? kyAM Adarza kyAM AjanI vAstavikatA ? paMca pratikramaNa sUtramAM jana gurUnuM varNana nIce mujaba karavAmAM AvyuM che. "pAMca indriyane saMyama karanAra, navavidha brahmacaryanuM pAlana karanAra, cAra prakAranA kaSAyathI mukata, pAMca mahAvratane dhAraNa karanAra, pAMca prakAra AcAra pADavAmAM samartha, pAMca samiti tathA traNa guptithI yukata evA mArA gurU che' cAra prakAranA kaSAyamAM eka kaSAya krodhane che. pAMca mahAvrata ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigraha che ane temAM satya vacananI vyAkhyA "satya, priya ane pathya vacana' ema karavAmAM AvI che. pAMca samitimAM eka bhASAsamiti che. traNa guptimAM eka vacanagupti che. A rIte jaina sAdhunA AcAramAM vacanazuddhi upara khuba ja bhAra mUkavAmAM AvyA che. A eka Adarza che, kalpanAcitra che.
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-11-44 have Aje prastuta vayanazuddhi paratve vAstavika paristhiti zuM che tene ekAda daSTAMta uparathI ApaNe vicAra karIe. Aje zvetAMbara mUrtipUjaka samAjanA be pramukha AcAryo zrI. sAgarAnaMdasUri ane zrI. vijayarAmacaMdrasuri (temanAM mULa nAma te muni AnaMdasAgarajI ane muni rAmavijyajI che, paNa zvetAMbara mUrtipUjaka samAjamAM jyAre koi sAdhu AcArya bane che tyAre temanAM nAma ulaTAvavAmAM Ave che. e paraMparA mujaba A AcAryone sAgarAnaMdasUri ane vijayarAmacaMdrasuri tarIke oLakhavAmAM Ave che ane AvA sAdhuo AcArya thayA bAda sAdhAraNa rIte be paga upara cAlavAne badale mAthA upara cAlatA mAluma paDe che.) vacce tithinA prazna upara keTalAka samayathI bahu moTo matabheda ubho thayo che e bahu jANItI vAta che. eka AcArya tithi saMbaMdhamAM cAlu paraMparA ja zAasaMmata che' ema mAne che ane jaNAve che, jyAre anya AcArya zAstradaSTie tithione lagatI cAlu paraMparAmAM cokkasa pherakAre sUcave che eTaluM ja nahi paNa pitAnA anuyAyI varga pUrate e pheraphArane amala paNa temaNe zarU karI dIdho che. tAje- taramAM zrI. sAgarAnaMdasUrinA abhiprAya mujaba temanA ziSyoe taiyAra kareluM ane zrI ramaNalAla vADIlAlanA nAmathI pragaTa karavAmAM AveluM lagabhaga kusaMpanA kadanuM ane banne bAjue chApeluM eka paMcAMga prasiddha thayuM che. A paMcAMgamAM mAtra tithi tArIkhene lagatI ja hakIkata mUkavAmAM AvI hata ane pitAnA abipAya mujaba tathiene goThavavAmAM AvI hata te koIne kazuM kahevApaNuM ke vicAravApaNuM rahe nahi, paNa A paMcAMgamAM tithi tArIkha vAranI vigate uparAMta "vAMce, vicAra, samaje ane samajAvo' e mathALA nIce tithio saMbaMdhe potAnA matanuM traNa kalamamAM saMkSipta pratipAdana karavAmAM AvyuM che ane tyAra bAda nIcenA muddAo raju karavAmAM AvyA che - "4. AgamazAstrone juThAM ane apramANu mAnanArI rAmaToLI te zAsanapatita ja che. ". zAsanapakSe rAmaToLInI harAmI dekhIne ja zeTha kasturabA-ne sAvaceta karyA hatA ane te harAmInA lakhANane amAnya karyuM hatuM. . harAmI karanArI rAmaTALI te pete ja AThama caudazanA kSaye sAtama terasane kSaya karavAnuM kahIne ane vRddhimAM bIjI ja hRdayavaLI che chatAM paMcAMgamAM tema nathI karatI. 7, punA AdinA kAgaLe pakaDAI javAthI rAmaTALInI harAmI mAM zaMkA nathI." * A uparAMta bIjI paNa evuM keTaluMka lakhANa prastuta paMcAMgamAM bharyuM che paNa vastunideza mATe uparanuM avataraNa puratuM che. uparanA avatarakhune kaI kaITamAM mUkavuM te samajAtuM nathI. koI ema na samaje ke AvAM aziSTa lakhANa eka ja bAju e saMbhave che. anya pakSa paNuM galIca bhASAnA pragamAM eTalo ja kuzaLa che. temanI mAraphata cAlatA sAmAyikenI phAdamAM AvuM lakhANa DhagalAbaMdha bharyuM che. be samaju mANase paLu pitAnA matabhede raju karatAM AvA gaMdA zabda paga na kare te sAdhuo viSe te kahevuM ja zuM? potAnA ja pratipakSIne "harAmI'nuM vizeSaNa ApavuM ane potAnA pratipakSane rAmarALA tarI ke oLakha - te kayA prakAranI bhASA samiti ane kevI jAtanI vacanagupti samajavI ? pratipakSanA AgevAna AcArya ane temanA anuyAyI vagane Ama bhAMDavAthI Akhare te sAdhusaMsthA ja vagevAya che ane duniyAnI najaramAM halakI paDe che eTaluM paNa A paMcAMganA racayitAnA dhyAnamAM AvatuM nahi hoya ? koI paNa prazna upara AcAryo vacce game te matabheda heya paNa dareka pakSane AvI galIca bhASA vAparatA aTakAvavA ja joie ane AvuM jaMgalIpaNuM cAlu rAkhanAra sAdhu ke AcAryane ye ... nasIyata pavI joIe. dareka pakSa sAthe lAgavaga dharAvatA AgevAna zrAvakenuM A khAsa kartavya che. upara Apela lakhANa saMbaMdhe saMbhava che ke evo bacAva karavAmAM Ave ke e lakhANu koI sAdhunuM lakheluM hovAno AkSepa asatya ane bInapAyAdAra che, paNa AvA bacAvathI koI rakhe bharamAya. A bAbatane pAke purAvo che ane A kAMI pahele ja banAva nathI. jyAre jyAre koI paNa prazna upara AgevAna jaina AcAryo vacce matabheda ubhA thayA che tyAre tyAre ' te te AcArya athavA to temanA ziSya samudAyanA hAthe lakhAyelI ane ema chatAM kevaLa banAvaTI nAme pragaTa karAyelI keTalIye patrikAo mArA jovAmAM AvI che. apragaTa rahIne gALe ApavAne keTalAMka sAdhuone A dha kaMI kALathI cAlate AvyA che. AvI galIca pravRttithI sAdhuveza lAje che, sAdhutA lAje che ane je dharmanA pratinidhi banIne jaina samAjanAM sanmAna ane pratiSTA teo mANe che te dharma paNa lAje che. A sAme samasta jaina samAje sapta pakAra uThAvavo joie ane jaina dharma ane sAdhu saMsthAne bhAremAM bhAre hINapata pahoMcADatI AvI pravRttine mULamAMthI aTakAvavI ja joIe. "je kAMI vicAre samAja samakSa mUkavA jarUrI lAge te jarUra mUke, paNa yogya bhASAmAM ane gya rIte mUke. vicAranI rajuAtanA nAme gaMdavADane phelAve ane kevaLa dreSa matsarano pracAra samAja have calAvI le tema che ja nahi evI ANu tarapha phelAvavI ja joIe ane evI AmanyA svIkAravAnI pratyeka sAdhune pharaja pADavI joIe. samAjanA AgevAne A bAbatamAM sakhata pagalAM leze ane vadhatA jatA anarthane aTakAvaze evI AzA rAkhavAmAM Ave che. AcArya zrImad vijyavallabhasUrinI janmajayantI 9. mU. samAjanA suvikhyAta AcArya zrI. vijyavallabhasUrie 75 varSa purA karyA. temanI janma jayantIne eka bhavya samAraMbha bIkAnera khAte yojavAmAM AvyuM hatuM ane A samAraMbhamAM najIka dUranA aneka jaina bhAIoe bhAga lIdho hato. prastuta avasaranA anusaMdhAnamAM muMbaI khAte zrI mahAvIra jaina vidyAlayanI vyAkhyAnazALAmAM jainenI eka jAhera sabhA muMbaI ilAkAnA mAjI vaDA pradhAna zrI. bALAsAheba kheranA pramukhapaNA nIce maLI hatI ane te prasaMge erasAhebe AcAryazrInI Aja sudhInI jIvanacarcAnI ane ujjavaLa kArakIrdInI muktakaMThe prazaMsA karI hatI ane e sAthe jainadharmane mane be suMdara rIte raju karyo hate. prastuta prasaMge muMbaI jaina yuvaka saMghe paNa AcAryazrIe keLavaNI pracAranA kSetramAM je mATe phALo Ape che tenI prazaMsA karate, te mATe temane dhanyavAda ApatA ane temane dIrdhAyuSa Icchate eka tAra AcAryazrI upara eka hatuM. jana samAjamAM ane khAsa karIne . 'mU, samAjamAM AcArya padane varelA sAdhuonI saMkhyA kAMI nAnIsunI nathI. e badhA AcAryomAM A AcAryanI kArakIrdI eka ja kAraNe anyathI judI tarI Ave che. anya sava AcAryonI dRSTi bhUtakALa. upara che ane AvatA bhavane kema sudhArave te bAbata upara ja teo potAnA upadezamAM atyanta bhAra mUke che, aihika jIvananA ke gRhastha jIvananA utkarSanI temane lezamAtra paDI nathI, jyAre zrI. vijayavallabhasUri ja eka evA AcAryuM che ke jeo badalAyalA dezakALanA marmane kAMika parakhI zakyA che ane AjanI keLavaNI lIdhA sivAya jaina samAjane TakavAne ke AgaLa vadhavAne bIjo koI mAga ja nathI e hakIkata jemanA . dilamAM sacoTapaNe ugelI che. A bhAvanA temaNe vicAra puratI ja mAtra sevI nathI, paNa sthaLe sthaLe ucca zikSaNa levA icchatA che. mU. vidhArthIo mATe chAtrAlaye udhaDAvIne temaja paMjAbamAM eka ' jena kAleja ubhI karIne potAnI bhAvanAne temaNe zakaya teTale amala karyo che ane te mATe temane jana samAja jeTalA dhanyavAda Ape teTalA eDachA che. - AcArya zrI. vijayavallabhasUrijInI ghaNI kharI pravRtti zvetAMbara mUrtipUjaka samAja sAthe joDAyelI che. jema eka bAjue keLavaNInA prazna para teo udAramatavAdI che tema bIjI bAjue jainetarane jaina banavAnI ane sthAnakavAsIone mUrtipUjaka banAvavAnI temanI
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabhu jena tA. 1-11-6 pravRtti temanAmAM rahelI sAMpradAyika saMkIrNatAne pragaTa karyA vinA rahetI ane kendrita karI vyavasthita ane vegavAna banAvavAnuM A maMDaLanuM nathI. ucca keLavaNIne jemAM kema vadhAre ne vadhAre pracAra thAya te dhyeya che. A dhyeya saphaLa banAvavA samAjanI pratyeka vyakitae pitAthI bAbatanA temanA Agrahane lIdhe ane tene lagatI temanI satata pravR- banate tana mana dhanane phALe Apa rahyo. cImanalAla ttine lIdhe jaina samAjanA rUDhicusta vargane temaja sAdhusamudAyane temane keDiyuM khuba sAmano karavo paDe che. ane virodha sahevo paDe che. bIjI bAbatamAM temanuM vaLaNu vinIte jevuM ane sAdhAraNa rIte (zrI. jhaveracaMda metrANI taraphathI kavivara ravIndranAtha TAgeranA rUDhicusta taraMpha DhaLatuM rahyuM che. AnuM pariNAma e AvyuM che ke keTalAka gItane anuvAda "ravIndravINa" nAmathI bahAra paDanAra che. rUDhicustoe temane sudhAraka sAdhu tarIke vagAvyA che ane sudhArakAne temAMthI nIcenuM kAvya sAbhAra udhRta karavAmAM AvyuM che.) keLavaNI pracAra sivAyanI bIjI koI bAbatamAM temanI taraphathI spaSTa * asta jAtAM ravi pUchatA avanIne mArgadarzana ke navI doravaNI maLI nathI. Ama chatAM paNa temanuM sAraze keNuM kartavya mArAM ? akhaMDa ane ujajavaLa cAritrya AvI keTalIka nAnI moTI bAbatane sAMbhaLI prazna e stabdha UbhAM sahu gauNa banAvI de che ane samasta jaina samAjanA dilamAM temanA mATe paDyAM sarvanAM sAva kALAM, asAdhAraNa Adara ane sanmAnanI lAgaNI pedA kare che. temanA te same keDiyuM eka mATI taNuM hAthe haju paNa aneka sevAo thayA kare ane akhaMDa sevA ane bhIDane keka khUNethI bekahyuM: niravagha cAritryanA pariNAme temane Aje je bhavya sthAna ane pratiSTA - mAmulI jeTalI mArI trevaDa, prabhu maLyAM che tene lAbha mAtra che. mU. samAjane nahi paNa vizALa jaina eTaluM sepo , to karIza huM.' samAjane temaja bhAratavarSanI samasta prajAne maLe evI ApaNI prArthanA che. Aje temanI ummara 75 varSanI thaI che. temaNe ghaNuM saMdhanI rAhata pravRtti jevuM che, anubhavyuM che. gujarAta ke kAThiyAvADanA eka khuNe bharAI | muMbaI jaina yuvakasaMghanI rAhata pravRtti cAlu che. Aje 65 nahi rahetAM temaNe gujarAtathI paMjAba ane paMjAbathI gujarAta ema jaina kuTuMbane rAhata