Page Text
________________
પ્રબુદ્ધ જેન
તા. ૧૫-૮-૪૪
*
1૪ કાણું :
કેટલાક સમાચાર અને નેધ
રીતે ચલાવવામાં આવતી હોય એવી પ્રવૃત્તિઓને અહિંસાના પ્રદેશમાં કશે
પણ અવકાશ હેઈન જ શકે. ભાંગફેડ અને મીલ્કતના નાશનો જેમાં શ્રી ધીરજલાલ તુરખીયાને પરિચય
સમાવેશ થાય છે એવી-ભાંગફેડ શબ્દથી સુચિત થતી–સર્વ પ્રવૃત્તિઓ શ્રી ધીરજલાલ તુરખીયા સ્થાનકવાસી જૈન સમાજના એક બહુ કેવળ હિંસા જ છે. જો કે આવી પ્રવૃત્તિઓએ લોકકલ્પના ખુબ ઉતેજના જાણીતા સેવક અને કાર્યકર્તા છે. તેમની આજ સુધીની અનેકવિધ આપી છે એમ દર્શાવી શકાય તેમ હોય તો પણ આવી પ્રવૃત્તિઓએ સેવાઓ લક્ષ્યમાં લઇને તેમના પ્રશંસકો તરફથી રૂા. ૨૦૦૦૦ ની આખી હીલચાલને સરવાળે ઘણું નુકસાન પહોંચાડયું છે એ વિષે મને થેલી અર્પણ કરવાની ચેજના કરવામાં અાવી છે. આ ભાઈ ધીરજલાલ જરાપણ શંકા નથી. તુરખીયા કોણ?
“મને તે રચનાત્મક કાર્યક્રમને જ કેવળ આગ્રહ છે. આ કાર્ય શ્રી. ધીરજલાલ તુરખીઓ એક કાળે મુંબઈમાં વસતા હતા
ક્રમની વિગત અહિં હું ફરીથી ગણાવી જાઉં. અને જન જાગૃતિ' નામના પત્રનું સંપાદન કરતા હતા અને શ્રી. રત્નચિન્તામણિ મંડળને પિતાની સેવાનો લાભ આપતા હતા. આત્માથી
(1) કોમી એકતા (૨) અસ્પૃશ્યતા નિવારણ (૩) મઘનિષેધ મુનિશ્રી મેહનરૂષિની પ્રેરણાથી તેમણે આજથી ૨૫ વર્ષ પહેલાં મુંબઈના
(૪) ખાદી (૫) અન્ય ગ્રામોદ્યોગ (૬) ગ્રામઆરેગ્ય (૭) નૂતન અથવા અતિ વ્યવસાયી જીવનને ત્યાગ કર્યો અને શરૂઆતમાં જૈન ટ્રેઈનીંગ
તે પાયાની કેળવણી (૮) પૃઢ શિક્ષણ (૯) સ્ત્રી જાતિને ઉદ્ધાર (૧૦) કોલેજને તેમણે પાંચ વર્ષ સુધી પોતાની સેવાનો લાભ આપે. ત્યાર
કહેવાતા આદિવાસીઓની સેવા (11) આરોગ્ય અને સ્વચ્છતાનું શિક્ષણ બાદ સં. ૧૮૮૪ માં ખ્યાવરના જન ગુરૂકુળનું સુકાન તેમને સેંપવામાં
(૧૨) રાષ્ટ્રભાષા પ્રચાર (૧૩) માતૃભાષા પ્રેમ (૧૪) આર્થિક-સમાનતાઆવ્યું, જે આજ સુધી તેઓ પુરી કુશળતાપૂર્વક સંભાળી રહ્યા છે.
