Book Title: Jain Katha Sangraha Part 02
Author(s): Kalyanbodhivijay, 
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/600263/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prema-bhuvanabhAnu-padma-sadgurubhyo namaH zrI jaina kathA saMgraha..........(bhAga-2) kathAsaMgraha (1) avaMtIsukumAlacaritram (2) balabhadracaritram . (3) saMpratinRpaticaritram (4) rauhiNeyacaritram (5) madanarekhAcaritram (6) ArAmasohAkahA | preraNA - AzIvadi:- pa.pU. vairAgyadezanAdakSa AcAryadeva zrImad vijaya hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA...... | saMpAdaka: paM.pU. munirAja zrI kalyANabodhi vijayajI mahArAja. | prakAzaka: zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa vIra saM-2521 vi.saM.2051 mulya rU.50 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ be zabda.... prastuta "jaina kathA saMgraha' bhAga-1 nA puna saMpAdanano mukhya srota che pUjyapAda vairAgyadezanAdA gurudevajI A.zrI. vijaya re hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjanuM preraNAbaLa tathA AzIvAda.. cAra anuyoga paikI kathAnuyoga e badhA ja prakAranA jIvo mATe taravAnuM eka saraLa ne amogha sAdhana che. pUrva mahApuraSonA adbhuta jIvana caritranA zravaNathI paNa pramAdanI bhekhaDo tuTI paDatA adhyAtmika mArge utkrAMti karavAnuM anupama kauvata pragaTa thAya che. te mahApuruSonuM AlaMbana dhruvatArAnI garaja sAre che. ne hu paNa kyAre e mArge prayANa karI temanA jevuM Adarza jIvana huM paNa kema jIvI na zakuM? pariSaho ne upasargonI vaNajhAra vacce temanA jevuM vIrya ne parAkrama huM paNa kema phoravI na zakuM?" vi.vi. vicAradhArA. Adarza jIvana jIvavAnI aMta:preraNA arpe che... mATe ja kathAnuyoganI mahattA jaina darzanamAM vizeSa che.. ne tethI ja dIkSita banIne kaThora jIvana jIvanArA ne chaThThA guNasthAnakavALA mahAtmAoe sadAcAramaya jIvana jIvanArA suthAvako ne saMkaTonA vamaLamAM paNa zIlavatane akhaMDIta rAkhanAra pativratA mahAsatIonA caritro lakhyA che. ekabAja kahevAya che ke "gIhINo vaiyAvaDIyuM na mujA" gRhasthonI vaiyAvacca na karavI arthAt tenA saMsargamAM na AvavuM - tenI sAthe saMbaMdha na vadhAravo - tenI vaiyAvaccAdi na karavA - ne bIjI bAju temanA ja caritro lakhavAnA ? Aja A jainazAsanano anekAMtavAda che. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastuta kathAsaMgrahamAM meM to kazuM ja kyuM nathI. A badhA kathA graMtho judA judA bhaMDAromAM chUTAchavAyA hatA... keTalAka kathAnakonI ekAda be pratio mAMDa maLe tevI durlabha hatI... badhI ja pratio lagabhaga aprApya jevI ne jIrNaprAya: hatI, tethI tene puna:mudrita karavAnuM nakakI karyuM..... kathAsaMgraha yathAmati A graMthanuM saMpAdana karyuM che. saMdarbhonA anusaMdhAnAdi dvArA kavacit azuddhio dUra karavAno yathAmati prayAsa karyo che... kyAka adharA zabdonA saraLa paryAyavAcI zabdo ke artha nIce TIkhanakamAM mukyA che.... badhA ja graMtho saraLa saMskRtabhASAmAM hoI saMta nA prAthamika abhyAsuone A kathAgraMtha khUba ja upayogI thaI paDado... mahApurUSonA Adarza jIvana caritro-zailInI rocakatA-bhASAnI saraLatA vi.vi. dvArA A graMtha aneka AtmAone aneka rIte upayogI thaI paDaze. A kathAo paikI avaMtIsukamAla caritra zubhazIlagaNi balabhadra caritra zubhavardhanagaNi rohiNeya caritra devamUrti upAdhyAya madanarekhA caritra zubhazIlagaNi nI racanA che. A saMpratipati caritra ne ArAmazobhA kathAnA ktanA nAmollekha prApta thayA nathI...6 kathA saMgrahamAMthI 5 kathAo saMskRtamAMne ArAmazobhA kathA prAkRtabhASA nibadhdha che. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Xian badhI ja kthAo nAnI paNa rocaka che... pa.pU. gurudevazrI A.zrI. vijaya hemacaMdrasUri ma. nA AzIrvAdathI jaina kathA saMgraha bhA-1 nA prakAzana bAda anya paNa chuTIchavAI aneka kathAone saMgrahita karI saMpAdana karavAnI bhAvanA che... prastuta kAryamAM mArA laghubaMdhu muni zrI aparAjIt vijayajI ma. tathA pATaNanA paMDitavarya caMdrakAMtabhAI tathA khaMbhAtanA paMDita rAjubhAI saMghavIno suMdara sahakAra maLela che. aMte pustuta kathAgraMthanA vAMcana manana thI aneka AtmAo mahApuruSonA adbhuta Adarzo ane AlaMbanone najara samakSa rAkhI temanA mArge AgaLa vadhavAno prayatna karavA dvArA Atmahita sAdhe. eja abhyarthanA.... li. muni kalyANabodhi vijayajI.ma. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAsaMgraha prakAzakIya zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa sAta kSetra paikI AgamonA punaruddhAranuM bhagIratha kArya karI rahyuM che.... lagabhaga 150 thI upara AgamAdi prAcina prationI 400/400 nakala karI bhAratabharamAM saMghomAM bheTa rUpe mokalI ApI che. ne hajI A zrutoddhAranuM kArya deva gurunI asIma kRpAthI cIla jhaDape ne suMdara rIte AgaLa vadhI rahyuM che. Aje zrI kathA saMgraha bhAga-1 ne puna: prakAzIta karatA TrasTa atyaMta AnaMda anubhave che... pUrvanA maharSioe je Adarza mahApuruSonA jIvana caritranuM Alekhana karyuM che te nAnI nAnI chuTI chavAyI ne adbhuta AdarzarUpa kathAo puna: saMpAdita thatA eka viziSTa sthA saMgraha graMtha jaina saMghamAM puna: prakAzIta thaI rahyo che.... kathAonA purva prakAzako pratye A prasaMge khUba ja kRtajJatA vyakata karIe chIe. munizrI kalyANabodhi vijayajI mahArAje A kathA saMgrahane saMpAdita karavAno suMdara prayatna karyo che..... aMte A mahApuruSonA kathAcaritranA vadhu ne vadhu vAMcanathI tenA Adarzone sAme rAkhI adhyAtmika vikAzanI keDIe sau koI AgaLa vadhatA rahe eja eka abhyarthanA. lI. zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa caMdrakumArabhAI bI. jarIvAlA navInabhAI bI. zAha TrasTIo lalitabhAI Ara. koThArI puMDarIkabhAI e. zA....... Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApti sthAna zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa zopa naM. 5 badrikezvara sosAyaTI marIna DrAIva I roDa - muMbaI 2. zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa mULIbena aMbAlAla jaina dharmazALA sTezana roDa - vIramagAma. zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa kanAsAno pADo - pATaNa, u.gu. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravya sahAyaka : kathAsaMgraha zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa prakAzita "zrI jaina kyAsaMgraha" bhAga - 1 nAmanA graMthano saMpUrNa lAbha pa.pU. prarvatInI zrI raMjanazrIjI ma.sA.nA ziSyA tapasvInI sAdhvIjI A zrI vasaMtaprabhAzrIjI ma.sA.nA upadezathI zrI cakAlA jaina che.mU. saMgha (aMdherI - muMbaI) jJAnanidhimAMthI lIdhela che. TrasTa temaNe karelI zrutabhakitanI bhUri bhUri anumodanA kare che...... lI. zrI jinazAsana ArAdhanA TrasTa Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123033333XXHIH zrI namaskAra mahAmantra namo arihaMtANaM namo siddhANaM namo AyariyANaM namo uvajjhAyANaM namo loe savvasAhUNaM so paMca namukkA savva-pAvappaNAsaNo maMgalANaM ca savvesiM paDhamaM havaI maMgalaM BARAKANSAXSSSSESSESSB Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrutabhakitamAM haMmezanA sahayogI zrutasamuddhAraka kathAsaMgraha (1) zrAddhavaryA bhANabAInAnajIgaDA, muMbaI (pUjyapAdagacchAdhipati sva. AcAryadevazrImadvijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA.nA upadezathI) . (2) zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI, amadAvAda. thI (3) zAMtinagara hai. mUrti jaina saMgha, amadAvAda (pUjyapAda tapasvIratna AcAryadeva zrImad vijaya himAMzusUrIzvarajI ma.sA. tathA sarala svabhAvI pUjyapAda AcAryadeva zrImad vijayanararatnasUri. ma.sA.nI preraNAthI) (4) zrI lAvaNya sosAyaTI e. mUrti jaina saMgha amadAvAda (pUjyapAda paMnyAsajIzrI kulacaMdra vi.ma.nA upadezathI) (5) zrI zvetAmbara mUrti tapagacchIya jaina pauSadha zALA TrasTa, dAdara, muMbaI. (6) zrAddhavaryA nayanabALA bAbubhAI sI. jarIvALA parivAra hA. caMdrakumAra - manISa - kalpeza vagere parivAra, (pUjya kalyANabodhi vijaya ma. nA upadezathI) zrAddhavaryA kesarabena ratanacaMda koThArI hA. lalitabhAI (pUjyapAda gacchAdhipati AcAryadeva zrImavijaya jayaghoSa sUrIzvarajI ma.sA. nA upadezathI.) Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) zrI devakaraNa mULajIbhAI jaina derAsara peDhI (malADa - vesTa) (9) zrI muluMDa je. mUrti. jaina saMgha muluMDa. (pU. AcAryadeva zrImad vijya hemacaMdra sUri ma. nI preraNAthI) (10) zrIpALanagara jaina che. mUrti. derAsara TrasTa vAlakezvara, muMbaI. (pa.pU. gacchAdhipati AcAryadeva zrImadvijyarAmacaMdrasUrIzvarajI ma.sa.nA upakAranI smRti nimitte pa.pU. AcAryadeva zrImadvijya mitrAnaMdasUrIzvarajI ma.sA. nI preraNAthI) zrI zAMtAkrUjha je. mUrtipUjaka tapagaccha saMgha (muMbaI) saMghavI aMbAlAla ratanacaMda jaina dhArmika TrasTa (khaMbhAta) pUjya sAdhvIjIzrI vasaMtaprabhAzrIjI ma. svayaMprabhAzrIjI ma. tathA divyayazAzrIjI ma.nI preraNAthI). (13) bAbu amIcaMda panAlAla AdIzvara jaina Tempala cerITebala TrasTa (pU. akSayabodhi vi . tathA mahAbodhi vi.ma. tathA hiraNyabodhi vi.ma. nI preraNAthI) zrI zreyaskara aMdherI gujarAtI jaina saMgha (pU. hamadarzana vi.ma. tathA pU. ramyaghoSa vi. ma. nI preraNAthI) ) zrI pArzvanAtha che. mUrti. jaina saMgha, saMghANI esTeTa, ghATakopara, muMbaI 5. pU. A. zrI hemacaMdrasUri ma. sA.nI preraNAthI Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathAsaMgraha zrutoddhAraka (1) (2) (3) zrI lakSmIvardhaka jaina saMgha, pAlaDI, amadAvAda (munizrI nipuNacaMdra vijayajI ma. nI preraNAthI) zrI jaina zve. mUrti saMgha, sAyana, muMbaI. zrI pArzvanAtha zve. mUrti. jaina saMgha, saMghANI esTeTa ghATakopara, muMbaI. (4) zrI naDiyAda zve. mUrti. jaina saMgha tapasvIratna munizrIvarabodhi vijyajI ma. nI preraNAthI) zrutabhakata (1) bI.sI. jarIvALA cerITebala TrasTa - vaDodarA (pU. saMyamabodhi vijaya ma. nI preraNAthI) (2) zrI sumatinAtha zve. mU. jaina saMgha memanagara amadAvAda...(pU. dharmarakSitavi. ma. tathA pU. hemadarzana vi. ma. nI preraNAthI) Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) zrI bApunagara . mUrti. jaina saMgha (pU. akSayabodhi vi. ma. tathA mahAbodhi. vi. ma. nI preraNAthI) (4) zrI munisuvrata svAmI jaina che. maMdira TrasTa, kolhApura. B(5) sva. zrAddhavarya suMdaralAla dalapatabhAI jhaverInA smaraNArthe hA. jAsudabena, punamacaMda, jasavaMta vagere) (6) mAtuzrI ratanabena velajI gAlA cerITebala TrasTa, muluMDa (pU. ratnabodhi vi.ma.nI dIkSAnI anumodanArthe) zrI borivalI jaina zve. mUrti tapagaccha saMgha (pU. munirAjazrI aparAjita vi. ma. nI preraNAthI) che (8) zrI muluMDa tapagacchanA ArAdhaka bhAIo tathA ghoghArivIsA zrImALIArAdhakabhAIo. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI prema-bhuvanabhAnu padma sadgurubhyo namaH avaMtI0 caritram // atha zrIavaMtIsukumAlacaritraM prArabhyate // ( kartA-zrIzubhazIlagaNI) zvApadAdikRtAn yo'tra / sahate copasargakAn / prApnoti ciMtitaM sthAna-mavaMtIsukumAlavat. atha zrIAryasuhastinAmAnaH sUrayo bhUvalaye viharaMto bhavyajIvAMzca pratibodhayaMto'nyedyuH zrIdevAdhidevapratimArcanArthamavaMtinagaryAM samAyayuH. tatra ca te hai zrIsuhastisUrayaH sAdhuparivArayutA nagaranikaTe udyAne sthitA:. evaM tAn zrutapAragAn zrIAryasuhastisUrivarAnudyAne sthitAn vijJAya saharSA nagaralokAsteSAM vaMdanArthaM tatra samAyayuH. yata:-vinA gurubhyo guNanIradhibhyo / jAnAti dharmaM na vicara kSaNo'pi // vinA pradIpaM zubhalocano'pi / nirIkSate kutra padArthasArthaM // 1 // avadyamukte pathi yaH pravartate / pravartayatyanyajanaM va ca niHspRhaH // sa eva sevyaH svahitaiSiNA guruH / svayaM taraMstArayituM kSamaH paraM // 2 // vidalayati kubodhaM bodhayatyAgamArthaM / re - sugatikugatimArgoM puNyapApe vyanakti // avagamayati kRtyAkRtyabhedaM gururyo / bhavajalanidhipotastaM Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinA nAsti kazcit ||3|| tataH sarveSu lokeSu yathAsthAnaM samupaviSTeSu gurubhirdezanA prArabdhA, yathAAryadezakularUpabalAyu-rbuddhibaMdhuramavApya naratvaM // dharmakarma na karoti jaDo yaH / potamujjhati payodhigataH saH // 1 // yaH prApya duHprApyamidaM naratvaM / dharmaM na yatnena karoti mUDhaH // klezaprabaMdhena sa labdhamabdhau / ciMtAmaNiM pAtayati pramAdAt ||2|| Adityasya gatAgatairaharahaH saMkSIyate jIvitaM / vyApArairbahukAryabhAragurubhiH kAlo na vijJAyate // STvA janmajarAvipattimaraNaM trAsazca notpadyate / pItvA mohamayIM pramAdamadirAmunmattabhUtaM jagat ||3|| pramAdaH paramo dveSI / pramAdaH paramaM viSaM // pramAdo muktipUrdasyuH / pramAdo narakAlayaH // 4 // ato bho bhavyAH ! pramAdaM parihRtya mokSasukhadAyake Aro vidheyaH evaM sUrivarANAM dharmopadezaM zrutvA bahavo dharmArthino bhavyamanuSyAH samyaktvamUlAni dvAdazazrAddhavratAni jagRhu:, atha tatraivAvaMtyAM nagaryAM bhadrAbhidhaH zreSThivaryo vasati sma, tasya bhadrA nAmnI zIlAdibhUriguNagaNAlaMkRtA bhAryA . tau daMpatI jainadharmaratau sarvadA zubhabhAvena devagurubhaktiM kurvAte sma evaM dharmakAryaparayostayoranyedyuH zubhasvapnasUcito naMdano'bhUt hRSTAbhyAM mAtApitRbhyAM tasya janmotsavo vihitaH putramukhaM ca dRSTvA tau dampatI paramAnaMdaM prApatuH, yataH-utpatannipatan riMkhan / hasan lAlAvalIrvaman // kasyAzcideva dhanyAyA: / kroDamAyAti naMdanaH // 1 // zarvarIdIpakazcaMdraH / babhUva. // 1 // Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avaMtI0 caritram 1 prabhAte rvidiipkH| trailokyadIpako dharmaH / suputraH kuladIpakaH // 2 // evaM hRSTAbhyAM mAtApitRbhyAM tasya bAlasyAvaMtIsukumAla iti nAma mahotsavapUrvakaM vihitaM. atha sa bhadrAbhidhaH zreSThI taM bAlaM pAThazAlAyAM kalAbhyAsArthaM kalAcAryapArzve preSayAmAsa. tatra so'vaMtIsukumAlo'pi sakalakalAbhyAsanipuNo babhUva, tataH sa bhadrazreSThyapi taM zrIAryasuhastinamAcAryavaramudyAne sametaM nizamya teSAM vaMdanArthaM parivArayuto yayau tatra tena saparivAreNa vidhipUrvakaM te sUrivarA vaMditAH, sUribhirapi tebhyo dharmopadezo dattaH, yathA-vilaMbo naiva kartavyaH / AyuryAti dine dine / na karoti yamaH kSAMtiM / dharmasya tvaritA gatiH // 1 // ramyeSu vastuSu manoharatAM gateSu / re citta kedamupayAsi kimatra citta / puNyaM kuruSva yadi teSu tavAsti vAJchA / puNyaM vinA na hi bhavaMti samIhitArthAH // 2 // punaH prabhAtaM punareva zarvarI / punaH zazAMkaH punarutthito raviH // kAlasya kiM gacchati yAti jIvitaM / tathApi mUDhaH svahitaM na budhyate // 3 // grAmAMtare vihitazaMbalakaH prayAti / sarvo'pi loka iha rUDhiriti prasiddhA // mUDhastu dIrghaparalokapathaprayANe / pAtheyamAtramapi no vidadhAtyadhanyaH // 4 // ityAdidharmopadezaM gurumukhAnnizamya tAbhyAM daMpatIbhyAM samyaktvamUlAni dvAdazazrAddhavratAni svIkRtAni tatastayA bhadrayA zreSThinyA gurubhyo vijJaptiH kRtA, he bhagavan ! yUyamasmAkamupari kRpAM vidhAya nagaramadhye sametya madIyopAzraye caturmAsIM kurudhvaM ? gurubhiruktaM Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bho zrAvikottame ! yathAvasaraM vilokayiSyAmaH. tataH sa bhadraH zreSThI svaparivArayuto gurubhyo vaMdanaM vidhAya nagaramadhye ra ra nijagRhe samAyayau. atha kiyaddinAnaMtaraM te zrIAryasuhastisUrayo'pi tasyA bhadrAzreSThinyA vijJaptyA puromadhye sametya / parivArayutAstasyA eva gRhanikaTe upAzrayamadhye caturmAsI sthitA:. athAnyeyu: pradoSasamaye pratikramaNakriyAnaMtara te zrIsUrivarA madhurayA girA''darapUrvakaM zrInalinIgulmAdhyayanapAThaM guNayaMti sma, tadA bhadrAtmajaH so'vaMtIsukumAlo nijAlaye dvAtriMzallalanAbhiH samaM vividhaprakArAn vilAsabhogAn bhuMjAna unnidro guruvarairguNyamAnaM tannalinIgulmAdhyayanapAThamazRNot. tat zrutvA sa laghukarmA nijacetasIti dadhyau, kimidaM gurubhiH paThyamAnavarNanaM nalinIgulmavimAnaM mayA kvApi vilokitamasti hai| ? evaM puna: punaruhApohapara: so'vaMtIsukumAlo jAtismaraNajJAnamavAptavAn. tena jJAnena ca teneti jJAtaM, yatpUrvasmin bhave'haM / nalinIgulmavimAne devo'bhavaM, tatra vimAne ca mayA yAni sukhAni vilasitAni, teSAM sukhAnAmagre mayeha bhujyamAnamidaM / sukhaM na kiMcidapi. tatsukhaitatsukhayormerusarSapayorivAMtaraM vidyate. yata:-devANaM devloe| jaM sokkhaM taM naro subhaNiovi // na bhaNai vAsasaeNavi / jassavi jIhAsayaM hujaM // 1 // iti vimRzya so'vaMtIsukumAlo ra nalinIgulmavimAnasukhalAbhotsukastAsAM vilAsavatInAmapi nijastrINAM bhogavilAsAMstRNavattyaktvA viraktIbhUya gurupArzve RESTSETTESEXKAKKAKAKKA Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gamanotsuko jAtaH, nijamanasi ca sa evaM manyate sma, yathA-dArA: parAbhavakArA / baMdhujano baMdhanaM viSaM viSayAH // avaMtI0 caritram ra ko'yaM janasya moho / ye ripavasteSu suhRdAzA: // 1 // tyakte'pi vitte damite'pi cite / jJAte'pi tattve galite mamatve // duHkhaikagehe vidite ca dehe / tathApi mohastaruNaprarohaH // 2 // jAnAmi kSaNabhaMguraM jagadidaM jAnAmi tucchaM sukhaM / re jAnAmIMdriyavargametamakhilaM svArthaikaniSTaM sadA / jAnAmi sphuritAciradyuticalaM visphurjitaM saMpadAM / no jAnAmi tathApi meM ka:punarasau mohasya heturmama // 3 // evamiha bhavAd vairAgyaparo'pi nalinIgulmavimAnasukhAdhigamecchayA so'vaMtIsukumAlo hai nijaprAsAdAttatkAlamuttIrya zrIAryasuhastiguroH pArzve samAyayau. tatra bhaktipUrvakaM gurUnnamaskRtya sa papraccha, he bhagavan ! ra yUyaM kimadhunaiva nalinIgulmavimAnAdatra samAyAtA: ? yena zrIpUjyaistatratyaM sakalaM svarUpaM kathyamAnamasti. tat zrutvA hai| gurubhiH proktaM, bho mahAbhAga ! vayamadhunA tatra vimAne na gatAH sma: idAnImasmAbhistadvimAnaM locanAbhyAmapi dRSTaM nAsti. kiMtu zrIbhagavatA siddhAMtoktaM zrInalinIgulmavimAnasvarUpapAThaM vayamadhunA guNayAma: kiMca tasmin vimAne ye devAH samutpadyante, hai te'tIvasukhAni vilasaMti. tat zrutvA so'vaMtIsukumAlo gurUn prati jagau, he bhagavan ! jAtismaraNajJAnato'haM jAnAmi yat pUrvabhave'haM tatraiva vimAne suratayA samutpanno'bhavaM, Ayu:kSaye ca tatazcyutvAhamatra manuSyaloke samutpanno'smi. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 atha tadvimAnasukhasmaraNAdahamatra manuSyaloke sthAtuM necchAmi, arthatAM madIyalalanAtreNimahaM rAkSasItulyAM manye, atastAbhyo'haM virakto jAto'smi, yata:-duritakmaSanAlI zokakAsArapAlI / bhavakamalamarAlI pApatoyapraNAlI // vikaTakapaTapeTI mohabhUpAlaceTI / viSayaviSabhujaMgI duHkhasArA kRzAMgI // 2 // smitena bhAvena madena lajjayA / parAGmukhairardhakaTAkSavIkSitaiH // vacomiyAkalahena lIlayA / samaMtapAzaM khalu baMdhanaM striyaH // 2 // saMmohayati madayaMti viDaMbayaMti / nirbhartsayaMti ramayaMti viSAdayaMti // etAH pravizya sadayaM hRdayaM narANAM / kiM nAma vAmanayanA na samAraMti // 3 // pApAgAramidaM vapurmalabhRtaM dRSTiH sdossaakulaa| vavaMcarmamayaM vigaMdhi kaluSaM mAMsotkarAmau stanau ||jNghaadysthivibhuussitN ca sakalaM yasyA virUpaM sadA / pazyannapyayamAtanoti hRdaye rAgI kathaM saMmadaM lA tato he bhagavan ! mahyaM kRpAM vidhAya dIkSAM yacchata, yena madIyaM janma kRtArtha karomi. tat zrutvA gurubhiruktaM, bho mahAbhAga ! tava mAtRpitRbaMdhuprabhRtInAMmanujJAM vinAsmAbhiste dIkSAM dAtuM na zakyate. tat zrutvA tadvimAnagamanotsukIbhUtena tenAvaMtIsukumAlena svayameva tatkAlaM dIkSA gRhItA. tataH so'vaMtIsukumAlo vanamadhye zmazAne gatvA kAyotsargadhyAnasthastasthau, nijahRdaye manuSyazarIrAsAratAM ca ciMtayAmAsa, yathA- ameSyapUrNe kRmijAlasaMkule / svabhAvadurgaMdha-azauca adhruve // kalevare muutrpuriissbhaajne| . HERRORRENTIATRRERENERARATHBATMIEREEEENA Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avaMtI0 caritram ramaMti mUDhA viramaMti paMDitAH // 1 // idaM zarIraM pariNAmadurbalaM / patatyavazyaM lathasaMdhijarjaraM // kimauSadhaiH klizyati mUDha durmate / nirAmayaM dharmarasAyanaM piba // 2 // kastUrI pRSatAM radAH karaTinAM kRttiH pazUnAM payo / dhenUnAM chadamaMDalAni zikhinAM romANyavInAmapi // pucchasnAyuvasAviSANanakharasvedAdikaM kiMcana / syAtkasyApyupakAri martyavapuSo nAmuSya kiMcitpunaH // 3 // janmedaM na cirAya bhUribhayadA lakSmyo'pi caiva sthirAH / kiMpAkAMtaphalA nitAMtakaTavaH kAmAH kSaNadhvaMsinaH // AyuH zAradameghacaMcalataraM jJAtvA tathA yauvanaM / he lokA: ! kurutAdaraM pratidinaM dharme'ghavidhvaMsini // 4 // ityAdizarIrAsAratAM ciMtayan sa kAyotsargeNa sthitaH itastasyAvaMtIsukumAlasya pUrvabhavasaMbaMdhinI priyA pUrvamapamAnItA mRtvA zRgAlI jAtAbhUt. sA kSudhAturA zRgAlI nijApatyagaNayutA daivayogena rAtrau tatra zmazAne samAgatA tatra nijapUrvabhavasvAminaM svIyApamAnakaraM tamavaMtIsukumAlaM kAyotsargasthitaM dRSTvA samullasitasvAbhAvikavairAnubhAvA sA zRgAlI krodhAturA nijApatyai: saha tadIyazarIraM khaMDakhaMDaM troTayAmAsa. avazyaM bhAvino bhAvAnnivArayituM na ko'pi samartha:, yataH - pAtAlamAvizatu yAtu sureMdraloka-mArohatu kSitidharAdhipatiM sumeruM // maMtrauSadhaiH praharaNaizca karotu rakSAM / yadbhAvi tadbhavati nAtra vicArahetuH // 1 // athaivaM zRgAlyA vidAryamANazarIro'vaMtI sukumAlastasyai manAgapi nijamanasA krodhaM na cakAra. pratyuta nijahRdaye iti vicArayAmAsa - no CIKI Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyA na ca bheSajaM na ca pitA no bAMdhavA no sutA / nAbhISTA kuladevatA na jananI snehAnubaMdhAnvitA // nArtho na TE ra svajano na vA parijana: zArIrikaM no blN| no zakrA: satataM surAsuravarA: saMdhAtumAyuH kssmaaH||1|| sadA sadAcAraparAyaNAtmanAM / vivekadhArAzatadhautacetasAM // jinoditaM paMDitamRtyumIyuSAM / na jAtu zocyaM mahatAM mahItale // 2 // tyaktvA TH putradhanAdimohamamatAM kRtvAMtimAlocanA-muccArya vratamAlikAmanazanaM cAdAya viitspRhH| sarvaprANiSu niSkaSAyahRdayaH kRtvA tridhA kSAmaNAM / dhanya: paMcanamaskRtismRtiparaH ko'pi tyajet svaM vapuH // 3 // jAtasya hi dhruvaM mRtyu-dhruvaM janma mRtasya c|| tasmAdaparihArye'rthe / kA tatra paridevanA // 4 // evaM nijahRdi vicArayan so'vaMtIsukumAlo muniH zubhadhyAnAttaM manuSyadehaM hai| tyaktvA tadAnImeva punardevaloke nalinIgulmavimAne samutpanna:. atha prAtastasya mAtApitarau priyAzca tamavaMtIsukumAlamaddaSTvA ra bhRzaM zokAturA babhUvuH, nAnAvidhavilApAMzca cakruH. tadA zrIAryasuhastiguravastAn sarvAnapyAzvAsya tasyAvaMtIsukumAlasya sarvamapi nizAvRttAntaM jaguH, tadanaMtaraM ca tebhya: proktaM atha yUyaM zokaM mA kuruta sa mahApuNyazAlI avaMtIsukumAlo nijadehaM parityajya nalinIgulmavimAne samutpanno'sti, tatra ca devAMganAbhiH saha nAnAvidhaviSayasukhAni bhuMjAno'sti. tadvRttAntaM zrutvA tasya mAtApitarau striyazcAtIvakhedaM prAptA mohena bhRzaM vilApAn kurvati sma, yato jagati mohatyAgakaraNaM ISTKATTATRIKESTATISTICKSKCKSTOTKE // 4 // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avaMtI0 caritram ATHI durlabhaM. yaduktaM-tyakte'pi vitte damite'pi citte / jJAte'pi tattve galite mamatve // duHkhaikagehe vidite ca dehe / tathApi / mohastaruNaprarohaH // 1 // jAnAmi kSaNabhaMguraM jagadidaM jAnAmi tucchaM sukhaM / jAnAmIMdriyavargamenamakhilaM svArthekaniSTaM sadA // jAnAmi sphuritAciradyuticalaM visphurjitaM saMpadAM / no jAnAmi tathApi ka: punarasau mohasya heturmama // 2 // evaM tAn / sarvAn vilApAn kurvato dRSTvA tacchokavyapohArthaM gurubhistebhya upadezo dattaH, yathA-jAtasya hi dhruvaM mRtyu-dhruvaM janma mRtasya ca // tasmAdaparihArye'rthe / kA tatra paridevanA // 1 // saMyogA: syurviyogAMtA / vipatsImAzca saMpadaH // syAdAnaMdorI viSAdAMto / maraNAMtA janirbuvaM // 2 // vajrakAyazarIrANA-marhatAM yadyanityatA // kadalIsAratulyeSu / kA kathA zeSajaMtuSu / // 3 // utpattiratrAsti vipattisaMyutA / na ko'pyupAyo'styamRtau zarIriNAM sarvekSite cAdhvani sarvadAvahe / dhruve zucA hai| kiM sukRtaM vidhIyate // 4 // rudatA kuta eva sA puna-rna zucA nAnumRtApi labhyate // paralokajuSAM svakarmabhi-rgatayo bhinnapathA hi dehinAM // 5 / / sadA sadAcAraparAyaNAtmanAM / vivekadhArAzatadhautacetasAM // jinoditaM paMDitamRtyumIyuSAM / na jAtu zocyaM mahatAM mahItale // 6 // ahaMdraktimatAM gurusmRtijuSAM krodhAdizatrudviSAM / zaktyA paMcanamaskRtiM ca japatAmAjJAvidhiM tanvatAM // itthaM siddhinibaMdhanodyatadhiyAM puMsAM yaza:zAlinAM / zlAghyo mRtyurapi praNaSTarajasAM Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paryaMtakAlAgata: ||7|| gurumukhAdityAdyupadezaM zrutvA zokaM parihatya te sarve'pi gRhamadhye prAmA:. atha yatra sthAne so'vaMtIsUkamAlo dehaM tyaktvA svarge gatastatra sthAne tasya mAtApitRbhyAM mahAphAlAbhiyo jinaprAsAdaH kAritaH, tatra zrIpArzvanAthapratimA tAbhyAM sthApitA. tatastasyatA:sarvA api priyAguroH pArzve dIkSAMjagRhaH // iti zrIavaMtIsukumAlacaritraM samAptaM // shriirstu|| avaMtI0 caritram Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KKKKKKKKKKKKKKKKKKKK Page #24 -------------------------------------------------------------------------- Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo namaH zrI gurupremasUraye blbhdrcritrN|| // atha zrIbalabhadracaritraM prArabhyate // (kartA - zrIzubhavardhanagaNI) bhasmIbabhUva pratapatpratApa-hutAzane yasya manojazAkhI // zivAMgabhUrbhUri zivAni dadyAt / sa neminetA zivamArgadarzI // 1 // samasti pUravatI satIva / sauMdaryalakSmyA mahatAM ratipradA // kRSNAbhidhaM bhavyapatiM ca prApya / kSaNaM vilAso'nyanRpaH kRto na hi // 2 // tasyAM nagaryAM navamo'rdhacakrI / cakAra rAjyaM saha baMdhunAtha // anyedhurAgAdiha raivatAkhyo-dyAne jinedraH kila neminAmA // 3 // tatrAgataM pAtakaghAtakaM zrI-jinaM vinaMtuM samupetya tatra // natvocitasthAnamalaMcakAra / viSNuH parIvArayuto'tituSTaH // 4 // samyag samAkhyAya vizeSadharma rahasyamarhan bhagavAn hitAya // vinazvaraM vaibhavayauvanAdi / sAMsArikaM sarvamatho jagAda // 5 // viSNurnizamyeti jinezvaraM taM / papraccha pUravatI madIyA // sva:saMnibhA' sthAsyati nakSyatIza / kiM bhAvi vAtho maraNaM kuto me // 6 // trikAlavidvizvagururjagAda / zrRNvatra viSNo madirAmadAMdhaiH // bhavatkumArai : kapitAtpuro'syA / dvaipAyana vitA meM vinAzaH // 7 // jarAkumArAdgurubaMdhutaste / mRtyubhaviSyatyacirAnmukuMda ! // bhavavyavasthA vikaTasvarUpA / duHkhAvahAMte sutarAmathedRg // 8 // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ R saMbhAvinaM klezamamuM nizamya / purImathAgatya nirAsituM taM // kAlena kRSNa: kiyataivamuccai-rabhrAmayad drAgpaTahaM svapuryAM // 9 // bho bhoH kumArA:! zrRNutAnyalokA-stvevaM hariH saMdizati prabhurvaH // vimuMcatAho madirAbhilASa-manarthadaM neminoktameva // 10 // janArdanAdezavazAtkumArai-rmadyasya bhAMDAnyakhilAni puryAH // zrI raivatorvIdharakaMdarAsu / kSiptAnyalaMdhyA khalu bharturAjJA // 11 // prajArNaveMdoryadunAyakasya / matto'tha mAbhUnmRtirevamuktvA // muktvA purIM dvAravatI ca pallI / jarAkumAra: zrayati sma sadyaH // 12 // bhrAtA laghu: zrIbaladevasatkaH / siddhArthanAmA caraNaM jighRkSuH // nijAgrajaM cAnumatiM yayAce / dharme vilaMbaM vibudhA na kuryuH // 13 // balastamAha pratibodhayezce-nmAM daivatIbhUya tadA bhavaMtaM // vratAya nUnaM visRjAmi sadyaH / kakSIkRtaM tena samastametat // 14 // zrInemipArzve caraNaM gRhItvA / SaDeva mAsAn pratipAlya samyag ||svrg jagAma pravaNA yataH svaM // saMsAdhayaMtyalpadinairhitArthaM // 15 // praloThitasyAcalakaMdarAsu / madyasya sadyo militasya kAmaM // hRdA babhUvurnipatatphalAdi-rasaiH / suguptAH sarasAH prakAmaM // 16 // paribhraman ko'pi tadaiva zAMba-bhRtyo guhAMtaH prasRtaM samaMtAt // madyasya tasyA mitameva / gaMdhaM / labdhvAtidUrAtsuciraM tvapazyat // 17 // puryAgatastatpurata: zazaMsa / zAMbAdi- kAnAmatha te'tilubdhAH // yado: kumArastvaritaM sahasramAnA adhAvan madirAprasaktAH // 18 // tata: papustAM madirAmamaMda-rasAmatisvAdutarAM kumArA: // puna: puna: zItajalaM tRSArtA / maroryathA satpathikAH prakAmaM // 19 // sotkaMThamAkaMThamamI nipIya tanmadena kAmaM vikalA visaMsthulAH zremuryathecchaM girikaMdarAMtare / te // 1 // Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ balabhadracaritraM // gAnanRtyAdiparAyaNAH kila // 20 // dvaipAyanaM tApasamagrato'mI / dRSTvA tapasyaMtamatiprazAMtaM // pradhAvitA niSTharabhASiNo drAg / vaitAlabAlA iva durnivArA: // 21 // asmatpurIdhvaMsamare kariSyasi / tvaM tApasAbhAsa vimUDhamAnasa // tvAM pApamadyeva vayaM suniSThuraM / hanma: kileti pralapaMta uccakaiH // 22 // akuTTayaMstaM vividhaprahAraiste yaSTimuSTimukhairanekaiH // nAnarthameSyaMtamaho narA yato / madyAdisaktA gaNayaMti kaMcit // 23 // nirAgasaM re kudhiyaH kathaM mAM / tapasvinaM kuTTayatha prakAmaM // tapo madIyaM yadi bhoH pramANaM / tadA purIdAhakaro bhaveyaM // 24 // nidAnamevaM kRtavaMtamenaM / kRtvA mRtaprAyamatho munIzaM // purIM samAgu: kumArA drutaM te / zrutaM ca tadrAmajanArdanAbhyAM // 25 // atyAkulau zrIbalakezavau tau / tamAgatau sAMtvayituM ca lagnau // dvaipAyanaM tApasamukhyamevaM / sudhAmudhAkArivaca:prapaMcaiH // 26 // ucchaMkhalainaH kumaraiH kudhIbhi-stvamarcanIyaH prahataH prakAmaM // sadyaH sadaivogratapoburAze / tadekavAraM ca mune kSamasva // 27 // sa zAmyamAno'pyamucanna kopaM / pUrvaM sutIvra balakezavAbhyAM // tatkAlalagnaH kila dAvavahniH / kenApi vidhyApayituM na zakyaH // 28 // kathaMcanAnugrahameSa naiva / karoti zApasya yadAtiruSTaH // tadA gadApANimuvAca rAmaH / svabhAvagaMbhIraguNAbhirAmaH // 29 // janArdanAlaM viphalena te'munA / nUnaM prayatnena kRtena bAMdhava // vicAraya tvaM jinarAjabhASitaM / vRthA bhavetkiM bhuvane kadAcana // 30 // dvaipAyano'pyAha purA vinAza: / krudhA mayA Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EX hi pratipanna eva // vinA yuvAM kaMcana naiva mokSye / tadatra bho bho bahudhA na vAcyaM // 31 // athAcyutaH zrIbalayugnagaryA-mavAdayad isa drAgpaTahaM svabhRtyaiH // dvaipAyanenAtiruSA prapanno / bho bho janAH pU.pralayo'dhuneti // 32 // tato bhavaMtaH parameSThimaMtra-dhyAnaikacittA: * satataM bhavaMtu // trikAlamevArhatpUjanaika-parA vihAreSu gRheSu saMtu // 33 // tapassu SaSTAdiSu duHkareSu / tIvreSu nAnAniyameSu caiva // sadyodyatA: syurvyasanAtivaira-vilAsanidrAvikathAdimuktAH // 34|| AbAlavRddhaM sakalA: purIjanAH / kurvatu samyag jinadharmamAdarAtra // puNyaprabhAdatulAdasAvari-haMtuM prabhuH syAnna hi maMtpurI yathA // 35|| dinaM tadArabhya samagralokaH / zrIkezavAdezamavApya samyag pani // jinedrapUjAparameSThimaMtra-dhyAnAdidharmaM kurute sma lokaH // 36 // zrIraivatAdrau viharanariSTa-nemirjinedraH punarAjagAma // zrIkRSNamukhyA: saparicchadAstaM / jagmurvinaMtuM muditAzayA drAg // 37 // saMdhyAbhrarAgagajakarNakuzAgrabiMdu-kallolavAsavadhanustaralaM samagra // sAMsArikaM / draviNayauvanarAjyamukhyaM / nemistadA trijagatIvibhurAha vastu // 38 // prdyumnshaaNbnissdhodbhttsaarnnaakhyaa| vyAkhyA vibhoryadukumAravarAstadAnIM / // zrutvAtha kezavabalAnumatiM ca labdhvA / dIkSAM lalurbhavanivAsavilAsakhinnAH // 39 // rukmiNyapi zrIpatimAha sadyo / vratArthamevaM visRja prabho mAM // yenAdhunaiva prabhunemipArzve / mokSAya dIkSAmurarIkaromi // 40 // kRcchreNa kAmaM galadazrupUrNa-netrasya kRSNasya varAmanujJAM // labdhvAnyarAjJIbhiraho lalau sA / vrataM bhavAMbhonidhiyAnapAtraM // 41 // anyatra deze vijahAra nemi-haristato'ghoSayadevamatra // bho bho janAH sarvabalena dharme / yatno vidheyaH svahitAya zazvat // 42 // dvaipAyanarSistridazo'tha mRtvA / jajJe mahAn Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ balabhadracaritraM // vahnikumAramadhye // sa prAcyaroSAnnagarIvinAza-kRte taM tatra samAgato'bhUt // 43 // dharmAdhikadhyAnavidhAnadakSAn / samagralokAnapakartumuccaiH // zazAka naiSa skhalito yathAdrau / vyAghro dhruvaM duSTatarAzayo'pi // 44 // bhayena kecinmanujAH svabhAvA-dvizuddhadharmaM khalu cakruruccaiH // punaH punaH so'pi suraH sametya / pratyetyasAmarthyatayA virodhI // 45 // evaM puri dvAdaza vatsarANi / `duHkarmavipAkayogAt // dadhyau jano bhagnamanA varAka: / suraH sa bhAvI pragataH kva cApi // 46 // dharme tato maMdatarasvabhAvo 'bhavatpramAdI sakalo'pi lokaH // chalAvalokI sa tataH suparvA / cireNa lebhe'vasaraM durAtmA // 47 // digdAhabhUmItalakaMpadhUlivRSTyAdikA bhItikarA narANAM // jAtAstadAnIM sahasaiva divyo- tpAtAH prabhUtAH kalaho mithazca // 48 // saMvartakAtyugrasamIramAzu / tato vicakre tRNakASTakAdi // prakSipya puryAM bahukopato'sau / hutAzanaM cAlayannikAmaM // 49 // anyeSu dezeSu gatAnanekAn / lokAn samagrAMstridazastato'sau // apAtayattena samIraNena / praNazyatazcAzu purIvimadhye // 50 // loko bhRzaM vyAkulamAnaso'sau / lagnaH kRzAnoH zamanAya tasya // jalairanalpairna ca zAmyatIha / navo navaH kiMtu vivardhate'sau // 51 // tribhUmikAni jvalituM ca sapta-bhUmAna lagnAni mahAgRhANi // zilAH prakAmaM sphuTituM hyanekAH / zrRMgANi sadyassruTituM ca tasyAM // 52 // jvalaMti muktAmaNicaMdanAni / divyAMbarANi pratipaNyazAlaM // karpUrapUrAgurumukhyapaNyA-nyanekazastatra tathA jvalaMti // 53 // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhRzaM janAMdhIkaraNapravINaH / sasAra tUrNaM dazadikSu dhUmaH // gajAzvagomukhyapazu vrajAzca / jvalaMti nAryaH puruSAzca bAlA: ||54|| hA kRSNa hA rAma kRzAnunArttA-nnaH pAhi naH pAhi sudInacittAn // ityuctrito drAg puri bhUrighorA-kraMdadhvaniH karNakaTuH prakAmaM // 55 // divyaiH sumaMtramaNibhirnijapuNyahAnyA / yAvaddhariH zamayituM vrajatIha vahniM // tAvatsudarzanagadAdadbhutacAparatnA - dInyAzu sIramuzalapramukhAni nezuH // 56 // zrIdevakIrohiNImAtayuktaM / zrIrAmakRSNau vasudevamAzu // rathaM samArohayatAM svapuryAH / kraSTuM bahirnirbharapitRbhaktau // 57 // nAvau tadA saMcalato'tha dhuryau / pradahyamAnau jvalanena kAmaM // bhaktyA svapitroH svayamagratastau / gatvA samAkarSata eva taM ca // 58 // yAvannijaM prauDhatarAlayasya / dvAraM gatau tau milate kapATe // balena bhagnaM bahireva gaMtuM / punastadaite milite kSaNena // 59 // dvaipAyano'thAha nabhogaNastho / raudrAkRti bhoH suvIrau // svaM pauruSaM vyarthataraM kimetat / prArabdhamuccairvapanaM