Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1944 Year 05 Ank 16 to 24 and Year 06 Ank 01 to 16

SR No.: 525929
Original Sutra Author: N/A
Author: Manilal Mokamchand Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1944
Total Pages: 150
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 15 MB

Page 19

તા. ૧-૨-૮૪
.
' પ્રભુષ જૈન
છે. બીજી બાજુએ આવનાર નવાં મહારાણ કોઈના ઘરની કરીને જૈન સમાજનું ધ્યાન ખેંચનાર અને આંખ ઉધાડનાર ' ગૃહિણી હતાં અને આગળના સંસાર સંબધે એક બાળકની તેઓ સૈથી પહેલા હતા. સ્થિતિચુસ્ત વર્ગો તેમજ શિષ્યર્લોભી માતા હતાં. “રાજાને ગમતી રાણી, ગમે તેમ કરીને આણી’. પ્રસ્તુત આચાર્યોએ તેમને વગાવવામાં તેમજ હેરાન કરવામાં બાકી લગ્નઘટના પાછળ આવેજ કોઈ ઇતિહાસ તરી આવે છે. હિંદુ રાખી ન હતી. એમ છતાં પણ તેમણે આ પ્રશ્નને પિતાને ' સ્ત્રીનું લગ્ન હેક થઈ શકે નહિ અને તે પછી તેની સાથે બનાવ્યું હતું અને ગમે તેવી વિષમ પરિસ્થિતિને તેમણે પુરી નામદાર ગાયકવાડ કાયદેસર લગ્ન કરી શકે નહિ. તેથી આજનાં નિડરતા અને બહાદુરીથી સામનો કર્યો હતે. વડોદરા રાજ્ય નવાં મહારાણી આગળનાં ધણીથી છુટા થવા માટે મુસલમાન બાળદીક્ષા અટકાયતને જે ધારે કર્યો તેનું તેમણે મકકમપણે થયાં અને એ રીતે પરણેલા ધણીથી છુટાછેડા લીધા. વળી પાછી સમર્થન કર્યું હતું. આ ઉપરાંત આણંદજી કલ્યાણુંછની પેઢીના મુશ્કેલી. મુસલમાન સ્ત્રીને હિંદુ રાજા શી રીતે પરણી શકે? તેઓ એક પ્રતિનિધિ હતા. વડોદરા રાજ્યની ધારાસભાના તેઓ તેથી પાછાં તેં બાઈ હિંદુ થયાં. ધર્મને ઉપયોગ આત્માની એક આગેવાન સભ્ય હતા. વીસનગરના જાહેર જીવનમાં તેમનું ઉન્નતિ અર્થે છે એમ કહેવામાં આવે છે, પણ તેજ ધર્મનો અગ્રસ્થાન હતું. ગુજરાતી સાહિત્ય પ્રત્યે તેઓ ઉંડી અભિરૂચિ આટલો બધો ઐહિક ઉપયોગ છે અને પિતાના સ્વચ્છેદને પાર ધરાવતા હતા. તેઓ સારા લેખક અને નવલકથાકાર હતા. પાડવામાં પણ ધર્મ આટલો બધે મદદરૂપ થઈ શકે છે તે તે “અમૃત