ApavAmAM Ave che ane dara mAse A aMge cAlu paribhramaNa ane vihArathI pitAnA sAdhu jIvanane samRddha karyuM che, lagabhaga rU. 600 vaheMcavAmAM Ave che. rAhatanI apekSA dharAvatA kRtArtha banAvyuM che. Aje samAjanI aneka samasyAo temaNe janabhAIone A yojanAno lAbha levA bhalAmaNa kare. A bArIkIthI tapAsI che, vizALa samAjane temaNe paNa ThIka ThIka paropakAranI pravRttimAM AvatA phALe mekalI Ape. saMparka sAdhyuM che. teo Aje lokane bAjue rAkhIne samAjane ratilAla kaThArI pitAnA anubhavanA. sAra rUpa spaSTa spaSTa vAta saMbhaLAve, ane samAjanA maMtrI rAhata samiti, bhAvIne duraMdezIthI vicAra karIne vartamAna samAjane sAco rAha darzAve, sAMpradAyika kavaca bhedIne vizALa jaina samAjanI ekatA tarapha sau koInuM saMdha samAcAra lakSya kendrita kare ane e ekatAne vadhAranArI ane AkhA jana zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha hastaka cAlatI judI judI samAjanI pragatine piSanArI pravRttio ja hAtha dhare eTaluM ja nahi pravRttiomAM nIce mujaba madada maLI che. paNa AkhA dezamAM je pAra vinAnuM ajJAna ane pASANuhRdayane paNa pIgaLAve evI kaMgAlIyata ghara ghAlI beThAM che tenuM zakaya teTaluM nivAraNa prabuddha jainane maLelI dIvALInI be karavAmAM pitAnI sarva zakti ane lAgavagane upayoga kare ema ApaNe 50-0-0 mesasa kAMtilAla bhogIlAlanI ku. IcchIe. teo mAtra jaina AcArya nahetA paNa bhAratavarSanI prajAnA 25-0-0 mesasa dIvAna bradharsa eka bhIDabhaMjaka hatA ema kahIne jyAre teo A duniyAmAM na hoya 25-0-0 zrI DAhyAlAla trIbhovanadAsa sUAre bhAvI prajA temanuM sanmAna kare ane temanAM yazagAna gAya e 25-0-0 zrI motIlAla kalyANadAsanI ku. AkAMkSA sAthe temane ApaNe dIrgha AyuSya icchIe ! paramAnaMda, 25-0-0 zrI nathubhAI nemIdAsa pArekha zI, jaina keLavaNI maMDaLa, muMbaI 150-0-0 zrI. jana keLavaNI maMDaLanI sthApanAne bAra mahInA thayA. teTalA rAhatapravRttimAM bharAyelI raka samayamAM teNe ghaNI sArI pragati karI che. maMDaLane mukhya uddeza 100-0-0 zrI nathubhAI nemIdAsa pArekha sthAnakavAsI jainamAM dhAnika ane vyavahArika keLavaNInA pracAra mATe -0-0 mesasa kAMtilAla bhegIlAlanI ku. sAdhana ane saMsthAo utpanna karavAno che. sthAnakavAsI samAja taraphathI 10-0-0 sau. ramaNabahena pAnAcaMda jhaverI maMDaLane je sahakAra maLe che te jotAM maMDaLa samAjanI eka meTI khoTa pUrI pADe che ema jaNAya che. eka varSamAM maMDaLa lagabhaga savA lAkha jeTalI rakama 16 0-8-0 meLavI zakayuM che jemAM leDI tApIbAI cunIlAla mahetA taraphathI zrI. maNilAla makamacaMda zAha vAMcanAlaya pustakAlayane vidyAlaya mATe rU. traNa lAkhanI rakama maLI che. maMDaLanuM tAtkAlika maLelI madada. dhyeya eka hAiskula ane kolejanA vidyArthIo mATe eka chAtrAlaya 50-0-0 mesarsa kAMtilAla bhegIlAlanI ku. ubhuM karavAnuM che. te banne mATe lagabhaga rU. sADA pAMca lAkhanI 50-0- zrI motIlAla kalyANadAsanI ku. kIMmatanA be makAne maMDaLe kharIdyA che. saddabhAgye baMne makAne madhya 25-0-0 zrI AzAlAla chaganalAla sthaLe ane suMdara maLI gayA che. paraMtu kamanasIbe A makAnanA bhahuta 25-0-0 mesasa dIvAna bradharsa pAsethI haju kabaje maLI zaka nathI. prayatna cAle che. sthAnakavAsI samAjanI hiMdabharanI keLavaNI viSayaka badhI pravRttio ane saMsthA- 150-8-0 ' maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMja zrI muMbaI jena yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNasthAna : sUyakAnta pri. presa, 51, kAlabAdevI reDa, muMbaI. 2 to o
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ ": zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanuM pAkSika taMtrI: mukhapatra maNilAla ekamacaMda zAha - varSa 6 ] mA prabuddha jaina Regd. No. B. 4266 lavAjama rUpiyA 3 muMbaI: 15 navembara 1944 budhavAra [aMka 14 . baMgALAnuM mAnava-verAna (akhila hiMda mahilA parUSadanA pramukha zrImatI kamaLAdevIe baMgALAmAM te pharIne je kAMI joyuM tene hRdayadrAvaka citAra temaNe potAnI lAkSaNika zailIthI nIcenA lekhamAM a.he che. maLa lekha aMgrejImAM che, tene anuvAda tA. 5-11-44 nA prajAbaMdhumAMthI ahiM sAbhAra udhRta karavAmAM Ave che. taMtrI) hiMdamAM dukALa e dAdImAnI vAte jevA thaI paDayA che. hAlanI jIvanazaktine haju ye nIcI ANavA temanA para phaTakAravAmAM AvyuM? peDhInA mane te e anaMtakALathI cAlatI AvatI prakriyA jevAja A avizvasanIya ghaTanAo koNa samajAvI zake tema che? pUrvanA banI gayA che. unALAne aMte gAjavIja ke comAsAmAM varasAdanA jillAomAMthI pasAra thatI vakhate meM mIThAnI taMgIe UbhI karelI . jevIja taddana svAbhAvika ane anivArya rIte navI peDhI emane AphatanI saMtApayukata kathanIo sAMbhaLI. kALAM bajAramAM deDhathI be svIkAratI thai hoya te temAM navAI nathI. paraMtu e lAMbI dukALa- rUpiye zera lekhe mIThuM vecAtuM hatuM. mANase nahi paNa Dhere suddhAne paraMparAmAM baMgALane dukALa te zakavatI banI gayo che. eNe ethI sosavuM paDayuM hatuM. e ja jillAnA trIjA peTAvibhAgamAM pahesajAvelA. AtaMkanAM AMdelanae te ghaDIbhara yuddhanI bhISaNatAne catAM tyAMnA adhikArIne pahelo ja prazna meM karyo, "tamAre mIThAnI taMgI paNa kare mukI dIdhelI. sAmAjika kAryakaro ane kutUhalaprerita bhogavavI paDe che?" "mIThAnI taMgI ?" eNe uddagAra kADhyA, 'amAre pravAsIonAM ToLAM A etihAsika prAMtamAM AvI caDelAM-keTalAMka e tyAM te 80,000 Tana jeTaluM ja jhaDapabhera ogaLate jAya che.' akudaratI upasthiti sAme hiMmatapUrvaka bAya bhIDavAne te keTalAMka e sthAnanI sAmAnya jarUriyAta 10,000 TananI hatI, chatAM AjutemAM DekiyuM karIne kSaNika sanasanATI anubhavavAne. citrAtmaka kalame bAjunA saghaLA pradezamAM mIThAnI taMgI vacce ahIM mIThAne jabare dvArA te para nivedana, lekha, pustikAo, pustako vagere bahAra paDaye ja jamAva thaelo. prasaMgopAta mArA jANavAmAM AvyuM ke e ja rahyAM hatAM. emaNe sajAveluM citra evuM sAkSAtakAraka hatuM ke koInA AkhA prAMtane mATe mukarara thaele, paraMtu keIe koIka sthaLe karelI paNa manamAM daDhapaNe jaDAI rahe. paraMtu Ama chatAM e viSe kharekhara | gaphalatane kAraNe gya vyaktine egya sucanA thavI rahI gaelI. ApaNe keTaluM ochuM jANIe chIe tenI pratIti te tyAMnI rUbarU A chatavALA pradezamAMthI huM vAMkAcUkAM nadInALAM ane ucAM mulAkAtathIja thaI zake. tutaHkha-AmananI ArAmagAhane bhavyatA tADanAM jhuMDathI DhaMkAelAM dUra dUranA gAmaDAomAM gaI. niraja vyomamAM arpatAM tenAM rekhAlAvaNya, gazejA ane mahArI prabhAvane jema tArAonI mAphaka ja hoDIethI eka vakhata khIcokhIca bharelI nadIonA jAte anubhava karavAne rahe che evuM ja baMgALane mAMDe che che , vikSa:sthaLa atyAre sUtAM paMDayAM hatAM ane mAtAe gumAvelA. dhAvaNa sattAdhikArIo te anAjanA puSkaLa jaththA para patarAjI karatAM bALaka jevI temanI dazA hatI. eka samayanA e jalavistAranA samrATe kadI thAkatA ja nathI, paraMtu ApaNe emanuM kathana gaLaNe gALIne ja samA mAchImAro paDI gaele cahere TUMTiyuM vALIne beThA rahelA. eka svIkAravA TevAyelA hoIne e bAbatamAM zaMkAzIla rahIe chIe. Apa- vakhata kaMcana varaNI jalakSitijanuM pratibiMba pADatI emanI UMDI UtaNAmAM kaze vizvAsa prerAtA nathI. kharekharI vastu sthiti te ApaNe relI AMkhamAMthI jiMdagInuM nUra vilAI gayuM hatuM. pitAnAM khetare ethIye oche aMze mAnavA prerAIe tevI che. mane bheTatuM harakoI gumAvI beThelA kheDUte jevA ja e nivyavasAyI banI gaelA. thoDAMpUche che, "mane lAge che ke taMgI ubhI thaI che-zuM bIje dukALa ghaNAM prApya rahelAM dezI hADakAM kharekhara kaTakAM jevAM banI gaelAM. ubhe thavAnuM che?' ane mArI sAme paDeluM kArya kevuM azakaya che tene enAM cacATa karatAM pATiyA para paga detAM ja DhIMcaNa sudhIne ane khyAla mane Ave che. anAja puSkaLa che, vastutaH eTaluM badhuM che ke kavacita Akho paga temAM garaka thaI jate eTalI hade e kehavAI saDatA anAjanI gaMdha tamArA nasakorAM bharI de che. AkhAye comAsA gaelAM, lAMbA vakhata sudhI pANInI dayA para ja emane choDI devAmAM daramiyAna kalakattAnAM benikala gArDasamAM tADapatrInA DhAMkaNu heThaLa AvyA pachI emane "rakanDIzanDa' karIne pharI upayogamAM levAmAM AvyAM khullAmAM ja rahevA devAmAM AveluM 80,000 Tana anAja jyAre pitAnI hatAM, paraMtu A jaLamaya vistAramAM emanI saMkhyA alpa eTalI ja badabo phelAve che tyAre lagabhaga ekeeka rAhadArInuM bhAthuM pharI jAya che.' bInakAmacalAu hatI. dukALanI tapAsa mATenA kamizanane paNa potAnA nAkane hAthamAMnAM rUmAlamAM prAMtanA kohAra sabhA pUrva baMgALamAM hatI, paraMtu smitakallosaMtADI devAM paDayAM hatAM ane dukALane dera najare jovA janArAone labharyuM eke gAmaDuM najare bhALyuM nahotuM dekhAtuM. nAkhI najara pahoMce divasa sudhI e veDaphAelI samRddhi lArIomAM bharI bharIne nadImAM tyAM sudhI saghaLuM ujajaDa banI gaeluM. kazeka abhizApa Utaryo halavAtI joI rahevI paDI hatI. jyAM tyAM evuM sAMbhaLavAmAM AvatuM ke hoya tema kuTuMbanAM kuTuMba vilAI javA AvelAM. koI ajANyAne sarakArI saMdharAmAMne deDha lAkha maNa mATe mANasone khAvA mATe pitAnA tarapha AvatuM joIne, keLanAM pAkAM pAMdaDAM peThe sarvatra jarI nakAme banI jatAM bajAramAM veca ra mUkavAmAM AvyuM hatuM. khunA gaelAM vastroe dehane saMtADatuM ekAda jhADa nIce jamA thaeluM relave kelonImAM cokhA ane ATAnI saDI rahelI hajAra guNIonI strInda dhra uThatuM. pitAnAM mastaka teo zaramathI nIcAM DhALI detI, vAte paNa sAMbhaLavAmAM AvatI. 'nyU erIsAmAM tAjetaramAM nIcenA kema jANe e zaramathI ja emanAM ughaDA aMgenuM rakSaNa thavAnuM na samAcAra chapAelAH "bihAra sarakAre gayA varSe baMgALa mokalavA mATe heya? emane dekhAva bhAgye ja manuSya same rahyo hato. eka kALe gaMdAmAM bharI rAkhele kula 1,17,786 maNa jeTalo anAjane ja teo pitAnAM gharamAM rahIne kuTuMbanAM vRddhiuchera pAchaLa rokAyelA rahetA have chUTo karyo che.' tene eTale samaya vItI javA AvyuM hatuM ke temane mana te e emanA che ke ine paNa saheje savAla thAya ke baMgALamAM abhUtapUrva taMgI yuvAkALanuM eka svapna banI gayuM hatuM. pRthvI jeTalI e jagyA purANI UbhI thavA pAmelI chatAM e atyaMta Avazyaka jaththAnI baMgALamAM lAgatI hatI, ane eja emane AzrayarUpa hAIne tene jIvasaTosaTa nikAsa zA mATe karavAmAM na AvI ane saDavA mAMDe tyAM sudhI vaLagI rahI hatI. temanAM ghara e temane mATe saceta ke aceta mAna emane ema rAkhI mUkavAmAM AvyA ? khAdya tarIke e taddana nakAmA sanA uMDANamAM kaMDArAelI smRtio rU5 rahyAM hatAM. eka kALanAM na banI gayA tyAre ja zA mATe nIcI jIvanazakti dharAvatA bihArIonI . | (anusaMdhAna pRSTha 74 jue!)
