Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1944 Year 05 Ank 16 to 24 and Year 06 Ank 01 to 16

SR No.: 525929
Original Sutra Author: N/A
Author: Manilal Mokamchand Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1944
Total Pages: 150
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 15 MB

Page 3

તા. ૧-૧-૪૮
જણને નુકશાન કરવું એ એને ગમ્યુ નથી. વારૂ, ત્યારે, હવે હમારે દરેકે હમારા બાપુના આ નિષ્પક્ષ પ્રેમની જે પ્રેમ કાઇ જાતના આથડથી કે કેાઇ તરફના પક્ષપાતથી એટલા બધા મુકત હતા તે પ્રેમની હરિફાઇ આંધવાની છે, જે વીટી હંમે પહેરે છે. હેના સદ્ગુણા સાજિત કરવાના ઉદાર “ કલહમાં હંમે હવે એકબીજાની સ્પર્ધા કરેઃ અને આ હેતુ સાધવાને માટે સૌમ્ય નમ્રતા, હૃદયની સહિષ્ણુતા, શુદ્ધ સાચી હિતષિતા અને ઇશ્વરેચ્છાને અંધીનતા-એ સૌને હમારી સહાયે આયવા દે.અને જો, પછીના દૂરના કાળખાં, ખરા હીરાના ગુણ હમારા છેકરાઓમાં ઉતરેલા દેખાશે, તે તેઓને, “હજારે હજારો વર્ષોં વીત્યા બાદ ફરીથી આ ન્યાયાસનની આગળ ખેલવવામાં આવશે. તે વખતે મ્હારા કરતાં બહુ વધુ ડાહયા એવા કોઇ પુરૂષ આ આસને વિરાજતા હશે, અને તે ચૂકાદો આપશે.હવે, જાઓ. આ પ્રમાણે તે પ્રજ્ઞાવાળે ન્યાયાધીશ ખેલ્યા,
સઃ યા અલ્લાહ !
તે
પ્રમુખ જેન
એ સલાઉદીન, પેલા સાકેત થયેલા વધારે ડાહયે ન્યાયાધીશ હંમે પોતે જ હાઇ શકો તે !
સ :-(આગળ પગલાં ભરી નેચનના હાથ ઉમળકાથી ઝાલી) હું ! ખાક તથા નાચીજ જેવા છું તે હું ! ના રે ના, નહિ જ. ને :-સુલતાન, હને શી વ્યથા થઈ ?
સઃ—ના, તેયન, નહિ જ. એ દાના ન્યાયાધીશને આવવાનાં હજારગણાં હજાર વર્ષો હજી વીતી ચૂકયાં નથી; તેમ એનુ ન્યાયાસન પણ કાંઈ સલાઉદ્દીનને માટે નથી. હવે તું જા-પશુ, મ્હારા મિત્ર થઇને રહેજે.
અનુવાદક-કાન્તિલાલ છગનલાલ પડયા.
પરિગ્રહુ વિચાર
એક વસ્તુ આપીને એટલા જ મૂલ્યની ખીજી વસ્તુ લેવી એ ચારી નથી. પણું વાજબી કરતાં વધારે મૂલ્ય લેવું તે ચેરી છે, નક્કી કરેલી સામાજિક સરતન ભંગ થતા હાવ થી વિશ્વાસ ધાત પણ છે અને ખીજાઓ નબળા તથા લાચાર હાવાથી એમની લાચારીને એ રીતે લાભ લેવા એ હિંસા છે. પરિગ્રહમાં આવાં ઘણાં પાપો સમાઇ જાય છે.
..
“ધત અધિકા સંગ્રહ સમાજના નિયમથી વિરૂદ્ધ છે. મૂળ વાત એવી છે કે દરેક માણસે કઇ સેવા કરવી અને બદલામાં સેવા લેવી. તમારી સેવા વધારે કીંમતી ઢાય તે સમાજ પાસેથી તમે અધિક સેવા લઇ શકે. આજ તે આજ એ ન લઇ શકે તે આવી કાને માટે તમે થોડુ ધન સંઘરી રાખો. એ ધનના અદલામાં તમન એટલી સેવા લેવાને અધિકાર “મળે. બાકી તમે પેઢી દર પેઢી ધનને સધર કર્યાં કરા તે . એ “ચોખ્ખા વિશ્વ પશ્ચાત છે. આપણા આણંદાદા આપણને વારસામાં જે ધનસ ંપત્તિ આપતા ગયા છે તે એમને • સમાજસેવાના ક્લારૂપે મળી હતી, એટલે કે એમની સવા ઘણી મૂલ્યવાન હતી તેથી સમાજે રાજીખુશીથી આપી હતી પ્રેમ ન કહેવાય. ખરી વાત એ છે કે સમાજે આપલે માટે જે નિયમમાં બાંધેલા તેના ઓઠા નીચે એમણે જે ચાલાકી વાપરી અને એ ચાલાકીના પરિણામે જે લૂ ટ ચલાવી અને સંપત્તિ મેળવી તેને આપણને વારસા મઢ્યાં. અને છેક નિર્દોષ નિષ્પાપ તા કેમ કહેવાય ? પરિગ્રહ એ લૂંટ યાચારીતા એક પ્રકાર છે. પાપ કર્યાં વિના કઇ પણ માણુ અધિક ધનસંગ્રહ કરી શકે નહિ એટલા સારૂ જ મેં શરૂઆતમાં કહ્યું તેમ સમાજમાં દાનદાર છૂટે હાથે સંપત્તિ વેરી દેવી અથવા વાવી દેવી એ ધનવાનોનું મુખ્ય કર્તવ્ય છે. પાપનું પ્રાયશ્ચિત પણ છે; ‘નવી દુનિયામાંથી સાભાર ઉધૃત