yathAgnau // 60 // yuvAMvinA nAtra hi bAlavRddhA - dikasya mokSo bhavitApi kasya // mayaitadarthaM vyayitaM samastaM / tapazca pUrvaM kila mUDhabhAvAt // 61 // tathAhuretau pitarau yuvAM tu / bho yAtamasmAtpadataH kvacittu // prANAn dadhadbhyAmadhunA yuvAbhyAM / vardhiSyate sva: punareva vaMza: sutarAM bhavadbhyAM / zaktiH svakIyA prakaTIkRtAlaM // duSkarmaNAM pUrvabhavArjitAnAM / vipAkato no zrInemipArzve yadi no tapasyA - smAbhirgRhItA nijasatvahInaiH // kathaM tadeyaM bhavavAsavarti - viDaMbanA // 62 // bhaktyA svapitroH viphalA babhUva // 63 // sulabhAnaM hi syAt // 3 // Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ blbhdrcritrN|| // 64aa jinezvarA naH zaraNaM ca siddhAH / susAdhavaH kevalinA / praNItaH // dharmastathA no'nazanaM bhave'smiMzcaturvidhAhAravivarjanena // 65 // nemirjino na: zaraNaM samasta-jaMtupratAnasya hita: sadaiva // tyakto'tha saMga: sakalo'pi rAga-dveSodbhavazcAstu jagatsu maitrI // 66 // evaM trayaste parameSThimaMtra-dhyAnaikalInAstridazena tena // dagdhA divaM prApurathAstapuNyaH / sarvo'pi jajvAla purIjanazca // 67|| zrIrAmakRSNau bahireva jIrNo-dyAne gatau svAM nagarI samAM // vilokamAnau kila dahyamAnAM / puna: punarvakritakaMdharau tau // 8 // sauvarNavaprAlayadAhaSaTSaT-kArairvvalanmAnavatiryagAravaiH // jvAlAsphuliMgAlipatadvihaMgamA-ravaizca kRSNo balamAha dInavAg // 69 // baMdho purIdAhamahaM svadRSTyA / draSTuM na zaknomi tata: kva gamyaM // viruddhamevAsti yato'khilaM na: / kSoNibhUjAM maMDalamugravIryaM // 70 // rAmo jagau saMprati pAMDavAnAM / saMbaMdhinAM sanmatisaMgatInAM // tadAvayoreva gatirnagaryAM / yomyA na cAnyatra virodhigehe // 71 // prAhAcyuto nirviSayAH kRtAste / mayA purA bhUriruSA haThena // teSAM nagaryAmadhunAvayo: kiM / lajjA prakAmaM na bhavenmanoMta: // 72 // rAmaH punaH prAha mukuMda nUnaM / yathaikavAraM bhavatApakAraH // teSAM kRto'bhUTUhuvArameva / tathopakAraH khalu pUrvamuccaiH // 73 // nUnaM kRtajJAH suguNAzca te'laM / pUrvopakArasmaraNena sadyaH // nau pAMDavA gauravameva bhUritaraM kariSyaMti saharSacittAH // 74 // nizcitya pAMDunagarImatha pAMDavAnAM tau prasthitau ripugaNAhananaikavIrau // AyAtyaho sumahatAmapi durdazeyaM / durdaivata: khalu duraMtavipAkarUpA // 75 // zrIkubjavArakakumAravaro'tha Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dahyamAnAmimAM nijapurIM balabhUrvilokya // sthitvAtha saudhazikharopari vahnibhItaH / prAheti nemijinapasya yadasmi ziSyaH // 76 // AdiSTa evAsmi jinena pUrvamahaM surA bho caramAMmadhArI // jvalAmi tatkiM zikhineti jalpan / zrIkubjavAraH kumArAgraNI : saH // 77 // sadyaH samutpATya ca jRMbhakAkhya- surairvimukto jinanemipArzve // nUnaM yatastadbhavasiddhikAnA - mevaMvidhAnarthaghaTA kathaM syAt // 78 // dUrasthite palhavinAmadeze / nemistadAnIM vyaharajinendraH // lAtvA tapasyAM khalu tasya pArzve / kRtvA tapo ghoramagAtsa muktiM // 79 // sahasrazaH kezavarAmabhAryA / anye'pi saMto yadavo hyaneke // ghorAtighorAnalasaMkaTe'tra / tyaktAzanA bhavyagatiM ca bhejuH // 80 // kecidjanA dussahavahnidagdhAH / saMjAtasadyaH sadbhAvayuktAH // prAyoM babhUvustridazAstadaiva / suvyaMtarAH svalpatarAnubhAvAH // 81 // ajvAlayattAM nagarIM suraH SaNmAsIM tato vArinidhiH samaMtAt // loladjAlaiH plAvayati sma datta-saMketavatsatvarameva dhigdhig // 82 // puraH puraH kRSNabalau prayAMtau / zrIhastikalpaM puramAgatau sau // jagAda viSNurbaladevabaMdho / kSudhAtibAdhAM dadhate mamAlaM // 83 // rAmo'vadostvamihApramattastiSTherathAsminnagare vrajAmi // haristvavAdIttava jAyamAna - mupadravaM kaH kathayiSyatIha // 84 // rAmo'bravIttatra tathaiva siMha- nAdaM kariSyAmi ca dAnavAre // bhaviSyati kSipramathAvabodha - stadAtra kAryA bhavatA gatirdrAg // 85 // saMketamevaM tvaritaM vidhAya / rAmaM vizaMtaM nagare surUpaM // dRSTvA janaH prAha mitho'tha rAmaH / kiM nirgato dvAravatIpradAhAt // 85 // citte vikalpAniti pUrjane'khile / prakurvati zrIbaladevanAyakaH // prAjyaM rasairbhojyamatho samadyakaM / lalau svamudrAvyayato'zanAya drAg // 86 // krItvAtha yAvatpuragopurAMtikaM / saMprAptavAneSa tadAccha // 4 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ blbhdrcritrN|| sa daMtakaM // narAdhipaM pAMDusutaM vyajijJapan / svArakSakA vyAkulamAnasA dhruvaM // 87 // kazcinnaraH saMprati divyarUpaH / sametya puryAM bahumUlyato'pi / // drutaM samAdAya surAM ca bhojyaM / saMbhAvyate'sau calitaH kSitIza // 88 // zIghraM tato bodhayituM bhavaMta-matrAgatA no'tra na cAsti / doSaH // zrutveti sainyena yuto'cchadaMta-bhUpaH krudhA dApitagopurazca // 89 // samutthitaH zrIbaladevamenaM / haMtuM naredraH sa halI tato drAgna // veDAM vidhAyebhavipakSavacca / prauDhaM karistaMbhamatho vikRSya // 10 // zveDAM nizamya tvaritaM sametyo-tphAla: padAghAtabharairbabhaMja // . mahatkapATadvitayaM pratolyA / harirbalIyAn haritulyavIryaH // 91 // baddhvAcchadaMtaM nRpatiM sa sadyaH / prAhAtha re dorbalamasmadIyaM // kiMER Ba dvArikAyA dahane'tha dagdhaM / jJAtaM tvayA mUrkha mumUrSuNA dhig // 92 // kathaM varAkaM kila hanmyahaM tvA-mevaM gaditvA vyamucannRpaM taM / BA // caturbhujastanmadhupAnapUrvaM / bhunakti bhojyaM balabhadrayuktaH // 93 // bhuktvA tatastau pravarau hyapAcyAM / nAmnAtha kozAMbamaraNyametau // - saMprApatuH pUrvanibaddhakarmodayena duSTAmitajaMtupUrNa // 94 // tasmin vane saMcarato'cyutasya / madyasya pAnAllavaNAzanena // mArgazramAccograta rAtapAcca / prAgjanmapuNyapracayakSayAcca // 15 // lagnA bhRzaM tRD vacanAtigA sA / gaMtuM yayAlaM padamAtrameSaH // nAbhUnmukuMdastata Aha baMdho / pipAsayA zuSyati tAlu me hi // 96 // premNAtitIvraNa vizAlabuddhi-rbalo'bravIdevamayo mukuMda // tvamapramattastviha vRkSamUle / / vizrAmya nIraM ca yathAnaye'haM // 17 // tato'cyutaH sAMdravadrumAdhaH / suptaH svavastrAvRtavaktra eSaH // kRtasvajAnUparipAdapadmaH / saMprApa se nidrAM ghanamArgakhinnaH // 98 // tadA gate dUrataraM jalArthaM / bale baliSTe tadaraNyavAsI // jarAkumAro vidhiyogato hi / vyAghratvacAlaMkRtagAtrayaSTiH Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 19 // niraMtaraM pukhitabANacApa-dharaH sa pAparghikRte'pazaMkaM / / bhrAmyan vane dUragatANumAtra-lakSyaprabhedapravaNo'tipApaH // 100|| prakAzipadyAMkamathAMhipA / vRkSAMtare suptajanArdanasya / / dRSTvA mRgabhrAMtitayAkSipad drAmArAcamuccairyamadUtarUpaM // 1 // patatriNA tena haristu marma-sthAne praviddhaH kila pAdapadye // tasya prahArArditamAnaso'vag / bhUtvA niSaNNa: parizuSkatAlu // 2 // bho: kena viddho'smi zareNa gAtre / svAM vA prakAzyAmitavairatAM ca // na kSatriyA: sumanare prahAraM / kurvati vairiprabale'pi yena // 3 // zrutvetyavAdIdatikhinnacetA: / pumAnathAghAti mayeha kazcit // yadUttamazrIvasudevaputro / jarAkumAro'smi vimuktasaudhaH // 4 // zrIneminAhaM kathito mukuMda-vighAtakArI karuNAhRdena // tata: paritrANakRte'cyutasyA-trAhaM sthito dvAravartI vimucya // 5 // mamAbhavan dvAdazavatsarANi / pAparddhipApaikaratasya cAtra // * adyAhamadrAkSamaho manuSyaM / kastvaM pumAn bhoH kathayAtizIghraM // 6 // zrutvetyavAdIddharirasmi saiSa / tavAnujo'haM kila kRSNanAmA // sva:sannibhAM dvAravatI vimucya / yatrANahetornivasan vane'si // 7 // sapto'hamatraiva vaTagumasyA-dhastAtpraviddhastava mArgaNena || AkarNya tadvyAkulamAnaso'tra / jarAkumArastvaritaM samAgAt // 8 // viddhaM puraH prekSya mukuMdameva / jarAkumAra: sahasA mumUrcha // kSaNAMtare'tha svayameva naSTa-mUrchA'tiduHkhAdvilalApa bADhaM // 9 // pratyacyutaM prAha sa gadgadaM bho| dagdhA purI dvAravatI kimeSA // dvaipAyanenAkhilayAdavAnAM / vaMzo vidagdhaH kimu nemidiSTaH // 10 // bhrAta: kathaM te bharatArtharAjya-zrIrbho vinaSTAdya hahA zubhADhyA // bhRzaM vyathArto'pi harirjagAda / // 5 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ balabhadracaritraM // samagravRttAMtamatho tadagre // 11 // svakarmaNA tena ca khidyamAnaH / pumarjagAdeti jarAkumAraH // dhindhim mayA baMdhuvighAtakAnAM / prAptA narANAM dhruvamAdyarekhA // 1 // bhUtvApyahaM zrIvasudevaputraH / saMsAravArInidhitArakaM ca // zrIneminAthaM hyaniSevya sadyo / dhigIdRzaM hA karavANi karma // 13 // kvAraNyametadvasatiH kva vAtra / tavAtithe: kvAtra zareNa vedhaH // satyaM sujAtaM na vidhervilAsaH / syAdanyathA vIryavatAM kadApi // 14 // muhurmuhuH zokaparaM tamevaM / jazakumAra harirAha baMdho / nUnaM mudhA tAmyasi kiM vivekin / bhAvyaM bhavatyeva na cAnyathA bhoH // 15 // prAgarjite puNyabhare janAnAM kSINe'ghasaMghe'bhyudayaM gate ca // vinirmitA dussahavighnarakSA / mahAtmanAM hA viphalIbhavecca // 16 // rahasyametanna tavAsti doSaH / ko'pyatra baMdho'tha na cetarasya // kiMtUnaduHkarmakRto'parAdha-stvayaM mamaivAsti bhRzaM vyathAkRt Ev // 17 // tattvaM viSAdaM sahasA vimucya / rAjyaM vrajAta: kila pAMDavAnAM // lAtvA hRdaH kaustubharatnameta-mmamApyabhijJAnakRte hi baMdho // 18 // kulAvavaziSThasya yadostavaiva / zrIpAMDavaprAptasurAjyabhAjaH // dadhAtu vRddhipunareva vaMza: / parvoczrayAdeva yathA sudurvA // 19 // nivedya vRttAMtamamuM mamAho / prAgpAMDavAnAMkSamayestathAgaH // nirdhATitA: prAgatiroSato'mI / dezAdyato nirbharabhaktibhAjaH // 20 // uttiSTha 2 bho gaccha balo'nyathA tvAM / haniSyati kSipramasau sameta: // vadhaM madIyaM sahasA vilokya / gotrakSayaM cAgaNayan svacitte // 21 // tvayApasAryaM viparItapAdai-rita: padAtkiMtu padAnusArI // balo yathA naiti bhavadvadhArthI / yato mayi prema bhRzaM samasti // 22 // bhRzaM svasauhArdabhRtAcyutena / puna: puna: saMkathite'ti dIna: // jarAkumAraH sa jagAma sadyaH / kRSNAd gRhItvA ca sukaustubhaM tat // 23 // Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svamRtyukAlaM kalayan janArdanaH / kAmaM vyathArto'pi sudhrmvaasnH|| Aruhya dArbhe zayane'karotkSaNAdArAdhanAmevamatho zubhAzayaH // 24 // arhatsiddhAcAryasadvAcakebhyaH / sAdhubhyazcAhaM praNAmaM karomi // bhUyobhUyo me'zaraNyasya nUnaM / bhUyAsuste sarvakAlaM zaraNyAH // 25 // devAdhidevAya mahodayazrI-pradAyine vizvavibhUSaNAya // zrInemaye kevalavidvibuddha-samagrabhAvAya sadA namo'stu // 26 // caturgatisthAkhilajaMtujAta-matho virAddhaM kSamayAmi srvN||asmin bhave bhuurikssaayyogaat|bhvaaNtre vA vipulprmaadaat||27||aabaalyto'pi prativAsudeva-mukhyArighAto vidadhe mayA tat // divyAyudhaiH svena rasena dhigdhim / tatpAtakaM ca kSamaye tato'haM // 28 // na hyasti me ko'pi na cAhamasmi / kasyApi saMga: sakalo'pi muktaH // mayA tathA kSAyikameva labdhaM / samyaktvaratnaM bhavatAdbhave'smin // 29 // zlAghyAH samudravijayapramukhA dazArhA-ste zrIgajAdisukumAlamukhA mdiiyaaH|| mdaaNdhvaastrijgtiijnpuujniiyaaH| zAMbAdayaH sukRtino hi sutAsta eva // 30 // yairduHkhavAsaM gRhavAsamAzu / saMtyajya neme: saMvidhe tapasyAM // lAtvA sutIvrANi tapAMsi taptvA / gamiSyate muktipuri stavAha: // 31 // prazaMsanArhAH khalu tAzca rukmi-NyAdyAstathAnyA api yA: suzIlA: // kAle jineMdo: savidhe'tra: dIkSAM / saMsAdhayaMtisma mahodayArthaM // 32 // evaM caTadbhAvanayA vizuddha-dhyAne pravRttasya gadAgrajasya // purA nibaddhAnnarakAyuSo drA-gevaM parAvRttirabhUcca bhAve // 33 // purA parAbhUtirabhUna me hA / bhRzaM balADhyAdapi vairiNo hi // dvIpAyanenApi durAtmanA drA-ganena saMpazyata eva me'dya // 34 // purIprajAmAtRpitRsvabaMdhu-vadhUbhaginyAdikamAzu dagdhaM // saMpAtito'haM viSamAmavasthA-mathedRzIM dhig sabalo'balo'pi // 35 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ balabhadracaritraM // Ra jAnAmi cetsaMprati taM svamAtR-putrAdividhvaMsakaraM vipakSaM ||kil mArayAmi // 36 // pravardhamAneddazAgADharaudra-dhyAno hariH pUrNanijAyureva // mRtvA tRtIye narake'vatIrNaH / sudussahaklezapade tadAnIM // 37 // bhrAMtvAtha labdhaM jalamabjinIsa-ddaleSu saMbhRtya vaTe samAgAt // svabAMdhavaM draSTumihAtidUra-visphAritAkSadvitayaH sa rAmaH // 38 // vikAzitachannamukhaM prasuptaM / dRSTvA hari baMdhurayaM mamAtra / bhRzaM zramAtaH sukhazAyito'stI-tyUcaM sthita: zArGgadharo vaTe'bhUt // 39 // bhrAtA madAMgaM na hi vAlayetsvaM / mukhAMbuje bhrAmyati makSikA ca // tato halI zaMkitamAnasazca / hyapAkarottanmukhatoMbaraM drAg // 40 // nizceSTakAyaM mRtameva baMdhuM / dRSTvA balo mUrchanamApa tUrNaM // suzItavAtaiH punarApa sadya-zcaitanyamuccairvirahAturAtmA // 41 // vilokya baMdhozcaraNe prahAraM / kopAkulo'bhUtpunareva rAmaH // kSveDAM vyadhAt kSobhitasatvajAtAM / / vanecarAkaMpakarIM kSaNena // 42 // tArasvaraM prAha punarhalAyudhaH / sukhaprasupto mama baMdhurAhataH // durAtmanA kena mumUrSuNA hahA / sa jalpatu kSipramatho puro mama // 43 // bAlaM striyaM mattamamaMdamUrchA / suptaM sarogaM puruSaM nirastraM // nihaMti yaH sarvabalena lokai-nigadyate'sau hyadhamo manuSyaH // 4 // kopena zokena ca vihvalAtmA / babhrAma caitAmaTavImanalpAM // rAmaH paraM ghAtakaraM manuSyaM / dadarza nAyaM kvacanApi tatra // 45 // tato vilApAn bahulAn vidhAya / ciraM zucAcAMtamanA halI saH // skaMdhe nidhAyAcyutakAyamaMta-rvaNaM sa babhrAma punaH sazokaH // 57 // puSpaiH phalaizcArthayati prakAmaM / zayyAtale zAyayati svayaM ca // tathA kadAcit snapayedjalena / zabaM hala: zlAghyaguNo'pi vijJaH // 58 // evaM viceSTAM vividhAM vitnvtH| SaDeva mAsA bhramato'gurasya ca // dhRtvAMsadeze mRtakaM dadAha no / mahAtmanAM mohaviDaMbanA hahA // 59 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vrata samArAdhya suro'tha bhUtvA / siddhArthanAmA baladevabaMdhuH // tadA dadarzAvadhivitprayogA-tAM durdazAM zrIhalinaH prakAmaM // 60 // prAguktasaMdhAparipAlanArtha / siddhArthadevaH samagAdiha draag||bhRshN vimohena vimuuddhcittN|svN bAMdhavaM bodhayituM vivekii||6||adhvnyruuptridsho bale'tha / prapazyati kSmAdharatovatIrNa // samapradeze sahasaiva bhagnaM / svaM khaMDaza: syaMdanamAtmanaiva ||6shaa saMghAtumuccairyatate tato'tha / balo'vadattaM viSamapradezAt // samapradeze zakalIkRto yaH / saMdhAsyate mUDha kathaM rathaH saH // 6 // devo'vadanmUDha yadA mRto'sau / yatnena jIviSyati te'tha baMdhuH // bhagnastadA syaMdana eSa nUnaM / saMghAsyate zrIbaladeva jAne // 64 // tadvAkyamAkarNya vizeSadana-bacAla sIrI purata: kSaNena // AropayetpaMkajinIM zilAgre / satkarSakAkAradharaH suraH saH // 65 // rAmopyavag sasmitamenamuccarArohiteyaM nalinI kadA te // jagAda devo'pi zabaM tavAMsa-gataM ca jIviSyati sA tadaiva // 66 // saMprasthiteye punareva rAme / suro'tha vikRtya vidagdhamekaM // mahIruhaM siMcati rauhiNeyaH / punarjagAdeti sahAsamenaM // 67 // siktaH kadA pllvitaanghaaho| vimUDha dagdho'pi mahIruho'yaM // suro babhASe zabakaM tvadaMsa-sthitaM yadA bhAvi sajIvameva // 68 // zrutveti rAme calite purastA-gopAkRtiH so'pi sudhAzano drAg // dhenoma'tAyAH kSipayenmukhAMta-vinIlacArIkavalAn prayatnAt // 69 // pralaMbabhRtvAha tRNAni kiM te / cariSyati kSipramaho mRtAsau // lekho'pyavAdItkuNapaM kimetat / kariSyati kAryamaho vimUDha ||70 // evaM samoktIvinizamya dadhyau / zrIrauhiNeyaH pratibuddhacittaH // baMdhurmata: kiM mama nanamitthaM ni |vdNti sarve'pi yato janAstu // 79 // evaM bale ciMtayati svcitte| siddhArthadevaH kRtmukhyruupH|| jagAda kiM muhyasi raambNdho| . // 7 // Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ balabhadra caritraM // mohena siddhArthamavehi mAM bhoH // 72 // yatkArito'haM bhavateti saMghAM / pazyAmi vA cennijapANinAhaM / duSTAzayaM taM saMbodhayestvaM samaye sametya // tyaktvA tataH svargasukhaM bhavaMtaM / bodhdhuM samAgAdiha rukmighAtin // 73 // zrRNu tvayi zrIyaduvaMzasAre / dUraM gate nIrakRte tadaiva // nyagrodhamUle harirAzu supto nidrAmanalpAM pragatastadAnIM // 74 // araNyasaMcArijarAkumAra- zareNa viddhaH padapadmadeze // haristataH pAMDavarAjadhAnyAM / sakaustubhaM praiSayadenamAzu // 75 // pUrvaM zubhadhyAnaparaH sa pazcAdatIvaraudrAdhyavasAyavAn san || nikAcitAtprAcyakukarmaNo hi / janArdano'gAnnarakaM tRtIyaM // 76 // bale'vadadbAMdhava sAdhu sAdhu / prabodhito'haM bhavatAsmi kAle // bhrAtastvamevAvasarocitaM me / yatsyAttadevAzu vadopakArin // 77 // jajalpa devaH sukRtinnariSTanemeH samIpe hi gRhANa dIkSAM // kRSNAMgasaMskAramatho vivekI / balo vyadhAccaMdanadArubhirdrAg // 78 // praiSInmuniM cAraNamatra nemi rbalasya dIkSAvasaraM vimatya // tadaMtike snehabharaM vimucya / zokaM lalau tatra balastapasyAM // 79 // svadhAma siddhArthasure gate'smin / zrImadbalarSirviharan jagAma // mahIdhare tuMgikanAmadheye / tepe tapastatra nirastako pa // 80 // saptasaptamikAmAdau / prAMte dazamikAmiti // tapo vicitraM kurvANastatrAsti zramaNottamaH // 81 // mAsasya so'nyedyuraniMdhyapAraNe / gireradUrasthamato'vizatpuraM // dadarza kAcidghanakUpakaMThagA / yoSidvalarSiM sahitArbhakena ca // 82 // tadIyarUpAhRtacittayA tayA / svaputrakaMThe hi pade ghaTasya ca // rajjustadAbaddhyata yAvadarbhakaM / kSetuM