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 72 prabuddha jaina upavAsa tarapha gAMdhIjIne kheMcI alahAbAda yunIvarsITInA adhyApaka DaoN. veNIprasAde gAMdhIjI je kAraNo aMge eka lAMkhI mudatanA upavAsa tarapha AkarSAi rahyA che te kAraNonI spaSTatA karatu eka, nivedana bahAra pADayuM che. temane ekaTaara mAsanA anya bhAgamAM gAMdhIjI sAthe uttarAttara cAra vakhata maLavAnuM banyuM hatuM. ane AjanI paristhiti saMbaMdhe gAMdhIjI sAthe lakhANathI carcA thai hatI. temanA abhiprAya mujaba gAMdhIjIne khAsa karIne nIcenI pAMca bAbate khuba ja akaLAvI rahI che ane tenI vedanAmAMthI kai lAMbA upavAsane vicAra mUrta svarUpa lai rahyo che. e pAMca bAbate nIce pramANe che. (1) sauthI pahelu te AjanI duniyA je hiMsAnI DyuDamAM phasAi beThI che tevu temane pArAvAra du:kha che. duniyAnI AjanI paristhitimAM kaAA paNa pherafAra karavAnuM hiMdusthAnamAM rahelA ApaNA loko mATe zakaya nathI e te kabula kare che, ema chatAM paN naitika tema ja AdhyAtmika bhAvanAne navA vega maLe evu to kaSTa jarUra thai zake ema temane lAge che. AjanuM sAmAjika vijJAna je kavaLa jaDavAda upara ubhuM che. tene tyAMthI khaseDIne AdhyAtmika bhUmikA upara sthApita karavAnA vAta have AvI paheAMcyA che. duniyAmAM dhara karI rahelA AjanA vicArane navA, AkAra ApavAnI dizAe hiMdusthAnanA buddhizALI loko sakriya banI zake che. (ra) hiMdusthAnamAM sAmAjika sudhAraNA joie teTalA vegathI AgaLa vadhatI nathI. aspRzyatA jene gAMdhIjI eka pApa tarIke vadhu ve che tene nirmULa karavA mATe eka pracarDa Andolana ubhuM thavuM joie. dalita vargonA uddhAra mATe eka prajAvyApI hIlacAla hAtha dharavAnI asAdhAraNa AvazyakatA ubhI thai che. (3) Aje dezabharamAM cAlI rahela lAMcarUzvata, sadharAkherI ane nAkherI ke jene lIdhe bagALAmAM tema ja anyatra AvaDA moTA bhukhamarA saMkhyAbaMdha mAnavIone bhAga lai rahyo che te joine gAMdhIjI puSkaLa vyathA anubhave che. dezamAM anAjanI kharekhara ja taMgI che ema che ja nahi, paNa AjanI naitika bhraSTatAe hAre mAnavI mATe anAjane dula bha banAvI dIdhu' che. Aje sarakArI nAkarAmAM lAMcarUskRtane dhaMdhA cAlI rahyo che ane vyApArIomAM nakhArIe ghara hyu" che tene sAmano karavA ane te upara bane teTalA akuza mUkavA te sarva kai samAjazreyanI ciMtA dharAvatA mAnavIonI khAsa pharaja che. (4) kAma kAma vaccenA ane khAsa karIne hiMdu musalamAne vaccenAM cAlu sabaMdho vadhAre ne vadhAre hArdika banavA oe, rAjakAraNI bAbate mAMkAmI sAdhana DhIlamAM paDayuM che. e uparathI ApaNA sAmAjIka sabaMdho sudhAravAnI temaja majabuta banAvavAnI bAbatamAM ApaNe jarA paNa zithila banIe e cegya natha. (5) gAMdhI-jhIjhuA maMtraNA bhAMgI paDI e aMge pragaTa thatI keTalIka TIkAomAM khuba kaDavAza jovAmAM Ave che. A AbhUtamAM sudhArA thavuM ja joie. e uparAMta prastuta maMtraNA bhAMgI . paDI e uparathI rAjakAraNI bAbatAmAM kAipaNu prakAranI matA AvavI na joie. ulaTu dezanA AgevAna lokoe pharI pharIne vicAraNA calAvavI joie, AkhI paristhitinI punaH punaH samIkSA karavI joie ane kAmI samAdhAna hAMsatra karavA mATe satata kAi upAya ajamAvavA joie. AmAMnA koi paNa hetu mATe vyaktigata ke sAmudAyika savinaya bhaMgatA gAMdhIjI vicAra karatA nathI, emaja pAtA purato paNa evA kA) savinayabha'ga karavAnu' gAMdhIjI citavatA nathI. AjanI vyApaka mandatA athavA te jaDatA temanA dilamAM eka prakAranI asahAyatAnI lAgaNI pedA karI rahI che ane satyAgrahInA antima AdhArasamA ane Atmazuddhi ane prakAzaprAptinA amela sAdhanasamAM upavAsa tA. 15-11-44 jatI pAMca bAbate tarapha temane khecI rahela che. gayA ekaTembaranI 27 mI tArIkhe gAMdhIjIe dezanA kAkartAone uddezIne racanAtmaka kAryakramane lagatI keTalIka sUcanAe pragaTa karI che ane zikSaNa-vikAsa, vaidyakIya madada, khetI ane kheDutane lagatA sudhArA ane majurezanA uddarakAne lagatA eka vyApaka kAkrama raju karyAM che. huM sattApUrNAMka kahI zakatA nathI, paNa mane lAge che ke A racanAtmaka kAryakramane prajA kevA ane keTalA jhIle che te te bArIkIthI joi rahyA che. jo te saMtASakAraka mAluma paDe ane pariNAme, upara jaNuAvela doSanuM nivAraNa karavAnI dizAe kAMkane kAika pravRttio hAtha dharavAmAM Ave te upavAsa hahaMmezAne mATe mulatavI rahe ane ema nakhate tA paNa AgAmI upavAsa bahu TuMkI muddatanA ane evA saMbhava che. AvA kAi paNa sayeAgamAM prAe jo gAMdhIjIe prarUpelA racanAtmaka kAryakramane jozabhera upADI lIdho haze te gAMdhIjInA dilamAM asAdhAraNa utsAha te jarUra Avaze ja ane AgaLa upara potAnA mATe teo je kAMI titIkSAkrama nakkI kare tene sahIsalAmata pAra utaravAmAM te jarUra bahu madadarUpa nIvaDaze. e kabula karavu joie ke gAMdhIjInA mAnasika baMdhAraNamAM buddhithI pazu uparanu eka tatva jene 'antaHpreraNA' athavA teA aMdaranA avAja' athavA to 'izvarI Adeza'nA nAmathI eALakhavAmAM Ave che te raheluM ja che, paNa sAthe sAthe e paNa yAda rAkhavu joie ke gAMdhIjI A aMtaHpreraNA ane tapradhAna buddhinA haMmezA meLa meLavatA rahe che ane te ubhayane samanvaya darzAvatA vicAra ane cAra prajA samakSa raju kare che. prajA AjhAdI. samIpa lai jatA sarva prakAranA kAryakrama upADI levA mATe kaTibadhdha che ane krIthI kucakadama uDAvI rahela che. evI pratIti gAMdhIjInA mAnasa upara baLavAna asara nIpajAve evA purepurA sabhava che. tethI jee gAMdhIjI viSe ciMtA anubhavI rahyA che temaNe prajAvyApI hIlacAla upADI levI joie ane sadhAtI pragatinA ceAkkasa ane pramANabhUta samAcAra gAMdhIjIne sevAgrAma pahoMcADatA rahevu joie. duniyAnI AjanI vicArazreNImAM parivata na nIpajAvavAnuM kAma vidvAna ane vicArakA upara ApaNe kreDIe; rAjakAraNunI guMcA ukalavAnuM kAma dezanA AgevAnane ApaNe suprata karIsme; paNa ema chatAM paNa bAkI rahetA kAnu` kSetra eTalu vistRta che ke jemAM sau kAMi bhAga laI zake che ane petAnA phALA ApI zake che. gAMdhI-jhINA 'traNA saMbadhenI carcA saMyamapUrNa ane vinayayukta banavI joie ane evI carcA karanAre sauthI vadhAre agatyanA A khyAlanI jarA paNa upekSA karavI na joie ke kArbI sAdhana Arje game teTaluM muzkela lAgatu" hAya tA paNa eka kALe sAcce ja chuTakA che, ane judI judI kAme ekatAnA upAye zaidhe ane ajamAve temAM ja ApaNA AkharI uddhAra rahelA che. kAma kAmanA AgevAnee nAnA nAnA matabhedomAMthI cirakAlIna vidveSa na keLavAya tenI purI sabhALa rAkhavI joie. have pachIthI A praznane lagatI sa` carcAe dhAtaka nahi paNa vidhAyaka banavI joie. upavAsathI dUra rahevAnI mAMgaNI, vinavaNI ane cetavaNIenI Aja sudhImAM gAMdhIjI upara kAM pazu asara nIpajI hAya ema lAgatuM nathI. gAMdhIjI Akhare kayA hetuthI prerAze ane keve! niNaeNya karaze tenI koIne kazI khabara nathI. te pote ja haju A bAbata viSe jANe ke adhArAmAM ja bhramaNa karI rahyA che, na samajI zakAya evu keI tatva temane upavAsa tarapha dhaDakalI rahyuM che. hiMsA te ApaNe cetarapha najaro najara nihALI rahyA chIe. ahiMsAnu pariNAma ApaNI najare dekhAtuM nathI. gAMdhIjIne spaSTa pratIti che ke ahiMsA peAtAnu kArya kare che ane hiMsAnA vistArane rIke ja che.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-11-44 ahiMsAnI A sAdhanAmAM peAtAnuM zuM sthAna che ? potAnA zu' upayoga che? ApaNe zuM karavuM joIe ? jAherU janatA zI rIte madada karI zake? A praznanA samAdhAnarUpa me* upara keTalAka mArgo darzAvyA che.'' gayA aMkamAM gAdhIjInA AgAmI upavAsa' e mathALAnI noMdhamAM sAmAnya janatAnuM dRSTibindu raju karavAmAM AvyuM hatuM. uparanA avataraNamAM gAMdhIjInuM dRSTibindu athavA te| duniyAnI temaja ApaNA dezanI vartamAna paristhiti paratve gAMdhIjInA dilamAM samagrapaNe ubhuM thayelu. saMvedana vizada rIte raju karavAmAM AvyuM che. gAMdhIjI upavAsa kare e ApaNane gamatuM nathI; AvA upavAsathI ahiMsAnA pracArane ke dezanA kAi kAne lAbha thaze ema ApaNu dila. kabula karatu` nathI. ulaTu' tethI nukasAna thavA saMbhava che ema keTalAeka leAkA mAnyatA dharAve che. Ama chatAM paNa ApaNI sarvadezIya mantratA, niSkriyatA ane asahAyatA kabula karyA sivAya cAle tema nathI ane gAMdhIjI A badhuM joine apAra vedanA anubhavatA haze te paNa ApaNe khAkhara kalpI zakIe chIe. gAMdhIjInI vedanA haLavI karavI e avazya ApaNI pharaja che. tadarthe temaja kharI rIte ApA pAtAnA ja uddhAra athe temaNe je kAryakrama ApaNI samakSa raju karyAM che tenI paripUti arthe ApaNe zakya teTaluM karI chuTavA kaTibadhdha thavuM ja joie. teTaluM . paNa nahi karIe te gAMdhIjInA anuyAyI thavAnI ke kahevarAvavAnI ApaNAmAM yogyatA naheAtI eTalI kALI TIlI ApaNA kapALe rahI ja javAnI. mAnada maMgaLavacana ( eka mitranI putrInA zubha lagnaprasa'ge racAyalu' ) 1 jeNe basarIsarathI praNayanAM pUrA vahAvyAM sadA, gepIgepa rasALa bALa vrajanAM te pUrane mANatAM, khelyAM rAsalIlA ane ubhayane tyAM madhyamAM sthApiyAM, te rAdhAghanazyAmanu' yugala A tvAmaMAjAm. g khelI tAMDavanRtya ekala macyA saMhAranA utsave dhrujAvyuM. bhayaMtrasta A jagatane rUdre adhika rUDu sRSTisarjananA pratIka sarakhuM A lAsyanuM nRtya je kIdhuM te, sahanatakA zivazivA t mA maMgalamU. 3 pRthvInAM aNue aNuddhi vasyAM kAMTAnakaiTI sahu nArI te nara aMtare sphurita cai, jeNe svayaM sRSTine sa te rasapacanA cirayuvA yAtrI ratikAma je peTAvA rasasnehadIpa tamane t vA maMgalam 4 sRSTi pacamahAbhUte vibhutaNI pacendriyA che vaDI, temAM bhavya udAra joDI maLI che AkAzapRthvItaNI, AkAze gurU chAyu' chattara ane dhAre dharitrI sahu, Ape AziSa evu` A jugala te yuti lA maMgalam. prabuddha jaina 5 sArI mAnavahatanA subahu A kalyANanA puMjane sAthesAthe maLI svaya* jIvanamAM UtAravA je mathyAM, sAdhusAdhvI ane gRhasthI yapi e prIti kAmyAM bhaTThA, te AmApunI vizvavadya vibhUti t sarA maMgalamU hiMdu saMskRtinAM mahA yugala e dAMpatyanA mArga je nirdeze tamane ahA varavadhu! temAM pravezI sukhe cAlyAM jAva samasta magaLa ane mAya haiye dharI hastehasta grahI tame jIvanamAM, ti sarA maMjasam. qAlguna kRSNa pratipadA, zanivAra tA. 11-3-44 hIrA ka, mahetA. 73 jaina sAdhue ane galIca lakhANeA prabhudhdha jainanA gayA aMkamAM kayAM Adaza ane kayAM AjanI vAstavikatA' e mathALA nIce je noMdha lakhAI hatI tethI prerAIne eka jaina badhue patra lakhyA che te jeve maLye te ja nIce pragaTa karavAmAM Ave che. "jaya jinendra sAthe lakhavAtu` ke zrI prabuddha janamAM ApatA jaina sAdhuo mATene lekha vAMcI A patra huM lakhI rahyo chuM. mane zuddha gujarAtIne abhyAsa nahiM hAvAthI je kAMI truTI thai jAya te badala kSamA yAcuM chuM. (1) siddhAnto ane vicAromAM matabheda hAvA chatAM AjakAlanA keTalAka jainAcAryAM ane temanA ziSyA ane bhakatA galIca bhASAmAM aMgata dveSane vaza thai eka bIjAne halakA pADavA mATe je prakArane halakaTa ane jherI pracAra AdarI rahyA che te ayogya, asabhya, jaina samAjane lavanAre ane irSyA pedA karAvanArA che ema Ape je nirdeza karyAM che te barAbara che ane e aTakAvavA mATe Ape je avAja uThAvyA che tenI hu" kadara karU chuM. (ra) A asabhya ane jaMgalI uccAraNAnA dRSTAnta tarIke - Ape AcAya deva sAgarAna'dasurIjI bhArata nIkaLelA paMcAgamAMnA utArA raju karyAM che. ane sAthe sAthe ema paNa spaSTa jaNAvyu che ke AcArya mahArAjazrI vijayarAmacaMdrasurIjI taraphathI cAlatA sAmiyakAmAM paNa evI ja rIte galIca ane asabhya lakhANa lakhAya che teA kRpA karI tevA lakhANonA paNa ekAda namunA jAheramAM mUkavAnI khAsa jarUra che kAraNu ke kalyANukArI AtmAe AvA dveSabharyAM lakhANe ane samAjamAM dAvAnaLa pedA karanArA vAtAvaraNamAMthI sAmayasara samajIne khacI zake, (3) jyAre eka tarapha Apa AvI duSTa pravruttipratye dhRNA ane tiraskAranA udgAra kADhe che ane samAjane A aTita pravRttithI aTakAvavAnI ane evA kAryomAM asahakAra banAvavAnI sUcanA kareA che. (je khIlakula vyAjabI ane sarAhanIya che) tyAre khIjI tarapha ApanI dekharekha nIce cAlatA zrI. maNilAla mekamacaMda zAha pustakAlayamAM 'zAsana sudhAkara' nAmanu" patra cAlu rIte Ave che je kevaLa pratipakSIonI niMdAthI bharapura ane asabhya bhASA, gAlIgaleca ane pArakAnI kSudratA jovAmAM sadaiva tapara hoya che. eTale Apane jo kharekhara A sAdhuenI sAmasAmA bhAMDavAnI nIti ane bIjAene phelI khAvAnuM kArya hRdayapUrvaka na gamatu hAya to mArI Apane namra bhalAmaNa che ke 'zAmana sudhAkara' jevA patita ane nindanIya chApAAne ApanA pustakAlayamAMthI vahelAmAM vahelI take rUkhasada maLavI joie. eTalu jo Apa khabara dhyAna ApI ane vicAra karIne karaze te huM ApanA aMtaHkaraNathI AbhAra mAnIza ane samajIza ke Ape je jAtinA A sadhuenI asabhya bhASA pratye aNaga batAvyA che te samAjahitane mATe vAstavika che. AzA che ke Apa A bAbatamAM yogya karI mane jANa karazejI. mArA A patra lakhavAnA hatu kevaLa niSpakSapAta che ane pustakAlayanA vAMcakene AvA gaMdA ane ahitakara vAMcanathI dUra rAkhavAnA ." ne A patranA uttaramAM jaNAvavAnu ke anya pakSanA niyaMtraNa nIce cAlatA sAmiyAmAMthI asabhya lakhANAnA thoDAka namunA tAravIne AgaLa upara avakAze A patramAM pragaTa karavAmAM Avaze. khIjuM 'zAsana sudhAkara' viSe dhya na kheMcavA badala patra lakhanAra bandhune upakAra mAnavAmAM Ave che. e patra vAMcanAlayanA Tebala upara niha mUkavAnI sucanA ApavAmAM AvI che, AvI ja rIte jaina sAdhuethI lakhAtA athavA teA prerAtA gadA, asabhya ene dveSa matsarathI bharelA lakhANA sAme jaina samAja cetarakathI peAkAra uThAvaze ane AvA malIna sAhityane pragaTa thatu mULamAMthI aTakAvavAnI hIlacAlane purA Teko Apaze evI AzA rAkhavAmAM Ave che. dharmAnaMda,
