________________
E
', તા. ૧-૧-૪૪
પ્રબુદ્ધ જેને
જ
છે,
સાર્વજનિક વાંચનાલય, અગાસી રે; કેટલાક સમાચાર અને નોંધ
શાન્તિચંદ્ર સેવાસમાજ, અમદાવાદ ફરતાં પુસ્તકાલયની પ્રવૃત્તિ:
, ' 'બારેજા ૧૦૦'. ' ' અ સૌ. મુળી બહેન સ્મારક આપારાવ ભોળાનાથ પુસ્તકાલય, અમદાવાદ ૩૮૦. ૨૫ - શ્રી. ભેગીલાલ અમૃતલાલ ઝવેરી જેઓ શ્રી. મુંબઈ- જન " રાષ્ટ્રીય યુવક મંડળ, અમદાવાદ. ૧૯૦ ૧૫ યુવક સંધના એક સભ્ય છે તેમને પિતાનાં સગત પત્ની શ્રી. મુળી: બહેનના સ્મરણમાં ફરતાં પુસ્તકાલયની પ્રવૃત્તિ શરૂ કરવાને
રા, ૩૩૦૦ ૩૫૦ વિચાર આવ્યા અને તે નિમિતે તેમણે પોતે કેટલાંક પુસ્તક હમણાં હમણાં તેમણે ડી પેટીઓ સર હરજીસનદાસ આપ્યાં અને પિતાના મિત્ર અને સ્નેહીઓ પાસેથી દરેક જણ હેપીટલમાં પણ મુકી છે. બીજમાંથી છોડ અને છોડમાંથી દીઠ, માત્ર રૂ. ૨૦ ની માગણું શરૂ કરી. અને જેમ જેમ એ વૃક્ષ-એવી રીતે આ ઉત્તરોત્તર વિકાસ પામતી જતી અને રીતે રકમ ભેગી થતી ગઈ તેમ તેમ જુદા જુદા વિષયેને સામાન્ય જનતાની જ્ઞાનરૂચિને તપ્ત કરતી અને રોચક છે લગતા પુસ્તકની પેટીઓ તૈયાર તેમણે કરવા માંડી, જેના તેમજ પુષ્ટિકારક વાચન સાહિત્ય પુરૂ પાડતી આ પ્રવૃત્તિને પરિણામે તેમણે આજ સુધીમાં રૂ. ૫૦૦૦ એકઠા કર્યા છે અને હાથ ધરવા માટે શ્રી. ભેગીલાલ અમૃતલાલને ધન્યવાદ ઘટે તેમાંથી આજ સુધીમાં ૩૫૦ પુસ્તક પેટીઓ તૈયાર કરી છે. છે. આ વાંચન કશું પણ વેતન કે લવાજમ લીધા સિવાય પુરૂહું અને જુદી જુદી સંસ્થાઓમાં એ પેટીઓ તેમણે વહેંચી દીધી પાડવામાં આવે છે. ઉપર જણાવ્યા મુજબ જુદી જુદી સંસ્થા- ૧ છે જેની યાદી નીચે મુજબ છે.
એમાં મુકાયલી પેટીઓ દર પેટી દીઠ રૂા. ૨૪) અનામત
પુસ્તક પેટી લઈને એક માસ માટે આપવામાં આવે છે, અને એક પેટી મુનીશ્રી મેહનલાલજી સેન્ટ્રલ લાઈબ્રેરી ૧૦૦૦ ૧૫૦ પાછી લાવે તેને બીજી પેટી આપવામાં આવે છે. પેટી લઈ જેન મહિલા સમાજ
- ૨૫૦ ૩૦ જનારના કુટુંબને તેમજ આડોશી પાડોશીને વિવિધ વાંચન છે ભગિની સમાજ , , , ૩૫૦ ૧૮ સાહિત્ય વાંચવાને લાભ મળે અને સામાન્ય જનતામાં વાંચનને હિંદ મહિલા સમાજ (મરાઠી) * ૧૦૦, ૮ શોખ કેળવાય એ આ ફરતા પુસ્તકાલય હેતુ છે અને તેથી મુંબઇ જન યુવક સંધ પુસ્તકાલય
પ્રસ્તુત પ્રવૃત્તિ સર્વ પ્રકારના આવકાર અને ઉતેજનને યોગ્ય છે, - મુંબઈ હિંદી વિદ્યાપીઠ (હિંદી) ૨૦૦ ૧૨
ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદ - માટુંગા ગુજરાતી સેવાસમાજ, ૨૫૦ ૨૪
| ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદની આગામી બેઠક વડેદરા, મુકામે સંસ્કૃતિનું તત્વજ્ઞાન એટલું સંગીન છે કે પાશ્ચાત્ય વિદ્વાને પણ
લેડી વિદ્યાબહેન નીલકંઠના પ્રમુખપણું નીચે ડીસેંબરની તા. ૨૫, તેના મૂળભૂત સિદ્ધાંતોમાં સુધારે નથી સુચવી શકયા.