સાધક પ્રવૃત્તિ. આ ઉપરાંત સ્થાનકવાસી જૈન કોન્ફરન્સના આજ સુધીનાં અનેક
આ કાર્યક્રમમાં મને જે શ્રદ્ધા છે તે શ્રદ્ધા કમનસીબે કાર્યકર્તાઓએ અધિવેશન પાર પાડવામાં તેમણે બહુ જ મહત્વને કાળો આપે છે. પાતામાં કેળવી નથી. આ કાયૅક્રમની અગત્ય ઉપર હું' એટલે ભાર અજમેરમાં ભરવામાં આવેલ બૃહત્સાધુ સંમેલન ભરવા પાછળ તેમણે
મૂકું તેટલો ઓછો છે. અને જો આખું હિંદુસ્થાન આ કાર્યક્રમ પાછળ ઘણે પરિશ્રમ ઉઠાવ્યો હતો. બીજી અનેક સાર્વજનિક તેમજ કેળવણી
પુરા દિલથી લાગી જાય તો આપણું ધ્યેયને આપણે બહુ જ ટૂંકી વિષયક પ્રવૃત્તિઓ સાથે પણ તેઓ ગાઢપણે સંકળાયેલા છે.
મુદતમાં પહોંચી વળીએ.” વ્યાપારનાં અનેક પ્રલેભનોથી દૂર રહીને આમ ૨૫ વર્ષ જૈન સમાજને ગૌરવપ્રદ ઉદારતાને વહી રહેલા પ્રવાહ સુધી તેઓ જૈન સમાજને અનેકવિધ અમૂલ્ય સેવાઓ આપી
જન સ્થાનકવાસી સમાજના આગેવાનોએ ઉપડેલા પ્રયાસના • રહ્યા છે અને આવું તેમનું સેવાપરાયણું જીવન એકસરખું ચાલુ
પરિણામે ઉભી કરવામાં આવેલ જૈન એજ્યુકેશન સેસાયટીને પિતાની રાખવાને તેમને મનેથ છે. આજે તેમણે ૫૦ વર્ષ પુરા કરીને
કેળવણી પ્રચાર વિષયક પ્રવૃત્તિઓ ચલાવવા માટે સર ચુનીલાલ ભાઈચંદ વનપ્રવેશ કર્યો છે. આ તેમના વનપ્રવેશને લક્ષ્યમાં લઈને તેમના પ્રત્યે
મહેતાએ ત્રણ લાખ રૂપીઆની રકમનું દાન કર્યું છે, જેના પરિણામે આદરભાવ ધરાવતા કેટલાક ભાઈઓએ તેમને રૂ. ૨૦.૦૦] ની થેલી
શ્વેતાંબર મૂર્તિપૂજક સમાજ માટે એવું મહાવીર જૈન વિદ્યાલય ચાલે એકઠી કરીને અર્પણ કરવાની એક પેજના હાથ ધરી છે અને તેમાં
છે તેવી સ્થાનકવાસી સમાજ માટે એક ભવ્ય સંસ્થા તેમજ ઉચ્ચ રૂ. ૧૦૦૦ભરાઈ ચુક્યા છે. શ્રી. ધીરજલાલ તુરખીયા પ્રત્યે સભાવ
શિક્ષણ આપતી જૈન હાઈસ્કૂલ ઉભી કરવામાં આવશે. આવી ભવ્ય અને આદરબુદ્ધિ ધરાવતાં ભાઈ બહેનોને ઉપરની થેલીમાં પિતાને યથા
સખાવત કરવા માટે સર ચુનીલાલ ભાયચંદ મહેતાને જૈન સમાજના શક્તિ ફાળે મોકલી આપવા વિનંતિ કરવામાં આવે છે.
હાર્દિક ધન્યવાદ ઘટે છે. ' ' વ્રજલાલ ધરમચંદ મેઘાણી
: તળાજા ખાતે ઉભું કરવામાં આવેલ જૈન વિદ્યાર્થી ગૃવ માટે ભાંગફોડ અને અહિંસા
મુંબઈ અને અમદાવાદ ખાતે મળીને કુલ રૂા. ૧૨૧૦૦૦ ની રકમ ૧૯૪૨ ના ઓગસ્ટ માસમાં કરવામાં આવેલી દેશનેતાઓની એકઠી કરવામાં આવી છે જેમાંની મુખ્ય રકમની યાદી નીચે મુજબ છે. ધરપકડ બાદ આખા દેશમાં જે ભાંગફેડ (Sabotag ) ના છુટાછવાયા
૨૫૦૦૦ શેઠ મેહનલાલ તારાચંદ બનાવ બનવા પામ્યા હતા તે સંબંધમાં ગાંધીજી જણાવે છે કે –
૧૦૦૦૦ ,, ભોગીલાલ મગનલાલ . “છુપી રીતે ચલાવવામાં આવતી પ્રવૃત્તિઓને હું સંમત કરું છું કે
૫૦૦૦ ,, જાદવજી નરસી ' નહિ તે પ્રશ્ન મને મળવા આવનારાઓ સાથે સૌથી વધારે ચર્ચાવાનું બન્યું છે.