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 tA. 15-11-44. " baMgALAnuM mAnava virAna (pRSTha 71 thI cAlu) DavAmAM Avela namUne emanI phariyAdone vAjabI TharAve che." kevA pitAnAM sukhI AvAsa ane jIvananA durdevane yaMtravata AMgaLI kevA duzcakramAM ame ghumI rahyAM hatAM? meM khAne eka namUne joyo jemAM bAjarI, kaThoLa vagere bIjAM aneka dhAnyanuM jabaruM pramANa cIMdhIne e nirdeza karatI. A mAnaverAnamAM vadavyAghAta samuM lAge chatAM tyAMnA TIMbA para eka kALe keLanAM jhuMDanA jhuMDa UbhelAM. piopaTI raheluM. kharabacaDA guNInA kApaDane meM tyAM kAmaLA tarIke vaheMcAtuM joyuM. pitAnI cImaLAI gaelI cAmaDI sivAya AvatA ziyALAnI ThaMDI ane sonerI raMganAM phaLa [ e keLa lacI paDatI. bhAgyacakre pAcho sAme jemane kazuM rakSaNa nahotuM evA loko sAmenI e kura mazkarI palaTo khAdhe hatA. e verAnamAM paDelAM bI pAchAM UgI nIkaLyAM hatA, te nahe mIne, ema mane e lokee dekhADayA pachI lAgyuM. "rAhata ane e TukaDAonA jUnA mAleke A pahAsayukta camatkArane vyathA bhATane mAla kALA bajAromAM pahoMcatA havAnI avAranavAra paDatI ane mUgA Azcarya bhAva sAthe tAkI rahyA hatA. e pite bhUkhe marI " rahelI bUme vAstavika saMtApanA karatAMye vadhu darda gherI rahetI. rahyA hatA jyAre emanAM daTAelAM gharabAra para vRkSo poyaNuM meLavI rahyAM hatAM. bhUkhanuM duHkha e mane ATaluM satAvI rahyuM hatuM, te - sarakArI ke bInasarakArI rAhataprakriyAmAM lAMbA gALAnI vicAraNA paNa emanI najIka chatAM emanAthI keTaleya dUra vRkSa phaLI rahyAM ane punarvyavasthAnI yojanA bhAgye ja najare paDatI. cAMdapuramAM nirAhatAM. chelle kaLiye pAmavA mATe temaNe jamInanA TukaDAthI mAMDIne brita strI bALako mATe UbhA karavAmAM AvelA AzrayasthAna jevA vAsaNukusaNa ane kapaDAMlattA suddhAM vecI nAkhyAM hatAM ane have teo, kavacita koI lAgaNI ane dIrghadRSTivALA amaladAra vyaktigata lAkhonI saMkhyAmAM, anAtha banyAM hatAM. meM temane pUchayuM, "tame zuM prayAsA najare paDatA, bAkI AzrayasthAna e kazI yojanA ke kare che ?' e kazuM karI zake tema ja nahotA. emanAmAMthI soLe prANa deraveNI vinA mANasane pUravAnI pAMjarApoLa jevAM ja hatAM. . uDI gayuM hatuM. emanAM zarIra khavAI gayAM lAgatAM hatAM, javara- zArIrika ane Arthika rIte barabAda banelAM mAnavatAnAM A grasta banI gayAM hatAM. A pradezamAM saheje seMkaDe 80 TakA meleriyAne aMgenI punavyavasthAnI yojanA e atyAre. sauthI mahatvanI vastu che. bhoga banI gaelAM jyAre kavInAInano jaththa mAMDa 20 TakAne pahoMce emane DAkaTarI sAravAra ApIne dhaMdhArojagAramAM pavavA joIe teTale. hatA. che, emanAM AvAsasthAna emane pharI vasAvI ApavAM joIe che, tame zuM khAo che.?' meM pUchyuM, "khAnuM osAmaNa' javAba emanAM svamAna ane Atmagaurava punarjAgrata karavAM joIe che. sarakAra maLe. laMbAelA raranI mAphaka pharI ne pharI e ja davani kAne ekalI A bAbatamAM kazuM karI zake tema nathI, ane tatpara hoya te paDavA lAge. ATale badhe khorAka bagaDate ane kehavAte jatA hatA paNa lokoe emanAmAM vizvAsa gumAvI dIdhuM che. enI mukhya kAryatyAre A leke zA mATe bhUkhe mAratA hatA-zA mATe ? A praznArtha preraNu lokonI saMsthAomAMthI ja uddabhavavI joIe che. paDadhe pAchA pachaDAtA avAjanI peThe mArA manamAM pachaDAne rahyo hato. paraMtu paMDita kuMjharUe yogya rIte ja nirdeza karyo che te mujaba, paMDita kujharUnuM ja vaktavya ahI utAravuM kadAca ThIka paDaze: "meM je pradezanI mulAkAta lIdhelI temAM kaI sthaLe tera rUpiye maNa karatAM ochA sAmAnya karatAM A vakhatane pAka 20 lAkha Tana jeTalA vipula pramANamAM adhika utaryo hovA chatAM ane hiMda sarakAra tarapha bhAve cekhA nahotA vecAtA. citAreMga sivAyanA achatavALA pradezamAM apAtI sahAya chatAM, paristhiti anizcita ane ugakAraka che; kAraNake baMgALa sarakAra pitAnI jADa cekhAnA bhAve paNa caudathI seLa piye maNanA rahelI ane punavyavasthA ane punarghaTanAnI yojanAo amalamAM mUkavAno nirNaya chatavALA pradezomAM se na karatAM ochA bhAva nathI, ane haju vadhu UMca kare te para ja saghaLo AdhAra che; Aje prajAnA vizvAsa ane sahakAra bhAve tarapha gati rahelI che. jyAM jyAM huM gayo tyAM tyAM mane kahevAmAM vinA tenAthI te banI zake tema nathI. AvyuM ke yuddha pahelAMnA sava: sAta rUpiAnA bhAve cekhA vecavAmAM nahi Ave tyAM sudhI bhUkhamaro cAlu raheze ane lokonI kharIdavAnI azaktine laine anAjane sarakArI ja sate rahaze." meM utsAhI prakIrNa samAcAra lAgatA eka . jillA amaladArane A bAbatamAM savAla karyo. eNe zrI mahAvIra jaina vidyAlaya taraphathI elphInsTana roDa upara AvelA jaNAvyuM ke maMjUrI maLavAnI apekSAe pitAnA aMga para e evuM gokulabhAI muLacaMda hosTelamAM Azare 40 vidhAthIo rahI zake evI sAhasa kheDavA taiyAra thaye ho, paraMtu sastA cokhA mATenAM khAsa kupano govaNu karavAmAM AvI che ane tenI uddaghATana kriyA tA. 12-11-44 mATe joItA kAgaLa tene uparathI haju sudhI purI pADavAmAM be ravivAranA roja zrI suracaMda purUttamadAsa badAmInA hAthe karavAmAM nathI ane pariNAme te pejanA haju emanI ema ubhI che. AvI che. A viSe vizeSa have pachI. avizvasanIyamAMthI vadhu ; avizvasanIya pradezamAM ame utarI paDayA jaina keLavaNI maMDaLane borIbaMdara pAse AvelA ane vidyArthahoIe ema lAgyuM. huM kazuM du:kha te nathI jotIne enI khAtarI jAna nI katarI, gRha mATe kharIdAyelA makAnane kabaje maLI gayA che ane tyAM sthAnakaravA huM vAraMvAra AMkho coLatI ke mAre zarIre cuMTI khaNI jotA. ' vAsI vidhArthIo dAkhala karavAnuM zarU karavAmAM AvyuM che. khAdhAkIne prakAra e bIjI musIbata hatI. paMDita kuMjharU e tA. 12-11-44 nA roja ghATakopara khAte zrI ratnacaMdrajI ekasAI ane tAratamyabudhdhinA eka AdarzarUpa hoIne emanuM ja jaiina kanyAzALAne zrI amRtalAla dalapatabhAI zeThanA pramukhapaNuM nIce vakatavya huM.ahIM utArIza: 'lokonI phariyAda che ke ghaNI vAra meLAvaDe karavAmAM AvyA hatA je vakhate saMsthAne pitAnuM kArya emane dekhItI rIte ja bagaDI gaelA cokhA kharIdavA paDatA. AgaLa vadhAravA mATe rU. 2000 nI jarUra che ema jaNAvavAmAM rakanDIzanDa karIne eTale ke bagaDelA cokhAne milamAM pharIthI AvatAM teja prasaMge judA judA gRha taraphathI rUA. 2 0 000 nI chaDIne, khAvA mATe taddana agya evA e cokhA vecavAmAM AvatAM. rakama bharI ApavAmAM AvI hatI leka kacavAte mane kahI rahyA hatA ke emane ApavAmAM AvatA khorAka maccharo jeTalo ja jAhera taMdurastIne mATe bhayarUpa hatuM. bArIsAla munA pATaNa khAte jana graMthe pragaTa karavA mATe be lAkha rUpiAnuM sivAyanA zaheramAM ATA viSe asaMtoSa ethI paNa jabare che phaMDa ekaThuM karavAmAM AvyuM che. A kArya muni puNyavijayajInI dekhaane emAM chavAta hovAnI phariyAda te sarvasAmAnya che, mane dekhA- rekha nIce cAlI rahyuM che. zro muMbaI jaina yuvaka saMdha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla makamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, muMbaI. mudraNasthAna : sUya kAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI roDa, muMbaI. 2
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ tenI vAta para prabada jena nA zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanuM pAkSika mukhapatra * Regd: No. B. 4266 lavAjama rUpiyA 3. taMtrI : maNilAla mekamacaMda zAha varSa 6 ] muMbaI: 1 DIsembara 1944 zukravAra [ aMka 15 kasturabA phaDane upayoga ane pAyAnI keLavaNI gAMdhIjI sAthe vArtAlApa | (zrI kasturabA mAraka nidhine upaga hiMdusthAnanA gAmaDAomAM vasatI strIo bAlikAo ane sAta sudhInI ummaranAM sarva bALane sarva dezIya uddhAra kArya pAchaLa thavAnA che e kasturabA laMDane udeza nakkI karavAmAM Ave che. A uddhAra kAryamAM keLavaNIne paNa samAvaiza thAya che. A keLavaNI kayA prakAranI: raheze tathA tenA kone kone lAbha maLaze-Ane lagatI judI judI bAjue thoDAka samaya pahelAM tAlImI saMdhanA kAryavAhake ane pratinidhio sAthe gAMdhIjIe vigatavAra cacI hatI. gAMdhIjI sAthe A vArtAlApa mULa keTalAka aMgrejI chApAomAM pragaTa thaye hatA. te vArtAlApane vyavakSita AkAramAM goThavIne taiyAra karavAmAM Ave lekha nIce pragaTa karavAmAM Ave che. paramAnaMda) 42 tuall-Basic Education pAyAnI keLavaNI-navI tAlIma-athavA te nUtana zikSaNa Aje gAMdhIjI mATe sauthI vadhAre cintanane viSaya banyo che. kasturabA kaMDanI janAnA vigatavAra vicAre A praznane ekadama AgaLa dhake che. thoDA divasa pahelAM A saMbaMdhamAM tAlImI saMdhanA pratinidhio sAthe carcA karatAM gAMdhIjIe nIce mujaba vicAre pradarzita karyA hatA: "zikSaNa viSenI mArI kalpanA sarvagrAhI che. mArI kalpanA mujabane abhyAsakrama hastadhogadvArA mAnavInA sarvamukhI vikAsane pahoMcI vaLavAne mane ratha seve che. tethI tenI aMdara a, bhA. carakhAsaMdha tathA a. bhA. grAmodyoga saMghanA pradeza nIce AvatA sarva udyogo temaja khetIvADIne samAveza thAya che. tAlImI saMghe sAtathI cauda varSanI uMmaranA bALakonuM zikSaNakArya zikSaNa praganA prathama pagathIA tarIke svIkAryu che. A navI tAlImanI zakaryatA viSe meM chello kArAvAsa daramiyAna khuba vicAra karyA che. mAruM mana A viSayamAM khuba adhIrUM banyuM che. Aja sudhImAM A dizAe je kAMi thaI rahyuM che tethI ApaNe saMteSa mAnIne besI rahevuM na joIe. ApaNe bALakonA gharanI aMdara praveza karavo joIe. ApaNe bALakonAM bhAbApene keLavavA joIe. pAyAnI keLavaNI kharI rIte samagra jIvananI keLavaNI banavI joIe. kasturabA phaMDa ane pAyAnI keLavaNI "kasturabA smAraka nidhi samitinuM adhyakSa sthAna te phaMDanA gya upayoga saMbaMdhamAM jarUrI doravaNI ApavAnA hetuthI meM svIkAryuM che. A phaMDane hetu hiMdusthAnanAM gAmaDAMomAM vasatI bahene ane bALakanI keLavaNI ane Arogyane lagatA praznone pahoMcI vaLavAne che. A hetu pAyAnI keLavaNIthI jeTale siddha thaI zakaze teTale anya koI upAyathI siddha thaI nahi zake, kAraNa ke A keLavaNI mAtra temanAM mana ane buddhine saMskAra Ape che eTaluM ja nahi paNa temane potAnA paga upara ubhA rahevAnI tAkAta Ape che. tethI meM sau ke A bAbata spaSTa rIte jaNAvI dIdhI che ke mArUM jyAM jyAM cAlaze tyAM tyAM kasturabA smAraka nidhi taLe apAtuM zikSaNa pAyAnI keLavaNInA dhoraNe ja apAze". A sAMbhaLIne tAlImI saMdhanA pratinidhio taraphathI ema sUcavavAmAM AvyuM ke kasturabA phaMDa nIce apAtu zikSaNa pAyAnI keLavaNInA dhoraNa anusAra ja raheze AvI spaSTa deravaNI kasturabA kuMDa sAthe lAgatA vaLagatAone maLe te mATe te phaMDanA TrasTaDIDamAM pAyAnI keLavaNI (Basic Education) ne spaSTa nirdeza joIe. A saMbaMdhamAM gAMdhIjIe jaNAvyuM ke "A bAbatane tamAre Agraha huM samajI zakuM chuM, paNa emAM TrasTIo pAse dabANathI huM kazuM karAvavA nahi chuM. vaLI koI amuka kendranA saMcAlaka pAyAnI keLavaNInuM raNa svIkAravA na mAMgatA hoya te beDa maMjura kare tevI anya koI paNa zikSaNa paddhati svIkAravAnI temane chuTa hevI joIe. Ama chatAM paNa tAlImI saMdhane vizvAsa hovo joIe ke temanI petAnI paddhati karatAM vadhAre sArI kAI paddhati TrasTIone bhAgye ja maLI zakaze. pAyAnI keLavaNI tenAmAM rahelI maulika vizeSatAenA kAraNe ja sarvatra svIkAravAnI che. huM jANuM chuM ke A sudhAre mAtra dalIla karavAthI AgaLa vadhavAnuM nathI. tenA saphaLa prayogo jAte joIne ja prajA tene apanAvavA mAMDaze. jo tame A navA zikSaNaprayogane saphaLa sAbIta karI zakazo ane te paNa mAtra eka ja gAmaDA puratuM puravAra karI zakaze te paNa tamAruM kArya puccAsa TakA saphaLa thayuM lekhAze. Ama hovAthI A bAbatamAM jarA dhImI gatie cAlavAnuM huM vadhAre pasaMda karuM chuM. A phaMDane upayoga mAtra gAmaDAmAM vasatI bahene ane bALakonA kalyANa mATe karavAno che e dhyeya ane kSetramaryAdA kasturabA phaMDanA TrasTIoe svIkArI che e ja puratuM che. strI jAtine uddhAra "tamAre tamAruM kAma moTA bhAge baheno vacce rahIne karavAnuM che. strI jAtinI sevA karavAne mane haMmezA khuba meha rahyo che. huM hiMdusthAnamAM AvyuM tyArathI bahenee mane pitAne mitra ane sevaka mAnya che. temanAmAMne ja huM eka houM evA bhAvathI teo mane jotI AvI che. temanAM baMdhane ke jene teo bhUlathI zebhArUpa mAnI beThela che temAMthI temane mukita apAvavAnI bAbatamAM huM uddAma vicAro dharAvate Avyo chuM. A viSayamAM mArUM saMzodhanakArya purUM thaye IzvaranI icchA haze te mArA nirNaye prajA ' samakSa eka divasa raju karavAnI huM umeda rAkhuM chuM. mArA anubhave mane pratIti karAvI che ke bahenanI pragati temanA pitAnA prayatna vaDe ja thaI zakavAnI che. Ama hovAthI kasturabA kuMDa nIce jAtI" pravRttiomAM bhAga levA saMkhyAbaMdha bahene prerAya ane e kAryamAM rokAya e jovAne huM khuba Atura chu." kasturabA phaDe prAthamika zikSaNa saMbaMdhamAM svIkArelI maryAdA tAlImI saMdha taraphathI bIjI eka evI sUcanA karavAmAM AvI ke "kasturabA phaMDanI janAmAM chokarAo saMbaMdhe sAta varSa sudhInI ummaranI maryAdA bAMdhavAmAM AvI che te vadhArIne bAra varSa sudhInI karavI joIe." A sUcanAnA uttaramAM gAMdhIjIe jaNAvyuM ke "e bAbatamAM kasturabA kaMDanA peja ne nirNaya mane barobara lAge che. chokarIone gharakAmamAM uga thaI zaktA hovAthI mAtAe chokarIene bhaNAvavAnI bAbatamAM bahu maMtsAha hoya che, ane tethI chokarA chokarIone keLavaNI saMbaMdhamAM sarakhI sagavaDa ApavA jatAM mAtAe chokarAone ja bhaNavA mokalaze ane chokarIone gharakAmamAM rokI rAkhaze. pariNAme A yojanAnA chokarAone ghaNe vadhAre lAbha maLaze ane chokarIo bhaNatI rahI jaze. ApaNA samAjanI A khAsa paristhiti mArA dhyAna upara lAvavAmAM AvI ane tethI ja ' | (anusaMdhAna pRSTha 78 jue)