jale sArabhate sma tAvatA // 83 // Alokya taM vyatikaraM nijarUpalakSmIM / niMdanuvAca balasAdhuriti striyaM tAM // hA hA karoSi kimakAryamanAryaloka-niMdyaM zucAM padamanargaladuHkhahetuM // 84 // vibodhya tAM ThATha sAhasa Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yoSitamevameSa / vyaciMtayaccetasi nUnamalpAt // mRtyorvimuktaH kila bAlako'yaM / rUpeNa mAbhUtpunarIdRzaM me // 85 // mayA na gaMtavyamato nagaryAdiSu svabhikSAdikRte kadApi // stheyaM girAvatra ca kASThahArAdibhyo'zanaM grAhyamihaiva kAle // 86 // abhigrahaM ghoramimaM gRhItvA sthAtuMgikAdrau sa munirvidhijJaH // ratnatrayArAdhanaMsAvadhAna-stistra: suguptI samitIzca rakSan // 87 // sa pakSamAsAdiSu kASThahArA-dibhiH pradattaM salilAzanAdi // athaiSaNAzuddhamalAnmunIzaH / zamAMbudhirmokSasukhAbhilASI // 88 // kASThAdihAreNa janena tena / svabhUpatInAM kathitaM purastAt // asminmahIbhRcchikhare tapasvI / tapo'tighoraM kurute'tha ko'pi // 89 // kSubdhAstataste kSitipAH samagrA / vyaciMtayanneSa tapo'tighoraM // karoti rAjyagrahaNAya no hi / tato vadhArhaH khalu sAMprataM ca // 90 // sannahyasarve'pyatha te nihaMtu mupAgatAH zrIbaladevasAdhuM // dhigdhig mahAmohajuSAM narANA-masthAna evedRzayuddhakarma // 99 // siddhArthadevaH sa balarSipArzve / prabhutayA sannihitaH svabhaktyA // pucchachaTAkaMpitabhUmibhAgAn / siMhAn vicakre vikarAlamUrtIn // 92 // tairbhApitAste kSitipAH samagrA / balarSimAnamya yayuH padaM svaM // yataH prabhAvastapato'titIvraM / tapo munerhi varivartyaciMtyaH // 93 // svAdhyAyametasya munIzvarasya / saMzrUyamANA madhurasvaraM ca // parasparaM vairavimuktacittA / vyAghrAdijIvAH zamino babhUvuH // 94 // prAgjanmamitraM laghukarmakaH zrI - balasya sAdhoH kila teSvadhikaH // saMjAtajAtismaraNo vizuddha-zraddhAguNaH ko'pi mRgo babhUva // 95 // munau sthite tiSThati sanniSaNNe / tathA niSIdediha yAti yAti // mumoca pArzvaM na kadApi tasya / munermRgaH zuddhatarAzayo'sau // 96 // vivekato'sau hariNaH svayaM munerabhigrahaM ghoramamuM viveda ca // sArthAdiyoge sati sAdhureSako / // 8 // Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ blbhdrcritrN|| 5 vane'traiva na cAncathA yataH // 97 // bhAvena natvA ca muni prage'sau / mRgazca bhaktyA vipinAMtarAle // sArthAdyavasthAnavilokanAyA-satraM ca dUra bhramati sma tatra // 98 // sArthAdiyoge vidite mRgaH sa / vyAghuTya paryasyati mastakena // tapodhanaM taM munimeva bhaikSyakRte samutthApayituM / vivekI // 99 // krameNa saMketamatho balarSi-rmatvA sthiradhyAnakRti vimucya // tato'grata: saMcalitena tena / pradarzyamAne pathi gacchati saH // 10 // dattena tenAmitabhAvayogA-doSojjhitAnAMbubhareNa cakre // sa pAraNaM sthAnamatho sa gatvA / mastapastIvrataraM ca tepe // 1 // evaM vrataM pAlayatastu tasya / munargata varSazataM tathaikaM / kASTArthametadvipine'tha kecidanyedhurAptA rathakAravAH // 2 // chettuM vilagnAH saralAn / suvRkSA-ste sUtradhArA nizitaiH kuThAraiH // madhyaMdine te'tha vayasya baddha-mUlArdhakRttasya tale subhojyaM // 3 // kartuM pravRttA hariNo'tha tatra / bhramannaraNye kila tAn vilokya // utthApayAmAsa muni sametya / saMketamAdhAya purazca sadyaH // yugmaM // dhyAnaM vimucyAtha balarSirAgA-dIryAsameta: kila taM pradezaM // saMtuSTacittena mageNa tena / pradaryamAnena pathA hitaiSI // 5 // te jaMgamaM kalpamahIruhaM kiM / puNyaprakAzaM kimu mUrtimaMtaM // tamAgataM drAgatithi vilokya / vilokanIyAsyamatho balarSi // 6 // amISu mukhyo rathakRdvivekI / dadhyAvakasmAdamRtAbdavRSTiH // madaMgaNe'bhUdatha kalpavallI / kalpadrumo vA prakaTIbabhUva // 7 // evaM pramodAdanumodamAna-staM mAnamuktaM kila rAmasAdhu // prati pradAtuM sakalAstadoSaM / laga: svabhaktaM rathakRtsubhaktyA // 8 // vyabhAvayatpArzvagato mRgo'pi / sa bhAvanAmevamatho vizuddhAM rasa // dhanyaH kRtArtha: sukRtI vivekI / mAnyo'vadAnyo rathakAra eSaH // 9 // sadeSaNIyairazanairagaNyai-renaM munIzaM pratilAbhayedyaH // ahaM tvadhanyaH kila pAtradAna-vivarjito duHpazujAtimattvAt // 10 // yugmaM // rAmarSirAtmIyatapovivRddhi-kRte'tigAya parihatya sdyH|| jagrAha bhaktaM Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ca tadeSaNIyaM / pradIyamAnaM rathakArakeNa // 11 // vAti sma vAta: sutarAM tadAtra / suniSTarastena nipAtito drAg // teSAM trayANAmupari drumo'rdhacchinno vaTo'yaM tadadho mRtAste // 12 // mahAtaponistulapAtradAnA-numodanApuNyapavitritAMgAH // tpodhnshriirthkRnmRgaaste| jAtA: surA brahmadivi zriyAyAH // 13 // niraMtaraM brahmadharo'pavarga-padocitastIvratapovidhAtA // zrIrAmasAdhuryadagAdivaM tanna cAdbhutaM cetasi jAghaTIti // 14 // supAtradAnaM kila mokSalakSmyA / mukhya nidAnaM pradadat pramodAt // jagAma yadbrahmadivaM sa sUtra-dhAragraNI: sAMpratameva tattu // 15 // mRgo'pi tiryak khalu dAnazIla-tapa:kriyAbhI rahito'pi yena // prApollasatkevalabhAvayogAt / svarbrahma taccetasi kautukaM me // 16 // tasyAM divi shriiblbhdrdevo| nijAvadhijJAnabalena tUrNaM // narake tRtIye'tha dadarza kRSNaM / premAspadaMdussahavedanAtrtaM // 17 // tamuddidhIrakAdavApa / svargAtpadaM tadbalabhadradevaH // tataH samAliMgya janArda hi / premNA jagau vedanayA kilAttaM // 18 // rAmAbhidhaM prAktanabAMdhavaM mA-mavehi baMdho caraNaM caritvA // triviSTapaM paMcamamApya cocaiH / premNA samAgAttava pArzvamAzu // 19 // procyeti taM zrIbalabhadradeva-stadoddadhArAmitadivyazaktyA // kiMtvAtapAdAzu tuSArapiMDa vadeSatu nUnaM nyapatadalitvA // 20 // uvAca kRSNasidazaM vimuMca / bhavetprakAmaM mama duHkhameva // viSaNNacetA baladevadevastaM prAha muktvA ghanavedanAttaM // 21 // baMdho bhavaMtaM nijaghorakarma-vazena netuM na vibhurbhavAmi // cedbhASase bAMdhava sannidhau te / tiSThAmi tuSTayai satataM tadAhaM // 22 // kRSNo'vadadbhavati pArzvagate kadApi / duHkarmajA na khalu yAti ca yAtaneyaM // baMdho tataH zRNu mamaikamabhISTamanyacceta:prasAdakRte kuru nirvilaMbaM // 23 // shrutvaavyo?rtraamvsthaaN| . - / Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ balabhadracaritraM // vahnastathA dvAravatIvinAzaM sarvatra sarve'pi khalAzca tuSTAH / ziSTAH punaH kaSTadazAM prapannAH // 24 // teSAM tato harSaviSAdanAzakRte kRtin cakragadAdipANiM // zrIsaMzritAMkaM garuDaikayAnaM / mAM pItavastraM ca vimAnasaMsthaM // 25 // nIlAMbaraM muzalasIrasanAthapANi-mAtmAnamunnatigharaM ca nabhoMgaNe tvaM // sadyaH pradarzaya balAkhilabhArate'tra // nAzaM yathA vrajati na: sa janApavAdaH // 26 // yugmaM // anyacca loke bhavati praghoSaH / zrIrAmakRSNau kila divyarUpau // devauM dhruvaM nitsukhau nijecchAvihArazIlau jayata: sadaiva // 27 / / balAmarastatpratipadya dkssinnN| tataH kSaNAt zrIbharatArdhamAgamat // pradarzayAmAsa vimaansNsthite| rUpe ime vyomtlprtisstthite||28|| sphuTaM jagAdeti ca divyadeha-dyutirbala: saMzrRNutAMgabhAjaH // vizvasya vizvasya hi nityajanma-saMhArakarmaikakarA vayaM bhoH // 29 // kRtA purI dvAravatI sukhArtha-masmAbhireveyamaho kSaNena // jahe yadanyatra yiyAsubhirdrAg / prakrIDituM svIyamano'bhivRttyai // 30 // ITTaksvarUpAH pratimAH pade pade / nivezya tuMgeSu surAlayeSu // zrutvA ca dRSTvaihikasaukhyalAlasA / bhaktA babhUvurnikhilA mahIjanAH // 31 // tayorvihAreSvamitAstato'raM / nirmApya nUnaM pratimAM mahAmahai: // pUjayannaihikabhogasaMgamA-bhilASiNo drAg bharatArdhamAnavAH // 32 // tadarcakebhyo baladevadeva: / zriyaM samagrAM pradadau pramodAt // vizuddhasamyaktvadharo'pi baMdhu-premNeti mithyAtvamasau vitene // 33 // krameNa bhuktvA suralokasaukhyaM / saMpUritAyuzcyavanaM vidhAya // AgAmikAyAmavatIrya cotsarpiNyAM vizAle sukule sa devaH // 34 // zrIkRSNajIvasya tathAmamAkhyA-hata: sutIrthe kila bhAvina: sa: // dIkSAM samAdAya mahodayAbhAM / saMprApsyate'naMtasukhaM krameNa // 35 // zrutvaivaM baladevasAdhucaritaM ni:zeSapApApahaM / kAmakrodhamadAdibhedajanakaM Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BAKARAKARAR puNyaprakarSapradaM // vyAmohaM paramaM svabaMdhuviSayaM saMtyajya vairAgyato / dharmaM zarmakaraM bhajaMtu bhavikA jainaM ca mokSArthinaH // 36 // iti zrItapAgacchAdhirAjazrIsosuMdarasUrisaMtAne paMDitazrIzubhavardhanagaNiviracitaM zrIbalabhadracaritraM samAptaM // zrIrastu // A caritra zrIRSimaMDalaTIkAmAMthI udhdharyuM che. // // iti zrIbalabhadracaritraM samAptaM // // samApteyaM graMthasya dvitIyAvRttirguruzrImaccAritravijayasuprasAdAt // labdhvA yadIyacaraNAMbujatArasAraM / svAdacchaTAdharitadivyasudhAsamUhaM // saMsArakAnanataTe ghaTatAlineva / pIto mayA pravarabodharasapravAhaH // 1 // vaMde mama guruM taM ca / cAritravijayAhvayaM | paropakAriNAM dhuryaM / citraM cAritramAzritaM // 2 // yugmaM / cAritrapUrvA vijayAbhidhAnA / munIzvarAH sUrivarasya ziSyAH // AnaMdapUrvIvijayAbhidhasya / jAtAstapAgacchasuneturete // 3 // 2525255555 // 10 // Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrI prema-bhuvanabhAnu-padya sadgurubhyo namaH // // zrImatsaMpratinRpaticaritram // saMpratinRpaticaritram // AsIdihAvasarpiNyAM, caturviMzo jinezvaraH / AttalokAtigaizvaryaH, zrIvIrastrijagatprabhuH // 1 // svAminA ca sudharmAkhyaH, paJcamo gaNabhRdvaraH / bhaviSyatyeSa santAnI-tyadhyAsyata nije pade // 2 // ziSyastasyAbhavajambU-rjAmbUnadasamaprabhaH / nAdAllobhAdivAnyasya, E kevalazriyamApya yaH // 3 // ajAyata vineyastat-prabhavaH prabhavaH prabhuH / vrate'pyabhUnmanohArI, nRNAM zailI hi dustyajA // 4 // antevAsI sa tasyAsId, bhaTTaH zayyaMbhavaH punaH / AtIrthasthAyi yazcakre, dazavaikAlikazrutam // 5 // yazobhadro yazobhadraH, PE sUristasmAdajAyata / punastato'pi saMbhUtaH, sambhUta iti vizrutaH // 6 // bhadrabAhurbhadrabAhu-mukhyo'bhUgaNabhRttataH / niryuktayaH kRtA yena, zrutasapradIpikAH // 7 // yugapradhAnatAM bheje, sthUlabhadrastataH param / yastRNIkRtakandarpaH, pazcimaH zrutakevalI // 8 // ziSyau babhUvatustasya mahAgirisuhastinau / nirastA'zeSatamasau, sUryAcandramasAviva // 9 // pRthak pRthagaNaM dattvA, guruNA sthApitAvapi / gADhasnehau satIrthyatvA-dabhUtAM sahacAriNau // 10 // anyadA tau vihAreNa, kauzAmbI jagmatuH purIm / puSkalaikAzrayAlAbhAt, 1. suvarNa / 2. dharmaM yAvat / 3. tamaH- pApaM, pakSe-tamo'ndhakAraH, / 4. vistIrNa / Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tasthatuH pRthagAyau // 11 // tadA ca varttate kAlaH, kAlavadbhaikSyabhojinAm / svapne'pi dRzyate yatra, nA'nnalezo'pi taiH kvacit // 12 // sAdhusaGghATakastatra, bhikSAhetoH suhastinaH / praviveza dhanADhyasya, dhanasArthapatergRham // 13 // abhyuttasthau munI dRSTvA, sahasA, rabhasAddhanaH / udaJcaduccaromAJcaH, prANaMsIccAtibhaktitaH ||14|| athA''dizat priyAM siMha- kesarAdikamadbhutam / AnayA''hArasaMbhAraM, yenaitau pratilAbhaye // 15 // tayA'pi sarvamAninye, labdhakalpadrumAdiva / anicchadbhyAmapi balAt, tattAbhyAM sarvamapyadAt // 16 // raGkaH kazcittadA tatra, bhikSArthaM tadgRhA''gataH / taddAnagrahaNaM dRSTvA, cintayAmAsa vismitaH ||17|| aho dhanyAH kRtArthAzca, jagatyatraita eva hi / devatAmiva yAnevaM, namantyevaMvidhA api // 18 // nUnaM bhikSukatA'pyeSAM svargAdapyadhikAyate / yadevaM pratilAbhyante, khaNDakhAdyaiH sudhAtigaiH // 19 // dainyaM prakAzayanto'pi nArakA iva mAdRzAH / nAnnalezamapi kvApi, labhante tu kuto'pi hi ||20|| dainyAtirekAddatte cet, ko'pi kiJcit kathaJcana / tadapyunmizramAkrozaiH, kAlakUTakaNAyitaiH ||21|| sAdhulabdhI tataH sAdhU, etAvevAhamarthaye / dadyAtAM yadyam kiJcit, kAruNyAt karuNAdhanau ||22|| vimRzyaivaM yayAce'sau, sAdhU tAvapyavocatAm / bhadrA''vAmasya vAhIkA veva svAmI guruH punaH ||23|| so'nvagAt tau tato'nnArthI, bhaktito'nuvrajanniva / dRSTvAzrayasthitAMzcA'gre, yAcate sma gurUnapi // 24 // gururAkhyAyi sAdhUbhyA - mAvAmapyamunA'rthitau / zrutopayogaM gurava - statastadviSayaM 1. praNatavAn / // 1 // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SHESAR saMpratinRpaticaritram // daduH // 25 // mahAn pravacanAdhAro, nUnameSa bhaviSyati / iti tena parijJAya, guravastaM babhASire // 26 // vrataM gRhNAsi cedra ! tato dAstavepsitam / sa uvAca prabho'stvevaM, ka: kalyANaM na vAJchati // 27 // tatastadaiva dIkSitvA, bhojanAyopavezitaH / bhuktavAnAkaTIkaNTha-mAhArAMstAMstathAvidhAn // 28 // vAtasaMbhRtabhastreva, tatazcAsphuritodaraH / kSaNaM zete sma madhyAhne, zrAddhabhukta iva dvijaH // 29 // atisnigdhe'timAtre ca, tabAjIryatyathAzane / zUlAyA''zva ivAvella-jjAtagUDhavisUcikaH // 30 // tato gururbabhASe taM, kiM kiJcidvatsa ! bhokSyase ? / so'vadat kiM prabho syAt kSut, 'kalpadrorapi sannidhau // 31 // sAMprataM kintvidaM yAce, syAtAM cettvatpadau gati: / iti jalpannanalpArtiH, prakSINAyurvyapadyata // 32 // sAmAyikasyA'vyaktasya, prabhAvAdudapadyata / raGkaH saiSa suto yasya, so'nvayastasya kathyate // 33 // ihA'sti prathamadvIpe, bharatakSetrabhUSaNam / phullani:pratimallazrI-rgolladeza: sukhaikabhUH // 34 // grAmo'sti caNakagrAma-nAmakastatra vizruta: / bahudhAnyamanohArI, gorasADhyaH sukAvyavat // 35 // caNIti brAhmaNastatra, saccaritraH pavitradhIH / arhaddharmavizuddhAtmA, zraddhAluH zrAvakottamaH // 36 // prAptotkarSANi hRdgrAme, vidyAsthAnAni nityazaH / caturdazApi nirbAdhaM, yasyAvAtsuH kuTumbavat // 37 // AgustatrAnyadA''cAryAH, zrutasAgarasUrayaH / tadgRhoparibhUmyAM ca, nRpAsthAnyAmiva sthitAH // 38 // tadA ca tatra tatkAntA-'sUta sUnuM caNezvarI / prarUDhadADhaM prAgeva, prAcIvArka sphuratprabham 1. dADhAyuktam / Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 39 // kRtvA janmotsavaM tasya, dvAdaze divase tataH / cakre cANikya ityAkhyA-mutsavena mahIyasA // 40 // tatazcaNI tanUjaM taM vandayitvA guroH kramAn / dADhAvRttAntamAcakhyau, pRcchati sma ca tatphalam // 49 // guravo'tIndriyajJAna-samakSasamayatrayAH / AkhyanneSa mahArAjo, bhaviSyati mahAmatiH // 42 // atha sontargahaM gatvA. dadhyau sanarmamApi kim / kRtvA'narthAvahaM rAjyaM, gamiSyatyadhamAM gatim // 43|| tataH praghRSya taddADhA-zcaNI vAlakarazminA (?) / gurorAvedayAmAsa, svarUpaM tadyathAkRtam // 44 // guruH provAca taM bhadra, kimidaM vidadhe tvayA / yadyathopArjitaM yena, bhoktavyaM tena tattathA // 45 // tvayA yadyapyaghRSyanta, dADhAH sUnustathApyasau / bimbaM kiJcidvidhAyaiva, rAjyaM prAjyaM kariSyati // 46 // atha pravarddhamAnaH sa, cANikyastyaktazaizavaH / vidyAH sarvAstadAcAryA-llabhyaM dhanamivAdade // 47 // athAnurUpAM putrasya, mRgAGkasyeva rohiNIm / vilokya brAhmaNImekAM, caNI taM paryaNAyayat // 48 // tataH pitari kAlena, kramAt kavalite'pi hi / sudhIvitRSNa evA'sthA-dvarSAsviva sadaiva saH // 49 // anyadA dayitA tasya, bhrAtuH pariNayotsave / yayau pitRgRhaM tasyA, jAmyo'nyA api cA''gaman // 50 // tAsAM mahebhyakAntAnA-mIyuSINAM mahAzriyA / mAtApitrAdayaH sarve, kurvaMtyatyantagauravam // 51 // kAcidabhyaGgayantyaGga-mudvarttayati cAparA / kA'pi snapayati snehA-dvilepayati kA'pi ca // 52 // kA'pi saMskurute pAdau, kA'pyAbadhnAtyalaGkRtIH / vINayanti ca tA: kAzcidupAttairhastazATakaiH // 53 // 1. bhaginyaH / // 2 // Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpratinRpaticaritram // upacAravacobhizca, sadApyullApayantyapi / kiM bahUktena rAjJIvat, sarve'pyArAdhayanti tAH // 54 // kAryate karma dAsIva, cANikyasya puna: priyA / daridradayitetyApa, satkRtiM na kuto'pi sA // 55 // vivAhAnantaraM tAzca, divyciinaaNshukaadibhiH| satkRtya saparIvArA:, preSyante sma sagauravama // 56 // dattvA cANikyapatnyai ca, vAsasI goNivibhrame / gacchervatse'dhvagaiH sArddha-mityuktvA preSitA gRhAt // 57 // tataH sA'cintayaddhigdhigu, dAridrayamapamAnadam / yatra mAtApitRbhyo'pi, bhavatyevaM parAbhavaH // 58 // parAbhavamivojjhaMtI, dAbhyAmazramiSAttataH / AjagAma gRhaM patyu-navAmbudasamAnanA // 59 // priya: papraccha kiM khinne-vAgatA'pi pitu-nahAt / noce kiJcit punarbAdaM, pRSTA''khyattaM parAbhavam // 60 // tacchrutvA so'pi saGkAnta-tatkhedavadacintayat / artha eva hi gauravyo, na kaulinyaM na vA guNAH // 6 // kalAvAnapi rAjA'pi, na bhAti kSINavaibhavaH / kubero'pyakulIno'pi, zlAdhyate dhanavAn punaH // 62 // vittADhya eva sarvatra, pratiSThAM labhate jane / kAJcanazriyamAbibhra-nmeruH kSitibhRtAM dhuri // 63 // satyAM bhavantyasanto'pi, yAntyAM santo'pi yAnti ca / yayA sArddha guNAH sarve, sA zrIrakaiva nandatu // 64 // arthazcintAmaNiriva, cintitArthaprasAdhakaH / tanmayA'pyarjanIyo'sau, tadekamanasA'dhunA // 64 // zrutazca pATalIputre, nando viprasuvarNadaH / tatastaM mArgayAmIti dhyAttvA tatrAzu so'gamat // 66 // prAvikSacca nRpAvAsaM, daivAt kenApyavAritaH / Akramya rAjavadrAja-siMhAsanamupAvizat // 67 // ita: snAtaviliptAGgaH, Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvAlaGkArabhUSitaH / naimitikabhujAlambI. tatrAgAna-bhUpatiH / / 68 // purazcANikyamAlokya, nRpamUce nimittavit / devAyamevamAsIno dhatte tvadvaMzaparyutAm // 