૫૦૦૦ , દુલભદાસ ઝવેરચંદ , આની અંદર ભાંગફોડ, ગેરકાયદેસર પ્રગટ કરવામાં આવતી પત્રિકાઓ
૫૦૦૦ એક ગૃહસ્થ વગેરે બાબતેને સંમાવેશ થાય છે. મને એમ સુચવવામાં આવ્યું છે કે કેટલાક કાર્યકર્તાઓએ છુપા રહીને કામ કર્યું ન હોત તે કશું પણ
આ ઉપરાંત કેટલાક ગૃહસ્થોએ બબ્બે હજારની રકમો આપી છે, થઈ શકયું ન હોત. કેટલાકે એમ દાવો કર્યો છે કે માણસને જાનની
તળાજા જેવા એક નાના સ્થળના વિદ્યાર્થીગૃહને આવડે મોટો ટેકો મળે સહીસલામતીને વાંધો ન આવે તે રીતે જે તાર ટપાલ કે રેલ્વેને
તે તે સ્થળનું જ જાણે કે ભાગ્ય ખુલ્યું છે એમ કરી શકાય. આટલું વ્યવહાર ખેરવવા માટે જરૂરી લાગે તે માલમીકતને નાશ અહિંસક જ
મેટું ફંડ એકઠું થયું તે ભાવનગરની મહાલક્ષ્મી મીલવાળા શ્રી. ભગીલેખ જોઈએ. આઝાદીની પ્રાપ્તિ અર્થે આવી પ્રવૃત્તિઓ ચલાવતાં
- લાલ મગનલાલ તથા શ્રી. ખાંતીલાલ અમરચંદ વેરાના સ્તુત્ય પ્રયાસનું અને તેથી પણ આગળ જતાં જરા પણ પાછું વાળીને ન જોયું હોય
પા પા વાળ ન થ ય શુભ પરિણામ છે. આ માટે તેમને અનેક અભિનન્દન આપવામાં આવે છે. એવાં ભિન્ન ભિન્ન રાષ્ટ્રનાં, અનેક દૃષ્ટાંતો મારી સામે ટાંકવામાં આવ્યાં મોહન પીરાસંવાળા શ્રી. મોહનલાલ તારાચંદ જેમણે ઉપર છે. મારો તેમને એ ઉત્તર છે કે ખ્યાલપૂર્વક સત્ય અને અહિંસક જર્ણવ્યા મુજબ તળાજાના જૈન વિદ્યાંથી ગૃહને રૂ. ૨૫૦૦૦નું દાન સાધન વડે આઝાદી પ્રાપ્ત કરવાનો પ્રયોગ કર્યો હોય એવો બીજો આપ્યું છે તેમણે બેંગલોરની જન પાઠશાળાને રૂ. ૧૦૦૦૦ ની રકમ કોઈ પણ દેશ હજુ સુધી મારા જાણવામાં આવ્યું નથી. એ ધેરણે ભેટ આપી છે. શ્રી મોહનલાલભાઈને આવી આદરણીય ઉદારતા માટે વિચારતાં હું બેધડક કહું છું કે જે કે સ્વરૂપથી નિર્દોષ એમ છતાં પણ છુપી ખરેખર ખુબ ધન્યવાદ ઘટે છે
-
પરમાનંદ શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંધ માટે તંત્રી મુદ્રક પ્રકાશક: શ્રી. મૅણિલાલ મેકમચંદ શાહ, ૪૫-૪૭ ધનજી સ્ટ્રીટ, મુબઈ.
મુદ્રણસ્થાન : સયકાન્ત પ્રિ. પ્રેસ, ૪૫૬, કાલબાદેવી રોડ, મુંબઈ. ૨
| SR No. | 525929 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1944 Year 05 Ank 16 to 24 and Year 06 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1944 |
| Total Pages | 150 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 15 MB |