સરિતા’ એ તેમની જાણીતી નવલકથા છે. વીસનગર ' આ કીસ્સાથી જ જાણ્યું. કેકની પરણેલી સ્ત્રી, આગલા ઘરથી વિષે વિપુલ માહીતી આપતું તેમણે એક સચિત્ર પુસ્તક રચ્યું થયેલા સંતાનની માતા, હિંદુમાંથી મુસલમાન, મુસલમાનમાંથી હતું. આવી અનેકદેશીય પ્રવૃત્તિઓ સાથે જેમને સંબંધ હતા પાછી હિંદુ-એવી એક સ્ત્રી પિનાથી કંઈક રીતે ચડિયાતી એક અને જાહેર જીવન જેમનું શુદ્ધ, સેવાનિષ્ટ અને નિડરતાથી મહારાણીના નસીબ અને રથાનને ઠાકરે મારી ગાયકવાડનાં ભરેલું હતું તેવા શ્રી મહાસુખભાઈ ચુનીલાલના વિદેહ થવાથી મહારાણી બને છે અને આજના ગાયકવાડ મહારાજ તે જૈન સમાજને, ગુજરાતી સાહિત્યને તેમજ વડેદરા રાજ્યની સ્વર્ગવાસી સયાજીરાવના ગાદી વારસ જે સયાજીરાવે પ્રજાને મોટી ખોટ પડી છે. પરમાત્મા તેમને પરમ શાન્તિ અર્પે ! બી. ચીમનાબાઈ સાથે ગમે તેટલે અણબનાવ હતે એમ છતાં પણ એક ઉપર બીજી સ્ત્રી કેરવાને સ્વપ્ન પણ વિચાર કર્યો
યજ્ઞ સમારંભમાં થનાર દશ લાખનું પાણી - ન હતા અને જે સયાજીરાવે સામાજિક ક્ષેત્રમાં અનેક કાયદાઓ
દીલ્હી ખાતે એક મોટે યજ્ઞ સમારંભ યોજાઈ રહ્યો છે. કરીને પિતાનું નામ અને કારકીર્દી ચિરકાળ માટે ઉજજવળ
આ યજ્ઞના ક્રિયા કાંડમાં ૧૧૦૦ ૫ડિત રોકાવાના છે અને આ ' કરી હતી તે સયાજીરાવના ગાદીવારસ સર પ્રતાપસિંહરાવે
યજ્ઞ સમારંભ ૧૧ દિવસ સુધી ચાલવાને છે. યજ્ઞ કુડ આ ધૃણાસ્પદ લગ્ન કરીને માત્ર પિતાની આગળની સ્ત્રીને
રચાવાના છે અને તેમાં પુષ્કળ ધી, અનાજ તેમજ સાકરને તેમ જ પિતાના સંતાનને કોલ કર્યો છે. એટલું જ નહિ
હોમ થવાને છે. યજ્ઞકુંડ પાટે ૬૦૦૦ ઈટનો ઉપયોગ કરવામાં પણ એક ઉપર બીજી રમી થઈ ન શકે: એવા રાજ્યના
આવનાર છે. આ પ્રસંગે સંખ્યાબંધ લોકે યજ્ઞના દર્શને આવશે. પિતે કરેલા કાયદાનું મનસ્વીપણે ઉલ્લંધન કરીને રાજ્ય તેમ જ
તેમની સગવડ માટે જમના નદી ઉપર . બે નવા કામચલાઉ - પ્રજા ઉભયને મેટામાં મેટો વિદ્રોહ કર્યો છે. કમનસીબે
પુલે બાંધવામાં આવ્યા છે. આ યજ્ઞમાં આશરે દશ લાખ ઈગ્લેંડ જેવું વડોદરાનું રાજ્ય બંધારણ નથી.