મન મ
""
૧૪૫
ધર્મની વિકૃતિ : માનવતાની ક્ષતિ
આજે ધર્મના નામે નાસ્તિક અને આસ્તિક, મિથ્યાત્વી અને સમકિતી, ખ્રીસ્તી અને યહુદી, મૂર્તિમડક અને મૂર્તિ ખંડક પાક અને નાપાક, આર્ય અને મ્લેચ્છ આવા અનેક ઝગડા પેઢા છે. તેમાં ઇતિહાસ કે ખગાળ ભૂગોળની દૃષ્ટિએ સ્થળ, કાળ, અને તિથિના ઝગડા પેઢાં છે; વિજ્ઞાનની દૃષ્ટિએ સૃષ્ટિ શ્વરરચિત છે કે સ્વયંભૂ ઉભી થયેલી છે તેવી માન્યતાના ઝગડા પેઢા છે અને કેટલીએક ક્રિયાઓ અને વિધિઓના પણ ઝગડા પેઠા છે, જેણે આજે માનવજીવનના વ્યાપક ધર્મને કુંડાળાને ધર્મ વાડાના ધર્મ બનવી દઇ સત્ત્વકીન કલહમય કરી નાંખ્યા છે. આ બધી બાબતે ભલે અભ્યાસીઓને ઉપયેગી કે મહત્વની લાગતી હાય, પરન્તુ સામાન્ય જનત.તે તેમાં કાંઇ રસ નથી. તેને તેને ઉપયોગ પણ નથી. છતાંય તેણે આ ઝગડાથી ધણ" ગુમાવ્યું છે .એ નિઃસદેહ વાત છે.
નથી અને
આવી વિવાદગ્રસ્ત અને જેના તાગ પણ સામાન્ય રીતે ન આવે તેવી ઉંડી અને અર્થહીન બાબતેને વર્ષો સુધી ચાલુ રાખ્યા છતાં પણ નથી તેા તે ધનું મહત્ત્વ વધ્યું કે નથી તે વધુ કલ્યાણકારી બન્યા. માનવજાત તે ત્યાંની ત્યાં જ પડી
બુકે પાછી હઠી છે અને ધર્મવિમુખ બની છે,
જેટલી કાળજી, ભક્તિ કે પૂજા' માનવાતે મેક્ષ કે મુક્તિશિલા માટે કરી છે, જેટલી ગંભીર વિચારણા અગમ્ય કાયડાઓ ઉકેલવા માટે કરી છે, જેટલા કાલક્ષેપ મૂર્તિ બડવા કે શણુગારવા પાછળ કર્યો છે, તેટલી કે તેથી પણ ઓછી કાળજી જો તેણે મનુષ્યત્વની કે માનવતાની કરી હાત, અને તેટલા કાળક્ષેપ જે માનવજાતને ઘડવા કે સ`સ્કારી બનાવવામાં કર્યાં હેત તે। માનવજાત આજે પૃથ્વી ઉપર સ્વર્ગ અને મેક્ષ દેખી શકત, પણ અહિ તેં નવધતે માનવજીવનમાંથી આ જગતના જીવનમાંથી ખેથી લઈ ખીજી કાઇ દુનિયામાં લઈ જવામાં આવ્યા છે એટલે આવતા ભવના વાયદા કળે કે ન ફળે તે તે સર્વે શકિતમાન જાણે પણ માનવનું વર્તમાન જીવન અનેક રીતે નિષ્ક્રિય અની ગયું છે. આ ખોટ મેટી છે.
માનવી માટે ભાવી જંગી હોય તે ભલે હાય. તેમાં કાઇ વાંધો નથી. પણ તેનું ઘડતર આ જીંદગીના ભાગે કરવાની કાંઇ જરૂર નથી. આજના જીવનનું ઘડતર કરતાં આપેાઆપ તેનું ઘડતર થઇ જવાતુ છે. ખેડુત જની, ખયાં, રૂપા અને તેના મૂળીઆની દરકાર કરતાં કરતાં જેમ યથા સમયે આપે આપ મૂળ પામે છે તેમ આ જીવન સુધરતાં સુધરતાં આપોઆપ ભાવી જીવનની ભૂમિકા તૈયાર થતી જાય છે અને તેમાં નૂતન ભાવી જીવનમાં સુંદર કળા પાકે છે. માટે આવા ભવતી ચિન્તા છેડીને વર્તમાન જીવનને સસ્કાર અને ધાર્મિક મતમતાન્તરા છે.ડીને સાચી માનવત્તાને અપનાવે વ્રજલાલ મેઘાણી શ્રી મહેરઅલીની નાદુરસ્ત તબિયત
નોંધ શ્રી. મહેરઅલીની તબિયત રાષ્ટ્રર્વાદી સર્વ કાઇ યુવક યુવતીની
ભારે
જ ચતામાં વિષયે થઇ પંડયા છે. હૃદય રોગ તેમને કેટલાંય
લાગુ પડયો છે. છેલ્લા જેલવાસે એ રામને ખુબ સંધિત કર્યો છે અને એ જ કારણે કેટલાક સમય પહેલાં સરકારે તેમને છુટા કર્યા છે. એ છુટયા ત્યારે તેમની બહુ જ ચિંતાજનક હાલત હતી. વચગાળે તેમતે સારે આરામ હતા. પાછી તેમની તબિયત વધારે નાદુરસ્ત અને ચિંતાજનક હોવાના સમાચાર આવ્યા કરે છે. તેમને આરામ આવે અને આપણી સૌની વચ્ચે પહેલાં ભાક તે હરતા કરતા થાય એ સૌ કોઇના દિલની ઝંખના અને પ્રાર્થના છે.