69 // aroSayadbhistaddeva !, sAmnA ca vinayena ca / asAvutthApanIyo'smAjjvAlitena kimagninA / / 70 // rAjAdezAttatto dAsyA, dattaM tasyAnyadAsanam / uktazcevamihAsva tvaM, dvijarAjAsanaM tyaja 71 // so'tha dadhyau na yuktaM ta-dyadadattAsanAsanam / ayuktatarametacca, yadutthAnaM tato'pi hi // 72 // vimRzyeti sa tAmUce-'tra me sthAsyati kuNDikA / tatastAmamucattatrA-nyatra nyAsthat tridaNDakam // 73 // yajJopavItamanyatre-tyamucadyadyadAsanam / srodha tattadanyAnyai-rAsanaM sa grahAttavat // 74|| dhRSTo'yamiti rAjJA'tha, dhRttvA padbhyAmakaryata / so'pi bhUmerathotthAya, pratyAjJAsIdidaM yathA // 75 // koSabhRtyamahAmUlaM, putramitrAdizAkhakam / nandamutpATayiSye'haM, mhaadrummivaanilH||76|| zikhAM baddhvA ca cANikya-stato'vocadruSAruNaH / saMpUrNAyAM pratijJAyAM, zikheyaM choTayiSyate // 77|| rocate tvatpituryattat, kuryAstvamiti vAdinaH / dattvA'rddhacandraM taM nanda-patayo nirasArayan // 78|| sa niryazca purAdhyau , kaSAyavivazAtmakaH / ajJAnAndhastadA'kArSa, pratijJAM mahatIM hahA // 79 // tadiyaM pUraNIyaiva, marttavyamathavA''have / nopahAsAspadaiH sthAtuM, zakyaM jIvadbhiranyathA // 8 // tatkathaM syAditi dhyAtu-guruvAkyaM manasyabhUt / bhaviSyatyeSa cANikyo, bimvAntaritarAjyakRt // 8 // pratIcyAmapyudetyaMzru-viparyasyati bhUrapi / merorapi caleccUlA, calatyAeM 1. galahastakam / 2. yuddhe Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpratinRpaticaritram // * vacastu na // 8 // tato bimbaparIkSArthaM, parivADveSamAdadhat / mayUrapoSakagrAma, nAndaM so'gAt paribhraman // 83 // praviveza hai ca bhikSArthaM, sa mahattaramandiram / udvignastajanaiH pRSTo, bhagavan ! vetsi kiJcana // 84 // so'vadat vedhi niHzeSa, tamathoce mahattaraH / tarhi pUraya matputryA-zcandrama:pAnadohadam // 85|| yataH sA'sti tadaprAptyA, prasthiteva yamAlaye / tadenaM pUrayannasyA-stvaM jIvAturbhavAdhunA // 86 / / avatIrNo'sti garbhe'syA, rAjyAha: kopi pUruSaH / jJAtveti dohadAttasmA-ccANikyastamabhASata // 87 // dohadaM pUrayAmyasyA-zcedgarbha meM prayacchata / prapannaM tena tadyasmA-jIvantI garbhabhRt 'puna: // 88 // sa tataH sAkSiNaH kRtvA-ukAravat paTamaNDapam / kRtvA tasyopari cchidraM, jyotsnAM mUrdhni sthite vidhau // 89 // adha: sudhAdhikadravya-saMskRtakSIrapUritam / sthAlaM nivezya randhrAntaH-prAptendupratibimbabhAk // 90 // cANikyastA sutAmUce, tvatkRte putri ! candramAH / AnIto'sti mayA mantra-ratrA''kRSyaiSa tatpiba // 91 // candraM matvA ca taM harSAt, papau sA'tha yathA yathA / tathA tathopari cchidraM, pyadhattordhvasthitaH pumAn // 92 / / garbho bhAvyeSa saMpUrNaH, kiM na veti parIkSitum / arddhapIte sa Uce tA-miyA~llokArthamastviti // 93 // tayokte neti so'vAdIt, piba tanyamatra tAM / lokArthamAnayiSyAmI-tyevaM zraddhAmapUravat // 94 // athotpAdayituM dravyaM, sa dhAtuvivareSvagAt / dhAtu daizca tatprAjya-mutpAdya punarAgamat // 15 // dadarza tatra cANikyaH, sarvalakSaNadhAriNam / krIDantaM dArakaM Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAja - nItyA saMvasathAdbahiH // 96 // puramAlikhya- niHzeSaM, sadaH siMhAsanAsinam / prAjyaiH parivRtaM DimbhaiH, sAmantAdipade kRtaiH // 97 // dezAdInAM vilasa (bha) naM, kurvANaM darpamuddharaM / dRSTvA tuSTaH sa cANikya-staM parIkSArthamUcivAn // 98 // mamApi dIyatAM kiJcidevetyAkarNya so'bhyadhAt / vipraitAni caranti tvaM, gokulAni gRhANa bhoH // 99 // sa smAhaitAnyahaM gRhNAn, mArye gosvAmikairna kim ? / sa Uce kiM na jAnAsi, vIrabhojyA vasundharA // 100 // audAryazauryavijJAnai staM bAlaM sa vinnapi / kasyAmiti papraccha, kaJciDimbhaM sa UcivAn // 101 // mahattarasya dohitra - candragupto'yamAkhyayA / garbhastho'pyeSa niHzeSaH, parivrAjakasAtkRtaH // 102 // tato harSeNa cANikya - candraguptamabhASata / AgacchAgaccha bho vatsa !, yasya tvamasi so'smyaham // 103 // karomi satyaM rAjAnaM, krIDArAjyena kiM tava / ityuktvA tamupAdAya, cANikyaH sa gato'nyataH // 104 // melayitvA dhanaistaizca caturaGgaM mahadbalam / candraguptaM nRpaM cakre, svayaM maMtrI babhUva ca // 105 // sarvaugheNa tato gatvA 'veSTayannandapattanam / kArAgAra ivA'rautsIt, tatra dhAnyAdikaM vizat // 106 // nando'pi sarvasAmaggrA, niHsRtya nagarAdbahiH / mandarAdririvA'mbhodhiM, gAhayAmAsa tadbalam // 107 // nandasainyabalenAtha, candracANikyayozcamUH / abhrAvalIva vAtyAbhi-rgatA sarvA dizodizam // 108 // tatazca candracANikyA-vAruhyA'zvaM palAyitau / nivRtya meSavadbhUyaH, prahartuM tau dizaikayA ||109 || mA smApalakSayet kospI-tyujjhitvA turagau pathi / ArohatAM saraH pAlIM, yAtau pAdapracArataH // 110 // sAdinaM caikamanvAgacchantaM dRSTvA caNiprasUH / pakSAlayantaM // 4 // Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpratinRpaticaritram // vAsAMsi. rajakaM smAha tIragam // 111 / / are re nazya nazya tvaM, bhagno nandamahIpatiH / nandagRhyA: pragRhyante, candraguptasya sAdibhiH // 112 // tacchatvA sa palAyiSTa, cANikyastatpade sthitaH / candraguptastu nIrAntaH, sthagita: padminIvane // 113 // sa ca sAdI tadAvAdI-ccANikyaM rajakAyitam / dRSTau kiM candracANikyau, yAntAvatreti so'bhyadhAt // 114 // cANikyo na mayA dRSTa-candraguptastu tiSThati / nilIna: padminISaNDe, tApAkrAntamarAlavat // 115 // dRSTvA sAdyapi taM smAha, kSaNaM bibhrahi me hayam / tenaucyata bibhemyasmA-ttamAbadhyatatastarau // 116 // jale praveSTa muktAsi-ryAvanmuJcati mocake / tAvattasyaiva khagena, cANikyastamasAdhayat // 117 // punAvapi tasyAzva-mathAruhya palAyitau / gatvA ca kiyantIM bhUmi, tamapi prAgivojjhatAm // 118 // gacchannUce ca cANikyazcandraguptamare tvayA / kiM tadA cintayAJcakre, yadA'zikSiSi sAdinam // 119 // candragupto'vadattAta !, tadaivaM cintitaM mayA / mama sAmrAjamAryeNa, dRSTamitthaM bhaviSyati // 120 // taM nizcikye'tha cANikyo, na me vyabhicaratyasau / maduktamasyA'nullaMghyaM, ziSyasya guruvAkyavat / / 121 // atha kSudhArta saMsthApya, candraguptaM vanAntare / cANikyaH prAvizat kaJci-grAmamannAya tatkRte // 122 // tilakaiSTIkamAnAGgaM, nAzAlagnamahodaram / dRSTvaikaM vipramAyAntaM, cANikyaH pRcchati sma tam // 123 // bhojanaM labhyate kvApi, so'vadallabhyate bhRzam / etasya yajamAnasya, gRhe'dyAsti mahotsavaH // 124 // so'pUrvANAM vizeSeNa, datte dadhikarambakam / vraja tvamapi bhuktvA'ha-mapyAyAtastato'dhunA // 125 // mA jJAsInatra mAM ko'pi, praviSTaM, nandapUruSaH / Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAM vinA candraguptaM ca, ko'pi mA sma grahIdbahiH // 126 // nandAzvavArairduvariH, sa cedAttaH kathaJcana / tataH sarvasvamoSAnme, chinnA rAjyaspRhAlatA // 127 // evaM vicintya rakSo - vanniH kRpaH kSurikAkaraH / tasyodaraM vidAryAzu, cANikyaH padmakoSavat // 128 // avinaSTaM svarUpasthaM, sthAlyA iva karambakam / tamAdAya puTe kRtvA gatvA mauryamabhojayat // 129 // yugmam // punaryAntau gatau kvApi, sanniveze nizAmukhe / cANikyastatra bhikSArthI, vRddhA''bhIrIgRhaM gataH // 130 // atrAntare svaDimbhAnAM, rabbA'tyuSNA tayA tadA / sthAle dattA'sti tanmadhye, nyadhAdekaH zizuH karam // 131 // rudan dagdhakaraH so'tha tayA sAkrozamaucyata / kiM cANikyasya nirbuddhe milito'si tvamapyare // 132 // svanAmAzaGkayA'pRccha-ccANikyaH sthavirAM tataH / mAtaH ka eSa cANikya-stvaM yadIyopamAmadAH || 133 // tayoktaM ko'pi cANikya-zcandraguptanRpAnvitaH / prAgeva pATalIputra-mupAdAtumaDhaukata // 134|| mUrkho na vetti yaddezo, gRhyate, prAk samantataH / gRhIte ca tatastasminnAttameva hi pattanam // 136 // matputro'pyeSa tattulyaH, pUrvamevAkSipat karam / madhye 'yo'tyuSNarabbAyA, anAdAyaiva pArzvataH // 136 // bAlAdapi hitaM grAhya-miti nItiM smaraMstataH / sa nandarAjyasaMprApti - lagnakaM tadvaco'grAhIt // 137 // sacandraguptazcANikyaH, saMvaMrmya balAtmanaH / gaccha tataH zailaM, hima vatkUTanAmakam // 138 // zabarAdhipatiM tatra, cANikyaH parvatAbhidham / sAhAyakaM tataH kAGgana, 1. melayitvA / // 5 // Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpratinRpaticaritram // nayati sma vayasyatAm // 139 // tamanyadoce cANikyo, nandamunmUlya tacchiyam / AvAM vibhajya gRNIvaH, so'pi tatpratyapadyata // 140 / / sarvogheNAtha cANikyaH, svIkurvanandamedinIm / ekaM nandapuraM sphItaM, veSTayAmAsa sarvataH // 141 // zaknoti taM na cAdAtuM, parivrADveSabhAk tataH / cANikya: pravivezAnta:-puraM tadvAstu vIkSitum // 142 / / apazyat supratiSThAH sa, bhramaniMdrakumArikAH / dadhyau caitatprabhAveNA-'bhaGgametatpuraM dhruvam // 143 // caNI tadveSTamApRSTaH, sa nirviNNairjanastadA / AkhyadindrakumArINAmAsAmutpATane sati // 144 // mayaitallakSaNairjAtaM, pratyayazcaiSa kathyate / etadutpATanArambhe-'pISadrodhanivarttanam // 145 // tathArabdhe'pi taistena, rodha: kiJcinyavartyata / tataH pratyayitairloka-statra kUpaH kRtastadA // 146 // tatastannagaraM tatra, gRhItvA bhUrivaibhavam / sarvAM paridhimAdAya, pATalIputramAyayau // 147 // tatastaccandraguptasya, parvatasya ca sainikaiH / veSTitaM sarvato datta-potA''veSTamivAbhavat // 148 // dannindo'pi nirgatya, nirgatya prativAsaram / mahAraNaM prakurvANaH, kSIyate sma truTadbalaH // 149 // dharmadvAraM yayAce'tha, hantakAramiva dvijaH / cANikyastaddadau tasmai, nItireSA hi bhUbhujAm // 150|| upAlambhazca nandasya, cANikyena pradApitaH / tvayA na kiJcinme datta-marddhacandraM vinA tadA // 151 // dattaM mayA'dhunA te tu, jIvitaM nanda ! nanda tat rathenaikena yadyAti, tadAdAya ca nissara // 152 // nando viSAdamApanaH, prkssiinnblvikrm:| dadhyau dhigdhik zriyaM pApAM, capalAM capalAmiva // 153 / / atha nanda: kalatre dve, putrImekAM ca vallabhAm / tathA sArANi sArANi, rathe ratnAnyatiSThipat // 154 // viSakanyAM puna: pAtrabhUtAmekAM gRhe'mucat / 1. devamUrtIH / NASEENARIES Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ candragupto vivAtiAM, mriyatAmiti cintayA // 155|| suvarNaratnamANikya-vastu kupyAdikaM punaH / dviSAM kimapi bhUnmeti, lAtvA sarvaM cacAla saH // 156 // candraguptaM vizantaM ca, niryanandapriyAtmajA / dRSTvodgataM sUryamiva, vicakAsAbjinIva sA // 157 / tatastAmUcivAnandaH, pApe ! pazyasi vairiNam / mama rAjyahare raktA-dadyAhi bhaja vallabham // 158 // tatazcandrarathArohe, tasyAstyaktvA rathaM pituH / mandalakSayA iva bhArA-dramAzcakrArakA nava // 159 // manvAno'zakunaM candraguptastAM vinivArayan / cANikyenaucyatAsau te, zakunastaniSedha mA // 160 // bhagnArakaM bhavadrAjyamito bhAvi navA'nvayam / tatastAM rathAmAropya, candragupto'vizat puram // 161 // nanda ! pUrNA pratijJA me pazyeyaM choTyate zikhA / ityuktvA pazyatastasya, cANikyo'cchoTayacchikhAm // 162 / / gacchati sma bahirnanda-ste tu nandagRhaM gatAH / dRSTvA kanyAM ca tAM candra-parvatAvanvarajyatAm // 163 // cANikyo viSakanyAM tAM, jJAtvA cidvaistato'vadat / candragupta ! tavaikA'bhUt, parvatasyAstvasau punaH // 164 // yuvAbhyAM nandasAmrAjyaM, grAhyaM sarvaM vibhajya yat / prAraMbhe parvatodvAha-stadaivAtha tayA saha // 165 // tatra maGgalatUryANi, praNadanti sma visvaram / jvalano vedikAMtazca, saMhArazikhayA'jvalat // 166 // lAjAJjalizca daivajJo, juhoti sma skhalan skhalan / suzodhite'pi lagne'bhU-bhaumo nIcastanau tdaa||167|| lagne ca lagnavelAyAM, sarpavatkanyakAkare / mUrcchita: zabarAdhIzo, viSA''vegena tatkSaNAt // 168 // 1. kathitam / Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpratinRpaticaritram // bhrAta ! ta ? zcandragupta !, tAta ! cANikya dhIsakha ! / mriyate mriyate rakSa, rakSetyAA jajalpa ca // 169 // candraguptaH pratIkAraM, yAvadArabhate'sya tu / tAvad bhrakurNimAbadhya, cANikyastaM nyavArayat // 170 // Uce cAdyApi mugdho'si, nIti vetsi na bhUpate: / arddharAjyaharaM mitraM, yo na hanyAt sa hanyate // 171 / / kAlakSepamataH so'pi, cakre vyAvartanAdibhiH / atrANastaTitaprANastataH parvatako mRtaH // 172 / / tato rAjyadvaye'pyAsI-pcandraguptaH kSitIzvaraH / cANikyazca mahAmantrI, rAjyanATakasUtrabhut // 173 / / tadAgamavarajJatvAt, tatra nandasya pUruSAH / sarve te kurvate caurya, durddharA: siddhavidyavat // 174 // tadrakSArthaM talArakSa-mIkSamANastataH pure / veSAntareNa cANikyaH, sarvatrApi paribhraman // dAmAkhyaM, vayaMtaM kvApyavaikSata / ramamANaH sutastasya, daSTo matkoTakaistadA // 176 // raTanAgatya tasyAkhyat, bhakSito yamabandhunA / khanitvA tadvilaM sadyaste sarve bhasmasAtkRtAH // 177 // cANikyo'pi hi yogyo-'yamiti matvA gRhaM gataH / tamAhUya talArakSaM, cakre nistriMzazekharam // 178 / / tenoktAstaskarA: ! stainyaM, kuruta svecchayA'dhunA / jAte mayi talArakSe, samastaM rAjyamAtmanaH // 179 / / (?) iti vizvAsya te sarve, nimantrya sakuTumbakAH / dvAraM pidhAya bhujAnAH, kRtAH prajvAlya bhasmasAt // 18 // tataH saumthyaM pure tatra. tathA jajJe yathA kvacit / cauraiH sahaiva dagdhattvA-yojanAmA dina zrutiH // 18 // athaikatra purA grAme, labdhA bhikSAtavI pina / cANikyena tatastatra, 1. taMtuvAyam / Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kSudrAdezo vyasRjyata // 182 // yathA cUtAzca vaMzAzca, grAme tiSThanti va: tata / chittvA cUtavanaM vaMza-vanasya kriyatAM vRti: // 183 // dadhyumeyakAste'tha, na cUtairvaMzarakSaNam / ghaTate kintu vaMzaughai-cUtAnAM parirakSaNam // 184 // paramArthamajAnAnaiH, svabudhyeti vimRzya taiH / chittvA vaMzAstatazcUta-vanasya vRtirAdadhe // 185 / / tamAdezaviparyAsaM, miSIkRtya caNIprasUH / madAndha iva kumbhIndraH, kRtyAkRtyamacintayan // 186 / / sabAlavRddhaM taM grAma, baddhvA dvArANi sarvata: / dvIpAyano dvAravatImiva prAjvAlayat krudhA // 187 // yugmam // athAninAya tAM bhAryAmUce ca dayite ! mayA tvatkRte vihita: sarvaH, sAmrAjyArthamupakrama: // 18 // apamAnaviSArtiM tA-maizvaryasudhayA'dhunA / tannivartya mahAbhAge ! zacIvAnubhava: sukham // 189 // cANikyacaritaM caita-dAkarNya zvazuro'pi hi / bhIto bhIta: samAMgatya, cANikyamidamUcivAn // 190 // jAmAta: ! prAg yadasmAbhiH, putrodvAhe bhavatpriyA / dayitA nirdhanasyeti, svaputryapi na satkRtA // 191 // sa tavaiva tiraskArastattvato'smAbhirAdadhe kSamyatAmekadA'smAka-maparAdha: prasadya bhoH // 192 // cANikyo'pyabhavattasya, suprasanamanAstata: / jAyante hi mahIyAMsa:, praNipAtavazaMvadAH // 193 // zvazurasyApareSAM ca, svajanAnAM tato mudA / sa dadau grAmadezAdI-naucityAdaucitIMcaNaH // 194 // anyadA''lokayan kozaM, zUnyaM durgatavezmavat / dadhyau ca na bhavedrAjyaM, kozahInaM vinakSyati // 195 // atha koSakRte'kArSI-ccANikya: kUTapAzakAn / ratnasthAlaM puraskRtya, // 7 // 1. guravaH / Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpratinRpaticaritram // svanaraM rantumAsayat // 196 // so'vadadyena jIye'haM, ratnasthAlasya sa prabhuH / dadyAdekaM sa dInAraM, yaH punarjIyate mayA // 197 // ramante " bahavastena, sArddhaM lobhena kiM punaH / jIyate na sa kenApi, svavazaMvadapAzakaH // 198 // cANikyenAtha vijJAya, kozapUrttizcirAditaH / upAyAntaramAsUtri, zIghraM kozapradaM tataH // 199 // pAyayAmi yathA madyaM, sarvAnapi kuTumbinaH / gRhasAraM nijaM yena, sarvamAvedayanti te // 200 // yataH kruddhasya raktasya, vyasanA''patitasya ca / mattasya priyamANasya, sadbhAvaH prakaTo bhavet // 209 // iti nizcitya cANakyaH samAhUya kuTumbinaH / madyena madayitvA tAn, sadbhAvaM jJAtumUcivAn // 202 // dve vastre dhAturakte me, tridaNDaM svarNakuNDikA / varttate ca vaze rAjA, holAM vAdayatAtra me // 203 // taccANikyoktamAkarNya, te sarve'pi kuTumbinaH / garvataH svasvasarvasva -mekaikAnuSTubhA'bhyadhuH // 204 // sahasrayojanaM mArgaM, gacchato mattadantinaH / pade pade vittalakSaM, holAM, vAdayatAdatra me // 205 // tilADhakasya suptasya, suniSpattiM gatasya ca / tile tile vittalakSaM, holAM, vAdayatAtra me // 206 // nadyAH prAvRSi pUreNa, vahantyAH pAlibandhanam / ekAhamrakSaNaiH kurve, holA vAdayAtra me // 207 // jAtyAnAM ca kizorANA-mekAhaprAptajanmanAm / chAdayAmyaMzakezaidya, holAM vAdayatAtra me // 208 // zAliprasUrti gardabhyau, dve ratne mama tiSThataH / chinnachinnaruhe nityaM, holAM vAdayatA'tra me // 209 // apravAsI vazyabhAryaH, shsrdrvinno'nRnnH| 1. AkAzaM / 2. zvetavanaspatI / Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sugandhAGgo, holA vAdayatAtra me // 210 // evaM vijJAya tadbhAvaM, te cANikyena nirmadAH | ADhyA dhanamamAya'nta, yathaucityena 1. dhImatA // 211 / ekayojanagAmIbha-padamityA'rthalakSakAH / tathaikatilajatila-mitAn zatasahasrakAn // 212 // ekAhasrakSaNAjyaM / cai-kahAzvAnmAsi mAsi ca / koSThAgArabhRtaH zAlIM-zcANikyAya daduzca te // 213 // evaM saMpUrya kozaughAn, koSThAgArANi nirvRtaH / cANikyaH kRtakarttavyo, rAjyaM rAjeva zA sti saH // 214 // hAreNeva vihAreNa, sphuranmuktAnuSaGgiNA / tatra prasAdhayantaH kSmA-mIyurvijayasUrayaH // 215 // kSINajaGghAbalAste ca, vRddhAvAsaM cikIrSavaH / jJAtvA ca bhAvidurbhikSaM, zaikSamAtmapade vyadhuH // 216 // vidyAdyatizayAstasya, rahasyAkhyannidhIniva / gacchaM samarpya prAheSuH, subhikSabhRti, 'nIvati // 217|| gurusnehAnurAgeNa, kRtvA tadRSTivaJcanam kSullakadvitayaM tvAgA-nirvRttya gurusannidhau // 218 // guruNA'bhihitau vatsau ! yuktaM naitadanuSThitam / patiSyatyatra hai| duSkAlaH, karAla: kAlasodaraH // 219 // Uce tAbhyAM na nau tatra, pratibhAti prabhUn vinA / tadatrAvAM sahiSyAva:, sarva pUjyA'ntike sthitau // 220 // evaM ca sati tatrAgAd, durbhikSaM dvAdazAbdakam / kRtAntasya kRtotsAhaM, dAnadharmasya mAndyakRt // 8 // // 221 // yatrAnnamudare ratna-nidhAyaM vinidhIyate / sarvaiH parasparaM lokai-nityaM kasyApyapazyataH // 222 // tadA durbhikSarAjena, vAJchataikAtapatratAm / raGkarAjA nyayojyanta, nijamANDalikA iva // 223 // uttiSThantyupaviSTAzca, na bhikSAkA gRhe gRhe // duHkAlakSitipAlasya, bhaTTaputrA ivotkaTA: // 224|| evaMvidhe ca kAle yallabhante zuklavAsAH 1. karoti / 2. alaMkurvanta / 3. deze / Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpratinRpaticaritram // 2. guravaH kvacit / bhavyaM bhakSyaM tayostatta-dyacchanti pratibandhataH // 225 // kSullakAbhyAM tato'cinti vibhAtyetanna sundaram / yato guruSu + sIdatsa, kA gatirno bhaviSyati // 226 / / kulaM yena sanAthaM sa, pumAn yatnena rakSyate / tArakAH syuH kimAdhArA-stumbe nAzamupeyuSi // 227 / / caladdante gatamade, jarAjarjarite'pi ca / sanAthaM sarvathA nUnaM, yUyaM yUthapatau sati // 228 // tatpUjyairnavyasUrINAM, dIyamAnastadA nizi / zruto'styaJjanayogo yaH, kurvastamiha saMprati // 229 // ityAlocya kRtastAbhyAM, yogaH siddhazca tena ca / bhUtvA'dRzyau gatau - candraguptena saha jemitum // 230 // tamAlokya ca bhuJjAnaM, pArzvayorupavizya ca / bhuktvA yAtau tathaivAtha, bhuJjAte te dine dine // 23 // rAjA'nyadinamAnena, bhakte bhuktoddhate sati / ajIrNabhayato vaidyaiH, sapadyutthApyate sma sH||232|| evaM caikasya bhojyA, bhujyamAnairjanaistribhiH / atRpyan kRzatAM yAti, rAjA vakti hriyA na ca // 233 / / kRSNapakSenduvaccandra-guptaM kAya'juSaM tataH / papraccha caNisUrvatsa !, da:kAla: kiM tavA'pi hi // 234 // sa Uce nA''rya ! tRpyAmi, cANikyo'cintayattataH / avyaktaH ko'pi siddho'syA''hAraM harati nizcitam // 235 / / dvitIye'nyaiSTikaJcUrNaH, kIrNo bhojanamaNDape / dvayorbAlakayostatra, padapaGiktastato'bhavat // 236 / / nizcikAya tayA mantrI, nUnaM siddhAJjanAvimau / dvAraM badhvA tatastatra, sadyo dhUmamakArayat // 237 // dhUmena galatorakSNorazrubhiH kSAlite'Jjane / dRSTau nRpasya pArzvasthau, bhuJjAnau kSullakAvubhau // 238 // AbhyAM viTAlito'smIti, rAjA'bhUd durmanA manAk / mA bhUcchAsanahIleti, tamenaM smAha dhIsakhaH 1. mohAt / Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BRISHA // 239 // kAluSyaM vatsa ! kiM dhatse, zuddhiradyaiva te'bhavat / yadbAlayatibhi: sArddha, bhukto'syekatra bhAjane // 240 // ka: sAdhubhiH samaM bhoktu-mekatra labhate gRhI / tatastvameva puNyAtmA, sulabdhaM jIvitaM ca te // 241 // na tu durgatiM labhante, bhuJjAnA ye maharSayaH / taiH samaM bhojanAdadya, zlAghanIyo'si kasya na // 242 / / ete hi trijagadvandyA:, kumArabrahmacAriNaH / etatpAdarajo'pIha, pAvanebhyo'pi pAvanam / / 243 // candraguptaM prabodhyaivaM, kSullakau tau visRjya c| cANikyo'pyanu tatrAgA-dupAlambhaM dadau guroH // 244 // prabho! bhavadvineyAvapyevaM yatkurutastataH / anyatra kutra cAritraM, pavitraM prApsyate'dhunA / 245|| guruNA bhaNita: so'tha, cANikya ! zrAvako bhavAn / modiSyate tvayA svasthaH, sa zrAvakacarNazcaNI // 246 // prAptotkarSe'pi duHkAle, prAptotkarSe ca vaibhave / tavaidRkSAnmahAdAnAd, bhavAmbhodhina dustara: // 247 / ata evAkhilo gaccha:, praiSi dezAntaraM mayA / tvAdRzaM zrAvakamiha, matvA kalpadrumAyitam / / 248 // kSullakadvayamapyeta-dyadevaM varttate mama / zrAvakasya prasiddhiste, bhaviSyati mahIyasI // 249 // ziSyAvapi guru: smAha, yuvAbhyAM kimaho kRtam / tyAjyo hi sAdhubhirmAtmA, mahatyapi parISahe // 250 // kariNa: karisaTTe, niSkasya kaSapaTTake / vyasane sAttvikAnAM ca, sAratvaM jJAyate khalu // 25 // kSamayAmAsatuH ziSyau, tata: svAga: praNamya tau / kariSyAva: punarnaive, prabho ! mithyA'stu duSkRtam // 252 // cANikyo'pyetadAkarNya, lajjito gurumUcivAn / prabho'nuzAstinA vA'haM, bhavAmbho'stvayoddhRtaH // 253 / / itaH prabhRti marehe, vizurazanAdibhiH / anugrahaH sadA kAryo, nistAryo'haM pramadvaraH // 254 // iyantyahAni bhaktAdyai-rupaSTambhaH kRto na yat / tanme prasadya ziSyANoH, kSamaNIyaM 1 dhuryH| 2 shikssaanaukyaa| // 9 // Satuatia Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpratinRpaticaritram // kSamAdhanaiH // 255 // ityuktvA gurumAnamya, cANikyo jagmivAn gRham / kSullakAvapi tadnehe-'nnAdyaM jagRhatuH sukham // 256 // * jJAtvA'nyedhuzcandraguptaM, mithyAdRSTipratAritam / svapiteva priyAkartu-manvazAttaM caNIprasUH // 257 / / amI pAkhaNDino vatsa ! jIvikA) dhRtavratAH / duHzIlA ni:kRpA: pApA, nAmA'pyeSAM na gRhyate // 258 // chAyA'pyeSAM parityAjyA, bibhItakataroriva / etatpUjAdivArtA tu, zrutyostaptatrapUyate // 259 // kaSAyaviSayArAti-rAjadhAnISvadharmiSu / bhasmanIva hutaM vatsa, dAnameteSu jAyate // 260 // ete svaM ca svabhaktaM ca, mUrkhaniryAmakA iva / pAtayanti bhavAmbhodhau, tadetAMstyaja pApavat / / 261|| tacchrutvA smAha mauryo'pi, vandIrme mastakopari / paramIdRkriyaiSAM va-stato'dhyakSA'thavA zrutA / / 262 // cANikya: smAha durvRtta-meSAM me sarvadA sphuTam / tvAmapi jJApayiSyAmi, pratyakSIkRtya tattathA // 263 / / AjUhavadathA'nyedyu-mantrI pAkhaNDino'khilAn / AtmIyAtmIyadharmasya, kathanAya nRpAgrataH // 264 // vijane'nta:purAsanne, sthAne'dhyAsayati sma tAn / tatra cA'kSepayalloSTa-cUrNaM prAk susamaM sudhIH // 265 // yAvadrAjAgamaM te ca, srve'pyvijitendriyaaH| utthAya jAlikadvArai-rekSanta nRpavallabhAH // 266 // dRSTvA ca nRpamAyAntaM, dhRtvA mudrAmupAvizan / svaM svaM dharmamathAkhyAya, rAjJo jagmuryathAgatam // 267 // cANikyo'tha narendrasya, loSTacUrNopari pradhIH / tatpAdapratibimbAni, tatra tatra pradarzayan // 268 // uvAca pazya strIlolA, ete yAvattvadAgamam / anta:puraM tavaikSanta, sthitvA, sthitvopajAlikam // 269 / / candragupto'pi tadRSTvA, teSAM dauHzIlyaceSTitam / viraktimagamat sadyaH, satyalIkAGganAsviva // 270 // loSTacUrNaM samIkRtya, tattatraiva sitAmbarAn / adhyAsayad dvitIye'hni, tathaivA''hUya dhIsakhaH // 271 // dhyAnamaunaparAstepi, munIndrA: svIyamudrayA / jitendriyatayA tasthuH, sthAnasthA eva bimbavat // 272 // Agatasya Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ca bhUbhartu-rdharmamAkhyAya te'pyaguH / IryAsamitisaMlInAH, sAmyavAsitacetasaH // 273 // cANikyo'thA'bravIccandraguptaM pazya mahIpate ! / padAnyeSAM munIndrANAM dRzyante nAtra kutracit // 274 // nAmI prekSante te straiNa matrAgatya jitendriyAH / straiNe hi tRNadhIreSAM, siddhizrIsaGgamArthinAm // 275 // susAdhuSu dRDhA bhakti - zcandraguptastataH param / dRSTazuddhasamAcAraH, saMjajJe paramArhataH // 276 // cANikyo'nyedyurAdadhyau, kazcittau kSullakAviva / yadyadRzyo viSaM rAjJe dadyAt tat syAnna zobhanam // 277 // vimRzyeti sa rAjAnaM, viSamizritamodanam / sahamAnaM sahamAnaM, bhojayAmAsa nityazaH // 278 // rAjJazcA'sti mahAdevI, dhAriNI garbhadhAriNI / tasyAH samaM nRpeNaika stho'bhUd bhuktidohadaH // 279 // sA'thA'bhUttadasaMpatau, candralekheva durbalA / vilokya tAdRzIM tAM ca, pRcchati sma mahIpatiH ||280 // kiM te na pUryate kiJcit, kiM vA''jJAM ko'pyakhaNDayat / kiM kenA'pyabhibhUtA vA, yadevaM devi ! durbalA // 281 // sA'vAdInnaikako'pyeSAM, hetuH ko'pyasti kiM punaH / tvayA sahaikasthAle me, bhoktuM devA'sti dohadaH // 282 // rAjJoce devi / vizvastA, bhava zvaH pUrayiSyate / saha bhoktuM dvitIye'hni, tAmathAjUhavannRpaH // 283 // cANikyaH smAha mA dAstvaM, vatsa rAjyai svabhaujanam / yatastavA'yamAhAraH, sarvo'sti viSabhAvitaH // 284 // tato dine dine'pyasyAM mArgayantyAM nRpo'nyadA / anAgacchati cANikye, dadau kavalamekakam // 285 // taM yAvadatti sA devI, cANikyastAvadAgataH / dRSTvA ca svAdayantIM tA-mAH kiM cakre svavairiNI // 286 // sarvanAze samutpanne, hyarddhaM tyajati paNDitaH / dvayoH prApte viSAnmRtyau, jIvayAmyahamekakam // 287 // jalpannityudaraM tasyA, vidArya kSurikAkaraH / rohaNorvyA ratnamiva, putraratnaM tadA'kRSat // 10 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpratinRpaticaritram // // 288 // kRtvA ghRtAdimadhye taM dinAnyUnAnyapUrayat / tajjananyAzca dhAriNyA, mRtakAryamakArayat // 289 // tamaznantyAzca maatust-dvindurmuurmyptcchishoH| nodagustatpradeze'tha, kezAH zasyamivoSare // 290 // ata evAbhidhAM tasya, bindusAra iti vyadhuH / varddhamAno'tha so'dhIyAn (?), zazIvA'bhUt kalAmayaH // 299 // anyadoparate rAjJi bindusAro'bhavannRpa / vavRdhe'tha pratApena, nidAghA'rka ivAnizam // 292 // ziSyamANo muhuH so'pi dhAtryA mAtreva nityazaH / ArAdhayati cANikyaM, candragupta ivAparaH // 293 // subandhunAnyadaikAnte, rAjoce nandamantriNA / asthApito'pi mantritve, deva ! kiJcit karomyaham ||294|| yadyapyasmadgiraH svAmi- nnArghaMtyatra tathApi hi / paTTasyAsya hitaM vaktuM, jihvA kaNDUyate mama // 295 // ya eSa deva ! cANikyo, mantrIzo'styatidAruNaH / viMdAryodarametena, bhavanmAtA'pyamAryata // 296 // tataH svAtmA'pi yatnena, rakSaNIyastvayA nRpa ! / so'tha papraccha taddhAtrIM, sA'pyavAdIdabhUdidam ||297|| tataH kruddhaH sa cANikye-na prAyAsIt parAGmukhaH / khalapravezaM vijJAya, cANikyo'pi gRhaM gataH // 298 // alaM pratyAyya pRthukaM, kimArabdhena me'dhunA / avazyameva marttavye, marttavyaM kimazambalaiH // 299 // iti dhyAtvA parityajya, rAjyakAGkSAM nijaM dhanam / cANikyenaupyatAzeSaM, saptakSetryAM subIjavat // 300 // atheSTasvajanAdInA maucityenopakRtya ca / anAthadInaduHsthAnAM, dAnaM dattvAnukampayA // 301 // vicArya varyayA buddhyA, pratikArakSamaM ripoH / patrakaM gandhacUrNaM ca, madhyAnmadhye nidhAya ca // 302 // gatvA bahiH karISAntaH, saMsthAnasthaNDilena vA / vidhAyAnazanaM 1 bAlaM / Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SSSSSSS tasthA-viGgiganImaraNecchayA // 303 // taccAkarNya nRpo dhAtryA-'bhyadhAyi nanu vatsa ! kim / avajJAto mahAmAtyaH, prANado rAjyadazca te||304|| tatsarvaM tanmukhAcchrutvA, svarUpaM bhuuptistdaa| tatra gatvA padolana-zcANikyasmAha bhktimaan||305|| ajJAnenAsyavajJAta-stAta mA mAM tatastyaja / purISamutsRjatyake, Dimbhazcettyajyate sa kim ? // 306 // tatprasIda gRhAnehi / zAghi sAmrAjyamAtmanaH / sa Uce vatsa paryAptaM, yatsaMpratyanazanyaham // 307 // tato rAjA valitvA'gA-itasarvasvavadrudan / hA'bhUvamakRtajJo'ha-miti svaMhIlayanmuhuH // 308 // dadhyau subandhuryadyeSa, kathaJcana nivartate / samUlakASaM madvarga, kaSatyeva dhruvaM tataH // 309 // vicintyeti tata: sAzru-pamUce sagadgadam / devAvimRzyakRtvenA-nartho'bhUdeSa daivataH // 310 // devAjJAyA tadetarhi, sAmyanirmapracetasaH / cANikyasya saparyAyai-rbhavAvRddhiM karomyaham // 311|| tato rAjAnumatyA sa, sandhyAyAmetya dAmbhikaH / kRtvA'rcA nyasya copAntaM, dhUpAkAraM gata: kudhIH // 312 // cANikyopyagninA tena, tapyamAno mahAmanAH / bhAvanAM bhAvayAmAsa, duSkarmagrasanoragIm ||31||amedhymuutrprsved-mldaurgndhypicchle|rejiivaa'tiivbiibhtse, vapuSi prema mA kRthAH // 314 // dve eva puNyapApAkhye, jIvena saha gacchataH / kRtaghnaM vapuretattu, kiJcitrAmuvrajatyapi // 315 // yA: soDhA narake pUrva-matyugrA vednaastvyaa| tAsAmasau na lakSAMze-'pyAgneyI vedanA'sti te // 31 // anvabhUyanta tiryaktve, yAstvayA'nekaza: purA / tA: sAkSAdiva tiryakSu, pazyan pIDAM sahA'gnijAm // 317 // manuSya: prAptadharmA ca, yAvajIvasi jIva hai| prasthAnasthoz2a 1 sevaa| // 11 // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ +S + + saMpratinRpaticaritram // sumanA-stAvadarhadvacaH smara // 318 // eka utpadyate jIvo, mriyate'pyeka eva hi / saMsAra'pi bhramatyekaH, prApnotyekazca nirvRtim // 319 // jJAnazraddhAnacAritrANyevAhaM zraddadhe'dhunA / yAvajjIvamitaH sarve, vyutsRSTA bhavadohadA: // 320|| mayA hiMsAmRSAvAda-steyAbrahmaparigrahAH / caturvidho'pi cAhAraH, pratyAkhyAtastridhA'dhunA // 321 // kSamayAmi sarvajIvAn, sarve kSAmyantu te mayi / maitrI me sarvajIveSu, 3 mama na kenacit // 322 // yAnme jAnanti sarvajJA, aparAdhAnanekadhA / AlocayAmi sarvAMstAna, sAkSIkRtyArhatAdikAn // 323 // chadastho mUDhacitto ya-jIva: smarati vA na vaa| matyakSAttatra sarvatre-dAnI mithyA'stu duSkRtam ||32vaa evaM svaduSkRtaM nindan sukRtaM cAnumodayam / siddhasopAnadezIyaM, ctuHshrnnmaashritH||325|| siddhasAkSikamAlocya, smaran pnycnmskRtim|prtliikRtdusskrmaa, cANikya:svargamIyivAn // 326 // subandhunA nRpo'nyedhu-ya'jJapyata yathA mama / deva prasIda cANikya-vezmadAnAnRpo'pyadAt // 327 // gata: subandhustatrAtha, sarvazUnye gRhe'khile / ekamevA'pavarakaM, pihitidvAramaikSata // 328 // bhaviSyatyatra sarvasva-mityasau cintayaMstataH / dvAramudghATayAmAsa, majUSAmatha dRSTavAn // 329 // are'syAM sAraratnAni, bhaviSyantIti cintayA / bhittvA tAlakamudghATyA-pazyandhasamudgakam // 330 // huM jAne bIjakAnyatra, bhAvInIti vibhAvayan / tamapyudghATya pazyanna-pazyadndhAn sapatrakAn // 33 // tato'tisurabhIn ganyAM-stamAghrAyA'tha patrakam / vAcayan dadRze tatra, gandhAghrANottarAM kriyAm // 332 // etAnAghrAya yo gandhAn / jalaM pibati zItalam / bhuMkte sarvarasaM bhojya-madhaH kRtasudhaM sudhIH // 33 / / karpUrakusumAdInAM, gandhaM surabhi jighrati / nirUpayati rUpANi, manohArINi saspRhaH // 33 // Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EN veNuveNuravonmizrAH / zrRNoti klgiitikaa:| savilAsAGganAsaGga-lAlaso bobhavIti ca // 335 / / kiM bahUktena paJcAnAM, viSayANAM manoramam / bhajatyekamapi kSipraM, jAyate sa yamAtithiH // 336 // yastu muNDitamuNDAsya:, prAntAzI malinAMzukaH / asnAnI munivRttyaiva, varttate'tra sa jIvati // 337 // tadarthapratyayAyA'tha, naraH kazcit subandhunA / gandhAnAghrAya sarvAkSa-saukhyairAyojito mRtaH // 338 // so'tha daghyau dhiyaM dhiG me, dhImAMzcANikya eva hi / yanmRtenA'pi tenA'ha-mevaM jIvanmRtaH kRtaH // 339 // muniveSastata: sthitvA, naTavadbhAvavarjitaH / abhavya: pAtakI so'tha, bhave'nante bhramiSyati // 340 // rAjJazca bindusArasya, kurvato rAjyamujjvalam / pRthivItilakAkhyAyA, mahAdevyAH suto'bhavat // 341 // sacchAyaH sumanoramyaH, sadAlipriyatAM gataH / azokazrIrazokazrI:, " kautukaM saphalodayaH // 342 // so'thAdhIyannavizrAntaH saGkrAntanavayauvana: yauvarAjyapade rAjJA, vihito guNavAniti // 343 // kramAduparate rAjJi, sAmantasacivAdibhiH / sa eva sthApito rAjye, rAjyadhUrvahanakSamaH // 344 // kuNAla iti tasyApi, tanubhUH puNyabhUrabhUt / jAtamAtro'pi yaH pitrA, yauvarAjyapade kRtaH // 345 // mA bhUdvimAtRkasyAsya, vimAtRbhyo'tra kiJcana / ityAlocya ca bhUpAla:, kuNAlaM putravatsalaH // 346 // caturaGgacamUyuktaM, pradhAnAmAtyasaGgatam / kumAraM bhaktidattAyA-mavantyAM preSayat puri // 347 // snehAtizayatastatra bhUpati: prativAsaram / svahastalikhitAllekhAn prAhiNoti sma sAdaram // 348 // jJAtvA'nyedyu: kalAyogyaM kumAraM mantriNaM prati / adhIyatAM naH putro'ya-miti lekhe'likhannRpaH // 349 // anuddhAnAkSaraM taM cA-'saMvatyaiva mahIpatiH / tatraiva sthAnake muktvA, gatavAn dehacintayA // 350 // rAjJI kAcicca taM dRSTvA, dadhyau 1 mune| // 12 // Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpratinRpaticaritram // kasya kRte svayam / lekhaM likhati rAjendu-revamatyantamAdRtaH // 351 / / tatastaM vAcayitvA sA, rAjyamicchu: svasUnave / datvA bindumakArasya tathaiva tamatiSThipata // 352 // abhyeyuSA narendreNa, kathaJcid vyagracetasA / saMvA'prativAcyaiva, lekha: praiSi vimudraya ca // 353 // kumAro'pi ra samAsAdya, taM vAcayitumArpayat / vAcayitvA manasyeva, sa tu maunena tasthivAn // 354 // athaucyata kumAraNa, kiM na vAcayasi drutam / tathApyajalpatastasmAta, svayamAdAya vAcitaH // 355 // andhIyatAnaH putro'ya-mityAlokyA''ha vAhakAn / mauryavaMzabhuvAM rAjJAM, nA''jJA kenApi khaNDayate // 356 // tallekhArtha kariSye'haM, mantriNo'tha tamabhyadhuH / kArya deva ! punardRSTvA, sa Uce kiM vimarzanaiH // 357 // ityuktvA sahasaivAsau, sutptaay:shlaakyaa| bhavitavyatayaivoktaH, svayamAnaJja cakSuSI // 358 // taccAkarNya nRpaH sadyaH, patito duHkhasAgare / cintayAmAsa dhigaho, durgama daivavalgitam // 359 // anyathA cintyate harSo-cchAlamUrkhAlamAnasaiH / jAyate cA'nyathA saiSa, kAryArambho vidhervazAt // 360 // yadeva kurute daivaM, tadeva bhavati dhruvam / idaM kariSyate neda-miti cintA vRthA nRNAm // 361 // tatastasya dadau / grAma, rAjyamandho hi nA'rhati / dattamujjayinIrAjyaM, tadvimAtRsutasya tat // 362 // pAraMparyeNa ca jJAtvA, tadvimAtRvijRmbhitam / kuNAlo hRdaye dAyAn datte ghRSTaH karoti kim // 363 // atha tatra sthito grAme, ni:karmA'lpaparicchadaH / gatiprasaktyA devasya, divasAnasti pUrayan // 364 // atrA'ntare sa