રૂપીઆને ધુમાડો થશે એવી વકી રાખવામાં આવશે. એક ઈગ્લડની પ્રજા જેવી વડોદરાની પ્રજા સ્વત્વશાળી નથી. નહિ
બાજુએ ખાવાપીવાની ચીજોની ભારે તંગી છે. બીજી બાજુએ તે આવે લાયક રાજા આવું અપકૃત્ય કર્યા પછી
ખાદ્ય પદાર્થોને જ જંગી પાયા ઉપર હમ થવાનું છે. રેશનના વડેદરા રાજ્યના સિંહાસન ઉપર એક ઘડી પણું ટકી ને
આ મુંઝવતા જમાનામાં સરકારે આ બધું કયી રીતે અને શા શકે અને તે સ્વેચ્છાએ એ સ્થાનનો ત્યાગ ન કરે તે પ્રજા
હિસાબે પુરૂ પાડયું હશે એ એક કોયડે છે અને જ્યારે તેને બે ઘડિમાં ઉંચકીને ફેંકી દે. કમનસીબે હિસ્થાનમાં ટળી ભુખમરે તરફ પ્રજનને ભરખી રહ્યો છે અને જનતાને આમાં રાજાઓ ભારે વિચિત્ર દરજજો ધરાવે છે. રાજકારણમાં તેઓ
ભુખે દુઃખે ચીમળાઈ રહ્યો છે ત્યારે આવી ઉડાઉગીરોથી ભરેલું અંગ્રેજ સરકારના કેવળ ગુલામ છે પણ સામાજિક ક્ષેત્રમાં ધાર્મિક અનુષ્ટ ન આ દુનિયા ઉપર કયું સ્વર્ગ ઉતારવાનું છે એ તેઓ ઉપરથી સુરક્ષિત હેઈને તેમજ નીચેના પ્રજાવર્ગ પ્રત્યે કલ્પનામાં આવતું
કલ્પનામાં આવતું નથી. માણસે .ભલે ભુખે મરે ! જેને પેટ કેવળ બી જવાબદાર હોઇને બીનઅંકુશ આખલાની માફક વર્તા
વાર નથી અને ભુખ પણ નથી એવા દે તૃપ્ત થવા જ જોઈએ, શકે છે. તેમના બધા જ આવા હોય છે એમ વાસે જેને માનવતા સાથે કશી નિસબત નથી એવી ધાર્મિક ઘેલછાનાં - જરા પણ આશય નથી, પણ તેમના સ્વછંદ કે મનસ્વીતા ઉપર
છે
*
આવાં ઉપહાસગ્ય અને ગ્લાનિજનક પ્રદર્શને જ્યાં ત્યાં ભરાયો, સ્વાભાવિક અંકુશ રહે એવી પરિસ્થિતિને આપણા કમનસીબે
જ કરે એ ભારે શોચનીય છે. ગયે વર્ષે જૈન સમાજે પાલીતાણા સર્વથા લોપ થયે છે અને એટલે જ આપણે ત્યાં ઉપર જણાવી
ખાતે આવું પ્રદર્શન કર્યું હતું. આ વર્ષે સનાતન ધર્મ સમાજ એ
માલ તે શોચનીય ઘટનાઓ અવારનવાર બન્યા કરે છે.
* રસ્તે ચાલી રહેલ છે. હીનભાગી ભારતવર્ષમાં ન બને તેટલું ઓછું! શ્રી મહાસુખભાઇ ચુનીલાલનું શેકજનક અવસાન. સર શાંતિદાસ આસકરણ -વીસનગરવાસી શ્રી. મહાસુખભાઈ ચુનીલાલનાં ૬૭ વર્ષની
અને નામદાર વાઇસરોયને પાટી ' ઉમ્મરે તા. ૨૩-૧-૪૪ ના રોજ નીપજેલ અવસાનની નોંધ : મુંબઈના આ વર્ષના શરીફ સર શાન્તિદાસ આસકરણે લેતાં બહુ દિલગીરી થાય છે. શ્રી. મહાસુખભાઈ જૈન શ્વેતાંબર : હિંદના નામદાર વાઈસરાયના મુંબઈ ખાતેના આગમન દરમિયાન . મૂર્તિપૂજક વિભાગમાં બળદીક્ષવિરોધી હીલચાલના એક પ્રખર તેમના સન્માનાથે એક મોટી પાર્ટીને સમારંભ યે હતું પ્રચારક તરીકે ખુબ જાણીતા હતા. બાળદીક્ષાનો અનર્થ સામે. અને તેમાં લગભગ પંદરસે મહેમાનને નેતરવામાં આવ્યા હતા.' જોરશોરથી પકાર ઉઠાવનાર અને તે સબંધમાં અવિરત પરિશ્રમ અલબત આ પાર્ટીમાં નહાતા ખાદ્ય પદાર્થો કે નહેતું સુરાપાનલઈને સંખ્યાબંધ લેખે તથા પત્રિકાઓ લખીને તેમજ ભાષણે માત્ર વિવિધ પ્રકારના પેય પદાર્થોથી મહેમાને એ સતેષ માનવાને
છે.