Book Title: Jaindharmvarstotra Godhulikarth Sabhachamatkareti Krutitritayam
Author(s): Hiralal R Kapadia
Publisher: Bhadrankar Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004432/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvAprabhasUrivaryaviracitaM svopajJaTIkAvibhUSitaM jainadharmavarastotra-godhUlikArthasabhAcamatkAreti kRtitritayam // (pariziSTa prastAvanAdi samalaMkRtam) 0 saMzodhakaH 0 zrI hirAlAla rasikalAla kApaDIyA preraka paM. zrI vajrasenavavijayagaNivara bhadraMkara prakAzana ahamadAbAda Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrivaryaviracitaM svopajJaTIkAvibhUSitaM jainadharmavarastotra-godhUlikArthasabhAcamatkAreti kRtitritayam // 'cattAri aTTha dasa do ya vivaraNAdipariziSTa prastAvanAdisamalaGkRtam / * saMzodhakaH . gUrjaradezAntargatasUryapuravAstavyazrIyutarasikadAsatanuja ema. e. ityupAdhivibhUSito nyAyakusumAJjalyAdigranthAnAM vivecanAtmakabhASAntara kartA''rhatadarzanadIpikAyAzca praNetA hIrAlAlaH / prerakaH paM. zrI vajrasenavijayagaNivarAH prakAzaka bhadraMkara prakAzana 49/1, mahAlakSmI sosAyaTI, sujAtA phleTa pAse, zAhIbAga, ahamadAvAda-380004 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SRI BHAVPRABHA SURI'S JAINADHARMAVARA-STOTRA, GODHULIKARTHA AND SABHA-CHAMATKARA Edited by Prof. HIRALAL RASIKDAS KAPADIA granthanAma : jainadharmavarastotra-godhUlikArtha-sabhAcamatkAreti kRtitritayam saMzodhaka: hIrAlAla rasikalAla kApaDiyA vi. saM. 2063 I0 saM0 2007 prakAzaka : bhadraMkara prakAzana 49/1, mahAlakSmI sosAyaTI, sujAtA phleTa pAse, zAhIbAga, ahamadAvAda-380004 mUlya : ru. 200-00 prAptisthAna ) . sarasvatI pustaka bhaMDAra hAthIkhAnA, ratanapola, ahamadAbAda-380001 phona : 25356692 . ArAdhanAdhAma . mu. jAmakhaMbhAliyA / jillA jAmanagara (gujarAta) akSarAMkana : dhIraja grAphiksa, ahamadAbAda phona : 9376185912 virati grAphiksa, ahamadAbAda phona : 079-22684032 mudraka : navaprabhAta prinTiMga presa, ahamadAbAda Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya prastuta granthamAM A bhAvaprabhasUrikRti traNa kRtio ane anya be laghu-kRtio prasiddha thaI rahI che. 1. jainadharmavarastotra kalyANa maMdira stotranI pAdapUrtirUpa kAvya che. enI svopakSa TIkAmAM prasaMgAnusAra vividha kathAo sugamazelIthI saraLa gadyamAM apAI che. 2. godhUlikAthe (gaphUlI)mAM godhUlikAnA AdhyAtmika, laukika vagere artho darzAvyA che. 3. "sabhA camatkAra" gUrjarabhASAnI kRti che. 4. "paripATI caturdazakamAM "cattAri aTTa dasa do a' e gAthAmAM saMgrahita jinacaityo AdinI vividha rIte arthasaMkalana karI judA judA tIrthone vaMdanA karI che. pa. "cattAri aTTa dasa do a vivaraNa sUcaka stavamAM A devendrasUrijIe A gAthAnI vividha rIte vyAkhyA karI bhinna bhinna artho pragaTa karyo che. varSo pUrve A graMtha devacaMdralAlabhAI pustakoddhAra phaMDa taraphathI prakAzita thayo hato. A graMtho ane graMthakAro viSe saMpAdaka zrI hIrAlAla kApaDiyAe saMskRta ane gujarAtImAM vistArathI lakhyuM che. kAvyanA abhyAsIo mATe, saMskRtanA prAraMbhika abhyAsIo mATe paNa A graMtha ghaNo : upayogI che. gujarAtI, hindInA abhyAsa mATe paNa AmAM sAmagrI che. Ama A graMtha vividha rIte upayogI bane tevo che. AnuM punarmudraNanI vyavasthA zrI prakAzacaMdra rAjapUta karI che. pU. paMnyAsazrI vajasenavijayajI gaNivaranI preraNA ane mArgadarzana anusAra ame A graMthanuM prakAzana karI rahyA chIe. graMtha prakAzana mATe jJAnadravyamAMthI rakama ApanAra saMgho, TrasTo vagerenA ame AbhArI chIe. abhyAsIo Ano suMdara upayoga kare e ja abhyarthanA. A graMthanuM phoTo oNphaseTa paddhatithI punarmudraNa jinazAsana A. TrasTa taraphathI paNa thayuM che. - prakAzaka Page #5 -------------------------------------------------------------------------- _ Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te prastuta grantha prakAzanaLI ) jJAnadravyamAMthI lAbha lenAra 1. zrI poravAla jaina saMgha ArAdhanA bhavana TrasTa mu. bhIvaMDI 2. zeTha ratanacaMda gulAbacaMda jaina upAzraya TrasTa nAgajIbhUdaranI poLa amadAvAda-380001 3. osavAla esosIesana oNpha .K. northa vesTa laMDana 4. zrI ciMtAmaNI jaina saMgha zrAvikA upAzraya navasArI 5. zrI abhinava jaina zve. mU. saMgha DI. kebIna amadAvAda uparokta dAtAonA saujanyathI A graMtha prakAzita thaI rahyo che. dhanyavAda ! - prakAzaka Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaH prastAvanA (saMskRta) 7-15 zrIjainadharmavarastotram 1-126 kAvyakrameNa bIjakaM 127-128 guMhalikAparaparyAyagodhUlikArthaH .129-134 sabhAcamatkAraH 135-138 139-143 143-148 paripATIcaturdazakam ( upA0 vinayavijayakRtaM ) 'cattAriaTThadasa'vivaraNasUcakaH stavaH zrIjainadharmavarastotragatasAkSibhUtasaMskRtaprAkRtapAThAnAM varNAnukrameNa sUcI (saMskRta-prAkRta) gaurjarAdigIrbaddhasAkSibhUtapAThA: (gujarAtI sUcI) granthanagaranaranyAyaparvAdiviziSTanAmasUcI * 149-164 165 166-176 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA "pUrNAnandamayaM mahodayamayaM kaivalyaciTTagmayaM rUpAtItamayaM svarUparamaNaM svAbhAvikIzrImayam / jJAnodyotamayaM kRpArasamayaM syAdvAdavidyAlayaM / . zrIsiddhAcalatIrtharAjamanizaM vande'hamAdIzvaram // " prasiddhi nIyamAne'smin granthe mukhyatayA virAjati kRtitritayaM zrIbhAvaprabhasUrivarANAm / tatraikaikAM kRtimuddizya yathAsAdhanaM prastUyate parAmarzaH / tAvat prArambhe tArkikacakracUDAmaNi- zrI siddhasenadivAkarai racitasya kalyANamandirastotrasya caturthasya caraNasya pUrtirUpeNa gumphitaM zrIjainadharmavarastotraM lakSyIkriyate / asya samasyArUpatvaM 1. sAmpradAyiko'yamullekhaH / 2. jainasAhitye vividhAni pAdapUrtirUpANi kAvyAni santi, yathAhi (1) vIrabhaktAmaram, (2) nemibhaktAmaram, (3) sarasvatIbhaktAmaram, (4) zAntibhaktAmaram, (5) pArzvabhaktAmaram, (6) RSabhabhaktAmaram (7) prANapriyaprArambhikAkSaramayaM nemibhaktAmaram, (8) dAdApArzvabhaktAmaram, (9) zrIjinabhaktAmaram, (10) vallabhabhaktAmaram, (11) sUrIndrabhaktAmaram, (12) AtmabhaktAmaram, (13) zrIRSabhadevajinastutayaH, (14-15) kAlubhaktAmarastotre (kAnamallapraNItaM sohanalAlapraNItaM c)| eteSu prathame dve bhaktAmarapAdapUrtirUpakAvyasaGgrahasyAdye vibhAge prasiddhi nIte, tatastrikaM tu dvitIye vibhAge / SaSThASTamanavamAni tRtIye vibhAge prasiddhyamAnAni / etAni sarvANyuddizya kimapi vaktavyaM niveditaM mayA bhaktAmarakalyANamandiranamiUNastotratrayasya prastAvanAyAM (pR0 13-15), ataH piSTapeSaNenAtra kim ? / navakallolapArzvabhaktAmaramapi samastIti kecit / (16-17) saMsAradAvAnaletistuteH samastAnAM pAdAnAM pUrtirUpaM zrIprathamajinastavanaM zrIpArzvajinastavanaM ca / etadarthaM samIkSyatAM jainastotrasaGgrahasya prathamo vibhAgaH (pR0 65-69) / (18) saMsAradAvAnaletyAdyapadyasya samastAnAM caraNAnAM pUrtirUpAH zrIvIrajinastutayaH / (19) kalyANamandirAdyapadyacaraNacatuSTayapUrtirUpA vIrajinastutiH / (20) sakalakuzaleti padyasya sakalapAdapUrtirUpAH zrIzAntijinastutayaH / (21) zreyaHzriyAM maGgaleti kAvyasya samagrapAdapUrtirUpAH zrIpArzvajinastutayaH / (22) snAtasyeti padyasya sampUrNataH pAdapUrtirUpAH zrIvIrajinastutayaH / (23) zrInemiH paJcarUpetyAdijJAnapaJcamIstotrasya turIyasya caraNasya pAdapUrtirUpA jJAnapaJcamIstutayaH / Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svopajJavRttivibhUSitatvaM ca samarthyate nimnalikhitena padyayamalena TIkAgragatena "natvA pArzvajinendrAya, gurave vANaye'pi ca / 'kalyANamandirA'ntyAGghi-samasyAracanAzritam // 1 // 'jainadharmavarastotraM', kRtaM yanmayakA mudA / tasya ca kriyate vRttiH, zrIbhAvaprabhasUriNA ||2|"-yugmm idaM stotraM mUlamAnaM prAkAzyaM nItaM kAzikazrIyazovijayajainapAThazAlayA jainastotrasaGgrahasya prathame bhaage|ttr 23tame pRSThe'sya zrIjainadharmavarasaMstavana 'miti nAma sandarzitam / tadapi samIcInamityavasIyate'sya prAntasthena prazastirUpeNa nimnalikhitena padyena "bhAvaprabhAkhyavarasUrigaNAdhipena _ 'zrIjainadharmavarasaMstavanaM' suramyam / ziSyasya kautukakRte racitaM subodhaM 'kalyANamandira' sadantimapAdalagnam // 45 // " eteSAmantimAnAM SaNNAM jijJAsubhiH prekSyatAM jainastotrasagrahasya dvitIyo vibhAgaH / saMsAradAvAnaletistuteH pratyekapAdapUrtirUpaM kAvyam / 'mAMDavagaDha kA mantrI athavA pethaDakumAra kA paricaya saJakasya pustakasya pariziSTe'sti / uvasaggaharastotrasya sarveSAM pAdAnAM pUrtirUpaM zrIpArzvastotram / etadarthaM nirIkSyatAM zreSThidevacandalAlabhAI jaina pustakoddhArasaMsthAyAH 80 tamo granthaH (pR0 45-48) / pravartakazrImatkAntivijayavineyaiH zrIcaturavijayaiH pratIte kallANakaMdetistutipAdapUrtirUpe kAvye / etajjijJAsubhiH prekSyatAmAtmakAntiprakAzaH (pR0 110-111) / ___ ayogavyavacchedadvAtriMzikAyAH pAdapUrtirUpaM kAvyaM vartata iti me zrutipathamAgatam na tu nayanagocaratAM gatam / naiSadhIyacaritapAdapUrtirUpaM zrIzAntinAthacaritram / zizupAlavadhapAdapUrtirUpaM zrIdevAnandAbhyudayakAvyam / meghadUtapAdapUrtirUpANi vividhAni kAvyAni / 'zivamahimnaH' stotrapAdapUrtirUpaM zrIRSabhamahimnaH / 'jainastotra tathA stavanasaMgraha arthasahita' saJake pustake 1907 tame aisavIyAbde prasiddhi nItam / 1. etasya padyayamalasya sAdRzyaM darIdRzyate zrInemibhaktAmarasya avataraNikAgatayonimnalikhitayoH padyayo:-"natvA zrIpArzvanAthAya gurave vANaye'pi ca / 'bhaktAmara stavAntyAMhi-samasyAracanAzritam // 1 // nemisambodhanaM kAvyaM, kRtaM yanmayakA mudA / tasya ca kriyate vRttiH, zrIbhAvaprabhasUriNA // 2 // " 2. anena samasUci racanAkAraNam / Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (abhinava) 'kalyANamandira'rUpeNa jainagranthAvalyAM 215 tame pRSThe yasya nirdeza: samasti sa etatparatve eveti sambhAvanA / nizcayastu pratidarzanaM vinA kathaM syAt ? / jainadharmavarastotrasya paddhati : uparyuktavivecanena spaSTIbhavati yadutAsya stotrasya AdhacaraNatrayaM kavirAjaiH svayaM niramAyi, avaziSTazcaturthazcaraNastu suprasiddhajainastotraratnasyAntimaH / etAdRzi kAvyAni vartante, yathAhi (1) zrIkAntivijayagaNikRtaM zreSThipremacaMda ratanajI bhANDAgArasatkam / (2) lIMbaDI bhANDAgArasatkaM 1613 kramAGkalakSitam (3) pravartakapuGgavazrImatkAntivijayasatkaM zrIpremajImunivaraviracitam / atra prathamaM tu nopalabdhaM, svargasthazAstravizAradazrIvijayadharmasUrisaGkalite prazastisaGgrahe ullekhe'pi sati / tRtIyaM tu mudritamasmin granthe pariziSTarUpeNa / asmin zrIjainadharmavarastotre prasaGgopAttA vividhAH kathA manoraJjakazailyA gumphitA darIdRzyante / na kevalaM gIvArNagirAyAM prAkRtabhASAyAM ca sAkSirUpAH pAThAH santi, kintu gUrjarAyAM 'DiMgaLa'( ? ) saJjhakAyAM ca / aparaJca stotrakartRNAM gUrjarabhASAyAH pANDityaM kiMvidhamiti jijJAsA tRpyati gUrjarollekhAvalokanena / kiJca katipayAnAM gUrjarazabdAnAM saMskRtarUpeNa parivartanamapi granthakArairakArIti taya'te / yathAhipRSThAGkaH saMskRtaparivartanam gUrjararUpam 114 gAJchika ghAMcI 50 ghoTaka ghoDo coppaDaka copaDA jholaka jhoLI 42 thakita thAkela 42 42 1. evaMvidhAnAM pAdapUrtirUpANAM kAvyAnAM prAcuryaM vidyate jainasAhitye / tatra bhaktAmarapAdapUrtirUpAH kRtayo nirdiSTA mayA nAmollekhena bhaktAmarabhUmikAyAm / meghadUtasamasyArUpANAM kAvyAnAM nAmAni sUcitAni vIrabhaktAmarasya upodghAte (pR0 3) / 2. ekA tu vasudevahiNDyA uddhRtA / samIkSyatAM dvAtriMzattamaM pRSTham / 3. prekSyatAM 4, 5, 29, 30, 77, 82-86 aGkAGkitAni pRSThAni / Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nIbhADaka nIbhADo maNDaka mAMDo mano dattvA mana daine 5, 12 vicAla vacce 42 hAka-hIkka-hakkoThAH hAkoTA hindIbhASAnaipuNyamImAMsArthaM vidyante catastraH paGktayaH 98tame pRSThe / divyAnAmadhikAraH (pR0 114-115), zrIpAzacandramatakhaNDanaM (pR0 66-67), zrIneminAthasya mahAdevena saha santulanaM (pR0 68-69), 'OM bhUrbhuvaHsvaH' ityAdivaidikagAyatryA namaskArarUpamahAgAyatryAH praticchAyArUpatvaM, siddhaputreti prAcInapanthapradarzanamityAdikA vividhA viSayA vartante'syAmAdyakRtau / zrIbhAvaprabhasUrIzvarANAM pariciti: ke ime zrIbhAvaprabhasUrayaH karhi kaM maNDalaM maNDayAJcakrivAMsaH keSAM sannidhau pAramezvarI pravrajyAM jagRhuH kAMskAn granthAn jagranthuriti jijJAsAvRnde vimarzapathapAnthatAM prApte sati sattRptyarthaM kriyate sAdhanAnusAraM prayAso'yaM mayA mandamedhasA / tAvat zrIjainadharmavarastotrasya svopajJavRtteH prAntasthenollekhenAvagamyate yadime sUrivarAH zrI 'Ukeza'vaMzajJAtIya vANI' gotrasAhAzrImANDaNapatnIvAhimadevIkukSeH samutpannAH / eteSAM janmasthalasamayAdivRttAnto na me dRSTipathaM zrutimArga vA''gataH / dIkSAsamaye'bhidhAnam eteSAM sUripadaprAptipUrvaM bhAvaratneti' nAmAsIt / tatra ebhirviracitasya zrInemibhaktAmarasya svopajJaTIkA( pR0 163 )gatA nimnalikhitA paGktiH pramANam "etadvizeSaNena ziSyAvasthAyAM bhAvaratna iti nijanAma kavinA darzitam / sUripadaprAptau tu bhAvapabha iti nAma labdhamiti / " sUripadam eteSAM sUripadavIpradAnamahotsavo'kAri 1772tamavaikramIyahAyanasya mAghamAsasya zukle pakSe zrAddhatvazrItejasIzreSThivareNa svadravyavyayeneti jJAyate zrIjainadharmavarastotrasya svopajJavRtteH prAntabhAgAva-lokanena / samarthyate cedaM nyAyAcArya-nyAyavizAradavAcakapuGgava-zrImadyazovijayagaNi-yuktitasya pratimAzatakasya laghuvRtte:2 prazasti 1. anena samAnanAmadheyena vA devadharmaparIkSApratiH samalekhi yA'dhunA pAlItANAgata' zrIANaMdajIkalyANajIpeDhI' bhaNDAgAre vartate / 2. asyA racanAsamayo'vagamyate nimnalikhitapadyaprekSaNena Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gatena nimnalikhitena padyayugalena "zrI zrImAli'suvIravaMzakamale zrIrAjahaMsopamo ___rAmAkukSisamudbhavo jayatasIdehAGgajo dIptimAn / jAto yo'khilasAdhukAratilakaH zrItejasI zreSThirATa tena zrAddhavareNa yatpadamaho dravyavyayairnirmitaH // 6 // sUribhAvaprabheNAsyAM, tenAnAbhogato mayA / vRttau pRthakkRtAyAM yat, tacchodhyaM vibudhairasat // 7 // " sUrivaraparivAra: kaiH kairgurubAndhavaiH ziSyaiH praziSyaizca sArdhamime pUrNimAgacchIyAH sUrizArdUlAH sauvapAdapajhaiH pAvayAmAsuH pRthvIpIThamiti paryAlocane pravRtte yadavagataM tannivedyate, yathA eteSAM lakSmIratnanAmA jyeSThagurubandhuriti samavagamyate ambaDatApasarAsakasya prAntabhAgagatena nimnalikhitena kAvyena "vaDA gurubhrAtA tehanA kahIhaM lakSmIratana iMNe nAMmeM he tiNe zrIpUjyanai vInatI kIdhI rAsa racyo prakAMmeM he'' samarthyate cedaM zrIrAjavijayasatkAyAH 'saptapadArthI 'prateH prAntasthena ullekhena / sa cAyam "saMvat 1753 varSe zuklapakSe posa sudI 15 vAraravau // taddine zrIpATaNamadhye kRtacAturmAsake zrIpUrNimApakSe / pradhAnazApAyAM // bhaTTAraka 108 zrIzrImahimAprabhasUri // tatziSyasuvineyI // munilakSmIratnalivIkRtya" / ____ lAlajItyAhvayo'paro gurubandhuriti jJAyate pro0 piTarsan (1886-91 )riporTasaJakapustakasthenollekhena / sa ca yathA "tatpaTTe bhaTTArakazrIzrIzrIzrImahimAprabhu( bha )sUriH / tatsi(cchi )Sya suvineyI(pi )muni-lAlajIkeneyaM pustikA likhitA" "tryaGkAzvabhU( 1793 )mite varSe, mAghazuklASTamItithau / vAre devagurau jAtA, pUrNeyaM vRttiruttamA // 8 // " Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhANaratnanAmadheya eko vineya iti pratIyate 'jainadharmavarastotra'sya svopajJavRtteH prAntasthena nimnasUcitena pAThena dvitIyo jyotIratnAhvaya iti jJAyate pratimAzatakasya laghuvRttigatena nimnalikhitena pAThena "iti zrImatpUrNimAgacchIyabhaTTArakazrIbhAvaprabhasUrisamuddhatA 'pratimAzataka' laghuvRttiriyaM ziSyajyotIratnasya hetave sampUrNA" hemacandrAbhidhastRtIyazchAtra AsIdityanumIyate sabhAcamatkArasya nimnollikhitayA paGktyA "mahimAprabhasUrIza tehanA vineyI bhAve kahyA eka ekathI karI duguNA hemacaMda hete vahyA" sUrivarANAM guruparamparA eteSAM kavivarANAM guruparamparA'vagamyate buddhilavimalAsatIrAsagatenollekhena / sa cAyam "pradhAna' sASA jIhAM sobhati pUrnima gaccha ho jagamAMhi prasIddha zrIvidyAprabha sUrIsarA bhaTTa jIti ho vAdi pada lIdha zI0 8 tasa paTa udayAcala ravi bhaTTAraka ho lalItaprabhasUrIMda lalIta vANI jehanI sUMNI bhavi bhAjeM ho bhava bhavanA phaMda zI0 9 tasa paTa kuvalayacaMdramA bhaTTAraka ho vinayaprabha nAma / jana. dei desanA sISavIneM ho kareM vinayanuM dhAma zI0 10 tasa paTa padma prabhAkarA bhaTTAraka ho mahimAprabha sUra mahimA mahiyala jehano utAryA ho jiNe vAdi nura zI0 11 gaccha corAsIiM jehanI kirti vistarI ho nIramala gopIra sakala Agama vettA varU gitAratha ho bahuM gUNeM gaMbhIra zI0 12 1. pUrvanirdiSTasya saGkalitasya prazastisaGgrahasyAdhAreNa kRto'yamullekho mayA / lekhakadoSaparihArArthaM na kriyate prayAso'tra / Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ citkosa bahula likhAvIyA jeNe bhAviyA ho sUkSma nayabhaMga te gUrunA sUprasAdathi vidyA vAsIta ho muja gati suraMga zI0 13 zrImahimAprabha sUrInA paTTadhArI ho bhAvaprabhasUrIsa rAsa raco( cyo )ralIyAmaNo sAMbhalitAM ho lahiiM sUjagIsa zI0 14 saMvata nava nava ghoDalo caMdra samIta ho jAMNo naraha sUMjAMNa magasIra sUMda dina bIjaDI gUruvAreM ho sUMdara khUSakhAMNa zI0 15 aNahillapura pATaNe DhaMDheravADeM ho vasati sUvisAla diyeM manohara deharAM peSatAM ho jAi pApanI jAla zI0 16 . tihAM e rAsa racyo bhalo mati sAsU ho AMNI nutana DhAla buddhilasati vimalA taNo mIto ruDo ho saMbaMdha rasAla zI0 17 vijeM SaDe solamI puraNa thai ho eha suMdara DhAla * zrIbhAvaprabhasUrI kaheM sAMbhalatAM ho hoI maMgalamAla zI0 18" zrIlalitaprabhasUrizekharaiH 1648tame vaikramIye varSe AzvinazaklacaturthyAM ravivAsare nirmitAyAH 'pATaNacaityaparipATe:' grazastinA jJAyate vizeSo'yam ataH saGkalyate paTTaparamparA yathA zrIbhuvanaprabhasUrayaH zrIkamalaprabhasUrayaH zrIpuNyaprabhasUrayaH zrIvidyAprabhasUrayaH zrIlalitaprabhasUrayaH zrIvinayaprabhasUrayaH zrImahimAprabhasUrayaH zrIbhAvaprabhasUrayaH Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 sthAnam racanAsamayo vaikramIyaH 1756 sUrivarANAM kRtikalApa :granthanAma jhAMjhariyAmunisvAdhyAyaH zrIzAntinAthastutiTIkA haribalamacchIrAsakaH . ambaDarAsakaH bhASA gaurjarI saMskRtA gaurjarI gaurjarI 1765 rUpapuram 1769 1775 (jyeSThamAsi kRSNapakSe dvitIyAyAm) 1791 (mArgazIrSazuklASTamyAm) pATaNanagaram 1791 jainadharmavarasaMstavanam (svopajJaTIkAsamalaGkRtam) subhadrAsatIrAsakaH holirajaH( hutAzinI )kathA pratimAzatakasya laghuvRttiH / saMskRtA saMskRtA saMskRtA 1792 1793 (mAghazuklASTamyAM guruvAsare) 1799 buddhilavimalAsatIrAsakaH gaurjarI AdhyAtmikastutiH ('uThI savere'tyAdyAkSarAtmikA) gaurjarI ASADhabhUtisvAdhyAyaH . gaurjarI 'kiMkarpUramaya mityAdyAkSarAtmakasya stotrasya bAlAvabodhaH gaurjarI gahuMlikArthaH saMskRtA jyotirvidAbharaNaTIkA (sukhabodhikAnAmnI) saMskRta trayodazakAThiyAsvAdhyAyaH1 gaurjarI nayopadezAvacUriH navavADasvAdhyAyaH saMskRtA neminAthamAsadvAdazakam gaurjarI saMskRtA 1. prekSyatAM sajjhAyamAlAsajJakasya granthasya prathamo vibhAgaH (pR0 77) / 2. etadante ullekho'yam-zrIpunimagaccha guNanilo Apare pradhAnazAkhA kahivAya. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMskRtA nemibhaktAmaram saMskRtA (svopajJaTIkA'laGkRtam) paryuSaNASTAhnikAvyAkhyAnam saMskRtA mahAvIrastotravRttiH mAtRkAprakaraNam saMskRtA sabhAcamatkAraH gaurjarI evaM yathAsAdhanaM sampAdite'smin kRtikalApe mama prayAsasya sAphalyamApAdayituM prayatantAM prekSAvantaH sadguNasAgarA dravyavijJAnanAgarA mahyaM sUcayantu samIkSakAH sahRdayAzca chadmasthasulabhAH skhalanAH / aparaJca_"pramANasiddhAntaviruddhamatra yat ciJciduktaM matimAndyadoSAt / mAtsaryamutsArya tadAryacittAH / prasAdamAdhyAya vizodhayantu // " idaM prArthanApurassaraM viramatyasmAt prastAvAt kApaDiyetyupAhvaH zrIyutarasikadAsatanujo hIrAlAlaH / zruta abhyAsa paraMparA re pustakano samudAya re guru zrImahimAprabhasUrino bhAvaratana sujagIso re. vicakSaNa zrAvaka zrAvikA re sAMbhale sunizadIzo re . ... 1. madIyabhASAntaraspaSTIkaraNAdipUrvakaM mudrApitamidaM kAvyaM zrIAgamodayasamityA zrIbhaktAmarastotrapAdapUrtirUpasya kAvyasaGgrahasya prathame vibhAge / asya avataraNarUpe dvitIye padye nemisambodhanamiti nAma niradezi granthakArai (prekSyatAM 93tama pRsstthm)| . 2. zrImalliSeNasUrikRtasyAdvAdamaJjarIprAntasthaprazastigataM padyamidam / Page #17 -------------------------------------------------------------------------- _ Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrivaryaviracitaM zrI kalyANamandirA'ntyapAdasamasyAmaya mabhinavakalyANamandirA'paranAmakaM // zrIjainadharmavarastotram // (svopajJaTIkAsamalaGkRtam) zrIzAradAyai namaH // zrImahimAprabhasUrigurubhyo namaH // natvA pArzvajinendrAya, gurave vANaye'pi ca / * kalyANamandirAntyAGghi-samasyAracanAzritam // 1 // anuSTup' jainadharmavarastotraM, kRtaM yanmayakA mudA / tasya ca kriyate vRttiH, zrIbhAvaprabhasUriNA // 2 // yugmam sUtramkalyANamandiramimaM kuru dAnamukhyaM dharmaM caturvidhamanazvarasaukhyahetum / samyaktvabhUSitatamaM bhavabhRd ! bhavAbdhau potAyamAnamabhinamyajinezvarasya // 1 // vasantatilakA hiMsAdidoSarahitaM sahitaM zamAdyai rghAtikSayAnnigaditaM mahitaM mahendraiH / svargApavargaphalitaM kalitaM vivekaistasyAhameSa kila saMstavanaM kariSye // 2 // yugmam 1. anuSTup-lakSaNam-"zloke SaSThaM guru jJeyaM, sarvatra laghu paJcamam / dvicatuHpAdayorhasvaM, saptamaM dIrghamanyayoH // 1 // " 2. yugma-lakSaNam-"dvAbhyAM yugmamiti proktaM, tribhiH zlokaivizeSakam / caturbhiH kalApakaM syAt, tadUrdhvaM kulakaM smRtam // 1 // " 3. 'potAya ! mAnamabhinamya jinezvarasya' 'potAya ! mAnamabhinamyajinezvara ! sya' vetyapi padacchedaH / 4. vasantatilakA-lakSaNam-"uktA vasantatilakA tabhajA jagau gaH / " Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram vyAkhyA-AcArya iti kathayati tadAha-he bhavabhRt ! he bhavya ! tvaM abhinamyajinezvarasya imaM dharmaM kuru ityanvayaH / kathaMbhUtaM dharmam ? dAnamukhyaM-dAnAdikam / punaH kathaMbhUtaM dharmam ? caturvidham-catuHprakAram, dAna-zIla-tapo-bhAvarUpamityarthaH / punaH kathaMbhUtaM dharmam ? kalyANamandiraM-zreyasAM gRham / anena vizeSaNena maGgalazabdopanyAsaH stotrasyAdau kRtaH ziSTAcAratvAt / punaH ka0 dharmam ? samyaktvabhUSitatama-samyaktvenAtizobhitam / punaH ka0 dharmam ? bhavAbdhau-saMsArasamudre potAyamAnaM-yAnapAtropamAnam / punaH ka0 dharmam ? anazvarasaukhyahetuM-avinAzimokSasukhasya kAraNam / punaH ka0 dharmam ? 'hiMsAdidoSarahitaM' prANAtipAta-mRSAvAdA-'dattAdAna-maithunaparigrahAdibhiH sarvAviratidezAviratidoSaiH rahitaM-tyaktam / punaH ka0 dharmam ? zamAdyaiH-zAntadAntAdiguNaiH sahitaMyuktam / punaH ka0 dharmam ? 'ghAtikSayAt' jJAnAvaraNIya-darzanAvaraNIya-mohanIyA-'ntarAyANAM caturNAM ghAtikarmaNAM kSayAd utpannavarakevalajJAnadarzanaiH caturvidhadevaracitasamavasaraNasthitaiH aSTAdazadoSarahitaiH catustriMzadatizayavirAjamAnaiH aSTamahAprAtihAryazobhitaiH zrItIrthaMkaraiH paJcatriMzadguNayuktayA vANyA nigaditaM-kathitam / atra ghAtikSayAditi padena anyazAsanachadmasthakajJAnaM nirastam / yataH "devAgamanabhoyAna-cAmarAdivibhUtayaH / / mAyAviSvapi dRzyante, nAtastvamasi no mahAn // 1 // " anu0 iti sAmantabhadrA aSTasAhastryAm / punaH "yathAsthitaM vastu dizannadhIza ! na tAdRzaM kauzalamAzrito'si / turaGgazRGgANyupapAdayabhyo namaH parebhyo nayapaNtitebhyaH // 1 // " 1upendravajrA . iti zrIhemacandraviracitAyAmayogavyavacchedadvAtriMzikAyAM ( zlo0 5) / punaH "pakSapAto na me vIre, na dveSaH kapilAdiSu / yuktimad vacanaM yasya, tasya kAryaH parigrahaH ||1||"-anu0 iti haribhadrAcAryAH punaH ka0 dharmam ? mahendraiH-suranaranAyakaiH mahitaM-pUjitam / punaH ka0 dharmam ? 'svargeti' svarge-devAlaye apavarge-muktau phalaM jAtaM asya iti phalitam, svargamokSaprAptirUpajAtaphalam / punaH ka0 dharmam ? vivekaiH-ayaM pudgaladharmaH pRthak, ayaM zuddhacidAnandajIvadharma ityAdi bhedajJAnairheyopAdeyarUpaiH api kalitaM-jJAtaM sahitaM iti / kileti satyam / eSa ahaM-bhAvaprabhanAmAcAryaH tasya-dharmasya saMstavanaM-stutiM kariSye / yat acamdyA 1. upendravajrA-lakSaNam-"upendravajrA jatajAstato gau|" Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam kiJcit. gurubhyo jJAtaM mama buddhisthaM tat saMstavanaM yathAzakti kiJcit prakaTIkaromItyarthaH / ato na dUSaNaM dAtavyaM mayi viSaye / yataH "1 2antarvANiM manyamAnaH kavInAM paurobhAgyaM yuktiSUktAsu datte / sarvAnindye'pyaGgake kAminInA 4mIrmAmArga zodhate bharbhara 'bambha )rAlI ||1||"-6shaalinii tasya iti tacchabdaH pUrvaparAmarzI / anyathA yattadonityaH sambandhaH syAt / abhinamyate iti abhinamyaH, jinAnAM-sAmAnyakevalinAM Izvaro jinezvaraH, abhinamyazcAsau jinezvarazca iti karmadhArayaH tasya / yataH "pUjArhaH svaguNairevA-'rhatpUjAnirato hi yaH / bhaktyA munIMzca namati, namyo'pi ripupArthivaiH ||1||"-anu0 iti zatruJjayamAhAtmye // namyaH-abhinamya iti ziSTaprayogaH / dAnaM mukhyaM-pradhAnaM yasmin sa tam iti dAnamukhyam / iti mUlArthaH // atha prakArAntaramarthayojanamAha he bhavabhRt ! abhinamya evaMvidho yo jinaH sa Izvara:svAmI yasya sa tasya sambodhane he abhinamyajinezvara ! tvaM mAnaM-garvaM-cittonnatiM sya-ghAtaya / So dhAtuH antakarmaNi 'divAderyaH' (sArasvate sU0 963) paJcamI hi rUpam / tvaM imaM dharma kuru iti dvitIyo'nvayaH / zeSaM tathaiva iti / athavA he bhavabhRt ! bhavAbdhau he potAya ! potasya Ayo-lAbho yasya tasya sambodhanamiti / tvaM imaM dharmaM kuru / zeSaM tathaiva / iti prathamo'nvayaH // ___eSa ahaM tasya-dharmasya saMstavanaM kariSye / kiM kRtvA ? jinezvarasya mAnaM-jJAnaM abhinamya-natvA / yaduktaM jainatarkabhASAyAm-"svaparavyavasAyijJAnaM pramANam" // iti dvitIyo'nvayaH // atha samyaktvalakSaNamAha "saddeve sugurau zuddha-dharme yA vAsanA sthirA / samyaktvaM tadidaM samyak, mithyAtvaM tadvyatikramAt ||1||-anu0 1. vicAryatAM padyapadaprArambhasAdRzyam "antarvANiM manyamAnaH khalo'yaM paurobhAgyaM sUktimuktisu dhatte / sarvAnandinyaGgake kAminInAmIma mArgatyeSa vai bambharAliH // 1 // " 2. paNDitam / 3. doSadRSTitvam / 4. vraNamArgam / 5. makSikA / 6. zAlinI-lakSaNam-"mAttau gau cecchAlinI vedalokaiH // " Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram saMvega 1 nirveda 2 zamA 3 'nukampA 4 ''stikyAni 5 paJcAsya tu lakSaNAni / saMsAravarasya vimarzanena saMvega ukto viSaye'SvasaktiH ||2||-indrvjraa saMsAravAsaH sphuTameSa kArA dArAdivargo nigaDAnubandhaH / mokSaM vinA naiva sukhAni yA'sau cintA sa nirveda iti pratItaH ||3||-indr0 saMvega te saMsAra mAhi koI rasasvAda nathI ane viSayane viSe AzaktipaNuM dharaI nahi. nirveda te e saMsAravAsa baMdISANuM che, kalatrAdika te page beDarUpa che, ehavI je cittA tehane nirveda kahiI, bIjAM lakSaNa prasiddha che. iti / ayaM dharmo jinena eva uktAH yataH "dAnaM zIlaM ca tapaH, zubhabhAvanAM dezanAvidhau bhagavAn / vANyA vyAcakhyau sa, prAgyAme prAntyayAme ca ||1||"-2aaryaa iti padmAnandamahAkAvye caturdazasarge // atha dharmazabdasyArthamAha "dehaspRzAM durgatipAtakAnAM dhartA tato dharma iti pratItaH / dAnAdibhedaiH sa catuHprakAra: saMsAravistAraharazcaturdhA ||1||"-indr0 arthAt durgati naI viSaI paDatAM jIvane dhArI lIdhuM ane saMsAra-samudrane viSaI pravahaNa sariSo dharma chaI. yadA ekAgramanasA'sau dharmaH kriyate, tadA phalaM labhyate, anyathA na / yataH "re re kiM grahilA'si naSTanayane ! kiM koTapAlapriyA kiM pazyantyapi cAndhalopapatigA tvaM dikkarI kasya re / 1.indravajrA-lakSaNam "syAdindravajrA yadi tau jagau gaH // " 2. AryA-lakSaNam "lakSmaitat sapta gaNA, gopetA bhavati neha viSame jaH / SaSTho'yaM na ladhurvA, prathame'rdhe niyatamAryAyAH // 1 // " Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam .. hastyArUDhapitA nipItamadirA kiM krItalokastvayA kiM svastrANasutA kva lagnahRdayA pAdo'rpito yanmayi ? ||1||"-1shaarduul. athottaram 'bhUtagrastamalInazUnyahRdayo nityaM paThasyatra kiM kiM dhyAnaM prakaroSi niSphalataraM jJAto madaMhviryataH / tat tyaktvedamatha prayAhi jaDa ! re lagno layo nezvare pazyedRG mama mAnasaM 2kamitari jJAto na yastvaM mayA ||1||"-shaarduul0 iti yavanazAstre'pi // te dharmano ihAM dravya-deSTAnta bhAva-daSTAnta delADaI chaI. 'benAtaTa'nagare dharmapriyanAmA kazcid vaNigvaro'sti / paraM sa ca kIdRzaH ? jainadharmarata udAracitto guNajJaH sadA dAnAdicaturvidhaM dharmaM karoti / ekadA kenacid vyantareNa galaM gRhItvA dharmapriyaH kUpamadhye pAtitaH / aprAptajalAt kUpavicAlAt kenaciduddhRtya kUpabahirmuktaH / punaH pAtitaH punarbahirmuktaH, evaM sapta vArAn kUpe pAtito'pi bahireva dRSTaH, tataH kruddhena samudre prakSiptaH / tasmin samaye tatra pravahaNaM Agatam / yAnapAtranarairgRhItvA tIraM prApitaH, tato gRhamAgataH, punaH samudre prakSiptaH pravahaNanaraiH sthAna prApitaH, evaM sapta vArAn samudre kSiptaH kuzalena gRhaM gata eva dRSTaH, tato'tIva kupito dharmapriyasya mAraNopAyaM vyantarAzcintayati / yataH "mRgamInasaJjanAnAM, tRNa jalasnehavihitavRttInAm / lubdhakadhIvarapizunA, niSkAraNavairiNo jagati ||1||-aaryaa "mAMsaM mRgANAM dazanaM gajAnA matyantarUpaM yuvatIjanAnAm / artho narANAM phalitaM drumANAM guNAdhikA vairakarA bhavanti ||2||''-5upjaatiH itazca vasantamAse samAgate tannagarAdhipo rAjA paurajanaiH saha vane krIDituM gataH / dharmapriyo'pi tatra gata ucitakrIDAM karoti / akasmAt tatraiko vyAghra AgataH / yAvad dharmapriyaM 1. zArdUlavikrIDita-lakSaNam-"sUryAzvairyadi massajau satatagAH zArdUlavikrIDitam // " 2. kAmuke / 3. 'jalasantoSavihita0' iti pAThaH zrIbhartRharikRte nItizatake (zlo0 50) / 4. vicAryatAm-"mAMsaM mRgANAM dazanau gajAnAM, mRgadviSAM carma phalaM drumANAm / strINAM surUpaM ca nRNAM hiraNya-mete guNA vairakarA bhavanti // 1 // " 5. upajAti-lakSaNam-"syAdindravajrA yadi nau jagau ga, upendravajrA jatajAstato gau / anantarodIritalakSmabhAjau, pAdau yadIyAvupajAtayastAH // 1 // " Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram gale gRhNAti, tAvat pRSThAnugAminA zazakena vyAghro galaM gRhItvA pAtitaH / catuHpAdairAkramya vyAghropari zazakaH sthitaH / sarve'pi lokAH kautukaM bhayaM ca prAptAH / zazakAkrAnto vyAghro dInazvaraM karoti / itazcaikena nareNAgatya proktama-bho zazaka ! atra pradeze AcAryAH caturjJAnazAlinastiSThanti / te tvAM zabdApayanti, ehi ehi zIghram / etad vacanaM zrutvA zazako gRhItagalavyAgheNa saha sUrINAM samIpe vinayaM kRtvA sthitaH / sarvalokaiH saha bhUpo'pi tatrAgataH / aho mahadAzcaryaM kiM jJAyate ? etat kim ? / atha sUrayaH zazakaM kathayanti-bho zazaka ! muJca muJca enaM varAkaM vyAghram, tvaM dayAparo'si, jJAtajainadharmatattvo'si, nijarUpaM prakaTIkuru / yataH "kSAntitulyaM tapo nAsti, na santoSAt paraM sukham / nAsti tRSNAparo vyAdhi-rna ca dharmo dayAsamaH ||1||-anu0 makSikAH kSatamicchanti, kSatamicchanti vAyasAH / durjanAH kalimicchanti, sandhimicchanti sAdhavaH // 2 // " anu0 tataH sUrigiraM zrutvA calakuNDalAbhirAmaH teja:puJjavijitakAmaH suro jAtaH / itaro'pi vyAghrarUpaM tyaktvA vyantaraH svAbhAvikarUpo jAtaH / tadA bhUpena sUrayaH pRSTAH-etannidAnaM kathayantu / tato madhuradhvanayaH sUrayaH procuH-bho rAjan ! pUrvabhave 'avantI'nagare umbhanAmA vaNigabhUt mithyAtvI / (sa) aTilanAmno jaTilasya sevAM karoti / itazca tasminneva nagare kumbhanAmA vyavahArI babhUva / tena umbhasya jainadharmo dattaH / umbhaH paramajainaH zrAvako babhUva / tyaktA aTilajaTilabhaktiH / tenATilastasya mAraNopAyaM vicArayati / yataH "kA prItiH saha mArjAraiH ? kA prItiravanIpatau ? / gaNikAbhizca kA prItiH ? kA prItirbhikSukaiH saha ? // 1 // anu0 yathA vRSTiH samudreSu, bhuktasyopari bhojanam / evaM prIti: khalaiH sArdha-mutpanne'rthe'vasIdati // 2 // anu0 mA gAH pizunavizrambhaM, mamAyaM pUrvasaMstutaH / / cirakAlopacIrNo'pi, dazatyeva bhujaGgamaH // 3 // anu0 dvijihvamudvegakaraM, krUramekAntadAruNam / / khalasyAhezca vadana-mapakArAya kevalam // 4 // " anu0 paraM nAvasaro labdhaH / ajJAnakaSTaM kRtvA maraNaM prApya aTilo jaTilo vyantaro jAtaH / umbhastu mRtvA jainadharmaprabhAvAt dharmapriyo'yaM samutpannaH / kumbhastu saudharmadevaloke'yaM deva utpannaH / ato hetoH pUrvavairAnubandhenATilena dharmapriyaH evaM kadarthitaH / kumbhadevena sarvatrAsya kUpAdyupasargo nivAritaH / vyantarastu dharmapriyasyopasarga( In ) na muJcati / vyAghrarUpaM vidhAya Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam bhakSaNArthaM samAgato yAvat, tAvat zazakarUpaM vidhAya kumbhadevena vyantaravyAghrasyaivaM zikSA dattA / iti sUrivacaH zrutvA bhUpAdayaH sarve'pi jainA jAtAH / vyantaro'pyupazamaM prAptaH / gurUn praNamya sarve'pi svasthAnaM gatAH dharmapriyo'pi sUrisamIpe cAritraM gRhItvA niraticAraM pratipAlya kevalajJAnaM prApya mokSaM jagAma / iti dravyakaSTato bhAvakaSTato dhAraNAd dharmastasyopari dRSTAnto'yaM likhita iti // athAsmin durante caturgatike'sAre saMsAre dazadRSTAntairdurlabhaM manuSyabhavatvaM darzayati / yata: "nyAgrodhaM durlabhaM puSpaM, durlabhaM svAtijaM payaH / durlabhaM mAnuSaM janma, durlabhaM devadarzanam // 1 // anu0 atha dazadRSTAntagAthA (uttarAdhyayanaTIkAyAm)"'cullaga 1 pAsaga 2 dhanne 3, jUe 4 rayaNe ya 5 suviNa 6 cakke ya 7 / camma 8 juge 9 paramANU 10, dasa diTuMtA maNualaMbhe // 1 // " AryA dazadRSTAntAnAM kAvyAnyAha "vipraH prArthitavAn prasannamanasaH zrIbrahmadattAt purA kSetre'smin bharate'khile pratigRhaM me bhojanaM dApaya / itthaM labdhavaro'tha teSvapi kadA'pyaznAtyaho dviH sa ced bhraSTo prartyabhavAt tathApyasukRtI bhUyastamApnoti 2no // 1 // zArdUla0 stambhAnAM hi sahasramaSTasahitaM pratyekamaSTottaraM koNAnAM zatameSu tAnapi jayan dyUte'tha tatsaGkhyayA / sAmrAjyaM janakAt sutaH sa labhate syoccedikaM durghaTaM bhraSTo martyabhavAt tathApyasukRtI bhUyastamApnoti no // 2 // vRddhA kA'pi purA samastabharatakSetrasya dhAnyAvaliM piNDIkRtya ca tatra sarSapakaNAn kSiptvA''DhakenonmitAn / pratyekaM hi pRthak karoti kila sA sarvANi cAnnAni ced bhraSTo martyabhavAt tathApyasukRtI bhUyastamApnoti no // 3 // siddhadyUtakalAbalAd dhanijanaM jitvA'tha hemnAM bharai cANakyena nRpasya kozanivahaH pUrNIkRto helayA / 1. chAyA-cullakA bhojana )pAzakau dhAnyaM dyUtaM ratnaM ca svajaM cakraM ca / carma yugaM paramANurdaza dRSTAntA manujalAbhe // 2. 'na' iti pATho'dhyAtmakalpadrumaTIkAyAm / Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram daivAdADhyajanena tena sapunarjIyeta mantrI kvacid bhraSTo martyabhavAt tathApyasukRtI bhUyastamApnoti no // 4 // ratnAnyADhyasutairvitIrya vaNijAM dezAntarAdIyuSAM pazcAttApavazena tAni punarAdAtuM kRtopakramaiH / labhyante nikhilAni durghaTamidaM daivAd ghaTeta kvacid bhraSTo martyabhavAt tathApyasukRtI bhUyastamApnoti no // 5 // 1rAdhAyA vadanAdadhaH kramavazAccakrANi catvAryathara bhrAmyantIha viparyayeNa tadadho dhanvI sthito'vAGmukhaH / tasyA vAmakanInikAmiSumukhenaivAzu vidhyatyaho bhraSTo martyabhavAt tathApyasukRtI bhUyastamApnoti no // 6 // svapne kArpaTikena rAtrivigame zrImUladevena ca prekSyendaM sakalaM kanirNayavazAhapaM phalaM prApyate / svapnastena punaH sa tatra zayitenAlokyate kutracit bhraSTo martyabhavAt tathApyasukRtI bhUyastamApnoti no // 7 // dRSTvA ko'pi hi kacchapo hRdamukhe zevAlabandhacyute pUrNendu muditaH kuTumbamiha taM draSTuM samAnItavAn / zevAle milite kadApi sa punazcandraM kilAlokate bhraSTo martyabhavAt tathApyasukRtI bhUyastamApnoti no // 8 // 5zamyA pUrvapayonidhau nipatitA bhraSTaM yugaM pazcimAmbhodhau durdharavIcibhizca sucirAt saMyojitaM tad dvayam / 6zamyA sA pravized yugasya vivare tasya svayaM kApi ced bhraSTo martyabhavAt tathApyasukRtI bhUyastamApnoti no // 9 // cUrNIkRtya parAkramAn maNimayastambhaM suraH krIDayA merau sannalikAsamIravazataH kSiptvA rajo dikSu cet / stambhaM taiH paramANubhiH sumilitaiH kuryAt sa cet pUrvavad bhraSTo martyabhavAt tathApyasukRtI bhUyastamApnoti no // 10 // " 1. puttalikAyAH / 2. 'yapi' ityadhyAtmakalpadrumaTIkAyAM pAThaH / 3. 'prApya ca' ityapi pATho'dhyAtmakalpadrumaTIkAyAm / 4. 'samAlokate' ityadhyAtmakalpadrumaTIkAyAM pAThaH / 5. yugakIlakaH / 6. 'sA zamyA' iti pAThAntaramadhyAtmakalpadrumaTIkAyAm / Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam iti / tathApi ca AryadezatvaM durlabham / sukule janma paJcendriyapaTutA dIrghAyuH sugRhasthatA sadgurusaMyogaH zraddhA medhA dhRtirdhAraNetyAdikaM ca durlabham / paraM ca puNyodayavazAt samyaktvapUrvakadezaviratisarvaviratidharmoM TAkasaJcayakramelakAviva yadi prApyete, tadA vAJchitasukhaprAptirbhavati / ko TAkasaJcayakramelako (tat) kathAnakadvAreNa darzayati svaccha kaccha deze dhanadhAnyaddhisamRddhisadanaM sadAsukhilokadhanaM dhRtajinacaityamaNDanaM kRtakugrahakhaNDanaM 'selaDI'tyabhidhAnaM grAmaM babhUva / tatra saGgrAmasiMho nRpatirvijayate sma / tasya bahusundaramantaHpuramabhUt / tatra jainadharmaratAH zrAddhA dAnazAlinaH saMyatabhaktA Asan / punastatra bahavo viprAH sadA vedAdhyayanavidhAyinastiSThanti sma / teSu dhavala ityAkhyayA eko vipro bahuvidyAbhRd bhUpateH prAptavarSAsano lakSmIpUrNaH 2sakarNa uvAsa / tasya kallUkAvallUkAbhidhe dve bhArye'bhUtAm / kallUkAyAH kukSisamudbhUto harisaMjJakaH putro'sti / aparasyA vellakanAmA putro vartate / evaM sa sukhena kAlaM gamayati sma / paraM te sapalyau parasparaM kalahaM cakratuH / tadA pRthak pRthag gRhaM kArApya sanmukhaM sthApite / vArakeNa tayorgRhe bhuGkte // ekadA ekasyA gRhe bhuktvA yAvadutthitaH, tAvat saMmukhasthitayA pratiyuvatyA nijagRhe bharturAkarSaNArthaM padaM proktam-bhuktvA zatapadaM gacchet, tadA anayA proktam-yadi zayyA na labhyate, tadA punaH pratiyuvatyA proktam-"zayyAyAM jAyate rogaH, tadA punastayA proktam"zayanaM sundarI vinA / ityahI sapatnItvaM strINAM duHsaham / yataH "6vari haliuvi hu bhattA anannabhajjo guNehiM rahiovi / mA saguNo bahubhajjo, jai rAyA cakkavaTTIvi // 1 // AryA vari gabbhaMmi vilINA, vari jAyA kaMtaputtaparihINA / mA sasavettA( vattI?) mahilA, havijja jammevi jammevi // 2 // jaivi ha bhattA sariso, hoi kalattesa savvakajjesa / tahavi hu tANa maNesuM, attANe thovaparihAvo // 3 // 1. uSTrau / 2. paNDitaH / 3. sapalyA / 4. 'divase doSapoSAya' ityapi pAThaH / 5. 'sannidhau kAminI vinA' iti pAThAntaram / 6. chAyA-varaM hAliko'pi hi bhartA'nanyabhAryo guNai rahito'pi / mA saguNo bahubhAryo yadi rAjA cakravartyapi // 1 // varaM garbhe vilInA varaM jAtA kAntaputraparihINA / mA sasapatnI mahilA bhavatu janmanyapi janmanyapi // 2 // yadyapi hi bhartA sadRzo bhavati kalatreSu sarvakAryeSu / tathApi hi teSAM manassvAtmani stokaparibhAvaH // 3 // Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram saMkaraharibahA( bhA)NaM, gorI lacchI jaheva baMbhANI / tai jai paiNo iTThA, to mahilA iyarahA cha chA? )lI // 4 // pAveNa savattijaNo, duvA sAsUnaNaMdamAIyA / dhammeNa anikkaMTo, paravAso( parivAro?) hoi mahilANaM // 5 // dhaNNA tA mahilAo, jANa na vAei kovi khojjAiM (?) / sAsUnaNaMdasavattI, sasuro jiTTho ya diyaro vA // 6 // santyanyAnyapi duHkhAni, duHsahAni paraM bhavet / sapatnIbhavaduHkhAgre, niHsvAnadhvAnaDambaraH // 7 // " anu0 na sUI nirdhana nai dhanavaMta na sUi, rAjA rAjya karaMta na sUi, gaNikA na sUi, cora na sU5, 55 52saMte bhora na sU5, 56 nArI bharatAra na sU5. (74 sUI) 4 52.4AMdhyAM // 2, kaI sUI rAjAko pUta, kaI sUI yogI avadhUta." iti // evaM kiyatyapi gate kAle kallUkA vipannA / yataH "hA zocanti dhanaM nazyan-mUDhA nAyuH sadA galat / trailokyaizvaryadAne'pi, yallavo'pi na labhyate // 1 // anu0 AyurvAyucalaM surezvaradhanurlolaM balaM yauvanaM vidyuddaNDasamaM dhanaM girinadIkallolavaccaJcalam / - snehaM kuJjarakarNatAlataralaM dehaM ca rogAkulaM jJAtvA bhavyajanAH ! sadA kuruta bho dharmaM mahAnizcalam // 2 // zArdUla. tataH krameNa sakalaM mRtakAryaM kRtvA niHzoko dhavalo jajJe / atha gatasapatnIzalyatvAd vallUkayA dhavalo vazIkRtaH / sA yat kathayati sa tat karoti / yataH "saMmohayanti madayanti viDambayanti nirbhartsayanti ramayanti viSAdayanti / zaGkaraharibrahmaNAM gaurI lakSmI yathaiva brahmANI / tathA yadi patyuriSTA, tato mahiletarathA chAgI // 4 // pApena sapatnIjano duSTAH zvazrUnanAndrAdikAH / dharmeNa ca niSkaNTakaH parivAro bhavati mahilAnAm // 5 // dhanyAstA mahilA yAsAM na vadati ko'pi kSudrANi (?) / zvazrUnanAnsapalyaH zvasuro jyeSThazca devaro vA // 6 // 1. ghoddaa| Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam etAH pravizya sadayaM hRdayaM narANAM kiM nAma vAmanayanA na samAcaranti ? // 1 // vasanta0 draupadyA vacanena kauravazataM nirmUlamunmUlitaM sugrIvasya vadhAya mohamatulaM (?) vAlI hatastArayA / sItAsaktamanAstrilokavijayI prApto vadhaM rAvaNaH prAyaH strIvacanaprapaJcanirataH sarvaH kSayaM yAsyati // 2 // " zArdUla0 ___ tato'yaM jyeSThaputraM hariM tathAvidhaM mano dattvA na pAThayati, vellakaM tu samyak pAThayati / vimAtA harau bhojanAdi zuzrUSAM tathAvidhAM na karoti / yato laukikAbhANakam moramAnamA, mAtha5 (l), mAvas to SA, nahI to 6801580. iti // tato hariNA cintitam-mayA hyatra na stheyam, videzaM gamiSyAmi / yataH "viraktacitteSu ratiM na kuryAd ____ dagdhA'pi zAkhA na vilambanIyA / gantavyamanyatra vicakSaNena .pUrNA mahI sundarasundareNa // 1 // upajAtiH tyajedekaM kulasyArthe, grAmasyArthe kulaM tyajet / grAmaM janapadasyArthe, AtmArthe pRthivIM tyajet // 2 // " anu0 tato hariNA pitA abhANi-vidyArthaM videzaM gacchAmi / janakena proktam-ahaM pAThayAmi tvAm / tenoktam-vizeSato vidyAM maThe paThiSyAmi / ityuktvA tumbakaM gRhItvA hariH zubhazakunena pUrvadezaM cacAla / krameNa sa 'vArANasI' prAptaH / tatra mahAmahopAdhyAyaH zruta-zarmA nAma vipro vasati vyAkaraNa-tarka-cchandaHzAstrAdInAM jJAtA / tasya gRhagato hariH samyag vinayaM kRtvA'gre sthitaH / tena saMbhASita:-kimarthamAgato'si ? kvatyo'si ? / yathoktaM tena niveditampaThanArthamiti / tataH so'dhyApakaH suvinayasamudraM samIkSya tamadhyApayAmAsa / kiyatA kAlenAdhyApakasya tadupari paramaH sneho'jAyata / svayaM niSputratvAt putrIyati taM ziSyaM saH / pAThakAgre svakIyaM vimAtuH pituzcAcaraNApamAnaM proktam / tenoktam-tiSThAtraiva, kiM tava mAtRpitRbhyAm ? / tataH sa paThati zAstrANi, krameNa sakalazAstrapAriNo jajJe / tato harirmanasi dadhyau-ekazo vimAtuH pituzcAgre madIyAM vidyAsamRddhi darzayAmi / tataH svamAtarapitarayomilanagamanArthaM pAThako'bhANi / tato'dhyApakena proce-kimarthaM tatra gamanaM yatra tava janakasya kubhAryA vartate ? / yataH "caNDI durvinayA svayaM kalahinI tRSNAturA tandriNI nidrAluH prathamAzinI kapaTinI hIvarjitA taskarI / Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram dehalyAmupavezinI vikathinI dantaiH SaTatkAriNI niHzaucAMhivikartinI parigRhasthANuzca durgehinI // 1 // " zArdUla0 iti / tathA apatyeSu snehahInAbhyAM pitRbhyAM kim ? / tadA hariNA proktam-tatra gatvA'vazyaM mayA samAgantavyamatreti kathayitvA gamanAya sajjo babhUva / tadA tenoktam-he hare ! he putra ! tvaM dakSiNasyAM dizi uttarasyAM dizi ca mArga mA gAH, viSamaH panthA asti, tayorvicAlamArgaM gaccheH / tataH zikSAM gRhItvA harizcacAla panthAnam / daivAduttarasyAM dizi sandhyAyAmekaM grAmaM yayau / tatratyena mUrkheNa kenacit pRSTaH-kastvam ? / tenoce-paThitazAstro vipro'smi / tadA sa taM prAha-kaNTakamardakasya nAma nigadatu / tena pustakaM pravilokitam / tasyArtho na labdhaH / cintitaM ca dhiG mAM khaNDapaNDitam / yataH "khaNDakhaNDeSu pANDityaM, krayavikrayamaithunam / bhojanaM ca parAdhInaM, trayaM puMsAM viDambanA // 1 // " anu0 tUSNI sthitaH / prAtarutthAya pazcAdupAdhyAyasamIpamAjagAma / tenAgamanakAraNaM pRSTam / tato hariH kaNTakamardakasyArthaM prapaccha / mA bhUH paThitamUrkhaH / yataH "kAvyaM karotu parijalpatu saMskRtaM vA sarvAH kalA: samadhigacchatu vAcyamAnAH / lokasthitiM yadi na vetti yathA'nurUpaM . sarvasya mUrkhanikarasya ca (sa?) cakravartI // 1 // " vasanta0 ityuktvA adhyApakena tasyArtho gadita-upAnaditi / punaH sambhrAntyA yAmI dizaM cacAla / mArge muktajainaveSa ekaH siddhaputro militaH / tena saha goSThirjAtA / siddhaputreNa sauhArdavazAt tasmai parameSThimantro'rpitaH / kathitaM ca sAtizaya eSo'sti / uccAraNAtrataH sarvA bhItayo nAzaM yAnti / iyameva mahatI gAyatrI, itarA tu OM bhUrbhusvaH saviturvareNyamityAdirUpA praticchAyArUpA vartate / ityuktvA siddhaputraH svasthAnaM zizrAya / tato harirmArgaM gacchan sahasA vyAghraM dadarza / tato bhItaH san parameSThimantraM sasmAra / vyAghrastu tatkAlaM palAyata, camatkAraM prApa / tato'gre'dhvani gacchan zrAntaH san vaTavRkSacchAyAyAM nidrAM gataH / ito'jagareNa gRhIto jAgrat 'renamo arihaMtANaM' iti jajalpa saH / tatkAlameva naSTo 'vAhasa enaM muktvA / tato hRSTo hariragre gacchannekaM tApasaM jaTAdhAriNaM bhasmAvaguNThitadehaM raktAkSamadrAkSIt / tataH praNAmo vihitaH / so'pi harimabhASiSTa-bho vatsa ! atra giriNadIsamIpagiriguhAyAM rasakUpikA vartate yena rasena svarNasiddhirbhavati / ata ehi / atra AvAM rasaM niSkAsayAvaH / tvaddAridraM harAmi / hariNA cintitam-dhUrto'yam / yataH 1. dakSiNAm / 2. ityAdipadena 'bhargo devasya dhImahi dhiyo yo naH pracodayAt' iti jJeyam / 3. namo'rhadbhyaH / 4. ajagaraH / Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam "mukhaM padmadalAkAraM, vAcA candanazItalA / hRdayaM kartarIyuktaM, trividhaM dhUrtalakSaNam // 1 // anu0 1dhUttA hui sulakSa( kha )NA, vezyA( sA) hui salajjA // SArAM pANI zIalAM, bahuphala phalai akajja // 2 // " anu0 svasya kAryaM kRtvA mAM durdazAM prApayiSyati / tato maunAlambito gamanaM kurvANaH / tatastApasena saiMhIM tanuM vikuLa sa gale grastaH, tataH sa mahAmantraM papATha / tatkSaNamenaM muktvA sa palAyAJcakre / tato harinirvighnIbhavan panthAnaM jagAma / ita ullAlitazuNDA-daNDaM pracaNDahastinaM samAyAntaM vIkSya namaskAramantreNa dUrIcakAra / tato mahAbhoga-bhoginaM krodhakarAlaM jaGgamayamakaravAlamivApatantaM samIkSya parameSThidhyAnena pucchena gRhItvA dUramuccikSepa / evaM tasya harergacchataH sato'parAhne ekaM 'kanakapura'mAgatam / sa tatra suvarNasopAnapaGktivirAjitaM svacchajalaparipUrNaM guJjanmadhukaranikarasevyamAnakamalaM sarovaraM dRSTvA prauDhapAlipAdapAlicchAyAyAM sthitaH sarvataH zobhAM pazyati sma / nagarasya svarNamayo vapraH, ratnamayAni kapizIrSaNi, saptabhUmAH prAsAdA gavAkSAdizobhamAnAH, devasvarUpA narAH, devIsamAnA nAryaH, zirasA dhRtasvarNakumbhAH stananirjitahastikumbhAH pAnIyahAriNya ityAdIni vilokya manasi vicArayati-aho . ! yadyatra nAgamiSyaM, tadA locanavaJcito bhaviSyam, paraM na jJAyate yanmadIyopAdhyAyenAyaM mArgo niSiddhaH / itazca bhUpateramAtyo bahuparIvArasahitaH strIbhirdhavalamaGgalaM gIyamAnakArayaMstatrAgatya hareharilalATapaTTe kauGkama tilakaM vidhAya he nararatna ! asmadIyanarasiMhanRpasya kamalAbhidhAnAyAH kumAryAstvayA saha vivAho melitaH, gamyatAM nRpaukasi / ityuditvA harimAdAya nRpAntaHpure kumArIsamIpe nidhAya lagnavelAyAM pANigrahaNaM bhaviSyatItyuktvA ca svasthAnaM jagmivAn / hari: kamalAM kamalAmiva surUpAM mRgIdRzaM vilokya jaharSa / atha kamalA prAha-bho'mararatna ! kiM svasthacittastiSThasi ? yato madIyajanako mAnavabhakSako rAkSaso'sti, tata IdRgvidhAnena mAyAmudbhAvya tvamatrAnIto'si, rAtreH pazcimayAme zeSe so'trAgatya tvadbhakSaNaM kariSyati / iti nizamya kiMkartavyatAmUDhaH sa samajAyata, paraM parameSThimantrasmaraNena dhIratvaM dadhAra / tatastayA punarabhANi-ahaM yauvanasthA varte, mayA tvameva bhartA hRdi dhRtaH, ato mA bhaiSIH / tenApyuktam-mama jIvitagatistvamevAsi / tato nizi kumAryA tadAnIM saMkSepato vivAhasAmagrI pracchannaM kRtvA sa pariNItaH / uktaM cahe bhartaH ! mama janakasya dvau kramelako staH / tayormadhye eka uSTraH TAka iti nAmnA yAmArdhana 1. tAtparyam dhUrtA bhavanti zatalakSaNA vezyA bhavati salajjA / kSArANi pAnIyAni zItalAni bahuphalaiH phalanti akAryAH (vRkSAH) // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram krozazataM gacchati, anyastUSTraH saJcaya iti nAmnA ekayA ghaTikayA krozazataM vrajati / tata itaH sthAnAnnaMSTvA bhavadIyasthAnaM gamyate / ityuktvA uttAlatayA sambhrameNa saJcaya dIrghagrIvaM vimucya TAkaM sajjIkRtya ratnAdibahumUlyasUkSmavastUni gRhItvA tamAruhya tau dampatI palAyanaM cakrAte / kaJcukinA tajjanakAya jJApitam / rAkSaso'pi saJcayaM sthitaM vilokya harSito'syAgre kva yAsyatIti vicintya sadya enamAruhya tanmArgamanuyayau / itazca kumAryA pazcAdavalokanena dRSTo janaka Agato vibhItam, bho bhartaH ! amuM vaTaM zIghraM samAroha / tenApi tathaiva kRtam / tato matimatyA kamalayA proktam-bho tAta ! atra ehi ehi / mayA palAyamAnaH puruSaH sAdaraM ruddho'sti / (tat) zrutvA hRSTo'sau vaTAdhastAdAgatya saJcayakramelakarajju putryai datvA vaizramaNAlayamAruroha / rAkSaso yAvadutpatan hareH zAkhAyAM grahaNArthamAyAti, tAvat hariranyazAkhAM yAti / evaM tadbhItyA zAkhAntaraM gacchan yasyAH zAkhAyA adhaH saJcayo'sti tAM zAkhAmadhitiSThati / tadupA( tpA )taM ca UrdhvadRSTyA vilokayati hariH / tadA kumAryA proktam-bho jIviteza ! mUDha iva kiM vilokayasi ? adhunA TAkasaJcayau militau / AvayoH kAryasiddhirjAtA / zAkhAta utplutya saJcayamAroha / tenApi tathaiva kRtam / tataH sthAnAt tAbhyAM tAvuSTrau vAhitau / stokamadhvAnaM gatAbhyAM tAvat surabhipraphullapuSpapallavAdisamRddhaM zatazaH sahasrAMzukiraNapurdhAriddhamiva dIpyamAnaM vanaM dadRze / tato'gre gacchabhdyAmekato hastina ekato vyAghrA mRgAH zazakAH zUkarA rejAhakA ahayo nakulA mUSakA mArjArAH pakSiNa ityAdyanekajIvAH sasnehaM sAdaraM saMmilitA upazAntA gatavairA dattakarNAstiSThanto dRSTAH tadanantaraM caJcatkAJcanakamalAdhiSThitaH prAptakevalajJAnaH surAsuranarasevyamAnaH pradhAnadharmopadezaM dadAnaH susAdhudRzyate sma / tataH prAptacamatkArau tau jhaTiti "mayAbhyAmavatIrya sAdaraM taM natvopaviSTau / kevalI dharmopadezaM dideza / yataH "chinnamUlo yathA vRkSo, gatazIrSoM yathA bhaTaH / dharmahIno dhanI tAvat, kiyatkAlaM prazasyate ? // 1 // anu0 yasya dharmavihInAni, dinAnyAyAnti yAnti ca / sa lohakArabhastreva, zvasannapi na jIvati // 2 // anu0 nAcchAdayati kaupinaM, na daMzamasakApaham / zunaH pucchamiva vyarthaM, pANDityaM dharmavarjitam // 3 // " anu0 punaH pASaNDibhiH prakalpite dharme paramArthataH zUnye jagatpatistaM varIvRtIti / yathA vandhyAputro marumarIcikAjalasrotagAtro gaganAravindavinirmitamAlAdharaH zazakazRGganirmApitadhanvA'laGkRtahasto yAti / kAvyam1. uSTram / 2. vaTam / 3. 