rakAtmA, tAvaddharmaprabhAvataH / garbha kuNAlabhAryAyAH, samutpede sphuracchyiH // 365 // mAsadvaye vyatikrAnte, devagurvAdipUjane / abhavaddohadastasyAH, kuNAlena ca pUritaH // 366 // tanayaM janayAmAsa, pUrNeSvatha dineSu sA / varddhita: priyadAsyA ca, 1 dvrikyaa| Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuNAlaH putrajanmanA // 367 // tato vimAturviphalaM, karomyeSa manoratham / gRhNAmi tannijaM rAjyamiti dhyAtvA tadaiva saH // 368 // kuNAlo niryayau grAmAt, pATalIputramAsadat // agAyacca tadA goSThayAM, rAjamArgasamIpagaH // 369 // tasyAtisvarasaundarya-razmineva niyantritaH / tatra yo yaH saMcacAra, ni:pracAraH sa so'bhavat // 370 // raJjitastadguNaiH sarvaH, zazaMsaikamukho janaH / hAhAhUhU prabhRtikA-namastAsyaiva ziSyakAn // 37 // abhavattadguNollApaH, sabhAyAM bhUpaterapi / AjUhavattaM rAjApi, kautukaM kasya no'dbhute // 372 // so'pyathAgatya rAjAgre, javanyantarito jagau / rAjAno yena pazyanti, nA'jino vikalAmakAn // 373 // tasyA'tizAyinA tena, tuSTo gItena gopatiH / tamUce bho vRNu varaM, so'pi gItyaiva gItavAn // 374 // prapautrazcandraguptasya, bindusArasya naptakaH / azokatrItanUjo'ndhaH, kAkiNImeSa yAcate // 375 // tacchrutvA'muzatAzrUNi, jaknImapanIya tAm / kuNAlamaGamAropya proce'lpaM vatsa ! yAcitam // 376 // athoce mantriNA tatra, nAstyalpaM deva ! yAcitam / rAjyaM hi rAjaputrANAM, kAkiNItyabhidhIyate // 377 // rAjoce rAjyamasyaiva, saMkalpitamabhUnmayA / paraM daivamabhUdvAmaM, tat kathaM dIyate'sya tat // 378 // kuNAla: smAha matputra-stAta ! rAjyaM kariSyati / rAjA'vocat kadA'bhUtte, putra: sa smAha saMprati // 379 // saMpratItyabhidhAM tasya, tatazcakre tadaiva rAT / dazAho'nantaraM taM cA''nAyya rAjyaM nijaM dadau // 380 // gata: kramAt parAM prauDhiM, bharatArddhamasAdhayat / apyanAryAn janapadAn, svavazIkurute sma saH // 381 // saMprate: // 13 // 1. kunnaalH| Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpratinRpaticaritram // sAdhitAzeSakSoNIcakrasya cakrivat / ujjayinyAmujjayinyAM, puryAmAjagmuSo'nyadA // 382 // jIvitasvAmipratimA, nantuM saMyamayAtrayA / AjagmatuH kramAdAyoM, mahAgirisuhastinau // 383 // tadAnIM cAntarakArIn, jigISoriva niryayau / svananisvAnavadvAdyai-jarjIvitasvAmino rathaH // 384aa mahAgirisuhastiyAM, sajena ca pariSkRtaH / puryAmaskhalita: svaira, bhrAmyan prAkAmyasiddhavat // 385 / / AjagAma narendrasya, saudhadvAraM mahotsavaiH / gavAkSastha: kSitIzo'pi, prekSatA''ryasuhastinaM // 386 // dadhyau vilokya taM caivaM, kA'pyenaM dRSTapUrvyaham / paraM dRSTacaraH kutre-tyAmRzan mUrchayA'patat // 387 // athAsannaiH parijanaiH saMsiktazcandanAdibhiH / vIjitastAlavRntAdyaiH, smRtaprAmjAtirutthitaH // 388 // tatastadaiva taM jJAtvA, sa prAgbhavaguruM sudhIH / gatvA tatrAnamadbhaktyA, papraccha ca kRtAJjaliH // 389 // kiM phalaM bhagavanarhaddharmakalpamahIruhaH / avocaste phalaM rAja-lAbha: svargApavargayoH // 390 // punarUce saM kiM pUjyA, avyaktavratajaM phalam / guravo'pyabhyadhurbhUpa, ! bhUpatittvAdikaM phalam // 391 // tataH pratyayito rAjA-'vocajjAnIta mAM na vA / guruH zrutopayogena, vijJAya nRpamabhyadhAt // 392 // suSTrapalakSayAmastvAM, ziSyo naH prAgbhave bhavAn / tato harSaprakarSeNa, vanditvA so'vadad gurUn // 393|| bhavabhramaparizrAnta-jantuvizrAmapAdapa ! / kAruNyAmRtajImUta, zrutaratnamahodadhe ! // 39 // tadAnIM yadi me svAmitrAkariSyat kRpAM bhavAn / tato'haM kSutpipAsA''A-'gamiSyaM kvApi durgatau // 395 // bhaktpAdaprasAdena, sAmrAjyamidamadbhutam / prAptaM svAmin mayedArnI, yatkarttavyaM tadAdiza // 396 // tato gurubhirAcakSe, jainadharmaphalaM tvayA / sAkSAccakre svayaM vatsa, tattatraivAdaraM kuru // 397 / / tataH samyaktvamUlaM Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa, zrAddhadharmaM prapedivAn / tarItuM bhavapAthodhiM, suzvetapaTapotavat // 398 // arhati smA'rhatAmaGkrIn, pUjayA'STaprakArayA / upAste sma gurUn vyAkhyA-rasapAnakalAlasaH // 399 // dadau dAnamanirviNNaH, saGghamArcayadarhatAm / prAvartayacca sarvatra, pratibodhya kRpAM nRpaH // 400 // pratigrAmaM pratipuraM, caityaistatkAritaistadA / babhUva bhUmiH sarvAGga-muktAmayavibhUSaNA // 401 // abhUvanArhatAH sarve, tadA mithyAdRzo'pi hi / yato rAjAnugo lokaH, sphAti: puNyAnugA yathA // 402 // susAdhuzrAvakeNA'tha, pratibodhayituM tadA // api pratyantabhUpAlA, stena sarve'pi zabditAH // 403 // AyAtAzca svayaM rAjJA, dharmamAkhyAya vistarAt / te'pi pragrAhya samyaktvaM, zramaNopAsakAH kRtAH // 404 // tathaiva tasthuSAM teSAM, vihRtya samayAntare / mahAgiriH suhastI ca, punastatreyaturgurU // 415 / / caitye yAtrA tadA cakre, ujjayinyA mahAjanaiH / anantaraM ca prArebhe, rathayAtrAmahotsavaH // 406 // tadA saMpratisAmrAjye, jinadharme mahaujasi / viniryayau ratha: sthAnAnmahimnA'timahIyasA // 407 // puSpitArAmavat puSpaiH, phalaughaiH kalpavRkSavat mahAdUSyApaNa iva, paridhAnanikAzanaiH // 408 // raNatUryAyitairvAkyai-mahiM vyAmohayanniva / gRhe gRhe'STapUjAdyaM, gRhNAno mAGgalikyavat // 409 // sollAsarAsakAsakta-auNahallIsakaH puraH / paritaH sphArazRGgArai-rgIyamAnAGganAjanaiH // 410 // vilAsinIkarotkSiptai,-vijyamAnazca cAmaraiH / jaMbhArikuJjara iva prekSyamANa: smitainaraiH // 411 // itthaM nirupamotsAhaH, prItAkhilanarAmaraH / agAdupanRpAvAsadvAraM jaino mahArathaH // 412 // tatrA''gatya svayaM rAjA, samaM sAmantapArthivaiH / taM pUrNavidhinA'bhyarcya, puSpANyagre prakIrya ca, // 413 // mahAprabhAvanAM kurvaM-stamanuvrajya saMpratiH / teSAM rAjJAM vidhiM sarvaM, darzayitvA'gamat gRhAn // 414 // tataH sa tAnnRpAn smAha, na na: kAryaM dhanena vaH / manyadhve svAminaM cenmAM, tad bhavantotra saMprati // 415|| dharma // 14 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpratinRpaticaritram // - pravartayattvenaM, lokadvayasukhAvaham / svasvadezeSu sarvatra, prItirevaM yato mama // 416 // tataste'pi gatAstatra, jinacaityAnyakArayan / kurvate / tatra yAtrAzca, rathayAtrotsavAdbhutAH // 417 // sadaivopAsate sAdhUnamAri ghoSayanti ca / rAjAnuvRttyA tatrApi, loko'bhUddharmatatparaH // 418 // tatazca sAdhusAdhvInAM vihAM sAdhucaryayA / pratyantA api dezAste, madhyadeza ivAbhavan // 419 // anyadA saMpratirdadhyau, sAdhavo viharanti / cet / anAryeSvapi dezeSu, syAttalloko'pi dharmavit // 420 // athAnAryAnapi nRpAnAdideza vizAMpatiH / karaM yUyaM dadadhvaM me, yathA gRhNanti madraTAH // 421 // tato'nuziSya subhaTAn, preSayan muniveSiNaH / te'pi tatra gatAsteSAM, sAdhucaryAmathAdizan // 422 // agacchatAmabhigamo-anuyAnaM gacchatAmatha / kriyate na: praNAmazca, bhUnyastakarajAnukaiH // 423 // annaM pAnaM ca zayyA ca, vastrapAtrAdi vastu ca / dvicatvAriMzatA doSai-rujjhitaM naH pradIyate // 424 // paThyante ca namaskAra-mantrazakrastavAdayaH / arhantastriH prapUjyante, jIveSu kriyate kRpA // 425 // evaM ca saMpratirbhAvI, suprasanno'nyathA na tu / te'pi tattad vyadhuH sarvaM, tatastoSayituM nRpam // 426 // subhaTA apyathAgatya, tadvRttaM bhUbhuje'bhyadhuH / gurun vijJapayAmAsa, tataH saMpratiranyadA // 427 // prabho ! nAnAryadeze kiM, viharanti susAdhavaH ? | guru: smAha janastatrA-jJAnI nazyAd vrataM tataH / / 428 / / rAjA proce prabho ! tarhi, tadAcAraM parIkSitum / nyayojayadhvaM prathama, carAniva tapodhanAn // 429 // tato gururmunIn kAMzcid bhUpateruparodhataH / Adideza vihArAya, teSvaindradramilAdiSu // 430 // tAnapyAlokya te'nAryA, viziSTAnIva bhUbhujaH / vastrAnapAnapAtrAdyai-stathaiva pratyalAbhayan // 43 // tadIyazrAvakatvena, raJjitAste tpodhnaaH| Agatya Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svaguroH sarvaM kathayAmAsurunmudaH // 432 // evaM sampratirAjasya, buddhayA saddharmazuddhayo / nityaM sAdhuvihAreNa, saMjAtAste'pi bhadrakAH // 433 // smRtvA prAgjanmaraGkatvaM narendro'nyedyurAtmanaH / puryAzcaturSu dvAreSu, satrAgArAnakArayat ||434|| anAtmaparibhAgena, yathecchamanivAritam / dIyate bhojanaM tatra, sarveSAmapi nityazaH // 435 // tatrAvaziSTaM cAntrAdi, gRhNate tanniyoginaH / uddhRtagrAhiNo rAjJA, pRSTAste'tha svamUcire // 436 // nRpastAnAdizaddeyaM, yuSmAbhiryatinAmidam / prAsukaM caiSaNIyaM ca, sarvamannAdyamuddhRtam // 437 // bhaktyA paravazaH krIta-doSaM rAjA vidannapi / idaM covAca tAn vRttyai, vittaM vo dAsyate mayA // 438 // tato rAjAjJayA te'pi, sAdhubhyo daduruddhRtam / te'pyanauddezikIbhUta-midAnImityagRhNata // 439 // athAdizat kAndavikAn, dauSyikAn gAndhikAMstathA I tailAjyadadhipakkAnna-phalAdivaNijo'pi ca // 440 // gRhNate sAdhavo yadyattattaddeyaM tadIpsitam / mattastanmUlyamAdeyaM, niHzeSaM krAyikAdinA ||441 // rAjapUjyAn susAdhUMstAnAkAryAkArya te'pyatha / iSTeSTatamavastUni, dadire bhaktikA iva // 442 // jAnannapi sadoSaM tat sarvamAryasuhastyapi / sehe snehena ziSyasya, ko na mohena mohitaH || 443|| itazca gacchabAhulyA - dvibhinnopAzrayasthitaH / gururmahAgiriH sarvaM, tajjJAtvoce suhastinam ||444 || aneSaNIyaM rAjAnnaM, saMpUrNadazapUrvyapi / avidanniva gRhNAsi, kimAcArya ! vidannapi ? // 445 // suhastyuvAca bhagava~llokaH pUjitapUjakaH / rAjapUjyAn vidannasmAn, yacchatyevaM tamAdRtaH // 446 // tatastaM mAyinaM matvA, roSAdAryamahAgiriH / 1. adhikAriNaH / DSSSB Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 15 // saMpratinRpaticaritram // babhASe no visaMbhogaH, parasparamata; param / / 447 // sadRkkalpasadRkchandaiH, sambhoga: sAdhubhiH saha / viparItasvarUpatvAt, tvamasmAkaM punarbahiH // 448 // bhIta: suhastyapi tato, vanditvA''ryamahAgirim / Uce vinayanamrAGgaH, kampamAnakarAJjaliH // 449 // aparAdha kSamasvaika-maparAdhavata: prabho ! / apuna:karaNenA'stu, mithyAduSkRtamatra me // 450 // mahAgiristata: smAha, doSaH ko'tra tavAthavA / / idaM provAca bhagavAn, vIrasvAmI svayaM purA // 451 // ihAspAkInasantAne, sthUlabhadrAdata: param / patatprakarSA sAdhUnAM, samAcArI bhaviSyati // 452 // tasmAccAnantarAvAvAmeva tIrthapravartakau / abhUva tadidaM svAmivaca: satyApitaM tvayA // 453 // ityuditvA tamAcArya, sadbhAvakSamitAgasam / puna: sAmbhogikaM cakre, gururAyamahAgiriH // 454 // uktazca saMpratirapi, mahArAja ! na kalpate / susAdhUnAM rAjapiNDo-'neSaNIyo vizeSataH // 455 // niSiyo bharatasyApi, rAjapiNDa: purA kila / zrIyugAdijinendreNa, svayamindrAdisAkSikam // 456 // dAnapAtraM ca tasyApi, zrAvakazrAvikAjanaH / svAminAkhyAyi tadvatsa, gaccha tvamapi tatpatham // 457 // anuzAstiM gurostAM sa, nirvRtte: padavImiva / AdAya paramAnanda-mano dharmamapAlayat // 458 // AryAnAryeSu dezeSu, hRdayasthAnake nRNAm / svAmAjJAmiva samyaktva-muvApAvarddhayacca saH // 459 // zrIsaMpratiH kSitipatirjinarAjadharma, samyaktvamUlamamalaM paripAlya samyak / bhuktvA diva: zriyamathAnupamAmanarthyAM, muktiM gamiSyati zubhaikamati: krameNa // 460 // samyaktvaralaM tadidaM vizuddhamAsAdya yuSmAbhirapIha bhavyAH / svaputravannirmalacittaraGgaH, pAlyaM sadA nirvRtimApnukAmaiH / / 461|| Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SEBEBEBESESSEDEBEMEMEBEBESCH // iti zrIsamyaktve saMpratinarezakathA | zreyo'stu // pIyUSodarasodarairjalabharaiH puSNantu vArdA dharAM, nityaM nItiparAyaNA nRpatayo bhUmImimAM bibhratAm / dhAtrI dhAnyavatI bhavatvanudinaM lakSmIrjanAnAM gRhe, zreyaH zreNiniketanaM vijayatAM zrIjainadharmaH sadA // 1 // sUryAcandramasau pradakSiNayato yAvat suvarNAcalaM, yAvacchrIjinacaityamaNDanavatI sarvaMsahA rAjate / tAvat saMpratibhUpatervijayatAM samyaktvapUtAtmanaH, samyaktvapratibodhakAri bhavinAmetaccaritraM kSitau // 2 // SE // 16 // Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rauhiNeyacaritram // // arham // // zrI prema-bhuvanabhAnu-padma sadgurubhyo namaH // -- upAdhyAyazrIdevamUrtiviracitam 8858585888888888888888 rauhiNeyacaritram / dveSe'pi bodhakavacaHzravaNaM vidhAya, syAdrauhiNeya iva jaMturudAralAbha: / kvAtho'priyo'pi saMrujAM sukhado, ravirvA, santApako'pi jagadaMgabhRtAM hitAya // 1 // tadyathA-astyatra magadhe deze gaMgApAre manohare / puraM rAjagRhaM nAmnA maharddhinarabhUSitaM // 2 // tasyopakaMThe vaibhAragiriH sAnumanoramaH / caurANAM ca munInAM ca vizrAmasthAnakaM sadA // 3 // sa parvato vanaspatyA bhArASTAdazasaMkhyayA virAjito nijharaizca muktAhArairivAdbhutaiH // 4 // zabdAyante divA yatra vyAghrAsiMhAH sahasrazaH / zivAnAmapi phetkArairbhISaNo ghUkaghUtkRtaiH // 5 // caurANAM zizavastatra ramante siMhazAvakaiH / balena maMtrayaMtrANAmauSadhInAM ca nityazaH ||6|| vasaMti manayo'neke vaneSa parito girim / kandamUlaphalAhArAH kurvanti vividhaM tapaH // 7 // yA guhA madyavartinyovaMzajAlaiH parivRtA: vasaMti tatra caurANAM kulAni zatasaGkhyayA ||8|| utkRSTaH sarvacaurANAM madhyagazcauravidyayA / caurarupyakhurAhvAno bhRzaM sAhasiko dhanI // 9 // BABA8%88888888888888856 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KEBSIBABBRBRBRBRBRBRBRBRBBBBBB pAdayoH paridhatte sa taskaro raupyapAduke / svacchandalIlayA tatra parvate parvate bhRzaM // 10 // rAjA rAjagRhe rAjyaM vidadhAti / 2 prasenajit nirbhItirihaMtApi punazcaurAtizaMkitaH // 11 // gehe gehe bhraman rAtrau cauro rUpyakhuraH sadA / yadyatsukhAyate citte tattatprakurute dhruvaM // 12 // kalitAstena caureNArakSakA: sakalA api / gehe gehe navadvAraM sa rAtrau kurute'nizaM // 13 // yAti pakSivaDIya maThaprAkAramaMdirAn / zastrANi rAjaputrANAmAcchinatyapi pazyatAM // 14 // kathayitvA khanedvattA dattvAsvApinImapi / yAti jAgarayitvA so'kalanIyazca duHsahaH // 15 // sa jAnAtyanIkAbaMdhaM dhArAbaMdhaM malimlucaH / na tasya lagate ghAto vidhatte kiM narAdhipaH? // 16 // AjuhAva nRpazcauraM taM dattvA zapathAn bahna / avIvadacca madhurabhASayA sa narezvaraH // 17 // asmin pure tvaM vinAzaM mA kArjAitu mitra bhoH ! / asmaddattaM varaM grAsaM gRhANa tvaM khalu sthiraM // 18 // tasya grAsa: kRtaH kIdRk zulkahaTTe vizopakaH / vasanneko varo grAmo dramakazca gRhaM prati // 19 // samaM teneti caureNa sandhirjajJe kSamAbhujaH / udghATitena dvAreNa janaH zete'tinirbhayaH // 20 // atha provAca pitaraM raho rUpyakhurAtmajaH / paridhApye tvayA tAta ! nA'tho rajatapAduke // 21 // zakyate caurikAM kartuM nAtmabhirbhUpasImani / ghRSTvA vRthA yAti raupyaM pAduke yomaye kuru // 22 // itthantu tadvacaH zrutvA sarvazcauraparicchadaH / hasannuvAca laumyeSa caureza ! tava naMdanaH // 23 // abhidhA tasya tairdattA dhruvaM lohakhuro hyayaM / pitRvatso'pyabhUccauravidyAnAM kelimaMdiraM // 24 // mRto rUpyakhuro rAjagRhe ko'pi kadApyatha / cauranAma RSSKRISKIRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRESS Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rohiNeyacaritram // KBBBBBBSSSSSSSSSSSSS na jAnAti jano'tisukhitaH sadA // 25 // sarve grAsA: samAyanti tallohakhUramandire / guNena tena deze'pi sarvo gatabhayo 'janaH // 26 // gehe lohakhurasyApi rohiNyA suSuve sutaH / bhavyalagne'tiguNavAMstejobhirbhAskaropamaH // 27 // puro mauhartiko lohakhurasyetyavadadvacaH / lagapramANato naiSa coraH prAMte'tidhArmikaH // 28 // vandiSyate'sau bhUnAthasva thairdAnavairapi / rauhiNeyo'bhidhAnena jJAsyate'pi jagattraye // 29 // paropakArI dharmAtmA dayAlurbhavabhIruka: / vidyAsu nipuNaH prauDho bhavanneSa bhaviSyati // 30 // kca: sAMvatsarasyeti zrutvA lohakhuro'pi saH / hRdi harSaviSAdAbhyAmapUriSTa samaMtataH // 31 // yadA prasUto rohiNyAH putro rAjagRhe tadA / zreNiko'pi samAyAto benAtaTapurAttvaraM // 32 // lalau prasenajiddIkSAM rAjA zrIzreNiko'bhavat / guhAyAM vaddhate caurakumAro rauhiNeyakaH // 3 // saMjajJe so'STavarSIya: paThati sma kalA: kalAH / paMDitasyApi sandehAnutpAdayati buddhibhiH // 3 // svazabdasya parAvataH kriyate yena kenacit / tadanvazAsIttaccApi yena rUpAntaraM bhavet // 35 // vidyA jAnAti sarveSAM vartakAnAM mnohraa:| dadAti nirNaya bhASArAgANAmapi kovidaH // 36 // yAti pakSivaduDIya kSaNena vyomni taskaraH / kSaNAdvihAya svaM rUpaM bhavet vApadarUpabhAk // 37 // vidadhaprauDhanAdaM ca phalAnyatti dhanAnyapi / Aruhya bhUmahAn sarvAn sArdamarjunaketubhiH // 38 // mRmANAM madhyagaH krIDAM karoti kamalAnamaH / vidhAya rUpammA narinaya'AbudAgame // 39 // taraNaM taraNaM gaMgAnayAM tena ca zikSitaM / paJcAdapi hi saMsArasAgaraM sa tariSyati 40 // evaM kalAnAM hetoH sa yatra tatrApi saMcaran / jAnIta: pitarAvevaM 33333333333 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svacchandaM ramate'rbhakaH // 41 // auSadhAni vicitrANi maMtrayaMtrAMzca koTizaH / sa jAnAti paraM naiva hiMsAkarma manAgapi // 42 // 60 svayaM kamapi no hanti hisakAMzcApi vArayet / rauhiNeyo lubdhakAnAM kSaNAtpAzaMzAMzchinatyapi // 43 // . chittvA naSTo yAti vegAdyatInAM cAzrameSu sa: / dharmopadezaM te tasya dadate ca zrRNotyasau // 44 // janako rauhiNeyasyAnyadA svIyaparicchadAt / zrutvAtmajasya caritaM putramAjUhavat svayaM // 45|| puraH sthitaM lohakhuro