૨૬, અને ૨૭ મીએ ભરાઈ હતી. કળા વિભાગના પ્રમુખ તરીકે છે. એવી જ રીતે સાહિત્ય ક્ષેત્રમાં મહાકવિ કાલીદાસ જેવા સાહિત્વ
જાણીતા ચિત્રકાર શ્રી. કનુ દેસાઈની પસંદગી કરવામાં સર્જકેથી ભારતીય સંસ્કૃતિનું ગૌરવભર્યું સ્થાન છે. એ જ રીતે કોઈ
આવી હતી. પણ ક્ષેત્રમાં ભારતીય સંસ્કૃતિની સમૃદ્ધિ અને વર્ચસ્વ સ્વીકારવા જ
પડશે: પરંતુ ગમે તેટલી વાર મનુષ્યને આપે પરંતુ જો તે વાર- . બાલાભાઈ નાણાવટીનું ખેદજનક અવસાન - સાનું મૂલ્ય આંકી તે ન શકે તે તે નકામું છે. ભારતીય સંસ્કૃતિનું ગયા ડીસેમ્બર માસની ૨૪ મી તારીખે છે. બાલાભાઈ
પણ આપણે સાચું મૂલ્યાંકન નહિ કરી શકીએ તે- એ વારસે નાણાવટીનું ૯૯ વર્ષની ઉમ્મરે અવસાન થયું છે. ડે.. બાલાઆપણે ટકવાનું નથી. સંસ્કૃતિ કદી સ્થગિત રહી ન શકે. ભાઇ જે સમાજની એક અગ્રગણ્ય વ્યક્તિ હતા. તેમના જીવનને સંસ્કૃતિને ઇતિહાસ એટલે જ માણસની બુદ્ધિને વિકાસ. વિકાસ માટે ભાગ તેમણે વડોદરા રાજ્યની નોકરીમાં પસાર કર્યો હતેા. ન થાય તે મનુષ્ય પશુ બની જાય પરંતુ આપણે તે આપણી તેમાં કેટલાક સમય વડોદરાના ચીફ મેડીકલ ઓફીસર હતા
સંસ્કૃતિને દાબડામાં પૂરીને તેને યાદ કરી કરીને આનંદ માણીએ અને કેટલાંક વર્ષ સુધી "સદગત મહારાજ સયાજીરાવનાં ખાસ : ' છીએ. તેના સંસ્કરણની આપણે એખ્ખી ના પાડીએ છીએ. તબીબ હતા. ડે. બાલાભાઈએ પિતાનું જીવન બહુ જ સાધારણ . એ મૂર્ખાઈની પરિસીમા છે. દરેક વિષયમાં જોઈએ તે કયાં સ્થિતિથી શરૂ કર્યું હતું અને ઉચ્ચ ચારિત્ર અને ઉત્કૃષ્ટ પ્રકારની
સદીઓ પહેલાંના સંસ્કારી પ્રજાજનો અને ક્યાં આજના મુંબઈની કાર્યદક્ષતા વડે તેમણે વડોદરા રાજમાં વિશિષ્ટ સ્થાન પ્રાપ્ત કર્યું ચાલીમાં રહેનારા ભાડુને !!
ન હતું. જન સમાજ સાથે પણ તેમને ગાઢ સંપર્ક હતે. જૈન - ભારતીય સંસ્કૃતિ દુનિયામાં સર્વશ્રેષ્ઠ છે, છતાં આપણે શ્વેતાંબર મૂર્તિપૂજક કોન્ફરન્સના કેટલાક વર્ષ પહેલાં મુંબઈ ' જીવનમાં અજ્ઞાનજ નહિ, કેવળ ગુલામ જ નહિ પરંતુ કેટલા ખાતે ભરાયેલા અધિવેશનમાં તેઓ પ્રમુખ હતા. સામાજિક
બધાં દરિદ્ર છીએ ! આપણી સંસ્કૃતિ આટલી મહાન છે તેમ તેમજ ધાર્મિક વિષષેમાં તેઓ બહુ જ ઉદાર વિચાર ધરાવતા એક હિન્દુસ્તાનનું ધ્યાન ખેંચવું પડે તે પણ આપણી પામરતાની “ હતા, અને જ્યારે જ્યારે પ્રસંગ મળે ત્યારે ત્યારે જૈન સમાજની - અવધિ છે. આપણે કેવળ ભૂતકાળમાં રાચીએ છીએ અને સેવા કરવામાં તેઓ કદિ પાછીપાની કરતા નહતા. તેમનું અંગત બુદ્ધિને ઉપયોગ કરતાં નથી. મારે તે એટલું જ કહેવાનું છે કે, જે જીવન સાદાઈ અને ઉંડા સૌજન્યથી ભરેલું હતું. તેઓ આજે, આજના કાળબળને પારખીને આપણે આપણી સંસ્કૃતિને જીવનમાં ઘણું જ આગળ પડતું અને સમૃદ્ધિશાળી કુટુંબ મુકી જાય છે પચાવવા કટિબદ્ધ થઈએ. એવા પુરૂષાર્થોમાં જ આપણી સમૃદ્ધિનું જેમાં તેમના પુત્ર સરમણલાલ બાલાભાઈ નાણાવટીનું નામ સાર્થક્ય છે. નહિતર આપણે મનુષ્ય પશું કરતાં પણ અધમ : જૈન જૈનેતર સર્વ સમાજમાં બહુ જ જાણીતું છે. તેમના અવછીએ. તેમ જણાવ્યા વગર છૂટકે નથી. " . .
સાનથી એક શાણું, દીર્ધદષ્ટિવાળા, સેવાપરાયણ સજજન અને ? *(છેલ્લી પર્યુષણ ન્યાખ્યાનમાળામાં આપેલા વ્યાખ્યાનને સંક્ષિપ્ત સારી માર્ગદર્શક આગેવાન પુરૂષની જૈન સમાજને ખોટ પડી છે..
હિંસાબહેન મહેતા, પરમાત્મા તેમના પવિત્ર આત્માને પરમ શાન્તિ અર્પે ! .
.