'jAhako gAtrasaGkocI' iti haima: ( kA0 4. zlo0 368), 'selo' iti loke| 4. uSTrAbhyAm / Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam "asya kSoNipateH parArdhaparayA lakSAdhikA saMkhyayA / prajJA cakSuravekSyamANatimiraprakhyAH kalikAkIrtayaH / gIyante svaramaSTamaM kalayatA jAtena vandhyodarAn mUkAnAM prakaraNa kUrmaramaNIdugdhodadhe ! rodhasi // 1 // " zArdUla0 ityAdi sarvaM vAGmAtrameva / tathA jainadharmaM vinA sarvamapi vastu zUnyam / ato jainadharme nityamAdaraH kartavyaH / punaH pApodayAJjanastaM nAbhilaSati / yataH "3tIrNe saGkIrNajIrNe dizi dizi vilulatkokilAbaddhajAle gehe dUrUpakAntAraTanavinaTitaH kanyakAbhArabhagnaH / nAnAdhivyAdhividdhaH kadazanazayanaiH kaSTaceSTAnujIvI krIDApAtraM janAnAM tadapi hi satataM modate pApasaktaH // 1 // srag0 evaMvidho'pi mohAt pApakuTumbaM poSayati / paraM duHkhodaye na ko'pi rakSati tam / dRSTAntamAha "pIyU peNa surAH zriyA muraripurmaryAdayA medinI svargaH kalparuhA zazAGkakalayA zrIzaGkarastoSitaH / mainAkAdinagA panagAribhayato yatnena saMrakSitA maccUlUkaraNe ghaTodbhavamuniH kenApi no vAritaH // 1 // " zArdUla0 ato dharmataH sukhaM bhavati / yataH"sukulajanma vibhUtiranekadhA priyasamAgamasaukhyaparamparA / nRpakule gurutA vimalaM yazo bhavati dharmataroH phalamIdRzam // 1 // drutavilambitam savinayAstanayA dayitA hitA nayabhavA vibhavo'nuguNA guNAH / vapuranAdhi samAdhiratirnRNAM zubhataroH prathame'GkarakA ime // 2 // " druta0 1. idaM padyaM subhASitaratnabhANDAgAre'pi dRzyate, kintu tatra prathamacaraNadvaye pAThAntaraM tu yathA __ "asya kSoNipateH parArdhaparayA lakSIkRtAH saMkhyayA .. prajJAcakSuravekSyamANabadhirazrAvyAH kilAkIrtayaH" 2. 'vadura0' iti ka-pAThaH / 3. tRNanirmite / 4. idaM padaM subhASitaratnabhANDAgAre'pyupalabhyate, parantu tatra tRtIyaturIyacaraNau tu yathA 'mainAkAhinagA nijodaragatAH saMsthAnataH sthApitA stvaccUlIkaraNe ghaTo0' 5. indrabhayAt / Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 zrIjainadharmavarastotram ko dharmaH ? tamAha "kartavyA devapUjA zubhaguruvacanaM nityamAkarNanIyaM dAnaM deyaM supAtre pratidinamamalaM zIlanIyaM ca zIlam / tapyaM zuddhaM svabhaktyA tapa iha mahatI bhAvanA bhAvanIyA zrAddhAnAmeSa dharmo jinapatigaditaH pUtanirvANamArgaH // 1 // " srag0 tataH prathamaM pUjAyAM phalamAha "pUjayA bhavati rAjyamUrjitaM pUjayA bhavati nirmalA matiH / pUjayA bhavati nAkavaibhavaM pUjayA bhavati nirvRtiH kramAt // 1 // ". 1rathoddhatA atha dAnam "vasudhAbharaNaM puruSaH, puruSAbharaNaM pradhAnataralakSmIH / lakSmyAbharaNaM dAnaM, dAnAbharaNaM supAtraM ca // 1 // " AryA0 zreyAMsena yadarjitaM sukRtinA puNyaM yugAderjinAt zrIvIrAd dadhivAhanasya sutayA yaccApi tattvajJayA / mAsAnte munisattamAd yadamalaM zrIsaGgamenAdhunA ,. tat te bhadra ! vizuddhavAsana ! sadA zreyaH samAgacchatu // 2 // zArdUla0 rAjyazrIrbhavatA'rjitA'rthinivahastyAgaiH kRtArthIkRtaH saMtuSTo'pi gRhANa dAnamadhunA tanvan dayAM dAniSu / ityabdaM pratibodhya dakSiNakaraM zreyAMsataH kArayan / pratyagrekSurasena pUrNamRSabhaH pAyAdapAyAjjinaH // 3 // zArdUla0 sAkaM jAnapadaiH samaM parijanaiH sArdhaM kuTumbena ca zreyAMse ghaTakoTibhiH surasaritpUrottaraM varSati / pAyAdikSurasaH prabhoH karatale kallolakolAhalai rnAvi pratyuta saMsthito'mRtamayaH sAkSAdivAmbhonidhiH // 4 // zArdUla0 api yadi ravibimbacumbicUla stadapi na bindurapi sravatyadhastAt / 1. rathoddhatA-lakSaNam-"rAtparairnaralagai rthoddhtaa|" 2. api prAptamityarthaH Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam 17 iti manasi na mAti yaH sa eSa sRjatu mudaM culuko yugAdibhartuH // 4 // puSpitAgrA (aupacchandasiketyaparanAmnI) kAraNaM jagati sarvasampadA hAraNaM ca vipadAM garIyasAm / aSTakarmakariNAM vidAraNaM pAraNaM haratu tad duritaM vaH // 5 // " rathoddhatA atha zIlamAha " 2harati kulakalaGkaM lumpate pApapata . sukRtamupacinoti zlAghyatAmAtanoti / namayati resuravargA( gaM) hanti "durgopasarga . racayati zubhazIlaM svargamokSau sulIlam // 1 // "mAlinI toyatyagnirapi sajatyahirapi vyAghro'pi sAraGgati ___ vyAlo'pyazvati parvato'pyupalati kSveDo'pi pIyUSati / vighno'pyutsavati priyatyarirapi krIDAtaDAgatyapAMnAtho'pi svagRhatyaTavyapi nRNAM zIlaprabhAvAd dhruvam // 2 // zArdUla0 -(sindUra0 zlo0 40) atha tapa Aha "yasmAd vighnaparamparA vighaTate dAsyaM surAH kurvate kAmaH zAmyati dAmyatIndriyagaNaH kalyANamutsarpati / unmIlanti maharddhayaH kalayati dhvaMsaM cayaH karmaNAM svAdhInaM tridivaM zivaM ca bhajate zlAghyaM tapastanna kim ? // 1 // zArdUla0 -(sindUra0 zlo0 82) 1. puSpitAgrA-lakSaNam-"ayuji nayugarephato yakAro yuji tu najau jaragAzca puSpitAgrA / " 2. zrIsomaprabhasUrikRte sindUraprakare ( zlo0 39) idaM padyamupalabhyate, parantu tatra tRtIyacaturthacaraNau tu yathA ___ "namayati suravarga hanti durgopasarga ___ racayati zuci zIlaM svargamokSau salIlam / " " 3. 'suravargA' iti ka-kha-pAThaH / 4. 'durgopasargA' iti ka-pAThaH / 5. mAlinI-lakSaNam-"nanamayayayuteyaM mAlinI bhogilokaiH / " 6. samUhaH / Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 zrIjainadharmavarastotram tapaH sarvAkSasAraGga-vazIkaraNavAgurA / kaSAyAtApamRdvIkA, karmAjIrNaharItakI // 2 // " anu0 atha bhAvanAmAha "kRSau suvAtaH kila vRddhihetuH zizau svamAturgurupakSapAtaH / rAjye sunItiH praNaye pratItiH tathAhi dharme zubhabhAvanA tu // 1 // upajAtiH 1bhAvaNa sA kA bhAvIi, jA bhAvI bharaheNa / rajja karaMtai 2sadharuddharu (?) kiu kammakhau jeNa // 2 // " atho krodhamAha "krodhaH paritApakaraH, sarvasyodvegakArakaH krodhaH / vairAnuSaGgajanakaH, krodhaH krodhaH sugatihantA // 1 // " AryA (prazamaratau zlo0 26) atha mAnamAha "varSaM yAvat kevalajJAnalakSmI lAbhaM yanno bAhubalyApa pUrvam / rAmAt saMkhye yacca laGkezvareNa / prApe mRtyuH kAraNaM tatra mAnaH // 1 // zAlinI vimuJca mAnaM manasA'pi duSTaM ___ mAnena laGkAdhipatirvinaSTaH / "parAsurAsInna suyodhanaH kiM ? duHkhaM sthito bAhubalirna varSam ? // 2 // upa0 atha mAyAmAha "tiryakSu kSAmakukSirvahati gurubharaM prAjanAdipraNunno yoSittvaM bhUriduHkhaM bhajati naragatau paGgatAM kubjatAM vA / 1. chAyA bhAvanA sA kA bhAvyeta yA bhAvitA bharatena / rAjyaM kurvatA.....kRtaH karmakSayo yena // 2. 'sadharuddha sthAne 'sagharu' syAt / 3. yuddhe / 4. parAgatA asavo yasya saH, gataprANaH / Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam 'dveSyaH preSyo daridro vigatasukhalavo niSphalArambhakartA bhUyo bhUyazcirAya bhramati bhavavane 2zAThyadoSeNa dehI // 1 // resragdharA vidhAya mAyAM vividhairupAyaiH parasya ye vaJcanamAcaranti / te vaJcayante tridivApavargasukhAnmamahAmohasakhAH svameva // 2 // upa0 -(sindUraprakare zlo0 54) atha lobhamAha "yad durgamaTavImaTanti vikaTa krAmanti dezAntaraM gAhante gahanaM samudramathanaM klezaM (samudramatanuklezAM ?) kRSi kurvate / sevante kRpaNaM patiM gajaghaTAsaTTaduHsaJcaraM sarpanti pradhanaM dhanAndhitadhiyastallobhavisphUrjitam // 1 // " zArdUla0 -(sindUraprakare zlo0 57) atha dIkSAmAha "ekAhamapi yo dIkSA-mAdatte pAramezvarIm / ananyamanasA dhanyaH, so'pi yAti surAlayam // 1 // " anu0 atha zuddhavyavahAraM vinA ekAntanizcayanairarthakyamAha ""jai jiNamayaM pavajjaha, tA mA vavahAramoyaNaM kuNaha / vavahAranaucchee, titthuccheo kao teNa // 1 // AryA vavahArovi hu balavaM jaM chaumatthaMpi vandae arihA / AhAkammaM bhujjai suyanayamayaM pamANaMto // 2 // " AryA 1. dAsaH / 2. mAyAparAdhena / 3. sragdharA-lakSaNam-"nabhnairyAnAM trayeNa trimuniyatiyutA sragdharA kIrtiteyam / " idaM saMyojanIyaM SaSThe'pi pRSThe / 4. yuddham / 5. chAyA-yadi jinamataM prapadyadhvaM tarhi mA vyavahAramocanaM kuruta / vyavahAranayocchede tIrthocchedaH kRtaH tena // vyavahAro'pi khalu balavAn yat chadmasthamapi vandate'rhan ( kevlii)| AdhAkarma bhuGkte zrutanayamataM pramANayan // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram atha sAmAyikamAha"puNyAnAmiha nAyakaM zubhamaterbhavyAya yad dAyakaM zrAmaNyasya vidhAyakaM 'sumanasaH khinnasya cAlAyakam / SaTkAyasya ca nAyakaM ratipateH kuNThIbhavatsAyakaM dUratrAsitamAyakaM zucitaraM kurvIta sAmAyikam // 1 // zArdUla0 karma jIvaM ca saMzliSTaM, parijJAtAtmanizcayaH / vibhinnIkurute sAdhuH, sAmAyikazalAkayA // 2 // anu0 -(yogazAstre pra0 4, zlo0 52) 2sAmAiaMmivi kae, suhabhAvo sAvao a ghaDiyadugaM / AuM suresu bandhai, ittiyamittAiM paliyAI // 3 // AryA "bANa vaI koDIo, lakkhA aDasaTThi sahassa paNavIsA / nava ya sayA bAsIyA (paNavIsA?), satiaDabhAgapaNavIsA (paliyassa? ) // 4 // AryA 6divase divase lakkhaM, jo dei suvaNNakhaMDiyaM ego / iyaro pa(pu)Na sAmAiyaM, karei na pahuppae mahimA // 5 // AryA atha pratikramaNamAha"saMsArApakramaNaM, pramAdaripugADhakandharAkramaNam / muktipathe saMkramaNaM, kartavyaM tat pratikramaNam // 1 // " AryA 1. sjjnsy| 2. chAyA-sAmAyike'pi kRte zubhabhAvaH zrAvakazca ghaTikAdvayam / AyuH sureSu badhnAti iyanmAtrANi palyAni (palyopamAni) // 3. 'sAmAiyaM kuNaMto, samabhAvaM sAvao ghaDiadugaM' iti pATha upadezaratnAkare (patrA0 146) dharmasaGgrahasya prathame vibhAge ca / 4. chAyA-dvinavatiH koTyaH lakSANi aSTaSaSTiH sahastrANi paJcaviMzatiH / ___ nava ca zatAni paJcaviMzatiH satryaSTabhAgapalyasya // 5. 'bANavaI koDIo, lakkhA guNasaTThi sahassa paNavIsaM / ___ navasaya paNavIsAe, satihA aDabhAga paliassa // ' iti pATha upadeza / 6. chAyA-divase divesa lakSaM yo dadyAt suvarNakhaNDikA ekaH / itaraH punaH sAmAyikaM kuryAt na prabhavati mahimA // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam atha kenacidalpabahutvajIvasaMkhyAprazne kRte kevalI prAha "nRbhyo nairayikAH surAzca nikhilAH paJcAkSatiryaggaNA vyakSAdyA jvalanA yathottaramamI saMkhyAtigA bhASitAH / tebhyo bhUjalavAyavaH samadhikAH proktA yathA'nukrama sarvebhyaH zivagA anantaguNitAstebhyo'pyanantAMzagAH (?) // 1 // " zArdUla0 ityAdi dezanAM nizamya kamalayA saha hariH pratibuddho jainadharmaM jagrAha / abhakSyAnantakAyarAtribhojanAdikebhyo viramitau / yataH "ye'znantya zUkAH pazuvannizAyAM bhavanti te hanta bhavAntareSu / uka kA koragazUkarAli( lI) - godhautugRdhrAH kathitaM jinendraiH // 1 // " upajAti: tataH pUrvaM dRSTamAhAtmyAt sa hariH parameSThisvarUpaM papraccha / tataH kevalisAdhurAha "paJcAdau yatpadAni tribhuvanapatibhirvyAhatA paJcatIrthI tIrthAnyevASTaSaSTirjinasamayarahasyAni yasyAkSarANi / yasyASTau sampado vA'nupamatamamahAsiddhayo'dvaitazaktirjIyAllokadvayasyAbhilaSitaphaladaH zrInamaskAramantraH // 1 // stram sArA vAGmayavAridheraghaharI puNyaprabandhoddhurA vetAlAnalakAlakUTasalilavyAlAdidoSApahA / nirvANAdiSu supradAnacaturA kAmArthasampAdikA dhyAtA paJcanamaskRtiH zubhadhiyA sarvArthasaMsAdhikA // 2 // zArdUla0 saGgrAma-sAgara-karIndra-bhujaGga-siMhadurvyAdhi-vahni-ripu-bandhanasambhavAni / caura-graha-bhrama-nizAcara-zAkinInAM nazyanti paJcaparameSThipadairbhayAni // 3 // vasantatilakA kiM mantrayantrauSadhimUlikAbhiH kiM gAruDoDDIzamaNIndrajAlaiH / . sphuranti citte yadi mantrarAjapadAni kalyANapadapradAni // 4 // upajAtiH 1. nirdayAH / Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 zrIjainadharmavarastotram kRtvA pApasahastrANi, hatvA jantuzatAni ca / / amuM mantraM samArAdhya, tiryaJco'pi divaM gatAH // 5 // anu0 1navakAraikkaakkhara, pAvaM pheDei satta airANam / pannAsaM 50 ca paeNaM, paMca sayAI samaggeNa // 6 // AryA je kevi gayA mukkhaM, gacchanti ya (jaMti gamissaMti ?) kammamalamukkA / te savvevi ya jANasu, jiNanamukkArappabhAveNa // 7 // AryA jo guNai lakkhamegaM, pUei vihI(i) jiNanamukkAro / titthayaranAmaguttaM, so baMdhai natthi saMdeho // 8 // AryA tAtAdezavazAdapIha nRbhave na tvaM mayA''rAdhitastenAhaM bhavasannibhe nipatito'mbhodhau mahApAtakI / tat trAyasva vibho ! mamAzu zaraNaM sarvajJa ! bimbAkRte ! 2mIno mInavarAnnamaskRtiparo jAtasmRtiH svaryayau // 9 // " zArdUla0 paJcaparameSThinAmaSTottarazataM 108. guNAH, tena mAlAyAmaSTottarazataM maNikAH / tAn darzayati " 3bArasa 12 guNa arihaMtA, siddhA adveva 8 sUri chattIsam 36 / ujjhAyA paNavIsaM 25, sAhu sagavIsa 27 aTThasayam 108 // 1 // AryA azokavRkSaH 1 surapuSpavRSTi 2 divyadhvani 3 zcAmara 4 mAsanaM 5 ca / 1. chAyA-namaskAraikAkSaraM pApaM spheTayati sapta atarANAM (sAgaropamANAm ) / paJcAzacca padena paJca zatAni samagreNa // ye ke'pi gatA mokSaM gacchanti ca karmamalamuktAH / te sarve'pi ca jAnIhi jinanamaskAraprabhAveNa // yo guNayati lakSamekaM pUjayati vidhinA jinanamaskAram / tIrthakaranAmagotraM sa badhnAti nAsti sandehaH // 2. vicAryatAM yaduktaM zrIsiddhasenadivAkarairnamaskAramAhAtmyasaptamaprakAze "zrUyate cAramAmbhodhau, jinabimbAkRtestimaH / namaskRtiparo mIno, jAtasmRtidivaM yayau // 1 // " 3. chAyA-dvAdaza guNa arhatAM siddhAnAmaSTaiva sUrINAM SaTtriMzat / upAdhyAyAnAM paJcaviMzatiH sAdhUnAM saptaviMzatiraSTottarazatam // Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 zrIbhAvaprabhasUrikRtam - bhAmaNDalaM 6 dundubhi 7 rAtapatraM 8 ___ satprAtihAryANi jinezvarANAm // 2 // " upajAtiH apAyApagamAtizayaH 9 jJAnAtizayaH 10 pUjanAtizayaH 11 vAcanAtizayaH 12 iti jinaguNAH 12 // atha siddhaguNA: nANaM ca 1 daMsaNaM ciya 2, avvAbAhaM 3 taheva saMmattam 4 / akkhayaThiI 5 arUvI 6, agurulahU 7 vIriyaM 8 havai // 1 // " AryA iti // atha AcAryaguNAH 36 "2paMciMdiyasaMvaraNo 5, taha navavihabaMbhaceraguttidharo 9 / cauvihakasAyamukko 4, ia aThThArasaguNehiM 18 saMjutto // 1 // AryA paMcamahavvayajutto 5, paMcavihAyArapAlaNasamattho 5 / / * paMcasamio 5 tigutto 3, chattIsaguNo 36 gurU majjha // 2 // AryA iti / athopAdhyAyaguNAH paJcaviMzatiH 25 ekAdazAGgAni "dvAdazopAGgAni paThati pAThayati evaM trayoviMzatiH 23 5caraNasittari 1 karaNasittari 1 sarvamIlane 25 / 1. chAyA-jJAnaM ca darzanamevAvyAbAdhaM tathaiva samyaktvam / __.akSayasthitirarUpyagurulaghu vIryaM bhavati // 2. chAyA-paJcendriyasaMvaraNastathA navavidhabrahmacaryaguptidharaH / caturvidhakaSAyamukta ityaSTAdazabhirguNaiH saMyuktaH // paJcamahAvratayuktaH paJcavidhAcArapAlanasamarthaH / paJcasamitaH triguptaH SaTtriMzadguNo gururmama // 3. AcAra-sUtrakRta-sthAna-samavAya-bhagavatI-jJAtAdharmakathA-upAsakadazA-antakRddazA-anuttaropapAtikadazA-praznavyAkaraNa-vipAkazruteti ekAdaza aGgAni / ___4. aupapAtika-rAjapraznIya-jIvAjIvAbhigama-prajJApanA-jambUdvIpaprajJapti-candraprajJapti-sUryaprajJaptinirayAvalI (kalpikA)-kalpAvataMsikA-vRSNidazeti dvAdaza upAGgAni / 5. caraNasaptatikaraNasaptativivaraNAbhilASiNA draSTavyA oghaniyukti-zrAddhadinakRtyaTIkApravacana-sAroddhAra dvA0 66, 67 )vRttipramukhagranthAH / Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 zrIjainadharmavarastotram cAritrasya saptatibhedagAthA12vaya 5 samaNadhamma 10 saMjama 17, 5veyAvaccaM 10 ca 6baMbhaguttIo 9 / nANAitiyaM 3 'tava 12 kohaniggahAI 4 caraNameyam // 1 // " AryA atha kriyAyAH saptatibhedagAthA"9piMdegdegDavisohI 4 11samiI 5, 12bhAvaNa 12 13paDimA 12 ya iMdiyaniroho 5 / 14paDilehaNa 25 15guttIo 3 16abhiggahA 4 ceva karaNaM tu // 1 // " AryA iti // 1. chAyA-vratazramaNadharmasaMyamavaiyAvRtyaM ca brahmaguptayaH / jJAnAditrikaM tapaH krodhanigrahAdi caraNametat // 2. ahiMsA, satyaM, asteyaM, brahmacarya, aparigraha iti paJca vratAni / 3. kSAntiH, muktiH, ArjavaM, mArdavaM, zaucaM, satyaM, saMyamaH, tapaH, akiJcanaM, brahmacaryaM iti dazavidhaH shrmnndhrmH| 4. pRthvIkAya-apkAya-tejaskAya-vAyukAya-vanaspatikAya-dvIndriya-trIndriya-caturindriyapaJcendriya-ajIvakAya-prekSaNa-upekSA-pariSThApana-pramArjana-mana-vacana-kAyaviSayakaH saMyamaH // prANAtipAtamRSAvAdAdattAdAnamaithunaparigraharUpapaJcAzravaviramaNaM, sparzanarasanaghrANacakSuH zrotrarUpapaJcendriyanigrahaH, krodhamAnamAyAlobharUpakaSAyajayaH, manovAkkAyadaNDatrayaviratiH iti saptadazavidho vA saMyamaH / / 5. dazavidhaM vaiyAvRttyaM yathA-AcArya-upAdhyAya-tapasvi-zaikSaka-glAna-gaNa-kula-saGgha-sAdhusamanojJaviSayakam / 6. sastrIkavasatityAga-strIkathAviratatA-strIniSadyopavezanatyAga-styAvalokanaparihAra-kuDyAntaraparvakrIDitapraNItAzanAtimAtrAhAravibhUSaNavarjanAni iti navavidhA brahmaguptayaH / 7. jJAnaM darzanaM cAritraM ca / / 8. anazanaM, avamaudarya, vRttisaMkSepaH, rasaparityAgaH, kAyakleza: saMlInatA iti SaDvidhaM bAhyaM tapaH, Abhyantaramapi SaDvidhaM, tadyathA-prAyazcittaM, vinayaH, vaiyAvRttyaM, svAdhyAyaH, tyAgaH, dhyAnam / 9. chAyA-piNDavizuddhiH samitiH bhAvanaM pratimA ca indriyanigrahaH / / pratilekhanaM guptayaH abhigrahAzcaiva karaNaM tu // . 10. AhAraH, upAzrayaH, vastraM, pAtraM iti etadviSayA caturvidyA piNDavizuddhiH / 11. samyaka prakAreNa IryA, bhASA, eSaNA, AdAnanikSepau, utsarga iti paJca samitayaH / 12. anitya-azaraNa-saMsAra-ekatva-anyatva-azucitva-Azrava-saMvara-nirjarA-loka-bodhidurlabhatA-dharmasvAkhyAtatattvAnucintanA iti dvAdaza bhAvanAH / 13. ekamAsikI dvimAsikI trimAsikI yAvat saptamAsikI iti sapta pratimAH, saptAnAM pratimAnAmupari prathamA dvitIyA tRtIyA saptarAtrindivA pratyekA iti aSTamI navamI dazamI, ahorAtrikA ekAdazI, ekarAtrikI dvAdazI pratimA / 14. mukhapotikA 1 colapaTTaH 2 kalpatrikaM-eka UrNAmayo dvau sUtramayau 3-4-5 dve niSadye rajoharaNasya, ekA sUtramayI abhyantaraniSadyA 6 dvitIyA bAhyA pAdaproJchanarUpA 7 rajoharaNaM 8 saMstArakaH 9 uttarapaTTazca.10 / eteSAM dazAnAmapi sthAnAnAM pratilekhanAyAM kRtAyAmudgacchati sUryaH / anye tu ekAdazaM daNDakamAhuH / dinasya praharatrike'tikrAnte sati upakaraNacaturdazakaM pratyupekSate, tadyathA-mukavastrikA, colapaTTaH, gocchakaH, pAtrapratilekhanikA, pAtrabandhaH, paTalAni, rajastrANaM, pAtrasthApanaM, mAtrakaM, patadgrahaH, rajoharaNaM kalpatrikam / udghATapauruSyAM saptavidhapAtraniryogapratyupekSA bhavati / tatrAsane samupaviSTaH prathama mukhavastrikA pratyupekSya gocchakaM pratyupekSate, tataH paTalAni, tata: pAtrakesarikAM, tataH pAtrabandhanaM, tato rajastrANaM, tataH pAtraM, tataH pAtrasthApanamiti / 15. manoguptiH, vacanaguptiH, kAyaguptiH / 16. dravya-kSetra-kAla-bhAvabhedAt caturdhA / Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam 25 atha sAdhuguNAH 271"chavvaya 6 chakAyarakkhA 12, paMceMdiya 17 lohaniggaho 18 khaMtI 19 / bhAvavisuddhI 20 paDile-haNAi karaNe visuddhI a 21 // 1 // AryA / saMjamajoe jutto 22, akusalamaNa 23 vayaNa 24 kAyasaMroho 25 / sIAipIDasahaNaM 26, maraNaMtuvasaggasahaNaM ca 27 // 2 // " AryA iti aSTottarazataguNAn hadi nidhAya paJcaparameSThimantrasmaraNaM kriyate, mahAlAbhAya bhavati nAmaskAriko vANija iva / yathA savaiyo tevIso 23 2baiThata UThata sauvata bAtameM seThIputro parameThThI paThaMto dvAdaza varSa samudda majjhe so aura ratna chupAya gogaMthiM gahato / Avata nIramaiM khUTata bAlaNa nAvikako jyauM uddhAra diyaMto / taiseM no karIu pIche so mAgata bhUpa samIpa te jaina karato // 1 // tathA zIlAlaGkArahArasya ratnasiMhAsanIbhUtazUlikAkIlakasya zreSThinaH sudarzanasya pUrvabhavaH-zu(su)bhaga iti nAmnA gopAlakaH, sAdhumukhAt 'namo arihaMtANaM' iti padaM labdhaM papAThaH, tatpAThaprabhAvAt mRtvA so'yaM jAta iti ni:saMdeho jAto hariH / itazca so'pi rAkSaso vaTAdavatIrya yAnaM vinA itastataH paribhraman kevalisadasi sthitaH dharmaM zrutvA mAMsabhakSaNaniyamaM kRtvA jaino jAtaH / jAmAtaraM hariM papraccha-bhavatAM kA jJAti: ? sa prAha. ahaM ca tvaM ca rAjendra ! lokanAthAvubhAvapi / "bahuvrIhAvahaM siddhaH, SaSThItatpuruSa bhavAn // 1 // anu0 * zAntiH / 1. chAyA-SaD vratAni SaTkAyarakSA paJcendriyalobhanigrahaH kSAntiH / bhAvavizuddhaH pratilekhanAdi karaNe vizuddhizca // saMyamayoge yuktaH akuzalamanovAkkAyasaMrodhaH / zItAdipIDAsahanaM maraNAntopasargasahanaM ca // 2. tAtparyam-upavizannuttiSThan svapan saMbhASamANaH zreSThiputraH parameSThinaM paThan dvAdaza varSANi samudramadhye sa ca ratnAni gopayan gomayagranthiSu gRhaNan / AgacchatAM samadre traTitAni indhanAni nAvikAnAM yAdRzAni UdArakeNa dattAni tAdRzAni na kRtAni pazcAt sa mArgayan bhUpasamIpaM gataH tAn jainAnakarot // 1 // 3. namo'rha dyaH / 4. lokA nAthA yasya sa iti vigrahaH, lokebhyo bhikSAvRttirnaraH / 5. lokAnAM nAtha iti vigrahaH, narapatiH / Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 zrIjainadharmavarastotram lokanAthaputrI lokanAthaputrAya yogyA bhavatIti lokoktisamAnA yuktiruktA / paraM zvazureNa jJAtaM-kaNavRttivipro mahAn paNDito vartate / yogyo'yaM mama duhiturbhartA / yataH "vidvattvaM ca nRpatvaM ca, naiva tulyaM kadAcana / / svadeze pUjyate rAjA, vidvAn sarvatra pUjyate // 1 // " anu0 tataH kevalinaM vanditvA saJjAtaharSotkarSo nRpo jAmAtaraM duhitaraM (ca) pazcAt svagRhaM nItvA savizeSaM vivAhotsavaM kRtvA bahIrlakSmIstAvuSTrau ca samarpya mama putryA'nayA tvaM zubha( ? ) ityAziSaM dadau / yataH "jaino dharmaH zubhati (?) dayayA nyAyyalakSmyA vivekaH zuddho bodhaH pariNatagirA tattvavRttyA ca mokSaH / kSAntyA sAdhuH sphurati nRpatiH senayA dhairyabuddhyA vIrastadvat tvamiha suciraM nanda bibhrannavoDhAm // 1 // " 2mandAkrAntA he putri ! tvaM kulastrItvaM bhaja, yataH "zayite dayite zete, tasmAt pUrvaM tu budhyate / bhuGkte bhuktavati jJAte, satkRtyA strImatallikA // 1 // " anu0 kulastriyA na gantavya-mutsave catvare pathi / devayAtrA kathAsthAne, na tathA raGgajAgare // 2 // " anu0 liGginyA vezyayA dAsyA, svairiNyA kArukastriyA / yujyate naiva samparkaH, kadApi kulayoSitAm // 3 // " anu0 tato hariH kamalayA saha zvazurAdInApRcchya mAtApitRgRhaM jagAma / kati( cit ) dinAni tatra nItvA pazcAt 'vArANasI' nijapAThakAlaGkRtAM jagAma / tena pAThakena gRhasvAmI kRtaH / pAThakaH paralokaM prAptaH / hariH kamalayA saha bhogAn bhuGkte / evaM kiyati kAle gate harirmanasi cintayati-ime duSTA bhogAH / yataH "zrutvA''hvAnaM striyAstAmanusarati raso haMsako'nnAdapAdenAzokaH spRSTamAtrastilakakurabako cumbanAliGganAbhyAm / puSped vaktrAbjavAsAdhikarasasurayA kesarazced vikAro 'pyeSAM tat satyakIvAdhikaviSayaratiryAtu kiM no bhavArtim ? // 1 // srag0 vRddhatvamapi jAyamAnam / yataH "aGgaM galitaM palitaM muNDaM dazanavihInaM jAtaM tuNDam / 1. 'dharmo'sumati' iti pratibhAti / 2. mandAkrAntA-lakSaNam "mandAkrAntA'mbudhirasanagairmo bhanau tAd gurU cet / " Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 zrIbhAvaprabhasUrikRtam vRddho yAti gRhItvA daNDaM tadapi na muJcatyAzA piNDam // 1 // " 1pAdAkulakam mukhaM lolallAlaM vigatadazanAste'pi dazanA ___ na vispaSTA dRSTirjitasitakara: kezanikaraH / gataprANaH pANirvapurupacitAsthisthapuTitaM na mRgyaM vairAgyaM tadapi kapilolena manasA // 2 // zikhariNI purISazUkaraH pUrvaM, tato madanagardabhaH / jarAjaradgavaH pazcA-nna kadApi pumAn pumAn // 3 // " anu0 tato viSayAn muktvA nityamarhantameva dhyAyati sma / yataH . "nAgo bhAti madena kaM jalaruhaiH pUrNendunA zarvarI . zIlena pramadA javena turago nityotsavairmandiram / vANI vyAkaraNena haMsamithunairnadyaH sabhA paNDitaiH ___ satputreNa kulaM nRpairvasumatI lokatrayaM cAhatA // 1 // " zArdUla0 iti / prAnte samAdhinA. kAlaM kRtvA saudharme dvau devau jAtau, krameNa siddhi gamiSyata iti dharmasAmagrIprAptyadhikAre hariTAkasaJcayakathA sampUrNA // // iti vRttadvayasyArthaH sampUrNaH // 2 // atha dAnadvAramAhasUtram dAnaM dvidhA'bhayasupAtragataM supoSyaM muktyai kRpAdipadatastrividhaM tu bhuktyai / jaino'tra vetti na paro nahi navyanetro rUpaM prarUpayati kiM kila gharmarazmeH ? // 3 // vyAkhyA-abhayasupAtragataM dvidhA dAnaM kartRpadaM supoSyaM sat muktyai-mokSAya bhavati / abhaya ca supAtraM ca tayoH samAhAraH abhayasupAtram, tad gatam-AzritaM, kartari ktaH / 1. pAdAkulaka-lakSaNam-"yadatItakRtavividhalakSmayutairmAtrAsamAdipAdaiH kalitam / aniyatavRttaparimANasahitaM prathitaM jagatsu pAdAkulakam // 1 // " 2. vigatacarvaNAH / 3. jalam / 4. kamalaiH / Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 zrIjainadharmavarastotram abhayadAnaM supAtradAnamityarthaH / tu-punaH kRpAdipadataH trividhaM dAnam-anukampAdAnam ucitadAnaM kIrtidAnaM iti trikaM bhuktyai-bhogAya bhavati / atra-loke jaino-jainagItArthoM vetti / etad vivecanaM sarvaM jAnAti / paro mithyAtvI na vetti / atra dRSTAntena draDhayati / kileti satye / navyanetraH-prazasyacakSuH puruSaH dharmarazme:-zrIsUryasya rUpaM kiM nahi prarUpayati ? api tu kathayatyeva / nahi iti byakSaramakhaNDamavyayam / iti sUtrArthaH // athAbhayadAnalakSaNamAha "tridhA manovAktanubhistrithaiSu svAnyAnumatyA karaNAdibhizca / yad varjanaM jIvagaNe vadhasya jinaistadevAbhayadAnamuktam // 1 // upajAtiH yad vaya'te'mISu vadhastridhA tat __paryAyanAzAdatha duHkhaklRpteH / mano'tito vA trijagatpriyaM tat tIrthaGkareNAbhayadAnamuktam // 2 // upa0 dhanyena yenAbhayadAnamaGgi vrajAya dattaM kila tena tasmai / kiM kiM na dattaM yadaho trilokyAM / na jIvitAdiSTatamaM samasti // 3 // upa0 sarve'pi jIvAhRtayo'tra jIvA stato mitho'pyasti bhayaM na keSAm / ' tad yena bheje viratistrilokyAM tenAbhayodghoSaNameva tene // 4 // upa0 vittAdidAnaprabhave (vA) bhuvo'ntaH paropakArA na kati pratItA: ? / amI zatAMze'pi samIbhavanti bhayArtajantorabhayArpaNaiH kim ? // 5 // upa0 pituH kalAdhAturamItidAtu rmAtuzca kiM pratyupakArakurma( kharma?) / iti smaranto hRdi ke'pi khedaM tadaMhibhaktyaiva yadi kSipanti // 6 // " upa0 1. jIvA AtiH-AhAro yeSAM te / Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam atha pAtralakSaNamAha "jJAnaM kriyA ca dvayamasti yatra tat kIrtitaM kevalibhiH supAtram / zraddhAprakarSaprasareNa dAnaM __tasmai pradattaM khalu mokSadAyi // 1 // " indravajrA 1atho dezaviratiH "saMveganirvedazamAnukampA stikyAGkasamyaktvamupAzritAnAm / iyaM tu dezA( d) viratiryatitvA nurAgabhAjAM gRhamedhinAM syAt // 1 // upa0 2uttamapattaM sAhU, majjhimapattaM ca sAvayA bhaNiyA / avirayasammaTTiI, jahannapattaM muNeyavvaM // 2 // " AryA athAnukampAlakSaNamAha- "anukampA'nukampye syAd, bhaktiH pAtre tu saGgatA / anyathAdhIstu dAtRRNA-maticAraprasaJjikA // 1 // " anu0 anukaMpA karavA yogya jIvane viSe anukaMpA kahI, ane pAtrane viSe bhakti kahI, anyathA kahitAM pAtrane viSe anukaMpA kahIi to aticAra lAge iti // "dInAdikebhyo'pi dayApradhAnaM dAnaM tu bhogAdikaraM pradhAnam / dIkSAkSaNe tIrthakRto'pi pAtrA pAtrAdicarcAM dadato na cakruH // 1 // " indravajrA zrImahAvIreNa dvijAya vastradAnaM kRtam / suhastisUriNA raGke annadAnaM kRtam / "arthivyathApAranidAnadAno nakArakArAgRhacittavRttiH / adeyadeyasvaparaprabhedamuktA vimuktairapi kiM na mAnyaH ? // 1 // " upajAtiH 1. 'atha' iti kha-pAThaH / 2. chAyA-uttamapAtraM sAdhurmadhyamapAtraM ca zrAvakA bhaNitAH / aviratasamyagdRSTirjaghanyapAtraM jJAtavyam // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 zrIjainadharmavarastotram arthi-vAcakajanane vyathA-pIDAne pAra pamADe tehanuM nidAna-kAraNa ehavuM dAna che jehanuM ane nakAra kahitAM nathI evo je nAkAro tehanuM kArAgRha kahitAM baMdiSANuM che, ehavuM je citta tehanai viSe vRtti-vyApAra che jehano ane devA yogya adevA yogya potAnuM pArakuM ehave bhede rahita ehavo je dAtArI puruSa te(hane) vimukta kahitAM niHspRha je yogIndra sarISAne paNi (1) mAnava-sA2vA yogya cha-prazaMsavA yogya (cha). // iti dAtRlakSaNaM sAmAnyam // atha kAvyam "dharmo hi jIvaH zubhazarmalakSmyA ___ dharmasya jIvaH khalu jIvarakSA / sarvaprakAraistadiyaM prapAlyA dharmaM vinA naiva zubhopalabdhiH // 1 // indravajrA athAtra abhayAdidAnAdhikAre jaino vetti nAparaH, ato jainamantridRSTAntamAha 'zrAvastI 'nagare jitazatrunAmA rAjA / tasya kIrtimatI devI / tayoH putraH mRgadhvajanAmA kumAro vinIto vicakSaNo'sti / tasminneva pure rAjJo vallabhaH kAmadevanAmA zreSThI zaratkAle nijagokule gataH / gopAdhipena daNDakena nAmnA saGketita eko mahiSaH zIghraM zreSThisamIpamAjagAma / gopena proktaH-bho mahiSa ! mama tava ca svAmyayaM samAgataH / tato mahiSaH zreSThipAdayuge vinayena patito'grajihvAM vistArayan sthitaH / zreSThinA gopaH pRSTaHkimidam ? / tato gopo'vadat-svAmin ! sAdhuvacanena maraNabhIrormahiSasya mayA abhayaM dattam / idAnIM yuSmAkaM samIpe'bhayaM yAcatyayam / zreSThinA cintitam-aho tiryagjAtirapi varAka eSa jIvitapriyo jAtismaraNo vidyate, ato mayA'pi te'bhayaM dattam / vihara yatheSTaM gokule / zreSThinA'pyukte sati tataH zreSThicaraNAd bhadrakamahiSa utthitaH / zreSThI svagRhaM sametaH / bhadrakamahiSo'pi zreSThikiGkarairnivAryamANo'pi zreSThyanujJayA pRSThasaMlagna AgatavAn / tataH zreSThI kauTumbikanarAn prAha-bho jAtivallabha ! kizorasya yA vRttiH sA tAvatI bhadrakamahiSasyApi deyA / patravata pAlayati / zreSThI ekadA rAjasamIpaM gacchati sma / mahiSo'pi zreSTinA saha gataH, rAjJaH caraNe patitaH / rAjJA pRSTam-kimidaM ? kimartham ? / zreSThI bhUpaM prAha-ayaM bhadrako bhavatAM pArzve'bhayaM mArgati / rAjJoktam-dattaM, he bhadrakalulAyare ! yatheSTaM vicara vane pure vaa| rAjJA pure sarvatrodghoSaNA kArApitA-yo'sya 3mahasyAniSTaM kariSyati, sa rAjJo vadhyo jyeSThaputro'pi / tato nRpasya praNAmaM kRtvA rAjabhavanAnnirgato jane ca prakAzo jAtaH satyaM bhadraka iti / nagaraDimbhAstaM samArUDhAH krIDAM kurvanti / Alekhyamaya iva teSAM sadaMzabhIruko jAtaH / evaM vrajati kAle ekadA udyAnAdagacchan mRgadhvajakumArastaM bhadrakaM saJcara 1. AjIvikA / 2. mahiSa ! / 3. mahiSasya / 4. mahiSaH / Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam mANaM dRSTvA saJjAtaroSaH san khaDgena tasyaikaM pAdaM ciccheda / punarhantukAmo'nucarairniSiddhaH avadhyo'stIti / bhUpena jJAtaM tat / hA 'tapasvI niraparAdho hataH, tripAdaiH klezena gamanaM - kRtvA'parAdhastha( sta )mbhamAsthito'stIti / tato rAjJA samAdiSTam-kumAro'yaM hanyatAmiti / jainadharmabudhA'mAtyena bhUpacakSurviSayaM tyaktvA vadhyamaNDanavyAjAdekasthAne kathAvyAkhyAnasamayaM kumAro nItaH / mRgadhvaja ! tvayA hiMsAphalaM pratyakSaM dRSTaM, zRNu saptanarakeSu ghoraduHkheSu dazavidhavedanAkathanenAzucidurgandhaklinnagAtramAraNatADanAdivistAram / tataH zrAvaNAnantaraM jAtajAtismaraNaH kumAro babhUva / jainAgamoktaM satyaM saMbhAvayati sma / pradhAnena proktamhe kumAra ! sarvajJena 'naminAmnA jinena caturgatisaMsAra IdRzo bhaNitaH, yatra sukhaM nAsti / kumAreNa gaditam-he amAtya ! so'nubhUto jJAto mayA'dhuneti / tataH kumAraH pravrajyAM grahItuM locaM kartuM pravRttaH / tato'mAtyena nijabhaNDArata AnIya rajoharaNaM pAtraM pAtraniryogaM kumArAya samarpitaM kathitaM ca-kumAra ! tvaM sImandharasyAnagArasya ziSya iti kAritasAmAyikaH zvetAmbara: susAdhumudrAdhArako rAjJaH samIpaM nIyamAno ( di? )STyA''gataH / rAjJA proktamaho tejasvI sUrya iva saumyamUrtiH soma iva dRzyate / tadA sacivena bhaNitam-svAmin ! zramaNo vadhyaH ? bhUpena proce-avadhya iti / kumAro'pi zramaNarUpI nRpapArvaM gataH / upalakSito rAjJA bASyajalabharalocanena kathitaM ca-aho amAtyabuddhiH, mamAjJAbhaGgo rakSito maraNAt kumAro'pi / rAjJA proktam-rAjyaM gRhANa / kumAreNoktam-mama saMsAreNA'lam / tato niSkramaNotsavena sImandharasya sAdhoH ziSyo'jAyata sma / tataH pradhAnena bhadrakasamIpamAgatya pratibodhya niSkaSAyIkRtaH yataH . "vyasanazatagatAnAM klezarogAturANAM maraNabhayagatAnAM duHkhazokArditAnAm / jagati bahuvidhAnAM vyAkulAnAM janAnAM zaraNamazaraNAnAM nityameko hi dharmaH // 1 // " mAlinI tato'nazanaM kRtvA'STAdazadivase kAlaM prApa bhadrakaH / mRgadhvajarSirapi kAlakrameNa kevalajJAnaM prApat / jitazatrU rAjA'pi saparivArastatrAgacchat, dezanAnte papraccha-he bhagavan ! sa bhadrakamahiSaH kasyAM gatau gataH ? kevalinA kathitam-sa upazAnto namaskArapariNato bhadrako mRtvA camarasyAsurasya mahiSAnIkAdhipatirlohitAkSadevo'jani / mama ca jJAnotpatti jJAtvA hRSTa eSa vanditumAgataH sthito vartate / rAjJA pRSTam-ko'tra vairAnubandhaH ? / kevalI jagau-zRNuta, atra bharate'zvagrIvaH prativAsudevo'bhavat / tasya harizmazrunAmA'mAtyo'jani / paraM sa nAstikavAdI / yataH 1. dInaH / 2. anyAyapUtkArakaraNastambham / 3. jainadharmaM bodhatIti jainadharmabud, tena, jainadharmavidA ityarthaH / 4. ekaviMzatitamatIrthaGkareNa / Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 zrIjainadharmavarastotram "mRdvI zayyA prAtarutthAya peyA bhaktaM madhye pAnakaM cAparAhne / drAkSAkhaNDaM zarkarAM cArdharAtre mokSazcAnte zAkyaputreNa( siMhena ?) dRSTaH // 1 // " zAlinI nAsti puNyapApaparalokAdikamiti bahuzaH kathayati dharmAbhimukhamazvagrIvaM prati / itaH 'potanapura svAmiprajApatiputreNa tripRSTakumAreNa hato'sau saptamI pRthvI jagAma / harizmazrurapi mRtvA tatraiva nArako jAtaH / tato'sau nArako'zvagrIvanArakamavadhinA jJAtvA pUrva dharmavirodhitvAt pIDayati sma / tataH AyuHkSaye'sau nAstikanArako matsyo jAtaH / tataH SaSThyAM bhuvi nArakaH, tata uragaH, tataH paJcamyavanyAM, tataH zArdUlaH, tatazcaturthyAM gataH, tataH kaGkapakSI, tatastRtIyAvanau nArakaH, tataH sarIsRpaH, tato dvitIyAvanau nArakaH, tataH saMjJI paJcendriyaH, tato ratnaprabhAyAM jAtaH, tataH paJcendriyatiryag jAtaH, tataH caturindriyaH, tataH trIndriyaH, tataH caturindriyaH, tataH trIndriyaH, tataH caturindriyaH, tato jIrNamahiSyAM vatso jAtaH, tataH chagalo jAtaH, tataH kAmadevazreSThino mahiSo jAtaH daNDakena gopena mArito jAtamAtraH / evaM saptavArAn mAritaH / aSTamavAre mahiSa utpannajAtismaraNo jIvitAbhilASI daNDakapAde patitaH / tatraikaH sAdhurAgato daNDakena pRSTaH-bhagavan ! kena hetunA jAtamAtraH "sairibhaH stanyAnabhilASI mama pAde patito'sti ? / tato'vadhijJAninA yatinA proktam-he daNDaka ! tvayA sapta vArAn 5kAsaro'yaM mAritaH, adhunA jAtismRtirjIvitaM mArgayati / sAdhuvacanAt tatastvayA'bhayaM dattam ityAdi pratItam / prAnte pradhAnena sambodhitaH prAptasamyaktvaH kAlaM kRtvA lohitAkSo devo jAtaH / atha so'zvagrIvo mahArambhAdisakto harizmazrumatenAkRtadharmo mRtaH saptamyavanau nAraka ityAdi bahusaMsArabhramaNaM kRtvA iha mRgadhvajakumAraH saJjAtaH pradhAnena pratibodhita ityevaM kevalI jAtaH / iti vRttAntaM zrutvA samutpannavairAgyo jitazatrU rAjA putrAya rAjyaM dattvA saparivAro'mAtyena saha dIkSAM lAti sma / lohitAkSeNa kAmadevAya bahudravyaM dade / punaruktaM ca-bhuvanaM kArayeti / tataH kAmadevena mRgadhvajasya bhagavata AyatanaM kAritam / madhye munipratimA tripAdamahiSamUrtiH sakalalokapratibodhArthaM vihitA / gatA pariSat svabhavanam / mRgadhvajakevalI muktiM jagAma // ___iti jIvavadhe jainapradhAnavivekavirAjitamRgadhvajakumAramahiSakathAnakaM vasudevahiNDisaptadazabandhumatIlambhAt zrIbhAvaprabhasUriNoddhRtaM samAptam // ___ yadyapi paradarzanakavirdayAM varNayati, tathApi tasya vAkye virodhaH parasparaM dRzyate / tadAha naiSadhe ( sa0 1, zlo0 130, 132 133), yathA 1. mahAvIrajIvena / 2. sarpaH / 3. prathamanarake / 4. mahiSaH / 5. mahiSaH / Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 zrIbhAvaprabhasUrikRtam "dhigastu tRSNAtaralaM bhavanmanaH samIkSya pakSAn mama hemajanmanaH / tavArNavasyeva tuSArazIkarai bhaveda mIbhiH kamalodayaH kiyAn ? // 1 // " 3vaMzasthavilam pade pade santi bhaTA raNodbhaTA __ na teSu hiMsArasa eSa pUryate // dhigIdRzaM te nRpate ! kuvikrama kRpAzraye yaH kRpaNe patatriNi // 2 // vaMzastha0 phalena mUlena ca vAribhUruhAM munerivetthaM mama yasya vRttayaH / tvayA'dya tasminnapi "dehadhAriNA kathaM na patyA dharaNI 'hRNIyate ? // 3 // " vaMzastha0 athAtraiva ( sa0 2, zlo0 9-10) virodhamAha* "mRgayA na vigIyate nRpai rapi dharmAgamamarmapAragaiH / smarasundara ! mA yadatyaja stava dharmaH sadayodayojjvalaH // 1 // "vaitAlIyam abalasvakulAzino jhaSAn nijanIDadrumapIDinaH khagAn / anavadyatRNArdino mRgAn . mRgayA'ghAya na bhUbhRtAM jatAm // 2 // " vaitA0 // iti tRtIyavRttArthaH sampUrNaH // 3 // 1. amIbhiH pakSaiH, pakSe tuSArazIkaraiH / 2. kamalAyA-lakSyA udayaH, pakSe kamalasya-jalasya udyH| 3. vaMzasthavila-lakSaNam-"vadanti vaMzasthavilaM jatau jarau / " 4. 