Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1944 Year 05 Ank 16 to 24 and Year 06 Ank 01 to 16

SR No.: 525929
Original Sutra Author: N/A
Author: Manilal Mokamchand Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Publication Year: 1944
Total Pages: 150
Language: Gujarati
Classification: Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India
File Size: 15 MB

Page 30

જ ' ---
*A , C N 'A' '
કાકા
૧૭મ-ખ
પ્રબુદ્ધ જૈન
તા. ૧૫ ૨-૪૪ કદરદાનીની પહેલ
કેટલીક અસાધારણ વિશેષતાઓ છે તે વિશેષ ધનાઢય અને
વિશેષ વિદ્વાનમાં પણ મળવી દુર્લભ છે. ગઈ લડાઈમાં તેઓ * કળા, સાહિત્ય, તત્વજ્ઞાન, લોકસેવા આદિના જુદાં જુદાં થોડુંક કમાયેલા તે તેમણે છૂટે હાથે કેળવણી વિગેરેના કાર્યમાં * ક્ષેત્રમાં અસાધારણ ગ્યતાવાળા પુરૂષે જ્યાં ત્યાં દેશમાં પાકતા વાપરી નાખ્યું. આવી ઉદારતા તે બીજા ઘણાયમાં આપણે
આવ્યા છે. તેમની કદર વખત આવ્યે તે તે સમાજના લોકોએ જોઈએ છીએ. પણ તેમની વિશેષતા તેમની દરેક સેવાકાર્યમાં અગર સર્વસાધારણુ જનતાએ કરી છે. અને ત્યારે જ તેવા પુરૂષે ખડે પગે રહેવાની ધગશ અને જાતમહેનતમાં છે. તેઓ ઉંમરે સર્વસાધારણની વિશેષ જાણમાં આવ્યા છે. આ વસ્તુ સવિદિત વૃદ્ધ છે પણ ઉત્સાહ અને કાર્યશક્તિમાં જુવાનને પાછા પાડે છે. જૈન સમાજમાં પણ એક નહિ તો બીજા વિષયમાં વિશિષ્ટ છે એ સૌ કોઈ જાણે છે. તેમની સેવાને પ્રદેશ માત્ર કેળવણીના યેગ્યતા કે અસાધારણ યોગ્યતા ધરાવનાર થોડા પણ પુરૂષો ક્ષેત્ર પુરતું નથી. મેં તેમની સામાજીક સુધારણાની વિવિધ પાકતા આવ્યાની પરંપરા છે. પણ જૈન સમાજમાં જે છેક જ પ્રવૃત્તિઓનું થોડુંક પણ અધ્યયન કર્યું છે અને તે ઉપરથી મને ઉણપ રહી છે તે તે તેવા પુરૂષને ચુંટી કાઢી હેની જાહેર ઘણું વખત થયાં એમ લગેલું કે આ વ્યાપારક્ષેત્રમાં પડેલ રીતે કદરદાની કરવાની જ છે. જે જૈન સમાજમાં પણ વિશિષ્ટ તેમજ સામાન્ય શિક્ષણ પામેલ માણસ સમાજની દુરવસ્થાનું યોગ્યતાવાળા પુરૂ સર્જાવાની શકિત છે તે તે આવી કદરદાનીમાં કેટલું વિશદ જ્ઞાન ધરાવે છે? પછાત કેમ રહ્યો છે? એનાં કારણોની તપાસના ઉંડા પાણીમાં મણિભાઇની સેવા માત્ર જૈન સમાજ પુરતી જ નથી. તે ઉતરવાનું આ સ્થળ નથી. પણ આટલી બાબત તે સુનિશ્ચિત રાષ્ટ્રય સેવાના જુદાં જુદાં ક્ષેત્રને પિતાની શક્તિ પ્રમાણે પહોંચી છે કે જૈન સમાજ આપમેળે તેવા સુગ્ય પુરૂષને પારખવાની વળે છે. તેમના સદવર્તને જ તેમના પ્રત્યે અનુરાગ ધરાવનાર એક અને તેમની જાહેર રીતે દર બુઝવાની તેમજ કદર કરવાની ખાસ વર્ગ ઉભો કર્યો છે. મણિભાઈની એક વિશિષ્ટતા ગયા જુન ઓછામાં ઓછી શકિત ધરાવે છે.
