Page Text
________________
કે
-
કે, '',
પ્રબુદ્ધ જન
તા. ૧૫-૫-૪૪
:
ગાંધીજીનો છુટકારો
મળTણ સક્રિા મેદૃાવી મારું તત્તા રહેલું મને બળ કેટલું કામ લાગે છે તે તે હવે આપણે જોવાનું સત્યની આણમાં રહેનારે બુદ્ધિમાન માનવી મૃત્યુને તરી જાય છે. * રહે છે. તેમણે આજ સુધીમાં અનેક વાર મૃત્યુ સાથે બાથ
ભીડીને મૃત્યુને પરાજિત કર્યું છે અને આજે પણ આપણે એવી
આશા કેમ ન રાખીએ ? આમ છતાં પણ ગાંધીજીની શરીર- પ્ર બુદ્ધ જૈન
સ્થિતિને આજે આપણે હળવા દિલે વિચાર કરી શકીએ તેમ -सत्यपूतां बदेवाचम्
છે જ નહિ, તેમનું શરીર, મગજ અને મન માંગે છે સંપૂર્ણ
આરામ, પણ પ્રખર કાર્યયોગીના મનને આરામ સંભવે શી ૧૯૪૪
રીતે ? અને તેમના શરીર તેમજ મગજને આરામ મેળવવામાં પ્રજાએ શકય તેટલો સહકાર આપવો જ જોઈએ એમ છતાં પણ આજની ભયંકર દુર્દશા નજરોનજર જોઈ રહેલા જેલમુકત
ગાંધીજી પોતાના શરીર અને મગજને કયાં સુધી આરામ આપી મે માસની છઠ્ઠી તારીખે ગાંધીજી પિણા બે વર્ષને કારાવાસ
શકવાના હતા? જે શ્રદ્ધા ગાંધીજીને ઈશ્વરમાં છે એ જ શ્રદ્ધા જોગવીને છુટા થયા એ બનાવથી આખા દેશમાં કોઈ અપૂર્વ
આપણા દિલમાં આપણે ધારણ કરીએ અને માત્ર હિંદુસ્થાન આનંદ અને નિવૃત્તિની લાગણી ફેલાઈ રહી છે. ગાંધીજી છુટયા ખાતર નહિ પણ આખી દુનિયાના બેલાની ખાતર ભગવાન તેમને તે પહેલાં કેટલાક દિવસથી તેમની નાદુરસ્ત તબિયતના ખબર
આજની વિષમ શરીરસ્થિતિમાંથી ઉગારી લે અને ગુમાવેલી આવ્યા કરતા હતા અને લોકોનાં મન ભારે ચિન્તાવ્યગ્ર રહેતાં
કાર્યશક્તિ તેમને પાછી સુપ્રત કરે એવી આપણે પ્રાર્થના હતાં. પણ આ વખતે ગાંધીજીને ૧૮૪૨ ના ઓગસ્ટ માસની
કરીએ ! આજની દુનિયાના ગુંચવાયેલા કેકડાનો ઉકેલ કરવાનું નવમી તારીખે પકડવામાં આવ્યા ત્યારથી આજ સુધી ગાંધીજી
સામર્થ્ય. જે કોઈ પણ એક વ્યકિત ધરાવતી હોય તે તે કેવળ સરકારે જે એક સરખું સખ્તાઈભર્યું વતન ગાંધીજી છે. તેમનામાં આર્ષદ્રષ્ટિ છે: વ્યવહારૂ બુધ્ધિ છે; 'આ અખત્યાર કર્યું હતું અને ગયા વર્ષે તેમના ૨૧ દિવસના ઉપવાસ
મારૂં અને આ તારૂં એવી સંકુચિતતાથી પર વિશ્વતોમુખી દરમિયાન જ્યારે તેઓ જીવન અને મરણ વચ્ચે ઝોલાં ખાઈ.
મૈત્રી જીવનભરની તપશ્ચર્યા વડે તેમણે સિદ્ધ કરી છે. દેશ અને રહ્યાં હતાં ત્યારે પણ તેમને નહિ છોડવાની બાબતમાં સરકારે જે
દુનિયાની એક માત્ર આશા ગાંધી છે. સૌ કોઈના દિલમાં મી મમતા ધારણ કરી હતી તે જોતાં ગાંધીજીની આજે એક જ પ્રાર્થના હો કે ગાંધીજી ઘણું છે ! ગાંધીજી તબિયત ગમે તેટલી નરમ હોય તે પણ સરકાર તેમને છુટા કરે
ઘણું છે !!!
પરમાનંદ એ વ્યવહારૂ કલ્પનાની દૃષ્ટિએ જરા પણ સંભવનીય નહોતું લાગતુ. આ રીતે તેમને છુટકારે ભારે અણધાર્યો અને આશ્ચર્ય ઉપજાવનાર બન્યા છે. આ ઉપરાંત ગાંધીજી હરો છે, મેલે છે, કેટલાક સમાચાર અને નોંધ કેટલાકને મળે છે તે ઉપરથી તેમને છુટકારે ખરેખર શારી- " આજનું હિંદી રાજકારણ રિક નાદુરસ્તીના કારણે છે કે તે પાછળ કોઈ રાજકીય હેતુ
છેલ્લા કેટલાય મહીનાઓથી કશા પણ ફેરફાર વિનાની રહેલો છે એ વિષે પણ કેટલીક ચર્ચાઓ ચાલી રહી છે. ગાંધીજી સાથે નિકટપણે જોડાયેલા મિત્રો દ્વારા માલુમ પડે છે કે
રાજકીય પરિસ્થિતિમાં છેલ્લા મહીનામાં બનેલા કેટલાક બનાવીએ
નવા રંગ પુર્યો છે અને નવી આશા અને કલ્પનાને વેગ આપે ગાંધીજીની તબિયત ખરેખર જ બહુ નાદુરસ્ત અને ચિન્તા કરાવે .