'daNDadhAriNA' iti kha-pAThaH / 5. lajyate / 6. avagaNyate / 7. dayAyA udayena-utpattyA ujjvala:zobhamAnaH / 8. vaitAlIya-lakSaNam-"SaD viSame'STau same kalAstAzca same syunarno nirantarAH / na samA'tra parazritAH kalA vaitAlIye'nte ralau guruH // 1 // " atra sundarIcchanda ityapi vaktuM zakyate, yataH "ayujoryadi sau jago yujoH sabharA lgau yadi sundarI tadA / " 9. mInAn / Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zrIjainadharmavarastotram atha tayormadhye prathamamabhayadAnamAzrityAhasUtram pArApataM dhRtamate ! bata zAntinAthaH zyenAd rarakSa gatajanmani te tadIyAH / / gaNyA guNA gurukRpojjvalitAH kathaM syu Iyeta kena jaladhernanu ratnarAziH ? // 4 // vyAkhyA-pArApatamiti / dhRtA matiryena sa tasya sambodhane he dhRtamate ! / bata komalAmantraNe / zAntinAtha:-tIrthakRtAM SoDaza: gatajanmani-pUrvabhave megharathanRpopalakSite zyenAt-siJcANakAt pArApataM-kapotaM rarakSa-rakSIcakAra, svazarIradAneneti zeSaH / tasya zAntinAthasya ime tadIyAH te-prasiddhAH guNAH kathaM gaNyA:-saGkhyeyAH syuH ? api tu na syuH / kathaMbhUtAH ? gurukRpojjvalitA:-mahatkRpAkaSazilottejitAH / atra dRSTAntamAhananu praznavAde kena-puruSeNa jaladheH-samudrasya ratnarAzirmIyeta-mAnayuktaH kriyeta ? api tu na mIyeta // atra zrIzAntinAthasya pUrvadazamabhavamegharathanRpasambandho likhyate 'jambUdvIpaprAgvideha puSkalAvatI vijaye 'puNDarIkiNyAM. nagaryAM tIrthaGkaraghanarathAbhidhasya prItimatyAM rAjyAM kukSizuktau dazamabhave zrIzAntinAthajIvo mauktikamiva samutpannaH / mAtApitRbhyAM megharatha iti nAma dattam / krameNa sakalakalAkovido yauvanaM prAptaH pariNAyitaH, krameNa rAjA jAtaH / kasmiMzcid dine sa pauSadhaM gRhItvA pauSadhazAlAyAM tasthau / samastabhUpAnAM puraH dharmadezanAM vidadhe / atrAntare megharathabhUpateH 'kroDe kampamAnazarIra: pArApata: pakSI gaganAdakasmAt patitaH, tavAhaM zaraNAgata iti 'jalpaMstasthau / taM pakSiNaM bhayabhItaM dRSTvA dayAlu#gharathaH proce-mama samIpe tava bhayaM nAsti / he bhadra ! mA bhaissiiH| tAvat pRSThi (STha)taH siJcANakapakSI samAgatya rAjAnaM babhANa-rAjan ! tvadutsaGgagatametaM pArApataM mama kSudhitasya dehi / bhUpo vakti-zaraNAgato mayA kSatriyeNa na dIyate, paraprANairnijaprANapoSaNaM tavApyayuktam, yato jIvavadhAjjIvA narakaM gacchanti / zyeno jagAdayadyevaM, tadA pArApatamiva mAM tvaM rakSa / ahaM kSudhAturo'smi / "viveko hIrdayA dharmo, vidyA snehazca saumyatA / sarvaM ca jAyate naiva, kSudhArtasya zarIriNaH // 1 // " anu0 kUpAzritaH priyadarzananAmasarpo gaGgadattAbhidhAnabhekazca citralekhA sArikA ca eSAM kathAnakam / yataH 1. utsngge| Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 zrIbhAvaprabhasUrikRtam "AkhyAhi bhadre ! priyadarzanasya ___ na gaGgadattaH punareti kUpam / bubhukSitaH kiM na karoti pApaM ? kSINA narA niSkaruNA bhavanti // 1 // " upajAti: iti / svacintitaM kathayitvA he sArike ! tvayA'pi tasya vizvAso na kartavya ityAkhyAnakena / evaM rAjan ! kSudhArto'haM kRtyAkRtyaM na vedmi, AhAraM vinA mama prANA vrajanti / nRpeNoktam-anyamAhAraM dadAmi / tenoktam-1AmiSaM vinA me na tRptiH / (nRpeNoktam ) sUnAsthAnAt tadapyAnAyya dAsyAmi / (pakSiNoktam ) naivaM gRhNAmi, cet mama pazyataH prANino mAMsaM chittvA dIyate, tadA me tRptiH / rAjJoktam-yatpramANo'yaM pakSI tulAdhRto bhavet, tAvanmAnaM nijaM mAMsaM yacchAmi, kA'tra vicAraNA ? / nijamAMsaM chittvA yathA yathA tulAyAM cikSepa tathA tathA pArApato'dhikabhAro babhava / tadA talAyAM svayaM napa Aruroha / hAhAkAro jAtaH / tatsattvaM vIkSya devaH pratyakSo jAtaH, dhanyastvaM mahIpate ! IzAnenandravacasA'zraddadhAnastava parIkSArthaM samAgataH pUrvaM matsariNau khagau mayA'dhiSThitau iti uktvA gataH svasthAnaM suraH // iti kathAnakaM megharathanRpasya samAptam / iti caturthavRttasyArthaH sampUrNaH // 4 // sUtram saMrakSito gajabhave zazako hi yena meghAbhidhena magadhAdhipadehajena / mAhAtmyamAnamiha tasya karotu ko vA vistIrNatAM kathayati svadhiyA'mburAzeH ? // 5 // vyAkhyA-saMrakSita iti / hi-nizcitaM yena meghAbhidhena-meghakumAreNa asmAt tRtIyagajabhave zazakaH saMrakSita:-dayApariNAmatvena pAlitaH / kiMviziSTena meghAbhidhena ? magadhAdhipadehajena-magadhadezasvAmizreNikaputreNa / iha-loke kaH puruSaH tasya meghakumArasya mAhAtmyamAnaM-mahattvasaGkhyAM karotu ? api tu na ko'pi / vA iti pakSAntare / ko naraH amburAzeH-samudrasya vistIrNatAM kathayati svadhiyA ? api tu na ko'pi / yadi kathayati, tadA sarvajJavacasA / yato dvilakSapramito lavaNoda iti paraM sa nijadhiyA jJAyate neti / vA 1. mAMsam / Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram athavA ko viH-garuDAdi:1 pakSI svadhiyA amburAzeH tIrNatAM-kathayati ? api tu na // atra meghakumArakathAleza:'rAjagRhe' zreNikadhAriNyoH putro meghakumAraH saparivAraH samavasaraNaM gataH / indro mahAvIraM stauti / yataH "saddharmabIjavapanAnaghakauzalasya yallokabAndhava ! tavApi 2khilAnyabhUvan / tannAdbhutaM khagakuleSviha retAmaseSu sUryAMzavo madhukarIcaraNAvadAtAH // 1 // vasantatilakA bhIroH satastava kathaM tvamarezvaro'sau __ vIro'yamityanavadhAya cakAra nAma ? / mRtyorna hastapathametya bibheti vIra stvaM tasya gocaramapi vyatiyAya lInaH // 2 // " vasanta0 iti / tataH zrIvIrajinadezanayA pratibuddho muktakalatrASTako gRhItavratastasyAmeva rAtrau bahirnirgacchadbhirantaH pravizadbhizca sAdhubhistathA saGghaTito'sau (yathA) kSaNamapi nidrAM na praap| cAritre bhagnapariNAmaH prabhAte vIrasamIpaM gataH / vIreNa pratibodhitaH, tathAhi-ito bhavAt he megha ! tvaM 'vaitADhya 'girau sumerunAmA gaja AsI: / dAvAnalabhItastaTAke praviSTaH paGke magno vairigajena kadarthito mRtyuM gataH / tato 'vindhyAcale' gajo babhUva meruprbhnaamaa| anyadA dAvAnalaM dRSTvA jAtajAtismRtistadA yojanamAnaM maNDalamekaM tvamakArSIH / trikRtva: zuddhaM kRtaM tRNadrumANAmapanayanena / grISme dAvAnale lagne bahujIvaistanmaNDalaM bhRtam / tvamapi tatrAgatyAsthAH, karNamUlakaNDUyanArthaM svakIyamekapAdamutpATayAJcakriSe / tatraikaH zazakaH sametya sthitaH / kRpayA tvaM pAdaM tathaivamarakSaH sArdhadinadvaye gate davaH zAntaH / jIvAH svasthAnaM gatAH / tvaM gireH zRGgamiva bhUmAvapataH / dinatrayAnte mRtvA kRpAprasAdato meghakumAro jAtaH tadA tvaM tiryagbhave na dUnaH, adhunA munisaGghaTTitaH kathaM dUna: ? iti bhagavadvacaH zrutvA sthiro 1. atra AdizabdaH prakArArthaH / yataH "sAmIpye ca vyavasthAyAM, prakAre'vayave tathA / catuSvartheSu medhAvI, AdizabdaM ca lakSayet // 1 // " tad yathA-grAmAdau ghoSaH, samIpe ityarthaH 1 / avasthAyAM brAhmaNAdayaH iti anavacchinnasantAnAH, krameNa vyavasthitA ityarthaH 2 / prakAre devadattAdayaH, devasadRzAH 3 / avayave stambhAdayo gRhAH, stambhAvayavA ityarthaH 4 // 2. akRSTAni kSetrANi / 3. ghUkeSu / Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 zrIbhAvaprabhasUrikRtam dIkSAyAM jAtaH / tadA meghamuninA'bhigraho gRhItaH-netradvayazuzrUSAM muktvA svAGgazuzrUSAM na kariSyAmIti / prAnte'nazanaM kRtvA 'vijaya'vimAnaM gataH / 'mahAvidehe' mokSamavApsyatIti // iti meghakumArakathA / iti paJcamavRttasyArthaH sampUrNaH // 5 // sUtram mAMsaM samarghamadhuneti vaco nizamya tasyAptyupAyamabhayena vidhAya coktAH / . kurvanti tAM na hi yayA'haha rAjalokA jalpanti vA nijagirA nanu pakSiNo'pi // 6 // vyAkhyA-mAMsamiti / vA samuccaye, nanu vitarke nizcaye vA, ahaha iti khede / abhayenazreNikaputreNa rAjalokA:-kSatriyA uktA-niruttarIkRtAH / kiM kRtvA ? iti vaco nizamyazrutvA / itIti kiM ? adhunA mAMsaM samargha-sulabhaM-alpamUlyaM ca-punaH tasya mAMsasya Apte:-prApteH upAyaM-udyamaM vidhAya-kRtvA / kathaM proktAH tadAha-[ ahaha iti khede ] bhavanto rAjalokA yayA girA-vANyA jalpanti tAM giraM na hi kurvanti / kathaMbhUtAH rAjalokAH ? pakSiNaH api-pakSayuktA api / pakSaH sAdhyaH pakSagraho vA // "pakSastu, mAsArdhe grahasAdhyayoH / cullIrandhre bi( ba )le pArzve, sakhyau (varge) kezAtparazcaye / ... ..picche virodhe dehAGge, sahAye rAjakuJjare // " iti haimAnekArthaH (zlo0 568-569) / pakSaH asti yeSAM te pakSiNaH, pakSavacanayuktAH / yataH 'pratijJAhe tu dRSTAnto panayani gamanAni iti pakSavacanam / pratijJAparvato'yaM vahnimAn 1 / dhUmavattvAt 2 / yo yo dhUmavAn sa sa vahnimAn yathA mahAnasa iti 3 / yathA dhUmavAMzcAyamiti tathA cAyamiti vA 4 / pakSe sAdhyopasaMhAro nigamanaM yathAtasmAdagnimAniti tasmAt tatheti vA 5 / iti paJcAvayavaM vAkyaM prasiddham / yathA sattArkikAH paJcAvayavavAkyasAdhane'lIkA na bhavanti api-punaH bhavantaH kSatriyAH pakSiNo'pi mAMsaM samarghamityaGgIkRtavacanA api kUTabhASiNo bhavanti / arthadvAreNa spaSTayati-'rAjagRhe' sabhAsthitena zreNikanRpeNoktam-samprati nagaramadhye kiM vastu sulabhamasti ? / tatra kSatriyAH procuH-mAMsaM samarghamasti / abhayakumAreNa cintitam-ete nirdayAH, eteSAM parIkSAM kariSyAmi / tato rAtrau sarvakSatriyagRhe pRthak pRthag gatvA abhaya evamakathayat Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 zrIjainadharmavarastotram bho kSatriyAH ! zRNuta / rAjaputrazarIre mahAvyAdhirutpanno'sti, vaidyairuktam-yadi manuSyasatkakAleyamAMsaTaGkadvayaM dIyate, tadA sa jIvati, nAnyathA / tato yUyaM tadIyagrAsajIvina etAvadapi na kariSyatha ? / tata ekenoktam-dInArasahasraM gRhANa, paraM mAM muJca, anyatra gaccha / abhayena gRhItam / evaM sakalAM rAtriM paribhramya tairdattA militA dInAralakSAH / prabhAte taddhanarAzIkRtaM darzitaM kSatriyANAm-bho yUyamevamakathayata gatadivase-yanmAMsaM sulabhaM, tadadya etAvatA dravyeNApi TaGkadvayapramANaM mAMsaM mayA na prAptam / tato lajjitA abhayena hakkitA mAMsabhakSaNaniyamaM grAhitA iti yuktiH sampUrNA / SaSThavRttasyArthaH sampUrNaH // 6 // athAnukampAdikadAnamAzrityAhasUtram sadRSTipUrvakakRtAMhatiyugmamastu ____ he bhavya ! bhavyataramanyadapi pradhAnam / jantUn karoti sukhinastapatApataptAn prINAti padmasarasaH saraso'nilo'pi // 7 // atra sUcIkaTAhanyAyena saMkSepatvAdanukampAdidAnaM supAtradAnAt prathamaM kathayativyAkhyA he bhavya ! sadRSTipUrvakakRtAMhatiyugmaM astu-dUre tiSThatu / samyaktvapUrvakakRtaM aMhatyA: abhayasupAtradAnayoryugmam / "apavarjanamaMhatiH" iti haimaH (abhi0 kA0 30, zlo0 51) / kathaMbhUtaM sadRSTi0 ? bhavyataraM-atIva zubhaM, mokSapradAyakatvAt / he bhavya ! anyadapianukampAdidAnamapi jantUn sukhinaH-devAdisukhayuktAn karoti / kathaMbhUtamanyad dAnam ? pradhAnaM saMsArasukhApekSayA / yataH padmAnandakAvye trayodaze sarge "kaJcanApi kSuttRTaklAntaM, 2prAptamannodakairmudA / yastarpayati sarpanti, svarbhogAstamapi dhruvam // 1 // " dRSTAntena dRDhayati / padmasaraso'nilo-vAyurapi tapatApataptAn-grISmakAlasya tApena taptAn-pIDitAn, vizeSaNazaktyA vizeSyaH pratIyate, pAnthajanAn prINAti-prItimutpAdayati / kathaMbhUto vAyuH ? sarasaH-sajalaH / yato mAnasasarojalaM sevitaM sat tRTtApamalaparizramAdisarvaM spheTayati, tathA pUrvadAnadvayaM sakalasaMsAraduHkhApahAri iti / anyat tu bhogAya bhavati / atra gAthA: 1. manujahRdayamAMsaTaGkadvayam / 2. gRhamAgatam / Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam 39 "1savvesipi jiANaM, aNAriyajaNeNa haNijjamANANaM / jahasattIe vAraNa-mabhayaM taM biMti muNipavarA // 1 // paMcamahavvayaparipA-layANaM paMcasamitisamitANaM / savvaviratijuttANaM, sAhUNaM dANamuttamayaM // 2 // maMdANa ya TuMTANa ya, dINaaNAhANamaMdhabadhirANaM / amukaMpAdANaM puNa, jiNehiM na kayAvi paDisiddham // 3 // uciyaM dANaM eyaM, velamavelAya dArapattANam / taM dANaM ditANaM jiNa-vayaNapabhAvagA bhaNiyA // 4 // jiNasAhusAhuNINa ya, sukittiparayANa bhaTTabaDuANaM / jaM dANaM taM bhaNiyaM, sukittidANaM muNivarehiM // 5 // dazavidhamapi dAnaM, tadgAthA"2daya 1 saMgaha 2 bhaya 3 kAruNiya 4 lajja 5 gArava 6 adhamma 7 dhamme ya 8 / kAhIya 9 kayasAsaNaM 10 ti dANamevaM bhave dasahA // 1 // " asyA gAthAyA arthagAthA: " 3rogAiuvahayANaM 1 sahAyagANaM ca 2 dujjaNAdINaM 3 puttAiviogema 4 taha lajjAe bahujaNassa 5 // 2 // jaha setunaDAdINaM 6 hiMsagamAdINaM 7 sAdhumAdINaM 8 esa karissati kiMcivi maMti buddhIi jaM tassa 9 // 3 // 1. chAyA-sarveSAmapi jIvAnAmanAryajanena hanyamAnAnAm / yathAzaktyA vAraNamabhayaM tad bruvanti munipravarAH // 1 // paJcamahAvrataparipAlakebhyaH paJcasamitisamitebhyaH / sarvaviratiyuktebhyaH sAdhubhyo dAnamuttamakam // 2 // mandebhyazca chinnahastebhyazca dInebhyo'nAthebhyo'ndhabadhirebhyaH / anukampAdAnaM puna: jinaiH na kadApi pratiSiddham // 3 // ucitaM dAnametad velAyAmavelAyAM dvAraprAptebhyaH / tad dAnaM dadAnA jinavacanaprabhAvakA bhaNitAH // 4 // jinasAdhusAdhvInAM ca sukIrtiparebhyo bhaTTabaTukebhyaH / yad dAnaM tad bhaNitaM sukIrtidAnaM munivaraiH // 5 // 2. chAyA-dayA 1 saMgraha 2 bhaya 3 kAruNika 4 lajjA 5 gauravA 6 'dharma 7 dharmeSu ca 8 / kariSyati 9 katazAsanamiti 10 dAnamevaM bhaveda dazadhA // 1 // 3. chAyA-rogAdyupahatebhyaH 1 sahAyakebhyazca 2 durjanAdibhyaH 3 / putrAdiviyogena 4 tathA lajjayA bahujanasya 5 // 2 // yathA setunaTAdibhyo 6 hiMsakAdibhyaH 7 sAdhvAdibhyaH 8 / eSa kariSyati kiJcidapi mameti buddhyA yat tasmai 9 // 3 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 zrIjainadharmavarastotram bahuso aNeNa kayaM bahu paccuvayArAya teNa taha tassa jaM dijjati taM kamaso dayAidANaM dasavihaMpi 10 // 4 // iti / atrAnukampAdidAne jagaDUsAhaprabandhaH, tadyathA'vApyAM' nagaryAM solahAsutaH vRddhazAkhAyAM zrI zrImAla' jJAtIyaH jagaDU: 1 padmala: 2 rAyamallazca 3 ete trayo bhrAtaraH santi AjIvikAdurlabhAH / jagaDU: padmalarAyamallAbhyAM sArdhaM 'kaccha deze 'bhadrezvara nagaryAM mAGgAhvamAtulasamIpamAyayau / 'tatra jagaDU pozAlaI jAtA, vaSANa sAMbhaLatA, posA paDikamaNAM karatA, saMtoSa dharatA, ghola karatA e rIte surkha dina niMgamatA. ekadA pratikramaNaM kRtvA namaskAraguNanaM karoti jagaDUH / tataH AcArya AkAze rohiNIzakaTavedhaM vilokya ziSyaM bravIti-dvAdazavarSamito duSkAlo bhaviSyati / auSadhapuTIbandhavat dhAnyavikrayo bhaviSyati / gAvo markoTakAn bhakSayiSyanti / (tat) zrutvA jagaDUkena cintitam-asmAdRzaM sAmpratamapyarevamodarikA jAyate, agre kiM bhavitA ? / gurave pRSTam-ko dAtA bhavitA ? / guruNoktam-tvameva / katham ? tadA gururuvAca-zRNu / 'sopAraka 'pattane dvAsaptatigajamitadIrghA dvApaJcAzadgajapRthulA zilA'sti sA'trAnetavyA / tato jagaDUH kasyacit potasvAminaH kAryakArako bhUtvA tatra gatvA vaNigbhiH ahamahamikayA'syAmupari tiSThAmi dantadhAvanArtham / hoDe vA koDe vA iti kalahenAkramyamANAM zilAM dRSTvA tadbhapAya dvAdazasahasraTaGkAn dattvA sA zilA yAnapAtreNa 'bhadresara'mAnItavAn / pizunaiH svAminaH kau~ pUritau / yato yuSmadravyeNa pASANa: krIto'sti / zreSThinA proktam-etaiH kiM kathyate ? jagaDUkenoktam-yuSmadvaco'dhaH patad rakSitam / tataH prasannena zreSThinA proktam-bhavyaM kRtaM, tvameva zilAM gRhANa / sA zilA svagRhaM nItA jagaDUkena gurave darzitA / sindUratailena mardanaM kArApitam / DaggalikA nirgtaa| bahumUlyaratnabhRtA sA dRSTA / taiH ratnairdhAnyarAzayaH krItAH / yataH vastraM pAdaparitrANaM, bahukSIrAzca dhenavaH / auSadhaM bIjamAhAro, yathA labhyaM tathA kraya // 1 // " anu0 1. chAyA-bahuzo'nena kRtaM bahu pratyupakArAya tena tathA tasmai / ___ yad dIyate tat kramazo dayAdidAnaM dazavidhamapi 10 // 4 // 2. tAtparyam-tatra jagaDU: pauSadhazAlAM gacchati, vyAkhyAnaM zRNoti, pauSadhapratikramaNe karoti, santoSaM dharati, vimarza karoti, evaM rItyA sukhena dinAni nirgamayati / 3. UnodarIvratam / Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam 41 tairdhAnyaiH prauDhakoSThakA bhRtAH / dezapradezeSu sarvatra dhAnyasaJcAyAn kArayitvA ete raGkanimittA iti tAmrapatrANi likhitvA sarvatra dhAnyeSu kSiptAni / tataH kiyati kAle gate vikarAle duSkAle patite 'khAdatapibatA kriyA naSTA, bharcA strI muktA, striyA bhartA muktaH, zizavo'pi vikrItA ityAdi / sarvatra sIdanakAlo jAtaH / tadA jagaDUkena sarvatra dAnazAlA maNDApitAH / pracurANi sasyAni dIyamAnAni raGkebhyaH / bhUpairdhAnyArthaM jagaDUko yAcitaHsuvarNamANikyAdikaM gRhANa, paraM sItyaM samarpaya / tenoktam-rasAtkRtaM sarvaM yuSmAbhirapi tadAdIyatAm, tairbubhukSAvazatastathaiva kRtam / yataH "4aTTha ya mUba Da) sahassa diddha vIsala vaDavIraha bAra mUbi Da) sahassa diddha siMdhUyA rAyahamIraha / gajjaNavai sulatANa diddha mUvi Da) sahassa ekavIsaha mAlavapati aDhAra pratApasIharAya sahassa battIsaha / zatrujaya raivayagiri dAnazAlA bArottarI( rai ?) jagaDUyA sAhA sohalAtaNA puNyaprasiddha rASI (tera) pannarottarai // 1 // 5 . 1. khAdata pibata iti yasyAM kriyAyAM sA khAdatapibatA, tiGntena saha samAsaH / 2. 'dIyamAnAni dIyamAnAni' iti ka-pAThaH / 3. dhAnyam / 4. tAtparyam-aSTa ca mUTakasahasrANi dattAni vIsalAya vaDUvIrAya dvAdaza mUTakasahasrANi dattAni saindhavIyarAjamahammIrAya / garjanapataye suratrANAya dattAni mUTakasahasrANi ekaviMzatiH mAlavapataye aSTAdaza pratApasiMhAya rAjJe sahastrANi dvAtriMzat / zatruJjayaraivatagiryordAnazAlA dvAdazottaraM (zatam) / jagaDUnA sAdhunA sohalatanayena puNyaprasiddhI rakSitA (trayodaze) paJcadazottare // 1 // 5. santulyatAM zrIsarvAnandasUriracitasya jagaDUcaritamahAkAvyasya SaSThasargasya nimnAvatAritapadyaiH "jagau vIsaladevAya, jagaDUriti parSadi / tanmaye pApaM mriyante, cejjanA durbhikSapIDitAH // 89 // dAdAvaSTa sahasrANi, sa tasmai kaNamUTakAn / zrImAlAnvayakoTIra-stridhA vIratvamAzritaH // 10 // sa dvAdaza sahasrANi, pradadau kaNamUTakAn / hammIranAmadheyAya, sindhudezamahIbhuje // 125 // sa dadau garjanezAya, bhojadItAya stvrm| . saddhAnyamUTakAnAM, ca, sahasrANyekaviMzatim // 126 // aSTAdaza sahasrANi, sa dadau kaNamaTakAn / bhapAyAvantinAthAya, tadA madanavarmaNo // 127 // rAjJe pratApasiMhAya, kAzInAthAya solabhUH / dvAtriMzataM sahastrANi, pradadau kaNamUTakAn 128 // dvAdazAbhyadhikaM dAna-zAlAzatamudAradhI: jagaDUH sukRtAdhAro, jagajjIvAturAtanot // 129 // " Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 zrIjainadharmavarastotram tadA jagaDUkena rAyAM( ya ? )sAdhAra iti birudaM labdham / tadAprabhRti mahAjane'pi rAyAMsAdhArabirudavAn kathyate / caturazItijJAtiSu jagaDUkarUpakANi bhaTTAdibhiH sarvatra paThyante / evaM jagaDUrjagaduddhArako jAtaH // ekadA duSTo duSkAlabhidho vyantaro jagaDUsamIpaM chalanAya sametaH / sa ca kIdRg ? malinavezo barbarakezaH sUrpakarNaH kRSNavarNo bIbhatsarUpaH patitanetrakUpo bubhukSayA pRSThalagnodaraH sarveSAM bhayaGkaraH prAha jagaDUkam-bho bho jagaDUH ! dvAdaza varSANi jAtAni kSudhAturo'ham / tenoktambhuGkSa yatheSTam / duSkAlenoktam-yadA dhAto'smi tadA tvahaM jitaH, anyathA mayA tvaM jita iti paNabandhaH sauhalinA'pyaGgIkRtaH / tataH sa duSkAlaH preto raGkamaNDapAcchAdanakaTaM svakareNottArya bhojyabhAjanaM tameva kRtvA niviSTaH provAca-asminnannAni kSipatA( pyantA ?) miti / tato bhadrezvare' catuHsahasramitamahAjanagRhANi santi, sakalamahAjanA AkAritAH / prokto jagaDUkena paNabandhaH saH / ato bho bho bhrAtara: ! adya kIdRzA bhavantu yathA mahAjanavacanaM jayazriyaM varati tathA kartavyam / tataH sarve'pi mahAjanA: kecana tAmrakaTAhai: kecana kaNDolakaiH kecana pRthulakapATaphalakaiH kecana vastrajholakaiH pakvApakvAnnAni lAtvA tatra kSipanti / preto'pi sarvamAjahAra / kaNamapi na muJcati sma / sa vadati sma-bho jagaDU: ! coppaDakaM dehi-tadA ghRtatailakutupAH pravAhitAH |yaamN yAvat mahAjanaiH ehireyAhirA kriyA kRtA |yaamordhvNs bhakSayan kiJcidudgaritamannaM dRSTvA thakkito'dhunAsAviti vicArya taiH samakAlaM sthalIkRtoyaM, durdharA vANijAnAM hAkahIkkahakkoThAH / tato dagdho'haM dagdho'haM vadan palAyamAno jagaDUkena gADhaM kareNa dhRtaH |rejgtsNhaarkaark ! adhunA kva yAsi ? kArAgAre kSipAmyahaM tvAm / sa Uce-mAM muJca, adya prabhRtyahaM manuSyalokaM nAgamiSyAmi / dakSiNahastArpaNaM kRtvA muktaH svasthAnaM gataH / yataH "svargathakI saMcaryo, deza puhato dukAlaha nitu nayara ujhaDai tihAre tuM, vAraha 5hatI zrImAlaha. bhanne jyo (3?) bhAdo, 52to ghInI vAhUM 55 to uMga(81?)ma, 4 to (r)vato sAI. huM pApI paDyo tuM sAhajI milyo, bolabaMdha gADho kayA. mehali jagaDUyA sAhA sohalAtaNA je nAvuM kAla bAra(tera)panarottaro." 1. tAtparyam-svargAt saJcalito dezaM prApto duSkAla: nityaM nagarANyudvAsayati tadA tu vyAharikA prAptA zrImAlasya / annena kariSyAmyAkulo dhArayan ghRtasya vAhikAH ( yadvA dhArAstu ghRtasya vAhayAmi) kiMvA tu spheTayAmi sthAnaM kiMvA tu jIvantaM gRhNAmi / ahaM pApI patitastvaM sAdhurmilito vacanabandho gADhaM kRtaH muJca jagaDUka ! sAdho ! sohalatanaya ! yat nAgamiSyAmi kAlaH trayodazaH paJcadazottaraH / Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 zrIbhAvaprabhasUrikRtam iti // * sAdhavaH sArmikAdayaH sarve'pi poSitA jagaDUkena / tataH sarvataH sukAlo jAtaH / gRhapRSThavATake zvetArkaM dRSTvA sevakaiH proktam-ito'dhastAd dhanaM gRhyate / kiM dhanena ? / mA'bhUdasya vinAzaH / varSAkAle jalena samUlamunmUlitArkAt prakaTitaM dhanaM saptakSetrIsAt kRtaM jagaDUkena / punarekadA potacaureNa 'sikthamayya iSTikA AnItA rAbhasyena krItAH / svabhAryayA tu upAlabdhaH, jainAnAmeSa vyApAro niSiddha iti lokApavAdaH / tena dampatyoH parasparaM mukhAnavalokanaM jAtam / zItakAle hasantyAM tA madaneSTikAH kSiptA upariSTAjjvalitamadanAH svarNamayyo jAtAH, gurave darzitAH, dharmamArge vyayIkArApitAH / ityevaM jagaDUkena caturvidhasaGkena saha 'zatruJjayA'ditIrthAnAM yAtrA kRtA, 'bhadrezvare' caityAni kAritAni / dharmArthaM haTTo maNDitaH, jainAgamAni likhApitAni ityAdIni bahUni dharmakAryANi cakrire / iti jagaDUkaprabandhaH samAptaH // kIrtidAne yathA 'zrIzatruJjaya'saGghapatitilakaM bibhrat samarAhvayo vaNijAM varaH 'siddhAcala'mAgacchati tadA cAraNakena proktam / yata: sAha tuM samaro sAha, bIjA sarva sAhUlIyA nadI to gaMgApravAha, bIjA sarva vAhUlIyA //nA" tasmAyazvaM dadau iti sakSepataH / atha punaH zrIvastupAlaH sasaGghaH zrI zatruJjaye' devAn natvA agratazcalan 'devaka pattane yayau / atrAntare saGghamadhye somezvarapaNDitena kAvyamuktaM vastupAlaM prati / yataH "lakSmi ! preyasi ! keyamAsyazititA "vaikuNTha ! kuNTho'si 5no no jAnAsi piturvinAzamasamaM sotthitaiH pAMzubhiH / mA'bhairbhIru ! gabhIra eSa bhavitA'mbhodhizciraM nandatAt saGghezo lalitApatirjinapatisnAtrAmbukulyAM sRjan // 1 // " zArdUla0 tato vastupAlena tasya lakSadravyaM dattam // punarekadA' 'rbudA'cale gato vimalavasatiM vastupAlastatra cAraNenoktam // yataH 1. madanamayyaH / 2. tAtparyam-sAdhustu samaraH sAdhuH anye sarve sAdhukAH (lghusaadhvH)| nadI tu gaGgApravAhaH anye sarve vAhakAH // 3. mukhasya zyAmatA / 4. he kRSNa ! 5. asmAkam / 6. bhaviSyati / Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 zrIjainadharmavarastotram 1"mAlAI tuM mahiloI nAlai tuM ko jehavo, muM vici tuM vici joI huM rUDero RSabhalA //na." iti zrutvA bahu dhanaM dadau // // iti saptamavRttasyArthaH sampUrNaH // 7 // atha supAtradAnamAha sUtram vIrAya vizvagurave'kRta candanA yA kulmASadAnamanu jAtasukhA'tha tasyAH / . .. mUrdhA''pa veNiruciraH zriyamasya mauli ___mabhyAgate vanazikhaNDini candanasya // 8 // vyAkhyA-vIrAyeti / yA candanA rAjaputrI dAsena vikrItA dhanavAhena krItA mUlayA muNDitA dehalyantarasthitA vIrAya-caramajinAya kulmASadAnaM-prAsukamASadAnaM akRt-ckaar| kathaMbhUtAya vIrAya ? vizvagurave-tribhuvanajanadharmadaivatAya tribhuvanatAtAya vA / kathaMbhUtA candanA ? anu-pazcAt dAnAnantaraM jAtasukhA-sarvAGgINasamutpannasukhA, suvastrA sAlaGkArA gatabubhukSA jAtA / athAnvAdeze / yattadornityasambandhAt tasyAH candanAyAH mUrdhA-mastakaM candanasya mauli-mastakaM abhyAgate-Azrite sati, zikhAgrasthitamayUrasya candanavRkSasya zobhAM jahAra ityarthaH / iyaM candanA / ayaM candanaH / zabdacchalo'pi / kathaMbhUto mUrdhA ? veNirucira:-tatkAlanavInajAtapraveNIzobhamAnaH / "picchaM baha~ zikhaNDakam" ityatra zikhaNDisArthakanAmA / kavisamaye kezapAzasya barhiNa upamA / yaduktaM mAghe "dRSTai (STve ? )va nirjitakalApabharAmadhastAd vyAkIrNamAlyakabarAM kabarI taruNyAH / prAdudruvat sapadi 3candrakavAn drumAgrAt "saMjha gha ? )rSiNA saha guNabhyadhikairdurAsam // 1 // " vasantatilakA iti sargapaJcame (zlo0 19) // 1. tAtparyam-rAjase tvaM mahIloke, nArpayasi tvaM kIdRkSaH ? / Avayormadhye pazya ahaM sundara RSabhaka ! / 2. palAyitaH / 3. mayUraH / 4. matsariNA / Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 zrIbhAvaprabhasUrikRtam atra sambandhaleza:'campA'yAM dadhivAhanadhAriNyoH sutA candanabAlA / itazca 'kauzAmbI'patizatAnIkabhUpena 'campA' bhagnA / kenacit padAtinA candanA gRhItA 'kauzAmbIM' nItA vikrItA / dhanavAhena zreSThinA krItA, putrIsthAne sthApitA / ekadA zreSThinaH pAdaprakSAlanAvasare candanAyAH kezapAzaM bhUmau patitaM dRSTvA zreSThinA tadAdAya svAGke sthApitam / taM vIkSya mUlA tatpatnI kruddhA / eSA vardhamAnA mama sapatnI bhaviSyatIti vicintya zreSThini haTTaM gate sati tatkezapAzamapanIya muNDitAM jaJjIritAM vidhAya zUnyagRhe sthApayitvA svata eva mariSyatIti dhyAtvA svayaM pitRgRhaM gatvA tatraiva sthitA / dinatrayaM jAtam / tadbhItyA' na ko'pi zreSThinaH purato vakti / yataH "2 maghava du316, huM tA26 juDA, * te sAtI , meM 42tI pI. 1 kaMtaDo biccAro syu karai, ju gharI hui kunAri, usI vo mAgalA, a277 DAtha lipyAra (?) 2" ekayA jAtakaruNayA zreSThine kathitam / tena samudghATya tAlakaM (sA) nisskaasitaa| (tasyai) sUrpakoNake kulmASAn dattvA nigaDabhaJjanArthaM lohakAranayanArthaM gataH zreSThI / mlAnamukhI candanA cintayati-aho karmaNAM gatirIdRzI / yadi ko'pyatithiH sameti, tadA tasmai dattvA pAraNaM karavANi / yAvat tasthau tAvat mahAvIra AjagAma / taM ca vilokya jAtAnandA samutthAya proce-svAmin ! bhikSAM gRhANa / bhagavatA cintitam-abhigrahapUrtirjAtA, paraM netrayoH ( netrAbhyAM ?) azravo na patanti / dehalImadhye pAdau staH / na eko bahireko'ntaH / ato bhagavAn na gRhNAti / pRSThato balAt tayA duHkhenAzrupAto vihitaH / uttAlatayA ekaH pAdo dehalyAH bahireko'ntarAjAtaH / bhagavatA pAraNaM kRtaM paJcadinone SaNmAse / paJca divyAni jajJire / veNIdaNDa: punarnavIno jAtaH / nigaDe nUpure jAte sarvatra yazo vistRtam / yataH "pRthvInAthasutA 2bhujiSyacaritA jaJjIritA muNDitA . kSutkSAmA rudatI vidhAya padayorantargatA dehalIm / kulmASAn praharadvayavyapagame sUrpasya koNe sthitAn dadyAt pAraNakaM tadA bhagavataH so'yaM mahAbhigrahaH // 1 // " zArdUla0 1. vicAryatAm-"mAntrikA vRzcike bhagnAH, kSaye bhagnA bhiSagvarAH / paNDitA mUrkhake bhagnAH, strISu bhagnaM jagatrayam // 1 // 2. tAtparyam-kAnta ! mA ghaTaya kuThAraM ahaM tava kuThArikA, dantaiH kASThAni pATayantI jihvayA kurvANA vRtim / kAntakaH varAkaH kiM kuryAt yadgRhe bhavati kunaarii.....| 3. 'dAsaH preSyaH pariskando bhujiSyaparikarmaNau" iti haimaH (abhi0 kA0 3, zlo0 24) / . Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram vIrasya kevalotpattau candanAyA dIkSA, mRgAvatIkSAmaNAvasare kevalaM krameNa (sA) muktiM gateti sampUrNaH prabandhaH // // aSTamavRttasya sampUrNo'rthaH // 8 // sUtram dAridra( )doSatimirainiyamena muktAH satpAtradAnasudinodayasaGgamAdyAH / pRSThAnugAmikaTake nikaTe saTaGke caurairivAzu pazavaH prapalAyamAnaiH // 9 // vyAkhyA-satpAtradAnena-sAdhave dattadAnena sudinasya-sukRtadivasasya udayo yeSAM te evaMvidhAzca te saGgamAdyAzceti 'karmadhArayaH' / zAlibhadrapUrvabhavasaGgamagopAlakaprabhRtayo jIvA dAridra( dhra)doSatimirairniyamena muktAH-tyaktAH kairiva ? cauriva / yathA caurairAzu-zIghraM pazavaH-gavAdayo muktAH / kasmin sati ? pRSThAnugAmikaTake-pRSThe zIghragatigAmini sainye nikaTe-samIpe sati / kathaMbhUte kaTake ? saTaGke-sakope / kathaMbhUtaiH cauraiH ? prapalAyamAnaiHkAkanAzaM naSTaiH / "TaGko nIlakapitthe'si-koze kope'zmAraNe / mAnAntare khanitre ca, jaGghAyAM TaGkaNe'pi ca // 1 // ''. anu0 iti haimAnekArthaH ( zlo0 24) // atra sambandho lezataH 'chammANi nAmagrAme gopAlanAmA eko gokulikaH / tasya strI ramaNakI / tayoH putraH marukanAmA / siMhena mArito gopAlako mRtvA 'rAjagRhe' godhananAmA gopo jAtaH / tasya bhAryA narmadA / tasyAH kukSau pUrvabhavasambandhI putro jAta): / tasya saGgamaka iti nAma / iti janakasutayodvitIyo bhavaH // ____ godhano'nekalokAnAM mahiSyazcArayati / ekadA sandhyAyAM pazcAd valamAna: 'svarNavAlukA'nadItIre ekaM munIzvaraM dadarza / gRhe samAgatasyApi tasyaiva hadi dhyAnaM sthitam / atiprabhAte'gnisambalamAdAya taTinItaTe samAgataH / taM zItArtaM dRSTvA atyantakaruNAIcittaH zuSkakASThasaJcayenAgni prajvAlya sAdhoH zItaM vyapohayat / sAdhuH pratimApratipanna: kAyotsargaM nApArayat / sAdhuvaiyAvRtyapuNyAnumodanAt prAptoccagotra ekadA siMhena mAritaH / muneAnavazAt mRtvA 'rAjagRhe' gobhadranAmA zreSThI babhUva / saGgamastu kiyati kAle susAdhave sabahumAnaM pAyasadAnaM dattvA mRtvA gobhadrabhadrayoH putraH zAlibhadranAmA jAtaH / iti janakaputrayostRtIyabhavaH / Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam 47 gobhadro dIkSAM lAtvA devo jajJe / avadhinA jJAtabhavatrayasambandhiputratvena snehena bhogasAmagrI pUritA / krameNa zAlibhadro dhanyakazca dIkSAM gRhItvA 'vaibhAra girau anazanamAdAya 'sarvArthasiddhaM' gatau 'mahAvidehe' muktiM gamiSyataH / iti sambandhaH saMkSepataH / ityevaM supAtradAnato bahavaH sambandhA vAcyAH / supAtradAnaphalam / yataH "kimapyatithidAnasya, mAhAtmyaM sumahattamam / yatrAnnamAtrataH svargA-pavargasukhasaGgamaH // 1 // " anu0 iti padmAnande / atithilakSaNamAha "1tithiparvotsavAH sarve, tyaktA yena mahAtmanA / atithiM taM vijAnIyAt, zeSamabhyAgataM viduH // 1 // " anu0 // iti navamavRttasyArthaH sampUrNaH // 9 // sUtram dAnaM dadau sumunaye kSudhito'pi yo'to ni:svo'pi bhUpatirabhUdiha mUladevaH / yat kIcakaH zrayati sArthakatAM nitAnta mantargatasya marutaH sa kilAnubhAvaH // 10 // vyAkhyA-ya: kSudhito'pi sumunaye dAnaM dadau iha-loke ataH-dAnapuNyAt sa mUladevaH niHsvo'pi-nirdhano'pi bhUpatiH abhUt-babhUva / dRSTAntamAha-yat kAraNAt kIcakaH nitAntaM-atizayena sArthakatAM-yathArthatAsvAbhidheyatAM zrayati / "svanan vAtAt sa kIcakaH" iti haima ( abhi0 kA0 4, zlo0 219) vacanAd vAyunA sacchidro vaMzaH zabdaM karoti sa kIcaka ucyate / kileti satye / saH anubhAvaH-prabhAvaH antargatasya marutaHvAtasya vartate iti // atra sambandhaH kazcit mUladevAbhidho rAjaputraH dyUtavyasanitvAt sthAnabhraSTaH paryaTan kasyAJcit nagaryAM gataH / paraM mUladevaH sakalakalApAtram / tena tatra tadguNaraJjitavezyA tatsaGgaM na tyajati / parasparaM bhRzaM prItirjAtA / tato nirddhanatvAt tatkuTTinyA'calavaNijA saha kRtopAyena niSkAsito mUladevo'TavImullaGghya kasmiMzcid grAme bhikSAvRttyA kulmASAn gRhItvA yAvad ___ 1. ayaM zloko yogazAstrasvopajJavRtti( pa0 54)-dharmasaGgraha pa0 9)zrAddhapratikramaNasUtravRtti(pa0 174) zrAddhaguNavivaraNa( pa0 45 )pramukhagrantheSu dRzyate / Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 zrIjainadharmavarastotram grAmadvAramAgacchat tAvat sanmukhamAgacchate mAsakSapaNakAya sAdhave kSudhito'pi dadau / ato dAnaprabhAvAt sampUrNacandrasvapnasUcito 'benAtaTe' rAjA babhUva / kazcijjaTila etatsvapnasUcito'pi niSpuNyatvAt ghRtaguDamizraM maNDakameva labhate sma, nAnyat // // iti dazamavRttasyArthaH sampUrNaH // 10 // sUtram jainena yannarakaheturapAtramuktaM ____ muktaM mudhA tadapareNa kathaM zritaM hI ? / / madyAdi yat parihRtaM sudhiyA'tha yajJe pItaM na kiM tadapi durdharavADavena ? // 11 // vyAkhyA-jainena-jainagItArthena yat apAtraM-kupAtraM narakahetuH uktam, ata eva muktaMtyaktam / hI iti khede / apareNa anyatIrthinA nareNa tad apAtraM mudhA-nirarthakam, kathaM saMbhAvanAyAm, zritaM-Azritam / atra dRSTAntamAha-sudhiyA-paNDitajanena yat madyAdimadirAdikaM parihRtaM-tyaktam, athAnvAdeze, durdharavADavena-uddhatavipreNa yajJe tadapi madyAdikaM na pItam ? api tu pItam / unmattA viprA vadanti __ "ajaM hatvA surAM pItvA, kRtvA ca palabhakSaNam / hastinA tADyamAno'pi, na gacchejjinamandire // 1 // " atra jaina Aha "ajaM hatvA surAM pItvA, kRtvA ca palabhakSaNam / / brAhmaNo'pi gajoddhAnto, na pravezyo jinAlaye // 1 // " iti / mUDhaviprA arthaM na jAnanti, yataH jinasya-kRSNasya mandire na gacchet, kRSNamUrterAzAtanatvAt / ato'rhaccaitye tu sarvathA praveSTamayogya IdRk / jiSNunAmAliSu "mArjajinau kumodakaH" iti haimaH (abhi0 kA0 2, zlo0 130) / atrApAtradAne dRSTAntaH mukhapriyanAmnA vipreNa dAsIsutabhImanAmA sUdo randhanArthaM rakSitaH / bhImena proktamsarveSu vipreSu bhukteSu satsu yat zeSa annAdikaM udgaritaM tat sarvaM madIyam / tenoktamevamastu / nityazo mukhapriyeNa sahasrasaMkhyA viprAH poSitAH / atha bhImena tenAnnAdikena jainasAdhavaH poSitAH / tato mRtvA mukhapriyaH bhavabhramaNaM kRtvA secanakanAmA gajo jAtaH / Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam 49 bhImastu suro bhUtvA 'rAjagRhe' zreNikadhAriNIputro nandISeNanAmA jajJe / krameNa dIkSito vIrAntike / dazapUrvadhArI kandarpAbhibhUto nikAcitabhogakarmatvAd vezyAgRhe dvAdaza varSANi sthitaH / pratidinaM daza daza narAn pratibodhayan vIrAnte dIkSAM grAhayan kAlaM gamayati sm| dvAdazavarSAnte punardIkSAM gRhItvA muktimagamat, mahAnizIthavacanAt / anyatra devo dRzyate / iti pAtrApAtradAnaphalam / // iti ekAdazavRttArthaH // 11 // atha pAtradAnaprasaGgAt saptakSetrImAha-tatra prathamaM jinabimbaM cAzrityAhasUtram tIrthaGkarAH sakaladoSavimuktadehAH snehAnmitho galitasiMhagajAdivairAH / / 1satpUjitA vidadhatIha hitaM na kiM kiM cintyo na hanta mahatAM yadi vA prabhAvaH // 12 // vyAkhyA-iha-loke tIrthaGkarAH sat-nirantaraM pUjitAH athavA samyak prakAreNa pUjitAH santaH kiM kiM hitaM-vAJchitaM na vidadhati ? api tu sarvaM vAJchitaM kurvantyeva, bhaktAnAmiti zeSaH / kathaMbhUtAH tIrthaGkarAH ? 'sakaleti' sakalaiH-samastaiH doSaiH-antarAyAdibhiH doSaivimuktaM dehaM yeSAM te / punaH kathaMbhUtAH tIrthaGkarAH ? snehAt mitha:-parasparaM galitaM-naSTaM siMhagajAdInAM vairaM yebhyaste / yadi vA hanteti nizcayena / mahatAM-gariSThAnAM prabhAvaH acintyaHacintanIyaH / yataH "maitrI pramodAM karuNAmudAsatAM prabhustathA'puSyadimAM sabhAM yathA / dveSo viSAdo'kRpatA svakAnyatA teSAM dviSo mInabhiyA prapedire // 1 // " indravaMzA (iti) padmAnande / "sAraGgI siMhazAvaM spRzati sutadhiyA nandinI vyAghrapotaM mArjArI haMsabAlaM praNayaparivazAt kekikAntA bhujaGgam / vairANyAjanmajAtAnyapi galitamadA jantavo'nye tyajanti zritvA sAmyaikarUDhaM prazamitakaluSaM yoginaM kSINamoham // 1 // sragdharA 1. 'sat pUjitA' ityapi padacchedaH samIcInaH / Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 zrIjainadharmavarastotram chadmasthAvasthAyAmapi, yataH "abhinnabhoktA bhRzamotunA ca __zunA ca bhuGkte'tithisaMvibhAge / ekatra kAkazcaTakena sAka mAkaNThamAhAramihAjahAra // 1 // " upajAtiH (iti) padmAnande / "kiM svargeNa sadA drumAzmapazuto yatrArthalAbhaspRhA kiM vA bhogipureNa yatra satataM vAtAzanaiH sthIyate ? / kiM vA muktipurA na yatra vRSabhasvAmI samArAdhyate martyatvaM prabhurapyayaM bhavatu naH sarvaistadetIhitam // 1 // " zArdUla0 iti padmAnandakAvyaikAdaze sarge / tIrthaGkarAH kiM kiM hitaM na vidadhati iti tadupari dRSTAntamAha-bhagavAn munisuvrato jinaH kevalajJAnena bhavyAn pratibodhayan nizi 'pratiSThAna'nAmni pure'nyadA samavAsArSIt / tadA 'bhRgukacche' pure prabhAte pUrvabhavamitramazvaM hanyamAnaM jJAtvA tasyAM nizAyAmavAcalat / antarAle 'siddhi'pure rAtrimadhyaM kSaNaM prabhurvizazrAma / tato rAtricAreNa SaSTiM yojanAnyatilathya ca 'bhRgukacche' 'koraTa'nAmni vane prabhAte devakRtasamavasaraNaM prabhuralaJcakAra / tatra turaGgamAruhya jitazatrunRpa AgataH / prabhuM natvA dezanAM zuzrAva / tadanantaraM jinamapRcchat-atra samavasaraNe he bhagavan ! ke ke jIvAstvatkathitaM dharmaM prApuH ? / prabhuNoktam-ekastavAzvaH, paraM nApare / rAjA''ha-tat kim ? jinenoktam-zRNu / tathAhi 'campA'yAM surazreSThanAmA'haM dharAdhavo'bhUvam / tatra ghoTakajIvo matisAgaranAmA manmitraM babhUva / paraM sa ca mAyI mithyAtvI kAlAntare mRtvA bhavaM bhrAntvA 'padminIkhaNDa pattane sAgaradattAkhyo vaNig mithyAtvI babhUva / tatra jinadharmanAmnA zrAvakeNa sArdhaM gADhaM prItistasya jAtA / ekadA zrAvakeNAyaM munipArvaM nIyate sma / muninA proktam "mRNmayaM haimanaM ratna-mayaM vA bimbamArhatam / yaH kArayet kukarmANi, sa manAti bhavAntare // 1 // " anu0 iti zrutvA sAgaradattena jainaM sauvarNaM bimba kArApitaM, sAdhubhiH pratiSThitam / pUrva mithyAtvitvAt nagarabahiH zivAyatanaM kRtamasti / tatra zivAyatane pUjakaighRtakumbhebhya AkRSyamANebhyazcUrNyamAnA upadehikA Alokya sa vastreNApAnayat / taM vilokya bhRzaM te 1. vAtaM-pavanaM azananti-adanantIti-vAtAzanAH / Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam tA: mardayanti sma / re ! tvaM zvetapaTaiH pASaNDibhiH pratArito'si iti vadanti sma / tadA nirdayA ete iti tena sAgaradattena tyaktAH / anAptasamyaktvAt mRtvA sa cAyaM tava jAtyazvo'jAyata / prAgjanmakAritajinapratimAyAH prabhAvAt punareSa mama saMyogaM dharmasaMyogaM ca prApat / iti zrutvA jAtajAtismRtiH tato'zvaH svAminaH pArzve'nazanaM kRtvA 'sahasrAre' suro jAtaH / avadhinA prAgjanma vijJAya so'zvadevo'trAgatya svarNaprAkArasthAM munisuvratapratimAM vidadhAti sma / azvAvabodhAkhyaM 'bhRgukaccha'puramabhUt tadA atra savaiyo 1jaMgamatittha turaMgamasaMgamaraMgamahAnidhikArana jAnI bhASe prayojana yojanasAThi nizAye( sa )meM Aye jo nirama( ma ? )lajJAnI accha mahI bhRgukaccha sulacchana pAvana kInI sudhAkira vAnI tAke namo munisuvratake pada saMpadakArana tArana prAnI // 1 // // iti kathAlezaH sampUrNaH // atha punaratra zuddhadevalakSaNazuddhaguruzuddhadharmadRDharAgopari dRSTAnta: pUrva mavantyAM'nagaryAM zAstrapriya iti nAmnA vipro dhanADhyo vasati / tasya priyA guNavatI vartate / paraM sa ca kIdRzaH ? samastavedapAragAmI, zabdazAstranipuNamatiH, tatkAlakAvyakaraNAtyantaratiH, ghaTasarasvatIvat saMskRtajalpanazaktiH, chando'laGkArAdisakalazAstradRDhadhRtiH, mithyAtvavAsitamatirasti / tatpriyA'pi zabdazAstrAdisaMskRtajalpanAdau viduSI vartate / ekadA zAstrapriyaH kAJcid ramaNIM gacchantI dRSTvA prAha "vakraM pUrNazazI sudhA'dharalatA dantA maNizreNayaH kAntiH zrIrgamanaM gajaH parimalaste pArijAtadrumAH / vANI kAmadughA kaTAkSalaharI sA kAlakUTacchaTA tat kiM candramukhi ! tvadarthamamarairAmanthi dugdhodadhiH ? // 1 // " zArdUla0 "janmasthAnaM na khalu vimalaM varNanIyo na varNo dUre zobhA vapuSi nihitA paGkazaGkavaM tanoti / vizvaprArthyaH sakalasurabhidravyadarpApahArI no jAnImaH parimalaguNaH kastu kastUrikAyAH // 2 // " mandAkrAntA 1. tAtparyam-jaGgamatIrthaM turaGgamasaGgamaraGgamahAnidhikAraNaM jJAtvA .. bhASate prayojanaM yojanaSaSTiM nizAsamaya Agato yo nirmalajJAnI / acchA mahI bhRgukacchasya sulakSaNena pavitrIkRtA sudhAkIrvANyA tasya namata munisuvratasya pAdau sampadakAraNaM tAraNaM prANinaH // Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram __ tasminnevAvasare bahuziSyasaMyutaiH samastasaGghakriyamANamahotsavaistanmArgamAgacchadbhiH sakalazAstranipuNaiH kSamAdharAhvayasUribhistatpadyamAkarNya dhig mithyAmatiM tvAmiti vicintya proktam "bhastrA kAcana bhUrirandhravigalattattanmalakledinI / sA saMskArazataiH kSaNArdhamadhurAM bAhyAmupaiti dyutim / antastattvarasormidhautamatayo'pyetAM tu kAntAdhiyA'' zliSyanti stuvate namanti ca puraH kasyAtra pUtkurmahe ? // 1 // " zArdUla0 iti zrutvA vipreNoktam-yativarAH ! suSTuktaM, paraM bhavatAM ko'pi dharmo na jJAyate / yata: "no vApI naiva kUpo na ca varasarasI naiva gaGgA na tIrthaM no brahmA nApi viSNurna ca divasapatirnaiva zambhurna durgA / . . viprebhyo naiva dAnaM na ca japanavidhi va homo hutAze re re pASaNDamuNDA: ! kathayata bhavatAM kIdRzo dharmalAbhaH ? // 1 // " srag0 tadA sUriNA proktam "1sArvIyokto na dharmo nikhilajanahito naiva devo jinendro rAgadveSaivimukto na ca [su]caraNadharAH sAdhavo niHspRhAste / zuddhaM dAnaM na zIlaM na ca viratilavo nArSabhi:( ? )proktavedA re re pASaNDaviprAH ! kathayata bhavatAM kIdRzaH 2svastidharma: ? // 1 // " srag0 kiM snAnenApi nIre satatanizicarAH karmacaNDAlamukhyA lobhodrekAH kuzAstrairnarakapuramahAsArthavAhA janAnAm / 3nistriMzAH satyahInAH smarabharavidhurA brahmavijJAnamuktA , re re pASaNDaviprAH ! kathayata bhavatAM kIdRzaH svastidharmaH // 2 // srag0 paraM sUribhiruktam-anayA zuSkavAdatayA kim ? bho bhaTTa ! devasya parIkSA kartavyA / yataH (loka0) "netranirIkSya bilakaNTakakITasarpAn . samyag yathA vrajati tat parihRtya sarvAn / kujJAnakuzrutikumArgakudRSTidoSAn samyag vicArayati ko'tra parApavAdaH ? // 1 // vasanta0 rAgadveSau vinirjitya, kimaraNye kariSyasi ? / atha no nirjitAvetau, kimaraNye kariSyasi ? // 2 // " anu0 1. sarvebhyo hita; sArvaH, sArvIyaH jinaH / 2. 'yajJadharmaH' iti kha-pArzvasthapAThaH / 3 krUrAH / Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam bhavadIyadevAH zRGgAraraudrarasataraGgitA vartante / tenoktam-katham ? / AcAryairuktam-zRNu "sandhyAM yat praNipatya lokapurato baddhAJjaliryAcase dhatse yacca 'parAM vilajja ! zirasA taccApi soDhaM mayA / zrIrjAtA'mRtamanthane yadi hare: kasmAd viSaM bhakSitaM mA strIlampaTa ! mAM spRzetyabhihito gauryA haraH pAtu vaH // 1 // zArdUla0 ekaM dhyAnanimIlanAnmukulitaM cakSudvitIyaM punaH ___ pArvatyA vipule nitambaphalake zRGgArabhArAlasam / anyad dUravikRSTacApamadanakrodhAnaloddIpitaM - zambhobhinnarasaM samAdhisamaye netratrayaM pAtu vaH // 2 // zArdUla0 rAmo nAma babhUva huM tadabalA sIteti huM tAM 2pitu. cA paJcavaTIvane vicaratastasyAharad rAvaNaH / nidrArthaM jananIkathAmiti harertuGkAriNaH zRNvataH __ pUrvaM smarturavantu kopakuTilabhUbhaGgarA dRSTayaH // 3 // zArdUla0 darpaNArpitamAlokya, mAyAstrIrUpamAtmanaH / AtmanyevAnurakto yaH, zriyaM dizatu kezavaH // 4 // " paraM bho bhaTTa ! bhavadIyazAstre kAnicit sUktAni vartante tAni jainavAkyAnyeva / yataH "sunizcitaM naH paratantrayuktiSu sphuranti yAH kAzcana sUktasampadaH / tavaiva tAH pUrvamahArNavotthitAH _ jagatpramANaM jinavAkyaviplu( puSaH // 1 // " vaMzasthavilam -(prathamadvAtriMzikAyAM zlo0 30) iti siddhasenoktatvAt / ityAdi zrutvA bhaTTenoktam-satyaM, paraM yuSmadIyadevavarNanA kriyatAm / tadA sUrirAha " 3yadRSTiH karuNAtaraGgalaharI caitasya saumyaM mukhaM AkAra: prazamAkaraH parikaraH zAntaH prasannA tanuH / 1. parAm-aparAM, gaGgAM ityarthaH / 2. dazarathasya / 3. santulyatAm-jaM diTThI karuNAtaraMgiyaphuDA eyassa somma muhaM AyAro pasamAyaro pariyaro santo pasannA taNU / taM manne jarajammamaccuharaNo devAhidevo jiNo devANaM avarANa dIsai jao neyaM sarUvaM jae // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 zrIjainadharmavarastotram tanmanye'khilajanmamRtyuharaNo devAdhidevo jino / deveSvanyatareSu rAjati yato nedaM svarUpaM kSitau // 1 // zArdUla0 yasyaikatra taTe navApi nidhayaH kalpadrumAH koNake svargakSoNirasAtalendrapadavI zrIzca pradeze kvacit / / aMse yasya vasanti daivatavarAH sArdhaM mahAsiddhibhiH / saddharmAkhyanidhiM budhAH ! kuruta taM kiM vaH prayAsaiH paraiH ? // 2 // " zArdUla0 iti nizamya viprasya mano dhvanitaM, tato jinasAdhujainadharmayorapi svarUpaM kathitam / tadA laghukarmatvAt pratibodhaM prAptaH paramajainazrAvako jAto jJAtanavatattvaH sakalajainazAstravit sAdhujanasevAkArakaH mithyAtvabhrAntinivArakaH / tadbhAryA'pi jainI jAtA / ekadA vyAkhyAne sUrimukhAt saubhAgyapaJcamItapastaH saubhAgyarohiNItapastaH pativallabhamityAditapomAhAtmyaM zrutvA dampatIbhyAM sakalatapAMsi kRtAni udyApanAkAdividhisahitAni zrI zatruJjayA'ditIrthayAtrA nityaM gRhajinadevapUjAstutirityAdi sukRtAni sAdhubhyo dAnAni kRtvA paramabhogaphalaM babandha / tatraikA prAtivezmikA vanInAmnI parivasati, dharmalezamapi na karoti / divA'nizamajAvat sarvabhakSA / tayostapodAnasukRtAni dRSTvA sA hasati durbhagatvakarma sA ca bandhAti sma / tataH kAlena mRtvA zAstrapriyaH 'mathurAyAM' zreSThicandilasya dhanADhyasya padmAbhAryAyAM putratvena samutpanno bhAnunAmA babhUva / tasyAmeva nagaryAM guNavatI mRtvA mahaddhikakamalAkhyazreSThinaH sundarInAmnyAM bhAryAyAM putrI babhUva / sA ca nAmnA manoramA pitroratIva vallabhA jAtA / atha bhAnuryauvanaM prAptaH / manoramA'pi yauvanaM prAptA / ekadA jinamandire samAgatau tau parasparavilokanena jAtajAtismaraNena dRSTapUrvabhavau jAtamitho'nurAgau jAtau / tataH pUrvadha( bha )vajJApanArthaM vinodArthaM ca manoramA papATha "kamaladalasunetro hAravistIrNatoyaH . stanataTayugahaMso romarAjItaraGgaH / calanagatigajendraH zarvarIpUrNacandro 1nuriha jagati sevyaH kasya sustrItaTAkaH ? // 1 // " mAlinI iti nizamya bhAnuH prAha "vimalagirimukhAnAM nirmitA yena yAtrA vizadacaraNabhRbhyaH puNyadAnaM pradattam / smitakusumasugandhaizcArcitaH pUrvamarhan nuriha jagati sevyastasya sustrItaTAkaH // 2 // mAlinI 1. puruSasya / Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam ____ tato dvAvapi gRhaM gatau svAbhyAM svAbhyAM mAtarapitAbhyAM jJAtavRttAntAbhyAM mithaH pariNAyitau dvidehAvekajIvAviva babhUvatuH / jAtismaraNatvAt pUrvAbhyasitaM kAvyakaraNasaMskRtajalpanena mitho vinodaM kurvAte sma / loke saubhAgyabhAjanaM jAtau premarasasAgaranimagnau, susaMyogo dharmeNaiva prApyata ityAgamokteH / tayoravasare parasparaM premAlApA dharmayuktA eva bhavanti / tathAhi rAtryavasAne bhAnuH svastrI prati prAha "sukomale ! candrasamAnavakre ! priye ! vadantI madhurAM ca vANIm / samyag jinendrasmaraNAya zIghra-muttiSTha jainI rajanI jagAma // 1 // upajAti: kurvanti satsAdhugaNAH svakRtyaM, paThanti ziSyA jinabhASitAni / dhyAyanti ziSTAH parameSThimantraM, mA zeSva bAle ! rajanI jagAma // 2 // " upa0 zukAH supuNyaM jinarAjanAma, paThanti satkAJcanapaJjarasthAH / bhadre ! tathA spardhitasArikA'pi, tyaja pramAdaM rajanI jagAma // 3 // upa0 ete paThanti kRtino bata jainarakSA mete paThanti jinanirmalanAmapaGktIH / ete paThanti jinazAzvatatIrthamAlA___ mutthIyatAM sunayane ! rajanI jagAma // 4 // vasantatilakA mArge mArge devayotkArakAmA, yAntyAyAnti zraddhayA zrAddhamukhyAH / caitye caitye zrUyate ghaNTaghoSaH, zravyo navyo muJca nidrAM 'mahele ! // 5 // zAlinI ete vrajanti hariNAstRNabhakSaNAya cUNi vidhAtumatha yAnti hi pakSiNo'pi / mArgastathApi suvahaH kila zItalazca zayyAM vimuJca mahile ! rajanI jagAma // 6 // vasantatilakA zrotrayoH sumukhi ! te sudhA vanaM, netrayorapi tadeva jIvanam / mAsa eva nivasasya'bindunA, candanena paripUrayAntaram // 7 // '' rathoddhatA .. vanamadhye cakArapUraNAt vacanaM, punaH vanamadhye dakArapUraNAt vadanaM, atha mAse madhye nakArapUraNAt mAnase manasi he stri ! tvaM nivasasi / AntaraM candanena pUraya / kathaMbhUtena candanena ? abindunA-bindurahitena / zeSaM spaSTamiti // athavA pAThAntaraM zrotrayorjinapate ! sudhA vanamityAdi kAvyaM zeSaM tathaiva paThanIyam / he jinapate ! tava vacanaM zrotrayoH sudhA netrayoH vadanaM jIvitaM / he jina ! tvaM mAnase vasasi ityasmin pakSe'pi sarvaM yojanIyamiti // 1. llne!| Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 zrIjainadharmavarastotram akuMpAzAMdhavImazre-rathurzvatirmaralliyAn / 1AdyantAviha saMyojya, te bhavantu sukhAya te // 8 // anu0 2sadyogasaMzleSavizeSasaukhyaM, prApnoti 3bhAvI jinamukhyabhakteH / dharmaM vinA naiva sukhasya leza, itIha me dharmadhanairabhANi // 9 // upa0 iti sarasasuvAkyaiH karNaparNaiH, pavitrai nihitahitavicitrai nadharmodyamoktaiH / patimukhakamalotthairyA prabuddhA'sti dhanyA zrayati sukRtakRtyaM jaGgamA sA'pi lakSmIH // 10 // mAlinI iti bhartRvacanAni / manoramA'pyavasare bhAnuM bhartAraM sambodhayati / tathAhi jIviteza ! jinarAjapUjanaM, prANanAtha ! parameSThikIrtanam / ' Aryaputra ! munirAjasevanaM, syAddha dIza ! zivasaukhyasAdhanam // 1 // rathoddhatA sevyate yadi jinendrazAsanaM, prApyate zivadaratnakatrikam / / anyazAsanagate ca labhyate, saMsRtibhramaNameva kevalam // 2 // ratho0 yata: 'gamyate yadi mRgendramaNDalaM, labhyate karikapolamukta( maukti )kam / jambukAlayagate'pi lakSyate, vatsapucchakhuracarmakhaNDitam // 3 // ratho0 icchatIza ! parazAsane jano, brahma nizcalamanazvaraM varam / devatattvagurutattvadharmitA-lakSaNena galite kathaM yataH // 4 // ratho0 avivekini bhUpAle, karotyAzAM samRddhaye / yojanAnAM zataM gantuM, karotyAzAM sa mRddhaye // 5 // anu0 antyacaraNe mRdaH-mRttikAyAH hayaH-azvaH / samRddhaya iti spaSTam / syAtpadAGkitasamastavastukaM, maJjulaM jinamataM nayojjvalam / garvamandiramahaM jayAmyayaM, ko'tra vaktyapi tathottaraM yathA // 6 // ratho0 yAhi zUkara ! bhadraM te, brUhi siMho mayA jitaH / paNDitA eva jAnanti, siMhazUkarayorbalam // 7 // anu0 1. AdyAntapAdasammIlane 'arakunthupArzvazAntidharmavIramallizreyAn' iti / 2. zubhapateH zubhastriyAH ityAdiyogaH saMyogaH, tasya zleSaH-saGgamaH / 3. bhAvI bhavI iti zabdaprabhedaH, prANItyarthaH / 4. hRdayezvara ! / 5. subhASitaratnabhANDAgAre ( pR0 241) tu pATho yathA "gamyate yadi mRgendramandire labhyate karikapolamauktikam / jambukAlayagatena labhyate vatsapucchakhuracarmakhaNDanam // " 6. 'dharmatA' iti ka-pAThaH / 7. syAtpadamanekAntadyotakaM tena lakSitaM sakalavastu / Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUriskRtam paNDita ! 