માસમાં જ્યારે મારી જાણમાં આવી ત્યારે હું તેમના પ્રત્યે નત- છેલ્લી પચીસીની જ વાત લઈએ. ગાંધીજી જાહેર ક્ષેત્રમાં મસ્તક થઈ ગયે. આ પ્રસંગે તે વિશેષતાને નિર્દેશ કરૂં તે આવ્યા ત્યારબાદ કેટલાય ધશષ્ટ પુરૂષે જન સમાજમાંથી પણ અસ્થાને નહિ ગણાય. ગઈ લડાઈની કમાણી પછી મણિભાઈ જુદા જુદા ક્ષેત્રમાં આગળ આવ્યા છે. પણ સમગ્ર જૈન દેવાદાર પણ થઈ ગયેલા. છેલ્લાં વર્ષોમાં તેઓ જ્યારે કમાયા ત્યારે સમાજની દૃષ્ટિએ વિચાર કરીએ તે એમ કહેવું પડે કે આ પિતાની કમાણીને અન્ય ક્ષેત્રમાં સદુપયોગ કરે તે પહેલાં તેમને જુનું બાબતમાં જાણે જૈન સમાજ કશુ જ ન જાણતા હોય તેવી
દેવું સાફ કરવાનું તત્કાળ સૂઝયું. તેઓ લેણદારને ત્યાં ગયા તે સ્થિતિમાં છે. અમુક દૃષ્ટિસંપન્ન વ્યકિતઓ કોઈ સુગ્ય વ્યકિતને ઘણા તેમાંના મરી ગયેલા અને તેમના વારસદારને તે લેણાની તેની અસાધારણું ગ્યતાને કારણે ચુંટી કાઢી તેને આગળ લાવે જાણુજ ન હતી. કાયદાની દષ્ટિએ તે તે દેણું રહ્યું ન હતું એ તે જ સર્વ સામાન્ય વર્ગને તેની જાણ થાય. અને તે જ
વાત તે જુદી જ છે. આ બધું છતાં મણિભાઈએ જીવતા અને કેટલાક નવયુવકોમાં તેની દિશામાં આગળ વધવાને ઉત્સાહ, પણ મરી ગયેલા લેણદારના ચેપડા કઢાવી હિસાબ તપાસી એક એક જન્મ. જૈન સમાજ ગ્ય વ્યકિતઓની કદર કરતું નથી એમ
પાઈ લેણુદારને ચુકવી દીધી. આપણે બધા કેટલા એવા દેણદારોને નથી. તે કદર તે કરે છે, પણ ત્યારે જ, કે જ્યારે, તેવી વ્ય- જાણીએ છીએ કે જેઓ યુગ વિતી ગયા પછી અને લેણદારે કિતને કોઈ બીજે જ બહારને ભાણસ ચુંટી કાઢે અને તેની પિતે હયાત ન હોય ત્યારે પણ તેમને ઘેર જઈ પાઈએ પાઈ યેગ્યતા જૈનેના મન ઉપર ઠસાવે.