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 196 keTalAka samAcAra ane noMdha prabuddha jaina dIkSA ApavAnI ghelachA amadAvAdanA DIsTrIkaTa jaja mI. vyAsa samakSa kALuzAtI poLamAM rahetA zrI. tArAca'da dalIcaMde nIce mujabanA sArAMzanI tA. 21-11-44 nA rAje arajI karI hatI. tA. 1-11-44 mala kevaLa abhaNa ane gamAra chokarA che. dhArmika jJAna paNa te kazu dharAvatA nathI. gai kAlanA be badAmane suratIMgamala Aje AMkhanA palakArAmAM jaina samAjane vaMdanIya sAdhu banI bese che. pAMcamA ArAnI A anupama ghaTanA che ! "huM ane mArA pItrAI bhAI caMdanamala asala jodhapura tAbAnA khImAMDI gAmanA rahevAsI chIe. caMdanamala chellA pAMca mAsathI amadAvAdamAM potAnAM bALa-baccAM sAthe rahe che. mArI aMte caMdanamalanA cAra varasanA chekarA kuMdanamalanA nAmanI madrAsamAM kuMdanamala tArAcaMdanA nAmathI peDhI cAle che. amadAvAda AvyA pachI caMdanamala dhArmi ka vyAkhyAno sAMbhaLI eTalA badhA dhArmika manevRtti vALA thai gayA che ke potAnA dIkarA kuMdanamala ane potAnI me dIkarIe-zAntA je 10 varSanI che ane vAsatI je 8 varSanI che temanA sarva prakAranA hiteA bhulI gayA che ane dhamaghelachAmAM peAtAnI e dIkarIne dIkSA ApavA taiyAra thayA che. A be dIkarIo paikI zAntAnuM sagapaNa paNa thayela che, jo A chekarIone dIkSA ApavA agara apAvavAmAM Ave te temanI kumaLI vayane lIdhe temane saMsAra tarakatuM kAMi paNa bhAna nahi hAvAthI AvuM kRtya temanA hitanI taddana virUdhdha che. A chokarIone temanAM mAbApa keLavaNI vagere ApavAnI karajamAMthI cuke che. mATe AvI dIkSA apAtI aTakAvavA mATe korTa yogya kmAna karavuM joie." A uparathI korTa upara jaNAvela caMdanamala jehAjI ane tenI strI bAI jatana upara e matalabane kAmacalAu manAi hukama kADhayA che ke te bannemAMthI koie upara jaNAvela zAntA temaja vAsantIne korTanI paravAnagI sivAya dIkSA ApavI nahi, A kAnI hakumata bahAra sadarahu bane chokarIone khaseDavI nahi ke khaseDAvavI nahiM agara teA dIkSA ApavA ke apAvavA mATe khIjI kai vyaktine A hekarIo sAMpavI nahiM ane A manAi hukama karIenA mAbApane rAtrInA vakhate paheAMcADavAmAM Avyo che. dIkSA ApavAnI ghelachAne lagatA khIje eka kIsse mubai khAte tA. 25-11-44 nA roja banI gayA. mAravADamAM Avela vAMkalI gAmanA rahevAsI ane hAla muMbaimAM vasatA bhAizrI DAhyAlAlanA vIza varSanI ummaranA ekanA eka dIkarA suratI gamalane zrI. vijayarA`macaMdra surinA ziSya muni magaLavijayajIe lAlabAganA upAzrayamAM ekAeka chupI rIte dIkSA ApI dIdhI che. suratI'gamalaneA khApa mAMdagInA bIchAne che. suratI'gamalane keTalAka samayathI dIkSA levAnI dhUna lAgelI ane amadAvAda khAte zrI. vijayapremasuri pAse te dIkSA levA taiyAra thayele. paNa chekarAnA lAgatA vaLagatAoe chekarAnA bApanI bImAra duAlana vagere bAbate zrI. vijayapremasuri pAse raju karI ane tenA pariNAme te karAne hAla dIkSA ApavAmAM nahi Ave tema temaNe jaNAvelu'. pachI te cheAkarA mubai Avyo ane peAtAnA bApanI sAthe rahevA lAgyuM. zrI, vijayapremasurine keTaloka ziSyaparivAra lAlaAganA upAzrayamAM rahe che. 25 mItI savAre zrI. bhAyakhalA khate zrI lakSavANIne dIkSA ApavAnA bhavya samAraMbha ceAjAye hatA. A mATe upara jaNAvela ziSyaparivAra lAlabAgathI vAjate gAjate bhAyakhalA javA nIkaLe che. te parivAramAMthI traNa sAdhue aDadhA rastethI lAlabAga pAchA Ave chaeN, khIjI bAjue upara jaNAvela suratIMgamala kAine kahyA vagara chupI rIte lAlabAga AvI caDhe che ane tene kevaLa khAnagI rIte muDI nAMkhavAmAM Ave che. A bha gaLavijayajI te zrI. vijayapremasurinA ziSya zrI vijayarAmacaMdrasurinA ziSya thAya. suratIMgamalanA lAgatAvaLagatA suratIMgamalanI zodhamAM lAlabAganA upAzrayamAM AvI caDhe che ane suratIMgamalane sAdhunA vezamAM beThele joine Azcaya cakita thAya che. suratIMga e bhAre khedajanaka che ke AvI aTita dIkSAe sAme ATalAM varSothI jhubeza cAlavA chatAM ayogya dIkSA devAyAnA ane aTakAvAyAnAM kIssAo banyA ja kare che. dIkSA lenAranI ummara ke yeAgyatAnA vicAra karavAnI kAine jarUra lAgatI ja nathI. keI Avyu', bhALavAyu' ke suDAyuM'. ja che. dIkSA ApanAra koine paNa javAbadAra che ja nahi. AvI dIkSAonA pariNAme eka bAjue meTA bhAge gamAra gheTAMnI pAMjarA pALa ubharAtI jAya che ane bIjI bAjue jaina jainetara samAjamAM jaina dIkSA pratyenI dhRNA khukhane khuba keLavAtI jAya che. AvA dIkSAdhelA sAdhue jaina samAja ane jaina dharmane sauthI vadhAre nukasAna karI rahyA che. zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA kSetravistAra muMbaimAM elphinsTana reDa sTezananI samIpamAM zrI. gokuLabhAi muLacaMda hAsTelanu bhavya makAna Aja keTalAya samayathI kazA paNa upayoga vinA khaMDiyera sthitimAM paDayuM hatuM. mULa te te makAnane usega meTrIka pachInAM kAlejanA dheAraNAmAM bhaNutA jaina zve. mU. vidyArthIone rahevA vagerenI sagavaDa ApavA mATe karavAmAM AvatA hatA. pachI thoDA samaya te sArvajanika vidyArthI gRha jevuM banI gayu hatuM, paNa chellAM keTalAMka varSoMthI te makAnane kazA paNa upayoga karavAmAM AvatA nahAtA ane havA, tApa ane varasAdane lIdhe jINu tAne pAmI rahyuM hatuM. chellAM keTalAMka varSathI mahAvIra jaina vidyAlayamAM praveza meLavavA mATe saMkhyAbaMdha arajI AvatI hatI ane jagyAnA abhAve keTalAka vidhArthIone dAkhala karI zakAtA nahAtA. gayA juna mAsamAM te A rIte vidyArthIonI dhaNI meTI sakhyAne vidhAlayamAM praveza ApI zakAyo nahetA ane A nakAravI paDelI arajImAM meTrIkanI parIkSAmAM ke te uparanI parIkSAmAM prathama varSoMmAM athavA te bahu uMcI kakSAe pasAra thayelA vidyArthIne bahu meTA pramANamAM samAveza thate hate. AvA vidyArthIone nA lakhavA sivAya bIjo kazA upAya nahAtA ema chatAM paNa saMsthAnA vyavasthApakane A bAbatanuM bahu duHkha hatu Ama vadhatI jatI vidyArthIonI sakhyA temaja :jarUriyAtane pahoMcI vaLavA mATe upara jaNAvela zrI. gAkuLabhAi muLacaMda hosTelanu makAna meLavavAnI chellA doDha be varSathI tajavIja cAlatI hatI. keTalIeka samajAvaTanA pariNAme zeTha geAkuLabhAi mULacaMdanA vaMzavArasoe mahAvIra jaina vidyAlayane pAMca varSa mATe e hAsTelane upayogamAM levAnI saMmati ApI. vidyAlaye e makAnanI atyanta jarUrI evI marAmata pAchaLa Azare rUA. 13000 kharcyA ane Aje lagabhaga 40 vidyArthIo rahI zake evI sagavaDa ubhI karI. A vidyAthI. gRhanI tA. 12-11-44 nA rAja jaitAnA eka jANItA AgevAna zrI. suracaMda purUSAttamadAsa badAmInA hAthe udghATana kriyA karavAmAM AvI. zrI. mahAvIra jaina vidyAlaye A rIte eka navu* sAhasa kheDIne zve. mU. jaina vidyAthI o mATe navI sagavaDa ubhI karI e * mATe te saMsthAnA kAya vAhakAne dhanyavAda ghaTe che. vidyAlayanuM kAryakSetra te ati vizALa che. kanyA chAtrAlaya ughADavAnuM teA vidyAlaye chellA bAra mahinAthI nakkI karyu che. paNa cogya makAna maLavAnA abhAve te yojanAnA amala* hajI thaI zakayA nathI. vidyAthI AnI jarUriyAta cetaraph khubaja vadhI rahI che. kaI kAlejamAM dAkhala thavu' ane kayAM jaine rahevu e prazna' AjanA vidhArthIgaNane sauthI vadhAre pIDI rahyo che. A dizAe zakaya teTalI rAhata ApavA mATe mahAvIra jaina vidyAlaya jevI saMsthAe jeTalu kare teTaluM ochuM che.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 1-12-44 prabuddha jaina sadbhAgye jaina samAjanuM ane temAM paNa samAjanA sthiticusta vatuM vaLaSNu AvI keLavaNI pracAranI pravRtti pratye vadhAre ne vadhAre anukuLa banatu jAya che. prastuta udghATana prasaMga A bAbatamAM bahu sUcaka purAvA raju kare che. zrI. suracaMdabhAi Ama te eka vidvAna, sucarita ane dhama parAyaNa sajjana che paNu dhArmika bAbatamAM temanuM vaLagu eka kaTTara sthiticustanuM che. AgameddhAraka surisamrATa zrI. sAgarAnada te| sthiticustatA ane sAMpradAyika saMkINutAnA pratIka samA che. samAjane sthiticusta va sAdhAraNa rIte samAjanI pragatizIla kAi paNa pravRttinA kAM te virAdhI hAya che athavA te te pratye udAsInatA dharAvatA hAya che. Ama hovA chatAM prastuta vidyArthIgRhanA udghATananA prasaMge zrI. sAgarAnaMdasuri saMsthAnA makAnamAM Ave, vyAkhyAna Ape ane saMsthAne peAtAnA AzIrvAdathI Teko Ape temaja suraca'bhAi jevA samAra bhanu pramukhasthAna svIkAre e kharekhara bahu sucaka ane pretsAhaka ghaTanA gaNAya. AvI ja rIte zeTha amRtalAla kALIdAsa je jaina samAjamAM bahu lAgavaga dharAvatI vyakita che temaNe paNa A prasaMge hAjara rahIne saMsthAnuM khuba abhinaMdana karyuM" ane AvA kAryane AgaLa vadhAravA bahu bhArapUrvaka jaNAvyu* ane e rIte vidyAlaya jevI saMsthA pratyenA temanA vaLaSNu viSe keTalIka bAjuethI zaMkA dAkhavavAmAM AvatI hatI te zaMkAnu` temaNe saceSTa rIte nirasana karyuM". A badhu... eka ja vAta puravAra kare che ke dhArrika prazno sabadhe judI judI vyakitaonAM bhale judAM judAM vaLaSNu heya paNa ApaNI ugatI prajAne ucca keLavaNImAM bane teTalI rIte ApaNe AgaLa vadhAravI ja joIe e viSe samAjamAM have e mata rahyA ja nathI. AvI AzAspada ghaTanA upara vizvAsa rAkhIne zrI mahAvIra jaina vidyAlaya potAnA kAne uttarAttara khuba ane khuba vistAratu rahe, kanyAchAtrAlaya / bahu jaldithI udhaDe evI yeAjanA kare, jaina zAstra temaja sAhityanuM sazodhana karatu ekAda vidyAbhavana kADhe, temaja Aje che tema mAtra zvetAMbara mUrtipUjaka vibhAganI ja nahi paNa samagra jaina samAjanI eka keMdrasya keLavaNI saMsthA zrI mahAvIra jaina vidyAlaya banI rahuM ane e rIte zrI mahAvIra jaina vidyAlaya'e nAmane sarvAMgI athamAM siddha ane sAka kare evI ApaNe A eka nAnA ane ema chatAM paNa amuka rIte mahatvabharyAM prasaMge ApaNA antaranI zubhecchA ane AkAMkSA pradarzita karIe ! akhila hiMda vIrazAsana pariSada navembara mAsanA prAraMbhamAM kalakattA khAte bhagavAna mahAvIra prarUpita jaina zAsanane 2500 varSa purAM thayAM te ghaTanAnA udyApana arthe vIrazAsana pariSada maLI tI. A pariSadanu udghATana hiMdu mahAsabhAnA pramukha kAryAMko~ bAbuzyAmaprasAda mukarajIe karyu. hatu. pariSadanA svAgata pramukha digaMbara samAjanA AgevAna zrI. zAntiprasAda sAhu hatA ane pramukhasthAne rAvarAjA sara hukamIcaMda khIrAjaya hatA. AvI pariSada upasthita karavAnA sauthI prathama khyAla pati zrI jugalakizAra mukhagarajIne AvyA hatA ane temaNe temaja temanA sahakArIoe khuba zrama uThAvIne aneka matamatAntanuM samAdhAna karI pariSadanA nAvane khuba saphaLatApUrvaka pAra utAryu. hatuM. A pariSada prasaMge judA judA gRhasthA taraphathI aDhI lAkha rUpIAnI nAnI meTI sakhAvate jAhera thai hatI. A saMvamAM 'jaina' patra jaNAve che ke "meTA phaMDaphALA ke vidvatApUrNa vyAkhyAnA e ja utsavanI jame bAju rahevI na joie, arthAt saphaLatAnI pArAzIzI ja e che e maneAdazA TaLavI joe. jaina samAjI gaI jANe che teTale varasI jANatA nathI ema kahevAya che. ahiM' teA gajanA ane varasAdanA pazu sAtha maLyo che. paraMtu bhekhadhArI jevA kAkartAe bahAra na Ave ane yAjanAne AgaLa na dhapAve tyAM sudhI sArA pAkanI AzA na rAkhI zakAya.'' A TIkA tana sAcI ane jaina samAje dhyAnamAM utAravA jevI che. dharmAnaMda, 