1sya sadA pApaM, saMsAraparivardhanam / jinendravacane yasya, 2tasya janma nirarthakam // 8 // anu0 yena pluSTamanobhavena sahasA dhvasto bhavasya 'pracaH papIto yena kaThorakarmakalabhaH siMhatvamAbibhratA / 6pAkaM yena nirAkRtaM bhavazatopAttaM bhaje taM jinaM ____ hInaM paNDita eva pUraNapaTurnAnyo'tra jAlmo bhavet // 9 // zArdUla0 "zabdasya turIye bhAge, "javyAnte rAjavarjite / 1degvAjaM yatnena dAtavyaM, 11kavibhyo 12vajramizritam // 10 // anu0 ityevaM manoramAvacanAni // tau dampatI nityaM gurormukhAd vyAkhyAnaM zRNvantau devapUjAM kurvantau dAnaM dadatau yathAzakti pratyAkhyAnaM vidadhatau kAlaM gamayataH / zvazrUzvazurayoratIva vAllabhyabhAjanaM tau jAtau / krameNa mAtApitarau divaM gatau / gRhasvAmI bhAnurjAtaH // ___itazca pUrvaprativezmikA vanI nAmnA'dhArmikI sA mRtvA'traiva nagare bhAnoreva prAtivezmikaharinAmno bhaTTasya gomatI nAmnA bhAryA jAtA'sti / yadA pariNIya gRhamAnItA'sti tatprabhRti gRhalakSmIH sarvA naSTA / kaSTena gRhanirvAho vartate / tayA gomatyA tayoH parasparaM premAlApaM zrutvA svapatirhariH proktaH-zRNu, kayA rItyA bhAnuH svastrI jAgarayatItyAdikaM pazya / tadA hariH prAha-kva sA ? kva tvam ? / yataH zRNu-sA kIdRzI ? kva ratnakAntiH kva ca kAcakAntiH, kva devavalliH kva ca 13mattazAkhA / kva kAmadhenuH kva ca 15sarvabhakSA, puNyena yA''bhAti gRhAGgaNe'sau // 1 // upajAti: dAnena lakSmIrvacasA ca vANI, zIlena zI(sI)tA guNaratnakhAniH / rUpeNa devendrasutA'sti sA tu, bhAgyena pUrvAcaritena labdhA // 2 // indravajrA atha tvaM yAdRzyasi tAdRzIM tvAM jAgarayAmi / zRNure re priye ! pakvapaTolanetre !, lambastanI( ne !) nirjitakAkanAde ! / yatpAdanikSepagaladgRhazrI-ruttiSTha duSTe ! dalanAya gaccha // 1 // indravajrA re ghoranidre ! kalahaprasakte !, re pretarUpe ! nitarAM kurUpe ! / re durbhage ! bhAgyavivarjite ! re, uttiSTha duSTe ! salilAya gaccha // 2 // indravajrA 1. ghAtaya / 2. udyamaM kuru / 3. kSipa / 4-6 pracamadhye paMprakSepaNAt prapaMcaH, evaM pIta: pIDitaH, pAkaM pAtakaM iti jJeyam / 7. dinasya / 8. caturthaprahare / 9. candrarahite amAvAsIdine / 10. annam / 11. yatibhyaH / 12. ghRtayuktam / 13. dhattUravRkSazAkhA / 14. ajA / Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram krUrasvabhAve ! karuNAvihIne ! kaThoravAkye ! kRpaNA dhave'pi / alakSmike ! krodhamukhI vimUDhe !, kurUdyamaM gomayamAnaya drAk // 3 // upajAtiH iti niruttarIkRtA haribhA / ko'pi jainamuniH pRSTaH / tena tasya bhAryAyA adharmakAriNyAH pUrvabhavaH kathitaH / tato'dharmasya phalaM jJAtvA jainadharmiNau jAtau / tAvapi krameNa jinadharmaprasAdAt gomatIharibhaTTau sukhinau babhUvaturiti // atho manoramA bhAnuzca dampatI akhaNDazrAvakadharmaM prapAlya sukhasamAdhinA parameSThidhyAnena mRtvA sudharmadevaloke dvau devau jAtau / tatazcyutvA 'pUrvamahAvidehe' strIbhartArau bhUtvA yauvanAvasthAyAmeva dIkSAM lAtvA muktiM gamiSyataH / iti manoramAbhAnukathA sampUrNA / iti dvAdazasya vRttasyArthaH sampUrNaH // 12 // sUtram arhanta eva jagadIzvaratAM zrayantaH ___sarvAtizAyisukhadA nitarAM niSevyAH / hitvA'tra tAn bhajati muktikRte mudhA'dhI rnIladrumANi vipinAni na kiM hi mAnI ? // 13 // vyAkhyA-bhavyaiH arhanta eva nitarAm-atizayena niSevyAH-sevanIyAH / kathaMbhUtA arhantaH ? jagadIzvaratAM zrayantaH-tribhuvanAdhipatyaM dadhataH / punaH kathaM0 arhantaH ? sarvebhyaH (atizAyi-) utkRSTaM sukhaM dadatIti sarvAtizAyisukhadAH / hi ityavadhAraNe / (atraasmin jagati) mAnI mAnaH-garvaH cittonnatiH so'syAstIti mAnI-mAnayukto naraH muktikRte-mokSakAryAya kiM vipinAni-vanAni mudhA-vRthA na bhajati ? na sevate ? api tu sevate / vanamadhye tApaso bhavatItyarthaH / kiM kRtvA ? tAn-arhataH hitvA-tyaktvA / kathaM0 mAnI ? adhI:-nirbuddhiH / kathaMbhUtAni vipinAni ? 'nIladrumANi' nIlA drumA-vRkSA yeSu tAni iti / tIrthaGkarA (eva) atizAyisukhadAH / yata uktam "kva 1parvapIyUSakaraH kva tArakAH kva vA svayambhUramaNaH kva goSpadam ? / viyanmaNi:2 kva kva revayomaNiH sa vA kva zaM prabhUpAsanajaM kva rAjyajam ? // 1 // " vaMzastham . rAjyadAnAvasare bharatena proktuM prabhuM pratIti padmAnande // 1. paurNamIyacandraH / 2. sUryaH / 3. khadyotaH / Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam 59 - atha jinAn muktvA vanAni bhajati tadupari dRSTAntamAha bharatacakriputro marIcirdIkSAM pAlayitumasamarthaH / tatastyaktajainaveSaH tridaNDI kSuramuNDaH zikhAdhArI zirasi dhRtamayUrabarhacchatraH kRtakaSAyavastraH sopAnat sthUlaprANAtipAtavirativRSabhajinena saha vijahAra / jano visadRzaM veSaM tasya dRSTvA dharmaM papraccha tadA zuddhaM dharmamuditvA prabhupArzve mocayati / tasya ekadA rogotpattiH, paraM na kenApi sAdhunA tasya sevA kRtA / gate roge cintitaM tena-yadi ko'pi ziSyo milati tadA varam / ekadA kapilanAmA rAjaputro dUrabhavyaH samavasaraNamAjagAma / RSabhasvAminA prokto dharmaH kapilAya nArucat yathA sUryodayo ghUkAya sukhAya na syAt / tato nirgatya yatibhyo vilakSaNaveSaM marIciM lakSayitvA dharmAntarazuzrUSayA sa rAjasUrdharmaM taM papraccha / tato marIcirUce-atra dharmo nAsti, ced dharmecchuH tarhi bhagavatsamIpaM gaccha / tataH punarAgatya prabhumukhAd dharmastathaiva tena zrutaH, paraM cakravAkAya candra iva tasmai sa dharmo nArucat / bhUyo marIciM sametya so'vadat-kiM bhavataH kIdRzo'pi dharmo nAsti ? kiM dharmojjhitaM vrataM syAt ? iti zrutvA marIciracintayatko'pyaho mama sadRzo'yam, sadRgyogazcirAdabhUt, mama niSpraticArakasya praticAra eSa bhaviSyati iti / tadA marIcinA proktam-atrApi dharmo'sti tatrApi dharmo'sti, "kavilA 2ihApi dhamma' ityAgamavacanAt / tena vacasA sAgarakoTAkoTIbhavabhramaNaM samupArjitam / tataH kapilo dIkSitaH / tataH prabhRti janaH parivrAjakatAM bheje / kapiladarzanaM jAtam / iti kapilakathAnakaM samAptaM padmAnande / iti trayodazavRttasyArthaH // 13 // sUtram he bhavya ! heyamahitaM kathitaM kudeva sampUjanaM sumatinA'tra garopamAnam / duHkhAptiheturatulaM kimu tat sukhAya dakSasya sambhavi padaM nanu karNikAyAH ? // 14 // vyAkhyA-atra-asmin loke 'sumatinA' suSTha-zobhamAnA matiH-jJAnaM yasya sa tena sujJAnayuktapuruSeNa kudevasampUjanaM-hariharAdInAM sampUjanaM heyaM-tyajanIyaM kathitaM-uktam / kiMviziSTaM kudeva0 ? ahitaM-aniSTakArakam / ata eva punaH kiM0 ku0 ? garopamAnaMviSasamAnam / punaH kiM0 ku0 ? atulaM-ameyam / duHkhAptihetuH-duHkhAptikAraNam / hetuzabda 1. kapila ! ihApi dharmaH / 2. 'itthaMpi ihayaMpi' iti pAThaH subodhikAdiSu / Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 zrIjainadharmavarastotram AviSTaliGgaH / nanu iti prazne / dakSasya-nipuNasya narasya karNikAyA:-kuTTinyAH tat-prasiddha naTaviTasevitaM padaM-sthAnaM kimu sukhAya ( sambhavi-) sambhAvyate ? api tu neti / yataH "dyUtaM ca mAMsaM ca surA ca vezyA, pApaddhicaurIparadArasevAH / etAni sapta vyasanAni loke, ghorAtighoraM narakaM vraja( naya )nti // 1 // " upajAtiH athavA dakSasya-nipuNabhramarasya karNikAyA:-kamalakozasya padaM tatraiva sthiravAstavyatvena sukhAya na sambhavi / yataH "rAtrirgamiSyati bhaviSyati suprabhAtaM bhAsvAnudeSyati hasiSyati paGkajazrIH / itthaM vicintayati kozagate dvirephe hA 'hanta hanta nalinI gaja ujjahAra // 1 // " vasanta0 athavA dakSasya-jIvapudgalasvabhAvajJasya karNikAyAH-karNabhUSaNasya padaM sukhAya na, vidvattvahetutvAt / athavaivaM dakSasya narasya dakSasya-drumasya vA karNikAyAH-hastihastAgrasya padaM-sthAnaM na sukhAyeti / yato hastito hastasahasraM dUrataH stheyam / yataH (cANakyanItau)___ "zakaTaM paJcahastena, dazahastena vAjinam / gajaM hastasahasreNa, dezatyAgena durjanam // 1 // " anu0 vRkSo'pi gajasaGgAd bha( bhu)gnatvaM yAtIti / "karNikA karNabhUSaNe / bIjakoze sarojasya karamadhyAGgalAvapi / kuTTinyAM hastihastAgre" iti haimaH (anekA0 kA0 3, zlo0 624-625) / "dakSaH prajApatau rudravRSabhe kukkuTe paTau / drume" iti haimaH (anekA0 kA0 2, zlo0 567) / atra dRSTAnta:-kAlidAso nityaM vezyAyAM ramate / tasyA mukhaM tAmbUlaraktaM vIkSya (tena) proktA gAthA "jIvI sAsA hatthe sAso karei gayaNaabbhAso / ahavA valI(li)o na valI( li)o muhavannaM kavaNa saihallI ! // 1 // " AryA vezyayA proktam-he halA ! gRhyatAM hanyatAmayam / tenoktam-ko'parAdhaH ? / tayoktama-gAthAmimAM bhojAgre zrAvayitvA lakSadravyaM lAsyAmi / kavinoktam-nityaM navInAM kRtvA tubhyamarpayA( yiSyA )mi / mAM nijApavarake jIvantaM rakSa / nityaM lakSAM lAhi / tayoktam-evamastu / sA tathaiva karoti / katicid dinAni nItvA kavinA tasyaikA gAthA dattA / yataH 1. 'malataH kamalinI' iti subhASitaratnabhANDAgAre (pR0 233) / 2. chAyA-jIve zvAsaH hastayoH su-AsaH karoti gamanAbhyAsaH / athavA valito (jIvaH) na valito mukhavarNaH kathaM sakhe ! // 3. lakSazabdaH striikliiblingg| Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam ___1gAhA huI aNAhA gAhA sarge(gge )Na pADIyA / dhAhA gaIu gAhA nariMdo raMDAvaNa Avahe gAhA // 1 // sA gAthA bhojapaNDitairvibhAvitArthA / nRpeNa vezyAto mocApitaH kAlidAsa iti lezataH kathA // ___ atha ca caNDapradyotanasya zrAvakIbhUtayA vezyayA'bhayakumAro'pi 'ujjayinI' nIyate sma / kUlavAluko munirvezyayA (mAgadhikAnAmnyA) kuNikasatkayA pAtito vratAt / punaH dhamillakRtapuNyAdyA avakare kSiptAH / tathA ca kayAcit kuTTinyA nijagRhabahiH suptaH pathikaH kSatriyaH kazcit sadhana iti jJAtvA mAraNArthaM viSacUrNabhRtanAlikA tasya putA( ? )ntaH kSiptA / yAvat (sA) mukhavAyunA phukkAM dadAti tAvat tasya puNyaprArabhArAt prodbhUtaprabhUtapAyuvAyupreritanAlikAviSacUrNapUrNamukhatAlurandhrA sA mRteti / ato'pi kudevapUjanaM duSTam // iti caturdazavRttasyArthaH // 14 // sUtram__ zrIzreNikAdinRpavad bahavo bhaveyuH jIvA jinA jinapabhaktibhareNa bhavyAH ! / saccUrNapUrNavibhavena bhRtA bhava( ja )nte cAmIkaratvamacirAdiva dhAtubhedAH // 15 // vyAkhyA-zrIzreNiketi / he bhavyAH ! zrIzreNikanRpavad bahavo jIvA jinAHtIrthaGkarA bhaveyuH / kena ? jinapabhaktibharaNa-jinapatisevAsamUhena / upalakSaNatvAt viMzati* 'sthAnakAsevanenApi / ke iva ? dhAtubhedA:-upalabhedA iva / yathA dhAtubhedA acirAt-tatkAlaM cAmIkaratvaM bhava(ja)nte-prApnuvanti / bhUGprAptau sautro dhAtuH / kathaMbhUtA dhAtu0? saccUrNapUrNavibhavena bhRtA-mizritAH-ekIkRtAH, satAM-siddhAnAM yat cUrNaM tasya yo vibhavaHzaktiH teneti / yathA kAlikA( cA )ryeNa gardabhillocchedArthaM samAnIyamAnazAkirAjakaTake pathi kSINazambale vAsacUrNena mRttikeSTakAnImADakaH svarNamayaH kRta iti // atha zrIzreNikaH kSAyikasamyaktvadhArI nityaM svarNamayayavamAlikayA pratimAM pUjayati sma / yato metAryamuninA kalAdagRhagatena galitajavamAlikakrauJcopari kRpAzritena 1. etatsthAne pratibhAtIyaM gAthA-gAhA huI aNAhA, gAhAsaggeNa paMDiyaggAhA / gAhAmaiogAhA nariMda ! raMDANa Avahe gAhA // [ gAthA jAtA'nAthA gAthAsargeNa paNDitagrAhyA / agAdhamatyavagAhyA narendra ! raNDAbhya AyAti gAthA // ] 2. 'mukhAntaH' iti ka-pAThaH / 3. apAnam / 4. kalAdaH-suvarNakAraH / Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 zrIjainadharmavarastotram svarNakArakRtopasargeNa kSapakazreNyArUDhena antakRtkevalinA bhUyate smeti / ekadA samavasaraNe vIrasya kapaTAzAtanAM kurvatA seDakadevena prabhuprabhRtInAM jAtAni 1kSutAni nizamya marajIvetyAdiviSamakathanena parIkSitaH zreNikaH krodhAturaH san nadItaTe punaH parIkSitaH / yataH prabodhacintAmaNau "2nAyaM hitvA kramaM nAyaM, nAya mAnAyamambuni / 5jhaSAkarSamRrSi vIkSya, nAyaM sadbhAvatazcyutaH // 1 // " anu0 jinadharmopari dRDhamatiM jJAtvA'smai dvau golako samarpayitvA (samarpya) tirobhUyate sma / tena bhagnau golako, (tataH) hAraH kuNDale ca nirgatAni zrIjinabhaktitaH / zreNiko'gre padmanAbhanAmA prathamatIrthaGkaro bhaviSyatIti kathAnakalezaH / paJcadazavRttArthaH sampUrNaH // 15 // sUtram zayyambhavaH zamadhanoktivicAradakSaH khaDgena yAjJikajane hanane haThotthaH / tattvasya rUpakathane drutajAtazAnti ryad vigrahaM prazamayanti mahAnubhAvAH // 16 // vyAkhyA-zayyambhavo nAmnA bhaTTaH tattvasya kathane sati drutajAtazAntiH zIghraM vigalitakrodhatvAt upazamayukto babhUva / kathaMbhUtaH zayyambhavaH ? 'zamadhanoktivicAradakSa' zamo dhanaM yayostau zamadhanau sAdhU dvau tayoH ukti:-vacanaM tasya vicAre dakSaH-nipuNaH / yataH "aho kaSTamaho kaSTaM, tattvaM na jJAyate paraM" aho kaSTamityAdhuktivicAre dakSaH / punaH kathaM0 za0 ? khaDgena yAjJikajane-yajJopAdhyAyaviSaye hanane-mAraNanimittam, nimittArthe saptamI, haThottha:-haThAt utthitaH / yat-yasmAt kAraNAt mahAnubhAvAH vigrahaM-kalahaM zamayantidUrIkurvanti / rahasyaM kathAnakAdavaseyam / tathAhizrIjambUsvAmipadAmbujaprabhApatiH prabhavaprabhurasti / yataH ___ "prabhavo'pi prabhurjIyA-tcauryeNa haratA dhanam / ___ lebhe'nAcauryaharaM, ratnatrayaM tadadbhutam // 1 // " anu0 .. anyadA zrIprabhavasvAminA gaNe saGke copayogo dattaH / tatra tathAvidhayogyaziSyAdarzane paratIrthiSu tadupayoge zayyambhavaM bhaTTa yajantaM 'rAjagRhe' dadarza saH / tatra gatvA sAdhubhyAM "aho kaSTamaho kaSTaM, tattvaM na jJAyate param" iti vacaH zrAvitaH / tatastena khaDgaM niSkAzya tattvaM 1. chikkAH / 2. naye bhavaM nAyam / 3. nItvA / 4. AnAyastu matsyajAlam / 5. jhaSa:-matsyaH / 6. 'muni' iti kh-paatthH| Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam he yAjJika ! tvaM kathayetyukte tena cintitaM 'ziracchede tattvaM vAcya'mityukteH yAjJikena yajJakIlakAdhastAt zrIzAntinAthapratimA darzitA / tAM ca dRSTvA pratibuddhaH zayyambhavo dIkSAM jagrAha / krameNa prabhavaH zayyambhavaM svapaTTe saMsthApya svargaM prApa / zayyambhavasUri: muktayA sagarbhayA nijabhAryayA prasUtamanakanAmaputrahitAya zrIdazavaikAlikaM kRtavAn / svargaM gataH / jinabimbato bodhaM prAptavAn / iti sampUrNaH kathAlezaH / SoDazavRttasyArthaH sampUrNaH // 16 // sUtram arcA samIkSya sutarAmabhayena muktAM mithyAtvamAzu yadanAryajano'pyamuJcat / * AryastadAdarabharaH kulajastato no - kiM nA manoviSavikaramapAkaroti ? // 17 // vyAkhyA-yato hetoH anAryajano'pi Azu-zIghraM mithyAtvaM amuJcat / kiM kRtvA ? sutarAM-atizayena abhayena muktAM-prahitAM arcA-jinapratimAM samIkSya / "arcA pUjA pratimA'pi ca" iti haimaH (anekA0 kA0 2, zlo0 70) tato hetoH AryaH-aryajaH nRzabdasya nA-naraH kiM manoviSavikAraM no apAkaroti ? api tu nirAkaroti / manasaHcittasya viSamiva vikAraM mithyAtvamiti / kathaM0 nA-nara: ? kulajaH / punaH kathaM0 nA ? 'tadAdarabharaH' tasyAM-arcAyAM Adarabharo yasya saH, tatsevAtatpara iti / kaH ? ArdrakumAraH / tathAhi 'Ardraka'deze 'Ardraka pure ArdrakabhUpatiH / tasya ArdrikA priyA / tayorArdrakumAranAmA putro'sti / janakena zreNikAya prAbhRtaM muktaM tadA'nenAbhayakumArAya prAbhRtaM ratnavastrAdikaM prItiM dadhatA pUrvamadRSTAyAzrutAya cApi / yataH "yadindoranveti 2vyasanamudayaM vA nidhirapA___ mupAdhistatrAyaM jayati janikartuH prakRtitA / ayaM kaH sambandho yadanuharate tasya "kumudaM vizuddhAH zuddhAnAM dhruvamanabhisandhipraNayinaH // 1 // " zikhariNI tato'bhayena muktAM pratimAM dRSTvA jAtajAtismRtiH-pUrvabhave sAmAyikanAmA kuTumbI sAdhuH, strI bandhumatI sAdhvI / so'syAM kAmAturo jAtaH / tadA vratabhaGgabhayAt sA (anazanena ) mRteti / tadanu sAmAyikasAdhurapyanazanena mRtaH / tato dvAvapi devatvaM prAptA 1. 'prAptaH' iti kha-pAThaH / 2. kaSTaM kSayarUpam / 3. udayaM vRddhirUpam / 4. kartRpadam / Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram viti / pitRmuktabhaTapaJcazatIM vipratArya AryadezamAgata ArdrakumAraH / pratimAmabhayAya sampreSya saptakSetre dhanaM dattvA muniliGgaM gRhItavAn / bhogakarmAsti iti 'khasthayA devatayA niSiddho'pi zuddho yatiH pratyekabuddho jAtaH // ___ekadA viharan 'vasanta pure devadattazreSThidhanavatIbhAryAGgajA zrImatI nAmnI sA ca pUrvabhavabandhumatIjIva iti yatrAsti tannagaradevakule pratimayA sthitaH / bAlAbhiH samaM ramamANayA zrImatyA vRtaH sAdhuH, devyA ratnavRSTiH kRtA / tasmAt naSTo muniH / bhUpena sA ratnavRSTiH zrImatyai dattA / piturAjJAM gRhItvA dAnazAlAyAM sthitA / katiciddine diGmUDhaM taM muniM tatrAgataM vastrAJcalena jagrAha / bhUpena paurajanaizca haThAt tayA samaM pariNAyitaH saH / sute dvAdazavarSapramANavayasi jAte tenoktam-pravrajiSyAmyahamadhuneti / tadA tarkumAdAya katirtumupaviSTA / putreNoktam-kimidaM karma nirmAsi mAtanirdhanocitam ? / tayoktamtava pitA vrataM lAti / tena manmanAkSareNa sUtratantubhirbaddho janakaH / putrasnehAt sUtratantumitadvAdazavarSANi gRhe sthitaH / tato dIkSAM lAtvA'yaM vyaharat / bhUpabhItAste paJcazatasubhaTAstatrAyAtAzcauravRttayo militAH asya muneH / atha tAn pravrajya taiH saha vIraM nantuM 'rAjagRhaM' praticacAla sa ArdrakamuniH / antarAle maGkhalIputro milita ekaantniytivaadii| 3"kAlo sAhava niyaI puvvakayaM purisakAraNe paMca / samavAe sammattaM egaMte hoi micchattaM // 1 // " upadezapade ityAdinA niruttarIkRto muninA / tato'gre tapAsAzramaM gataH / tato hastibhakSakatApasaiH zRGkhalAbaddhahastI munidarzanAt truTitabandhano muni natvA vanaM yayau / ' "pRSTAzca te vadanti sma, danti kSaNana( bhakSaNa ?) kAraNam / rakSArthamanyajIvAnA-meko hastI nihanyate // 1 // " anu0 tApasAnapi pratibodhya vIrajinAnte preSIt muniH / vIreNa dIkSitAste ArdrakamunimAhAtmyaM zrutvA zreNiko'bhayena saha tatrAgatya natvA ArdrakasAdhumavAdIt-mahaccitraM me'sti hastimokSaNAt / RSiNoktam-kiM citrametat ? mama tantupAzavimokSaNaM tu citraM, tatsvarUpaM rAjJe niveditaM, (tat) zrutvA sarve lokA vismitAH / punaH RSirjagau-he abhayakumAra ! tvayA'haM samuddhRtaH / tato munI 'rAjagRhe' vIraM natvA tatsevayA niratIcAraM vrataM prapAlya zivaM yayau / iti ArdrakakumArakathAlezaH / iti saptadazavRttArthaH sampUrNaH // 17 // 1. AkAzasthitayA / 2. 'sAdhu 2' iti ka-pAThaH / 3. chAyA-kAlaH svabhAvo niyatiH pUrvakRtaM puruSakAraNaM paJca / samavAye samyaktvaM ekAnte bhavati mithyAtvam // 4. hananahetum / Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam sUtram sAvadyajo'pi niravadyaphalAnubandhA___ darcAvidhiH sumabhareNa varaH purogaH / sAdhyo'pi zabdanipuNaiH kimu siMhazabdo no gRhyate vividha ! varNaviparyayeNa ? // 18 // vyAkhyA-arcAvidhiH-pUjAvidhiH sAvadyajaH-sadoSajAto'pi svarUpahiMsAtvAt sumabharaNa-puSpaprakaraNa purogaH-sarvAnuSThAnasya agresara: vara:-zreSThI vartate / kasmAt ? niravadyaphalAnubandhAt-niSpApaphalaparamparApteH / dRSTAntamAha-viziSTA vidhA-anuSThAnakriyA yasya saH tasya sambodhane he vividha ! (zabda )nipuNaiH-vaiyAkaraNaiH varNaviparyayeNa sAdhyo'pi siMhazabdaH puroga: jinAdizabdasya agragata: vara:-zreSThaH kimu no gRhyate ? api tu gRhyata eva / kathaM0 siMhazabdaH ? sAvadhajo'pi, hinastIti niruktivazAt, yathA jinasiMhaH atra niravadyaphalAnubandhAt-zreSThavAcitvAt / yato hemasUrayo bruvanti-"syuruttarapade vyAghrapuGgavarSabhakuJjarAH / siMhazArdUlanAgAdyAH" ityAdi (abhidhAnacintAmaNe:) SaSThakANDe ( zlo0 76) jinasiMhaH munivyAghraH prazasyArthaprakAzaka iti|atr viratAviratAnAM zrAvakANAma-pekSayA "bhAvatthavAo davvatthao bahuguNo" jinapUjAphalaM dAnAdikasamAnamityAdi vaktavyatA mahAnizIthatRtIyAdhyayanato jJeyA / vajjA( sAvadya)cAryaH paJcazatamitAna ziSyAna prati candraprabhatIrthayAtrAM kArayiSyAmyahamiti "2jaivi jiNAlayaM tahavi sAvajjamiNaM" iti sAvadhAcAryakathAyAmiti, svarNamayaM jinAyatanamityAdi sarvatra mahAnizIthaH / evaM draupadI jJAtAyAM (a0 16, sU0 119), ambaraparivrAjaka aupapAtike (sU0 40), jaGghAcAraNavidyAcaraNau bhagavatyAM(za0 .20, u0 9), caityabhaktirdazamAne, samyagbhAvitapratimAbhaktiH vyavahArasUtre ityevaM sarvairAnandAdibhiH zrAvakaiH pratimA pUjitA'sti / tatphalaM ca ""yAsyAmIti jinAlayaM sa labhate dhyAyaMzcaturthaM phalaM SaSThaM cotthita utthito'STamamatho gantuM pravRtto'dhvani / 1. chAyA-bhAvastavAd dravyastavo bahuguNaH / 2. chAyA-yadyapi jinAlayaM (mandira) tathApi sAvadhamidam / / 3. 'upapAtikAyAM' iti kha-pAThaH / 4. praznavyAkaraNe saMvaradvAre / 5. santulyatAM yaduktaM zrAvakAcAre "yAsyAmIti hadi dhyAya-zcaturthaphalamaznute / utthito labhate SaSThaM, tvaSTamaM pathi ca vrajan // 1 // dRSTe caitye dazamaM, dvAri dvAdazamaM labheta / madhye pakSopavAsasya, mAsaH syAcca jinAcaryA // 2 // " Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 zrIjainadharmavarastotram zraddhAlurdazamaM bahirjinagRhAt prAptastato dvAdazaM / madhye pAkSikamIkSite jinapatau mAsopavAsaM phalam // 1 // zArdUla0 1sayaM pamajjaNe punaM, sahassaM ca vilevaNe / sayasahassaM mAlAe, aNaMtaM gIyavAie // 2 // anu0 pUjAkoTisamaM stotraM, stotrakoTisamo japaH / / japakoTisamaM dhyAnaM, dhyAnakoTisamo layaH // 3 // " anu0 ityAdi // athAtra vizeSajJApanArthaM prathamaM pAzacandramataM likhyate-yadindrAbhiSekakAraNe suparvANo'hamahamikayaudArikajalapuSpasiddhArthAdIni gRhNanti jinapUjAM tu na tenopacAreNa kurvantIti surapuSpeSu trasAsambhavo'mlAnatvaM ca hetuzceddhiMsAparihAra evAyaM dharmAbhyudayAya pragalbhate / samavasaraNe ca vaikriyANyeva puSpANi devAH prabhoragre dezanovA' vikiranti / maNyAdiracanA'pyacittaiva, uktaM ca rAjapraznIyopAr3e-3' pupphavaddalayaM viuvvaMtI'tyAdi navakamalaracanA'pyacittaiva jJeyeti / etanmatamasat / yata:-puSpavardalavikurvaNamapi vikiraNamAtrasampAdanArthaM adhovRntajalasthalajapuSpavikiraNasyaiva pAThasiddhatvAt na pUjAle sacittazaGkA tadRSTAnte nAneyA pratimAzatakavRttau dvAnavatitamakAvyAdivRttau zrIyazovijayopAdhyAya iti| atha padmAnandakAvye'pyamaracandrakavaya AhuH, yataH "prAsukajAnumitAni, sthalajalabhavapaJcavarNasurabhINi / vyakiran vyantaradevA, nyakRtavRntAni tatra kusumAni // 1 // gItiH " atra prAsukazabdena dvIndriyAditrasajIvarahitAni niravadyAni karaTanAdidoSavarjitAni puSpANi, nahi punaracittAnItyevaM bhAvanIyam / prathamaM atra zloke'pi sthalajalabhavakusumAnAM pAThasiddhatvAt iti caturdazasarge vilokanIyam / punarnistuSaM darzayati / "tathA AyojanabhUmikusumavarSaviSaye kRpArdIkRtacetasaH kecana prerayanti-nanu vikacakAntakusumapracayanicitAyAM samavasaraNabhuvi jIvadayArasikAntaHkaraNAnAM zramaNAnAM kathamavasthAnagamanAdikaM kartuM yujyate, jIvavighAtahetutvAditi ? / tatra keciduttarayanti-tAni kusumAni sacittAnyeva na bhavanti, vikurvaNayaiva devaisteSAM vihitatvAditi / etaccAyuktam / yato na tatra vikurvitAnyeva puSpANi bhavanti, jalajasthalajAnAmapi kusumAnAM sambhavAt, na caitadanArSam 1. chAyA-zataM pramArjane puNyaM, sahasraM ca vilepane / ___ zatasahasraM mAlAyAM, anantaM gItavAdane / 2. samavasaraNabhUmikAyAm / 3. puSpavardalaM vikurvanti / 4. 'viparyayakRpA0' iti ka-pAThaH / 5. uttaraM kurvanti / Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam __"1biMTavAiM surabhi, jalathalayaM divvakusumanIhAriM / __paya( i )riti samaMteNaM, dasaddhavaNNaM kusumavAsaM( vuDhei ? ) // 1 // " AryA - (i)ti siddhAntavacanAt / evaM zrutvA'pare sahRdayaMmanyA uttarayanti-yatra vratinastiSThanti, na tatra deze devA: puSpANi kirantIti / etadapyuttarAbhAsam / na khalu tapodhanaiH kASThIbhUtAvasthAmAlambya tatraiva deze'vazyaM sthAtavyaM, prayojane gamanAgamanAderapi tatra sambhavAditi / tasmAnnikhilagItArthasammatamidamuttaramatra dIyate / yathaikayojanamAtrAyAM samavasaraNadharaNAvaparimitasurAsurAdilokasaMmarde'pi na parasparamAbAdhA kAcit tathA teSAmAjAnupramANakSiptAnAmamandamakarandasampatsampAditAnandamandAramucu( maca )kundakumudakamaladalamukulamAlatIvikacavicakilapramukhakusumasamUhAnAmapyupari saMcariSNau sthAnau ca muninikare vividhajananicaye ca na kAcidAbAdhA, pratyuta sudhArasasicyamAnAnAmiva bahutaraH samullAsasteSAmApanipadyate, acintanIyanirupamatIrthakaraprabhAvojjRmbhamANaprasAdAdeveti' pravacanasAroddhAra ( dvA0 39)vRttau zrIsiddhasenasUriviracitAyAM likhitam / iti carcA sampUrNA // __ athAtra dravyastavopari dRSTAntaH-'marusthalyAM' 'dhUliyA''bhidhAne grAme ekaH zakaDanAmA kauTumbiko, vasati sma / sa prAvRSi halaM vAhayati tadA 'DhelaDa' nAmatastatkSetrAt jinabimbaM prakaTitaM dRSTvA tena mUrkhazekhareNa cintitam-kimayaM zizukrIDanako DhelaDakaH ? paraM navIno dRzyate, tena madIyaMgrAme kiJcideva sthAnaM nAsti, tato'yameva DhelaDakadevo'stu iti kRtvA tatra samIpasthajIrNazUnyalaghudevakulikAyAM sthApitaH / yadA haliko bhuGkte tadA pUrva taM nimantrayate / katiSucit dineSu gacchatsu kazcit sAdhurmArgavazAt tatkSetratarucchAyAmAsInaH tadA halinA 'namAM hAM iti pratyukte muninA dharmalAbho'bhANi / halI tu bhojanArthamupaviSTaH / putreNa DhelaDakadevamAnAyya vakti sma-bho DhelaDaka ! deva ! 'karAM thAharI seva / .. bATI SI( khI)ca sAlaNo, vIca(iM) racchA( bbA) trAsa ghaisAM chAsi Arogo, thAharo svarganivAsa" ityuktvA bhojanaM kRtavAn / yatinA proktam-kimidam ? / tenoktam-kSetrAt prakaTito DhelaDako'yaM devaH / muninA cintitam-aho ! ayaM jaDabuddhiH / asmai sarvathA satyaM kathyate tadA ayaM na manyate, yato mUDhaH zanaiH zanairmArgamAyAti / tato munihalinamAhahe halin ! mayA vijJAto'yaM devaH, zRNu-tribhuvanabhUSaNaM 'yAdava'vaMzaziroratnaM zaGkhalAJchanaH 1. chAyA-vRttasthAyinI surabhi jalasthalajAnAM divyakusuma( gandha )nirjhariNIm / prakiranti samantato dazArdharvAM kusumavRSTim // 2. AtmAnaM sahRdayaM-paNDitaM manyante te, paNDitAbhimAninaH / 3. atizayena bhavati / 4. 'namAmyaham' iti tAtparyam / 5. tAtparyam-kurve tava sevAm / . 6. tAtparyam-bATI-pIca-sAlaNo (iti mAravADInAmno bhojyapadArthAn ) madhye rabbAM (rAva iti gUjare) trAse ( pAtravizeSe) ghaisAM (ghesa iti gUrjare) takraM (ca) bhukSva, tava svarge nivAsaH / Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 zrIjainadharmavarastotram brahmacAricUDAmaNiH mahAn deva Izvaro vartate, yadi snAtvA zucirbhUtvA AzAtanAM muktvA sevyate tadA'tulamanovAJchitaM bhavati / tenoktam-evaM kariSyAmi, paraM sarve devAH sastrIkA: sAyudhA anyatra vilokyante, mama devo'yaM tadviparIta iti hInatvaM dRzyate / tato'nyayA DhelaDikayA udvAhyate tadA varam / yataH "apatyA1'na(nya ? )GgazuzrUSA 2, bhogaH 3 svajanagauravam 4 / gRhakarmaprayogazca 5, strIvallyAM phalapaJcakam // 1 // " anu0 asmadAdivat / tadA muninA cintitam, yataH "zyAmazvetAruNAGgA 'jaladharaNidharotphullapaGkeruhasthA 2bho-mA-sAvitryupetA rathacaraNapinAkograhuGkArazastrAH / devA dvityaSTanetrA jagadavanasamucchedanotpattidakSAH / prItA vaH pAntu nityaM hari-hara-vidhaya stArzvagohaMsapatrAH // 1 // " sragdharA iti / jinastutayaH"prazamarasanimagnaM dRSTiyugmaM prasannaM vadanakamalamaGka kAminIsaGgazUnyaH / karayugamapi dhatte zastrasambandhavandhyaM tadasi jagati devo vItarAgastvameva // 1 // " mAlinI paraM mUrkhastvanukUlavRttyA grAhyate iti vicArya muninA proktam-he kAvuka ! asya dve striyau staH / ke te ? ekA rAjImatI, aparA kevalajJAnalakSmI: / kutra te staH ? rAjamatItvadhunA 'niryANanagare susthitapitRgRhe'tyantasukhinI sthitA'sti / aparA tvasya samIpe pracchannA vartate, yathA mahAdevasya pArvatI pratyakSA, gaGgA tu na / yataH 'pArvatInaza so ti29, jaTAmugaTamAMhi gaMgagaurI ardhaganivAraNa, prakaTa karai nArada tAma umayA kopIrjAi, re bharaDA bhagavAna ! vayaNa tava kavaNa patIjjaI, zivamyuM zakti rasI rahI hara manAvA Tavalai, zazIsahita iza pAe paDai, tAma candane ura milai //nA'' 1. pAnIya-parvata-vikasitapadmasthAyinaH / 2. lakSmI-pArvatI-sAvitrIsametAH / 3. cakradhanuSyogahaGkArAyudhAH / 4. garuDa-vRSabha-haMsavAhanAH / 5. mokSapuri / 6. susthitaH-siddhaH-paramezvaraH sa eva janakaH tasya gehe / 7. tAtparyam pArvatyA Izena saha kalaho lagna: ( jAtaH ) ratikAraNaM jaTAmukuTe gaGgAgaurI ardhAGganivAraNArthaM prakaTaeNyati nAradaH / tadA umA kupyati-he bharaTaka ! bhagavan ! vacanaM tava kena pratItyate ? / zivena zaktiH ( umA) ruSTA jaataa|hro manovAlanArthaM tvarayati, zazisahita IzaH (pArvatyAH) pAde patati tadA candanaM urazca milti| Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 zrIbhAvaprabhasUrikRtam iti / he halin ! punarasya sRSTiH dvAdazAGgI vartate / gaNezvarA gaNAH caturvidhasaGghazca vartate / 'khaMti-ajjava,' ityAdikAH daza putrA vartante, paraM skanda-gaNezavat kadAcidapi parasparaM kalahaM na kurvanti / yadAha- . "he raheramba ! kimamba ! rodiSi ciraM ? kau~ luThatyagnibhUH kiM te skanda ! viceSTitaM ? mama purA saGkhyA kRtA cakSuSAm / naitat te'pyucitaM gajAsya ! caritaM, nAsAM mimIte'mba ! me mA mA meti sutAvudIrya hasatI pAyAcciraM pArvatI // 1 // " zArdUla0 pArvatI 5 cha5-3 325 ! goza ! tuM 37 77 ? bhA ! 276 bhaaddaa2|. kAnane phaDaphaDAvaI chaI pArvatI kahaI-re skandha ! e ceSTAM karaI chaI ? tihAre skanda kahaI cha-mArI AMSI pahilI IhiM kima gaNI? punaH pArvatI kahaI chai-he gajAsya ! tujane AMSi gaNavI nahI. tihAre gaNeza kahaI chai-mArI hUMDI iNi kima mApI ? tihAre pArvatI kaha-mA mA mA isa beTAne hasatI thakI vArache cha0 (2) tumane rASa iti. ____ atha he hAlika ! asya aSTa pravacanamAtaro vrtnte|punrdyaa putrI sarvajIvahitakAriNI vrtte| punaH pura-kAma-kAlA arayo vartante / punarasya sarvAtizAyinI Rddhirvartate / punaH amRtAsvAdadAyinI zuddhA gajabhikSA vartate, na punarduSyUrodarA bhikSA pArvatIpativat / yadAha "kRSNAt prArthaya medinIM 'dhanapaterbIjaM 'balAllAGgalaM 1degkInAzAnmahiSaM vRSo'sti bhavataH 11zUlaM trizUlAdapi / zaktA'haM tava bhaktapAnakaraNe skandazca gorakSaNe / dagdhA'haraM hara ! bhikSayA kuru kRSi gauryA giraH pAntu vaH // 1 // " zArdUla0 iti / Izena proktam-he SaNmukha ! tvaM pRthag bhUtvA svayaM svodarapUrtiM yena kenopAyena kuru / ahaM tu tava jananyA agajAyAH bRhadudarakandarAyA nirvAhaM kaSTena kariSyAmi / yataH svastrItyajanaM loke nindyamasti / ato'nyopAyamalabhamAnaH kumAro brahmacArI jAti iti12 prabodhacintAmaNau (a0 pa, zlo0) aparazcAyaM devo janmajarAdivimuktaH, aparo na, yataH "brahmA yena kulAlavaniyamito brahmANDabhANDodare viSNuryena dazAvatAragahane kSipto mahAsaGkaTe / 12zambhuryena kapAlapANipuTake bhikSATanaM kAritaH sUryo bhrAmyati nityameva gagane tasmai namaH karmaNe // 1 // " zArdUla0 1. kSAntyArjavetyAdikaH / 2. kSamA-mArdavA-''rjava-zauca-satya-saMyama-tapazcaryA-tyAgA-'kiJcanatvabrahmacaryANi / 3. gaNeza ! / 4. kArtikeyaH / 5. etattAtparya ta uparitanapadyagatam / 6. zarIrakandarpayamAH / 7. dvicatvAriMzaddoSavarjitA / 8. kuberAt / 9. balarAmAt halam / 10. yamAt / 11. 'phAlaM' iti pAThaH prabodhacintAmaNau (a0 5, zlo0 339) / 12 ayaM tu bhAvArthaH prabodha0 (a0 5, zlo0 340344) / 13. maharSizrIbhartRharikRte nItizatake (zlo0 92) tu 'rudro yena....sevitaH' iti pAThaH / Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 zrIjainadharmavarastotram ato muniH prAha-he halin ! niSkalaGko'yaM DhelaDakadevo jino vItarAgaH sadA tvayA ekAgramanasA sevanIyaH jalAdipUjayA, yugandharyAdidhAnyakaNAH zuddhA agre mocyAH / trisandhyaM yo( ? )tkaraNaM kartavyam / tato munivacasA. tena nityamevaM kartavyamityAbhigraho gRhItaH / munistvanyatra vijahAra / atho halI prabhusevanamevaM kurvANa ekadA rAjadeyabhAgadeyArthaM ruddhaH / ekaviMzatidivasA jAtAH / sevAM vinA jalamapi tena na gRhItam / tato grAmAdhIzena muktaH / dvAviMzatitame divase tRkSudhAturo'pi zraddhAbhaktivazataH prathamaM prabhusevanArthaM prabhusamIpamAgataH / tasminnevAvasare'dhiSThAyikayA'mbikayA tadbhaktizaktiM vilokya jinabimbaM navInaghusRNavilepanaMpuSpabhUSaNAlaGkRtaM kRtam / tataH sa kRSIvalastad bimbaM tathAvidhaM dRSTvA'nubhUtapUrvamiti cintyamAno jAtajAtismRti: dRSTabhavatrayaH (jAtaH), tadyathA-pUrva 'mavantyAM' puryAM dayAlAbhidho dhanI jainaH zrAvako nityaM jinapUjAM karoti sAdhUn pratilAbhayati / zuddhAhAreNa kAlAntare niSkaSAyaguroH samIpe dIkSAM gRhItvA siddhAntamadhItya prAnte cAritraM virAdhya mRtvA jyotiSkasuro bhUtvA cyuto'tra kauTumbiko jAto'ham / aho ! karmaNAM gatiH / tato jinasvarUpaM dhyAyan kSapakazreNimArUDhaH kevalajJAnaM prApa / sannihitadevaiH kRtakanakakamalArUDho bhavyebhyo dezanAM dadau / tatrAnyatra ca bahUn bhavyajIvAn pratibodhya zivaM yayAviti dravyastavAdhikAre sagaDA zakaDa? )kathAnakaM samAptam / ityaSTAdazavRttArthaH // 18 // sUtram nityaM prasannavadanAM mahitAM sujainI dravyaiH zubhai rucila ! kalpalatopamAnAm / yaH sevate na malino hyadhano bhavet sa kiM vA vibodhampayAti na jIvalokaH ? // 19 // vyAkhyA he 'rucila !' ruci-dharmAbhilASaM lAti-gRhNAti iti he dharmAbhilASin ! yaH prANI nityaM sujainI-vyaGgAdidoSarahitAM zubhajinapratimAM dravyaiH-candanAdibhiH mahitAMpUjitAM sevate-dhyAnAzrayaM karoti / kathaMbhUtaiH dravyaiH ? 'zubhaiH' nirdUSaNaghusRNapuSpAdibhiH / kathaMbhUtAM sujainIm ? prasannavadanAM-hasanmukhapaGkajAm / punaH kathaM0 sujainI ? kalpalatopamAnAM-sevakAnAM manovAJchitadAne kalpavRkSasamAnAm / hi iti nizcitaM sa jIvalokaH-sa saMsArI prANI malino na bhavet, adhano na bhavet / vA-athavA sa jIvalokaH vibodhaM kiM na upayAti ? api tu pratibodhaM prApnotyeva / atha pratilomArthamAha-yaH jIvalokaH sujainI 1. 'vA'vibodhaM' ityrthaantre| Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 zrIbhAvaprabhasUrikRtam na sekte sa jIvaloko malinaH-sapApo bhavet adhano-nirdhano bhavet / vA-punaH saH avibodhaM-ajJAnaM kiM na ( upa )yAti ? api tu prApnotyeva iti / supratimAmiti ko'rthaH ? tadAha gRhastha nija ghare eka aMgulathI mAMDIne 12 bAra aMgula tAMI pratimA ghare pUjavI. taduparAMti caitye pUjAi ane caitye bAra gulathI laghu na pUjAi, loha-pASANa-kATha-mATIdAMta-valAMkita-gochANa eTalAM nI pratimA ghare na pUjaI. puna: vikhaSThita vAMkA parikararahita pramANa thakI ayika tathA hIna viSamAMga apratiSTita duSTa malina laMga ehavA biMba ghare na pUjIi, caitye pUjAi, punaH valI dhAtulepyamaya biMba vyaMga huI to phirI samarAi, paNI tehavI phirI pratiSThA karyA vinA pUjAi nahI. punaH valI kASTa pASANanI pratimA bhaMga thai hui phirI samarAvavI nahI. punarvizeSa:-je biMba mahApuruSe thApyuM huI ane je zata varSa uparAMta kALanuM hui te vyaMga thayuM hui to caitye pUjAi, paNi ghare nahI pUjaI. punarvizeSa:-saMskAra samarAvavAM pramukha duSTa pleccha mAtaMgAdikane pharasavaI tolavai parIkSA 4217 yaune 7257 viMna pratipAma / iti bimbazuddhiH // AcAradinakare (142 tame patrAGke) 3zlokAH santi // 1. 'Apnotyeva' iti ,ka-pAThaH / 2. tAtparyam-gRhastho nijagRhe ekAlamitAM vRddhyA dvAdazAGgulamitAntAM pratimA pUjayet / tato'dhikAGgalamitAM caitye pUjayet, dvAdazAGgalebhyo laghu na pUjayet / loha-pASANa-kASTha-mRttikA-dantavalAGkita( dravyavizeSa)-gomayaitAvatAM pratimAM gRhe na pUjayet / punarvikhaNDitaM vakra parikararahitaM pramANato'dhikanyUnaM viSamAGgaM apratiSThitaM duSTaM malinaM (vA) vyaGgaM bimbaM gRhe na pUjayet, caitye pUjayet / punardhAtulepyamaye bimbe vyaGge sati samIkuryAt, parantu tat punaH pratiSThAmantareNa na pUjayet, punaH kASThapASANapratimAyAM tu vyaGgAyAM satyAM sA punarna samIkAryA / punarvizeSaH-yad bimbaM mahApuruSaiH sthApitaM varSazatAdhikAlikaM sat vyaGgaM yadi bhavati tarhi taccaitye pUjayet, paraM gahe na pUjayet / punarvizeSaH-saMskArasamIkaraNAdikarmaNi mleccha-mAtaGgAdisparze tolane parIkSAkaraNe caurAdyapahAre ca bimbaM punaH pratiSThAmarhati // 3. te ca yathA-viSamairaGgalairhastaiH, kArya bimbaM na tatsamaiH / dvAdazAGgalato hInaM, bimbaM caitye na dhArayet // 1 // tatastvadhikamAgAre, sukhAkAGkSI na pUjayet / lohAzmakASThamRddanta-citragoviDmayAni ca // 2 // bimbAni kuzalAkAGkSI, na gRhe pUjayet kvacit / khaNDitAGgAni vakrANi, parivArojjhitAni ca // 3 // pramANAdhikahInAni, viSamAGgasthitIni ca / apratiSThAni duSTAni, bimbAni malinAni ca // 4 // caitye gRhe na dhAryANi, bimbAni suvicakSaNaiH / dhAtulepyamayaM sarvaM, vyaGgaM saMskAramarhati // 5 // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 zrIjainadharmavarastotram atha puSpazuddhiH "naikaM puSpaM dvidhA kuryAn-na chindyAt kalikAmapi / patrapaGkajabhedena, hatyAvat pAtakaM bhavet // 1 // anu0 hastAt praskhalitaM puSyaM, lagnaM pAde'thavA bhuvi / zIrSoparigataM yacca, tatpUjAha~ na karhicit // 2 // anu0 spRSTaM nIca'janairduSTaM, kITaiH kuvasanai tam / nirgandhamugragandhaM vA, tat tyAjyaM kusumaM samam // 3 // " anu0 athAtra sarvazuddhayarthaM pUjASTakamAha "bhRGgArAnItanIreNa, saMsnApyAGgaM jinezituH / rukSIkRtya suvastreNa, pUjAM kuryAt tato'STadhA // 1 // anu0 saccandanena ghanasAravimizritena / kastUrikAdravayutena manohareNa / rAgAdidoSarahitaM mahitaM surendraiH . zrImajjinaM trijagatIpatimarcayAmi // 2 // candanam // jAtI-japA-bakula-campaka-pATalAdyai mandAra-kunda-zatapatra-varAravindaiH / . saMsAranAzakaraNaM karuNApradhAnaM puSpaiH parairapi jinendramahaM yajAmi // 3 // puSpam / kRSNAgurupraracitaM 'sitayA sametaM ___ karpUrapUrasahitaM vihitaM suyatnAt / dhUpaM jinendrapurato gurutoSato'haM bhaktyai kSipAmi nijaduSkRtanAzanAya // 4 // dhUpaH // kASThapASANaniSpannaM, saMskArArha punarnahi / yacca varSazatAtItaM, yacca sthApitamuttamaiH // 6 // tad vyaGgamapi pUjyaM syAd, bimbaM tanniSphalaM nahi / tacca dhAryaM paraM caitye, gehe pUjyaM na paNDitaiH // 7 // catubhiH kalApakam pratiSThite punarbimbe, saMskAra: syAnna karhicit / / saMskAre ca kRte kAryA, pratiSThA tAdRzI punaH // 8 // " yaduktam-"saMskRte tulite caiva, duSTaspRSTe parIkSite / hRte bimbe ca liGge ca, pratiSThA punareva hi // 9 // " 1. janArdaSTaM' iti kha-pArzvasthapAThaH / 2. ataH paraM sarvANi padyAni vasantatilakAcchandasi vartante / 3. karpUrayuktena / 4. jAsUdaH / 5. zarkarayA / Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 zrIbhAvaprabhasUrikRtam jJAnaM ca darzanamatho caraNaM vicintya puJjatrayaM ca purataH pravidhAya bhaktyA / cokSAkSataiH kaNagaNairaparairapIha zrImantamAdipuruSaM jinamarcayAmi // 5 // akSatAH // sannAlikera-panasA-'malabIjapUra jambIra-pUga-sahakAramukhaiH phalaistaiH / svargAdyanalpaphalada: paramapramodAd devAdhidevamasamaprazamaM mahAmi // 6 // phalam // sanmodakairvaTaka-maNDaka-zAli-dAli__mukhyairasaGkhyarasazAlibhiratra bhojyaiH / kSuttRvyathAvirahitaM svahitAya nityaM tIrthAdhirAjamahamAdarato yajAmi // 7 // bhojyam // vidhyA( dhmA ? )tapApaTalasya sadoditasya vizvAvalokanakalAkalitasya bhaktyA / uddyotayAmi purato jinanAyakasya dIpaM tamaHprazamanAya zamAmburAzeH // 8 // dIpaH // tIrthodakai(tamalairamalasvabhAvaM ___ zazvanadI-nada-sarovara-sAgarotthaiH / durvAramAra-mada-mohamahAhitArthya saMsAratApazamanAya jinaM yajAmi // 9 // jalam // pUjASTakazru( stu? )timimAmasamAmadhItya ___ yo'nena cAruvidhinA vitanoti pUjAm / bhuktvA narAmarasukhAnyavikhaNDitAjJaM dhanyaH sa vAsamacirAllabhate zive'pi // 10 // " iti zrAvakAcArAt pUjASTakaM likhitam // atha jinabhaktikArakANAM sukRtacihnAni darzayati "tilakayutalalATabhrAjamAnAH svabhAgyAGkaramiva samudI( ? )taM darzayante janAnAm / Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 zrIjainadharmavarastotram sphuradaguru sumAlIsaurabhodgArasArAH kRtajinavarapUjA devarUpA mahebhyAH // 1 // mAlinI spRzati tilakazUnyaM naiva lakSmIrlalATaM mRtasukRtamiva zrIH zaucasaMskArahInam / akalitabhajanAnAM valkalAnyeva vastrA ___Nyapi ca zirasi zuklaM chatramapyugrabhAraH // 2 // " mAlinI iti pratimAzatakavRttau / sthApanAbhaktito damayantyA kaSTaM nivAritam / loke'pi ( eka )lavyanAmnA vanecareNa kRtA mRNmayI droNacAryamUrtiH samyak sevitA ca dhanurvidyAsiddhikarI jAtA / iti ekonaviMzatitamavRttasyArthaH // 19 // atha caityamAzrityAhasUtram jainAlayA nijayazonicayA ivaite yaiH sampratipratimarAjagaNaiH sitAbhAH / uccaiH kRtAH zucirucedbhutamatra taizca gacchanti nUnamadha eva hi bandhanAni // 20 // vyAkhyA he 'zuciruce !' zuciH-nirmalA ruciH-dharmecchA yasya sa tasya sambodhane / jinasya ime jainAH, jainAzca te AlayAzca jainAlayA: yaiH sampratipratimarAjagaNaiH sampratinAmnA bhUpena pratimaiH-sadRzaiH ca taiH raajgnnaiH-kumaarpaalaadinRpsmuuhai| uccaiH kRtAH atra kAraNe kAryopacArAt kAritA ityarthaH / kathaMbhUtA jainAlayAH ? sitAbhAH-sudhAbhiH zvetakAntayaH / utprekSyate-ete nijayazonicayA:-mUrtimatsvakIya-kIrtipuJjAH nUnaM-nizcitaM atra etat adbhutaM-AzcaryaM vartate / hi-yasmAt kAraNAt taiH rAjagaNaiH bandhanAnikarmabandhanAni adha eva gacchanti / zatrantaM padam / evaMvidhAni kRtAni / atra karmoktiH arthavazAd vibhaktivipariNAmaH / yatra gRhAdyArambhAH kriyante tatra uccaiH uccaiH kASThaDAgalakabandhAH kriyante kArukaistatra sthitvA uparitanaM kAryaM kriyate / atra tu viparItam / ata Azcaryam / teSAM pApabandhAstruTitA ityarthaH / atra cazabdAt taiH jinAlayaiH kRtvA karmabandhanAni adha eva gacchanti-prayAnti / atra kavuktiH / prANinAmiti zeSa ityapi zabdArthaH / yataH 1. kusumshrennii| Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 zrIbhAvaprabhasUrikRtam "yo jainamandiramudAravizuddhabuddhi viSTakopalatRNaiH kurute svazaktyA / ratnAMzukarburamanindyavadhUsameta mApnoti 'kalpabhavanaM bhuvane sa dhanyaH // 1 // vasanta0 jinabhavanaM jinabimbaM, jinapUjAM jinamataM ca yaH kuryAt / tasya narAmarazivasukha-phalAni karapallavasthAni // 2 // AryA sanmRttikAmalazilAtalarUpyadAru sauvarNaratnamaNicandanacAru bimbam / kurvanti jainamiha ye svadhanAnurUpaM . te prApnuvanti nRsureSu mahAsukhAni // 3 // vasanta0 2maTTImayaM ca biba, tiNakaTThIrehiM kArae bhavaNaM / ___ kAsassa ya kusumehiM, pUijjaMtaM kare muttaM // 4 // " AryA . iti viMzatitamavRttasyArthaH // 20 // sUtram he AstikAstyajata nAstikatAM nitAntaM cittonnatiM bhajata lumpakatAM lunIta / caityaM vidhatta zRNuta pravilokya tat sad bhavyA vrajanti tarasA'pyajarAmaratvam // 21 // vyAkhyA-he 'AstikAH !' asti paralokaH puNyaM pApaM ceti manyante te he zraddhAlavaH ! yUyaM nAstikatAM nitAntaM-atyantaM tyajata-dUrIkuruta / nAsti paralokaH puNyaM pApaM ca tasya bhAvo nAstikatA tAm / punaH yUyaM cittonnati-dAnavIratAM bhajata-Azrayata / yUyaM lumpakatAM lunIta-pratimAdveSitvaM mardayata / punaH yUyaM caityaM vidhatta-kAraNe kAryopacArAt kArayata / punaH 1. devalokam / 2. chAyA mRttikAmayaM ca bimbaM tRNakASTheSTikAbhiH kAryate bhavanam / kAzasya ca kusumaiH pUjayantaM karoti muktam // Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 zrIjainadharmavarastotram yUyaM zRNuta-hitazikSA aGgIkuruta / yataH bhavyAH sat-nirantaraM samyak prakAraM vA tat caityaM pravilokya tarasA-vegenApi ajarAmaratvaM-akSayapadatvaM vrajanti-gacchanti / 1hiha?)vaI ihAM AstikanAM lakSaNa kahI che - "asthi jio 1 taha nicco 2 kattA 3 bhuttA sa puNNapAvANaM 4 / atthi dhuvaM nivvANaM 5 tassovAo a chaTThANA 6 // 1 // jIva che 1. te jIva nitya che 2. te jIva svapuNya pApano kartA chaI 3. te jIva ApaNA puNya pApano bhoktA che 4. asti-che dhruva-nizcaya mokSa 5. teha mokSano upAya paNi nizcaya che 6. chaThThANuM samakitanA eha thakI viparIta te mithyAtvI tihAM prathama nAstikavAdI. yataH yopAI samakita thAnakathI viparIta, mithyAvAdI ati avinIta tehanA bhAva save jUjUA, jihAM jo Ijai tihAM UMDA kU. 1 pahilo (nA) nAstika bhASe zUnya, jIva zarIra thakI nahI bhinna madya aMgathI madirA jema, paMcabhUtathI cetana tema. ra mAMSaNathI vRta tilathI tela, agani araNathI taruthI vela 4i 5DiyA2 (?) 25 ta2vArI, 25o to. jyo / pArI. 3 jima jalathI paMpoTAM thAya, UbhaNatAM te mAMhi samAya , ghUbhAdika jima thiti pariNAma, tima cetana tanuguNavizrAma. 4 1. tAtparyam adhunA'trAstikasya lakSaNAni kathyanteasti jIvaH tathA nityaH kartA bhoktA sa puNyapApAnAm / asti dhruvaM nirvANaM tasyopAyazca SaT sthAnAni // 2. tAtparyam samyaktvasthAnakAd viparIto mithyAvAdI atyviniitH| tasya bhAvAH sarve bhinnA yatrAlokyante tatrAgAdhAH kUpAH // 1 // prathamato nAstiko bhASate zUnyaH jIvo zarIrAt na bhinnaH / madyAGgAt madirA yathA paJcabhUtebhyaH cetanA tathA // 2 // navanItAd ghRtaM tilAt tailaM agniH araNe: taroH vallI / yathA pratihArAt (?) taravAriH bhinno darzito'syAM velAyAm // 3 // yathA jalAd budbudAH bhavanti zAntatve tasmin vilIyante / stUpAdiH yathA sthitipariNAmaH tathA cetanaH tanuguNavizrAmakaH // 4 // Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam 77 nahi paraloka na puNya na pApa, sukha pAmyuM te vilaso Apa 1454nI pari 1maya 17, 45TI ta5 45nI bhAta 245 (?). 25 "bhavAbhinandinAM sA ca, bhavazarmotkaTecchayA / zrUyante caitadAlApA, lokazAstre'pyasundarAH // 1 // " anu0 sA iti mokSe'niSTapratipattiH / "madirAkSI na yatrAsti, tAruNyamadavihvalA / jaDastaM mokSamAcaSTe, "prayAsa iti no matam // 2 // anu0 varaM vRndAvane ramye, kroSTatvamabhivAJchitam / na tvevAviSayo mokSaH, kadAcidapi gautama ! // 3 // anu0 gAlavasya ziSyAmantraNamiti dvAtriMzikAyAM (12 pUrvasevAdvA0 zlo0 23-24-25) yazovijayopAdhyAyAH / ahaM sukhI ahaM duHkhI ityAdi jIvasattAsthApakatvaM, tit tato jJeyam / iti ekaviMzatitamavRttasyArthaH // 21 // sUtram zrAddhairakAriSata bhAgavatA vihArA - yairdiggajaiviNadAnaghanairudArAH / ye cAtra rakSaNaparAH patitaM sajanti te nUnamUrdhvagatayaH khalu zuddhabhAvAH // 22 // vyAkhyA-zrAddhairiti / yaiH zrAddhaiH-zrAvakaiH bhAgavatA vihArA:-jinanivAsAH akAriSatakRtAH / atra kAraNe kAryopacAra: kRto'sti tena kAritA ityarthaH / bhagavataH nahi paralokaH na puNyaM na pApaM sukhaM prAptaM tad bhujyatAM svataH / vakapada iva bhayaM darzayitvA kapaTI tapojapayoH matiM dadAti (?) // 5 // 1. mAtA yathA bAlakasya 'hAu' iti darzanena bhApayati, tathA darzanino nArakanigodAdInAM bhayaM darzayitvA bhApayatItyAdi kathanena AstikyaM lopayati / 2. santulyatAM yaduktaM zrIharibhadrasUripurandaraiH SaDdarzanasamuccaye lokAyatamatanirUpaNAvasare__ "lokAyatA vadantyevaM, nAsti jIvo na nirvRtiH / dharmAdharmo na vidyete, na phalaM puNyapApayoH // 80 // etAvAneva loko'yaM, yAvAnindriyagocaraH / bhadre ! vRkapadaM pazya, yad vadantyabahuzrutAH // 81 // " 3. 'ca tadA' iti ka-pAThaH / 4. 'priyA sa' iti jainadharmaprasArakasaMsadA mudrite granthe (75 tame ptraangke)| 5. 'gotama !' iti kha-pAThaH / 6. 'tatrato' iti kha-pAThaH / Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 zrIjainadharmavarastotram jinasya ime bhAgavatAH / nanu vihArA eva jinasya nivAsAH 'caityavihArau jinasadmani" ityabhidhAnacintAmaNi( kA0 4, zlo0 60 )vacanAt / tarhi kathaM bhAgavatA iti vizeSaNena punaruktadUSaNam ? ucyate-nahi dUSaNam, yataH vizeSaNapRthaktve vizeSyamAtraparatA iti / uktaM ca raghuvaMze ( sa0 2, zlo0 12, 73) "sakIcakaiArutapUrNarandhaiH" iti / kathaMbhUtaiH zrAddhaiH ? diggajaiH-dizAM gajasamAnaiH / punaH kathaM0 zrAddhaiH ? 