છે. ૧૯૪૨ના ઓગસ્ટ માસથી અખત્યાર કરવામાં આવેલી તેવી છે, લેહીનું દબાણ બહુ જ હળવું રહે છે, તેમના જ્ઞાન
સરકારી દમનનીતિ આજે પણ એટલા જ જોસમાં ચાલુ છે. તખ્તઓ બહુ નુકશાન પામ્યા છે, તેમનું હૃદય પણ બહુ નાજુક
રાષ્ટ્રની એક અને અજોડ સંસ્થા રાષ્ટ્રીય મહાસભાના બારણે બની ગયું છે. ગાંધીની જેલમાં હોય અને તેમની અંદગીને કોઈ પણ જોખમ થાય એનાં પરિણામોની જવાબદારી સરકાર
આજે પણ તાળુ છે અને એના મુખ્ય આગેવાનો કંઈ કાળથી
જેલમાં સડી રહ્યા છે. પ્રજા મુંગે મેઢે પિતા ઉપર આવતી પાર પિતાના માથે લેવાને તૈયાર નહોતી એટલા ખાતર જ સરકારે
વિનાની આફતે સહી રહી છે અને સરકાર પિતાના યુદ્ધસંચાગાંધીજીને મુક્ત કર્યા છે. આજે પણ ચર્ચામાં જરા લાંબે વખત
લનમાં રાષ્ટ્રના દ્રવ્યને, સાધનસામગ્રીને તેમ જ માનવ સંપત્તિનો રિોકાતાં તેમનું મગજ થાકી જાય છે અને ગુંચવાઈ જાય છે,
ફાવે તેટલે ઉપયોગ કરી રહી છે. આ ઘટમાળ તે ચાલતી ડું બોલતાં પણ તેમને થાક લાગે છે એટલું જ નહિ પણ
હતી એમનો એમ ચાલી રહી છે એમ છતાં પણ પંજાબમાં 'કાને લાંબો વખત સાંભળતાં પણ તેમના મગજને ભારે શ્રમ
કાયદે-આઝમ ઝીણાને મળેલી શિકસ્ત અને ગાંધીજીને એકાએક પડે છે. કોઈ પણ વિષય ઉપર બે પારીગ્રાફ લખાવવા એ પણ
છુટકારે આ બે ઘટનાએ અનેક નવી શકયતાઓ ઉભી કરી હોય તેમના માટે લગભગ અશક્ય બન્યું છે. આજે જેલમાંથી પાછા ફરેલા ગાંધી પિણાબે વર્ષ પહેલાના ગાધી નથી. તે વખતના
એમ લાગે છે. ગાંધી, સમરત રાષ્ટ્રમાં શરૂ થનાર આઝાદી જંગના સર્વસમર્થ ઉત્તરોત્તર જેનું વર્ચસ્વ વધતું જતું હતું અને પિતાના અને સશકત સેનાની હતા; તેમના બાવડે બળ હતું. તેમની માનીતા દીકરાની માફક જેને અંગ્રેજ સરકાર સીધી કે આડએક બાજુએ મહાદેવભાઈ હતા; બીજી બાજુએ કરતુરબા હતા. કતરી રીતે અનુમોદન આપી રહી હતી તે ઝીણાને પંજાબના મહાદેવભાઈને તો તેમણે જેલ જવાની સાથે જ ગુમાવ્યા; બા પ્રકરણમાં તેજોવધ થયે, તેની ધાકધમકી પંજાબના મુખ્ય થોડા દિવસ પહેલાં આ ફાની દુનિયામાંથી વિદાય થયાં. આમ આપણી પ્રધાનને પિતાના માંગ્યા મુજબ નમાવવામાં નિષ્ફળ નીવડી, વચ્ચે પાછા ફરેલા ગાંધીજી તે હૃદયથી તેમજ શરીરથી જર્જરિત- સ્વર્ગસ્થ સર સીકંદર હયાતખાનના પુત્ર અને પંજાબ ગમે ત્યારે કાંઈ પણ થઈ બેસે એવી દહેશત આપતી અતિશય નાજુક ખાતે ઝીણાના એક મેટા પક્ષકાર શૌકત હયાતખાનને શરીર સ્થિતિને ધારણ કરતાં–ગાંધી છે. અલબત આજે પણ પ્રધાનપદેથી હાંકી કાઢયા. આ બધી ઘટનાઓ ભવિષ્યમાં તેમનું મબળ એટલું જ મજબુત છે, પણ ખરા શરીરમાં આથી પણ વધારે મહત્વના પરિણામે નીપજાવે એવી
| SR No. | 525929 |
| Book Title | Prabuddha Jivan - Prabuddha Jain 1944 Year 05 Ank 16 to 24 and Year 06 Ank 01 to 16 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Manilal Mokamchand Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1944 |
| Total Pages | 150 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Prabuddha Jivan, & India |
| File Size | 15 MB |