199 sagha samAcAra zrI, hu'sAhena mahetA saMdhanA kAryAlayamAM tA. 4-11-44 zanivAranA rAja mubainI bhaginIsamAjanA pramukha zrI, haMsAbahena mahetA, zrI. jayazrI khahena rAyajI tathA zrI. lIlAvatI bahena ekara sadhanA niyaMtraNane mAna ApIne saMdhanA kAryAlayamAM AvyA hatA ane saMdhanI kAryavAhaka samitinA sabhyone temanI sAthe paricaya sAdhavAnI ane vicAravinimaya karavAnI taka sAMpaDI hatI. hastaHdyoga rAhatanA nAnA sarakhA kAyadArA mukha jaina yuvaka saMdhanA bhaMganI samAja sAthe saparka ubhA thayA hatA. prastuta mIlana prasaMge bhaginI samAjanI temaja muMbaI jaina yuvaka saMdhanI keTalIka pravRtti viSe ane tenA anuSaMgamAM ApaNI baheneAnI AjanI sthiti ane svAzraya, kAyadAmAM bahenane maLavI joitI samAnatA, sInemAmAM baheno joDAya temAM rahelu aucitya-anaucitya, khAdIkArya ne lagatI Aje carcAtI navI ceojanA vagere aneka bAbate viSe carcA thai hatI. bhaginI samAjanI vividha pravRttione saMdha taraphathI haMmezA sAtha ane sahakAra maLaze e mujaba saMdhanA adhikArIo taraphathI jaNAvavAmAM Avyu hatuM ane e rIte lagabhaga e kalAka Ana'damaya vineda ane vArtAlApamAM pasAra thayA hatA. zrI nAnAbhAI bhaTTa sadhanA kAryAlayamAM tA. 15-11-44 budhavAranA roja AMbalAnA grAma dakSiNA smRtivALA zrI nAnAbhAi bhaTTa zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanA kAryAlayamAM AvyA hatA je prasaMge saMdhanI kAryavAhaka samitinA sabhyo taraphathI temane AvakAra ApavAmAM AvyA hatA. 1942nA ogasTa mAsamAM sarakAre akhatyAra karelI damananAtinA teo paNa bhAga thai paDayA hatA ane tenA pariNAme lagabhaga pANA e vaSa jelavAsa bhegavIne te pAMceka mahInA pahelA chuTayA hatA. upara jaNuAvela prasaMge temaNe jelavAsanA keTalAka anubhavA raju karyA hatA. te uparAMta ApaNI sAvajanika saMsthAe temaja jAhera kAryakartAonI vikaTa paristhiti, kAyiAvADanA prazno, samAjavAda ane gAMdhIvAda temaja gAMdhIjInA AgAmI upavAsa tathA anya aneka prAsagika khAkhatA upara lagabhaga doDha kalAka sudhI vivecana karyu hatuM. ane temanA anubhavapUrNa vicAra sAMbhaLIne sau koine bahu AnaMda thayA hatA. zrI yuvakasaMdha hastaka cAlatI judI judI pravRttimAM nIce mujaba maLelI rakameAnA sAbhAra svIkAra karavAmAM Ave che. rAhata pravRttimAM bharAyelI rakame 500] zrI khubacaMda svarUpacaMda hA. zrI kAMtibhAi, 103 zrI vIThThaladAsa kALIdAsa, 100, zrI dhIrajalAla jIvaNulAla kezarIcaMda, 51] eka grahastha taraphathI hA. zrI haribhaI, pazu eka gRhastha taraphathI hA. zrI hirabhAi, 5jI zrI premacaMda velajI mahetA, 5] khAMbhe mazIna Tulsa ejansI hA. zrI sArAbhAi, pazu zrI DAghAbhAI trIbhAvanadAsa, 25] zrI haragoviMdadAsa rAmajI, 10] zrI ramaNubahena pAnAcada jhaverI. prabuddha jainane maLelI dIvALInI kheNI 2] dhI mee mazIna Tulsa ejansI hA, zrI sArAbhaI, 25] zro haragoviMdadAsa rAmajI. zrI maNilAla mekamacaMda zAha vAMcanAlaya pustakAlayane maLelI madada 25] dhI membe mazIna Tulsa ejansI dvA. zrI sArAbhAi, 2] zrI DAhyAlAla trIbhovanadAsa, 25] zrI pArekha greDIMga kuM. 25] zrI hovi dadAsa rAmajI. maMtrIo, muMbaI jaina yuvaka saMdha,
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 kasturabA phaMDanA upayoga ane pAyAnI keLavaNI (mukhapRSTathI cAlu ) prabuddha prastuta 'yeAjanAne lAbha sAta varSa sudhInI ummaranA che.karAAne maLavA joie e vAta meM khula rAkhI. Ama hAvA chatAM paNa je sthaLe cheAkarIe puratI saMkhyAmAM bhaNavA mATe bahAra nahi Ave tyAM sAta varSanI uparanI ummaranA che.karAone paNa dAkhala karavAmAM Avaze paNa te e sarate ke eka te te sthaLamAM bhaNavA mATe vadhAre che.karIe AvatAM chekarAoe temane jagyA karI ApavI paDaze. ane bIjuM sAta varSa uparanI ummaranA che.karAoe potAnA bhatara mATe nakkI karelI phI ApavI paDaze. AvI mA~dA bAMdhavAne hetu sAta varSanI uparanA chekarAone bhaNutA aTakAvavAne nathI paNa A smAraka phaMDa upara cheAkarAe khojArUpa na bane te che. tAlImI saMghe mAtra bahutaeN mATe ekatra karavAmAM Avela kuMDa upara ja AMdhAra rAkhIne cAlavuDa na joie. ! bAbatamAM mArI cintAM eTalI ja che ke kasturabA krUDa chekarIonA bhAge sAta varSa uparanA chokarAo pAchaLa ' vaparAi javu na joIe.' koie pUchyuM ke jyAM chekarA chekarIo banne mATe sagavaDa thai zake tema na hoya tyAM mAtra chekarI mATe ja nizALe kADhavAmAM Ave e IcchavA yogya che?" gAMdhIjIe javAba Apyo ke mane temAM kazu khATu' lAgatu nathI. paNa tame ema pUchazo ke dhArA ke karADA chokarAe ApaNI pAse keLavaNI levA mATe Ave te sagavaDanA abhAve zu tame temane pAchA kADhaze ? Du kahuM chuM ke nA, huM tema nahi karU.. hu jarUra paDaze teA temane jhADanA chAyA nIce besADIza, temanA hAthamAM vAMsanI takalI ApIza, ane e rIte turata ja temane bhaNAvavAnu zarU karI daiza. prADha zikSaNa prauDha zikSaNanA prazna vicAratAM mane spaSTa thayuM che ke pAyAnI keLavaNInA pradeza ApaNe vistRta karavA joie. pAyAnI keLavaNImAM jIvananI dareka kakSAe ubhelA dareka mAnavInI keLavaNIne samAveza thavA joie. pAyAnI keLavaNI ApanAra zikSake sau kAnA zikSaka banavAnuM che. kAi paNa strI ke purUSa, juvAna ke dharaDA mANasane samAgama thatAM teNe potAnI jAtane e prazna pUchavA joie ke huM A mANasane zuM ApI zakuM tema chuM." tame kahezo ke Ama vicAravuM e eka prakAranI ahaMtA nathI ?" huM kahuM chuM ke emAM "ahtA jevuM kazuM ja nathI. dhAro ke mane eka gharaDA mANasane bheTa thAya che. te gadA ane abhaNa che. tenI duniyA tenA gAmaDAmAM ja samAyalI che. AvA mANusane svacchatA zikhavavI, tenuM ajJAna dUra karavuM ane tenI mAnasika sRSTine vizALa banAvavI e mArU kabje banaze. huM tenA zikSaka banavA mAMguM chuM ema tene kahevAnI kazI ja jarUra nathI, huM tenA mana sAthe sa'parka sAdhavAnA ane tene vizvAsa sa'pAdana karavAnA prayatna karIza. saMbhava che ke te mArI pratye aNugamA batAve, huM ethI nirAza nahi thAuM, paNa tenI sAthe maitro sadhAya tyAM sudhI huM. mArA prayatna cAlu rAkhIza, eka vakhata tenI sAthe dostI thaI pachI teA bAkInu' badhuM jarUra thavAnuM ja. janmakALathI keLavaNInA prAraMbha vizeSataH hu" tA bALaka janme tyArathI tenI tarapha najara rAkhavA mAMDuM. ' te ethI paNa eka DagaluM AgaLa vadhIne ema kahIza ke keLavaNInu kAya bALakanA janma pahelAMthI paNa zarU thAya che, dAkhalA tarIke koi strI sagarbho thai te AzAdevI tenI pAse jaze ane kaheze ke jema tame mAtA thavAnA che tema huM pote paNa eka mAtA chu. tamAre tamArI pAtAnI ane tamArA bhAvI bALakanI tami "C jaina tA. 1-12-44 yata jALavavA mATe zu karavu' joie te mAtA tarIkenA mArA anubhava uparathI huM tamane kahI zakuM tema chuM." eja rIte AzAdevI tenA dhaNInI tenI patnI pratye zu' krUraja che ane bhAvI bALaka sabaMdhamAM teNe zu saMbhALa levI joie ane zu karavu joie te viSe tenA dhaNIne paNa yogya rIte be zabdo jarUra kaheze. A rIte pAyAnI keLavaNInA zikSaka jIvananA sa` pradezAne pahoMcI ' vaLavAne prayatna karaze. Ama hAvAthI tenI pravRttimAM prauDha zikSaNane svAbhAtrika rIte ja samAveza thai jAya che. prauDha zikSaNa sabaMdhe Aje keTalAka sthaLoe keTalIka pravRttie cAlI rahI che. A kAya` mATe bhAge mIlamajurAmAM ane meTA zaherAmAM cAle che. keAie haju gAmaDAMo sAthe sapaka sAdhyA ja nathI. mAtra vAMcatAM, lakhatAM ane gaNatAM zikhavyu ane rAjakIya bAbatA viSe the!DAMka tIkhAM-tamatamatAM bhASA ApyAM eTalAthI mane saMteSa nahi thAya. mArI kalpanA mujabanA prauDha zikSaNanA pariNAme tA strIo ane purUSo badhI rIte vadhAre kuzala nAgarika banavA joie. prauDha zikSaNanA AvA abhyAsakrama taiyAra karavA ane tene amala karavA te chekarAo mATene sAta vane abhyAsakrama taiyAra karavA karatAM vadhAre kahyu kAma che. prAthamika zikSaNa ane prauDha zikSaNa ubhayamAM rahelA madhyavartI vicAra grAmedyoga dvArA keLavaNInI yojanA karavAno rahevAne. pAyAnI keLavaNI nIce yojAyelA prauDha zikSaNamAM kRSivijJAna mahatvane bhAga bhajavaze. akSarajJAna paNa tyAM hAvAnuM ja. dhaNI mAhitI meDhethI ApavAmAM Avaze. ceApaDIenI jarUra paDavAnI paNa tene upayoga zikhanAra karatAM zikhavanAre vadhAre karavAnA rahezeH bahumatI vargAe ladhumatI vargo sAthe kema vartavu' ane tethI ulaTa kramanA pazu paraspara vartAva kevA hovA joie te ApaNe zikhavavu joize. je prauDha zikSaNa paDethI dhama zikhavaze ane aspRzyatAne ane kAmI bhAvanAne mULamAMthI chedI zakaze teja sAcu' prauDha zikSaNa kahevAze. "keLavaNInA mAdhyama tarIkenA cesa udyoganI pasaMdagI pratyeka sthaLanA sthAnika yeAgeA mujaba nakkI karavAmAM Avaze. dAkhalA tarIke amuka gAmaDAnA loko tamane ema kahe ke amane khetIvADImAM rasa che paNa raeNTIAmAM amane rasa nathI. Ama heya tyAM tamAre khetIvADIne keLavaNInA mAdhyama tarIke svIkAravuM joize: AnI zarUAta tame te sthaLanA Dheranu` vastIpatraka banAvavAnu kAya upADI lakhate karI zakaze, (bahenA sAthe nyAyathI vartA) vaLI strI purUSone paraspara keve vyavahAra hAvA oe tene lagatA sAcA siddhAMtA ApaNe temanA dilamAM kharekhara hasAvavA joie. eka ja sarakhA kAma mATe strI karatAM purUSone bamaNu mahenatANu maLe che. ghaNI khakhata purUSo gharamAM navarA besI rahe che ane bIDIenA bhADA kADhe che. jyAre strIe AkhA divasa majurI kare che. lene bhAna thavu joe ke A bane bAbata ayegya che ane AvI asama paristhita dUra thavI ja joie. jo pAyAnI keLavaNInA pradeza vistRta karavA joie e bAbatamAM tame mArI sAthe ekamata thatA huM te tamArA AkhA baMdhAraNamAM mahatvanA pheraphAro karavAnA raheze." anuvAdaka. parmAnaMda * sadhanI rAhata pravRtti saMdhanI rAhata pravRtti cAlu che. rAhatanI apekSA dharAvatA bhAIe A rAhatanA vinA sAce lAbha laI zake che. A sevAkAryamAM ane teTaleA Arthika phALe mAkalI ApavA sArI sthitinA jaina bhAIone vinati karavAmAM Ave che. zro muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka prakAzakaH zrI. maNilAla meAkamacaMda zAha, 45-47 dhanajI sTrITa, mukhara mudraNusthAna : sUrya kAnta pri. presa, 451, kAlabAdevI rADa, muMbai. 2
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ Rege. Na, B. A prabaddha jaina "D 26. lavAjama rUpiyA 3 " zrI muMbaI jaina yuvakasaMghanuM pAkSika mukhapatra maNilAla makamacaMda zAha 6 varSa 6 ] muMbaI: 15 Disembara 1944 zukravAra -- - keTalAka samAcAra ane noMdha kolhApuranuM devasthAna bIla te te saMpradAya sivAya anya koIne paNa haka lAgI na zake ane te kolApura rAjya tAjetaramAM devasthAna bIla epha 1844 mIlkata ke Avakane te te saMpradAyanA lokonA bhalA mATe ke sarvasAmAnya mIlkata ke AvakanA te te saMpradAyanA lAkAnA bhalA nAmanuM eka bIla pitAnA darabAga gejheTamAM pragaTa karyuM che. prajAnA kalyANa mATe upayoga karavAnI munasaphI ne te vargane ja rahevI, tA. 19-12-nuM jana' patra jaNAve che te mujaba kolhApuranA joIe. paNa A bIlamAM te rAjyanI nImelI eka kamITIne ja badhe rAjavIoe bhUtakALamAM hiMdu musalamAna vagere kAmanA je je dharmasthA vahIvaTa tema ja vyayanI sattA saMpavAmAM AvI che. A kevaLa anucita nakomAM jamIna rokaDa ke sAlIyANA tarIke bheTa dharavAmAM AvI hoya , AkramaNuM ja kahevAya. tene temaja koI paNa dharmasthAnakanI sArasaMbhALa lenAra koI 5NuM rahyuM * prastuta bIlanI AkhI nakala, hAtha upara nahi hovAthI na hoya tevA maMdire vagerene vahIvaTa calAvavA mATe devasthAna maMDaLanI tenI vigatavAra AlocanA karavI zakya nathI., bIlanI kalame sthApanA karI hatI. A maMDaLanI punaH racanAnA bahAne rAjya taraphathI musalamAnI masajadene tema ja temanAM anya dharmasthAnakene lAgu paDe upara jaNAvela devasthAna bIla raju karavAmAM AvyuM che. A bIlanI che ke nahi e samajI zakAtuM nathI. bIlI kalamemAM musavamAnanA mukhya kalamo nIce mujaba che - ' : dharmasthAnakene koI ThekANe jo ja nathI. Ama chatAM paNa devasthAna maMDaLamAM ochAmAM ochA eka musalamAna hovo joIe ema jaNAva1 devasthAnanI pUnI vyAkhyAne vistRta karI dhArmika pujA vAmAM AvyuM che, je A bIla musalamAnone lAgu paDatuM na hoya te sthAna ke jenI pAse rekarDa sikayurITI athavA sthAvara milakata hoya devasthAna maMDaLamAM musalamAnone zA mATe avakAza have joIe e e TharAvIne janonA derAsara, upAzraye, tathA sarva dharmanA maMdira samajI zakAtuM nathI. A bAbatamAM rAjye turata ja khulAse karavuM joIe, ane yAtrALuone utarayAnI dharmazALAo, kuvA, vAva vagerene paNa A bIla jema anya vargone temaja jainane ane temanAM devadevasthAna bIla lAgu pADI navA sudhArAthI devasthAna maMDaLanA kAbU sthAnene lAgu paDe che. kolhApura rAjyamAM jene bheja tIrtha heThaLa mukavAmAM AvanAra che. AveluM che ane e uparAMta aneka maMdire temaja upAzraye paNa astitva 2 ilAkA paMcAyatamAMnA bAra saje ke