'draviNadAnaghanaiH' draviNadAnena ghanA:-meghA iva taiH / kathaM0 vihArAH ? udArA:-pradhAnAH ca-punaH ye zrAddhAH atra caityeSu patitaM zRGgamittyAdikaM sUjanti-navInaM kurvanti / kathaM ? ye rakSaNatatparA:sambhAlanAdiSu AsaktAH / nUnaM-nizcitaM khalu / yataH te zrAddhAH UrdhvagatayaH-svargAdigatibhAjo bhavanti / yataH "nUtanAhadvarAvAsa-vidhAne yat phalaM bhavet / tasmAdaSTaguNaM puNyaM, jIrNoddhAre vivekinAm // 1 // " anu0 kathaM0 ? te (zuddhabhAvAH)-nirmalAzayAH, pavitracittA iti / yataH 'prAgvATa'jJAtIyazrIdharaNakasAdhukAro 'rANakapure' zrIRSabhajinezvaratrailokyadIpakacaityaM kArayati sma / zrI siddhAcale' dampatIbhyAM ca caturthavratamAdAya mAlA parihitA iti / atha punaH vimalamantrI ambikA dattavaro 'rbudA'calAdisthAne caityAni kArayati sma iti / punaH vastupAlatejaHpAlau 'arbudA'cale luNagavasahI tathA bahUni caityAni pratibimbAni dharmasthAnAni ca saGghAdidharmakAryANi ca kArayAmAsatuH / ityAdayo bahavaH zrAvakA: jainaprAsAdakArakAH jIrNoddhArakArakA abha( bhU? )van bhavanti ( bhaviSyanti) ceti / iti dvAviMzatitamavRttasyArthaH // 22 // atha bharatacakriprabhRtitazcaityakArApaNaM darzayannAhasUtram caityaM savarNabharitaM bharatena 1bhavyaM nirmApitaM kalitakekikalApazRGgam / yad vIkSya makSu dadhati sma mudaM hi mAM zvAmIkarAdizirasIva navAmbuvAham // 23 // vyAkhyA-caityamiti / bharatena-bharatacakriNA-RSabhaputreNa caityaM nirmApitaM-kAritam / kathaMbhUtaM caityam ? suvarNabharitaM-suvarNena bharitaM-pUritaM, racitamityarthaH / kathaM0 caityam ? . 1. 'navyaM' iti pAThaH zrIjainastotrasaGgrahanAmni mudrite granthe / Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam 79 (bhavyaM.) manoharam / punaH kathaM0 cai0 ? 'kalitakelikalApazRGga' kalitA:-kalAM prAptAH kekinA-mayUrANAM kalApA:-samUhA yasmin tat evaMvidhaM zRGgaM yasya tat / hi-nizcitaM 'mA:-manuSyAH maGgha-zIghraM mudaM-harSaM dadhati-bibhrati / kiM kRtvA ? yat caityaM vIkSyadRSTvA / kimiva ? cAmIkarAdrizirasi-'meru'girizRGge navAmbuvAhaM-nUtanameghamiva dRSTvA / caityasya merUpamAnaM zRGgasya meghopamAnam / yataH zrI zatruJjaye' bharatena caityaM kAritaM tathA 'aSTApade' ca caityastUpAH kAritAH / yaduktaM Agame (siddhastavetyaparanAmni siddhANaMbuddhANaMsUtre gA0 5)-"1cattAri aTTha dasa do i(a) vaMdiyA" ityAdi gAthA dvAdazArthA / iti trayoviMzatitamavRttasyArthaH // 23 // atha 2bharataprabhRtita eva tIrthAdisevanaM darzayannAhasUtram zatruJjayaH zamadhanAH zamatA ca zAntiH * zatruJjayAhvayatapaH sakalaM durApam ? / etacchapaJcakajuSo'sti narasya yA bhA - nIrAga ! tAM vrajati ko na sacetano'pi // 24 // vyAkhyA-zatruJjaya iti / he nIrAga ! he nirgatasaMsArAbhilASa ! athavA he ni:kleza ! "rAgaH syAllohitAdiSu // gandhA( gandhArAdau klezAdiko')nurAge matsare nRpe'' iti haima: (kA0 2, zlo0 60-61) / etat sakalaM durApaM-durlabhaM vartate / etat kiM tadAhazatruJjayaH-siddhAcalaH zamadhanA:-sAdhavaH zamatA-upazAntiH zAntiH-(SoDazo) jinaH zatruJjayAhvayatapaH-SaSThASTamarUpaM tapa iti / yataH- . "chadreNaM bhatteNaM apANaeNaM tu satta jattAo / jo kuNaI sittuMje so taiyabhave lahai siddhim // 1 // SaSThASTamAditapasA, prApyate phalamuttamam / tato'tra kAryaM taccaiva, vizeSAt sarvakAmadam // 1 // " 1. chAyA-catvAraH aSTa daza dvau ca vanditAH / 2. 'bharatA nR )paprabhR0' iti ka-pAThaH / 3. 'yA''bhA' ityapi sambhavati / 4. chAyA-SaSThena bhaktena apAnakena tu sapta yAtrAH / yaH karoti zatruJjaye sa tRtIyabhave labhate siddhim // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram iti zatruJjayamAhAtmye / 'etacchapaJcakajuSaH' eteSAM zakArANAM paJcakaM juSate iti etacchapaJcakaM zritasya narasya yA bhA-kAntiH AbhA zobhA vA asti / yattadoH sambandhAt kaH-vahniH sUryo vA tAM bhAM na vrajati-na prApnoti / kathaMbhUtaH kaH ? sacetano'picetanAyukto'pi "1cittaM ceyaNa sannA" ityAdi vacanAt / "ko brahmaNyAtmani ravau mayUre'gnau yame'nile" ityanekArthaH (kA0 1, zlo0 5) / athavA sacetano'picatenAyukto naro'pi tAM na vrajati iti paramatAkSepaH / tathAhi "cetanAM nartakI kRtvA, nRtyaM saMsRtisambhavam / bhAvAgamena saMvIkSya, yogI prApnoti sampadam // 1 // " ___ iti jJAnAGkaze / "saddhyAnajJAnasaMlInacetanA / sA hi cetanA'' iti pAtaJjala:( ? ) / iti / "amAtyAH 1 svAminaH 2 siddhA 3, yogasiddhazca 4 cetanA: 5 / rasajJAH 6 kAmukA 7 meghA 8, nartakA 9 yogino nava // 1 // " ityAdi paramatam // athAtra dRSTAntaH kazcit kauladharmA puruSo madyamAMsAsaktaH parastrIraktaH / yataH" 2raNDA caNDAdIkSitA dharmadArA, mAMsaM madyaM bhujyate pIyate ca / bhikSAbhojyaM carmakhaNDaM ca zayyA, kaulo dharmaH kasya no bhAti ramyaH ? // 1 // " zAlinI evaM kurvatastasya puruSasya sparzana-rasana-ghrANa-netra-zrotreSu viSamarogA jAtAH / davadagdhapAdapa iva jAtaH saH / tato jainasAdhurmilitaH / tena tasmai rogakAraNaM pRSTam / sAdhunoktam-(jaina)dharmodbhavaM vrataM gRhANa, zatruJjayAdi zakArapaJcakamArAdhaya / samAdhibhaviSyati / tatastena rogaparAbhavato vrataM gRhItam / zatruJjayakSetraM zrayati sma / yaminAM vaiyAvRtyaM cakAra / zamatAM dadhau / zAntijinaM stauti sma / zatruJjayaSaSThatapo vahati sma ca saH / evaM kurvANaH samprAptasakalalabdhiH nirgatasamastaroga: nijatejasA parAbhUtavahnisUryaH suvarNavarNasaJjAtakAyaH nirmAyaH prAnte mAsAnazanaM kRtvA prAptakevalajJAnaH siddhaH / iti caturviMzatitamavRttArthaH // 24 // 1. chAyA-cittaM cetanA saMjJA / 2. dRzyate padyamidaM zrIjayazekharasUrikRte prabodhacintAmaNI (a0 4, zlo0 103) / Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam atha pratyakSadevazuddhimAhasUtram hastaM hi hetiviphalaM vikalaGkamaGgaM mudrA'pyamudrasuSamA vanitojjhito'GkaH / taM devameva vadatIti hitAya nAke manye nadannabhinabhaH sura ! dundubhiste // 25 // vyAkhyA-sura iva yaH sa suraH, athavA su-atizayena rAjate iti suraH, tasya sambodhanaM he sura ! zobhamAna ! ahaM iti manye-jAnAmi-nAke-svarge abhinabhaH-AkAze nadan-zabdaM kurvan san dundubhiH tameva devaM vadati / kasmai ? te-tubhyam / hitAya iti / iti kim ? hi-nizcitaM yasya devasya hastaM hetiviphalaM-praharaNazUnyaM vartate / punaH yasya aGkha-zarIraM vikalaGka-kalaGkarahitaM vartate / punaH yasya mudrA-padmAsanAdimayI mUrtirapi zAntarasamayI / amudrasuSamA-utkaTazobhA evaMvidhA vartate / "suSamA sAtizAyinI" iti haimyAM (abhi0 kA0 6, zlo0 148) / punaH yasya aGkaH-utsaGgaH vanitojjhita:-strIrahito vartate iti / yataH. "vapuzca dharyakazayaM zlathaM ca, dRzau na nAsAniyate sthire ca / na zikSiteyaM paratIrthanAthai-jinendra ! mudrA'pi tavAnyadAstAm // 1 // upendra0 jinendra ! yAneva vibAdhate sma, durantadoSAn vividhairupAyaiH / ta eva citraM tvadasUyayeva, kRtAH kRtArthAH paratIrthanAthaiH // 2 // " upendra0 iti dvAvapi hemasUrayaH (ayogavyavacchedikAkhyAyAM dvAtriMzikAyAM zlo0 20, 4) / atrAnyadeve viparItatvaM darzayati"yad brahmA caturAnanaH samabhavad devo harirvAmanaH zakro guhyasahasrasaGkalatanuryacca kSayI candramAH / yajjihvAdalatAmavApurahayo rAhuH ziromAtratAM tRSNe ! devi ! viDambaneyamakhilA lokasya yuSmatkRtA // 1 // " zArdUla0 tathA "brahmA gunazirA haridRzi sarug vyAluptazizno haraH __sUryo'pyullikhito'nalo'pyakhilabhuk somaH kalaGkAGkitaH / svarNAtho'pi visaMsthulaH khalu vapuHsaMsthairupasthaiH kRtaH sanmArgaskhalanAd bhavanti vipadaH prAyaH prabhUNAmapi // 2 // " zArdUla0 1. svargapatiH-indraH / Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 zrIjainadharmavarastotram / tetrIza oDI he bhilyA viyAra thayo / 42ne mAtA pitA na jJAyate / tadA brahmaNaH paJcamamukhena gardabhamukhAkAreNa sagarveNa proktam-jAnAmyaham / akathyaM kathyamAne hareNa brahmagardabhaziro lUnamiti / anye tvAhuH viSNu-brahmaNormahattvavAde jAte tAbhyAM zambhuH pRSTaH / tenoktam-malliGgasya antamAnaya / 'tataH liMgAno Anta sevA viSNu pAtA. Pudi q% nI (na) bhanisaMtApathI kRSNa zarIra thayuM. pAcho AvI kahyuM-liMgano anna na pAmyo. timaja brahmAne heSThi jAtAM liMgathI mAlA paDI pAmI pUchyuM-kihAMthI ? malAi kahyuM-huM haraliMga mastaka thakI paDI. kiyAn kAlaH (jAtaH) ? / SaNmAsAH / upache mAlAyeM pUchyuM-tuM Bia cha ? liGgasyAntaM sevA tvatpatanasamAnakAlo jAtaH, antaM na prAptaH / viSAda pAbhyo. bhAsAne dUMTAkSiI 42rI. zaMbhune mAvI - liGgAnto labdhaH / iyaM sAkSiNI / tataH zivena brahmagardabhaziro lUnam / mAlA zapitA / iti pUrNaM brahmA lUnazirAH // cha // ___ atha durvasA maharSirurvazI kAmitavAn / ti yu-pUrva pAuna 752 57sI AvIyi to tujha setI saMga . tihAre RSi kRSNane yAcI | kRSNa lakSmI gorUpadhArI rathe joDI svarge cAlyo. kRSNane vAryo chai je cAlatAM pAchilo bhAga jo isya mAM. vATi hIDatAM strIparNa karI lakSmI athaDAi, tihArve parANe mA hai. nehe hari lakSmI sAtamuM joyuM. kRSNa vayana yUthI *Si mami 52io dhoyo. tena netre sarogo hariH / anye tvAHnihItaTeM tapasI sahaTiMhIhI, ti s2|57 sarogalocano haririti sampUrNaH ||ch| vyAluptazizno haraH / tathAhi-tapovane ||5sone ghare mahAdevo bhikSArthaM gRhItasamastasva 1. tAtparyam-ekadA trayastriMzat koTirdevAnAM militA (teSAM ) vicAro jAtaH-harasya mAtApitarau na jJAyate / 2. tato liGgasyAntamAnetuM viSNau pAtAle gacchati sati tasya dehaH vajrAgnisantApena kRSNo'jani / pratinivRtyoktaM tena-liGgasyAnto na prAptaH / tathaiva brahmaNi adho gacchati sati liGgAt patitA mAlA militA / (tasyai) pRSTaM tena-kutaH (patasi) ? / tayoktam-ahaM haraliGgazirasaH patitavatI / 3. pazcAt mAlayA pRSTam-tvaM kva gacchasi ? tenoktam-liGgasyAntamAnetum / 4. sa viSAdaM gataH / mAlAM kUTazAkSiNI kRtvA zambhumabhyupagamya proktaM tena / 5. sA'kathayat-apUrvaM vAhanamAruhya yadi AgamiSyasi tarhi tava saGgamaM kariSye / tadA RSiH (tadarthaM) kRSNamayAcata / kRSNaM lakSmI ca gorUpiNau kRtvA rathe niyojya svarga pratyacalat / RSiNA kaSNo vArito yaduta tvayA gamanasamaye pAzcAtyo bhAgo na draSTavyaH / mArge hiNData: tasya strIrUpalakSyA AsphAlyate tadA prAjanaka mArayati / snehAt harirlakSmImapazyat / vacanabhaGgAt RSiNA kRSNaH prAjanakena locane praNoditaH / / 6. nadItaTe tApasI sarAgadRSTyA dRSTA (tasmAt ) tasyAH zApena / 7. tApasAnAM gRhe| Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam 83 kIyAlaGkAro ghaNTATaGkAratumburujhaGkAraravamukharitadikcakravAlaH samAgacchati / 15sI kAmAtura thAI tehane bhogavai. te tApase jANyuM. zArpe liMgaccheda karyo. puruSa loka sarva liMgaccheda thayo. saMtAna utpatti nAThI. sarva deva tApasane prasanna karyA. pAchuM liMga hatuM tima "yu. 5 / pUrva sa68 tthita tuM. ata: prabhRti bhogArthaM utthitaM bhaviSyati, anyathA na / tato janA api evaMvidhaliGgavanto jAtAH, prajotpattizceti // cha / sUryane 2nAvI strI yamanAmA putraH sUryatApamasahamAnA potAne thAna pratichAya mukIne chAyA samudrataTaeN vaDavArUpe jaI rahI. paMThi praticchAyAye zanIzvara 1 bhadrA 2 apatya jaNyAM. eka dine yameM bhojana mAMgyuM. praticchAyAI nAkhuM, yameM pATa mArI. praticchAI zApe kSayI kRta yameM pitAne yuM, tihAre sUrya yitavyu-kathaM svamAtA evaM karoti ? me yamanI bhAtA nahI. mAloyatA gho[3pe hIhI. tii x sAtAre bhogavI. tayA krudhA kuSThIkRtaH / vizvabha[ pAsai aMga chosAvyu. tataH anye tvAhuH- vaDavArUpa strIne bhogavIne zazarAne kahyuM-tAharI beTI muMjhanai mukI alAdhI rahai che. tivyA. reM zazarTe kahyuM-tAharo tApa sahI nathI sakatI; nija strI syuM kAma huI to zarIra cholA / tihArai cholAvyuM chati // cha / anilo'pyakhilabhuk / tathAhi-kazcit RSiH potAne sthAna vaizvAnaranai mAhuti pUjI bhakti rASaI che | anyadA analanai ghara strIne bhalAvInai RSi prayojanane gayo ! pUMThe bIjai RSi AvI te strI bhogavI agnisamakSa / kSaNAMtare te RSi Avyo / iMgitAkAra te strI para nare bhogavI jANI pUchyuM-anala 1 strI 2 bi jarNa satya na (bhASyu / zAnopayogai anasanai sarvabhakSaka iti zApaM dattavAn / tataH zuthi azuyi 1. tApasI kAmAturA jAtA / tadA tAmabhunak ( hrH)| etad vRttAntaM tApasaiqhatam / (tataH) taiH zApena liGgacchedaH kRtaH / samastapuruSalokAnAM liGgacchedo'jani, santAnotpattirnaSTA / sarvairdevaistApasaH prasannIkRtaH / punaH yathA liGgamabhUt tathA'kAri tena, kintu pUrvaM sadA tad utthitaM AsIt / .. 2. sUryasya rannAdevI patnI yamanAmA (ca) putraH / sUryatApamasahamAnA (ratnA) svasthAnake praticchAyAmamuJcat / sA chAyA samudrataTe gatvA vaDavArUpeNa vasati sma / tataH pRSThe praticchAyA zanizcarabhadreti nAmApatye'jIjanat / ekadA yamena bhojanaM (tasyAH ) yAcitam / praticchAyA tasmai nAyacchat / yamena pAdaprahAraH kRtaH / praticchAyayA zApena sa kSayIkataH / yamaH pitre nyavedayata / tadA saryo'cintayata-kathaM svamAtA evaM karoti? iyaM yamasya mAtA nAsti / Alocayan sa ghoTakIrUpeNa tAmapazyat / tatra gatvA balAtkAreNa sa tAmabhunak / tayA krudhA (sa) kuSThI kRtaH / tato vizvakarmANamupetya tenAGgamullikhApitam / 3. vaDavArUpAM strI bhuktvA zvazurAya nyavedayat-tava putrI mAM vihAya anyatra vasati / tataH zvazureNa proktam-tava tApaM soDhuM sA'samarthA, yadi nijastriyaH prayojanaM, tarhi zarIramullikhApyatAm, tena ullikhApitam / 4. kazcit RSiH nije sthAnake vaizvAnarAya AhutibhiH bhaktyA. pUjayati sma / anyadA'nalAya svabhAryAM bhalApya RSiH prayojanArthaM (anyatra) jagAma / pazcAdanyaH kazcidRSirAgatya tAM striyamabhunak agnisamakSam / kSaNAntare sa RSirAgacchat / iGgitAkAreNa sA strI paranareNa bhukteti jJAtvA saH anala-palyau apRcchat / ubhAbhyAM satyaM na bhASitam / jJAnopayogena (sarvaM vRttAntaM) jJAtvA analaH sarvabhakSaka iti zApaM dattavAn / tataH sa zucyazuci sarvaM bhakSayati / Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 zrIjainadharmavarastotram sarva makSa 43 tat sarvadevAnAmupatiSThati, mukhaM hyasau devAnAM, tato'zubhAdirasAsvAdI (dinaH) dvigna thayA / CAR ve RSinaiH prasanna ryu / ti mannine sata. ma rIba maiM mAiti haivanai parcha chai, pAMya ma sarva makSa iti pUrNaH // cha / somaH kalaGkAGkitaH / tathAhi-candro bRhaspatisamIpe'dhyetuM sthitaH / tena bhuktA gurubhAryA / jJAtaM ca guruNA / zapitaH kalaGkIkRtaH iti pUrNaH // indraH uTajaM pravizya gautamamunera hilyAM nAma bhAryAM reme / dvAri gautama AgataH / bhayAt mArjArarUpaM kRtvA nirgataH / nAyaM prakRta( ti )biDAlaH, upayogena jJAta indraH / tatastena kopata indradehe zApena bhagasahasraM kRtam / svacchAtrAn prati bhogAya preSitavAn / munizca devaiH prasAditaH / muninA bhagAH sahasralocanIkRtAH iti pUrNaH // cha / brahmA caturmukhaH / 3tathAhi-bhoTai dhAni brahmA tapasyati teunai pAvAna chandra tilatilarUpa lainai tilottamA kare ! te tilottamA valI bIjI apsarA pUrva mukhe braha Agali AvI gIta nRtya mAa 1 citta calyuM jANI dakSiNa dizi nATaka mADyuM. lajjAmAmaiM karI brahmAi phiri jovAI nahIM tihAre dakSiNa dizi bIjuM mukha karyuM ! ama devI phiraI tima mukha navAM karato jAI. cAra dizi cAra mukha karyA mAthA upari nAcatAM pAMcamuM bhupa mAtha gaImanu yuM / te mahAve yUTayUM tihArai caturmukha iti // cha / haristu vAmanaH / tathAhi-4mali hAna vAna vAmana35 42. maDhI 42vAna dRSya triNa pagalAM pRthvI mAgI . triNa pagalAM tiNi ApyAM rUpa vadhArI viSNui pAtAleM ghAlyo iti pUrNaH // cha / 1. devA udvignA jAtAH / tairdevai RSirArAdhitaH / tatastena analaH saptajihvo'kAri / dvAbhyAM jihvAbhyAM gRhItA'huti: devaiH prApyate, (zeSaiH) paJcabhirjihvAbhiH sa sarvabhakSakaH / 2. santulyatAm-kimu kuvalayanetrAH santi no nAkanArya stridazapatirahilyAM tApasI yaH siSeve / hRdayatRNakuTIre dahyamAne smarAgnA vucitamanucitaM vA vetti kaH paNDito'pi ? // 1 // mAlinI 3. bRhati udyAne brahmA (sArdhakoTitrayavarSANi tapaH) karoti / taM cAlayituM indraH tilatilarUpamAdAya tilottamAmakArSIt / sA tilottamA apsarAH pUrvamukhe brahmANamabhyupagamya gItaM nRtyaM ca prArabhata / brahmaNaH cittaM calitaM (iti) jJAtvA dakSiNadizi nATakamArabdhavatI / lajjayA brahmA mukhaM na vAlayati (kintu kAmAsaktyA) tena dakSiNadizi dvitIyaM mukhamaraci / yathA yathA devI anyAnyAM dizaM prati nivartate tathA tathA sa nUtanAM mukharacanAM karoti / catasRSu dikSu catvAri mukhAni vyaracayat / yadA maskopari tilottamayA nATakaM prArabdhaM tadA zIrSopari paJcamaM gardabhAkAraM mukhamasRt / etat tu mahAdevena lUnaM, tadA sa cturmukhH| 4. balerdAnavasya bandhanArthaM vAmanarUpamAdAya kRSNo maThikAkRte padatrayamAtrAM pRthvIM tameva graacitvaan| . tripadI tenAdAyi rUpaM varddhayan viSNustaM pAtAle nihitavAn / Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 zrIbhAvaprabhasUrikRtam kSayI candramAH 14kSanI sattAvIsa putrI caMdrana 529||vii, yaMdra meM zAsyu bhAsata zeSa a5mAnI / ti pitAne / pitA' zApAt kSayI kRtaH / devaiH prasAditena tena ekatra pakSe vRddhimAniti pUrNaH // cha / ___nAgAH punarevaM dvijihvAH / kSIra samudrI amRta 5DhI du devatA mayA, maiM mAghai, A5 25vAda bhusyA, meti amRta pItai (mai ma TI 56 thaI / anye tvAhu:-amRtapAna 42di OMndra 14 bhumyuM / jihvAbhedo jAtaH / iti pUrNaH // cha // ___ rAhoH ziromAtratA punarevam-amRta umarI yAne 25vAsa muhI 5 / / vikSe54 rAI, amRta pItAM kRSNena zirazchedaH kRtaH, pItAmRtatvAt tacchiro'jarAmaratvaM saMvRttamiti aSTakavRttito vArtA kRtA sampUrNakAvyadvayam // athAtra mAsAta. sipI chai'syuM . bhUsa4 , dai sis na hIsa5 39 / / viSNuI chala karI rAkSasa mAryA, deha thakI triNa navi TAlyA | mahAdevai manmatha jo bAlyo, pArvatIcyuM neha na TAlyo nA spaM kIjai. AMkaNI brahmAnuM mana putrIcyuM bhejuM, tripurAri tasa mastaka chevuM jehane to nArI iMdrANI, IMdra ahilyA saDI jANI //rA myuM. ju nArI dIThai huI sukha, tu nArada kIM vAnaramukha | macchagaMdhA mohyo pArAsara, vizvAmitra menakA Adara phI . 1. dakSasya 27 putrIbhiH pariNAyitaH candraH / ekAmeva rohiNI prati AsaktaH, zeSA apamAnitavAn / tAbhiH pitre proktam / pitrA zApAt kSayIkRtaH / 2. kSIrasamudrAt amRtaM niSkAsya kuNDAni devatAbhi tAni, darbhezcAcchAditAni / sarpA rakSapAlarUpeNa sthApitAH / ekAnte amRtasya pAnaM karvatAM teSAM darbheNa jihavA? bhittvA dvidhaajaataa| 3. amRtApanaM kurvatsu (nAgeSu) indreNa vajraM nivezitam / 4. amRtena kuNDaM bhRtvA kRSNaM rakSapAlarUpeNa sthApayitvA devA jagmuH / kRSNasya kAryavikSepe sati rAhuNAmRtaM pItam / 5. (kavi)bhAlaNakRtaM kaDavakaM likhyatekiM kriyate yadi mUlameva kUTaM, yadi vicAryate tarhi kiJcidapi zubhaM na bhAti / viSNunA cchalena rakSAMsi hatAni, kintu dehAt ( rAga-dveSa-kAmarUpaM) trikaM na niSkAsitam // 1 // mahAdevena manmatho bhasmIkRtaH kintu pArvatI prati sneho na nivAritaH / brahmaNo manaH putrImakAmayata, tripurAriNA tasya mastakaM chinnam // 2 // yasya indrANI nArI sa indro'hilyAM surUpAmamanyata / yadi nAryAM dRSTAyAM bhavati, sukhaM tarhi nAradaH kathaM vAnaramukhaH ? / matsyagandhAyAmamuhyata pArAzaraH, vizvAmitrasya menakAyAmAdara: // 3 // Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 zrIjainadharmavarastotram joga vAziSTa tAM jeNi bhASya, putra mUi vIraja navi rAkhyuM ! vyAsai vaida artha tihAM kaliyo, putra taNo saMzaya navi dalIyo ll4o myuM. ima gaNatAM saravAlo nAvAi, moTAnI kuNa vata calAvai ? | kaliyugaeN surkha vaiSNava thAjayo, hari bolone para dhana pAyo // pImyuM. kahisya sahUnI kIdhI cADI, vyAse sahUnI vAta ughADI ! taraI nahI te thAI tArA, bhAlaNa sarikhA ghaNA dhUtArA Ill'' myuM. iti // athAtra dazAvatArAH ziSyANAM jJApanArthaM likhyante / yataH "1vanajau 2vanajau 3kharva-strirAmI 5sadayo dayaH / avatArA harerete, sandizantu zubhAni vaH // 1 // mastyaH1 'kUrmo varAhazca, "nArasiMho'tha vAmana:5 / rAmo rAmazca kRSNazca, buddhaH 1degkalkI ca te daza // 2 // " matsya 1, dUrbha 2, 1208 3, nArasiMha 4, pAmana 5, 52zurAma 6, zrIrAma 7, 50-5560.8, pauddhAvatA2 8, 49.4ii 10 iti dazAvatArA vAsudevasya / zaGkhanAmA daityezvaro'pi vedAnAdAya rasAtale praviSTaH / tataH pRthvI nirvedAM dRSTvA devo matsyAvatAraM gRhItvA rasAtalaM pravizya taM zaGkha hatvA vedAn mahItale punarAnItavAn / iti hetormatsyAvatAraH // 1 // punaH pRthvI rasAtale yAntIM dRSTvA devaH kUrmarUpaM kRtvA nijapRSThe pratiSThApya dadhe / iti kUrmAvatAraH // 2 // ____ punaH pRthvI rasAtale yAntI dRSTvA devo varAharUpaM kRtvA nijadaMSTrAbhyAM dadhe / iti varAhAvatAraH // 3 // hiraNyakazipurnAmA daityaH zivabhaktaH, daityAH prAyaH zivabhaktA eva bhavanti / hiraNyakazipuH zivadattavarAnniHzUkatvena nAdriNA nAgninA nAmbhasA na devena na dAnavena na manuSyeNa na tirazcA kenApi na mriyate / tasya putraH prahlAdanAmA / so'tIva viSNubhakto jAtaH / yogAvAziSTo yena bhASitaH putre mRte vIryaM na rakSitam / vyAsena vedArthaH tadA'kali kintu putrasya saMzayo na cheditaH // 4 // evaM gaNane na samAptimAyAti, parantu mahatAM vArtA kaH karoti ? / kaliyuge sukhena vaiSNavA bhavata, hariM bhASadhvam, paradhanaM bhuGkta // 5 // kathyatAM sarveSAM kRtA nindA vyAsena chidrANi prAkaTyaM nItAni / taranti nahi te bhavanti tArakA bhAlaNasadRzA bahavo dhUrtAH // 6 // 1. jalajau dvau / 2. araNyajau dvau / 3. vAmanaH / 4. rAmatrayam / 5. buddhaH / 6. kalkI / 7. hariH / Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 zrIbhAvaprabhasUrikRtam tataH kruddhena pitrA svadevalopitvAt so'tIva mArito bandhito damitaH (dUnaH? ) / paraM viSNurityeva bhaNati / ghAtakaM ca na lagati / tatastaM zrutvA tuSTo viSNustasya varaM dadau-tvaM indro bhaviSyasIti / punaH punaH evaM pIDayati / tato viSNuH svabhaktamevaM pIDyamAnaM dRSTvA mukhaM siMhasyAnyat sarvaM zarIraM narasya evaM narasiMharUpaM dhRtvA hiraNyakaziporvakSo vidArya so'mArayat // 4 // balinAmA daitya indrapadaprAptyarthaM zataM yajJAnAM kartumArebhe / navanavatiryajJA akhaNDA jAtAH / zatatame jAyamAne devenAcinti-mayA prahlAdasya indrapadaM dattam / asau balimutthApya svayaM gRhIteti krodhe utpanne devo vAmanarUpeNa bhUtvA yajJasthAnamAgatyovAca-bho dAnIzvara ! bale ! yajJazatavidhAyaka ! dAnavelA adhunA ? brAhmaNa ! kiM yAcase ? / aUThakramamAtrabhUmi mahyaM vAsAya dehi / balinA dattA / zukro'vadat-bale ! vAmanarUpeNa viSNurAyAtaH-tvatpArzve yAcitum / vizeSeNa baliH hRSTaH / tAvad vAmanena tribhiH kramaiH sarvAM bhUmimAkramya procevada aUThatamakramaM kva muJcAmi ? / tatastatpRSTvaivAkramya baliH pAtAle kSiptaH / tadA balinoce-mAM lokAH kathaM jJAsyantIti yad balirIdRgabhUt / tato vAmano'vadatdIpAlikAyAM catvAro dinAstvadrAjyam / tadA tvaM rAjA / ahaM ca dvAre rakSapAlakaH / tato'dyApi taddineSu lokA gRhamadhye balirAjAnaM saMsthApya dvAre chagaNamayaM goisaM kurvanti gopIzamityarthaH // 5 // . __ sahasrArjunanAmA kSatriyaH sahasrabhujaH / tasya bhagnI reNukA / sA bAlA jamadagniRSiNA pariNItA / sahasrArjuno'nyadA jamadagnerAzrame yayau / mitho vadato roSa utpannaH / kSatriyAH svabhAvAdatiroSiNaH / tena RSirdumitaH / reNukA'pi dumitA tAvadeva dadhau-re durAtman ! RSipIDA kRtA, mayA na saMsahyate iti yoreva parazurAmaH putro bhUtvA sahasrArjunaM hatvA taddoSeNa 29 ( ekaviMzati )vArAn niHkSatriyAM pRthivIM cakre / iti parazurAmAvatAraH // 6 // rAvaNena samagrA pRthivI uccATitA / tato devaH zrIrAmasyAvatAramAdAya rAvaNaM hatavAn // 7 // kaMsAdidaityAn nihantuM devaH kRSNAvatAraM jagrAha // 8 // buddhAvatAra: zItalarUpaH tena mlecchAyatanaM ca vavRdhe // 9 // atha kalkyavatAramAdAya mlecchAn 4nirghoTayiSyati // 10 // iti dazAvatArAH sampUrNAH // iti paJcaviMzatitamavRttArthaH sampUrNaH // 25 // 1. sArdhatrisaGkhyAvAcako'yaM zabdo gUrjaragirAyAm / 2. 'goimaM' iti ka-pAThaH / 3. "bhagnI syAd bhaginyanvitA" iti vAcanAcAryazrIsAdhusundaragaNiviracite zrIzabdaratnAkare (kA0 3, zlo0 147) / 4. 'nirdhATayiSyati' iti kha-pAThaH / Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram atha samavasaraNe vRSabhajino bharatamuddizya dharmamAhasUtramvyAkhyAnasadmani vRSo gadito jinena kSetre nijena nihite nihito'bhiSiktaH / anyatra mohacaraTo vidhi-viSNu-rudra vyAjAt tridhA dhRtatanurbuvamabhyupetaH // 26 // vyAkhyA he bharata ! jinena mayA-'marudevAputreNa vRSaH-dharmaH abhiSiktaH-bhUpaH kRto vartate / kathaMbhUto vRSaH ? vyAkhyAnasadmani-samavasaraNe gadita:-kathitaH / punaH kathaM0 vRSaH ? jinena svakIyena-AtmanA nihite-sthApite kSetre nihita:-sthApitaH / anyatra jinoktakSetravyatirikta sthAne mohacaraTo dhruvaM-nizcalaM abhyupetaH-AgataH sthito. vartate / kathaM0 moha0 ? tridhA dhRtatanuH-trividhadhRtazarIraH / kasmAt ? vidhiH-brahmA viSNuH-kRSNa: rudraHmahAdevaH eSAM vyAjAt-kapaTAt // atra dRSTAntaH 'kozalAyAM' ekA garaTAnAmnI viprI jainasaMsargAt galitamithyAtvA jJAtanavatattvA dRDhazIlasattvA zrAvikA babhUva / saptakSetraviSayaM mahatprabhAvamayaM nirAkRtAnyakSetrapracayaM nihitadAnaphalitasadA'kSayaM jinadharmaM matvA sUtrakartanAdi kAryaM kRtvA tad vikrIya dhanena yugandharImudgAdidhAnyAni lAtvA teSAM dhAnyakaNAnAM TaGkapramita ekaH puJjaH evaM sapta kSetratvAt sapta puJjAn dharmArthaM kUlahaDikAmadhye pRthak pRthak muktvA nityaM zeSAnnena bhA''nItena ca gRhanirvAhaM karoti, paraM dRDhaM pazcAttApaM manasi vahati, yata etaiH saptapujaiH kiyAn kSetroddhAra iti ? / tasyA atIva zraddhAbhaktiraJjitayA zAsanadevyA te puJjAH suvarNamayAH kriyante / nityaM sA viprI tAn kanakamayasarvakaNapuJjAn dRSTvA saJjAtaharSA caturvidhasaGghAya dadau / saptakSetre vyayIkuruta ityuktveti / yataH "ramye harye tIrthanAthasya bimbe, zlAghye saGke pustake ca prazaste / saptakSetryAM sattamaM vittabIjaM, bhavyaruptaM mokSalakSmI prasUte // 1 // " zAlinI kathitaM ca dharmamAhAtmyam / evaM nityaM dharmArthaM tAn dadAti sma / yataH "deyaM stokAdapi stokaM, na vyapekSyo mahodayaH / / icchAnurUpo vibhavaH, kadA kasya bhaviSyati ? // 1 // " anu0 1. "marudevA marudevyapyAdyArhanmAtari smRtA iti" iti zrIzabdaratnAkare (kA0 1, zlo0 8) / 2. uktaM ca jiNabhavaNa 1 biMba 2 putthaya 3 saMghasarUvAi 7 satta khettAI / jINNuddhAro 8 posahasAlA 9 sAhAraNaM 10 ceva // iti sapta kSetrANi daza kSetrANi ca / Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam ___ saGgho'pi camatkRtaH / tasyA adhIno jAtaH / atha tasyAH patirmaitranAmA sa ca mithyAtvI ajJAnI nityaM mRtpiNDAn pArthivAn karoti kudevAdibhaktaH / ekadA daivAt jaTilasya 1alAbubhANDaM tena bhagnaM, tataH kupitena jaTilena kAmbaDikayA tADito netropari gatanetro maitro vipro jAtaH / striyA proktam-he priya ! dRSTaM kusaGgaphalam ? / yataH "kudezaM ca kumitraM ca, kvauSadhaM ca kusauhRdam / / kubhAryAM ca kurAjyaM ca, dUrataH parivarjayet // 1 // anu0 vaidyaM pAnarataM naTaM kupaThitaM mUrkha parivrAjakaM yodhaM kApuruSaM viTaM vivayasaM svAdhyAyahInaM dvijam / rAjyaM bAlanarendramantrirahitaM mitraM chalAnveSiNaM ___ bhAryAM yauvanagarvitAM pararatAM necchanti ye paNDitAH // 2 // zArdUla0 * kharaM zvAnaM gajaM mattaM, raNDAM ca bahubhASiNIm / kurAjAnaM kumitraM ca, dUrataH parivarjayet // 3 // " anu0 tato jainadharmo grAhitaH, paramajaino jAtaH, krameNa gRhe'pi mahatI samRddhirjAtA / ekadA viprapaGktau gatvA sthitaH / vipraiH proktam-aho yatibhirgatanetro'pi maitro'yaM pratilekhitaH / tadA maitreNa proktam-ahaM divyanetro bhavAni jainadharmaprabhAvAt, yUyaM gatAkSA bhavata / tathaiva jAtam / sarve pAdau zritAH jainadharmaM grAhitAH, zAsanadevatayA sarve'pi divyanetrAH kRtAH / garaTA maitrazcAyuHkSaye mRtvA surau bhUtvA mAnavabhavaM prApya muktiM gamiSyete // iti SaDviMzatitamavRttArthaH sampUrNaH // 26 // . sUtram kSetrANi kAni tava dharmanRpasya sapta caityAdikAni bharataH punarAha tAtam / satyaM ca taiH paricitairhi purA'dhunA tvaM 2zAlatrayeNa bhagavanabhito vibhAsi // 27 // vyAkhyA-kSetrANIti / bharataH prAha he prabho ! tava dharmanRpasya kAni kSetrANi vartante ? prabhuH prAha-he cakrin ! caityAdikAni kSetrANi sapta / punaH bharataH tAtaM prAha-he prabho ! tvayA yat uktaM tat satyaM, tvaduktamevAhaM jAnAmi, 3zraddadhAmi cetyarthaH / caH samuccayArthaH / hinizcitaM he bhagavan ! adhunA tvaM abhitaH-sarvataH sAlatrayeNa vibhAsi-rocase / kaiH ? purA 1. tumbapAtram / 2. 'sAla0' ityapi pAThaH / 3. 'zraddadhma' iti ka-pAThaH / Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram pUrvabhave taiH-prasiddhaiH saptakSetraiH paricitaiH kRtvA karaNabhUtaiH / zAlazabdaH dantyaH tAlavyazca / kSetrasaptakopalakSaNatvAt 'viMzatisthAnakairiti / __ atra pUrvabhavo yathA--'jambU'dvIpapUrva videha' 'puSkalAvatI'vijaye 'puNDarIkiNyAM' puryAM vajrasena-dhAriNyoH paJca putrAH-vajranAbhanAmA cakrI RSabhajinajIvaH 1, bAhuH bharatacakrijIvaH sAdhUnAmannapAnAnayanavaiyAvRtyakaraNAt cakribhogaphalaM baddham, 2, subAhuH sAdhUnAM vizrAmaNayA bAhubalajIvaH bAhubalamupArjitavAn 3, pITha: brAhmIjIvaH 4, mahApITha: sundarIjIvaH 5, etau bAhusubAhustutya(tima )sahamAnau sarveSAM 3 kAma vAlu kai cAma vAhlu' iti bhASayA 'mAyayA strIgotrabandhaM cakratuH / yataH-- "tad bhojanaM yad gurudattazeSaM, sA prajJatA yA na karoti pApam / tat sauhRdaM yat kriyate "parokSe, dambhairvinA yaH kriyate sa dharmaH // 1 // indra0 SaSThastu suyazA iti nAmnA kasyacit rAjJaH putraH vajranAbhasya sArathirgRhasthAvasthAyAM zreyAMsajIvaH 6 / vajrasenatIrthaGkarapArve gRhItadIkSAH SaDapi / vajranAbhena viMzatyA sthAnakaiH tIrthakRnnAmakarma samupArjitam / sarve'pyAyuHkSaye 'sarvArthasiddhe' devAH (jAtAH) tato'trotpannastvaM bhagavAn sarvatizayairvirAjasa ityarthaH / iti saptaviMzatitamavRttArthaH // 27 // 1. viMzatiH sthAnakAni jJAtAdharmakathAle (a0 8, sU0 64) yathA "arhNt-siddh-pvynn-guru-ther-bhussue-tvssiisu| vacchallayA ya tesiM abhikkhaNANovaoge ya // 51 // daMsaNa viNae Avassae ya sIlavvae niraiyAraM / khaNalava tava cciyAe veyAvacce samAhI ya // 52 // appuvvaNANagahaNe suyabhattI pavayaNe pabhAvaNayA / eehi kAraNehiM titthayarattaM lahai jIo // 53 // " [ arhat-siddha-pravacana-guru-sthavira-bahuzruta-tapasviSu / vatsalatA ca teSAmabhIkSNaM jJAnopayogazca / / darzanaM vinaya AvazyakAni ca zIlavrataM niraticAram / kSaNalavaH tapastyAgau vaiyAvRttyaM samAdhizca // apUrvajJAnagrahaNaM zrutabhaktiH pravacane ca prabhAvanA / etaiH kAraNaistIrthakaratvaM labhate jIvaH / ] zrInemicandrasUrisatrite pravacanasAroddhAre (dvA0 10, gA0 310-312) zrIpradyumnasUriviracite vicArasAraprakaraNe (37 tame pRSThe) ca kvacit pAThabhinnatA vartate / 2. pITha-mahApIThau / 3. tAtparyam-karma vallabhaM kiM vA carma vallabham / 4. 'mAyayA' iti pAThaH kha-pratau nAsti / 5. 'parokSaM' iti kha-pAThaH / Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam sUtram jaino yatI jinajano jinasadma jainaM jJAnaM jino jagati paJca zubhA jakArAH / nAbheyabhUrbhaNati teSvanaghe sadA kiM tvatsaGgame sumanaso na ramanta eva ? // 28 // vyAkhyA--(jaino yatIti ) jagati-loke paJca zubhAH-zreyaskarA jakArA vartante / tAnAha-'jaino yatI' jino devatA asyeti jaina: jinasambandhI sAdhuH, jinajana:-samyagdRSTiH, jinasadma-jinamandiraM, jainaM jJAna-jinabhASita AgamaH, jina:-arhan devaH iti / nAbheyabhUHzrIbharata:cakrI bhaNati-vakti-he jina ! sadA sumanasaH-paNDitAH teSu-paJcajakAreSu kiM na ramante eva ? api tu ramante eva / kasmin sati ? tvatsaGgame sati / kathaMbhUte tvatsaGgame ? anaghe-pAparahite prazasye / yataH kezikumArasAdhunA pradezIrAjA pratibodhita: 1 / zrImahAvIreNApi ambaDAya proktam-tvayA sulasA madarthaM sambhASaNIyA vilokanIyA ca / tena haripramukhaM rUpaM darzayatA'pi sA na caliteti 2 / yatra sthAne jinAlayaH tatra sAdhunA'pi cAturmAsakaM stheyam 3 / puSpacUlArAjJI narakAvAsaM svargaM ca svapne dadarza / pASaNDibhistatsvarUpaM proktaM na ghaTitaM, zrIanikAsutAcAryaistat proktaM tu tathaiva militamiti sA pratibuddhA AryA jAteti prasiddham / / aSTAdazadoSarahito rAgadveSamukto jino'rhanneva devaH / atra savaiyA ikatIsA chuTe antarAya paJca raMcahI na rAga rosa hAsa chakka kAma kIno aMcahIna deSIyai vaMcanA ajJAnakI mithyAtako prapaJca nidda Azravako saMcaso to mUlathai vileSIye / ese jo aDhAra doSa ghAtIkarmabhAva poSa tAko parizoSa yAke jJAnamai vizeSIi soi zuddha nAmakoSa ghoSateM anaMta toSa moSamaggadAtA trAtA devadeva lekhIye // 1 // 3 _ -(zrIyazovijayagaNigumphite dikpaTa 84 boletisaMjJake "granthe 18) ityaSTAviMzatitamavRttasyArthaH // 28 // 1. jaino yatItyAdInAM krameNa udAharaNAni / 2. tAtparyamvinAzo'ntarAyapaJcakasya tilamAtramapi rAgaroSayorastitvaM na hAsAdiSaTkasya kAmasya ca kSayaH ajJAnasya vaJcanAyAH, mithyAtvasya prapaJcasya, nidrAyAH AzravasaJcayasya ca mUlato vilekhanam / ete ye'STAdaza doSA ghAtikarmabhAvapoSakAsteSAM parizoSo yasya jJAne vizeSataH sa eva zabdanAmakoSaH tasya ghoSAt anantastoSaH, sa mokSamArgadAtA trAtA devadevo gaNyate / 3. santulyatAM yaduktaM zrIhemacandrAcAryaiH abhidhAnacintAmaNau (kA0 1, zlo0 72-73)"antarAyA dAna-lAbha-vIrya-bhogo-pabhogagAH / hAso ratyaratI bhItirjugupsA zoka eva ca // 1 // kAmo mithyAtvamajJAnaM nidrA cAviratistathA / rAgo dveSazca no doSAsteSAmaSTAdazApyamI // 2 // " 4. mudrito'yaM granthaH prakaraNaratnAkare (bhaa01)| Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram tattvAni tIrthakara-tIrtha-tapodhanAzca tathyaM ca tAttvikatapaH khalu SaTtakArI / tasyAM rato bhavati makSu naro hi hitvA citraM vibho ! yadasikarma vipAkazUnyaH // 29 // vyAkhyA (tttvaaniiti)| khalu-nizcitaM eSA SaTtakArI vartate / SaNNAM takArANAM samAhAraH SaTtakArI / ke te takArAH ? tAnAha-tattvAni-jIvAjIvAdikAni nava, tIrthaGkarA:-caturviMzatirjinAH paJcadazakarmabhUmisaMsthitA api, tIrthAni-zatruJjayaH 1 raivatAcala: 2 sametazikharI 3 aSTApadaH 4 tIrthaGkakalyANakasthAnAni mahAmunInAmanazanAdikasthAnAni yathA'nikAsutAcAryasiddhigamanaM sthAnaM prayAga iti tIrthaM 'jAtamityAdi tIrthAni zAzvatAni azAzvatAni, tapodhanA:-munayaH, tathyaM-satyavAk, tAttvikatapaH-AkAGkSAdirahitaM nirmalaM tapaH / cakArau samuccayArthau / he vibho ! he yugAdideva ! hi-nizcitaM yataHyasmAt kAraNAt nara:-bhavyapuruSaH tasyAM SaTtakArikAyAM rata-AsaktaH san maGgha-zIghraM 'vipAkazUnyo' bhavati vipAkena-jJAnAvaraNAdyaSTakarmaNAM phalodayena zUnyaH-rahita ityarthaH / kiM kRtvA ? asikarma hitvA-tyaktvA asivat ca tat karma ca asikarma tIkSNatvAt bhedacchedakAritvAt khaDgopamAnaM yuktaM, dussahaM karma / kathaM0 karma ? citraM-vicitraM nAnAprakAramiti // pravacanasAroddhAre (dvA0 41, gA0 451-452) tu yathA"annANa 1 koha 2 maya 3 mANa 4 loha 5 mAyA 6 I 7 araI 8 ya / niddA 9 soya 10 aliyavayaNa 11 coriA 12 macchara 13 bhayA 14 ya // 451 // pANivaha 15 pema 16 kIlApasaMga 17 hAsA 18 ya jassa iya dosA / aTThArassa vi paNaTThA namAmi devAhidevaM taM // 452 // " [ajJAnaM krodha: madaH mAnaH lobha: mAyA ratiH viratizca / nidrA zokaH alIkavacanaM corikA matsara: bhayaM ca // prANivadhaH prema krIDAprasaGgaH hAsaH ca yasya ime doSAH / aSTAdRzApi praNaSTA namAmi devAdhidevaM tam // ] 1. zrIvajrasvAmino'nazanasthAne parvato 'sthAvarta'nAma tIrthaM jajJe, yataH zrIhemAcAryAH pariziSTaparvaNi (sa0 13, zlo0 177-178) prAhuH "zakraH pradakSiNIcakre, taM giriM sarathastadA / vRkSAdIn namayannuccaiH, svadehamiva bhaktitaH // 1 // vinamrA eva te'dyApi, vidyante tatra parvate / tatastasyAbhidhA jajJe, 'rathAvarta' iti kSitau // 2 // " Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam ___atra- tathyopari dRSTAnta:-'kasmiMzcid grAme khI(kSI )rakadmabopAdhyAyo nijaputraM parvatAkhyaM tathA vasunAmAnaM rAjaputraM tathA nAradaM RSi ca pAThayati / ekadA kuDyAntarato jainasAdhumukhAdeSu dvau narakagAminAviti zrutvA kSIrakadambakena cintitam-rAjaputrastu narakagAmI "rAjyaM narakAntaM" ityukteH, tena dvau parIkSyete / tato'laktarasena bhRtazcarmacchagalo nAradAya samarpito yatra ko'pi na pazyati tatra tvayA hantavya ityuktvA / tamAdAya gato vanAntare nAradazcintayituM lagnaH / atra siddhAH kevalino'haM ca sarve'pi pazyanti, ato na hantavya eva, etya gurave'rpitaH / kathitaM ca-vidhinA niSedhaH prAptaH / jJAtam-sugatibhAgasau / tathaiva parvatAya samarpitaH / tena vanAntare hataH / jJAtam-narakagAmI / upAdhyAyo vrataM gRhItvA sugatiM yayau / tato vasu po jAtaH satyavAdI loke'bhUt / ekadA nAradaH pAThakazAlA sametaH / tadA parvato'jA:-botkaTA yaSTavyA iti dvijAnadhyApayati / nAradena gaditam-ajA:-saptavarSavrIhayaH, na jAyante vApitA iti ajAH, atra gauNArthaH, na tu mukhyArthaH dvayorvivAde prabhAte sakalalokasamakSaM pRSTo vasunRpaH parvatadAkSiNyAt kUTasAkSI babhUva / tadA devena siMhAsanAt pAtito mRtvA narakaM jagAma / prazaMsito lokairnAradaH satyavAk krameNa sugatiM yayau / iti ekonatriMzattamakAvyArthaH // 29 // atha pustakamAzritya dharmamAhasUtram sad bRMhitaM pravarapustakamastapApaM puNyopakAri paramaM paramaiH prapUjyam / sambhAlanAdikaraNAcchivadaM tvayoktaM jJAnaM tvayi sphurati vizvavikAzahetuH // 30 // vyAkhyA-saditi / ayi iti komalAmantraNe / he prabho ! tvayA pravarapustakaMsuvarNAdyakSaramayajJAnakozalakSaNaM zivadaM-muktidamuktaM-kathitam / kasmAt ? sambhAlanAdikaraNAt hetoH / kathaMbhUtaM pravarapustakam ? sat-nirantaraM arcitaM vA bRMhitaM-vRddhi nItaM likhitena likhApanena ceti / punaH kathaM0 pra0 pu0 ? astapApaM-gatapApaM, dharmapustakaM-dharmapustakasyopaSTambhadAyakaM anyapustakamapi nopekSaNIyam / punaH kathaM- pra0 pu0 ? 'puNyopakAri' puNyAya-dharmAya upakarotItyevaMzIlam / punaH kathaM0 pra0 pu0 ? paramaM-pradhAnaM, bhAva 1. 'kasmin grAme' iti kha-pAThaH / 2. 'bhUtacarma0' iti ka-pAThaH / Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 zrIjainadharmavarastotram jJAnahetutvAt / punaH kathaM pra0 pu0 ? paramaiH-gaNadharAdibhiH prapUjyaM-pUjanIyaM "1namo baMbhIe livIe" 2ityAgamoktatvAt / tuH iti vizeSArthe / jJAnaM-bhAvajJAnaM vizvavikAzahetu:lokAlokaprakAzakAraNaM sphurati-dyotate / jJAnajJAninorabhedopacArAt upayukto jJAnI ityapi zabdArthaH / punarvizeSato dravyazrutameva "vizinaSTi yataH, "5namo suyassarpa ityAdi( nA) dravyanikSepasyArAdhyatvaM supratItaM akSarAdizrutabhedeSu saMjJAvyaJjanAkSarAdInAM bhAvazrutakAraNatvena dravyazrutatvAt, patrakapustakalikhitasya (ca) "davvasuyaM jaM pattayapotthayalihiyam' ityAdi pratimAzataka( svopajJa )vRttau ( pR0 10) AcArAMga 1 su(a)gaDAMga 2 ThANAMga 3 samavAyAMga 4 bhagavatI 5 jJAtAdharmakathA 6 upAsakadazAMga 7 antagaDadazAMga 8 aNuttarovavAIdazAMga 9 praznavyAkaraNa 10 vipAka 11 ityekAdazAGgAni / atha uvavAI 1 rAyapaseNI 2 jIvAbhigama 3 paNNavaNA 4 jaMbUddIvapannattI 5 sUrapannattI 6 caMdapannattI 7 kappiyA 8 kappavaDiMsiyA 9 puphiyA 10 puSphacUliyA 11 vahnidazA 12 the 57i pAMyanai nirAlI 56 ityupAGgAni // atha uttarAdhyayana 1 Avazyaka 2 piNDaniyukti tathA oghaniyukti 3 dazavaikAlika 4 iti catvAri mUlasUtrANi // atha nizItha 1 mahAnizItha 2 vyavahAra 3 dazAzrutaskandha 4 bRhatkalpa 5 jItakalpa 6 iti SaT chedagranthAH // atha naMdIsUtra 1 anuyogadvAra 2 iti // atha causaraNapayannu 2 AurapaccakkhANa 3 bhaktaparijJA 4 taMdulaviyAliyaM 5 caMdAvijaya 6 gaNavijjA 7 maraNasamAhi 8 deveMdrasUtra 9 saMstAraka 10 iti daza prakIrNakAni // 10 45 5stAlIsa. AgamAH / gAthA "ikkArasa aMgAi 11 bArasa uvaMgAi 23 daza payannAI 33 / cha cheya 39 mUla cauro 43 naMdI 44 aNuyoga paNayAlA 45 // 1 // 1. chAyA-namo brAhayai lipyai / 2. bhagavatyAM (sU0 1) / 3. 'ktitvAt' iti kha-pAThaH / 4. vizeSeNa vyAkhyAnayati / 5. chAyA-namaH zrutAya / 6. bhagavatyAM (sU0 3) / 7. chAyA-dravyazrutaM yat patrakapustakalikhitam / 8. ullekho'yaM anuyogadvAre (sU0 37) / 9. tAtparyam-etAni pAzcAtyAni paJca nirayAvalI kathyante / amI paJcacatvAriMzat / 11. chAyA ekAdazAGgAni dvAdazopAGgAni daza prakIrNakAni / SaT cheda( sUtrANi ) mUlAni catvAri nandyanuyogau paJcacatvAriMzat // Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam . paNayAlIsa AgamasavvagahANaM huMti cha lakkhA 600000 / eguNasattasahassA 69000 chacca sayA 600 ceva paNatIsA 35 // 2 // " iti 1eguNasaTThisahassA 59000 tinnisayA 300 ceva tIsA ya 30' ityapi pAThaH, niyukticUrNibhASyavRttyA sametAH vasudevahIMDi prathama khaNDa 11000 dvitIyakhaNDa 24000 2evaM kArai jainasiddhAntasaMkhyA iti pUrNaH ||anye ca jainanyAyAH-mallavAdikRtanayacakranAmA granthaH / haribhadrasUrikRto'nekAntajayapatAkAnAma granthaH, zrIvAdidevasUrikRta: "syAdvAdratnAkaranAmA granthaH / zrIhemacandrasUrikRtapramANamImAMsAnAmA granthaH / jainatarkabhASA 5AdhunikazrIyazovijayakRto'nekAntavyavasthAnAmA granthaH / ityAdi jainatAH // jainavyAkaraNaM haimavyAkaraNam / yataH "kiM stumaH zabdapAthodhe-hemacandrayatema'tim ? / ekenA'pi hi yenedRk, kRtaM zabdAnuzAsanam // 1 // " zvetAmbaramate nayAH saptaiva-naigamaH 1 saGgrahaH 2 vyavahAra: 3 RjusUtraH 4 zabdaH 5 samabhirUDha: 6 embhUtaH 7 iti syAtkAralAJchitAH sarve jainAH sarvatrAjeyAH "nAnekAntaM pratikSipet" iti (vItarAgastotre pra0 ( ) hemAcAryavacanAt / atra savaiyo (dikpaTa 84boletinAmni granthe) sAgarake AgeM kahA gagari dharaigI garva kharva vesarake AgeM kahA arva iMdako nAka vRkSake AgeM kahA Akako aMkUra chAjai sUrateja AgeM kahA rAjai dhAma caMdako kAmadhenu AgeM kahA kUkarI karai gumAna bhUpatike AgeM kahA jora hai puliMdako aisai sarvAMga zuddha grantha jo setAMbarake tAkai AgaiM kauna darpa durmatIke vRMdako ? // 1 // paJcacatvAriMzadAgamasarva gAthAnAM bhavanti SaTlakSaH / ekonasaptatiH sahasrANi SaT zatAni caiva paJcatriMzat // 1. chAyA-ekonaSaSThiH sahasrANi trINi zatAni caiva triMzat c|| 2. tRtIyacaturthakhaNDAnupalabdhestadAnImapi / 3. adyApyamudritaH / 4. ayaM granthazcaturazItisahastrazlokapramANakaH / asya TIkA syAdvAdaratnAkarAvatArikA jainacintAmaNItyaparAbhidhAnA / 5. zrIbhAvaprabhasUrINAM samasamayitvAt idaM vizeSaNam / 6. stutikAraiH proktam-"nayAstava syAt' padalAJchanA ime rasopaviddhA iva lohadhAtavaH / bhavantyabhipretakalA yatastato bhavantamAryAH praNatA hitaiSiNaH // " 7. tAtparyamsAgarasya agre kathaM ghaTikA dhArayed garvaM kho vesara: kathaM agre'zvAdindrasya nAkavRkSasya purataH kathaM arkasyAGkaraH zobhate ? sUryatejasaH purastAt kathaM rAjate dhAma candrasya ? kAmadhenoH agrataH kathaM zunikA kuryAt garvaM bhUpateH purataH kiM balaM pulindasya ? etAdRzAH sarvAGgazuddhA granthAH zvetAmbarANAM teSAM purataH ko darpaH durmatInAM vRndasya ? Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram "dhanyA bhAratavarSasambhavajanA yad yatra kAle kalau notIrthezvarakevale niravadhau nazyanmanaHparyaye / truTyatsUtravizeSasaM parinadaddaurgatyaduHkhAspade zrIjainendravaco'nurAgavazataH kurvanti dharmodyamam // 1 // " zArdUla0 syAtkArapadarahitAstu sarve'pi mithyAdRSTayaH / ataH SaT darzanAnyAha-jainaM syAdvAdI ArhataH 1 iti, bauddhaM zUnyavAdI saugataH 2 iti, zaivazAsanaM naiyAyikaH akSapAdo yogaH 3 iti, sAGkhyaM kApilaH 4, iti, vaizeSikaM kaNAda aulUkyaH 5 iti, jaiminIyaM bhATTadarzanaM 6 iti / naiyAyika vaizeSikayorabhedaM kecinmanyante tadA paJcaivAstikavAdinaH / tataH SaSThaM nAstikamataM bArhaspatyaH nAstikaH cArvAkaH laukAyatikaH iti SaDdarzanAnAM ekaikasya nAmAntarANi jJeyAni3 / atra dRSTAntaH 'mathurA'yAM puri guNapriyanAmA vyavahArI manInAmnI priyA / tayoH putra sundarAhvo vartate / sa ca durvinIto duSTAzayo nAstikamatirdharmavimukho'sti / yataH (SaDdarzanasamuccaye zlo0 82) "piba khAda ca cArulocane !, yadatItaM varagAtri ! tanna te / na hi bhIru gataM nivartate, samudayamAtramidaM kalevaram // 1 // " vaitAlIyam guNapriyastu jainadharmaraktaH svagRhAne dharmazAlAyAM sthitAn sAdhUna sevate sma / sundarastu teSAM viruddhavacanaM jalpati / yadA sAdhava AgamaghoSaM kurvanti kArayanti tadA sa vakti-ete vAyasA: krAM krAM kurvanti, zvAnA iva hAU hAU kurvanti / ekadA sAdhuSu bahirbhUmigateSu pustakamAdA yAnenAvakare kSiptam / AyAtA munayaH, pustakaM na dRSTam / jJAtena janakena hakkito'sau tata AnItaM pustakam / kathitaM ca kimetasya jJAnasyAzAtanAM karoSi ? mahApApAya bhaviSyati / yataH "jJAnasya jJAninAM caiva, nindA-pradveSa-matsaraiH / upaghAtaizca vinaizca, jJAnanaM karma badhyate // 1 // " anu0 tadA durvinIta uvAca-kiM kAgale kaJjale vA jJAnaM praviSTamasti ? / evaM dezanAna)'sau vidyutpAtAt mRtaH kAko'bhavat / nityaM viSThAmatti / ekadA zyenena galaM gRhItvA nipAtito 1. "di bhavaddau0' iti kha-pAThaH / 2. saptApi nayAH / 3. syAdvAdaratnAkarAvatArikAyAM bhaTTa-prabhAkara-kaNabhakSA-'kSapAda-kapilA ityasyArthaH / bhaTTojaimini: niSkarmamImAMsAkRt 1, prabhAkara:-sakarmamImAMsAkRt 2, durgasiMhAparanAmA vaizeSikAcAryaH 3, akSapAdaH naiyAyikaH 4, kapilasUnuH sAGkhya iti / 4. 