ચુકવી આવ્યા હોય ? મારે મન કોઇ પણ જીવન ધમ કે નીતિ આવી કઢંગી સ્થિત છતાં વધારે ખુશી થવા જેવી એક હોય તે તે આ છે. બીના બની છે તે તરફ વાંચકોનું હું ધ્યાન ખેંચવા ઈચ્છું છું. આવા વિશિષ્ટ પુરૂષને ઓળખી કાઢવે અને જાહેરમાં તે બીના એટલે શ્રીયુત મણિલાલ મેકમચંદ શાહની કદરદાની તેની કદર બુઝવી એ સદબુદ્ધિ તેમજ સતુ પુરૂષાર્થનું એક કાર્ય કરવાને શ્રી જન યુવક સંઘને ઠરાવ અને તે દિશામાં થતો પ્રયત્ન છે. મુંબઈ જન યુવક સંઘની કેટલી ય બાબતેમાં ખાસ વિશેષતા
મણિભાઈ નથી કોઈ વિદ્વાન, કે નથી તેવા વિશિષ્ટ કલા- છે તેમ તેણે કદરદાની બુઝવાની પહેલ કરી છામાં ઓછું કાર. તેઓ છે તે સામાન્ય કોટિના એક વ્યાપારી, અને તેથી જૈન સમાજની એક ઉણપ ધંઈ કાઢવાને સર્વ પ્રથમ પ્રયત્ન વધારે સામાન્ય કોટિના ભણતરવાળા. છતાં, મણિભાઈમાં જે કર્યો છે. તે પણ તેની એક અનુકરણ કરવા યોગ્ય વિશેષતા જ
------ લેખવી જોઈએ. સંઘની રાહત પ્રવૃત્તિમાં મળેલી મદદ
થી મુંબઇ જૈન યુવક સંધનું આ પગલું કેટલું ડહાપણુસંધની રાહત પ્રવૃત્તિમાં નીચે મુજબની રકમે સંધને
વાળું અને કેટલું વેળાસરનું છે તે તે તેને છેડા જ દિવસમાં મળી છે જે સાભાર સ્વીકારવામાં આવે છે.
મળેલ અસાધારણુ સફળતા ઉપરથી જ સિદ્ધ થાય છે. શ્રીયુત રૂ. ૨૦૦૦ શ્રી અમૃતલાલ દલપતભાઈ શેઠ મારફત
મણિભાઈને થેલી અર્પણ કરવાની વાત છે એટલે તેમના ગુણોને 3. ૧૦ શ્રી. ચંદુલાલ ટી. શાહ.
લક્ષ્યમાં રાખી થેલી એકત્ર કરવી તે છે અને તેનું અર્પણ શ્રો. મણિભાઇ સન્માન થેલી
એટલે સાર્વજનિક ઉપયોગની બાબતમાં તેને એગ્ય વ્યય કરવો શ્રી. મણિલાલ મેકમચંદ શાહના સન્માન અર્થે એકઠી તે છે. એટલે ખરી રીતે આપણે મણિભાઈને થેલી અર્પણ કરવામાં આવતી થેલીમાં તેમના મિત્રો તેમજ પ્રશંસકે તરફથી કરીએ છીએ અને અર્થ એ થાય છે કે મણિભાઈના સદ્નાની મોટી રકમ સારા પ્રમાણમાં ભરાવા લાગી છે અને થોડા ગુણેને આદર કરવા નિમિત્તે આપણે આપણા જ સામુદાયિક લાભ સમયમાં ધારણા મુજબની રકમ ભરાઈ જવા આશા રહે છે. અને સામુદાયિક વિકાસને ઉત્તેજન આપીએ છીએ. આ રીતે જે જે જે ભાઈબહેનેએ આ થેલીમાં પિતાને ફાળે મોકલી આપે એક પંથ અને બે કાજ સધાતાં હોય તે અત્યારના કમાણીના ન હોય તેમને વિના વિલંબે પિતાને કાળા મોકલી આપવા યુગમાં કયે સમજદાર અને ઉદાર ભાઈ આ થેલીને ભસ્વામાં વિનંતિ કરવામાં આવે છે.
પિતાને ફાળે નહિ આપે ? પંડિત સુખલાલજી
માં ધારણા મુજ થેલીમાં પોતાના
રાજલી આપવા