jemAM ochAmAM ochI dharAve che. A kAraNe A bIla upara jaina samAje paNa puro vicAra be harijana, eka musalamAna, eka strI hovA joize ane rAjya karIne temAM rahelA aNaghaTatAM mudAo sAme pitAne avAja majabuta taraphathI bIjA cAra sabhyonI temAM nimaNuka karavAmAM Avaze A rIte paNe raju karavAnI khAsa jarUra che. - seLa sabhyanuM devasthAna maMDaLa thaze. " paNa sAthe sAthe AvA bIlanA udbhava uparathI anya samAje 3 devasthAna bIlanA AdhAre saghaLA devasthAne ane bIjI temajai jaina samAje devadravyanA nAme khaDakAtA ane kazApaNu upagamAM dhArmika saMsthAnI milkatane A devasthAna maMDaLanI mAlIkI gaNavAmAM nahi AvatA dravyanA gaMjanA ja viSe dIrdhadaSTithI vicAra karavAnI Avaze ane teno vahIvaTa sattA vagere A devasthAna maMDaLanA paNa eTalI ja jarUra che. devadravya saMbaMdhe lAMbA kALathI cAlI AvatI hastaka raheze. prayA devadravyanA koI paNa prakAranA sArvajanika upayoganI virUddha che. A dravyamAMthI thoDeghaNe vyaya be rIte thAya che. (1) maMdira temaja ( 4 devasthAna maMDaLa pitAnA kAbumAM AvelI devasthAne vigerenI mUrtinA zobhA zaNugAra vadhAravA pAchaLa, ane (2) maMdira baMdhAvavA milkatamAMthI nitya niyAmaka kharca karaze ane tenA vadhArAmAMthI prathama pAchaLa. pazu mATe bAge te ekaThuM thatuM devadravya judI judI sIkayerITI, devasthAna maMDaLa calAvavA mATe rokelA sTApha vigerene kharca bAda karatAM : sarakArI lena temaja senA cAMdImAM temaja bIjI rIte vyAja vadhe tema bAkI je belensa raheze temAMthI 40 TakA zikSaNa naDAne madada Apaze. ane te che ane vizvanA TIna lakSya A dravya bane 20 TakA prAthamika nizALanA makAne mATe 20 TakA sArvajanika upayoga mATe vAparaze. teTaluM vadhAravA pAchaLa ja hoya che. AvI rIte rokAyeluM devadravya ghaNuM vakhata DubI jAya che athavA te chavAI jAya che, paNa temAMthI samAja- pa de sthA. DaLa pitAnA uddezane pahoMcI vaLavA mATe kolhApura hita Saka kazuM paNa kArya thaI zakatuM nathI. rAjyamAM AvelA devasthAne ane milkata tathA bahAranA devasthAne ke " de dravya saMgraha karavAnI manodazA dharAvatA vargo upara ja jemanI milakata kellApura rAjyamAM AvelI haze te badhA upara have vela bIla upathI khuba dhaDe levAnI jarUra che. temaNe samajI levAnI pachI karAvAze te mujaba Tekasa nAMkhaze. jarUra che ke A nirarthaka saMgraha nathI AgAmI kaI rAjyavyavasthA devasthAnomAM nirarthaka ekatra thatI ane maMdiranA temaja sahI zakavAnI ke nathI AgAmI keI samAjacanA TakavA devAnI. je A mUtionA bInajarUrI zobhAzaNagAra pAchaLa veDaphAtI mIlkatane tame e dravyanA sadupaganA bhAge vahetA nahi karo te e samaya temaja avakane janakalyANanA temaja ajJAna nivAraNunA kAryomAM bahu jadithI cAlyA Ave che ke jyAre samAja athavA te rAjya upayoga thAya e jeTaluM AvakAradAyaka che teTaluM ja Avazyaka che tamArA devadravyanA bhaMDAre jhUMTavI leze ane pitAne kAvaze te tene paNa je rIte te vicArane amala upara jaNAvela devasthAna bIlamAM upayoga karaze. mATe saMdha ane samAjanA agresara vakhatasara cete sUcavavAmAM AvyuM che te rIte nahi. A bIla pAchaLa judA judA ane devabhaMDAre svecchAthI samAja upayoga mATe khullA kare. saMpradAya ane devasthAnanA malkata upara dAdApura darabAranI ' kelkApuranuM devasthAna bIla aneka daSTibiMduethI vAMdhA paDatuM hakamata sthApavAno Azaya rahelo hoya ema lAge che ane che. sAMpradAyika saMsthAo upara koI paNa rAjyane Ave hastakSepa kAI AvA AzayathI prerAyaluM bIla ayanta vAMdhA bhareluM ane ' paNa rIte svIkArI zakAya ja nahi. Ama chatAM paNa devasthAnakamAM virodha karavA kempa bane che. maMdiranI mIlakata ane Avaka upara ekaThA thatA dravyanA upayoga saMbaMdhamAM Aje nahi te AvatI kAle matinA mATe bhAge te maja bIjI rIte A bane bane hita ane kamI levAnI ja zamI kaI rAmane
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ prabuddha jaina ceThakasa niyamana karyAM sivAya cAle tema che ja nahiM. te kAM te samAja peAte kare ane devadravyanA rakSakAne pharaja pADe, athavA te rAjya kare.. maMdiranA nibhAva mATe jarUrI dravya rAkhIne bAkInA dravyane lAMkakalyANakArI kAryo mATe mokaLuM karavu ja joIe. devadravyane sArvajanika kaze paNa upayoga thai na zake e janasamAjamAM lAMbA kALathI cAlI AvatI prayA che ane tene zAstranA ane ullekhAne TekA che, je samAjamAM samajaNu, viveka ane dIrdha draSTi hoya te samAja te nirUpayogI prathAne kASTha divasa vaLagI rahevAnuM pasaMda na ja kare. paNa jyAM prathAnI jaDa bahu ja uMDI utarelI hAya ane jyAM dharmAMcA dezakALa paratve kevaLa vicArabadhira DhAya tyAM Akhare rAjyanuM anuzAsana ja cAlu prathAnuM mULa chedavA samaya bane che ane samAjane navA rAhu upara lai jai zake che. Aje kAlhApurane kAyado je svarUpamAM Avyo che te svarUpamAM jarUra virodha karavA yAgya che. paNa jo samAja ane tenA AgevAne prathAjaDa banI devadravyo janakalyANunA mArga vahetu karavAmAM maMdatA je dAkhavyA karaze teA' AvA ja kAyadAe AvatI kAle AvakAradAyaka banavAnA che e. sau kAI samajI le. AvA kAyadAe thatA aTakAvavAne mA` pazu eka ja che ke devadravyane leAka saMgrahAye` chuTuM karavuM, madirA ane smRtiAne bhAra haLavA karavA ane samAjane vividha prakAre saMvardhita karavI, jeo A majaze te ja devadravyane bacAvI zakaze. khIjAonA hAthamAM chatAM e dravya gayelu ja che, gayelu' ja che. satyA prakAza upara sIMdha sarakArane pratibaMdha - satyA prakAza svAmI dayAnaMda sarasvatIe racelA dhamagraMtha che. svAmI dhyAnaMda Adhunika kALanA eka prakhara dha purUSa hatA. te naiSTika brahmacArI hatA, sanyAsI hatA tema ja niDaratAnI mUrti' hatA. temanA dilamAM dezadAjha pazu pAMravinAnI bharI hatI. hiMdujanatAnI mUrti pUjA viSayaka ghelachA, temane khubaja sAlatI hatI. hiMdudharmanA teo parama udhdhAraka hatA. A samAjanA teo sasthApaka hatA. temaNe racela satyArtha prakAzanA caudamA ullAsamAM jema anya dharmonI tema ja islAmI dhama sabadhamAM keTalIka TIkA Ave che. temanI zaili hiMda tA A dharmanu maDana karavAnI temaja anya dharmAM tI. te mujaba temaNe jema anyadharmAnu temaja musalamAnonA dhatu upara jaNAvela graMthanA caudamAM ullAsamAM potAnI svAbhAvika ka ka ca bhASA khaMDana ka" che. A pustaka pragaTa thayAne Aje sATha varSa thavA AvyA. jevI rIte zikhA graMtha sAhebane, khrIstIe bAibalane, musalamAnA kurAnane, brAhmaNo vedane temaja jatA Agamane pramANabhUta dha graMtha tarIke svIkAre che. tevIja rIte deza bharamAM paMtharAyelA AryasamAjI temaja sakhyAbaMdha hiMdu satyA prakAza pratye atyanta bhakti ane AdarathI jue che. A praMcanA caudamA ullAsamAM musalamAna dharma viSe keTalAka vAMdhA paDatA ullekhA che .e bahAnA heThaLa te ullAsanA prakAzana ke pracAra sAme sI'dhanI muslIma lIganI sarakAre pratibaMdha mUkayo che. ane AvA vicitra pratibaMdhathI samasta 'idujanatAmAM asAdhAraNu khaLabhaLATa ane rASa pedA thayA che. A sATha varSa sudhI je graMtha sAme kAe vAMdhe na uThAvyA te sAme cAra divasanA cAMdaraNA jevI jarA jeTalI rAjasattA maLI che tenA jore sIMdhanI sarakAra pratibaMdha jAhera kare e dhRSTatAnI kharekhara parAkASTA che. pratyeka dhama sAhityamAM svadhanuM maMDana ane paradharmAMnu khaMDana bharelu ja hoya che. A khaMDana saumya pazu hoya che ane ugra paNa hAya che: jevI lekhakAnI manedazA tevI khaMDananI bhAta hAya che. Ama satra vhevAmAM Ave che. A uparathI kAi paNa amuka dharmIMgaya ke dhama putaka upara kadi pratibaMdha mukAyo Aja sudhImAM kadi sAMbhaLyA nathI. jo AvA pratibaMdhanI paraMparA zarU thAya te pAra vinAnuM dhArmika sAhitya pratibaMdhita karavu paDe ane lokonI bhedIlI ghaTavAne tA. 15-16-4 badale anekagaNI vadhI paDe. vastuta: dhArmika sAhitya te te dhamanA anuyAyI varganI bahAra bhAgyeja phelAvA pAme che ane tethI anya sAhitya viSe A bAbatamAM jevI kALajI ane cokInI jarUra rahe che tevI cokI dhArmika kATinA lekhAtA sahitya mATe Avazyaka manAtI nathI. AmAM paNa Aja sudhI nirUpadravI manAtA satyArtha prakAza upara sIMdha sarakAre mukelA aMkuzanI jarUriyAta kema ubhI thaI te kalpanAmAM ja AvatuM nahI. saMbhava che ke satyAya prakAzamAMnA kAi kAI ullekhA vAMcIne koi musalamAna bhAInuM dila dukhAyuM hAya. paNa AvuM te pratyeka dharmanA sAhityamAMthI maLavAnu che. ATalA ja kAraNe AvA pratibaMdha AvA mahatvanA graMtha upara mUkavAmAM Ave temAM nathI nyAya, nIti ke ddhApaNuM. sIMdhanI sarakAra muslImalIganA Azraya nIce yojAyalI che. jo Aje banatA banAva bhaviSyanI ghaTanAnI kAMIka AgAhI ApatA hAya te sIMdha sarakAranuM A pagalu' bhaviSyanA pAkIstAnanI kAMIka jhAMkhI karAve che ane potAnI nIce rahelA laghumatI vargo sAthe kevo vartAva karavAmAM Avaze. taMtu kAMika sUcana Ape che, sattAnA madamAM bharAyalA A pagalAe kalpanAgata pAkIstAnane vadhAre aLakhAmaNu ane dhUNApAtra banAvyuM che. sIMdha sarakAranA A pagalAne Aje cetakathI vakhADI nAMkhavAmAM AvyuM che. A pagalAmAM hiMdu dharma ane hiMdu janatAnuM bhAremAM bhAre apamAna rahelu che ane tethI jaina jainetara sau kAi hiMduM baheneA tema ja bhASae ke A bAbatane lagatA peAtAnA rASA sakhta rIte ane saMcATapaNe pragaTa karavA joie ane AdhAra anyAyabhayuM" pagaluM pATTu kheMcI levA sauMdha sarakArane ja pADavI joie, Abu upara katalakhAnu ? zirahI rAjye Abu parvata uparanI amuka jamIna sarakArane amuka saratA sAthe paTTAthI ApelI che. A saratAmAM eka eka evI sarata che ke A sthaLe gauvadha thaI zakaze nahi. vizeSamAM ema pa sAMbhaLavAmAM AvyuM che,ke A tIrthasthAna upara myunIsIpAlITInI hadamAM sarakAra eka katalakhAnuM ubhuM karavA dhAre che. Abu jatAnu eka mahAna tI sthAna che eTaluM ja naddhi paNa anya sapradAyanAM pazu tyAM aneka viziSTa devasthAnA AvelAM che. Akhu pratye saikAothI samasta hiM'6. janatA atizaya Adara ane bhaktibhAva dharAvatI AvI che. AvA sthaLa upara katalakhAnuM ubhuM thavAnI kalpanA paNa ApaNA hRdayane sakhta AdhAta paDhoMcADe che. ghaNAM varSo pahelAM sameta zikharanA padmADa upara AvI kAi kakkhAnAnI yejanA sarakAra taraphathI vicAravAmAM AvelI pazu pachI jaina samAjamAM A bAbata viSe asAdhAraNa kSeAbha ubhA thavAthI sarakAre e yojanA paDatI muzkelI. the|DA samaya pahelAM ghATakAparamAM AvuM ja eka katalakhAOM zarU karavAnA sarakAranA vicAra hatA ane te mATe makAna paNa lagabhaga taiyAra thayelu paNa. mu`banI janatAe te sAme sakhta virAdha upasthita karele ane pariNAme e vicAra sarakArane paDatA mukavA paDayA hatA. AvI ja rIte Avyu jevA pavitra sthaLa upara sarakAranA AvA kai vicAra hoya te te paDatA mukAve joie, A bAbatanuM uca A delana cetarakathI ubhu karavAnI jarUra che.. kamananIe A dezamAM aMgreja sarakAra doDhaso varSothI rAjya kare che paNa A praznanA saMbaMdhamAM ke gauvadhanA sabaMdhamAM khAsa karIne hiMdu prajAnA dilamAM keTalI tIvra lAgaNI che tenuM A sarakArane kazuM bhAna ja nathI. jarUriyAta mujaba jema e phekaTarI ubhI karavAmAM Ave che temaja jarUra jaNAtAM ThIka paDe tyAM katalakhAnuM pazu ubhuM thai zake che ema A paradezI sarakAra mAnatI lAge che. A uparAMta gauvadha sabadhe jo sarakArane hiMdu prajAnI kevI lAgaNI che tenuM bhAna hata eTaluM ja nahi paNa hiMdI ayaracanAmAM godhanane keTaluM asAdhAraNu mahatvanuM sthAna che. ene A sarakArane leza mAtra khyAla hata te Aja