'ya tenA' iti kha-pAThaH / Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam mRtvA tasminneva guNapriyagRhe zunIputro jAtaH / nityamamedhyamaznAti / tatra jJAnazAlI sUrirAyayau / taM maNDalaM dRSTvA jagau-bho bhaSaNa ! tvaM smarasi sundarapUrvabhavam ? / iti zrutvA jAtajAtismRtiH pUrvakarma nindyamAnaH sUripAdau zritaH / sUriNA samyak prakAreNa parameSThipUrvakaM dharmadhyAnaM grAhitaH / pAkSikamanazanaM kRtvA zubhadhyAnena mRtvA punarguNaprisyaiva putro jAtaH / dharmamatiriti nAma dattam / prAptayauvano munisaGgato jJAtatattvo likhApitasiddhAntapustakaH / yataH "lekhayanti narA dhanyA, ye jainAgamapustakAn / te sarve vAGmayaM jJAtvA, siddhi yAnti na saMzayaH // 1 // " anu0 ye lekhayanti jinazAsanapustakAni ___ vyAkhyAnayanti ca paThanti ca pAThayanti / zRNvanti rakSaNavidhau ca samAdriyante te martya-deva-ziva-zarma narA labhante // 2 // vasanta0 . na te narA durgatimApnuvanti, na mUkatAM naiva jaDasvabhAvam / * naivAndhatAM buddhivihInatAM ca, ye lakhayantyAgamapustakAni // 3 // upa0 bAla-strI-manda-mUrkhANAM, nRNAM cAritrakAGkSiNAm / anugrahArthaM tattvajJaiH, siddhAntaH prAkRtaH kRtaH // 4 // " anu0 iti / tena kRtajJAnabhaktiH sanmAnitasAdhusaGghaH zrAvakavratAni prapAlya samyagaticArAn sambhAlya mRtvA 'acyute' devo'jani 'mahAvidehe' prAptanubhavo mokSaM gamiSyatIti jJAnopari kathAnakam / iti triMzattamavRttArthaH // 30 // sUtram dAnaM dayA damana-darzana-devasevA ___doSApahAra iti SaT pravarA dakArAH / taiH sevitairduritarAkSasa Attaloko grastastvamIbhirayameva paraM durAtmA // 31 // vyAkhyA-dAnamiti / iha loke he prabho ! SaT dakArAH pravarA vartante / te ke tAnAhadAnaM dayA damanaM-paJcendriyaviSayavarjanaM darzanaM-samyaktvaM devasevA-jinapUjA / damanAdipadAnAM 'dvandvaH' / doSApahAra:-kuliGgisaMsargAdi doSatyajanaM iti / tuH avadhAraNe / sevitaiH taiH Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 zrIjainadharmavarastotram amIbhiH pravaraiH SaDbhirdakAraiH paraM-kevalaM ayameva 'duritarAkSaso grasta:-bhakSitaH / kathaMbhUto duritarAkSasa: ? AttaH-gRhIto bhakSito loko yena sa iti / punaH kathaM0 ? duraatmaa-dussttaatmaa| atra dRSTAntaH dAne zrIRSabhajinajIvadhanasArthavAhavat / yataH (padmAnandamahAkAvye)"dhanasya navyaiH 2surabhisvabhAvaiH, 3krIDAgatakroDamRgendugauraiH / .. patadgrahaH styAnaghRtairazobhi-brahmANDabhANDaM "nu bhRtaM yazobhiH // 1 // " upa0 savaiyA teisA 235so dhana sArathavAha dhano jagi sAdhukauM Apanai thAna bulAye thInese ghRtake So( gha ? )Ta aboTase moTese pAta bhare viharAe / mAnasaiM dAnasaiM nirmala bhAvasaiM nirmala suMdara samyaktva pAye dAna baDo bhAvaprabha kahai jagi dAna titthaMkaragota baMdhAe // 1 // iti / dayAyAM haribalamAtsyikAdivat iti / damane ___6AMSi ma mIMcasI miMca mana nayaNa nihAlI joi / appo appA SIMcIi to avara na dUjo koI // 1 // " / vezyayA dattaziraSThaMbakaH (?) kuTilajaTilaH pratibodhita iti / darzane kRSNAdivat / tathAhi-dvAravatyAM' saMyamagrahaNAkSamaH kRSNavAsudevo'sti / yaH kazcid dIkSAM lAti tasya dIkSAmahotsavaM karomIti niyamavAn kRSNaH svaputrI nijotsaGge saMsthApya pRcchati-vatse ! tvaM svAminI dAsI vA bhaviSyasi ? sA vakti-svAminIti / tadA nemijinAntake mahotsavena sa tasyA dIkSAM dApayati / evaM kriyamANAya kRSNAya jJAtavArtayA'nyayA putryA niveditaM yato'haM dAsI bhaviSyAmIti / tena cintitam-anyAH sarvA evaM mA bhuvan / tatastena vIro nAma kuvindo 1. pAparakSaH / 2. surabhiH-sugandhaH svabhAvo yeSAM taiH / 3 krIDArthaM gata utsaGge mRgo yasya evaMvidho ya induH-candraH tadvad gauraiH-zubhaiH / 4. nuH vitarke / 5. tAtparyam sa dhanasArthavAho dhanyo jagati yena sAdhavaH svasthAne AmantritAH styAnaghRtaghaTairucchiSTatArahitaiH bRhanti pAtrANi bhRtvA pratilAbhayAJcakre / mAnena dAnena nirmalabhAvena nirmalaM sundaraM samyaktvaM prApat dAnaM mahat (iti) bhAvaprabhaH kathayati (yataH) jagati dAnaM tIrthaGkaragotraM bandhayati // 6. tAtparyam akSiNI mA nimIlaya nimIlaya manaH nayanAbhyAM nibhAlaya / ( yadi) AtmA AtmAnaM AkarSayati tarhi aparo'nyo na ko'pi // 7. kuM vindatIti kuvindaH-tantuvAyaH / Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam bhaNita:1 / kuvindena nijasukRtaM kathitam / kRSNena tatsukRtaM sabhAyAM prakaTIkRtam / tathAhi " 3jeNa rattaphaNo nAgo, vasaMto bayarIvaNe / Ahau paDhavisattheNa, vemaI nAma khattio // 1 // anu0 jeNa ghosavatI seNA, vasaMtI kalasIpure / niruddhA vAmahattheNa, vemaI nAma khattio // 2 // anu0 jeNa cakkukkhayA gaMgA, vahaMtI kalusodagaM / dhAriyA vAmapAeNa, vemaI nAma khattio // 3 // anu0 1. kathaya tvayA kiM sukRtaM kRtamiti / / 2. etad jJAyate triSaSTizalAkApuruSacaritra( pa0 8, sa0 10) gatainimnalikhitapadyaiH 'babhASe vIrako'pyevaM, badarIstho mayA purA / kRkalAso'zmanA hatvA, pAtitazca mRtazca saH // 222 // rathAGgakRtarekhAyAM, mArge toyaM vahan mayA / / dhRtaM vAmAjriNA''kramya, tacca dUramapAsarat // 223 // 'vastrapaTaghaTasyAntaH, praviSTA makSikA mayA / dvAre vAmakara, dattvA, raNantyo vidhutAzciram // 224 // 3. santulyatAM yaduktaM triSaSTizalAkApuruSacaritre (pa-8, sa0 10) "yena raktasphaTo nAgo, nivasan badarIvane / nijamne bhamizastreNa, vematiH kSatriyo hyayama // 227 // cakrotkhAtA yena gaGgA, vahantI kaluSodakam / dhAritA vAmapAdena, vematiH kSatriyo hyam // 228 // yena ghoSavatI senA, vasantI kalasI( zI? )pure / ... niruddhA vAmahastena, vematiH kSatriyo hyayam // 229 // ", anena jJAyate padyatrayasya tAtparyam / etacchAyA tu yathA yena raktasphaTo nAgo vasan badarIvane / Ahato bhUmizastreNa vemati ma kSatriyaH // yena ghoSavatI senA vasantI kalazIpure / niruddhA vAmahastena vemati ma kSatriyaH // yena cakrotkhAtA gaGgA vahantI kaluSodakam / dhAritA vAmapAdena vematirnAma kSatriyaH // 4. idaM padyaMtritayaM vartate AvazyakasUtrasya vandanAdhyayanasya zrIharibhadrasUrikRtaTIkAyAM (514 tame patrAGke), parantu na tatra kevalaM dvitIyatRtIyapadyayovinimayaH pAThabhedAzca / te evam-'rattasiro', 'pADio', 'ghosavaI', 'dhAriyA', 'kalusodayaM', 'dhAriyA' / . etacchAyAkAraiH 've maInAma 'padasya 'vai matirnAma (sa utkRSTaH ) 'cakkukkhayA'padasya ca 'cakrotkSatA' iti pratisaMskRtamasUci / Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 zrIjainadharmavarastotram ___ ityuditvA sA vIreNa saha pariNAyitA / dinAntare kRSNenoktam-AjJAkAriNI tAM kuru / tena gRhaM gatvA proktA sA-parjanIkaM( ? ) kuru / ruSTA sametya kRSNAya niveditamsvAminI kuru / vIrAdezaM lAtvA nemyantike dIkSApiteti / anyadA'STAdazasahasrasAdhUnAM dvAdazAvartavandanena kSAyikasamyaktvaM tIrthaGkaranAmagotrakarma (ca) baddhaM kRSNena khaNDitaM narakacatuSkakarmadalavitAnam / yataH "anAdyanantasaMsAra-karmadharmazramApaham / vandanaM candanamiva, zreyaHsaurabhasaGkalam // 1 // anu0 dadad harirvandanakAni bhaktyA, munIzvarANAM caraNAmbujeSu / avApa tIrthaGkaragotrakarma, zvabhrAdikaSTAni tanUcakAra // 2 // upa0 1titthayarattaM saMmatta khAiyaM sattamIya taiAe / eyaM vaMdaNaeNaM baddhaM ca dasArasIheNa // 3 // vandanaM hRdayabhAvasambhavaM, mAdhavasya vidadhe phalatrayam / dravyataH kRtamidaM tu kevalaM, vIrakasya vipulaklamaM phalam // 4 // rathoddhatA pApatApanicayasya candanaM, dIyatAM munijanasya vandanam / pUrvasaJcitakukarmakhaNDanaM, vIrazAsanajanaughamaNDanam // 5 // rathoddhatA vinayo'haGkRtityAgo, jinAjJA gurupUjanam / zrutasyArAdhanA mokSaH, SaD guNA guruvandane // 6 // anu0 nIcairgotramavinayo-'mAnaH zAsanahIlanam / abodhirbhavavRddhizca, SaD doSA gurvavandane // 7 // anu0 ekAdazastIrthaGkaro bhAvIti ityAdi / iti ekatriMzattamavRttArthaH // 31 // sUtram saineya-sAdhu-varasaGghaka-sArvasadma saiddhAntikA iti supaJcasakAravargaH / yenAhato bhavakRpITanidhau nirastaM tenaiva tasya jina ! dustaravAri kRtyam // 32 // vyAkhyA-saineyeti / he jina ! yena prANinA iti-eSa supaJcasakAravarga: AdRtaHaGgIkRtaH, sevita ityarthaH / su-zobhamAnaH paJcAnAM sakArANAM varga iti tAnAha--'saineyaH' 1. chAyA-tIrthaGkaratvaM samyaktvaM kSAyikaM saptamyAH tRtIyAyAm / etad vandanakena baddhaM ca dazArhasiMhena // Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam 101 senAyA apatyaM saineyaH-sambhavo jinaH, sAdhuH-satpuruSaH saMvegapakSI "sAdhau sabhyAryasaJjanAH" iti haimaH (kA0 3, zlo0 43), varasaGgha-zubhacaturvidhasaGghaH sarvebhyo hitaH sArvo-jinaH tasya sadma-caityaM, saiddhAntikA:-gItArtha iti / tena-supaJcasakAravargeNaiva tasya prANino bhavakRpITanidhau-bhavajaladhau kRtyaM-kAryaM nirastaM-tyaktam / kathaMbhUte bhavakRpITanidhau ? dustaravAri / vArzabdo'tra rephAntaH / dustarANi vAri yasmin sa iti / kRpITaM-jalam / . "jale divyamirA sevyaM, kRpITaM ghRtamaGkaraH / viSaM pippalapAtAla-malinAni ca kambalam // " anu0 ityAdi haimazeSakoze (kA0 4, lo0 9) arthAt jainazAsanabhaktikArakaH / kIdRzaH ? "1pAvayaNI dhammakahI vAI nimittio tavassI u / vijjA siddho ya kaI advaiva pabhAvagA bhaNiA // 1 // "2 pAlitto vRddhavAdI kavikulatilakaH 5siddhaseno divAkRd vidyAsiddhastathAryaH 6khapaTaguru rumAsvAtisanma llavAdI / sari: zrI hAribhadraH svaparasamayavid 1degbappabhaTTa TTiH) prasiddhaH ... . 11siddharSirdevasUriH 12kumaranRpanato 13hemasUristu jIyAt // 1 // " sragdharA iti jainadharmaprabhAvakAH / atra jainadharmopari kathA-kAJcanapure' nagare kurucandro rAjA mithyAtvI / rohako mantrI jainaH bhUpaM prAha-rAjan ! dharmaM parIkSya gRhyate, nAnyathA "yathA catubhiH kanakaM parIkSyate, nigharSaNa-cchedana-tApa-tADanaiH / tathA caturbhiH puruSaH parIkSyate, zrutena zIlena kulena karmaNA // vaMsthavilam gatAnugatiko loko, na lokaH pAramArthikaH / vAlukAliGgamAtreNa, gataM me tAmrabhAjanam // " anu0 1. chAyA-prAvacanI dharmakathI vAdI nimittakaH tapasvI ca / vidyA siddhazca kaviH aSTaiva prabhAvakA bhaNitAH // 2. vartamAnazrutArthapAragAmI 1, nandISeNavad dharmakathAkathakaH 2, mallavAdivad rAjadvAre jayakamalAbhAg 3, bhadrabAhuvat nimittakathakaH 4, mahAtapoguNadhArakaH 5, vajrasvAmivat 6, kAlikAcAryavat siddhAJjanadhArakaH 7, siddhasenavat sarasamadhusudhArasabharakAvyakRt dharmArthaM ete'STau jinadharmaprabhAvakA iti . 'pAvayaNI gAthArthaH / ____3. pAdaliptaH siddhauSadhabhRt / 4 muzalaphullakArako vRddhavAdI caturazItihuMvaDAkathakaH / 5 siddhasenaH kalyANamandirAdikRt / 6 khapuTAcAryo bauddhapratibimbacAlakaH / 7 prazamaratipramukhapaJcazataprakaraNapraNetA umAsvAtivAcakaH / 8 mallavAdI nayacakravAlakArakaH / 9 catuzcatvAriMzadadhikacaturdazazatagranthakartA haribhadrasUriH / 10 AmarAjAdipratibodhako bappabhaTTisUriH / 11 ekaviMzati vArAn yo bauddhasamIpe gato yadbodhanimittaM zrIharibhadrasUriNA lalitavistarAnAmagrantho grathitaH sa upamitibhavaprapaJcAkathAkAra: siddharSiH / 12 kumudacandradikpaTajit devasUriH / 13 hemasUriH kumArapAlabhUpAlapratibodhakaH / Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 zrIjainadharmavarastotram atha gaDDarikApravAhaM . tyaktvA dharmaH kriyate / tadvAkyaM zrutvA dharmArthinA nRpeNa dharmaparIkSArthaM sarvAn pASaNDina AkArya samasyA'rpitA-"sakaJjalaM vA nayaNaM na va tti"| prathamaM bauddhairapUri "1uvAsiyA kaMcanamaMDiyaGgI, mAlAvihAre mai aJja diTThA / vakkhittacitteNa na suTu NAyaM, sakaJjalaM vA nayaNaM na va tti // 1 // 2 iti sarvaiH zRGgArarasaiH pUritA / "3cittaM cahaTTaM thaNamaNDalammi, purobha( maM)tIa ti (vi) aMgaNAe / vakkhittacitteNa na suTu NAyaM, sakaJjalaM vA nayaNaM na va tti / 2 // 14 ityAdi / atha jaina:""khaMtassa daMtassa jiiMdiyassa, ajjhappajoge gayamANasassa / kiM majjha eeNa viciMtieNa, sakajjalaM vA nayaNaM na va tti // 3 // "6 upajAtiH 1. chAyA-upAsikA kAJcanamaNDitAGI mAlAvihAre mayA adya dRSTA / vikSiptacittena na suSTha jJAtaM sakajjalaM vA nayanaM na vA iti // 2. upadezaratnAkare 30 tame pRSThe tvevam "mAlAvihArammi gaeNa diTThA uvAsio kNcnnbhuusiaNgii| vakkhittacitteNa mae ne nAyaM sakuMDalaM vA vayaNaM na va tti // " [ mAlAvihAre gatena dRSTA upAsitA kaanycnbhuussitaanggii| ' vyAkSiptacittena mayA na jJAtaM sakuNDalaM vA vadanaM na vA iti // ] . 3. chAyA-cittaM nimagnaM stanamaNDale purobhramantyA api anggnaayaaH| vikSiptacittena na suSTha jJAtaM sakajjalaM vA nayanaM na vA iti // 4. kumArapAlapratibodhe 27 tame pRSThe amarasiMhakathAyAM yathA cakkhaM cahuTuM thaNamaNDalammi, aNukkhaNaM teNa mae na nAyaM / purobhamaMtIi vi aMgaNAe, sakajjalaM diTThijuyaM na va tti // [cakSurlagnaM stanamaNDale anukSaNaM tena mayA na jJAtam / purobhramantyA api aGganAyAH sakajjalaM dRSTiyugaM na vA iti // ] 5. chAyA-kSAntasya dAntasya jitendriyasya adhyAtmayoge gatamAnasasya / kiM mama etena vicintitena sakajjalaM vA nayanaM na vA iti // 6. upadeza0 30 tame pRSThe vartante imAnyeva trINi caraNAni, turyaM tu yathA "sakuMDalaM vA vayaNaM na va tti / kumAra0 tu ittham"magge tasA( ? )thAvarajaMturakkhAvakkhittacitteNa mae na nAyaM / purobhamaMtIi vi aMgaNAe sakajjalaM diTThijuyaM na va tti // [mArge trasasthAvarajanturakSAvyAkSiptacittena mayA na jJAtam / purobhramantyA api aGganAyAH sakajjalaM dRSTiyugaM na vA iti // ] Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam 103 jainAnAM nIrAgatvaM jJAtvA hRSTaH / munibhirnavatattvAdivicAraH kathitaH / rAjA jainadharma , prapadya siddhaH / iti kathAnakam / iti dvAtriMzattamavRttArthaH // 32 // sUtram arhanta arcya azarIra ahiMsakazca ___ arcA akAranikaro'kRtasandhikarmA / mo'zrayad yamanizaM paravat kimeSa / ___so'syAbhavat pratibhavaM bhavaduHkhahetuH ? // 33 // vyAkhyA-(arhanta iti ) ayaM aW:-pUjanIyaH / akAranikaraH akRtasandhikarmA vartate / akRtaH sandhiH sandhAnaM-melanaM yena tat akRtasandhi, evaMvidhaM karma pAparUpaM yasya yasmAd vA saH karmaNA saha akRtasandhiH, karmavinAzakatvAdityarthaH / punaH zabdazAstravicAraNAyAmapi na kRtasandhikarma yasya saH akRtasandhikarmA / ka eSa akAranikara: tamAhaarhanta:-jinaH, akArAnto'yaM zabdaH, 'arhan arhantaH' iti zabdaprabhedAt aW:-pUjyaH, azarIra:-siddhaH aWH, ahiMsakaH-sAdhuH ardhyaH, sarvasAvadyaviratitvAt / jale jIvAH sthale jIvA, AkAze jIvamAlini / sarvajIvamayaM sthAnaM, kathaM bhikSurahiMsakaH ? // 1 // ___ apramattaH sadopayogitvAdahiMsaka ityAgamaH / arcA-jinapratimA ardhyA-pUjyA / arthavazAd vibhaktipariNAmaH / caH samuccAyArthaH maryo-manuSyaH anizaM-nirantaraM yaM akAranikAraM azrayat-asevayat sa eSaH akAranikaraH asya-martyasya pratibhavaM-bhave bhave kiM bhavaduHkhahetuH abhavat ? / ka iva ? paravat-zatruriva / api tu sukhadAyI eva abhavat / athAtra yadA sandhiH kriyate tadA arhanto'ryo'zarIro'hiMsaka iti bhavati / 'ato'tyuH' (sArasvate sU0 109), 'u o' ( sA0 sU0 45), 'edoto'taH' (sA0 sU0 51) ityAdi sUtratrayaM lagati / arcA akAra ityatra 'savarNe dIrghaH saha' (sA0 sU0 52) iti jJeyam / mUDhAnAmazliSToccAraNe jhaTiti zraddhA prakaTIbhavediti hetoH / ___ athAtra dRSTAnta:-kasmiMzcinnagare dvau vaNijau janmataH parasparaM pAMsukrIDAM kurvantau vRddhiM gatau yauvanaM prAptau sammilitAveva tiSThataH / dvayormadhye ekataro yat kiJcit kAryaM karoti tat kAryamanyataro'pi karoti / tadA lokaiH 'ekamanIyA' iti tano ma dattam / ekadA sarvajJo Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 zrIjainadharmavarastotram gururmilitaH, tasya dezanAM nizamya pratibuddhaH eko dIkSAM gRhItavAn, itaro na / tadA lokai proktam-kathaM bhagavan ! ekamanaskau imau dharmakArye'dhunA bhinnamanasau jAtau ? / sarvajJaH prAha-zrUyatAmetayoH pUrvabhavam-kasyAJcidaTavyAM dvau kirAtau vasataH sma / kadAcid kutazcit godhanamapahRtya pRSTalagnAvAharakabhayAnnaSTau tau prauDhagirizikharaM gatau / tatraiko munirnAsAgrabhAganyastanetrayugmo dhyAnamagno yogasukhalagno dRSTastAbhyAm / taM dRSTvA ekena saMstutaHaho ! ayaM nirbhayo muniH sukhAsIno vartate / tadA sa eko darzanarucirjAtaH / anyasya kASThavat sAdhuM samIkSya na zraddhA jAtA / kAlAntare to mRtvA nigamAvimau jAtau staH / tena darzanarucinistIrNaH, itarastu neti kathAnakam / iti trayastriMzattamavRttArthaH // 33 // atha saGghamAzrityAhasUtram saGghAdhipatyatilakaM nanu ye vahantaH ___ sAdharmike satatadattavarAzanA ye / muktiM vrajanti laghu te nitarAM bhajantaH / ___pAdadvayaM tava vibho ! bhuvi janmabhAjaH // 34 // vyAkhyA (saGketi) / he vibho ! nanu-nizcitaM ye janmabhAjo dhanADhyAH saGghAdhipatyatilakaM vahanto-dadhato bhavanti / ye punaH sAdharmike satatadattavarAzanA-sadA dattabhojanavAtsalyA bhavanti bhuni-bhUmau te janmabhAjaH-bhavyA laghu-zIghraM muktiM vrajanti / kathaMbhUtAH te ? kiM kurvantaH santaH ? he vibho ! tava pAdadvayaM nitarAM-bhRzaM bhajantaH / yata: "adya me phalavatI piturAzA, mAturAziSi 'zikhAGkaritA yad / yad yugAdijinayAtrikalokaM, prINayAmyahamazeSamakhinnaH // 1 // 2svAgatA saMsAre'sumatAM narAmarabhavAH prAptAH zriyo'nekazaH kIrtiH sphUrtimadarjitaM ca zatazaH sAmrAjyamapyUrjitam / svArAjyaM bahudhA sudhAzanacayArAdhyaM samAsAditaM lebhe puNyamayaM 'kadAcidapi naH saGghAdhipatyaM punaH // 2 // zArdUla0 1. 'zikhA' iti ka-pAThaH / 2. svAgatA-lakSaNam-"svAgatA ranabhagairguruNA cA" 3. svargarAjyam / 4. 'kadApi na punaH' iti kha-pAThaH / Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam 105 tairAtmA supavitrito nijakulaM tairnirmalaM nirmitaM taiH saMsAramahAndhakUpapatatAM hastAvalambo dade / labdhaM janmaphalaM kRtaM ca kugateA raikasaMrodhanaM ye 'zatruJjaya'mukhyatIrthanivahe yAtrAsu klRptodyamAH // 3 // zArdUla0 taizcandre likhitaM svanAma vizadaM dhAtrI pavitrIkRtA te vandyAH kRtinaH satAM sukRtinAM vaMzasya te bhUSaNam / te jIvanti jayanti bhUrivibhavAste zreyasAM mandira sarvAGgairapi kurvate vidhiparA ye tIrthayAtrAmimAm // 4 // zArdUla0 kalpadrumastasya gRhe'vatIrNa-zcintAmaNistasya kare luloTha / trailokyalakSmIrapi taM vRNIte, gehAGgaNaM yasya punAti saGghaH // 5 // " indra0 atra prathamaM bharatasyaiva kathAnakam / yataH pUrvaM vRSabhajinamukhAt sakaladharmakAryaM zrutvA punaH nijanizcayArthaM svamukhena bharataH prabhorage kathayAmAsa iti sarvatra jJeyam / ekadA bharatacakrI aSTApade' zrIRSabhaM praNamyAgre sthitavAn / dezanA'nte'STAnavatibhrAtRn nibhAlya cintitam-aho ! mahAvratadharA ete / mayA duSTaM kRtam, yata ete bhogAt tyAjitAH / tato bharato bhogAya nyamantrayata bhaktivazataH, tadA bhagavAn brUte sma tam-bho bharata ! tava bhrAtarastyaktAn bhogAn punarmukhazleSmavat na gRhNanti, tadA bharata AhArArthaM tAn nimantrayAmAsa / tadApi prabhuNA niSiddhaH-rAjapiNDAdimunInAM na kalpate tadA sa viSAdavAn / tata indrapRcchApUrvakaM paJcaprakAravagrahakathane svasthIbhUto bharato bhagavantaM babhASe-AnItena bhaktapAnena mayA'dhunA kiM kriyate ? bhagavatA (zakreNa ?) abhANi-zrAddhebhyo deyaM tat / gRhamAgatya tathaiva cakrI kRtavAn / zrAddhebhya uktam-bhavanto bhojanaM kRtvA mama gRhAgre sthitAH "jito bhavAn bhayaM bhUri, tato mA hana mA hana" (padmA0 sa0 18, zlo0 110) iti padadvayaM vAraMvAraM paThanIyamiti / tannizamya cakrI raha:sthitazcintayati sma "jita: kairahamA jJAtaM, kaSAyairme kuto bhayam ? / etebhya eva tadahaM, mA hanyAM dehadhAriNaH // 1 // anu0 dhig dhiG me dharmavaimukhyaM, hA hA saMsArasaktatA / hI hI pramAdamitratvaM, ha ha hA viSayAgrahaH // 2 // " anu0 -(padmA0 sa0 18, zlo0 112, 114) tadA zrAddhAnAM paThanArthaM bharatena jinastutiyatizrAddhadharmakarmAdhikAramayA AryA vedAH kRtAH / ekadA prabhuH 'zatruJjaya'girimAyayau / puNDarIkAya proktam-tvaM yatikoTIyuto'traiva tiSTha, siddhakSetra' prabhAvAt tava kevalajJAnaM bhaviSyati / tena tathaiva kRtam / siddhaH puNDarIko yatikoTIbhiH saha / zlokaH 1. A iti smrnne| Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 zrIjainadharmavarastotram 1"caitramAsyAM pUrNamAsyAM, mAsAnte kevalaM tataH / / prathamaM puNDarIkasya, zramaNAnAM tato'bhavat // 1 // " anu0 zukladhyAnAdhiroheNa, kSINeSvakhilakarmasu / prApat tapasvikoTIbhiH, puNDarIkaH paraM padam // 2 // anu0 svargAdAgatya gIrvANA, nirvANAptimahotsavam / kSaNAt teSAM maharSINAM, marudevyA iva vyadhuH // 3 // anu0 tIrthakRt prathamaH svAmI, yathA zrIvRSabhastathA / tadAnIM prathamaM tIrthaM, jajJe 'zatruJjayo' giriH // 4. anu0 siddho maharSireko'pi, tIrthatAM sthAnamAnayet / / maharSikoTyo yatra, kiM punaH siddhimavrajan ? // 5 // anu0. 'zatruJjayo''driSu siddhi-kSetratvAnmukuTaM sphuTam / 2nAmArUpamayaM cakravartI caityamakArayat // 6 // anu0 prabhubimbaM puNDarIka-yuktaM kRtaM tadantarA / AtmAnamiva vizvAnta-rAtmAnaM ca ci( sthi)raM vyadhAt // 7 // " anu0 iti padmAnandamahAkAvye ( sa0 18, zlo0 173-179) veNikRpANanAmA'maracandraH / iti bharatacakrI saGghapatitilakadhArakaH caityakArakaH saGghavAtsalyanirmApakaH puNyavAn kthitH| ityevaMvidho'pi yo bhavati sa muktigAmI bhavatIti sthitam / iti catustriMzattamavRttArthaH // 34 // atha zIlamAzrityAhasUtram zIlaM kalaGkatimirAvalihelikeli vistIrNavizvavalaye kRtakIrtikhelam / maryo dadhAti hadi yaH pravarasya tasya kiM vA vipadviSadharI savidhaM sameti ? // 35 // vyAkhyA--(zIlamiti) / yo mo-manuSyaH hRdi-hRdaye zIlaM-maithunaparihArarUpaM sadbrahmacaryaM dadhAti-dharati / kiMviziSTaM zIlam ? 'kalaGkatimirAvalihelikeli' kalaGkA eva timirANi-andhakArANi teSAM AvaliH-zreNiH tasyAM hele:-sUryasya keliriva keliyasya tat, tadvinAzakatvAt / punaH kiMviziSTam ? vistIrNe-vipule vizvavalaye-bhuvanamaNDale 'kRtakIrtikhelaM' kRtA kIrtyAH khelA-krIDA yena tat / vA pakSAntare / vipad eva viSadharI-sarpiNI tasya pravarasya puruSasya savidhaM-samIpaM kiM sameti-Agacchati ? / api tu na Agacchati / 1. 'caitre mAsi pUrNi0', 2. 'nAnAratnamayam', 3. 'ca sthiraM' iti pAThAntarANi padmA0 / . Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam 107 atra dRSTAntaHstriyA kRtopasargaraNajhaNatpraviSTanUpurapAdopalasitasAdhuvat pAlanIyamiti / tathA catasRbhiH strIbhiryAminIyAmacatuSkamupasargito'pi munirna clitH| tatastAH striyo'pi prabhAte gRhItazIlA abhavan iti / tathA ekadA sabhAsthitena zrIsiddharAjajayasiMhadevena vandito hemAcAryo dharmalAbhaM proktavAn / tathA bhUpena dharmalAbhasyArthaH pRSTaH sUriMrAha "dIrghAyurbhava dhArmiko bhava bhava prauDhapratApoddhato vidyA-vikrama-vRtta-vitta-vinayAlaGkArayukto bhava / ityAdyAH sphuradAziSaH zrutisukhAH 'satyA bhavanti dhruvaM yasmAd vismayakAraNaM sa bhavatu zrIdharmalAbhaH zriye // 1 // zArdUla0 durvArA vAraNendrA jitapavanajavA vAjinaH syandanaughA - lIlAvatyo yuvatyaH prakaTitacamarairbhUSitA rAjyalakSmIH / tujhaM zvetAtapatraM caturudadhitaTIsaGkaTA medinI ca ___prApyante yatprabhAvAt tribhuvanavijayI so'stu vo dharmalAbhaH // 2 // srag0 - sakalakuzalavallIpuSkarAvartamegho duritatimirabhAnuH kalpavRkSopamAnaH / bhavajalanidhipotaH sarvasampattihetuH __ sa bhavatu satataM vaH zreyase dharmalAbhaH // 3 // mAlinI kalpadrucintAmaNikAmadhenu-susvAmimukhyAH sukhahetavo'mI / zrayanti yasya pratihastakatvaM, dharmaH sa vo yacchatu vAJchitAni // 4 // upa0 lakSmIrvezmani bhAratI ca vadane zauryaM ca doSNoryuge tyAgaM pANitale sudhIzca hRdaye saubhAgyazobhA tanau / kIrtirdikSu sapakSatA gurujane yasmAd bhavedaGginAM so'yaM siddhiphalapradAnanipuNa: zrIdharmalAbho'stu vaH // 5 // zArdUla0 puNDarIko dadau pUrvaM, cakriNe bharatAdaye( ya yam ?) / gautamaH zreNikasyApi, dharmalAbhaH sa vaH zriye // 6 // anu0 dharmakalpadrumaH zrImAn, sa vo yacchatu vAJchitam / / jAgarti yasya sekAya, satkarmazreNisAraNiH // 7 // " anu0 tataH punarbhUpena zrIhemAcAryaH proktaH bhavadbhirvyavahArisabhAyAM sAmprataM kasya vyAkhyAnaM kriyate ? / sUriNoktam-sarasanavarasacitraM zrIsthUlabhadrayatIndracaritraM karmalavitraM pavitraM vyAkhyAyate yena pUrvaM dvAdaza varSANi kozA vezyA vilasitA / pazcAd vratamAdAya gurvAjJayA 1. 'sabhyA' iti kha-pAThaH / Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 zrIjainadharmavarastotram tasyA eva gRhe citrazAlAyAM SaDrasasarasabhojanakaH sadbrahmacaryadhArakaH kAmavikAranivArakaH sthitavAn muniH saH / etannizamya kazcid vipraH prAha "vizvAmitra-parAzaraprabhRtayo 'ye cAmbupatrAzanA__ste'pi strImukhapaGkajaM sulalitaM dRSTvaiva mohaM gatAH / 2AhAraM saghRtaM payodadhiyutaM 3bhuJjanti ye mAnavA steSAmindriyanigrahaH kathamaho dambhaH samAlokyatAm // 1 // '' zArdUla0 sUrirAha "siMho balI dviradazUkaramAMsabhojI saMvatsareNa ratimeti kilaikavAram / pArAvata: kharazilAkaNabhojano'pi kAmI bhavatyanudinaM vada ko'tra hetuH ? // 1 // vasanta0 iti / sa sthUlabhadro'khaNDazIlalIlaH tAM kozAM prabodhya gurusamIpamAgataH san gurubhirduSkarakAraka iti saGghasamakSaM proce / 'tadvacasaH pUrvaM samAgatAH siMhaguhA-bilakUpakASThasthAyino munayastrayaH / teSu siMhaguhAvAsI munirmatsareNa guruNA nivAryamANo'pi dvitIyacaturmAsyAM kozAgRhe gataH / dRSTvA ca tAM divyarUpAM calacittatayA 'nepAla'dezAnAyitaratnakambalaM kSAle kSiptvA pratibodhitaH san Agata uvAca-yuktaM duSkaraduSkarakAraka iti / gurubhiruktamyata: "smara siMhaguhAgehaM, dRSTiSTiviSAhibhUH / / citrazAlA kUpapaTTaH, kozAyAstriSvasau sthitaH // 1 // anu0 6girau guhAyAM vijane vanAntare, vAsaM zrayanto vazinaH sahasrazaH / haye'tiramye yuvatIjanAntike, vazI sa ekaH zakaDAlanandanaH // 2 // indravaMzA dhyo'gnau praviSTo'pi hi naiva dagdha-zchinno na khaDgAgraga( kR? )tapracAraH / kRSNAhirandhe'pyuSito na daSTo, nAkto'JjanAgAranivAsyaho yaH // 3 // indravajrA "vezyA rAgavatI sadA tadanugA SaDbhI rasairbhojanaM zubhraM dhAma manoharaM vapuraho navyo vayaHsaGgamaH / 1. 'vAtAmbu0', 2. 'zAlyannaM sa0', 3. 'ye bhuJjate mAnavA'-, 4. 'graho yadi bhaved vindhyastaret sAgare' iti pAThabhinnatA subhASita0 ( pR0 264) / 5. 'tadvacasA ca pUrva' iti kha-pAThaH / 6-8zrIjayAnandasUrikRte sthUlabhadracaritre 550 tamAdi 552tamaparyantAni padyAni (de0laa0jai0)| Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam kAlo'yaM 'jaladAgamastadapi yaH kAmaM jigAyAdarAt taM vande yuvatiprabodhakuzalaM zrIsthUlabhadraM munim // 4 // zArdUla0 22 kAma ! vAmanayanA tava mukhyamastra vIrA vasanta-pika-paJcama-candramukhyAH / tvatsevakA hari-viraJci-mahezvarAdyA hA hA hatAza ! muninA'pi kathaM hatastvam ? // 5 // vasanta0 3zrInandiSeNa-rathanemimunIzvarA-''rdra buddhyA tvayA madana ! re munireSa dRSTaH / jJAtaM na nemi-munijambu-sudarzanAnAM turyo bhaviSyati nihatya raNAGgaNe mAm // 6 // vasanta0 iti lezamAtrasthUlabhadrakathAnakam ||tthaa abhayAhvayA rAjyA bhogArtha yAcito'calita upasargito rAjJA zUlikAyAmAropito ratnasiMhAsanaM jAtaM sudarzanazreSThinaH / iti paJcatriMzattamavRttArthaH // 35 // sUtram brAhayAdikA vimalazIlavibhUSaNADhyAH - satyo hi santi bahavo bhavitAra eva / tAsAM tu nAmajapanena jineza ! pUto . jAto niketanamahaM mathitAza ! yAnAm // 36 // vyAkhyA-brAhmAdikA ityAdi / hi-nizcitaM he jineza ! brAhayAdikAH satyaH bahavaH santi / punaH satyaH bahavo bhavitAra:-bhaviSyantyeva / kathaMbhUtAH satyaH ? vimalazIlameva bhUSaNaM tena ADhyA:-saMyuktAH / he jineza ! he 'mathitAza !' mathitA-hatA AzA-abhilASo yena, he nirabhilASa ! / tuH avadhAraNe / ahaM bharataH tAsAM satInAM nAmajapanena pUtaH-pavitro jAtaH / kathaMbhUto'haM ? yAnAM-lakSmInAM niketanaM gRham / "lakSmI: padmA ramA yA sA" ityAdi haimaH (kA0 2, zlo0 140) / yataH ( zrIdharmasUrikRte maGgalastotre zlo0 13) "brAhmI candanabAlikA bhagavatI rAjImatI. draupadI kauzalyA sumRgAvatI ca sulasA sItA subhadrA zivA / kuntI zIlavatI nalasya dayitA cUlA prabhAvatyapi padmAvatyapi sundarI dinamukhe kurvantu vo maGgalam // 1 // 1. 'jaladAvilastadapi' iti pAThaH / zrIhIrAlAla haMsarAjetyaibhirmudrite sthUlabhadracaritre / 2-3. sthUlabhadracaritre (de0lA0pu0jai0) 558-559 tame padye / Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram ____ tathA ceTakarAjasya sapta putryaH-jyeSThA 'kSatriyakuNDana pure mahAvIrabhrAtRnandI( ndi?)vardhanasya patnI 1, sujyeSThA vIrajinahaste vratinI jAtA yasyAM peDhAlavidyAdhareNa bhramararUpeNa nikSiptavIryajAtaH satyakividyAdharo loke mahAdeva ucyate 2, mRgAvatI 'kauzAmbI 'pure zatAnIkanRpasya patnI yasyA udayananAmnA putreNa caNDapradyotanaputrI vAsavadattA'pahRtA, mRgAvatI sA vIrapArzve dIkSAM gRhItavatIti 3, prabhAvatI 'vItabhaya'pattane zrIudayananRpasya patnI yayA hAsAprahAsApatividyunmAlikRtajIvatsvAmipratimA pUjitA nijagRhe udayanarAjarSistu 'gokale' rogavazAt bhakSitaviSamizritadadhiH svargaM gatavAn 4, celaNA rAjagRhe zreNikanRpapatnI 5, padmAvatI 'campA'nagaryAM dadhivAhananRpasya patnI 6, zivAdevI 'ujjayinyAM' caNDa-pradyotanasya patnI 7, iti saptApi ceTakaputryaH zIlayuktAH / tathA sakalatIrthaGkaramAtaraH zIlavatyaH // savaiyA ikatIzA (dikpaTa 84 boleti nAmni granthe sa0 45) 1puNyake kacola raMga rolake nicola sola zIlathai aDola yAkI jAtimaiM mahAsatI yAmai jagatAtanakI mAta avadAta gAta namaiM jAkuM iMda jAta nittahI mahIpatI / dAnake svabhAva sAce tapake prabhAva jAkai 2rAcai nahIM bhAva kAce mAce sAdhusaMgatI dharmakI avalaMbinI jo doSakI vilaMbinI nitaMbinI hai aisI tAkU kyUM na paMcamI gtii?||1|| iti nizcayato bhAvanayA pAlitaM zIlaM mokSAya bhavati / paraM vyavahArato lajjayA'pi pAlitaM zIlaM varam / yataH "striyA kayAcid rataye hi kazci-dAkArito makSvadhicandrazAlam / bhANDasya bhagnAdaparAcca me hI-rityuktitaH so'pi tato nivRttaH // 1 // upa0 no sevyo'nyanarastvayA mayi gate dezAntare ced bhRzaM kAmoddIpanatA tadA bhaja hiyA yuktaM gaditvetyagAt / 1. tAtparyam-puNyasya kaccolakasya ( pAtravizeSasya ) raGgasya niSkarSarUpeNa SoDaza zIlena akamprA yasyAM jAtau mahAsatyaH yasyAM jagattAtasya mAtaraH avadAtagAtrA namanti yasyai indrajAtinityaM mahIpatayaH / dAnasya svabhAvaH satyaH (yasyAH) tapasaH prabhAvaH yasyai rocate na apakvabhAvena raktA sAdhusaGgatau dharmasya avalambinI yA doSasya vilambinI nitambinI asti IdRzI tasyAH kathaM na paJcamI gatiH ? // 2. 'nahi bhAva kAcai nAce mAce sAdhu0' iti prakaraNaratnAkare prathame vibhAge / 3. zirogRham / 4. 'bhaja hiyA' iti pade'tra saMyuktatvAt chandobhaGgo dRzyate, parantu zrIhemacandrAcArTakArarakArAdisaMyukte varNe chandobhaGgo na kathitaH / yataH proktaM taiH chando'nazAsane prathame saMjJAdhyAye' xix pavisargAnasvAravyaJjanAhAdisaMyoge' iti satrasya svopajJavattau-'jihvAmalIye upadhmAnIye visarjanIye'nasvAre vyaJjane hAdivarjite saMyoge ca pare husvo'pi go bhavati vakrazca / ahAdIti samastavyastasaGgrahAt hesaMyoge haMsayoge rasaMyoge ca na guruH / AdizabdAt yathAdarzanam' / hAdisaMyoge ca yathA-"spRSTaM tvayetyapahiyaH khalu kIrtayanti / " Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 111 zrIbhAvaprabhasUrikRtam tajjAtaM hi tathA striyA'''hutanare pRSTe'paharSe kathaM truTyadbhANDavivekato dhRtahiyA zIlazriye tat sthitam // 2 // zArdUla0 ' jantUnAM vidhivazAdanyathA'pi jAyate / yataH "hatvA nRpaM patimavekSya bhujaGgadaSTaM dezAntare vidhivazAd gaNikA ca jAtA / putraM pati samadhigamya citAM praviSTA zocAmi gopagRhiNI kathamadya takram ? // 1 // " vasanta0 iti / "kokilAnAM svaro rUpaM, nArI rUpaM pativratam / _ vidyA rUpaM kurUpANAM, kSamA rUpaM tapasvinAm // 1 // " anu0 ato mahAnizIthe proktam / dhanyaH puNyaH sa yaH zIlaM pAlayati / iti SaTtriMzattamavRttArthaH // 36 // sUtram sItAhatirjaladhilaGghanamAhavazca ___rakSovadhaH pratiha (kR ? )tirkhalanapravezaH / puNyA yato vimalazIlatayA padArthAH . prodyatprabandhagatayaH kathamanyathaite ? // 37 // vyAkhyA-sIteti / he prabho ! yataH kAraNAt ete padArthAH vimalazIlatayAnirmalazIlatvena karaNena puNyA:-pavitrAH vartante, zrotRNAmapi dharmaprAptaye bhavantItyarthaH / anyathA zIlaM vinA ete padArthAH kathaM puNyAH ? yato laukikarAmAyaNAdIni zAstrANi zRNvatAmapi pApAya bhavanti / tathA tava hiyA'pahiyo mama hIrabhUcchazigrahe'pi drutaM na dhutA ttH| bahalabhrAmaramecakatAmasaM mama priye ! kva sameSyati tat punaH ? // " kAvyakalpalatAyAH prathame pratAne'pi "gvakro dI? visargAntaH sAnuzvAro dvimAtrakaH / .. ahAdisaMyute varNe, vyaJjane cAgrage laguruH // tIvraprayatnoccAreNa, hAdAvapi laghurguruH / barhabhAreSu kezAn vA, suptamIna iva hRdaH // 1. AkArite puruSe / 2. tasmAt kAraNAt 3. 'kA'smi' iti subhASitaratnabhANDAgAre (pR0 378) / 4. atra pAThaprapAtaH pratidvaye / Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 zrIjainadharmavarastotram kathaMbhUtA: padArthAH ? 'prodyatprabandhagatayaH' prodyatsu-utkaTeSu prabandheSu-vIrarasAdimayeSu gatiHgamanaM yeSAM te iti / te ke padArthAH ? tAnAha-sItAhatiH rAvaNena sItAyAH haraNaM kRtam, tadanantaraM rAmacandreNa jaladhilaGghanaM kRtam, tatazca rAvaNena saha AhavaH-saGgrAmaH kRtaH, tato raNena rakSasa:rAvaNasya vadhaH kRtaH-jAtaH / rakSaHzabdo napuMsakaH hasAntaH / tataH pratiha ( kR? )tiHsItA gRhaM nItA / tato lokApavAdAt sItA aTavyAM mocitA / tataH sItAyAH divyaM dattam / tena sItAyA jvalanapravezaH kRtaH / tato vimalazIlatayA sItA puNyA-pavitrA jAtA / atrApi puNyazabdo yojya iti / sItAzabdo dantatAlavya iti ||atr lezataH sambandhamAha__'ayodhyA'yAM dazarathaputrau rAma-lakSmaNau staH / 'padmana janakanRpaputrI jAnakI pariNItA / kaikayIrAjJIvaravyatikarAtA sItAyA saha rAma-lakSmaNau vanaM gatau / saumitriNA vaMzajAlAntarasthito vidyAM sAdhayan zambUkanAmA sUrpaNakhAputro hataH krIDatA'jJAnataH / tatrAgatayA sUrpaNakhayA dRSTo rAmaH / rUparaJjitayA kAmAturayA bhogArthaM yAcitaH / tena tiraskRtA / itazca zambUkanimittaM lakSmaNasya rAmeNa saha siMhanAdo mayA saGkaTe vidheya iti kRtasaGketasya zambUkapakSIyavidyAdharaiH saha yuddhaM lagnaM vartate sma / tayA candraNakhayA gatvA rAvaNAgre sItArUpaM varNitam / tasya manazcalitam / yataH"dvijarAjamukhI mRgarAjakaTi:, tarurAjavirAjitajaGghataTI / yadi sA vanitA hRdaye vasitA, kva tapaH kva japaH kva samAdhividhiH // 1 // " toTakam atha bAlabhArate (AdiparvaNi sa0 1, zlo0 36) api- . "abhyasya zazvajjaghane ghane'syAH, saubhAgyasindhoH puline pulindaH / vedhyaM zarANAM kurute na kasya, calaM ca sUkSmaM ca mano manobhUH ? // 1 // " upa0 sa paulastyastatra gatvA mantravidyAvijJAtatatsiMhanAdasaGketaH svayaM siMhanAdakaraNacchalena tadanukRtagamane rAme munipratibodhitaM jAtismaraNavantaM sItAsamIpasthaM rakSArthaM yudhyamAnaM jaTAyunAmAnaM pakSiNaM hatvA gRhItvA sItAM 'laGkAM' samAyayau / laukikAstu "na bhUtapUrva(o ) na ca kena dRSTo, haimaH ( hemna: ?) kuraGgo na kadApi vArtA / tathApi tRSNA raghunandasya, vinAzakAle viparItabuddhiH // 1 // " upendravajrA iti sauvarNamRgacchalaM kathayanti / tato jJAtavyatikarau rAma-lakSmaNau puNyavazAd vAnaravidyAdharaiH sugrIvAdibhirmilitaiH samudra-setunAmAnau nRpau rAvaNasevako sAgaropakaNThaM jitvA baddhvA vidyAbalena 'laGkA'samIpamAjagmatuH / atra laukikA:-sAgaramadhye pASANaibaddhapAliH vAnarAH pazava eva / etaH 1. rAmacandreNa / 2. tamanu-lakSIkRtya kRtaM gamanaM yena sa tasmin / Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 113 zrIbhAvaprabhasUrikRtam . "ye majjanti nimajjayanti nitarAM te prastarA dustarA vArthI vIra ! taranti vAnarabhaTAnuttArayante'pi ca / naite grAvaguNA na vAridhiguNA no vAnarANAM guNAH so'yaM dAzaratheH pratApamahimA sarvaH samujjRmbhate // 1 // " zArdUla0 ityAdi / "vijetavyA laGkA caraNataraNIyo jalanidhi vipakSaH paulastyo raNabhuvi sahAyAzca kapayaH / tathApyeko rAmaH sakalamavadhId rAkSasakulaM kriyAsiddhiH sattve vasati mahatAM nopakaraNe // 1 // " zikhariNI atha 'dUtAGgadanATake (pR0 5-6) mandodarI rAvaNaM pratyAha 3"pi( pe )kkha pi( pe )kkha accha (cca )riyaM / [gAhA-] vilasi( da )sarosavANa(na)ra-varUhiNIkalayalassa kallolA / , iha tuha vilAsavAsammi vIra ! virayaMti paDisaddA( iM) // 1 // ajjavi na ko vi doso, rahupahuNo deva ! dehi viyadehiM (vaidehii)| mandodarIi(a) maMDanamakhaNDabhAvaM samabbheu du) // 2 // sopahAsaM rAvaNa Aha "ekaM tAvadakRtyametadatulaM yanmaithilIyaM hRtA dvaitIyIkamidaM vimRzya yadasau tasmai tadA nArpitA / tArtIyIkamadazca( midaM tu) yat kapibhaTairbaddhe'pi( dya) vArAMnidhau sandhAnaM dazakandharo racayati kSmAnandinImarpayan // 1 // " zArdUla0 1. samasti padmamidaM subhASitaratnabhANDAgAre (pR0 124), parantu tRtIyaM caraNaM vihAya sarvatra pAThabhedAH, yataH prathama-dvitIya-turIyapAdA anukrameNa yathA ye majjanti nimajjayanti ca parAste prastarA dustare, vAdhauM vIra ! taranti vAnarabhaTAn saMtArayante'pi ca, zrImaddAzaratheH pratApamahimA so'yaM samujjRmbhate / 2. idaM nATakaM zrIsubhaTakavinA prANAyi / kAvyamAlAyAM 28 tamagucchakarUpeNa mudritaM nirnnysaagraakhyyntraalye| 3-4. chAyA-prekSasva prekSasva Azcaryam / gAthA vilasitasaroSavAnaravarUthinIkalakalasya kallolAH / iha tava vilAsavAse vIra ! viracayanti pratizabdAn (m) // adyApi na ko'pi doSo raghuprabhordeva ! dehi vaidehIm / mandodaryA maNDanamakhaNDabhAvaM sammabhyetu // Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 zrIjainadharmavarastotram bibhISaNa Aha "manuSyau na manuSyau tau, vAnarAste na vAnarAH / vyAjena kimapi channaM, deva ! durdaivameva te // 2 // " anu0 tadiyaM mucyatAM nizAcarakulakAlarAtrimaithilI iti vacasA ruSTena rAvaNena niSkAsito bibhISaNo rAmAya milita iti / atha rAvaNaM prati aGgada Aha "samaM pratijJayA yena, tItvA dustaramarNavam / vanadrumAH suvelasya bhajyante tvadbhujA iva // 1 // anu0 tadA sATopaM rAvaNa Aha "pArAvataiH kimayamambunidhirna tIrNaH krAntAH kathaM na kapibhiH kvacanApi zailAH / . tad vedmi dorbalamasau yadi zauryarekhA mAviSkaroti karavAlakaSopale me // 1 // " vasanta0 iti dUtAGgadanATake ( pR0 10, zlo0 34) laukikAH paThanti athaikaviMzatidivasAnantaraM hanumatA rAmamudrikAM samarpya sItAyA bhojanaM kArApitam / tato mitho yuddhaM jAtam / prAnte rAvaNena zaktyA vakSasi tADito lakSmaNo mUrcchayA ptitH| tato rAtrAveva hanumatpramukhairvidyAdharaiH kanyAsahasrayutA vizalyA nAmnI kanyA''nItA / pUrvakRtapuNyAtizAyinyA tayA sparzitaH (spRSTaH ?) lakSmaNaH sajjo jAtaH / paryaNAyi tAbhiH saha, laukikAstu 'vizalyAM' auSadhI paThantIti / prabhAte yuddhe lagne hato lakSmaNena rAvaNa'zcaturthyAM gataH / tataH sItAM lAtvA 'ayodhyAM' gatau rAma-lakSmaNau / yataH sItA mahAsatI rAjyazRGgArArpaNapralobhitA'pi rAvaNena na zIlAd bhraSTA / ekadA naSTacaryAgatena rAmeNa gAJchikavacanaM zrutvA tyaktA / yataH "na rAjJA saha mitratvaM, na so nirviSaH kvacit / na kulaM nirmalaM tatra, strIjano yatra jIvati // 1 // anu0 pazcAt putra-lavAGkazaprayogeNa sItA AnItA / rAmeNoktam-vaidehi ! ehi, divyaM vidhehi, kalaGkaM pidhehi / athAtra divyAdhikAra: "divyaM saptavidhaM proktaM, yathAyogyaM tathA budhaiH / / divyAdhivAsanApUrvaM, kartavyaM devasannidhau // 1 // anu0 1. narakabhUmau iti jJeyam / Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 115 zrIbhAvaprabhasUrikRtam phAlaM jalaM ghaTaM caiva, viSaM koSazca paJcamaH / SaSThaM ca cApi (?) tulA divyaM, saptamaM taptamASakam // 2 // anu0 AjJAbhaGgo nRpavadhaH, strIvadho varNasaGkaraH / parastrIgamanaM caurya, garbhaM caiva pati vinA // 3 // anu0 bADhavadaNDapAruSyaM, garbhapAtanameva ca / aparAdhA daza proktA, nItizAstravizAradaiH // 4 // " anu0 pAThAntaram "jala1magnirarghaTaM 3 kozo 4, viSaM 5 mASAzca 6 tandulAH 7 / / kAla8stulA 9 sutasparzo, 10 divyAnAM dazakaM jaguH // 5 // " anu0 iti divyAdhikAraH / teSu agnidivyamatra rAmeNa dattam / tadA paJcAzaddhanurmita-"rikAyAM khAdirAGgArapUritAyAM tatra sItA mahAsatI satyazrAvaNA yathA "manasi vacasi kAye jAgare svapnamArge ___ yadi mama patibhAvo rAdhavAdanyapuMsi / tadiha daha zarIraM mAmakaM pAvakedaM / vikRtasukRtabhAjAM yena sAkSI tvameva // 1 // " mAlinI ityukte "hAkAragarbhitamukheSu valImukheSu - vaimAnikeSu nynodkmutsRjtsu| vyomAGgaNAkramaNakautukadattaphAlA jvAlAkalApavikaTA'nalamAviveza // 2 // " vasanta0 devaiH puSpavRSTivihitA / vahnirjalam / yata:"sItayA durapavAdabhItayA, pAvake svatanurAhutiH kRtA / pAvako'pi jalatAM jagAma yat, tatra zIlamahimA vijRmbhitaH // 3 // " rathoddhatA tatra jalapUraplAvyamAnA lokAH he sIte ! mahAsati ! rakSa rakSa asmAniti kathyamAnAH / tadA sItayA maNDalAkArahasta cAlanena stambhitaM jalam / maNDalAkArakuNDajalAzayo jAtaH / taratkamalasthA kamalA iva svayaM jalAzayAnnirgatA sItA rAmaM trapAzyAmamukhaM dRSTvA prAha "mA gA viSAdabhavanaM bhuvanaikavIra ! niSkAraNaM vigaNitA kimiyaM mayaiva / 1. 'vAlanena' iti kha-pAThaH / Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 zrIjainadharmavarastotram devena kenacidahaM dahane nirastA / nistAritA ca bhavataiva hadi sthitena // 4 // " vasanta0 rAmo mUrchA gataH / sItA tu tadaiva jayabhUSaNakevalipArzve dIkSAM lAtvA tapastattvA mRtvA'cyutendro jAtaH / yadA 'videha'kSetre rAvaNajIvastIrthaGkaro bhaviSyati tadA sItAjIvo'sya gaNadharo bhUtvA mokSameSyati / atha kAlAntareNa rAmo'pi vrataM gRhItvA kevalI bhUtvA muktiM yayau / iti sambandhalezaH sItAyAH sampUrNaH iti saptatriMzattamavRttArthaH // 37 // sUtram AbAlagAGgasalilAmalazIlalIle ! ___ he bhagni ! sundari ! purA caraNe niSiddhA / .. prodyattapAH prakuru te zucicittavRttyA yasmAt kriyAH pratiphalanti na bhAvazUnyAH // 38 // vyAkhyA-AbAleti / he sundari ! he bhagni ! sahaje ! AbAlagAGgasalilAmalazIlalIle ! bAlaM abhivyApya iti AbAlaM gaGgAyA idaM gAGga salilaM tadvad amalA zIlalIlA yasyAH sA tasyAH sambodhanaM iti / tvaM tat 1caraNaM kuru / kayA ? zucicittavRttyA-nirmalacittavyApAreNa kRtvA / kathaMbhUtA tvaM ? purA-pUrvaM mayA-bharatena caraNe-cAritre niSiddhA / (punaH) kathaMbhUtA tvam ? 'prodyattapAH' prodyat-utkaTaM tapo yasyAH sA, SaSTisahasrANi kRtAcAmlatapAH / yasmAtyataH kriyAH bhAvazUnyAH na phalanti / 2bhagnI bhaginI' iti zabdaprabhede (zlo0 41) / atra lezataH sambandhaH- . bharataH SaTkhaNDaM sAdhayitvA 'ayodhyAM' samAgato'bhiSekotsavaprAnte sambhAlanArtha niyuktanarairnijAn AkArayAmAsa / yataH "SaSTivarSasahasrANi, virahotkaNThitAzayAn / rAjA nijAnniraikSiSTa, niyuktanarayojitAn // 1 // " anu0 . tataH durbalAM bAhubalinaH sodarI hemantamlAnanalinImiva ni:zrIkarUpAM sundarI vIkSya krodhAdhmAtazcakrI tAn brUte sma-re re niyuktAH ! kiM madIye'pi gRhe na sUdAH santi ? odanAni na santi ? athavA'sau kimapi nAznAti ? kiM vA'syAH kiM rogo'sti ? tarhi kiM vaidyA na santi ? bharvandhyA vartate ? oSadhIna prasauti ? vA kimasau yato daridrapatrIvat kRzAmenAM dRSTvA'haM duHkhito jAtaH / tadA cairadhikArinaraiH proktam-yuSmAkaM gRhe sarvamasti / 1. cAritram / 2. 'bhaginImapi bhagnI ca' iti pAThAntaram / Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam 117 paraM yaddinAdArabhya yUyaM dezasAdhanArthaM cacAla tatprabhRti nityaza iyaM AcAmlAni karoti / tathA 1svAminA pravrajantI asau nivAritA tatprabhRti bhAvasAdhvI jAtA'sau saMsAracchedanAya / tadA bharatena sundarI sambhASitA / tadA sundaryA proktam-evameva / tadA cakrI prAha sma-he sundari! he mahAsattve ! sAdhu sAdhu tava tattve matirnirmalA ramate, tvaM pravrajyAM prapadyamAnA pramAdato mayA tadA nivAritA / tato dIkSAmahotsavena cakriNA kRtena sundarI 'aSTApada girau samavasRtasya zrIRSabhadevasvAminaH samIpe vrataM gRhItvA nirmalaM cAritraM pAlayAmAsa / iti pUrNaH asyAH sambandhastapo'dhikAre'pi vAcyaH / yataH "dAtavyaM dhanyavad dAnaM, zIlaM sIteva nirmalam / sundarIvat tapaH kArya, bhAvanA bharatezavat // 1 // " anu0 ityaSTatriMzattamavRttArthaH // 38 // atha tapa AzrityAhasUtram... brAhmI susundarikayA saha taM vanasthaM vallyAvRtAGgavarabAhubaliM babhASe / garjAzrayaM jahihi karmalayaM labhasva ___ duHkhAGkuroddalanatatparatAM vidhehi // 39 // vyAkhyA-(brAhmIti / ) susundarikayA subhaginyA sAdhvyA saha brAhmI taM vallyAvRtAGgavarabAhubaliM babhASe-jagAda / vallibhiH AvRtaM-AcchAditaM aGgaM yasya saH, varazcAsau bAhubalizca tam / kathaMbhUtaM tam ? vanasthaM-vanavAsinamiti / he bhrAtaH ! tvaM garjAzrayaM jahihi-tyaja / garje-gaje Azrayo-nivAsaH ( yasya) taM, gajArohaNamityarthaH / "garjaH gaja" iti zabdaprabhedaH (?) / tvaM karmalayaM labhasva-karmanAzaM prApnuhi / ata eva tvaM duHkhAkaroddalanatatparatAM vidhehi-duHkhAGkarasya uddalane-utpATane tatparatAM-AdaratvaM vidhehi-kuru / kAyotsargastapomadhye kathito'sti-"3pAyacchittaM viNao" ityAdi (aticAragAthAyAM saptamI) gAthA / atra sambandhaH 1. tvayA bharatena / 2. vaijantIkoze bhUmikANDe (zlo0 60) "stamberamo gajo garjaH iti pAThaH / 3. sampUrNA gAthA tacchAyA caivam "pAyacchittaM viNao, veyAvaccaM taheva sjjhaao| jhANaM ussaggo vi a, abhitarao tavo hoi // " [ prAyazcittaM vinayo vaiyAvRttyaM tathaiva svAdhyAyaH / dhyAnamutsargo'pi ca abhyantaraM tapo bhavati // ] Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 zrIjainadharmavarastotram ___ yadA SaTkhaNDaM jitvA 'ayodhyA'yAM sametaH zrIbharato'STAnavatibhrAtRNAM dIkSA'nantaraM svasthAnapravezAbhAve cakrasya suveganAmAnaM dUtaM bAhubalerAkAraNAya mumoca / sa dUto 'bahulI 'deza takSazilA'nagarI gatvA bharatasukhodantamuditvA bAhubalerAhvAnakAraNaM kathayAmAsa-ced bhavAn bAhubalI tatra nAgamiSyati tadA virodho bhaviSyati / baliSTho bharata indreNa sahaikatra siMhAsane tiSThati / asya sevAM sarve'pi rAjAnaH kurvanti / asya calitaM caturaGgasainyaM ko ruNaddhi ? sarvaiH sarvatra cakrI iti gIyate / yadi rAjyena jIvitavyena kAryaM tadainaM bhajasva ityukte dUtena sati bAhubaliH prAha "1sadA tadAjJAM svaziraHkirITaM, kurvanti kiM nAma na te narendrAH / yasyAnujaH sphUrjati varyazauryo, mahAmahA bAhubalI baliSThaH // 1 // upa0 cakrI sa cakrabhramato babhUva, tannigrahAd bibhyati ye varAkAH / te tasya sevAM racayantu taM tu, na kumbhakArAdadhikaM karomi // 2 // " upa0 ityAdyuktvA tvaM dUto'vadhya iti muktaH / sa Agatya cakriNaM yathoktaM jagau / bharato'pi samagrasainyamAdAya 'bahulI dezaM yayau / cakri-bAhubalinoIyorapi sainyayoyuddhaM lagnam / atha mahAraNe pravRtte mA bhUt sakalalokakSaya iti vicArya devAH zrIvRSabhAjJayA sainyayugmaM yudhyamAnaM nivArya cakriNaM prabodhayAmAsuH kAvyAni ( padmAnande sa0 17, zlo0 230, 231, 233, 235) "ke na pUrvamabhavan bhuvo 2dhavA, medinI kamapi neyamanvagAt / vrIDamapyabhRta nAgabhartari, bhraMzabhAji dadhatI navaM navam // 1 // rathoddhatA naitayA kati patitvadhAriNo, mAritA bata pareSu lubdhayA / rAgiNo guNanidhIn yadRcchayA, jIvato'pi kati te yamatyajan // 2 // ratho0 vaibhave'pi bhuvanasya bhogyatA-meti talpamitameva bhUtalam / zrIbhare'pi sati bhojyatA'dhikaM, svasya kiJcidapi nopakArakam // 3 // ratho0 tadbhunIvanarebilagasAgara, ruddhamasti na kiyaddharAtalam / bhUlavo'yamapi tadvaducyatAM, mucyatAM saha kulena vigrahaH // 4 // " ratho0 iti / he bharata ! tvaM raNaM tyaja / gRhaM yAhi / pAhi janAn / tadA bharatena bhaNitam-mama cakraratnaM 'vinItAM' na pravizet, dvitIyaM kAryaM nahi / tato devA Agatya bAhubaliM bodhayanti sma / tenoktam-tAtadattaM rAjyaM pAlayAmi / imaM lobhinaM bharataM na bhajAmi / ayudhyamAnena samaM nAhaM yudhye tato vivAdabhaJjanArthaM dvAbhyAM svAmibhyAM dRg-vAg-bhuja-daNDa-yuddhairyodhyaM / yena gajAdisaMhAro na syAt / tato bharatasya dRSTiyugaM saGkacitaM ravidarzanAt kairavavat mitho vilokanAt, 1. ime padye vartete padmAnandamahAkAvye (sa0 17) yacchlokAGkau 77,92 / 2. patayaH / 3. vibhAga' iti ka-pAThaH / Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam 119 na bAhubaleriti jitaM bAhubalinA / atha tayorvAgyuddham bharatena 1kSveDA tene / tato bAhubalinA siMhAravaH kRtaH tataH (padmA0 sa0 17, zlo0 303) "krameNa kAryaM bharatezvarasya, kSveDA khalasyaiva jagAma maitrii| balodadherbAhubaleH punaH sA, sanmitramaitrIva parAM pravRddhim // 1 // " upa0 zAstrIyavAde'pi bAhubalirjayaM prApa iti / atha bhujAbhyAM yudhyamAnau tau bAhubalinA vyomni bharata ullAlitaH patan kRpayA dhRta iti prAptajayaH saunandeya iti / atha muSTiyuddhe'pi bAhubalevijayo jAta iti / atha daNDenApi bhUmaNDalAntarA kaNThabhAraM bharato mamajja / iti yuddhaiH samagrairamunA jito'haM kiM nAsmi cakrIti vitarkabhAg / tato yakSaizcakraM cakrihaste'rpitam / pratyayo jAtaH / tato bharato'nujaM jagau / kAvyAni ( padmA0 sa0 17, zlo0 340-346) "adyApi kiJcinna vinaSTamAste, mA cakrapAtAt pralayaM prayAhi / manyasva manyasva mamAnuvRttiM, datse kathaM bhrAtRvadhAt kalaGkam // 1 // upa0 ityunnadantaM prasaranmadaM taM, jyeSTArSabhiM bAhubalirbabhASe / kiM lohakhaNDena karasthitena, vigarhase bAhubalerbalaugham ? // 2 // upa0 kR)kSa? )to'si yuddhenikhilairna kiJci-ccakrasya se sarpati yasya darpaH / tad brUhi daNDena nihatya cUrNI-karomi nAlIdalavad balena // 3 // upa0 prollAsayAmbhayabhrapathe'tha vAta-krAntArkatUlAvalilIlayA kim ? / ghanena lohAdhikaraNyuro'ntaH, kiM vajravat kSoNitale kSipAmi ? // 4 // upa0 arAn sahasraM vizarArubhAvaM naye'sya kiM vA lavazo vidArya / karomyadhiSThAyakatAM prapannAn, yakSAn vilakSAn kaNazo vizIrya // 5 // upa0 anyAniva kSoNidhavAnanena, mAmapyamuM bhApayase kimu tvam ? / labdhaM tvayA svasya balapramANaM, cakrasya sampratyavalokaya drAk // 6 // upa0 teneti cakroditagarhaNAbhi- lasthalasthabhRkuTIkarAlaH / cakrI krudhA bAhubalervadhArthaM, saujasA prerya mumoca cakram // 7 // indravajrA tat cakraM gatvA bAhubalinaH pradakSiNAM dattvA punarbharatahaste yayau / svagotrajAn na hanti cakram / 'bahalI patiH prAha sma-he bharata ! tvayA sandhA bhagnA / yato daNDayuddhaM muktvA cakraM muktam / nyAyabhraSTastvam / nirmale kule kalaGko dattaH / kAvyam "ekendriyasyApi tavAsya cakrin !, cakrasya madrakSaNadakSiNasya / - yo'bhUd vivekaH sa na te kRtoru-lobhakrudho madvadhabaddhabuddheH // 1 // " indra0 1. siMhanAdaH / 2. sunandAyA apatyaM saunandeyaH-bAhubaliH / 3. 'itthaM nadantaM' iti ka-pAThaH / 4. 'zrAk' iti kha-pAThaH / 5. padmA0 sa0 17, 358 tame padye 'tavApi' iti pAThaH / Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 zrIjainadharmavarastotram ityuktvA muSTimutpATya cakrayutaM bhavantaM cUrNayAmi iti bruvan bharatasya pArzve gato'tho dadhyau / kAvyam (padmA0 sa0 17, zlo0 361-363) "rAjyasya lobhAdamuneva dhig dhiG mayA'pyado bhrAtRvadho vidheyaH / na tena rAjyena mamAsti kArya-1mitthaM mayA'daH kriyate yadartham // 1 // upa0 lobhena kopena vinirjite'smin, jite'ti ko me pramado mado vA / yAbhyAM jito'sAvahamapyaho cet, tAbhyAM jito'smAt kimu gauravaM tat ? // 2 // upa0 rAjye'pi lobhaM bharate'pi kopaM, tyaktvA tatastAtapathaM prpdye|| ced rAjyalakSmIH pariNAmaramyA, tatyAja tAto'pi kutastadetAm ? // 3 // indravajrA idaM gaditvA bAhubaliH pUrvotpATitamuSTinA zira:kezAn samUlamunmUlayati sma / Attavratasya tasyopari devaiH puSpavRSTizcakre / kathaM laghubAndhavAn namAmi ? / tata utpAditakevalastAtapAdAntaM gamiSyAmi / tatraiva pratimAM prapannaH bharatastaM praNamya svasthAnaM jagAma / sa rAjarSiH prAvRTkAle'pi niSkampa AsIt / kAvyam (padmA0 sa0 17, zlo0 393, 394, 392) "tasya vallikulakuJjanikAye-'bhUt khagaiH kRtakulAyanikAye / vairiNovihagayoravirodha-zchAyayA dalatateravirodhaH // 1 // svAgatA tatra vallivalayena saGkale, khelanaM khagakulasya rakSayA / bibhratAM phaNabhRtAM phaNavrajaiH, pallavadviguNatA vyatanyata // 2 // ratho0 pAvitryaM paramaddhibAhubalinaH sAdhoH samArAdhaye ___ yasyAMhidvayasevayA dhruvamabhUd darbhe'dbhutA puuttaa| kiM brUmo jagato'pi hi vyavahatau tenArhatAmapyasau. __ prAk pIThe snapane'pyapAvanakRtipraSThaH pratiSThAsvabhUt // 3 // " zArdUla0 ___ ityevaM varSAnte zrIRSabhajinena preritAbhyAM brAhmI-sundarIbhyAM tatrAgatya vane kAryotsargastho bAhubaliriti proktaH-gajArohaNaM tyaja, tadA tava kevalajJAnaM bhavaSyati RSabhasvAminA proktamastIti svasthAnaM gate te / atha bAhubalizcintayati sma-jJAtaM mayA, mAna eva gajaH / adhunA'nena sRtam / sarvAn laghUnapi pravrajyAvRddhAn vande / evaM cittato'bhimAnaM muktvA yAvat pAdamudakSipat tAvat truTitaghanaghAtikarmA kevalajJAnaM prApa / atha sAdhuveSaM devyA dattaM prApya kevalajJAnI ityeva RSimaNDalavRttau proktamastIti samavasaraNe gatvA pradakSiNAM dattvA tIrthAya namaH kRtvA sa muniH kevalisabhAM bheje / krameNa zrIvRSabheNa sama 'maSTApada girau muktiM jagAma / iti bAhubalisambandhaH / iti ekonacatvAriMzattamavRttArthaH // 39 // 1. padmA0 361 tame padye tu 'makAryamitthaM kriyate' iti pAThaH / 2. vihitniiddmndire| Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 zrIbhAvaprabhasUrikRtam atha dAnAditrayANAmupasaMhAreNa bharataH svagatamAha . sUtram yat sAdhave vitaraNaM na kRtaM ca zIlaM vyAghrAdibhItibhiduraM na tapo'pi taptam / yat krUrakarmabhidato jina ! tairvibhAvai rvadhyo'smi ced bhuvanapAvana ! hA hato'smi // 40 // vyAkhyA-yaditi / yat-yataH mayA-bharatena sAdhave vitaraNaM na kRtaM, tasmin kAle rAjapiNDasya sAdhUnAmagrAhyatvAt / ca-punaH mayA zIlaM tathAvidhaM na kRtaM-na pAlitam / api-punaH mayA tapo na taptam / kathaMbhUtaM tapaH ? vyAghrAdibhItibhiduraM-vyAghra-vyAlajvalanAdibhayanAzanazIlam / punaH yat mayA krUrakarmabhit-krUrakarmabhedakaM anuSThAnaMnizcalatayA sAmAyikAdivrataM na kRtam / ato hetoH he jina ! ahaM taiH-prasiddhaiH vibhAvaiHpramAda kaSAyAdibhiH vadhyo'smi-maraNIyo'smi cet / he bhuvanapAvana ! hA iti khede / ahaM hato'smi / tena pUrvaM mA hana mA hana iti bruvanto dvAri sthitAH zikSitAH zrAvakAH santi sma / iti catvAriMzattamavRttArthaH // 40 // atha bhAvamAzrityAhasUtram ramye'tra darpaNagRhe vRSabhAGgajanmA svIyomikApatanataH parapudgalena / zobhA vibhAvya vadatItyava deva ! rAgAt sIdantamadya bhayadavyasanAmburAzeH // 41 // vyAkhyA-ramye iti / ramye-manohare atra-asmin darpaNagRhe vRSabhAGgajanmA-bharatacakrI iti vadati / kiM kRtvA ? parapudgalena zobhAM vibhAvya / kasmAt ? svIyomikApatanataHnijamudrikApatanAt / iti kim ? he deva ! he jina ! adya-sAmprataM tvaM mAM ava-pAhi / kathaMbhUtaM mAm ? sIdantaM-viSIdantam / kasmAt ? rAgAt-saMsArAbhiSvaGgAt / kathaMbhUtAd rAgAt ? 'bhayadavyasanAmburAzeH' bhItipradakaSTAnAM samudrastasmAt / "vyasanaM niSphalodyame // daivAniSThaphale za(sa)ktau strIpAna-mRgayAdiSu / pApe vipattAvazubhe" iti haimAnekArthaH (kA0 3, zlo0 1007-1008) / ityekacatvAriMzattamavRttArthaH // 41 // Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 zrIjainadharmavarastotram sUtram zuddhAtmadarzasadanaM bharatasya jajJe zuddhAtmadarzanamaho zubhabhAvayogAt / ityuktilezakathakasya mamaidhi nAtha ! svAmI tvameva bhuvane'tra bhavAntare'pi // 42 // vyAkhyA-zuddheti / zuddhAtmadarzasadanaM-nirmaladarpaNagRhaM kartRpadam / aho iti Azcarye / bharatasya cakriNaH zuddhAtmadarzanaM jajJe-jAtam / zuddhasya-nirmalasya Atmano darzanaM-vilokanaM yasmin tat, vigalitaghanaghAtitvena kevalajJAnaM jAtimityarthaH / kasmAt ? zubhabhAvayogAt / atha sampUrNAdhikAratvAt stavanakAraH svagataM kathayati / he nAtha ! atra bhuvane bhavAntare'pi mama tvaM svAmI edhi-bhUyAH / asteH edhi rUpam / kathaMbhUtasya me ? iti-amunA prakAreNa uktilezakathakasya jainadharmavAkyalezaprabhASakasyetyarthaH / atra sambandhaH zrIRSabhamuktigamanAnantaraM zrIbharatena 'siMhaniSadyA'khyaM prAsAdaM maNimayamekayojanAyAmaM trigavyUtasamucchrayaM caturi SoDazaratnanirmitapratidvAratoraNaM dvAreSa maNDapaprekSAmaNDapAdyakhilAGkitaM vardhakiratnena nirmApitam / caturviMzatyarhanmAnavarNAdisahitapratimAyutamiti / punaH caityAd bahirekonazataM bhrAtRRNAM stUpAn kArayAmAsa cakrI devaiH pratibodhitaH / yataH bAlabhArate (pa0 11, sa0 1, zlo0 25-26) "1mRtayo hi bhavAnucArikA, bata jantuM bhavanityabAlakam / gamayatyamumaGkamaGkataH, kurute tanmayatAM mudhA janaH // 1 // ajani svajano na kasya ko, na bhaviSyatyatha vA bhavabhrame / jagadekakuTumbino janAH, kva vipanne janayantu tacchucam // 2 // " yaduktaM raghuvaMze (sa0 8, zlo0 87) "maraNaM prakRtiH zarIriNAM, vikRtirjIvitamucyate budhaiH / kSaNamapyavatiSThate zvasan, yadi janturna tu lAbhavAnasau // 1 // " muktiM gataH prabhoH zokaM vihAya cakrI bhogAn bubhuje / tataH svAminirvANavAsarAt paJcapUrvalakSeSu gateSu ratnadarpaNadhAmni sthitazcakrI tatra sarvAGgapratibimbitaH, kevalino jJAne yathordhvapuruSAkRtilokaH / tadA mudrikA karAt patitA / tato bhUpaH svarUpaM darpaNabhittau nibhAlayan patitamudrAM niHzrIkAM tAmaGgalI dadarza / aho sadhavAnAM madhye vidhavAmiva gatazobhAM vimRzya sarvAnalaGkArAn mumoca cakrI / tato niHzrIkaM svazarIraM samIkSya sarvamasAratAM bhAvayan apUrvakaraNakramAt prAptakSapakazreNiH kevalajJAnaM prApa saH / Asana 1. maraNAni / 2. saMsAradAsikAH / Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtam 123 kampena zIghramindrastatrAyayau / tenoktaH-svAmin ! dravyaliGgaM gRhANa / tadA kevalazrIgRhe bharataH kezalocaM cakAra / rajoharaNamukhyopakaraNaM vratalakSaNaM samIpadevatAdattaM jagrAha / yata: "AttadIkSo namazcakre, zakreNa bharatastataH / samprAptakevalo'pi syA-nna namasyo hyadIkSitaH // 1 // " anu0 dazasahasramitairbhUpaistamanu dIkSA gRhItA / indreNa bharataputra AdityayazA rAjye'laGkRtaH / atha bharato yatidIkSAkAlAt pUrvalakSaM bhuvi bhavyAn prabodhayan parivArayuto vijahAra / 'aSTApade' gatvA caturvidhAhAratyAgenaikamAsAnte bharatakevalI siddhi yayau, siddhAnantacatuSTaya iti / kaumAre saptatiH pUrvalakSA ativAhitAH bharatena / vRSabhadhvaje rAjyaM kurvati sati maNDalikatve bharato varSANAmekaM sahasramatyavAhayat / brahmasthe prabhuryathA varSekasahasronAni SaTpUrvalakSANi cakritve'yaM vyatikrAmati sma / jAtakevalaH pUrvalakSamekaM vijahve , ityAyuzcaturazIti-pUrvalakSAH prapAlya saH / siddhi yayau surAstasya, nirvANamahimAM vyadhuH // 1 // anu0 iti bharatacakrisambandhaH pUrNaH / iti dvAcatvAriMzattamavRttArthaH // 42 // atha stavanasamAptimaGgalamAcaran stutikArakANAM phalaM darzayatisUtram trailokyarUpaviSaye suparIkSaNe'tra . bimbaM tvadIyamatulaM nayanAmRtAbham / karmApahAri hRdayAmburuhe nidhAya ye saMstavaM tava vibho ! racayanti bhavyAH // 43 // vyAkhyA-trailokya iti rAkA iti yugmam / he vibho ! he jina ! ye puruSAH tava saMstavanaM racayanti-kurvanti / kiM kRtvA ? tvadIyaM-tava idaM bimba-pratibimbaM svarUpaM vA hRdayAmburuhe-hRtkamale nidhAya-dhRtvA / kathaMbhUtaM tvadIyaM bimbam ? atra trailokyarUpaviSayetribhuvanasvarUpavastuni parIkSaNe-parIkSAkaraNe atulaM-upamAnarahitam / punaH kiMviziSTaM bimbam ? nayanAmRtAbhaM-locaneSu sudhAtulyam / punaH kiM bimbam ? karmApahAriaSTakarmani zakam / (iti) tricatvAriMzattamavRttArthaH // 43 // Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 zrIjainadharmavarastotram sUtram rAkAgaNezvaranibhAsteja:pujairatIva puNyADhyAH / te'nantasukhasametA acirAnmokSaM prapadyante // 44 // yugmam -AryAcchandaH te bhavyAH puruSAH acirAt-stokakAlena mokSaM-acalasthAnaM prapadyante-prApnuvanti tadanukramaNikAmAha-kathaMbhUtAH te ? rAkA-pUrNacandropalakSitA tithi:-pUrNimA, atra adhikArAt caitrapUrNimA tayA upalakSito gaNezvara:-caitrapUrNimAyAM labdhakevalajJAnapuNDarIkagaNapatiH tena nibhAH-sadRzAH / kaiH ? teja:pujaiH / atra zleSapadatvAt rAkAgaNezvaraiH zrIpUrNimAgacchapatibhiH zrIsudharmasvAmiparamparAgatapaTTAmbujaprabhApatibhirnibhA iti / punaH kathaMbhUtAH ? atIva puNyADhyA:-bhRzaM sukRtabhRtaH, prAptadevabhavA ityarthaH / tato'nantaraM punaH kathaM0 ? anantasukhasametAH-anantacatuSTayasametAH iti / atra ye saMstavaM racayantIti pUrvakAvyoktaM tasyAyamarthaH-vyavahArato jinazarIrAdivarNanam / yataH "suvarNavarNaM gajarAjagAminaM, pralambabAhuM suvizAlalocanam / . narAmarendraiH stutapAdapaGkajaM, namAmi bhaktyA vRSabhaM jinottamam // 1 // " vaMzastham iti / atha yatra jJAnadarzanaguNavarNanA kriyate sA nizcayanayastutiH / "svayaMbhuvaM bhUtasahasranetramaneka-mekAkSarabhAvaliGgam / avyaktamavyAhatavizvaloka-manAdimadhyAntamapuNyapApam // 1 // " upa0 ityAdi siddhasenakRtadvAtriMzadvAtriMzikAyAm punaryataH "jJAnaviSNuH sadA prokta-zcAritrabrahma ucyate / samyaktvaM tu zivaH prokto-'pyarhanmUrtistrayAtmikA // 1 // anu0 kSiti-jala-pavana-hutAzana-yajamAnA-''kAza-soma-sUryAkhyAH / ityete'STau bhagavati, vItarAge gaNA matA:1 // 2 // kSitirityucyate kSAnti-rjalaM jyotiH prasannatA / niHsaGgatA bhaved vAyu-rhatAzo yoga ucyate // 3 // anu0 yajamAno bhavedAtmA, tapodAnadayAdibhiH / 3alepatvAt tadAkAza-saGkAzaH so'bhidhIyate // 4 // anu0 saumyamUrtirucizcandro, vItarAgaH samIkSyate / jJAnaprakAzakatvena, AdityaH so'bhidhIyate // 5 // anu0 puNyapApavinirmukto, rAgadveSavivarjitaH / zrIarhadbhyo namaskAraH, kartavyaH zivamicchatA // 6 // anu0 1. atratyazchandobhaGgazcintyaH / 2-3. 'yA ca', 'alepakatvAdAkAzaH' iti pAThAntare tattvanirNayaprAsAde (pR0 75) / Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 zrIbhAvaprabhasUrikRtam akAreNa bhaved viSNU, rephe brahmA vyavasthitaH / hakAreNa haraH prokta-stasyAnte paramaM padam // 7 // anu0 akAra Adidharmasya, AdimokSapradezakaH / svarUpe paramaM jJAnaM, akArastena ucyate // 8 // anu0 rUpa( pi? )dravyasvarUpaM vA, dRSTvA jJAnena cakSuSA / dRSTvA lokamalokAntaM, rakArastena ucyate // 9 // anu0 hatA rAgAzca dveSAzca, hatA moha parigrahAH / / hatAni yena karmANi, hakArastena ucyate // 10 // anu0 santoSeNAbhisampUrNaH, prAtihAryASTakena ca / jJAtvA puNyaM ca pApaM ca, nakArastena ucyate // 11 // anu0 * bhavabIjAGkarajananA, rAgAdyAH kSayamupAgatA yasya / brahmA vA viSNurvA haro jino vA namastasmai // 12 // AryA ityAdi svarUpato nizcayato'rha ityakSaramadhye yaM parameSThivAcakaM siddhacakrasyAdibIjaM jinabimbastutidvAreNa acirAnmokSaM prapadyante / iti phaladvArasahitena stavanasyAnte paramamAGgalyabhUtaM darzitam / iti catuzcatvAriMzattamavRttArthaH // 44 // atha stavanakAraH svaprazastimAhasUtram bhAvaprabhAkhyavarasUrigaNAdhipena zrIjainadharmavarasaMstavanaM suramyam / ziSyasya kautukakRte racitaM subodhaM kalyANamandirasadantimapAdalagnam // 45 // vyAkhyA-bhAveti / 'bhAvaprabhAkhyavarasUriMgaNAdhipena' zrIbhAvaprabhanAmnA varasUriNAgacchapatinA kartRpadena zrIjainadharmavarasaMstavanaM nAmnA racitaM-kRtam / kasmai ? ziSyasya kautukakRte-ziSyajanasya harSArtham / kRte ityavyayaM tAdarthe / yata: "kautukaM narmaNIcchAyA-mutsave kutuke mudi / pAramparyagatakhyAta-maGgalodvAhasUtrayoH / gItAdau bhogakAle ca // " iti haimAnekArthaH (kA0 3, 635-636) / kathaMbhUtaM (zrI )jaina0 ? suramyamatimanoharam / punaH kathaMjaina ? subodhaM-uttAnArtham / punaH kathaM jaina0 ? 'kalyANamandirasadantimapAdalagnaM' kalyANamandiranAmnaH zrIpArzvanAthasya zrIsiddhasenastutikArakRtasya sadantimapAdaM-zobhanaprAntacaraNe lagnaM-saMlagnaM-pravIbhUtaM, AzritamityarthaH // 45 // 1. parISahAH' iti pAThAntaraM tattva0 (pR0 77) / Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 zrIjainadharmavarastotram __ iti zrI 'pUrNimA' gacchIyapradhAnazAkhIyasudharmasvAmiparamparAgatapaTTAmbujatapanavAdimadamardanakRtamithyAtvatarjanazrIbhaTTArakazrIvidyAprabhasUrirbabhUva / tatpaTTAmbujabhAskaralalitavacanavibodhitabhavikanikarabhaTTArakazrIzrIlalitaprabhasUrijajJe / tatpaTTacakorazItarazmibhasmIkRtahRccha (da )yasuvinayanazikSitaziSyasamudayabhaTTArakazrIvinayaprabhasUri: samajani / tatpaTTodayAcaladinakarasadguNanikarasaccAritradharasakalavidyAmandirakIrtikamalAmahimAkalitamahImaNDalabhaTTArakAkhaNDalabha0 zrIzrImahimAprabhasUrIzvarA babhUvuH / kavittam zaMkara 1 khanazazadharana 2 avara suraturaga 3 ru suragaja 4 sesa 5 maheza bayala 6 girau 7 uDugena 8 vRSabhadhvaja 9 ina para chavi ati dharata karata ujjala iha jAnaha pUjya zrImahimAprabhasUrirAvaro sujasa pramAnaha kavi kahai kalyANa tuya ari ajasa una paTa ? una 1 una ripu 2 pucha unahi 3 mada unahi 4 nayana 5 nAsA 6 unahi alaka 7 ru aMbara 8 galagunahi // 9 // ___tatpaTTe dvisaptatisaptaikamita( 1772 )varSe mAghazuklapakSasudine zrI zrImAli'jJAtIyavRddhazAkhAlaGkArahArazrIvIrAhvavaMzAvataMsadosIzrIjayatasIsutadauSyamukhyazrItejasInAmnA zreSThinA sakalamahAjanazRGgArahAreNa sukalatraputraparIvArasahitena udAracittena sahasrazo militamahAjanaizcaturvidhasaGghaH saha suvAsanAbhigIyamAneSu dhavalamaGgaleSu, gAndharvairvAdyamAneSu vAditreSu, bhaTTabhojakAdibhiH paThyamAneSu jinaguNeSu, dIyamAneSu dAneSu, prabhAvanApUjApurassarabahudravyavyayena kRtaparamotsavazrIbhaTTArakazrIzrIbhAvaprabhasUriH saparIvAro vijayate / tena sUrIzvareNa zrI ukeza'vaMzajJAtIya 'vANI' gotrasAhAzrImANDaNabhAryAvAhnimadevIkukSisambhavena zrIjainadharmavarasaMstavanasvopajJavRttiviracitA ziSyANAmanugrahahetave candranavasaptaikamita (1791) varSamArgazIrSazuklapakSASTamyAM tithau sampUrNA jAtA / paNDitajanairvizodhanIyA mayi kRpAM kRtvA // iti zrIkalyANamandirAntyapAdasamasyAmayaM zrIjainadharmavarasaMstavanaM zrIbhaTTArakazrIzrIbhAvaprabhasUriNA viracitaM sUtrato vRttitazca sampUrNam // zrImadakhilabhUpAlabhAlacumbitapAdapIThaviziSTanarapAlazrIvikramAdityabhUpAlasamayAtItabhUminandasaptacandramite (1791) varSe vaizAkhamAse kRSNapakSe zrImadaNahillapura pattane 'DhaMDhera'pATake zrI pUrNimAgacche pradhAnazAkhAyAM bhaTTArakazrIbhAvaprabhasUricaraNasarojacaJcarIkAyamAnaziSyabhANaratnena pustakamidaM libIkRtam / / // zrI zubhaM bhavatu // zrIkalyANastu // zrIH // ___1. tAtparyam-zaGkaraH, khazazadharau (AkAzacandrau), punaH suraturagaH (uccaiHzravAH), suragajaH (airAvaNaH), zeSa (nAga):, maheSavRSabhaH, gI: ( sarasvatI), uDugaNaH, vRSabhadhvajaH ( mahAdevaH) asyopari chaviM atyantaM dhArayanti kurvanti ujjvalaM iti jAnIdhvaM pUjyamahimAprabhasUrirAjavarasya suyazaH pramimIta iti kaviH kathayati kalyANaM, tava are: apayazaH asya paTa: (gajacarma ), asya ripuH ( rAhuH), pucchakamasya (uccaiHzravasaH), mado'sya (airAvaNasya), nayanaM (zeSasya), nAsikA ( mehezavRSabhasya), asyA alakAni (sarasvatyA veNI) puna: ambaraM kAlakUTam ( iva) / Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ / kA . athAsya kAvyakrameNa bIjakaM likhyate kAvyAGkaH kAvyAGkaH 1-2 prathamaM kAvyadvaye dharmapriyakathA, daza- | 28 kezIkumAra-paradezI-ambaha-sulasA dRSTAntakAvyAni, harihATakasaJcaya- anikAsutanAmamAtrasambandhaH mukAriyAkathA, vaNikkathA 29 nArada-parvata-vasusambandhaH 3 mRgadhvajakumArakathA 30 AgamanAmAni,SaDdarzananAmAni, sundara4 megharathanRpakathA ___ vaNikkathA, jJAnopari zrIkRSNa5 meghakumArakathA vAsudevavIrakuvindakSAmaNAdikathAH 6 mAMsanivAraNe'bhayakumArabuddhiH 31 vezyAjaTilasambandhaH 7 jagaDUsambandhaH 8 candanabAlAsambandhaH 32 kurucandrarAjakathAnakaM jainadharmaparIkSA karaNe 9 gobhadra-zAlibhadrasambandhaH 10 mUladevasambandhaH 33 ekamanaskayoH kathA 11 nandiSeNasambandhaH 34 bharatasaGghapatitilakaphalaM saGghabhojana12 azvAvabodhaH, manoramA-bhAnusambandhaH | bhaktiphalaM ceti 13 marIci-kapilasambandhaH 35 hemAcAryakathitadharmalAbhakAvyAni 14 vezyA-kAlidAsAdisambandhaH sthUlabhadrasambandhakAvyAni ca . 15 kAlikAcArya-zreNika-seDakAdiH / 36 brAhmIpramukhasatI-ceTakanRpasaptaputrI16 zayyambhavasambandhaH vaktavyatA, lajjayA'pi zIlapAlanaM 17 ArdrakumArasambandhaH zubhamityAdivaktavyatA 18 sagaDakauTumbikakathA 37 sItAsatIsambandho jJeyaH 19 jinabimbazuddhivicAraH 38 sundarIRSabhaputrI tatkathA . 20 puSpazuddhiH pUjASTakam 39 bAhubalikathA 21 nAstikamatavarNanaM niSedhazca 40 rAjyasthitabharatacakyupayogaH 22-23 dharaNaka-vimalamantripramukhAzcaitya | 41 RSabhamuktau bharatazokanivAraNam kRtaH 24 kauladharmanarakathA 42 bharatamuktigamanaprabandhaH 25 laulikadevavaktavyatA dazAvatArazca | 43 jinastutikArakaphalam 26 garaTAviprIkathA 44 jinasvarUpavarNanam 27 RSabhadevapUrvabhavaSaDjIvasambandhaH | 45 granthakAraprazastiH // iti zrIjainadharmavarastavasya vRttau lezato bIjakaM samAptam // Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 . zrIjainadharmavarastotram 1ambarambuni patramarAtiH, parItamahInagaNasya dadAha / yasya vadhUstanayaM gRhamabjA, pAtu sa vo haralocanavahniH // 1 // asyArtha:-sa devaH kRSNaH vaH-yuSyAn pAtu-rakSatu / sa kaH ? yasya-devasya ambaraMvastraM pItaM vartate / yasya gRhaM ambuni-jale samudre vartate / punaH yasya ahInagaNasyasarparAjasamUhasya arAtiH-zatruH garuDaH patraM-vAhanaM vartate / yasya vadhUH abjA-samudrajAkamalA vartate / punaH haralocanavahniH yasya tanayaM-putraM kandarpa dadAha / iti sampUrNo'rthaH / asmin kAvye vyastAlaGkAro'sti // iti sUktaM sampUrNaM ziSyANAM paThanAya zrIkalyANamastu // 1. subhASitaratnabhANDAgAre (pR0 197, zlo0 58) prekSyamANaM idaM kAvyaM prakSiptamiti pratibhAti, parantu pratiyugale vidyamAnatvAt atropasthitam / Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrisUtritaH // guMhalikAparaparyAyagodhUlikArthaH // zrImahimAprabhasUrisadgurubhyo namaH // aiM namaH // natvA pArzvajinendrAya mahimAprabhasadmane / bravImi guMhalIkArthaM sUrirbhAvaprabhAhvayaH // 1 // zrImati jinazAsane devagurupramukhapurato bhaktihetormAGgalyahetoH siddhAntavinayaheto loke'pi ca sukhabhakSikAbhAjanasamIpabhUmaNDale tadakSayahetoH svastikaracanA kriyate / atra kecit tu gurukulabhraSTA jJAnavikalAstAM nAGgIkurvanti te'nantasaMsAriNo jJeyAH / yataH sAdhustAnyarcanAdIni manasA'pi na prArthayet / paraM zrAvakaistu gurubhaktyA tAni kartavyAnyeva / anyathA tatraiva paJcatriMzottarAdhyayane proktAnAM kriyamANAnAM ca vndnaadiinaampykrtvyaaptteH| yatastatra (aSTAdazI) gAthA "1accaNaM rayaNaM ceva, vaMdaNaM pUaNaM tahA / iDIsakkArasammANaM, maNasA vi na patthae // 1 // " atra rayaNaM raJjanaM ityasyArtho 'guMhalI' iti kathita iti / svastikaracanAyA nAma godhUlikA ityAdi saMskRte / prAkRtabhASAyAM tu guMhulikA guMhulI ityAdi nAmAntarANi kathyante / teSAM kAvyavyutpattiratrocyate / prathamata upayogArtha kozA likhyate "gaurvANI-bANa-bhU-razmi-vajra-svargA'kSi-vAriSu / dizi dhenau zrutezvaryAM, gaNeze cApi gauH smRtaH // 1 // " ( 'sudhA0, zlo0 13) * tathA ca-"haH zUlini kare nIre, krodhe garbhaprabhASaNe / nivAse ca" iti ( sudhA0, zlo0 45) iti ekAkSaranighaNTau // cha / "gaurvajaM gauH prabhA bhUmi-rvANI toyaM triviSTapam / dhenurbasto vRSo dig gau-rnetraM lajjA gurU ramA // 1 // indriyaM zrIrumA ca" iti "ho harSo hiraNyAkSo'tha taskaraH // " iti saubharinAmakoSe // cha / 1. chAyA-arcanaM raJjanaM caiva vandanaM pUjanaM tathA / RddhisatkArasanmAnaM manasA'pi na prArthayet // 2-3. zrIsudhAkalazapraNItAyAM ekAkSaranAmamAlikAyAmiti / Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 zrIjainadharmavarastotram "(zUnye bindau sukhe khastu, sUrye) gaurudake dRzi // svarge dizi pazau razmau, vaje bhUmAviSau giri // 1 // " iti haimAnekArthasUtre (kA0 1, zlo0 6) / 'dhugamibhyAM DoH' (siddha0 uNAdi0 867) iti sUtreNa gamerDI pratyaye DitvATTilope gacchatIti gauH dazasvartheSu strIpuMsayoH / anye tu AcAryAH "vAgAdau striyAM svargAdau puMsi pazau dvayoH jalAkSNoH klIbe" ityAhuH / udake yathA-"gAvau vahanti vimalA: zaradi sravantyAm" ityAdi / iti haimAnekArthasya kairavAkarakaumudyAM TIkAyAm // cha // "svarge razmau ca vaje ca, balIvarde ca gauH pumAn / strI-bANa-rohiNI-netra-dig-vAg-bhUSvapsu bhUmni ca // 1 // " "hemasUrayo'muM sarveSvartheSu puMstrIliGgamAhuH" iti dhAturatnAkare zrIsAdhusundaropAdhyAyAH ||ch| "gaurvaje suvRSe dhenau vAci diga-bANayogiri / bhU-mayUkha-sukha-svarga-satya-vaya-'kSi-mAtRSu // 1 // " 'lA AdAne' "la indre calane mRte liH lAve lI zleSakakaNeva // " iti mahIpakoSe ||ch|| "bANe cApi pazau bhUmau, dizi razmijale dRzi / . svarge mAtari vaje'gnau, sukhe sattve ca godhvani // 1 // " iti anekArthadhvanimaJjaryAm ||ch|| "la indre calane'pi ca" iti amarAnekAkSaryAM (kAvyakalpalatAyAM pra0 3, sta0 5, pR0 111) // cha // atha maGgalAcaraNavicAraNAyAM prathamataH zrInAbhirAjAGgajazrIRSabhadevagatamaGgalamAha-gau:-vRSabhaH 'sarvaM vAkyaM sAvadhAraNaM bhavati' iti nyAyAt tena vRSabhalAJchanena upalakSitaH a:-arhan / 'asiAusAnamaH' iti vacanAt 'vizeSaNazaktyA vizeSyaH pratIyate' tena zrInAbheyajinaH tasya dhUlikA (dhUlau bhavA dhUlikA)-dhUlikrIDA godhUlikA sukhAya bhavatvityanvayaH / atra 'edoto'taH' (sA0 sU0 51) iti sUtreNAkAralopaH / evamagre'pi yathAsthAnaM jJAtavyam // 1 // athavA gauH-svargaH AdhAre AdheyopacArAt tannivAsino devAH taiH saha aH tasya dhUlikAdhUlikrIDA godhUlikA / zeSaM pUrvavat // 2 // atha sakalatIrthaGkarAdigatamaGgalamAha gobhiH-jJAnaiH anyonyAvinAbhAvAt jJAna-darzana-cAritrainijocitaguNasthAnAnvitaiH kRtvAM upalikSatA: vA, na vidyante dhUlayaH-agharajAMsi yeSAM te tIrthaGkarAH gaNadharAH sAdhavazca Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guMhalikAparaparyAyagodhUlikArthaH 131 tebhyaH kAni-sukhAni yasyAM praNatau sA godhUlikA tIrthaGkarAdisukhakRtapraNatirastu / "kaM sukhe zIrSe jale ca" ( ) prasiddham // 3 // atha marudevAgatamaGgalamAha gauH-vRSabhaH tena vRSabhalAJchanena upalakSita: a:-arhan tasya dhUliH arthAt zarIralagnadhUli: tasyAH sakAzAt arthAt AliGganAt kAni-sukhAni yasyAH sA godhUlikA bhagavajjananI marudevA sukhAyAstu / yataH (padmAnandamahAkAvye sa0 8, zlo0 52) ___ "dhUlidhUsaramamuM marudevA-''zliSya mIlinayanA svayamAsIt / - antare vapuridaM sukhapUraiH, pUritaM kiyaditIva didRkSuH // 4 // " (svAgatA) atha gurugatamaGgalamAha gau:-guruH tasya dhUliH arthAt caraNakamalarajaH tasyAH kAni-sukhAni yasyAM praNato sA godhUlikA / gurucaraNakamalarajaHsparzasukhapraNatiH sukhAyAstu // 5 // atha sarasvatIgatamaGgalamAha gobhiH-jalaiH dhUlyA ca upalakSitaH kaH-AtmA rUpaM yasyAH sA godhUlikA-sarasvatI jJAnavRddhaye'stu / "ko brahmaNyAtmani ravau" iti koSe ( haime'nekArthasaGgrahe kA0 1, zlo0 5) / atra zliSTArthatvAt gau:-zrutadevIbIjaM gakAraM vinA'pi arapi bIjam / yataH "astvaurvo'pi sarasvatI manugato jADyAmbuvicchittaye / ___ gozabdo giri vartate sa niyataM yogaM vinA siddhidaH // " iti laghustave / sarasvatyA hi jalAni dhUlyAvilAni bhavantIti yukto'yamarthaH // 6 // iti maGgalAcaraNArthaH // __atha prastutamAha go:-pRthivyAH pradhAnA dhUlI-kuGkamAdiH yasyAM racanAyAM sA godhUli, madhyapadalopatvAt godhUlI eva godhUlikA ceti / dhUlizabdo hRsvo dIrghazca IbvidhAnavikalpAt godhUlI ityatra sambandhamAtratvAt kesarakhaTikAdhucitadravyaparigrahaH // 7 // (gauH-dhUlI) athavA / gauH-agniH tadvat tadvarNasamAnA dhUlI-kuGkamAdiH yasyAM racanAyAM sA racanAyAM sA / zeSaM pUrvavat // 8 // gobhiH-jalaiH dravIkRtA pradhAnadhUlI-kuGkamAdiraso yasyAM racanAyAM sA |shessN pUrvavat // 9 // athavA |gvi-pRthivyaaN pradhAnadhUliH-kuGkamAdiH yasyAM racanAyAM saa|shessN pUrvavat // 10 // 1. "kaM sukhe vAri zIrSe ca" iti pATho vizvalocane ( zlo0 3) / 2. ayaM laghustavanAmnaH sarasvatIstotrasya paJcamapadyasya uttarArdhaH / pUrvArdhastu yathA "yat sadyo vacasA pravRttikaraNe dRSTaprabhAvaM budhestArtIyaM tadahaM namAmi manasA tvabIjaminduprabham" Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 zrIjainadharmavarastotram athavA / gauH-pRthivI "bhUstu bhUmiriva kSitau // sthAne ca" iti haimAnekArthavacanAt (kA0 1, zlo0 9-10) / atra gozabdaH sthAnavAcI / tena paTTakAdhucitasthAne pradhAnA dhUlI yasyAM racanAyAM sA / zeSaM pUrvavat // 11 // ___ athavA / gavA-vANyA vacanaparyAyamayyA upalakSaNatvAt sadhavamahilAmaJjulagItadhvanyupalakSitA pradhAnadhUlI-kuGkamAdiH yasyAM racanAyAM sA godhUlI // 12 // __ athavA / gau:-guruH hitAhitopadezakaH tasyAne pradhAnadhUlI-kuGkamAdiH yasyAM racanAyAM sA godhUlI // 13 // ___athavA / gau:-guruH dharmopadezakaH tena upalakSaNatvAt taccaraNanyAsena pradhAnA dhUli:rajo yasyAM vasatau upAzraye tatra vA godhUlikA / kapratyayaH / pratyayANito vA bhavanti karNATakakArNATaka ityAdivat vRddhivikalpatvam / vRddhau satyAmapi godhUlikA / prAkRte hRsvatvaM samAnam // 14 // ___ athavA / gokhurairutkhAtadhUlisamaye jAtaM godhUlikaM aMzakalagnamiti yAvat jyotiHzAstraprasiddhaM tadvat / gavA-vANyA arthAt guruNA zAstrArthakathanena niSidhyamAnadhUlisamaye nivAryamANapAparajo'vasare bhavA-sadhavAbhiH kRtA godhUlikA upacAratvena (pra)siddhA // 15 // athavA / gAvaH-vRSabhAH siddhAntabhASayA gItArthAH teSAmagne pradhAnadhUlyA bhavA godhUlikA // 16 // athAdhyAtmadazAyAM godhUlikArtho likhyate gAvaH-indriyANi guNaguNinorabhedAt tadviSayAH zabdAdayaH paJca te dhUlayaH-rajAMsi iva yasyAm adhyAtmadazAyAM sA godhUlikA adhyAtmasvarUpamayI // 17 // athavA / gavA-jJAnena na vidyate dhUli:-pAparajo yasyAM adhyA0 sA go'dhUlikA // 18 // athavA / gauH-svargaH zrIH ramA ca ete padArthAH dhUlayaH-rajAMsi iva yasyAM adhyA0 sA godhUlikA adhyAtmadazA // 19 // __ athavA / gavAH-sukhAni indriyajanyasukhAni A-samatA(t) dhUlayaH-rajAMsi eva yasyAM adhyA0 sA godhUlikA / atra 'edototaH' (sA0 sU0 51) iti sUtreNa kvacidAkArasyApi lopaH // 20 // __ athavA / gauH-cittabhUmiH tasyAM na vidyante dhUlayaH-agharajAMsi yasyAM adhyA0 sA0 godhUlikA adhyAtmadazA // 21 // athavA / gavA-vahninA tapasA na dhUlayaH-agharajAMsi yasyAM adhyA0 sA godhUlikA adhyAtmadazA // 22 // athavA / gAva:-jalAni zamajalAni taiH na dhUlayaH-agharajAMsi yasyAM0 sA go'dhUlikA adhyAtmadazA // 23 // athavA / gauH-netraM jJAnanetraM tena na dhUlayaH-pAparajAMsi yasyAM0 sA go'dhUlikA adhyAtmadazA // 24 // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guMhalikAparaparyAyagodhUlikArthaH 133 athavA |gau:-ljjaa cAritradharmarakSaNalajjA tayA na dhU0-pA0 yasyAMsA go'dhUlikA // 25 // athavA / gAva:-bANA: upayogalakSaNA: tairna dhU0-pA0 ya0 sA go'dhUlikA // 26 // athavA |gaav:-maatrH aSTapravacanamAtaraH tAbhiH na dhU0-pA0 ya0 sA go'dhUlikA // 27 // athavA / gauH-vANI jinavANI tayA na dhU0-pA0 ya0 sA go'dhUlikA // 28 // __iti adhyAtmadazAyAM godhUlikAzabdArthaH // atha loke'pi godhUlikAzabdo'sti / yataH gauH-pRthivI tajjAtitvAt mRttikA khaTikA varNikA upalakSaNatvAt gomayamapi, eteSAM lepanena na dhUli:-rajo yasyAM bhUmau sA godhUlikA mRttikA gomayAdibhiraJcitabhUmimaNDalAni guMhalIcatuSka ityAdIni dIyante kriyante ca loke prasiddham / uktaM ca ardhazIrSakapIDAnivAraNamantrakathAyAM 'OM namo auTThAvalI' ityAdipadapaGktau 'guMhulI kara mAMDalAMdyai' ityAdi / saMskRte godhUlikAzabdaH godhUlikA godhUliH godhUlI prAkRte tu guMhulI guMhaliyA guMhulikA hRsvatvaM makArAgamazca bhavatyalAkSaNika iti // 29 // ___ atha dvitIyaM padaM gohalI guMhalI iti ko'rthaH ? ucyate-gavi-pRthivyAM halavat halakarSaNopacAro yasyAH svastikaracanAyA sAH gohalikA // 30 // athavA / haliH iti mahaddhalaM dhAturatnAkaroktaM tadupacAro yasyAM sA gohaliH // 31 // athavA / gu:-kAntiH haH-harSaH anayoH lI-zleSo yasyAM sA guhalI // 32 // athavA / guH-kAntiH haH-harSaH anayoH lA-AdAnaM yasyAM sA guhalikA / atra 'guH' iti padena sadhavatA sunepathyA surUpA coktA / 'harSa'padena cittaprasannatA coktA // 33 // - athavA / gauH-jJAnaM vANI prabhA kAntizca teSAM haH-nivAsaH AdhAra: AcAryaH "oyaMsi teyaMsi vaccaMsi" ( ) ityAdivacanAt teSAM agre lA-indrANya iva lA:sadhavAH zrAvikAH tAbhyaH sakAzAt bhavA gohalikA // 34 // ... athavA / gauH-jJAnaM tena na haH-krodho yasyAH sA evaMvidhA sadhavA lA-indrANIva tasyAH bhavA go'halikA // 35 // athavA / gauH-zrIH ramA vA tayA upalakSito haH-harSo yAsAM tAH sadhavAH lAH-indrANya iva tAbhyo bhavA gohalikA // 36 // ___ athavA / gavAM-zrINAM zobhAnAM prabhANAM ca haH-nivAsaH AdhAraH arthAt sakalazobhAmilitadIpAvalikalitaM dIpAvalikAparva tasmin lasatIti lA gohalA / gohalA eva gohalikA // 37 // __ athavA / gavA-zriyA kevalajJAnalakSyA upalakSitaH a:-arhan tasya haH-nivAsaH caityaH tatra lasati-dyotate yA sA lA / kvaciDapratyaye siddham / gohalikA svArthe kaH Apna kApyata (?) iti siddham // 38 // __ athavA / gauH-zrIH prabhAvaH tAbhyAM upalakSito haH-nivAsaH jinaprAsAdaH tatra lasatIti la:-jinaH tasya iyaM mUrtiH lI tasyAH agre bhavA gohalikA // 39 // Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 zrIjainadharmavarastotram athavA / gauH-sukhaM prabhA uddyotazca tAbhyAM upalakSitaH haH-nivAsaH jIvAjIvAdhArakSetraM jagat yasmAt sa jinajanmamahotsavasamayaH tasmin samaye kanakagirizikhare lA:indrANyaH lA:-indrAzca sarUpANAmekazeSe dvandve pUrvapadasya lopatvAt tebhyo lebhyo bhavA gohalikA / atra tandulamayyAmaSTamaGgalyAM vAlpApi gohalikAracanA proktA // 40 // __ athavA / go:-sukhaM prabhA ca tAbhyAM upalakSitaM ahaH-divasaH yasmAt jinajanmasamayAt saH, zeSaM tathaiva / yataH-"nArakA apyamodanta" iti "uddyotastrijagatyAsIt" iti prasiddhaM jinajanmAvasare / atrAhaHzabdo'kArAntaH samAsapratyayatvAt / evamatra prAkRte hRsvatvaM makArAgamazca / tena guhalikA guhalI zeSaM svabhAvataH siddham // 41 // ityevaM sarvatra zubhasthAne maGgalArthaM gohalikAracanAviSayaH proktaH / atra kAvyAni itthaM kva kva na vidyate zucipade godhUlikAgocaro ___ yastUpaplavahRtpradhAnavanitAgAnotsavaiH pUrvakam / nItaH zrIjinadezanAntaviSayaM sacchAlizAlirbali stacchAyA'nubhavo'nubhAvabhavanaM tadvat prasiddho'pyayam // 1 // " zArdUla0 zrItIrthaGkarazAsanonnatikarI vyAkhyAsamAlaGkRtiH sAdhubhyo vinayaM nayaM ca dadatI pratyUhavidhvaMsinI / . sanmuktAkSatapUritAkSayaguNAkamprAkRtiH kauGkamI . ____ mAGgalyaikamayI vyayIkRtatamA godhUlikA gIyate // 2 // zArdUla0 bho bho dharmadhanAH ! sarojavadanAH ! pInastanAH ! pAvanAH ! . zIlAlaGkRtabhUghanAH / svapaghanA ! gAvollasaccandanAH ! / labdhvA martyabhavaM tathA sudhavatAM saubhAgyamArogyatAM / dhaddhvaM tatphalalabdhe gurupuro godhUlikAgauravam // 3 // zArdUla0 svagurupadakRpAto jJAtakiJcidrahasyaH zivapathakathakArhacchAsane bhavyabhaktiH / . samayarucajanArthaM sUribhAvaprabhAkhyo gadati galitapApaM spaSTagodhulikArtham // 4 // mAlinI iti zrIbhAvaprabhasUrINAmiyaM kRtiH ziSyAdInAM buddhilatApallavanArthaM sampUrNA / saMvat 1958 / 1. vItarAgastotre dazame prakAze saptamasya padyasyedamAdyaM caraNam / sampUrNaM tat padyaM tu yathA "nArakA apyamodanta, yasya kalyANaparvasu / pavitraM tasya cAritraM, ko vA varNayituM kSamaH ? // " 2. su-suSTha apaghana:-deho yAsAM tAH / Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIbhAvaprabhasUrikRtaH // sabhAcamatkAraH // (gUrjaragirA gumphitaH) marudevIno lADalo nAbhi rAya kulacaMda / zatrujaya zikhare namo bhAve RSabha' jiNaMda // 1 // paramArhata AdI bhalI sulasA revati jeha / jinazAsana anurAgiNI sarva zrAvikA eha // 2 // gamane gajapati hArio gaja laMchana jasa pAya / bIjo jinavara vaMdiye ajita nAma kahAya // 3 // devI mAtA janamIo ara nAme arihaMta / smaraNa karatAM jehanuM sundara kAma saraMta // 4 // suranaranAyaka jehasyuM dhAraI chaI ati prIta / sAMbhali sundara ! tAhare saMbhava' jina che citta // 5 // cAra atizaya janmanA kevala taNA agyAra / ogaNIsa devataNA karyA zrIzreyAMsa udAra // 6 // caMcala mana jItyuM iNiM ima ciMtavi kapirAya / laMchanamasiM AvI rahyo abhinandana jinarAya // 7 // dIpe jehanI dehaDI meghaghaTA anumAna / rAjimatI jIvanajaDI nemanAtha bhagavAna // 8 // duramati manathI muMkaI ANo sumati svabhAva / sumati jiNesara seviiM bhavajala tAraNa nAva // 9 // bheMso laMchana jehane rAtI jehanI kAya / 1degvAsupUjya jina praNamiiM AnaMda aMga na mAya // 10 // cita AratI dare kareM pareM vaMchita kAma / chacho jinavara seviiM 11padmaprabha e nAma // 11 // loka rIta che ehavI je vAhalAM kahivAya / aMtaraMga je rAkhiI 12malliprabhu sukhadAya // 12 // jo sevIje cUMpasyuM trikaraNazuddhiiM sAra / 13zrIsupArzva jina sAtamA pAmIje bhavapAra // 13 // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 zrIjainadharmavarastotram nija nirmala jJAne karI nirakhe lokAloka / 14vimala jinezvara maniM vasyo jima dinakarasyuM koka // 14 // Adara kIjai tehasyuM je pahuMcAi Aza / / 15candraprabha jina AThamA TAle garbhAvAsa // 15 // laMchana jehanaI kezarI vIramAMhiM je vIra / trizalAnandana vaMdaI 16mahAvIra giridhIra // 16 // 17jinabhavana chaI jetalAM tribhuvana mAMhi sAra / zAzvatAM naI azAzvatAM praNamIjai niradhAra // 17 // cau gati chede cau dayA Apai avicala ThAma / 18anaMtanAtha ArAhiiM tribhuvananA je svAmi( ? ma) // 18 // bAMdho varavITAMgaNAM 19pustaka bhakti apAra / jJAna vadhaI jagiM jehathI lahiiM aratha vicAra // 19 // caraNaiM laMchana kAchabo kAjalakAMti suhAya / 2degmunisuvrata jina praNamiiM AnaMda aMga na mAya // 20 // tribhuvana mAMhiM jeha char3a svarga martya pAtAliM / .. 21pratimA pUjuM premasyuM lopai te jagi bAla // 21 // dharma zabda saghalaI achar3a paNa aNalahite marma / 22dharma jiNesara panaramA pUjye jAI karma // 22 // paMca mahAvrata pAlatA zamatA rasa zRMgAra / 22sAdhuziromaNi vaMdiiM giruA guNa AdhAra // 23 // manavaMchita Apai sadA jaMgama surataru jeha / ' 24pArzvanAtha prabhutA ghaNI sevo dhari susineha // 24 // Adi aMta jinavara taNI thaI 25sAdhavI jeha / paMcamahAvrata dhAriNI praNamIjai jagi teha // 25 // janmasamaI jinarAjanaI zAnti thaI savi deza / 26zAnti jiNesara solamA namiiM jAi kilesa // 26 // zreyAMsa pramukha 27zrAvaka bhalA zaMkha zataka paryaMta / dIpAvaka jinadharmanA zrAvaka ! suNa zobhaMta // 27 // Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sabhAcamatkAra: 137 kanakavaraNa kAyA bhalI mukhaTaMko zrIkAra / zrI28namijina ikavIsamA sevakajana AdhAra // 28 // rAmAnaMdana 29suvidhi dila (rucyo) rAkhyo na rahe chupAya / pUraNa caMdranI jyotsnA hArI jehanI kAya // 29 // ATha karma TAliM karI mugati pahotA deva / kuMthu30 jiNaMda kalAnidhi kariI tehanI seva // 30 // zItala upavana vAyaro zItala gaMga kallola / zItala31 jiNesara sevatAM nizidina huI raMgarola // 31 // cauvIsa jiNavara nAma suMdara sAta kSetra sohAmaNA / e katUhala ema kIdho mana harakhe parakhada taNA / zrImahimAprabhasUrIza tehanA vineyI 'bhAve' kahyo eka ekathI karI duguNA hemacaMdra hetaI lAu // 32 // // iti sabhAcamatkAra sampUrNaM // suracaMda likhitam // Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram (1) RSabha abhinaMdana caMdraprabha sumati ajita padmaprabha pustaka zrAvaka saMbhava supArzva pratimA suvidhi sAdhu jinabhavana sAdhvI zItala (2) zrAvikA vAsupUjya anaMta zAnti ajita padmaprabha pustaka zrAvaka zreyAMsa vimala sAdhu abhinaMdana caMdraprabha dharma zItala kuMthu ara zreyAMsa caMdraprabha malli pratimA suvidhi saMbhava vimala sAdhu kuMthu EEEEEEEEEEEEEEEEErka abhinaMdana munisuvrata nami zItala dharma supArzva sumati pArzva mallI nemi vAsupUjya . caMdraprabha nami sAdhvI padmaprabha supArzva zAnti kuMthu vimala zrAvaka zItala suvidhi mahAvIra munisuvrata pArzva nemi (16) jinabhavana pratimA suvidhi ananta dharma zAnti pustaka sAdhu zrAvaka zItala sAdhvI kuMthu Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdhyAyazrIvinayavijayagaNigumphitaM // paripATIcaturdazakam // namiUNa baddhamANaM thuNAmi jiNaceie viviharUve / 'cattAri aTTha dasa do a' imAe~ gAhAe~ saMgahie // 1 // [natvA vardhamAnaM staumi jinacaityAni vividharUpANi / 'cattAri aTTha dasa do ya' asyAM gAthAyAM saGgrahItAni // 1 // ] prathamA paripATI-aSTApadatIrthavandanam 1cattAri aTTa dasa do ya vaMdiyA jiNavarA cauvvIsaM / paramaTThaniTiaTThA siddhA siddhiM mama disaMtu // 2 // [catvAraH aSTa daza dvau ca vanditA jinavarAH caturviMzatiH / paramArthaniSThitArthAH siddhAH siddhi mama dizantu // 2 // ] cattAri dakkhiNAe pacchimao aTTha uttaradisAe / dasa puvvAe do aTThAvayammi vaMde cauvvIsaM // 3 // [catvAro dakSiNAyAM pazcimAyAM aSTa uttaradizAyAm / daza pUrvAyAM dvau aSTApade vande caturviMzatim // 3 // ] puvvAe usabhamajiaM dikkhaNao saMbhavAicattAri / aDa pacchime supAsAi dhammAI dasa u uttarao // 4 // [ pUrvasyAM RSabhamajitaM dakSiNataH sambhavAdicatvAraH / aSTa pazcime supAzrvAdayaH dharmAdayaH daza tu uttarataH // 4 // ] vaNNataNumANalaMchaNapamuehiM alaMkiyA niyaniehi / bharahesaranimmaviyA aTThAvaya jiNavarA ee // 5 // [varNatanumAnalAJchanapramukhaiH alaGkRtA nijanijaiH / bharatezvaranirmApitA aSTApade jinavarA ete // 5 // ] dvitIyA paripATI-sammetazikharatIrthavandanam cattAriu arimukkA aTTha dasa do ya jiNavarA evaM / sammeyaselasihare vIsaM parinivvue vaMde // 6 // [tyaktaripavaH arimuktA aSTa daza dvau ca jinavarA evam / sammetazailazikhare viMzatiM parinivRtAn vande // 6 // ] 1. iyaM tu pUrvoktA gAthA / 2. 'catura udare muktvA ' ityapi bhAti / Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 zrIjainadharmavarastotram 'ca'-'u'saddA puNa etthaM atthavisesappayAsaNe NeyA / gAhAe carimaddhaM savvesu vi tullamatthesuM // 7 // ['ca'-'u'zabdau punaH atra arthavizeSaprakAzane jJeyau / gAthAyAH caramA sarveSu api tulyamartheSu // 7 // ] tRtIyA paripATI-zatruJjayatIrthavandanam 'cattAri payaM puvvaM va aTTha dasa cauvibhattavIsa tti / paMcajuA tevIsaM sattuMjayasiharae vaMde // 8 // ['cattAri padaM pUrvavat aSTa daza caturvibhaktaviMzatiH iti / paJcayutAM trayoviMzatiM zatruJjayazikhare vande // 8 // ] doya tti haMti iMdA do-saggA tassa pAlagA teNa / doehiM vaMdiyA doyavaMdiyA huMti jiNacaMdA // 9 // ['doya' iti bhavanti indrA dyauH-svargaH tasya pAlakAH tena / dyopairvanditA 'doyavaMdiyA' bhavanti jinacandrAH // 9 // ] caturthI paripATI-nandIzvaradvIpacaityavandanam cau aDaguNa battIsaM do dasa vIsa tti miliya bAvannA / naMdIsare causaddA mayaMtare vIsa ceie vaMde // 10 // [catvAro'STaguNA dvAtriMzat dvau daza viMzatiriti militA dvipaJcAzat / nandIzvare ca-uzabdau matAntare viMzati caityAn vande // 10 // ] . paJcamI paripATI-viharamAnajinavandanam cattAri jaMbudIve dhAyaisaMDe'TTha pukkharavaraddhe / dorahiA dasa aTTha u vIsaM vaMde viharamANe // 11 // [caturo jambUdvIpe dhAtakIkhaNDe'STa puSkaravarArdhe / dvirahitA daza aSTa tu viMzatiM vande viharamAnAn // 11 // ] SaSThI paripATI-viMzatijAtatIrthaGkaravandanam jaMbUdIve cauro du du arihA puvvapacchimavidehe / aDa aDa dhAyai pukkhara ukkosaM vIsaM jammao vaMde // 12 // [ jambUdvIpe caturaH dvau dvau arhantau pUrvapazcimavidehayoH / aSTa aSTa dhAtakyAM puSkara utkRSTato viMzatiM janmato vande // 12 // ] saptamI paripATI-bharata-airavatatIrthavandanam aTTha tti aTTha kammA cattAriaTTha kammariurahiA / do atti dohiM bheehiM jammaNao viharamANA vA // 13 // Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 paripATIcaturdazakam . [aSTeti aSTa karmANi 'cattAri aTTha' karmaripurahitAH / 'do a' iti dvAbhyAM bhedAbhyAM janmato viharamAnAd vA // 13 // ] bharaheravaesu dasa jahanno jiNavarA namijjaMti / uvvI-puhavI tassa ya IsA-pahuNo bhuvaNabaMdhU // 14 // [bharatairAvateSu daza jaghanyato jinavarA namyante / urvI-pRthvI tasya ca IzAH-prabhavo bhuvanabandhavaH // 14 // ] aSTamI paripATI-160 jinavandanam aricattA aDa dasaguNa asIi guNiyA ya dohi saTThisayaM / savvasuM vijaesuM vaMdAmi jiNe viharamANA // 15 // [arityaktA aSya dazaguNAH azIti: guNitA ca dvAbhyAM SaSTizatam / sarveSu vijayeSu vande jinAn viharamANAn // 15 // ] navamI paripATI-170 jinavandanam aTTha tti egasese aTThahi guNiA ya aTTha causaTThI / dasa dasaguNiA ya sayaM cattAri a do a melaviA // 16 // [ aSTeti ekazeSe aSTabhirguNitAH ca aSTa catuHSaSTiH / daza dazaguNitAH ca zataM catvAra: ca dvau ca mizritAH // 16 // ] sittarisayaM jiNiMdA ee pannarasasu kammabhUmIsu / vaMdAmi viharamANA daha samae ajiasAmissa // 17 // [saptatizataM jinendrAn etAn paJcadazasu karmabhUmiSu / vande viharamANAna yathA samaye ajitasvAminaH // 17 // ] dazamI parapATI-caturviMzatitritayavandanam aTThadasa cauhi guNiA bAvattari huMti bharahavAsaMmi / tiNNi vi cauvIsIo titthayarANaM paNivayAmi // 18 // [aSTAdaza catubhirguNitA dvisaptatirbhavanti bharatavarSe / tisno vA caturviMzatI: tIrthaGkarANAM praNipatAmi // 18 // ] ekAdazI paripATI-paJcacaturviMzativandanam cattAri aTTha bArasa te dasaguNiA sayaM ca vIsahiyaM / paMca vi cauvIsIo paMcasu bharahesu vaMdAmi // 19 // [catvAraH aSTa dvAdaza te dazaguNitAH zataM ca viMzatyadhikam / paJcApi caturviMzatI: paJcasu bharateSu vande // 19 // ] Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 zrIjainadharmavarastotram dvAdazI paripATI-paJcadazacaturviMzativandanam aTTha dasaguNia asIi dasajuttA navai cauguNA te a / tiNNi saya saTThi pannara cauvIsI paMcabharahakAlatige // 20 // [aSTa dazaguNitA azItiH dazayuktA navatiH caturguNAste ca / / trINi zatAni SaSTiH paJcadaza caturviMzatyaH paJcabharatakAlatrike // 20 // ] trayodazI paripATI-anekacaturviMzativandanam bAvattari vIsasayaM tisayA saTThI tibheya puvvuttA / te duguNA saMjAyA kameNa rAsI ime tiNNi // 21 // [dvAsaptatiH viMzatizataM trizatAni SaSTistrayo bhedAH pUrvoktAH / te dviguNAH saJjAtAH krameNa rAzaya ime trayaH // 21 // ] cauyAlasayaM dusayA cattA satta saya vIsa ahiA a / eesiM cauvIsI kijjaMti imAu tAo kamA // 22 // [catuzcatvAriMzat zataM dvizate catvAriMzat sapta zatAni viMzatiradhikA ca / eteSu caturviMzatayaH kriyante imAH tAH krameNa // 22 // ] chaddasa tIsaM eyA cauvIsI puvvabhaNiaattheNaM / bharaheravaesu sayA jugavaM bhattIi vaMdijjA // 23 // [SaD daza triMzat etAH caturviMzatayaH pUrvabhaNitArthena / bharatairAvateSu sadA yugapad bhaktyA vanditavyAH // 23 // ] caturdazI paripATI-trilokacaityavandanam cattAri uDDaloe'NuttaragevijjakappajoIsu / ahaloya aTTha vaMtara dasa bhavaNAhivaibhavaNesu // 24 // [catvAra Urdhvaloke'nuttara-praiveyaka-kalpa-jyotiHSu / adholoke aSTa vyantare daza bhavanAdhipatibhavaneSu // 24 // ] do tirialoa sAsayamasAsae ceie paNivayAmi / evaM tiNNi vi loe savve jiNaceie vaMde // 25 // [dve tiryagloke zAzvatAnyazAzvatAti caityAni praNipatAmi / evaM triSu api lokeSu sarvANi jinacaityAni vande // 25 // ] upasaMhAra: caudasa parivADIo evaM 'cattAri aTTha'gAhAe / sirisaMghadAsagaNiNA bhaNiA vasudevahiMDIe // 26 // [caturdaza paripATya evaM 'cattAri aTTha'gAthAyAH / / zrIsaGghadAsagaNinA bhaNitA vasudevahiNDyAm // 26 // ] Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 'cattAriaTThadasa 'vivaraNasUcakaH stavaH sirihIravijayasUrIsarasIsA kittivijaya uvajjhAyA / tesiM sIseNa thuA jiNA ime vanayavijaeNa // 27 // [zrIhIravijayasUrIzvaraziSyAH kIrtivijayopAdhyAyaH / / teSAM ziSyeNa stutA jinA ime vinayavijayena // 27 // ] saMvat 1968 varSe prathamabhAdrapada sudi 14 gurau gaNijIvavijayena likhitaM kacchadeze, dhamakaDAnagare, zrImahAvIraprasAdAt / zubhaM bhavatu zrIzramaNasaMghasya / zrIdevendrasUrikRtaH ||'cttaariatttthds'vivrnnsuuckH stavaH // zrIratnamaNDanagurubhyo namaH / 'cattAri aTTha dasa doa0' iha sampradAyagataM kiJcillikhyate 1cattAri aTTha-dasa do a aTThAvayassa siharammi / bharahaviNammiyapAsAyasaMThie jiNavare vaMde // 1 // 3cauvIsaM parimANaM aTThAvayamehalAsu vaMdAmi / cattAri 1 aTTha 2 dasa do a 3 uvarimamajjhimesu hiDhesu // 2 // 2dAhiNadAre cauro pacchimae aTTha uttare dasa ya / puvve do cauvIsaM aTThAvayapavvae vaMde // 1 // . 