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-12-44 lazkarI jarUrIyAtanA kAraNe sakhyAbaMdha dudhaHLA DhArAnI Theka ThekANe je katala cAlI rahI che te kadi sabavate ja nahi. cekhA upara nirbhara rahelI prajAne ghauM bAjarI khAvAnI pharaja pADI zakAya che paNuM kramanazIbe lazkarI sIpAione khIjo koI vikalpa sUcavI zakAtA ja nathI. AApunA pahADa te Akhare zireAhI rAjyanI hakumata nIce che. zireAhI rAjya hiMdu rAjya che ane tyAMnA rAjAnI paNa pharaja che ke peAtAnI kumata nIce AvelA AvA pavitra tIrthasthAna upara Ave kaze| paNa anatha thavA na pAme. A bAbatamAM zirohI rAjya upara sAMnI prajAe khuba dabANu lAvavuM joie ane te uparAMta hiMdu - samAjanA sarva vargAe ane khAsa karIne jaina samAje A bAbatamAM potAnA sakhtamAM sakhta virAdha dAkhavavAmAM jarA puchyu phithilatA dAkhavavI na joie. " prabuddha a zramajImelagADA ane mAisAra rAjya mAsAra rAjyamAM zramaNakhelagoDA nAmanuM eka bhavya jaina tI OM / tItha sthAnamAM AvelI gAmaTezvaranI bhavya pratimA AjanA jagatanuM eka adbhuta Azraya' che. A tIrthasthAnane digambara samAja sauthI vadhAre mahattva Ape che. dara zu varSe tyAM mahAbhiSeka karavAmAM Ave che tyAre sakhyAbaMdha digaMbara bhAi bahenA tyAM yAtrArthe jAya che ane A prasa Mge tyAMnA tIyasthAnane buThThuM sarI Avaka thAya che. A ja samAraMbha be varSa pahelAM tyAM ujavAyA hatA ane te vakhate bahu moTI Avaka jamA thaI hatI. A bAbata taraku mAsAra rAjyanu lakSya kheMcAtAM te rAjya taraphathI keTalAka samaya pahelAM evI matabalanA hukama kADhavAmAM Avyo che ke" upara jaNAvela mAbhiSeka prasaMge thayelI Avaka prastuta tIrthaM rAjyanI hadamAM hAvAthI rAjyanI gaNAze / te sAsakhA rAjyanA adhikArIe rAkhaze ane te utpanna thayela rakama kharcavA sabaMdhamAM rAjya sarva sattA dharAvaze. liMga bara samAjanA AgevAnA A khAkhatamAM laData calAvI rahyA che paNa e sabaMdhA 6 karo nIkAla Avye| nathI. tIrtha sthAnanI Avaka upara rAjyanI AvI kuSTine A kana pahelA banAva nathI. kezarIyAjI paratve udepura rAjyanA sabaMdhamAM lagabhaga AvI ja sthiti che. pAlItANA rAjyane muMDakA peTe dara varSe rUA. pa8000 ANuMdajI kalyANujInI peDhI Ape che te paNa Akhare te yAtrALuo dvArA thatI AvakamAMthI ja apAya che. kaI amuka tIya sthAnamAM je saMpradAyanA loko tarathI je kAMi Avaka thatI haiAya te Avaka upara te saMpradAyanA loko ane te tIyanA jakka hei zake ane te Avaka te tIrthanA nimAtra, ane vikAsa pAchaLa tema ja te saMpradAyanI jarUriyAta tathA utkaSa pAchaLa ja kharcAvI joIe, amuka rAjyamAM amuka tIya AvyuM. eTalA khAtara e rAjya e tInI AvakamAM bAga paDAve enI pAchaLa baLIyAnA e bhAga sivAya bIjI kAi nIti jovAmAM AvatI nathI. Ameya te aneka yAtrALuonA gamanAgamanane lIdhe te rAjya tema ja prajAne aneka prakAranI Avaka hoya ja che. A sivAya bheLA bhAve. kevaLa dhama zraddhAthI je nANuM tIrthasthAnamAM dharavAmAM Ave te sAme kAi paNa prakAranA rAjya hakka karI zake ja nahi. mAiseAranI sarakAra udAra ane nyAyapriya hAvAnu` kahevAya che. tene AvI duddhi kyAMthI sujhI haro te kalpanAmAM Avatu nathI. AzA rAkhIe ke mAsAra mahArAjA AvuM anyAyabhayu" pagalu pAchuM kheMcI levAmAM vilaMba nahi kare! vImagAmanI vaitaraNI vIramagAma mAraphata kaccha kAyAvADa jatA AvatA leAkAne jagAta tapAsanA kAraNe bhAgavatI paDatI varSAM junI hADamArIomAM keTalAka saMmayathI akhatyAra karavAmAM AvelI dANu tapAsanI navI paddhatine lIdhe pAra vinAnA vadhArA thayA che. aa bAbatane pAkAra chApA dvArA temaja leAkasabhAe drArA Thera Thera sabhaMLAi rahyo che. eka te yuddhanA 1 kAraNe pravAsa vadhyo ane TranA echI thai.. tethI relvemAM jagyA meLavavAnI asAdhAraNu agavaDA te sau kAne bhAgavavI paDatI ja hatI. temAM TrenavA DabAo kalAka kalAka sudhI baMdha rahe, badhA ja musAne ubhI karavAmAM AvelI mAtra traNu bArImAMthI pasAra thavu paDe, majurInA atizaya bhAre dara bharavA paDe, ane Ama karatAM paNa keTalAka musA emanA ema sTezana upara rahI jAya. bahene tema bALabaccAMnI DerAnagatInA kAi cheDe ja nahi. pAra vinAnI bhIDa ane kAlakaDImAMthI saue peAtAne mAga karavAnA. 'peAlIsa guMDAgIrIne pazu puSkaLa avakAza maLe. ApaNI kalpanAmAM na Ave evI yAtanAAyI bharelI ghaTanA Aje vIramagAmanI jatI AvatI TremAnA vakhate harahameza bhUtI rahI che. A badhuM zenA mATe ane kAnA vAMka? kaccha kAThiyAvADanA dezI rAjyanA badarA sabaMdhamAM sarakAra ane dezI rAjAeM vacce keTalAka matabheda cAle che ane tevu kazuM* samAdhAna thaI zakatu nathI. dezI rAjyanA badA upara sarakAra sapUNu svAmitva mAMge che ane rAjAe te mAMgaNI mambura karatA nathI. AvAM keTalAMka kArA vIramagAmanI narakabArIonA bacAva rUpe jaNAvavAmAM Ave che. adarAnI AMTIdhu'TImAM ApaNe bahu samajatA nathI. te saMbaMdhamAM sarakAra ane dezI rAjA ThIka paDe tema kare paNa temAM bIcArI garIba prajA upara Ave jIlama zA mATe lAdavAmAM Ave che te samajAtuM nathI. ema kahevAmAM Ave che ke yurapamAM paNa eka rAjyanI sarahadanAthI khIjA rAjyanI sarahadamAM javAnu hAya tyAre AvI ja tapAsamAMthI sau kAine pasAra thavu paDe che. paNa ApaNe tyAM eka bAju kaccha kArDiyAvADa ane bIjI bAjI sarakArI hiMda ema paraspara bhiMtra kATinA koi svAdhInuM a| svataMtra rAjyo nathI. banne vibhAgA upara savabhauma sattAtAM eka sarakhu` ja varcasva ane svAmita vata che. Ama chatAM paNa amuka dezI rAjAo uparanI dAjhane lIdhe sarakAre kaccha kAThiyAvADane pAkastAna jevA akSama pradezo banAvI dIdhA che ane tyAMthI jatA AvartA leAkA mATe vIramagAmanI vaitaraNI ubhI karI che. kAI paNa dezanI prajA A trAsa kAi kALe sahana kareja nahi. paNa hiMMdusthAnanI ane temAM paNa dezI rAjyanI prajAnI sahanazakitane kAi sImA nathI ema sarakAra mAnatI lAge che ane tethI ATalI badhI trAsa bharI lAinaderI praznanA mAthe DhAMkI khesADavAnI hiMmata dhare che. lAnadArInI kanaDagata vaSa~ndvanI che. temAM paNa navI patie junI kanaDagata ane trAsane bhulAvI dIdhA che. A bAbatamAM dezI rAjAe avAja sarakhe uThAvatA nathI ke amArI prazna upara A za| julama ? prajAnA avAja AjanA sadamana rAjyavahIvaTamAM araNyarUdana jevA banI gayA che. nAti, nyAya ane dakSatA mAMge che ke jete joTA zadhye jaDe tema nathI evI mA lAkhanadArInA mULamAMthI uccheda thavAja joie. prajAnI sahanazaktinI hada AvI rahI che. Aje A sabaMdhamAM uThI rahela zArabadArathI sarakAranI AMkha nahi uDe te sarakAre samajI levuM joie ke sarakArane Aje ane tyAM sudhI mu'jhavavI nahiM e maryAdAne vaLagI rahIne cAlatI vireSI hIlacAla vikRta svarUpane dhAraNa karaze ane dezanI antata zAnti jokhamamAM mukAze. ApaNe AzA rAkhIe ke A bAbatanA tIvra prajAmatanI sarakAra lAMbA samaya upekSA naddhi kare ane vIramagAmanI lAinaderI kadAca ekAeka upADI na le te paNa ene amakSa ekadama haLavA banAvavAmAM jarA paNa vikSuba nahi kare. kasturabA smAraka phaMDanuM TrasTaDIDa chellA cAra varSamAM hiMdI prajA khuba gaurava lai zake eve kASTha pazu eka banAva banyA hAya te te lagabhaga eka karoDa ane bAvIza lAkha sudhI paheAMcela kasturabA smAraka kALA che. ema.je ApaNe kahIe teA temAM jarA paNa atizayekita che ja nahiM. A
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ tA. 15-12-44 DanuM drasTaDIDa thaI gayuM che ane A phaMDanA upayoganI kSetra mAM kakI karavAmAM AvI che. majakura phaMDanA AjIvana hoDIMga TrasTIonAM kAma nIce mujaba che. puttamadAsa ThAkoradAsa (muMbai) zeTha ghanazyAmadAsa bIkSA (dahIM) mI. je. Ara. DI. TATA (muMbaI) zeTha zAntikumAra morArajI (muMbaI) . zeTha aMbAlAla sArAbhAi (amadAvAda) zeTha kasturabhAI lAlabhAI (amadAvAda) . TrasTanA kaMDe, rokAze temaja mIte A TrasTIone nAma upara ja raheze. . - A uparAMta bIjA TrasTIonAM nAma nIce mujaba che. mahAtmA gAMdhI zrI. jAnakIdevI bajAja sara sarvapallI rAdhAkRSNana . zrI. AzAdevI AryanAyakama Deke. ena. kajI zrI. mRdulAbahena sArAbhAI leDI premalIlA vIladAsa ThAkarazI zrI. rahInAbahena taiyabajI, zrI. ke. ema. munazI zrI. jI. vI. mAvalaMkara zro. devadAsa gAMdhI zrI. gAzIbahena kepTana zrI. sI. rAjagopAlAcArya zrI. maMgaLadAsa pakavAsA zrI. sarejinI nAIDu. zrI. esa. je. kajI De. jhAkIra husena. bAbu lakSmInArAyaNa zrI. amRtalAla vI. Thakakara ' ' zrI. gulajhArIlAla naMdA A phaMDanI kAryavAhaka samiti nIcenA sabhyanI nakakI karavAmAM AvI che. - mahAtmA gAMdhI : pramukha zrI. devadAsa gAMdhI sara purUSottamadAsa ThAkaradAsa upapramukha zrI. jI. vI. mAvalaMkara zrI. amRtalAla vI. Thakkara. maMtrI zrI. mRdulAbahena sArAbhAi zrI. esa. ke. jAjuM " - zrI. AzAdevI AryanAyakama ': A TrasTanA hetuo nIce mujaba nakakI karavAmAM AvyA che. . : ' hiMdanA gAmaDAMomAM rahetI garIba ane madadanI jarUriyAta dharAvatI bahene ane bALakonuM kalyANa thAya ane temanI sthiti sudhare tevI pravRttio hAtha dharavI ane AgaLa dhapAvavI. mAmaDAMnI strIo temaja bALako mATe ispItAla, davAkhAnAM, suvAvAkhAnAM, bAlahitavardhaka kendro tathA A bhuvane levA temaja bahene tathA bALako mATe hiMdanA gAmaDAMomAM AzrayasthAne ughADavAM. gAmaDAMnI - bahena temaja bALakane Arogyavardhaka ane svaccha poSaka sagavaDe na ApavI tema AvatA dardonI aTakAyata karanArA upAya hAtha dharavA. " upara jaNAvela pravRttione amala karavA mATe baheno ne jarUrI tAlIma ApavI ane sthaLe sthaLe strI kAryakartAo ubhI karavI. che. upara jaNAvela hatuo bara lAvatI dezanI saMsthAe ne grAnTa ApIne temaja eka sAthe rakama ApIne madada karavI temaja vikasAvavI. A TrasTaDIDa nIce ekatra thayelI ane have pachI. ekatra thatI rakamanI nIce mujaba vaheMcaNI karavAmAM Avaze.. . - AkhA phaMDamAMthI 25 TakA madhyastha kuMDane suprata karavAmAM Avaze ane tene hiMdusthAna che kaI pazu mAMma vibhAgomAM upaga karI zakAze. bAkInA 75 TakA je prAntamAMthI jeTalI rakama ekaThI thai haze tenA pramANamAM te te prAntane suprata karavAmAM Avaze. moTA zaheromAMthI je nANAM ekaThAM thayAM haze. temAMthI 25 TakA karatAM paNa vadhAre pramANa madhyastha kuMDamAM jame karavAnI draSTIe ne sattA raheze ane A rIte jame thayela phaMDane upaye. je prAntamAM te zahera AvyuM hoya tethI itara prAntamAM paNa thaI zakaze. judA judA prAntane 75 TakA pramANe saMpAyalI rakamamAMthI je koI prAntamAM te AkhI rakamane athavA te temAMnA amuka hIssAne upaga thavAnI zakayatA nahi hoya ane nirarthaka paDI rahI che ema TrasTIone mAluma paDe te rakama athavA te te mane aNuvaparAya haste madhyastha phaMDane havAle karavAnI draSTIone satA raheze. paramAnaMda jaina sAhitya saMsthAonAM udaghATana / "prajA adha'mAthI sAbha : Gdhata tAjetaramAM traNa jana saMsthAe evI apapa che ? thI na tatvajJAnanA abhyAsa tathA prAcIna jaina sAhityanA saMzodhana-saMpAdana dine sAcI dizAmAM vega maLavA pAme. pahelI kaMsthA "jana-saMskRti-saMzodhanamaMDaLa' (banArasa) che jenA pramukha che. bUlacaMda che. A saMsthAne uddeza jaina tattvajJAna, itihAsa ane sAMskRtika sAhityanuM vaNa, jaina saMpradAyane itihAsa tathA tenA pArasparika matabheda ane maulika ekatAnA AdhAre anveSaNa, saMzodhanAtmaka sAhityanuM prakAzana ane e anveSaNyAdine pragatizIla banAvavAno ucita prayatna kare e pramANe che. A uddezanI siddhi arthe teNe prAraMbhamAM janAmanA prAmANita saMpAdana prakAzananuM kArya zarU karyuM che. te uparAMta sanmanisAhityamALA teNe AraMbhI che jemAM jaina dharmanA molika siddhA- nuM nUtana nirUpaNa, jaina saMskRti tathA sAhitna itihAsa ane tIrthakare, AcAryo tathA temanA anuyAyI enAM atIhAsika caritralekhana samAviSTa thaze. paM. zrI sukhalAlajI tenI kAryakANiI samitimAM che. ekaMdare e saMsthA, asAMpradAyika athavA vizALa arthamAM kahetAM jaina saMskRtipracAraka saMsthA banI che. bIjI saMsthA "zrI jina gama prakAzinI saMsada (pATaNa) che je hemacaMdrAcArya jaina jJAnamadirane aMge sthapAI che, haMmasArasvata satra prasaMge sthapAyelA jJAnamaMdira aMgenI pravRtti A rIte AzAspada banavA pAmI che. A saMsthAnuM kArya mUrti pUjaka jaina sAhitya saMzodhana-prakAzanAdimAM paribaddha raheze. eTaluM kahevuM prAna thAya che ke je svasAhitya judI judI saMsthAo dvArA saMzodhita ke saMskArita banatuM rahe ane prakAzita thayA kare tethI e saMsthAonI zakti eka ja dizAmAM vaparAI javA pAme che. Agamedaya samitie e dizAmAM ThIka kAma karyuM che. bIjI saMsthA paNa e ja dizAmAM kArya kare che tethI pahelI saMsthAnA kAryamAM rahelI truTionuM nivAraNa thAya e kharuM, paraMtu bIjI vadhu Avazyaka dizAemAM thavI joI nI prati ethI kaMThita thaze pAme che. badhI saMsthAo sahakAra karIne sUtrasAhityanI eka ja suMdara saMpUrNa AvRtti prakAzita kare e vadhu daSTa che, chatAM ema na thaI zakatuM hoya te ochAmAM ochI truTiovALA saMskaraNathI calAvI laIne navI saMsthAo Itara aprakaTa sAhityanuM saMzodhana-prakAzana hAtha upara le e zu vadhu chavAche.gya nathI? jana sAhityanA abhyAsa, adhyApana, ane prakAzananA uddezavALI eka vadhu saMsthA amadAvAdamAM thoDA divasa pahelAM sthapAyeluM jaina bAya vidyAbhavana' che ane tenuM kArya badhA sAMpradAyika raheze. AvI badhI saMsthAe pitAnI prakRtivaDe eka ja dizAmAMnA kAryane na bevaDAve te vadhAre daSTa che. ' khedajanaka avasAna: bhAIzrI amulakha haragoviMda jeNe saMdhanA kalArka tarIke cAra varSa nokarI karI hatI ane tyArabAda zrI. amRtalAla dalapatabhAI zeThanI cAMdIvalI esTane lagatA kAmakAjamAM jeo joDAyA hatA temAM 35 varSa nAnI ummare tA. 3-12-44 nA roja akALa avasAna thayuM che. be varSa pahelAM ja temanuM lagana thayuM hatuMA kAraNe temanuM avasAna vizeSa duHkhada bane che. saMdhatuM kAma temaNe uDI niNa ane kaparAyatathI kareluM ane saMdhanA adhikArIone potAnA kAryathI puro saMtoSa Ape. temanA AtmAne paramAtmA parama zAMti ApA maMtrIo, zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha, muMbaI jaina yuvaka saMgha mATe taMtrI mudraka prakAzaka: zrI. maNilAla mekamacaMda zAha, 45-47 dhanajI - sTrITa, muMbaI... mRkaNusthAna : sUryakAnta pri. presa, 51, kAlabAdevI roDa, mu. 2