4aNNe bhaNaMti-uvarimamehalAe cattAri majjhimAe / aTTha hiTThimAe dasa do a meliA cauvvIsaM // 2 // 1-4. chAyA caturaH aSTa daza dvau ca aSTApadasya zikhare / bharatavinirmitaprAsAdasaMsthitAn jinavarAn vande // . caturvizati parimANamaSTApadamekhalAsu vande / caturaH aSTa daza dvau ca upari madhyame adhaH // dakSiNadvAre catura: pazcime'STa uttara daza ca / pUrve dvau caturviMzatimaSTApadaparvate vande // anye bhaNanti uparitanamekhalAyAM catvAro madhyamAyAm / aSTa adhastanyAM daza dvau ca militAH caturviMzatiH // Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 zrIjainadharmavarastotram 1cau aTThaguNA battIsagA ya dasa duguNa huMti vIsA ya / evaM jiNabAvannaM vaMde naMdIsare dIve // 3 // cauhiM aTTha guNiA 32 dohiM dasa 20 meliA 52 naMdIsare jiNAyayaNA vNdijjNti| yazabdAnmatAntareNa vIsaM / ahavA cauhi rahiA vIsaM 16 evaM naMdIsare, sohammIsANidaggamahasiIrAyahANIsu saMti / mayaMtareNa puNa cauvvIsaM / paramatuti paramaTTasahiA 32, evaM naMdIsare 52,20 vA, rAyahANIsu 16,32 vA / paramaTeNa-na varNanamAtreNa niTThiA-niSThAM prAptA AsthA-racanA yeSAM te tathA / siddhA-nityAH, aparyavasAnasthitikatvAt // 3 // 3cattA arao jehiM 'cattAri payassa hoi attho a| aTTha dasa do a miliA sameasiharammi vaMdAmi // 4 // "cattA arao jehiM aTTha dasa do a evaM vIsaM / cauzabdo vizeSadyotakaH ee saMmeyapavvae vaMdiA / paramaTeNa, na uvayAreNa 'niTThiaTThA'-samAptaprayojanAH siddhAH-zivaM gatAH / 'Sidh gatyAm' (siddha0. dhA0) // 4 // 5cattA arao jehiM 'cattAri payassa hoi attho a / aTTha dasa do a miliA jahannapaya vIsa vaMdAmi // 5 // 6cattA arao jehiM / "kajjamANe kaDe" (bhagavatyAM) iti vacanAt ke'rI?'TTa kmmaanni| kaiH cattArI ? dasadohiM bheehiM huMti / jahannajammapaya 1 bhairaheravayadasagavihara 1. chAyA catvAro'STaguNA dvAtriMzat ca daza dviguNA bhavanti viMzatizca / evaM jinadvipaJcAzataM vande nandIzvare dvIpe // 2. caturbhiraSTa guNitA dvAtriMzat dvAbhyAM daza 20 militAni 52 nandIzvare jinAyatanAni vandyante / 'ya'zabdAt matAntare viMzatim / athavA caturbhiH rahitA viMzatiH 16 / evaM nandIzvare / saudharmezAnendrAgramahiSIrAjadhAnISu santi / matAntareNa punaH caturviMzatim / paramaTeti paramaSTahitAn 32 / evaM nandIzvare 52, 20 vA / rAjadhAnISu 16, 32 vA / paramArthena 3. tyaktA arayo yaiH 'cattAri padasya bhavati arthazca / aSTa daza dvau ca militAn (20) sammetazikhare vande // 4. tyaktA arayo yaiH aSTa daza dvau ca evaM viMzatim / 'cau'zabdo0 ete sammetaparvate vanditAH / paramArthena-na upacAreNa / 'ninntthitaarthH'| 5. tyaktA arayo yaiH 'cattAri padasya bhavati arthazca / aSTa daza dvau ca militAn jaghanyapade viMzatiM vande // 6. tyaktA arayo yaiH 'kriyamANe kRte' iti vacanAt ke'rayaH ? aSTa karmANi / kai: 'tyaktArayaH' dazadvibhedairbhavanti / jaghanyajanmapadabharatairAvatadazakaviharamAnaikaikajinabhedaiH / Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'cattAriaTThadasa 'vivaraNasUcakaH stavaH 145 mANaegegajiNabheehiM / caH pUraNe / urvIzA:-nRpAH / zeSaM prAgvat / cattAri jambUddIve, aTTa dhAyaIsaMDe, dasa navaraM dorahiA pukkharaddhe, evaM 20 jiNA saMpai jahanno viharamANA vaMdijjaMti / jaM saMpai ukkosao vA / cauzabdau prAgvat / paramaTThaniTThiaTThA' bhUtavad bhAvinyupacArAt siddhAH-prakhyAtAH bhavyarupalabdhaguNasandohatvAt / gAthArthastu spaSTa eva // 5 // 2cattAri jahApuTvi dasa aTThaguNA asI havai evaM / puNa vi asI doguNiA saTThisayaM namaha vijaesuM // 6 // 3aTTha dasahiM guNiA 80, sA dohiM guNiA 160 saTThisayaM, sesaM puvvaM va / evaM savvavijayaviharamANa jiNA vaMdijjati // 6 // "cauaTTha bhave bArasa te dasaguNiA sayaM bhave vIsaM / te dohiM guNijjaMtA dunni sayA huMti cAlIsA // 7 // bharaheravaesu jiNA caudasavIsI u vaTTamANA u / maNavayakAeNa tihA tesiM paNamAmi bhattIe // 8 // 5cattAri aTThameliyA 12, te dasaguNiA 120, te doguNiA 240, eA dasa cauvIsIo dasasu bharaheravaesu 5-5-vaMdijjati // 7-8 // 6cattAri jahApuvvi aTTha dasa (ya) do havaMti aTThAra / vIsassa ya caubhAgo tevIsaM vimalagiri vaMde // 9 // tyaktAraya: aTTha dasamelitAH 18, doatti dyopaaH-indraastairvnditaaH| cauhiM vIsaM bhaiA 1. chAyA-catvAro jambUdvIpe aSTau dhAtakIkhaNDe daza navaraM dvirahitAH puSkarArdhe / evaM viMzatirjinAH samprati jaghanyato viharanto vandyate / yat samprati utkRSTato vA / 2. . . tyaktArayo yathApUrvaM daza aSTaguNA azItirbhavatyevam / punarapi azItirdviguNitA SaSTizataM namata vijayeSu // 3. aSTa dazabhirguNitA azItiH sA dvAbhyAM guNitA SaSTizatam, zeSaM pUrvamiva / evaM sarvavijayaviharajjinA vandyante / 4. catvAraH aSTa bhaveyuAdaza te dazaguNitAH zatAdhikA bhaved viMzatiH / sA dvAbhyAM guNyamAnA dve zate bhavataH catvAriMzat // bharatairAvateSu jinA: caturdazaviMzataya eva vartamAnAstu / manovacaHkAyaiH tridhA tAn praNamAmi bhaktyA // 5. catvAro'STamilitAH 12, te dazaguNitAH 120, te dviguNitAH 240, etA daza caturviMzatayo dazasu bharatairAvateSu vandyante / 6. tyaktArayo yathApUrvaM aSTa daza yato bhavanti aSTAdaza / viMzatezca caturbhAgastrayoviMzatiM vimalagirau vande // 7. aSTa dazamilitA: 18, 'do a' iti.... / caturbhiH viMzatirbhaktA labdhAH paJca / Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 zrIjainadharmavarastotram laddhA paMca, te 18 melitA 23, ee settuMje vaMdijjaMti / parA-prakRSTA mA-lakSmIH samavasaraNAdikA tatra sthitAH samavasRtA ityarthaH / niTThiaTThA-sampannaphalAH, kevalAptyA, siddhAH zAstAro'bhUvan maGgalabhUtAzca / 'Sidhau zAstramAGgalyayoH' 'tevIsaMti' "sirineminAhavajjaM jattha' iti (zatruJjayakalpe) uktatvAt // 9 // 3cau uDDaloapaDimA'Nuttara 1 gevijja 2 kappa 3 joisae / aTeva vaMtaresuM 8 dasa paDimA bhavaNavAsIsuM 10 // 10 // dharaNiyalaMmi dunni a sAsayarUvA asAsayA te U / ia cauvvIsaM paDimA vaMde tialoamajjhaMmi // 11 // 4aNuttaresu 1 gevijjesu 2 kappesu 3 joisiesu 4 evaM urddha cattAri bheA / aho a vaMtaresu aTTha bheA 8 / dasabheesu bhavaNavAsIsu 10 / mahiali sAsaya-AsAsayabhedA do 2 / evaM tihuyaNajiNAyayaNesuM cauvIsaM jiNA vaMdijjati / jahA puNa jaMbUddIve kulagiri 6, kuru 2, meru 16, cUlA 1, gajadaMta 4, vakSaskAra 16, diggaja 8, draha 16, kaJcanagiri 200, mahAnadI 14, vaitADhya 34, vRttavaitADhya 4, kuNDa 16, yamaka 4, taru 234, sarvamIlane 635 / dhAtakyAM te dviguNAH iSukAra 2 yutAH 1272 / puSkarArdhe 1276 mAnuzyottarastha 4 kSepAt / 'maNualogabAhiM nandIzvare 52, rAjadhAnI 32, kuNDala 4, rucaka 4, evaM sarva 92 / evaM tiryagloke 635, 1272, 1276, 92, sarvamIlane 3275 / yadi ca rAjadhAnISu 16 vivakSyante tadA tiryagloke 3259 syuH| _ 'saMsAratArayANaM0' iti stavane tu tiryagloke 463 evoktAH santi, tathAhi-nandIzvare 52, kuNDala 4, rucaka 4, manuSyottare 4, iSukAra 4, meruSu 85, gajadanta 20, kurudraha 10, varSadhara 30, vakSaskAra 80, vaitADhya 170, evaM 463 / tathA ca adhaH 77200000, UrdhvaM 8497023, tiryag 3259, mIlane saGkhyA 85700282 syAt / yadi ca 463 gaNyante tadA.85697485 / iyaM trailokye jinabhavasaGkhyA syAt |ath ca tAiMsayameva tahA tahA niyaniyasaMkhAe ANiUNa vaMdiyavvAiM / evaM aNegahA ittha ahigAre jiNA vNdijjNti| 1. ete zatruJjaye vandyante / 2. zrIneminAthavayaM yatra / catasraH UrdhvalokapratimA anuttaragraiveyakakalpajyotiSkeSu / aSTaiva vyantareSu daza pratimA bhavanavAsiSu // dharaNItale dve ca zAzvatarUpA'zAzvatA te tu / iti caturviMzatiM pratimA vande trilokamadye // 4. anuttareSu graiveyakeSu kalpeSu jyotiSkeSu evamUrdhvaM catvAro bhedAH / adhazca vyantareSu aSTau bhedAH / dazabhedeSu bhavanavAsiSu / mahItale zAzvatAzAzvatau bhedau dvau / evaM tribhuvanajinAyataneSu caturviMzatirjinA - vandyante / yathA punrjmbuudviipe...| 5. manuSyalokabahiH / 6. tAni zatameva tathA tathA nijanijasaGkhyayA AnIya vanditavyAni / evamanekadhA'tra adhikAre jinA vandyante / Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'cattAriaTThadasa 'vivaraNasUcakaH stavaH 147 1cattari aTThaguNA 32, te dasaguNiyA 320, te dohiM guNiA 640, bIsa cauhiM bhaiA laddhA 5, tehiM rahiA 635, ee jambUdvIve / evaM agrato'pi // 10-11 // 2aTTha dasa do vi aTThAra 18 caugguNA te bahuttarI hoi / bhUabhavissA saMpai tia cauvIsINa vaMdAmi // 12 // 3aTTha dasameliyA 18, cauhi guNiyA 72, eehiM tiNNi cauvIsIo bharahe'tINAgayavaTTamANAtigarUvA vaMdijjaMti // 12 // 4cattAri 4 ya paDhamapae aTThaguNA ya huMti causaTThI 64 / dasa dasaguNiyA ya sayaM 100 do jua savvevi sattarisayaM 170 // 13 ukkiTakAlasamae bhrhervymhaavidehesuN| pannarasakammabhUmisu samakAluppaNNa vaMdAmi // 14 // 5aTTha aTThahiM guNiyA 64, dasa dasahiM guNiA 100, tao cattAri 4 do 2 a savve miliyA 170 sattarisayaM, ee pannarasakammabhUmisu ukkosao viharamANA vaMdijjati // 13-14 // jo evaM tikkAlaM vaMdai deviMdavaMdiajiNiMde / so pAvai NiccasuhaM nivvANaM jagagurU biMti // 15 // ___ evamiti padena aTTha dasaguNiA 80, te ceva dasameliA 90, cauhi guNiA 360, eeNa panarasa cauvIsIo paMcasu bharahesu kAlattayasaMbhavAo vaMdijjati / tathA ee ceva tinni (ceva) pagArA jahA egami bharahe kAlattaeNa cattAri aTThameliyA 12, te dasaguNiA 120, ee paMca cauvIsIo 5 bharahesu vaTTamANA vaMdijjaMti / / 1. catvAro'STaguNitAH 32 / te dazaguNitAH 320, te dvAbhyAM guNitAH 640, viMzatizcatubhirbhaktA labdhAH 5, tai rahitAH 635 / ete jambUdvIpe / 2. aSTa daza dvaye'pi aSTAdaza caturguNAste dvAsaptatirbhavati / bhUtabhaviSyatsamprati( tInAH ) tisraH caturvizatInAM vande / 3. aSTau dazamilitAH 18, catubhirguNitAH 72, etaistisrazcaturviMzatayo bharate'tItAnAgatavartamAnAstrikarUpA vandyante / 4. catvAri ca prathamapade'STASTaguNAzca bhavanti catuHSaSTiH / daza dazaguNitAzca zataM dvAbhyAM yutaM sarve'pi saptatizatam // utkRSTakAlasamaye bharatairAvatamahAvideheSu / paJcadazakarmabhUmiSu samakAlotpannAn vande // 5. aSTAvaSTabhirguNitAH 64, daza dazabhirguNitAH 100, tatazcatvAraH 4 dvau 2 ca sarve militAH 170 saptatizatam / ete paJcadazakarmabhUmiSUtkRSTato viharanto vandyante / ya evaM trikAlaM vandate devendravanditajinendrAn / / sa prApnoti nityasukhaM nirvANaM jagadguravo bruvanti // 6. aSTau dazaguNitAH 80, ta eva dazamilitAH 90, catubhirguNitAH 360 / etena paJcadaza caturviMzatayaH paJcasu bharateSu kAlatrayasambhavA vandyante / tathA eta eva trayaH prakArA yathaikasmin bharate kAlatrayeNa catvAro'STamilitAH 12, te dazaguNitAH 120, etAH paJca caturviMzatayaH 5 bharateSu vartamAnA vandyante / Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 zrIjainadharmavarastotram ___ paMcasu bharahesu kAlatigeNa panaracauvIsIsu 360, te savve 72,120,360, dohiM guNiA 144, 240, 720 cauvIsI kijjati / ___ jAyA 6, 10, 30 cauvIsIo / tAo kamaso bhaNiyattheNa samagaM bharaheravaesa vaMdijjaMti / ityAdyarthAH sarve'pi svasvabuddhiprakarSalabhyAH saGgrahItAH // 15 // pUrvavidehottarArddha pUrvalavaNAbdhisamIpe 8 puSkalAvatInAmavijaye zrIsImandharaH 1, . aparavidehottarArddha pazcimasamudrasamIpe 25 vapravijaye yugandharaH 2, evaM pUrvAparavideha- . dakSiNArdhayoH 9 vatsa 24 nalinavatIvijayayoH bAhusvAmi 3 subAhu 4 nAmAnau / dhAtakIkhaNDe pUrvadigvidehe pUrvAnukrameNa sujAta 1 svayamprabha 2 RSabhAnana 3 anantavIryAH 4 // 8 // pazcimadiksthitavidehe sUraprabha 1 vizAlasvAmi 2 vajradhara 3 candrAnanA: 4=12 // puSkarArdhe tathaiva bAhu 1 bhujaga 2, Izvara 3, nemiprabha 4 nAmAna: 4:16 / vizvasena 1 mahAbhadra 2 devayazo 3 'jitavIrya 4 nAmAnazca 4-20 / tatra sthitasakalalokAnAM pratibodhaM vidadhAnA vijayante / teSAM lAJchanAni, yathA "2vasaha 1 gaya 2 hariNa 3 makkaDa 4 ravi 5 caMda 6 miyAri7 hatthi 8 taha caMde 9 / sUre 10 saMkhe 11 vasahe 12 paume 13 paume 14 a sasi 15 sUrA 16 // vasaho 17 hatthI 18 caMde 19 sUre 20 (ee) UrUsu laMchaNayA / iya viharamANajiNavaravIsA sayameva nAyavvA // " iti viharamANasImandharAdi 20 lAJchananAmAni / evaM cattAri aTThadasetigAthAvivaraNabhAvanA kAryeti // . bhaTTArakapurandara-pUjyArAdhya-zrIratnamaNDanasUriziSya-vidvatsabhAmaNDanapUjyapaM0 AgamamaNDanagaNiziSyANusatyamaNDanena likhitam / 'bA(za? )mI' grAme / somvaasre| zubhaM bhavantu( tu) // 1. paJcasu bharateSu kAlatrikeNa paJcadazacaturviMzatiSu 360, te sarve 72, 120, 360, dvAbhyAM guNitAH 144, 240, 720 caturviMzatayaH kriyante / jAtAH 6, 10, 30 caturvizatayaH / tAH kramazo bhaNitArthena samakaM bharatairAvateSu vandyante / __ vRSabho gajo hariNo markaTo ravizcandro mRgArirhastI tathA candraH / sUryaH zaGkho vRSabhaH padmaM padmaM ca zazI sUryaH // vRSabho hastI candraH sUryaH UruSu lAJchanakAH / iti viharajjinavaraviMzatiH svayameva jJAtavyA // Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotragatasAkSibhUtasaMskRtaprAkRtapAThAnAM varNAnukrameNa suucii| pRSThAGkaH 125 granthAdisUcanam dvAtriMzadvAtriMzikAyAm 125 56 bAlabhArate 11-1-26 26 122 48 103 sArasvate 109 104 padmAnande 17, 340 kramAGkaH pAThaH 1. akAra Adidharmasya akAreNa bhaved viSNuH / akuMpAzAMdhavImizre aGgaM galitaM palitaM muNDaM ajani svajano na kasya ko ajaM hatvA surAM pItvA ato'tyuH atthi jio taha nicco 1adya me phalavatI adyApi kiJcinna vinaSTamAste anAdyanantasaMsAra 12. anukampA'nukampye syAd 13. antarvANiM manyamAnaH kavInAM 14. anyAniva kSoNidhavAnanena 15. apatyAna(nya )GgazuzrUSA 16. apavarjanamaMhatiH 17. api yadi ravibimbacumbicUla0 18. abalasvakulAzino jhaSAn 19. abhinnabhoktA bhRzamotunA ca 20. abhyasya zazvajjaghane ghane'syAH 21. amAtyAH svAminaH siddhA 22. arAn sahasraM vizarArubhAvaM 23. arcA pUjA pratimA'pi ca 119 100 29 mm or padmA0 17, 345 N F 34 abhidhAnacintAmaNau w or naiSadhe padmA0 bAla0 1-1-36 0 33 50 112 / 80 119 / 63 padmA0 17, 344 haimAnekArthe 1. idaM padyaM vidyate upadezataraGgiNyA (pR0 163) / Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 zrIjainadharmavarastotram granthAdisUcanam pRSThAGkaH 29 103 zabdaprabhede kramAGkaH pAThaH 24. arthivyathApAranidAnadAno0 25. arhan arhantaH 26. avivekini bhUpAle azokavRkSaH surapuSpavRSTiH 28. .asya kSoNipateH parArdhaparayA 29. ahaM ca taM ca rAjendra ! 30. aho kaSTamaho kaSTaM 27. 31. 32. 115 AkhyAhi bhadre ! priyadarzanasya AjJAbhaGgo nRpavadhaH AttadIkSo namazcakre AyurvAyucalaM surezvaradhanu0 123 to a w 35. ikkArasa aMgAi 36. icchatIza ! parazAsane jano 37. iti sarasasuvAkyaiH 38. ityunnadantaM prasaranmadaM taM 39. ityAyuzcaturazItiH padmA0 17, 341 119 123 sAra0 45 40. 41. 42. 43. arcm / u o uciyaM dANaM evaM uttamapattaM sAhU uvAsiyA kaMcanamaMDiyaMgI 102 sAhityadarpaNe pari0 7, pR0 418 44. ekaM dhyAnanimIlanAnmukulitaM 53 45. ekaM tAvadakRtyametadatulaM 113 46. ekendriyasyApi tavAsya cakrin ! 119 47. ekAhamapi yo dIkSA0 19 48. ete paThanti kRtino bata jainarakSA0 55 padmA0 17, 358 1. upadezataraGgiNyAM0 pR0 234 / Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 zrIjainadharmavarastotragatasAkSibhUtasaMskRtaprAkRtapAThAnAM varNAnukrameNa sUcI kramAGkaH pAThaH pRSThAGkaH granthAdisUcanam 49. ete vrajanti hariNAstRNabhakSaNAya 55 50. edoto'taH 103 sAra0 51 o 51. OM bhUrbhuvaHsvaH 12 gAyatrI ka 53. 54 56. 20 63. 6 52.. kaJcanApi kSuttRTaklAntaM padmA0 13, 287 kamaladalasunetro 54. karNikA karNabhUSaNe 60 haimA0 kartavyA devapUjA 16 karma jIvaM ca saMzliSTaM yoga0 4, 52 57. kalpadrucintAmaNikAmadhenu0 107 58. kalpadrumastasya gRhe'vatIrNaH 105 59. kavilA ihAvi dhamma 60. krameNa kArya bharatezvarasya padmA0 17, 303 61. kva parvapIyUSakara: kva tArakAH 58 padmA0 12, 67 62. kva ratnakAntiH kva ca kAcakAnti: 57 kSAntitulyaM tapo nAsti kSitijalapavana0 124 dvAtriMzad 65. kSitirucyate kSAnti0 124 dvAtriMzad0 kA prItiH saha mAjaraiH 67. kAraNaM jagati sarvasampadA 17 68. kAlo sahAva niyaI upadezapade kAvyaM karotu parijalpatu kiM stumaH zabdapAthodheH 71. kiM snAnenApi nIre 52 kiM svargeNa sadA drumAzmapazuna padmA0 11, 85 73. kimapyatithidAnasya padmA0 13, 288 74. kiM mantrayantrauSadhimUlikAbhiH 75. kudezaM ca kumitraM ca 76. kurvanti satsAdhugaNAH svakRtyaM 64. 70. 72. 47 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram granthAdisUcanam pRSThAGkaH 26 119 padmA0 17, 342 18 72 152 kramAGkaH pAThaH 77. kulastriyA na gantavyaM 78. kara kSa)to'si yuddhanikhilairna 79. kRSau suvAtaH kila vRddhihetuH 80. kRSNAgurupraracitaM kRSNAt prArthaya medinI dhanapate0 82. kRtvA pApasahastrANi ke na pUrvamabhavan bhuvo dhavA 84. kokilAnAM svaro rUpaM ko brahmaNyAtmani ravau kautukaM nirmaNIcchAyA krUrasvabhAve ! karuNAvihIne ! krodhaH paritApakaraH 22 83. padmA0 17, 230 118 111 haimAne0 1-5 haimAne0 3, 635-636 .. 8. prazama0 26 kha 12 89. khaNDakhaNDeSu pANDityaM 90. khaMtassa daMtassa jaiMdiyassa 91. kharaM zvAnaM gajaM mattaM 102 89 101 92. gatAnugatiko loko 93. gamyate yadi mRgendramaNDalaM 94. garjaH gajaH 95. gAhA huI aNAhA 96. girau guhAyAM vijane vanAntare 117 zabda0 79 97. cakrI sa cakrabhramato babhUva 118 98. caNDI durvinayA svayaM kalahinI 99. cattAri aTTha dasa0 100. cittaM cahuTuM thaNamaMDalammi 102 101. caitramAsyAM (? mAsi caitre ) pUrNamAsyAM 106 102. cittaM ceyaNa sannA 103. cullagapAsagadhanne padmA0 18, 173 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 zrIjainadharmavarastotragatasAkSibhUtasaMskRtaprAkRtapAThAnAM varNAnukrameNa sUcI kramAGkaH pAThaH pRSThAGkaH granthAdisUcanam 104. cUrNIkRtya parAkramAn maNimaya0 adhyA0 105. cetanAM nartakI kRtvA jJAnAGkuze 106. caityavihArau jinasadmAni abhi0 4, 60 zatruJjayamAhAtmye (?) 107. chadreNaM bhatteNaM 108. chavvaya chakAyarakkhA 109. chinnamUlo yathA / bhagavatIsUtravRttau (?) haimazeSa0 4, 9 115 103 101 '39 72 39 110. 'jai jiNamayaM pavajjaha 111. jai vi jiNAlayaM 112. jai vi hu bhattA sariso 113. janmasthAnaM na khalu vimalaM 114. jalamagnirghaTaM kozo 115. jale jIvAH sthale jIvA 116. jale divyamirA sevyaM 117. jaha setunaDAdINaM 118. jAtIjapAbakula0 119. jiNasAhusAhuNINa ya 120. jitaH kairahamA jJAtaM * 121. jito bhavAn bhayaM bhUri 122. jinabhavanaM jinabimbaM 123. jinendra ! yAneva vibAdhate sma 124. jIviteza ! jinarAjapUjanaM 125. jIvI sAsA hatthe 126. je ke vi gayA mukkhaM 127. jeNa ghosavatI seNA 128. jeNa cakkukkhayA gaMgA 129. jeNa rattaphaNo nAgo 130. jaino dharmaH zubhati( ? )dayayA 105 padmA0 18, 112 padmA0 18, 110 105 75 1 ayoga0 4 1. prekSyatAM jJAnasArasya 101 tamaH patrAGka / Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 zrIjainadharmavarastotram granthAdisUcanam pRSThAGkaH 22 29 kramAGkaH pAThaH 131. jo guNai lakkhamegaM 132. jJAnaM kriyA ca dvayamasti yatra 133. jJAnaM ca darzanamatho 134. jJAnaviSNuH sadA prokta135. jJAnasya jJAninAM caiva 124 96 136. TaGko nIlakapitthe'pi 46 haimAnekArthe zlo0 24 120 118 padmA0 17, 394 padmA0 17, 235 18 padmA0 17, 393 120 22 yoga-vRttau 137. tatra vallivalayena saGkale 138. taddhanIvanabilAgasAgarai 139. tad bhojanaM yad gurudattazeSaM 140. tapaH sarvAkSasAraGga141. tasya vallikulakuJjanikAye 142. tAtAdezavazAdapIha nRbhave 143. 'titthayarattaM saMmatta0 144. tithiparvotsavAH sarve 145. tiryakSu kSAmakukSi0 146. tilakayutalalATa0 147. tIrNe saGkIrNajIrNe 148. tIrthakRt prathamaH svAmI 149. tIrthodakaithutamalairamala0 150. teneti cakroditagarhaNAbhi151. tairAtmA supavitrito nijakulaM 152. taizcandre likhitaM svanAma vizadaM 153. toyatyagnirapi sajatyahirapi 154. tyajedekaM kulasyArthe 155. tridhA mano-vAk-tanubhistridhaiSu 73 pratimA-vRttau 15 padmA0 18, 176 106 73 119 padmA0 17, 346 105 105 upadezataraGgiNyAM (pR. 247) sindUra0 zlo0 40 17 11 28 156. dakSaH prajApatau rudra0 70 haimAne 1. zrAddhapratikramaNasUtravRttau 174 / 2. prekSyatAmupadezataraGgiNI (pR0 226) / Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 4 163. zrIjainadharmavarastotragatasAkSibhUtasaMskRtaprAkRtapAThAnAM varNAnukrameNa sUcI 155 kramAGkaH pAThaH pRSThAGkaH granthAdisUcanam * 157. dadad harivandanakAni bhaktyA 100 158. daya saMgaha bhaya kAruNiya 39 159. darpaNArpitamAlokya 53 160. davvasuyaM jaM pattayapotthayalihiyaM 94 anu0 sU0 37 161. dAtavyaM dhanyavad dAnaM 162. dAnaM zIlaM ca tapaH padmA0 sa0 14, zlo0 298 dAnena lakSmIrvacasA ca vANI 57 164. 1divase divase lakkhaM 20 165. divAderyaH sAra0 sU0 963 166. divyaM saptavidhaM proktaM 114 167. dInAdikebhyo'pi dayApradhAnaM 29 168. dIrghAyurbhava dhArmiko bhava bhava 107 169. durvArA vAraNendra 170. dRSTe STve )va nirjitakalApabharAmadhastAd 44 / / mAghe sa0 5, zlo0 19 171. dRSTvA ko'pi hi kacchapo hudamukhe adhyA0 172. deyaM stokAdapi stokaM 88 173. devAgamanabhoyAna aSTasAhastryAM 174. dehaspRzAM durgatipAtakAnAM( bhyAM) padmA0 2, 176 175. dyUtaM ca mAMsaM ca surA ca vezyA sUktamuktAvalyAM 176. dvijarAjamukhI mRgarAjakaTi: 177. dvijihvamudvegakaraM padmA0 2, 164 178. dhaNNA tA mahilAo 179. dhanasya navyaiH surabhisvabhAvaiH 180. dhanyA bhAratavarSasambhavajanA. 181. dhanyena yenAbhayadAnamaGgi182. dharmakalpadrumaH zrImAn 107 183. dharmo hi jIvaH zubhazarma0 30 184. dhigastu tRSNAtaralaM bhavanmanaH 33 1. santulyatAM zrAddha0 sUtra0 vRtti (pR0 150) gataM padyam / naiSadhe sa0 1, zlo0 130 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 kramAGkaH pAThaH 185. dhig dhiGme dharmavaimukhyaM pRSThAGkaH 105 zrIjainadharmavarastotram granthAdisUcanam padmA0 18, 114 112 12, 25 94 bhagavatyAM sU0 1 bhaga0 sU0 3 94 114 22 27 186. na te narA durgatimApnuvanti 187. na bhUtapUrva(o) na ca kena 188. namo arihaMtANaM 189. namo baMbhIe livIe 190. namo suyassa 191. na rAjJA saha mitratvaM 192. navakAraikkaakkhara 193. nAgo bhAti madena kaM jalaruhai: 194. nAcchAdayati kaupInaM 195. nANaM ca daMsaNaM ciya 196. nAnekAntaM pratikSipet 197. nAyaM hitvA kramaM nAyaM 198. nIcairgotramavinayo199. nUtanArhadvarAvAsa200. nRbhyo nairayikAH surAzca nikhilAH 201. netrairnirIkSya bilakaNTaka0 202. naikaM puSpaM dvidhA kuryAn203. naitayA kati patitvadhAriNo 204. no vApI naiva kUpo na ca 205. no sevyo'nyanarastvayA mayi gate 206. nyAgrodhaM durlabhaM puSpaM vItarAga0 8 prabodhacintAmaNau 100 78 52 lokatattva0 118 . padmA0 17, 231 207. pakSapAto na me vIre loka0 208. pakSastu mAsArdhe haimAne0 568-569 209 paMciMdiyasaMvaraNo 210. paMcamahavvayajutto 211. paMcamahavvayaparipA0 1. prekSyatAM upadezataraGgiNI (pR0 191) / 2. samIkSyatAM zrAddha0vRttiH ( pR0 117) / 23 39 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 zrIjainadharmavarastotragatasAkSibhUtasaMskRtaprAkRtapAThAnAM varNAnukrameNa sUcI 157 157 kramAGkaH pAThaH pRSThAGkaH granthAdisUcanam 212. paJcAdau yatpadAni 213. paNayAlIsa Agama0 95 214. paNDita ! sya sadA pApaM 215. pade pade santi bhaTA raNodbhaTA 33 naiSadhe sa0 1, zlo0 132 216. pApatApanicayasya 100 217. pAyacchittaM viNao 117 aticAra0 7 218. pArAvataiH kimayamambunidhirna 114 dUtAGgade pR0 10, zlo0 34 219. pAlitto vRddhavAdI 101 220. pAvayaNI dhammakahI 101 sambodhaprakaraNe samyaktvAdhi kAre gA0 687 221. pAvitryaM paramaddhibAhubalinaH 120 padmA0 17, 392 222. pAveNa savattijaNo 223. picchaM baha zikhaNDakaM 224. piMDavisohI samiI0 225. pituH kalAdhAMturabhItidAtu226. piba khAda ca cArulocane ! 96 SaDdarzana0 82 227. pIyUSeNa surAH zriyA muraripu228. puNDarIko dadau pUrvaM 107 229. puNyapApavinirmukto 124 dvAtriMzad 230. puNyAnAmiha nAyakaM 20 . 231. puSphavaddalayaM viuvvaMtI 66 rAjapraznIye 232. purISazUkaraH pUrvaM 233. pUjayA bhavati rAjyamarjitaM 234. 2pUjAkoTisamaM stotraM 235. pUjArhaH svaguNairevA236. pRthvInAthasutA bhujiSyacaritA 237. pRSTAzca te vadanti sma 64 . 238. prabhavo'pi prabhurjIyAt 62 zatruJjaya0 239. prabhubimbaM puNDarIka 106 padmA0 18, 179 24 pwwm l . l n 1. zrAddha vRttau pR0 189 / 2. upadezataraGgiNyAM pR0 172 / 3. upadezataraGgiNyAM pR0 27 / Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 zrIjainadharmavarastotram granthAdisUcanam pRSThAGka: 68 kramAGkaH pAThaH 240. prazamarasanimagnaM 241. prAsukajAnumitAni 242. prollAsayAmyabhrapathe'tha vAta padmA0 14, 22 padmA0 17, 343 119 thama naiSadhe 1, zlo0 133 243. phalena mUlena ca vAribhUrUhAM 244. phAlaM jalaM ghaTaM caiva . 245. bahuso aNeNa kayaM 246. bANavaI koDIo 247. bArasa guNa arihaMtA 248. bAla-strI-manda-mUrkhANAM 249. bAdvaiva daNDapAruSyaM 250. biMTaTThAI surabhiM 251. brahmA yena kulAlavanniyamito 252. brahmA lUnazirA harirdazi sarug 253. brAhmI candanabAlikA bhagavatI 115 pravacana0 nItizatake zlo0 92 69 81 maGgala0 13, 254. bhagnI bhaginI 255. bhavabIjAGkurajananA 256. bhavAbhinandinAM sA ca 257. __ bhastrA kAcana bhurirandhravigalat0 bhAvatthavAo davvatthavAo bahuguNo / 259. bhIroH satastava kathaM tvamarezvaro'sau 260. bhuktvA zatapadaM gacchet 261. bhUG prAptau 262. bhUtagrastamalInazUnyahRdayo 263. bhRGgArAnItanIreNa 116 zabda0 41 125 dvAtriMzad 77 . dvAtriMzikA 12, zlo0 23 52 65 . mahA0 yavana0 264. makSikAH kSatamicchanti 1. zrAddha0vRttau pR0 351 / Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 zrIjainadharmavarastotragatasAkSibhUtasaMskRtaprAkRtapAThAnAM varNAnukrameNa sUcI kramAGkaH pAThaH pRSThAGkaH granthAdisUcanam 265. maTTImayaM ca biMbaM 75 266. madirAkSI na yatrAsti 77 dvAtriMzikA0 16, zlo0 24 267. manasi vacasi kAye jAgare svapnamArge 115 268. manuSyau na manuSyau tau 114 269. maMdANa ya TuMTANa ya 270. maraNaM prakRtiH zarIriNAM raghu0 8, 87 271. mAMsaM mRgANAM dazanaM gajAnA272. mA gA viSAdabhavanaM bhuvanaikavIra ! 273. mA gAH pizunavizrambhaM . 274. mArge mArge devayotkArakAmA 275. mArjajinau kumodakaH abhi0 276. mukhaM lolallAlaM 277. mukhaM padmadalAkAraM 278. mRgamInasajjanAnAM nIti0 zlo0 50 279. magayA na vigIyate / naiSadhe sa0 2, zlo0 9 280. mRNmayaM haimanaM ratna281. mRtayo hi bhavAnucArikA 122 bAla0 11, 1, 25 282 mRdvI zayyA prAtarutthAya peyA 283. maitrI pramodAM karuNAmudAsatAM padmA0 14, 184 33 dvAtriMzad0 ayoga0 284. yajamAno bhavedAtmA 285. yathA caturbhiH kanakaM 286. yathA vRSTiH samudreSu 287. yathAsthitaM vastudizannadhIza ! 288. yadindoranveti 289. yad durgAmaTavImaTanti vikaTaM 290. yadRSTiH karuNAtaraGgalaharI 291. yad brahmA caturAnanaH samabhavad 292. yad vaya'te'mISu vidhastridhA tat 293. yasmAd vighnaparamparA vighaTate 294. yasya dharmavihInAni sindUra0 zlo0 57 53 81 28 sindUra0 zlo0 82 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 zrIjainadharmavarastotram granthAdisUcanam pRSThAGkaH 54 kramAGkaH pAThaH 295. yasyaikatra taTe navApi nidhayaH 296. yAsyAmIti jinAlayaM 297. yAhi zUkara ! bhadraM te 298. yena pluSTamanobhavena sahasA 299. ye majjanti nimajjayanti nitarAM 300. ye lekhayanti jinazAsana0 301. ye'znantyazUkAH pazuvannizAyAM 302. yo'gnau praviSTo'pi hi 303. yo jainamandiramudAra0 adhyAtma0 vRttau ___ haimAne0 2, 6, 61 93 304. raNDA caNDA dIkSitA dharmadArA 305. ratnAnyADhyasutairvitIrya 306. ramye harmya tIrthanAthasya bimbe 307. rAgadveSau vinirjitya 308. rAgaH syAllohitAdiSu 309. rAmo nAma babhUva huM tadabalA 310. rAjyaM narakAntaM 311. rAjyazrIrbhavatA'rjitA'rthi0 312. rAjyasya lobhAdamuneva dhig dhiG 313. rAjye'pi lobhaM bharate'pi kopaM 314. rAtrirgamiSyati bhaviSyati suprabhAtaM 315. rAdhAyA vadanAdadhaH kramavazA0 316. rUpa( pi)dravyasvarUpaM vA 317. re kAma ! vAmanayanA 318. re ghoranidre ! kalahaprasakte ! 319. re re kiM grahilA'si naSTanayane ! 320. re re priye ! pakvapaTolanetre ! 321. rogAiuvahayANaM 120 120 padmA0 17, 361 padmA0 17, 363 adhyAtma0 vRttau dvAtriMzad 322. lakSmi ! preyasi keyamAsyazititA 323. lakSmI: padmA ramA yA sA 43 109 abhi0 2, 140 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 zrIjainadharmavarastotragatasAkSibhUtasaMskRtaprAkRtapAThAnAM varNAnukrameNa sUcI . kramAGkaH pAThaH pRSThAGkaH granthAdisUcanam 324. lakSmIrvezmani bhAratI ca vadane 107 325. liGginyA vezyayA dAsyA 26 326. lekhayanti narA dhanyA 327. lobhena kopena vinirjite'smin padmA0 17, 362 120 ayoga0 20 WWWWWWW 24 dvAtriMzikA0 12, zlo0 25 m mr 40 m 113 28 m 328. vaktraM pUrNazazI sudhA'dharalatA 329. vandanaM hRdayabhAvasambhavaM 330. vapuzca paryaGkazayaM zlathaM ca 331. vaya samaNadhamma saMjama0 332. varaM ghRndAvane ramye 333. vari gabbhaMmi vilInA 334. vari haliu vi hu bhattA 335. varSaM yAvat kevalajJAnalakSmI336. vavahAro vi hu balavaM 337. vasudhAbharaNaM puruSaH 338. vastraM pAdaparitrANaM 339. vijetavyA laGkA 340. vittAdi dAna0 341. vidvattvaM ca nRpatvaM ca 342. vidhAya mAyAM vividhairupAyaiH '343. vidhyA (dhmA? )tapApapaTalasya 344. vinayo'hakRtityAgo 345. vipraH prArthitavAn prasannamanasaH 346. vimalagirimukhAnAM 347. vimuJja mAnaM manasA'pi duSTaM 348. viraktacitteSu ratiM na kuryAd 349. viveko hardiyA 350. vizvAmitraparAzaraprabhRtayo 351. vRddhA kA'pi purA samasta bharata0 352. vezyA rAgavatI sadA tadanugA 353. vaidyaM pAnarataM naTaM kupaThitaM 354. vaibhave'pi bhuvanasya bhogyatA mm 19 sindUra0 zlo0 54 73 100 adhyA0 11 34 108 adhyA0 108 89 118 padmA0 17, 233 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 kramAGkaH pAThaH 355. vyasanaM niSphalodyame 356. vyasanazatagatAnAM pRSThAGkaH 121 ___ 31 zrIjainadharmavarastotram granthAdisUcanam haimAne0 3, 1007-1008 60 106 cANakyanItau (?) padmA0 18, 178 adhyA0 357. zakaTaM paJcahastena 358. zatruJjayo'driSu siddhi359. zabdasya turIye bhAge 360. zamyA pUrvapayonidhau nipatitA 361. zayite dayite zete 362. ziracchede tattvaM vAcyam 363. zukAH supuNyaM jinarAjanAma 364. zukladhyAnAdirohaNa 365. zyAmazvetAruNAGgA jala0 366. zrInandiSeNa rathanemi0 367. zrutvA''hvAnaM striyA0 368. zreyAMsena yadarjitaM sukRtinA 369. zrotrayoH sumukhi ! te sudhA vanaM 26 9 Nu ms - - 106 padmA0 18, 174 370. saMvegani 371. saMsAravAsaH sphuTameSa kArA 372. saMsArApakramaNaM 373. saMsAre'sumatAM narAmarabhavAH 374. sakajjalaM vA nayaNaM na va tti 375. sakalakuzalavallI 376. sakIcakairmArutapUrNarandhaiH 104 102 107 78 raghuvaMze sa0 2, zlo012, 73 377. saMkaraharibaMhA( bhANaM 378. saGgramasAgarakarIndrabhujaGgasiMha379. saccandanena ghanasAra0 1. caturthazcaraNo'yam, na tu prathamaH / Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 73 zrIjainadharmavarastotragatasAkSibhUtasaMskRtaprAkRtapAThAnAM varNAnukrameNa sUcI kramAGkaH pAThaH pRSThAGkaH granthAdisUcanam 380. sadA tadAjJAM svaziraH kirITaM 118 381. saddeve sugurau zuddha382. saddharmabIjavapanAnaghakauzalasya 383. saddhyAnajJAna0 pAtaJjale (?) 384. sadyogasaMzleSavizeSasaukhyaM 385. santyanyAnyapi duHkhAni 386. santoSeNAbhisampUrNaH dvAtriMzad0 387. sandhyAM yat praNipatya 388. sannAlikerapanasAmalabIjapUra389. sanmRttikAmalazilA0 390. sanmodakairvaTaka-maNDaka-zAli-dAli 391. samaM pratijJayA yena 392. sammohayanti madayanti 393. sayaM pamajjaNe punnaM 394. sarve'pi jIvAhRtayo'tra 395. savarNe dIrghaH saha .103 sAra0 52 396. savinayAstanayA dayitA hitA 15 397. savvesi pi jiANaM 398. sAkaM jAnapadaiH samaM parijanaiH . . 399. sAdhau sabhyAryasajjanAH 101 abhi0 3, 43 400. sAmAiaMmi vi kae 401. sAraGgI siMhazAvaM 49 jJAnArNave 402. sArA vAGmayavAridheraghaharI 21 403. sArvIyokto na dharmo 404. siMho balI dvirada0 405. siddhadyUtakalAbalAd dhanijanaM adhyA0 406. siddho maharSireko'pi 106 padmA0 18, 177 407. sItayA durapavAdabhItayA 115 408. sukulajanma vibhUtiranekadhA 409. sukomale ! candrasamAnavako ! M . 108 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pRSThAGkaH zrIjainadharmavarastotram granthAdisUcanam dvAtriMzad0 1, 30 124 81 abhi0 6, 148 56 124 dvAtriMzad0 110 74 pratima kramAGkaH pAThaH 410. sunizcitaM naH paratantrayuktiSu 411. suvarNavarNaM gajarAjagAminaM 412. suSamA zAtizAyinI 413. sevyate yadi jinendrazAsanaM 414. saumyamUrtirucizcandro 415. stambhAnAM hi sahastramaSTasahitaM 416. striyA kayAcid rataye hi 417. spRzati tilakazUnyaM 418. spRSTaM nIcajanairdu( ? da )STaM 419. smaraM siNhguhaagehN| 420. syAtpadAGkitasamastavastukaM 421. syuruttarapade vyAghra0 422. svanan vAtAt sa kIcakaH 423. svaparavyavasAyi jJAnaM pramANam 424. svapne kArpaTikena rAtrivigame 425. svayambhuvaM bhUtasahastra0 426. svargAdAgatya gIrvANA 72 108 us abhi0 6, 76 abhi0 4, 219 jainatarka0 adhyA0 dvAtriMzad padmA0 18, 175 124 106 427. SaSTivarSasahasrANi 428. SaSThASTamAhitapasA 116 79 zatruJjaya0 , 115 . dvAtriM 111 sindUra (?) 429. hatA rAgAzca dveSAzca 430. hatvA nRpaM patimavekSya 431. harati kulakalaGkaM 432. hastAt praskhalitaM puSpaM 433. hAkAragarbhitamukheSu 434. hA zocanti dhanaM 435. he heramba ! kimamba ! 1 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaurjarAdigIrbaddhasAkSibhUtapAThAH pRSThAGkaH .............42 Fii; 3; ....... ............. ........... .......... ............. - kramAGkaH pAThaH aTThaya mUDha (Da).... anne karyo (? rUM)..... ima gaNatAM ...... oramAna mA... kaMta ma ghaDAva... karAM thAharI seva. kahisyuM sahUnI ....... kAma vAluM ..... gRhasthai nija ghara.. 10. chUTe antarAya paJca..... jaMgama tittha..... 12. jima jalathI paMpoTAM thAya ......... 13. ju nArI dIThai. 14. jogavAziSTa tAM .. 15. dhUttA hui sulakSa( kkha)NA. 16. 1namAM hAM... na sUi nirdhana. 18. 2na sUi bar3a... nahi paraloka .. 20. pahilo nAstika..... 21. puNyake kacola raMga.... baiThata UThata ............ brahmAnuM mana putrIsyu..... 24. bhAvaNa sA kA bhAvIi. 25. mASaNathI ghRta...... 26. mAlai tuM mahiloi ....... 27. zaMkara khana zazadharana samakita thAnakathI.. 29. sAgara ke AgeM.... 30. sAha tuM samaro 31. syuM kIje jo........... 32. svarga thakI saMcaryo ......... huM pApI paDyo. 19. .............77 ...............76 ..............110 22. 23. ............. .............44 ..........1 28. ......... 1. na sUi nirdhana nai dhanavaMta, na sUI rAjA rAjaya karaMta, na sUI gaNikA na sUi cora, na sUi ghaNa varasaMte cora. na sUi baI nArI bharatAra, na sUi je ghara bAMdhyA TAra, kaI sUI rAjAko pUta, kaI sUI yogI avadhUta. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ granthanagaranaranyAyapAdiviziSTanAmasUcI pRSThAGkaH 31, 32 114 92, 105, 118, 120, 1.23 A. nAma pRSThAGkaH | nAma a. azvagrIva akSapAda 96 | azvadeva agnibhU azvAvabodha aGkuza aSTakavRtti aGgada aSTasahasrI acala aSTApada acyuta 97 / ahilyA acyutendra aTila | AurapaccakkhANa aNahilla 126 | | AcAradinakara aNuttarovavAIdazAMga 94 | AcArAMga anuyogadvAra Adityayazas anekAntajayapatAkA Ananda anekAntavyavasthA Ardrakadeza anekArtha (haima) 80 | Ardrakapura aMtagaDadazAMga | ArdrakumAra anikAsuta 91, 92 | Ardika abhaya 37, 38, 61, 63, 64, 109 | ArdrikA . abhidhAnacintAmaNi 78 Arya amaracandra 66, 106 ambara Da) 65, 91 | Aheta ambikA 70, 78 | Avazyaka ayogavyavaccheda0 ayodhyA 118 | Iza arbudAcala 43, 78 avantI 6, 51, 70 / ukeza ArSabhi ___ Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 82 120 granthanagaranaranyAyaparvAdiviziSTanAmasUcI 167 ujjayinI - 61, 110 | kamalA 13, 14, 21, 26 uttarAdhyayana | kalaGkI udayana 110 | kalazIpura upAsakadazAMga kalkI umA | kalyANamandira 1, 125, 126 umAsvAti 100 kallukA umbha kAJcanapura urvazI kAnha uvavAI kApila . kAmadeva RSabha 16, 59, 78, 90, 98, 105, | kAlikA(cArya . 116, 120, 122 kAlidAsa RSimaNDalavRtti kInAza kIrtimatI ekamanIya 103 | kuNika (eka)lavya | kuntI kumara oghaniyukti kumArapAla kumbha aupapAtika kurucandra aulukya kulavAluka kUrma kaMsa kRtapuNya kaccha kRSNa 48,69, 82, 85, 87, 88, 98, kaNAda kezava kanakapura kezikumAra kapila kosTa kappavaDaMsiyA kozalA kappiyA kozA kamala | kaurava Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 zrIjainadharmavarastotram 80 | gaurI 45, 110 kauladharma kauzalyA kauzambI kSatriyakuNDanapura kSamAdhara kSIrasamudra kSmAnandinI ghaTasarasvatI (?) ghaTodbhava 61, 110 khapaTa khI(kSI)rakadamba causaraNa caNDapradyotana candanabAlA candanabAlikA candanA caMdapannatti caMdAvijaya candila 44, gaGgA 69,99, 116 gaGgAdatta gajAsya gaNavijjA gaNeza candraNakhA candraprabha camara garaTA gardabhilla gAyatrI 45, 50, 110 . gAlava guNapriya campA cArvAka citralekhA cUlA ceTaka celaNA guNavatI ba guru gokala godhana chammANi 4 gopAla gopAlaka gobhadra gomatI gautama jagaDUka jamadagni 57, 58 | jambUdvIpa 84, 107 / jaMbUddIvapannatti Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 169 jitazatru , 110 74 70 jaina 113 112 63,94 2 113, 114 granthanagaranaranyAyaparvAdiviziSTanAmasUcI jambUsvAmin 62, 109 | jayatasI 126 | dakSa jayabhUSaNa 116 daNDaka 10-32, 50 dadhivAhana jItakalpa damayantI jIvAbhigama dayAla dazakandhara jainatarkaparibhA 3, 95 dazaratha jainadharmavarastotra 1, 125, 126 / dazavaikAlika jaiminIya dazAzrutaskandha jo( yo )gavAziSTa STha) | durita jJAtA | durvAsas jJAtAdharmakathA duSkAla jJAnAGkuza dUtAGgada 110 | devakapattana devadatta TAka 9, 13, 15, 27 devasUri devendrastava ThANAMga dosIzrI droNAcArya DhaNDhera | draupadI DhelaDa dvAtriMzad dvAtriMzikA takSazilA dvAravatI taMdulavi(ve)yAliya - dhana tilottamA dhanapati teja:pAla dhanavatI tripurAri dhanavAha dhanyaka jyeSThA . la va 126 74 11, 65, 124 77 dha tArA tripRSTa Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 zrIjainadharmavarastotram dhammilaka 61 | padmanAbha padmala 78 | dharaNaka dharmapriya dharmamati padmA 54 4, 58, 59, 66, 106 109, 110 50. dhavala 36, 45, 49, 90 dhAriNI dhUliyA 86, 87 108 padmAnanda padmAvatI padminIkhaNDapattana parazurAma parAzara parvata pAtaJjala pArAsara pArvatI pArzva pArzvanAtha 93 nandiSeNa nandI nandI(ndivardhana nandIsUtra nami nayacakra narasiMha narmadA nala nAbheya 68,69 pAlitta pAzacandra piNDaniyukti pITha nArada nArasiMha nAstika nirAvalI nizItha nepAla | puNDarIka puNDarIkiNI pupphacUliyA puphiyA puSpacUlA pUjASTaka pUrNimA peDhAla potanapura paulastya prajApati pratApasIha nemi 98, 100, 10 124, 126 109 naiyAyika naiSadha 32 W paJcavaTI paNNavaNA Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhadra 34 / bhATa 96 granthanagaranaranyAyaparvAdiviziSTanAmasUcI 171 pratimAzatakavRtti 66, 74, 94 | bauddhAvatAra 86 pratiSThAna 50 | brahman 69, 82, 84-85, 88, 124-125 pradezina 91 | brAhmI 90, 109, 117, 120 prabodhacintAmaNi 62, 69 prabhavaprabhu 62, 63 | bhaktaparijJA prabhAvatI 109, 110 bhagavatI pramANamImAMsA pravacanasAroddhAravRtti bhadraka praznavyAkaraNa bhadrezvara 40, 42, 43 prahAsA 110 | bharata 58-59, 78-79, 88-91, prAgvATa 105, 107, 118-123 priyadarzana bhATTa prauDhagiri bhANaratna 126 bhAnu 54, 55, 57, 58 bandhumatI 32, 63, 64 | bhAlaNa 85, 86 bappabha TTi) bhAvaprabhasUri 1, 2, 31, 98, 125, 126 bala bhIma bali bhRgukaccha 50, 51 bahulI bhoja 60, 61 'bArhaspatya bAlabhArata magadha bAhu maccha(tsya)gandhA bAhubala matisAgara bAhubali 18, 117- matsya bAhubalin 118, mathurA bibhISaNa 114 manaka buddha manI bRhatkalpa manoramA benAtaTa mandodarI 113 manmatha bauddha Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 zrIjainadharmavarastotram | meru meruprabha 46 | maitra maithilI mainAka 113, 114 yama maraNasamAhi marIci maruka marudevA marudevI marusthalI pallavAdin mahAdeva mahAnizItha mahApITha mahAvideha mahAvIra mahimAprabha mahezvara 66, mA mAgha ranA mAMga mAMDaNa 95, 100 68, 82, 85, 88, 109 | yavanazAstra yazovijaya yAdava 37, 47, 58, 97 | yauga 29, 36, 45, 91, 110 | raivaya raghuvaMza 77, 122 68 | rathanemi 82 | ramaNakI rAghava 115 | rAjagRha 37, 46, 49, 63, 64, 110 | rAjapraznIya , 50, 51 51 | rAjImatI - 68, 109 | rANakapura . 47 | rAma 18, 53, 86, 87, 112-114, 116 44, 45 / rAmacandra . 115 30,-32 rAmAyaNa 46, 110 rAyapaseNI(ya) 35,-37 rAyamalla 34, 35 | rAvaNa 11, 53, 87, 112,-114, 61 | rudra | reNukA 126 mAlava mukhapriya munisuvrata 24 mUladeva mUlA mRgadhvaja mRgAvatI meghakumAra megharatha metArya menakA 40 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 110 lakSmI 37 126 . 110 granthanagaranaranyAyaparvAdiviziSTanAmasUcI 173 raivatAcala 87 | vApI rohaka vAmana rohiNI 40, 85 vArANasI vAlin lakSmaNa 112, 113 vAsavadattA vAsudeva laGkA vAhnima laGkezvara | viMzatisthAnaka lalitaprabha vikramAditya 126 lalitA 43 vijaya lava 114 | videha 116 luNagavasahI vidyAprabha lohitAkSa 31, 32 vidyunmAlin laukAyatika vidhi vinayaprabha vAjjA( sAvadhA)cArya vinItA 118 vajranAbha vindhyAcala vajrasena vipAka vaDavA vimala * vaDavIra vimalagiri vanI vimalavasati varAha viraJci vallUkA vizalyA 114 vasantapura vizvAmitra 85, 108 viSNu 69, 82, 84-88, 124, 125 vasudevahiNDI vItabhayapattana 110 vastupAla | vIra 36, 44, 46, 49, 62, 64, vahnidazA ___94 98, 100, 110, 126 vANI vIsala 41 vAdideva vRddhavAdin 126 109 vasu 126 100 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrIjainadharmavarastotram 174 109, 110 vRSabha 59, 88, 105, 106, 118, 121 | zivA vRSabhadhvaja zIlavatI veNikRpANa | zukra vemai zaiva vellaka zrAvakAcAra vaitADhya zrAvasti zrImatI vaibhAra zrImAla vaizeSika zrImAlI vyavahAra zrutazarman vyavahArasUtra zreNika vaidehI 11. 35-37, 49, 61-64, 107, 110 vyAsa zreyAMsa jeog zakaTa zakaDa SaNmukha zakaDAlanandana zatAnIka zatruJjaya 80 zatruJjayamAhAtmya zabdaprabheda zambUka 9, 14, 27 saMstAraka 110 sagaDa 3, 41, 43, 54, 79, 80, | saGgama 91, 106 saGgamaka saGgrAmasiMha 103, 116 saJcaya 112 satyaki 53, 69, 82 | satyakin samantabhadra 61 | samara samavAyAMga 46, 47 | samudra sametazikhara | samprati zambhu zayyambhava zAkirAja zAnti zAlibhadra zAstrapriya ziva 1 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5. 91, 109 118 117 . c 0 100 W 69, 82 granthanagaranaranyAyapadiviziSTanAmasUcI sambhava . 101 / [su]mRgAvatI sarvArthasiddha 47, 90 sumeru sahasrAra su(sUya)gaDAMga sahastrArjuna suyazas sAgaradatta suyodhana sAGkhya surazreSTha sAmAyika sulasA sAvadhAcArya suvega sAvitrI susundarikA siMhaniSadyA suhastisUri siddhakSetra sUcIkaTAha siddharAja jayasiMha 107 sUrapannattI siddharSi sUrpaNakhA siddhasena 53, 124, 125 | sUrya siddhasenadivAkRt 100 | secanaka siddhasenasUri seDaka siddhAcala 43, 78 | setu senA siMdhUya selaDI sItA 11, 53, 109, 112, 114-116 saineya sImandhara 31 sopAraka sugrIva 11, 112 soma sujyeSThA 110 somezvara sudarzana 25, 109 / solahA sundara 96, 97 saugata 54, 90, 109, 116, 120 saunandeya sudharma 58, 126 saubhAgyapaJcamI subAhu saubhAgyarohiNI subhaga saumitri subhadrA sauhali 112 100 siddhipura 100, 101 sundarI 119 54 54 112 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 69 | haribhadra 107-109 skanda sthUlabhadra syAdvAdaratnAkara svarNavAlukA harizmazru zrIjainadharmavarastotram 2, 95 31, 32 100 110 86, 87 hAribhadra hanumat hamIra hAsA hiraNyakazipu henacandra hemasUri 2, 94 65, 81, 101, 109 95, 107 hari 53, 59, 68, 82, 125 9, 11-14, 21, 25-27, 53, 57-59, 68, 82, 86, 91, 100, 109 hemAcArya heramba haimavyAkaraNa haimAnekArtha haribala 37, 125 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- _