rauhiNeyaM tamUcivAn / vinAzayasi vatsa ! tvaM ra gRhasUtraM na saMzayaH ||46|| hasannUce rauhiNeyaH pitaraM lIlayeva hi / Ajanmato'pi mayakA sUtraM noccAlitaM pita! // 47|| mArga na pUrvajAcIrSaM bhajasi tvaM manAgapi / gRhasUtramidaM vatsa ! sUtraM no karttanodbhavaM // 48 // asmAkaM bhavane jAto jIvaghAtaM to karoSi na / nAcarermadirApAnaM cikhAdiSasi no palaM // 49 // kiM mamaibhinirIkSethAH? upAsmAsvabhavadbhavAn / asmacchikSA na kuruSe svalpAmapi hi jAtucit // 50 // gacchadbhirvAsarainaM bhikSAM yAciSyase janaM / sAMvatsareNa yatproktaM tadobhoti kimanyathA? // 51|| kiM tavAgre bahUktena ? sAraM vAkyamataH zRNu / calAsmAkaM manovRttyAthavA hatyAM gRhANa me // 52 // asukhAnAM nidhi taM dyUtaM kalahamandiraM / kulazIlaharaM dyUtaM tena divyAmyahaM kathaM // 53 // madyAdbhavati vaikalyamapAvitryaM tathaiva ca / na tiSThejaThare dhAnyaM tatpibAmi kathaM ? pita: ! // 54 // yaH zvApadaiH samaM krIDAM karomi vipine'nvahaM / teSAM mAMsAni hatvA tAn tAta ! khAdAmyahaM kathaM ? // 55 // kulakramasamAyAtaM stainyaM cenna karomyahaM / tato yUyaM prakuryAcca matsaraM B8888888888888888A // 2 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rauhiNeyacaritram // 3333 sililililiH hi mamopari // 56 // rauhiNeyasya vAkyAni zrutveti mumudetarAM / putraM lohakhuro dorbhyAmAliliMga punaH punaH // 57 // hRSTazcitte punaH proce caurarAT nijamAtmajaM / zikSAmekAM vatsa ! kuryAstvaM me kulahitAvahAM // 58 // dharmadhUrto dharApIThe zrIvIro vishvvishrutH| svarNaratnaraupyamayaM kuryAdvapratrayaM sadA // 59 // tatrAgatAMzca vizvastAn sarvajAtisamudbhavAn // kiMcitkiMcit samAkhyAya sa janAn vipratArayet // 60 // te vipratAritaH saMtastyaktvA jAyAMgajAnapi / bhaveyuH sarvaviSayavyApAreSu parAGmukhAH // 61 // tallakSmIgrahaNe lobhaM mA kArSIstvaM manAgapi / grahItuM zakyate kaizcidvayaktApi na hi sA janaiH // 62 // aMdhIbhaveH sadApi tvaM vatsa ! tanmukhavIkSaNe / tadvacaH zravaNe'karNastvaM cedbhaktaH pituratha // 62 // kArye'muSmin vacobaMdhaM vidhehi mayakA samaM / tAtAdezaH pramANaM me rauhiNeyo'pyado'vadat // 64 // kiyadbhirvAsarairlohakhuraH paJcatvamAptavAn / grAsAstathaiva te tasya samAyAnti guhAgRhe // 65 // ye caurA rauhiNeyasya santyanye paripanthinaH | caurapaJcatvavArtAM te'bhayaM lekhAdajijJapan // 66 // lekhamadhye'sti likhitaM jJAtAsmAbhirmatistava / tadAtmajasya zAvasya yad grAsaM yacchasi svakaM // 67 // vaidyaizcikitsyamAno'sti svAmI vo rogapIDita : / tena stha yUyamAhUtAstatra ca vrajata drutaM // 68 // Agacchata punaryUyaM jAte tasminnirAmaye / mRte punarnavaM grAsaM kariSyati ca vo nRpaH // 69 // jJAtvA lekhasamAcAramabhayeneti vAkyataH / janA lohakhurasyAthotthApitAH zulkahaTTataH // 70 // te gatvA kaMdarAdvAre nikhilAH khinnamAnasAH / rohiNyapi rurodoccairvikSya tAMzca samAgatAn // 71 // rauhiNeyaprasUH sthitvA rudantI tAnabhASata / I IIIIIIIIII Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 888888888888SSSSSSSS grAsaM vihAya kiM yUyamAyAthA atra kaMdare // 72 // vAkprapaJcaM vidhAyetyabhayena prahitA vayaM / samAkarNaya no vAkyaM mAtarekamatho to hitaM // 73|| miliSyatyavanIbharturbhavatyA yadi naMdanaH / tatpAlayiSyati grAsamanyathA naiva bhUdhavaH // 74 // teSAM vacAMsi zrutvetyarudatsA rohiNI punaH / gRhNantIti guNAn bhartuH parAsoH prauDhayA girA // 75|| tvAM vineyaM bhavadbhAryA nirAdhArA raTatyaho ! ekavAraM 60 svakIyaM taddarzanaM dehi vallabha ! // 76 // bhUmau paMcAnanasyAdya kuraMgA vicaraMtyaho ! / bhAnavo'dya gatA bhAnostamasa: prasaro'bhavat // 77 // adyAsane mRgapaterdaduH pArApatA: padaM / pareSAM taskarANAM yadvacanAvasaro'jani // 78|| girermUle guhA gurvIrAkalayya svacetasA / prakaTIbhavitA bhartaH! tvAM vinA ko'drimastake // 79 // divApyajJAtamArgANAM nizIye bhavatA vinA | darINAM zvApadaiH zabdairmAgaM jJAtAdya ka: priya ! // 8 // durgasyAdho maThasyAdhaH svIyabAhubalena ca / tvAM vinA vada cauMreMdra ! suraMgAM kaH pradAsyati // 81 // prAkArakapizIrSebhyo hayAnuttArya helayA / gaMgAjalaM tArayitvAnayanaMgAjalAdbhavAn // 82 // pra(da)dhAnasyAyasa: khaMDaM mamAzA tasya kIddazI. / apUrveNa bhayenAdyApyArabhya kalito hi yaH // 83 // yo hi bhAgyavatAM grAsa: so'gamattAnanu dhruvaM / mUlikAM vaha kASThAnAmatha tvaM rauhiNeyaka ! // 84 // soce prati punaH putraM sarveSAmapi zrRNvatAM / svavaMzasya samAcAra zRNu vatsa ! samAhitaH // 85 // yadyapi svarNakoTyekA taskarANAM gRhe bhavet / narte tathApi muSitaM dravyaM navyaM hi sthIyate KB888888888888888888 // 3 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 02020a 99999DE rauhiNeyacaritram // 2201 // 86 // arjayiSyasi yadvyaM tvamAzA tasya kIddazI / grAsAH pitAmahasyApi yadyayurjIvatastava // 87 // tava sthAne na kiM jAtA putryekA priylkssnnaa| vaMdyA babhUva kiM nAhaM tvayA putreNa ko guNaH / / 88 // svamAtRvacanairevaM protkRssttshcaurvidyyaa| pramodabhAkrauhiNeyazciMtayAmAsa cetasi // 89 // ajAtenAtha jAtena tena putreNa ko guNaH? bhUnarairyasya tAtasya jIvato'pi hi gRhyate // 90 // ahaM putro jIvato me vapnuAso'khilo yayau / brUte nyAyena mAtAsau doSo'syAH ko'pi na dhruvaM // 11 // dhyAtveti ni:sasArAsau krIDAM kurvan guhAgRhAt / laghUSTrarUpaM cakre ca maMtrazktyA mahattaraH // 92 // purapratolImAruhya ciraM sthitvoSTrarUpabhAk / prauDhaprAsAda AsIno gItaM gAyati nirbhara // 93 // gItamadhye vadatyevaM re prAharika ! jAgrahi ciMtaya zrIharaM cauraM puramadhye samAgataM // 94 // yo raupyakhuraputro'bhUccauro lohakhurAhvayaH 0 / tatputra uSTrarUpo'haM cauravidyAbalotkaTaH // 15 // luptA yairmatpitusA rAsakAn dApayaMti te.| abhyAsA asmadaMge'SvanyAyasyaiva svabhAvataH // 96 // puramadhye'dhano loko ni:zvAsAMstu vimuMkani / bhUpateH sakalo doka. so'bhayayApi maMtriNaH // 97|| mAM mA jAnIta karabhamahaM taskarazekharaH / vaibhAragirivAsyasmi bahusaMtApakArakaH // 98 // lupyate prAzanaM yasya jIvato'nukramAgataM / tadIyavadanaM dRSTvA jalaM pibati ka: kSitau? ||99 // jJAsyate sakalA buddhirabhayasyApi mNtrinn:| rAjJaH paricchadasyApi zaktiH sthAma ca sAMprataM // 100 // ityarthagarbha tadvAkyaM sarve zRNvanti mAnavAH / pradIpadIpradhavalagRhe rAjJazca vallabhAH // 101 // zanaiH zanaistaM parito'milacca bahulo SSSSSSSSSS CSSSSSS=c888 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 888888888888888888K OM janaH / sa uDDIya tataH sthAnAnmahiSI vATakAn yayau // 10 // tadrupaM sahasA dRSTvA purasaMkIrNasthAnake / mahiSyo yugapattrastAH / prauDhanAdabhayAkulAH // 103 // ye ye'bhavanmahiSINAM vATakAstatra so'gamat / anveti kAMdizikAzca tA raTan puramadhyataH // 104 // puramadhye'tisaMkIrNe mahiSIpAtitAjjanAt / ghATIpAtAdapi prAjyo'bhavatkolAhalo mahAn // 105 // tadA zrIzreNikakSmApo'bhavadvAtAyanasthitaH / tadoSTo'pi samAyAto'nuvrajanmahiSIvrajAn // 106 // mahiSIsvAmino'pIyustatra zvAsasamAkulA: / ArakSako'sti tanmadhye mukhyo'sivyagrahastakaH // 107 // tyaktvoSTrarUpaM sahasAcchidyArakSakarAdasiM / abhajadrauhiNeyaH so'ddazyabhAvaM * kSaNAdapi // 108 // tatreti krIDatastasya bhAnorapyudayo'bhavat / sa tiSThan janamadhye'pi na kaizcidapi budhyate // 109 // krIData 9 rauhiNeyena kalito'bhayamaMtrirAT / nAlakSi tvabhayenAtha rauhiNeyaH sa caurarAT // 110 // adhvAno mahiSIruddhA mrtykottismaakulaa:| 7 na ko'pi tena kutrApi gaMtuM kramamapi kSamaH // 111 // gacchatA tena cariNa praNamyAbhayamaMtriNaM / Uce loko'lpamapi meM mA karotu bhayaM sphuTaM // 112 // rAjAnaM rAjaputraM ca maMtriNaM daMDapAzikAn / naTiSyAmyanizaM rAtrau rAtrAvAgatya lIlayA // 113 // * ityuktvA sa yayau teSAM pazyatAmapi caurarAT / jagmivAn ko'pi na pRSThe sarvako'pi jijIviSuH // 114 // pidhAya karNI pANibhyAM tAtAdezaM pramANayan / vIrasamavasaraNaM dRSTvA cAtyutsuko'calat // 115 // caraNe caratastasya tIkSNo bhagnazca kaMTaka: / zazAka tena no gantuM sa ekakamapi kramaM // 116 // ekena pANinA karNa pidhAya tvaritaM tataH / dvitIyenoddadhArAsau // 4 // SBIBEKSIBIBISTRIBR Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rauhiNeyacaritram // 3888888888888888888 2 pAdato nijaat||117|| gaMbhIradhvaninA prauDhaM zrIvIrasya jgdguroH|rohinneyo'shRnnodvaakyN vyAkhyAnaM kurvtstdaa||118|| mahItalAsparzipAdA OM nirnimeSavilocanAH / amlAnamAlyA niHsvedA nirujAMgA: surA iti // 119 // bahuzrutamidaM ghidhigityAzUdhghRtakaNTaka: / pidhAya kI pANibhyAM tathaivApasasAra saH // 120 // bahumUlyaM vIkSamANastatkhaDga gRhamAptavAn / praNamya janIM proce kuru zAMtaM manastava // 12 // mAtarArakSakakarAt khaDgametanmayA hutaM / pituH prayojanasyArthe tvaccittadhRtihetave // 122 // nyuchanAni vidhAyAzu pradIpaM saptavartibhiH / vidhAya tilakaM mAtA putrAyetyAziSaM dadau // 123 // kuladIpa ! kulAdhAra ! vaMzadvayavibhUSaNa ! itthameva sadA krIDestatpure saptavana * // 124 // stanaMdhayo'si tvaM vatsa ! mRtyuzaMkAM tu mA kRthAH / tathA kuryA yathA caMdre'bhidhAM svAM lekhayerdRtaM // 125 // mRte tvayi na zoka: zaMkA tvaddharaNe punaH / dhRtazcettadgatA kIrti: paitrI paitAmahI punaH // 126 / / raNe cedIkSite vatsa ! kAMdiziko'bhavadbhavAn cha / kulaM tvayA tato vapturmadIyaM ca vigopitaM // 127 // siMhIkukSau siMhavaMze yadyutpadyeta jaMbuka: / dhik dhik taM kAtaraM dInaM jIvitaM tasya ca vRthA // 128 // sahakAratarorAlavAle cetkiMzukodbhavaH / kRSNavakramukhAttasmAt phalAzA vada kIddazI ? // 129 // rAjA vA yuvarAjo vA maMtrI vA daMDapAzikaH / nItA bhavaMti cetkhedaM tato vaibhAramApateH // 130 // pituH prayojanaM kRtvA natvA ca jananIkramau / mAtuH zikSAM gRhItvA cAcaladbhUyaH sa caurarAT // 13 // suvrnnnrvddediipymaantnudiidhiti:| gharAgatAharmaNivaddarAlokazca tejasA // 132 // DSSSSSSSSSSSSSS$ Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88888888888888888SKA zAradapUrNimAcaMdravaktravismApitavrajaH / tilaprasUnanAzazca khaMjarITopamAMbakaH // 133 // vAkyapIyUSakuMDAbhavaktrapArzvasthitena ca / pannagAkRtinA veNIdaMDenApi virAjitaH // 134|| sAMprataM cauramukhyo'yaM pazcAtpuNyavatAmapi / rAjate'tIva puMDreNa bhRzaM saMzobhitAlaka: // 135 / / dADimIphalabIjAbhadaMtazreNimanojJavAk / kaMbugrIva: pIvarAMsa: pRthuvakSAzca satvavAn // 136 // yugopamabhujaH zaMkhacakrAMkitakaradvayaH / kulizAkRtimadhyazca rauhiNeyo prasannadhI: // 137 / / gUDhagulpho mRgajaMgha: padmAkRtipadadvayaH / guMjApuMjaprabhApUravirAjitanakhakramaH // 138 // suveSa: sarala: zAMta: suprasannaH sadAkRtiH / zauMDIra: sAhasI zUraH samarthaH samare'bhayaH // 139 // rAgajJo rUpavAn ramyarAmArAganiketanaM / rauhiNeyo'rAtijetA pure rAjagRhe'vizat // 140 // navabhiH kulakaM // krItaM dravyeNa dhavalagRhamekaM manoramaM / sudhAdhavalitaM saptabhUmikaM bhUribhUSaNaM // 141 // vRddhA tatra yuvatyekA kSAmakukSirbubhukSayA / pratipannAMbikAtvena kRtA ca gRharakSikA // 142 // vaibhAraparvate pUrvapuruSopArjitaM dhanaM / katyapyAnAyayAmAsa svarNarUpyAdikaM rahaH // 143 // vANijyaM maMDitaM tena dravyeNa prakaTaM pure / amaMDayacca sa dravyahInAn dattvA nijaM dhanaM // 14 // vAhanAni ca pUryante zatasaMkhyAni sAgare / prayAnti dikSu sarvAsu vastupUrNAnyanAMsi ca // 145 // sitodareNeva tena janatAnAM yadRcchayA / lakSasaMkhyAni dIyaMte vyAjena draviNAni ca // 146 // duHkhAnyanAthadaHsthAnAM dIryate tena helayA / vairiNo'pi hi rakSyate rAjJaca zaraNAgatAH // 14 // dIyante cArthisArthebhyaH paTTakUlaturaMgamAH / dAridyaM nirdhanAnAM ca dIryate dhndaantH||148|| vyavahArI rauhiNeyaH khyAto'bhUditi tatpure / itthaM . 8888888888888888888SKSEBE Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rauhiNeyacaritram // BBBBBBBBBBBBBBBBBBB prakAraiH sakalairarjayacca ghanaM dhanaM // 149 // uttIrNA caurikA cittAdvANijye lalage manaH / vANijyenAya'te yatsvamanyopAyairghanairna tat // 150 // lAbhalobhena vANijyaM evaMkurvanirantaraM / bahUnAM sa piparti sma rauhiNeyo manorathAn // 151 // gateSu SaTsu mAseSu stainyasaMsmRtikArakAH / amilan kathayAJcakre taizcArakSakaceSTitaM // 152 // tvayakA caurikAtyAji nizcinto daMDapAzika: / cauragharaTTamAtmAnaM kathayatyeSa bandibhiH // 153 // rauhigeyo nizamyeti dhyAtavAnmAnase nije / yAvadetAn dinAn sehe adyapazcAttu no sahe // 154 // ArakSakasyAdya mayA gehadvAraM navaM nizi / karttavyamiti sa dhyAtvA preSayAmAsa tAnnarAn // 155 // ArakSakagRhe kSAtramardharAtre pradAya saH / sarvasvaM jagRhe zIghraM muktaM yAtvA svavezmani // 156 // zreNikasyAzvaratnaM cApahRtyAtIvavegataH / bibhatsate sma tatkSAtradvAre caurAvataMsakaH // 157 // gatvA jAgarayAmAsa pAMDavAMzcApi yAmikAn / uttiSTatArthayata bhosturaMga daMDapAzikaM // 158 // yAmikAH sahasotthAyAnirIkSyapi ca vADavaM / padaM nirIkSituM lagnAH kRtvA dIprapradIpikAH // 159 // ArakSakagRhe'gacchat padasturagasaMbhavaH / kolAhalaM prakurvANA militA azvayAmikAH // 160 // etAvatApi grAsenAmuSya vAJchAM na pUryate / tato harati bhUpasyAzvaratnamiti vAdibhiH // 161 // suptazcaturake daMDapAzikastaiH krudhoddhataiH / dhRtastatraiva turage'zvavArazca kRto drutaM / // 162 // prabhAte purato rAjJaH sa cAnIyata / pAMDavaiH / yathA rajotsave lokairajotsavanarezvaraH // 163 // sacivenAbhayenoce na cauro ghaTate hyayaM / vicArayogyaM kimapi kAraNaM sthUlamasti bhoH! // 164 // yAvattatkAraNaM vedmi nAhaM samyak prkaartH| BBBBBBBBBBBBBBBBBBB Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 888888888888888888 G yuSmAbhirna vidhAtavyaH kalistAvatsabhAMgaNe // 165 // ArakSako gRhe yAto vAkyenAbhayamaMtriNaH / gRhiNyA bhaNita: svAmin / kimarthaM ! gahamAgataH // 166 // turaMgasya miSeNaitaiH pAMDavaistava mandiraM / luTitaM sakalaM nAsti tadyaddanteSu dIyate // 167 // pANDavAn dhRtvA hanmyadya sakalAn nizitAsinA / yayau turaMgazAlAsu talArakSau bhaNaniti // 168 // re re caura ! talArakSa ! tiSThasmAkaM pura: sthiraH / evaM bruvanta: zastrANyAdAyottasthuzca pAMDavA: // 169 // re varAka ! bhavAn dAsaste cAmI pAMDavA vayaM / jagattraye'pi vikhyAtaM vihitaM bhArataM hi yaiH // 170|| kuryuH zastrANi jhAtkAra pakSayorubhayorapi / abhayo dhIsakho bhUyaH kurute sma nivAraNaM // 171 // teSAM pratibhuvo gRhNan maMtrI kalikRtau punaH / cauraM na vIkSate kvApItyadharSadaMDapAzikaM / // 172 // kolAsthAnaM samAsIno mUrchayozca valaM kSipan / ArakSako janazcAsti taskaro'pi puraH sthiti: // 173|| ceccaTiSyati haste meM kathamapyeSa taskaraH / vyapohiSyAmi tadropaM bhavyarItyA svacetasaH // 17 // sa nAtiSThatpApamatila~Titena gRheNa me 60 / vairaM tu kArayAmAsa mayakA saha pAMDavaiH // 175 // evaM vibhASamANaM taM nirIkSya janatAgrataH / rauhiNeyo jahAsoccairudaDIyata 4 pakSivat // 176 // jagRhe gacchatA tena talArakSakamastakAt / paTTakUlaM ca bhUpena pradattaM zIrSaveSTanaM // 177 // prAsAdazRMgamAruhya babhASe'thAtinirbhayaH / vibhASase kiM varAka ! jAtaM sthAma mayA tava // 17 // tava khaDagaM mayA chinnaM agre'pi tava hastataH / mayaiva pAtitaM kSAtraM maMdire tava kAtara! // 179 // hRtvAvaM pAMDavaira mayaiva tava kAritaM / sampratyevottarIyaM te // // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rauhiNeyacaritram // 888 3393 mayA tava mastakAddhRtaM // 180 // vilambaM kuru mA daMDapAzikAdhama ! satvaraM / yuddhAyAyAMti ye vIrAstAnAkArayatu bhavAn // 181 // kAJcitkrIDAM punaH kurve yathA taiH samamAdarAt / buddhidAnAya ca punarAhvayAbhayamaMtriNaM // 182 // mAM grahItuM na zaknoti bAlamekAkinaM bhavAn / kva te cauragharaTTatvamadya bhoH sakalaM gataM // 183 // amiladbahulo lokastatrAyAto'bhayo'pi ca / tadA parigraheNoce'bhayo vItabhayastviti // 184 // bITakasya prasAdaM cet kuruSe maMtrirAja ! naH / vayaM vyapanayAmo'sya taccaurasyAbhidhAmapi // 185 // prAha cauro nizamyeti yadyevaM kuruta sphuTaM / tatkimapyanRNIbhAvaM bhuktasya bhajatAkhilAH // 186 // vastravyAghraizca yuSmAbhiH kaNikkAyA vinAzanAt / bhakSitaM nikhilaM rAjyaM zreNikasya kSamAbhujaH // 187 // bhaviSyatyabhyamitro me yuSmAsu nikhileSu yaH / mAtustAruNyahArI sa pratApAyo na hi dhruvaM // 188 // kSatriyAH zauryasadanaM yUyamatra samAgatAH / zRMgapucchaparibhraSTAH zaMDA vA sAhasokaTAH ? // 189 // bITakaM tyajyamAnAyA raMDAyA bhavati dhruvaM / saMgrAmasya tu velAyAM bITakaM yAcyate kathaM ? // 190 // kAraNaM vidyate sthUlamathavA bITakArthane / dezatyAgasya kAryeNa taddhi yAcata nizcayAt // 199 // bITakena tripatreNAthavA kiM kASThabhakSaNaM / atIva prApitAH khedamatra yUyaM kariSyatha ? // 192 // kAhalAnAM ninAdo'bhUdraNatUradhvanirguruH / pratApinAM ca zUrANAM siMhanAdo'tidussahaH // 193 // dhoMkArairdhanuSAM vizvaM saMjajJe badhiraM kila / bANapUreNa saMchannaH sahasrakiraNastadA // 194|| vIrAH kurvaMti huMkArAn svIyAhaMkArasaMbhRtAH / gacchaMti vyomamArgeNa zabdAyante ca sAyakAH // 195 // nistriMzAdIni 98888 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BBB8888888888888885 zastrANi caJcattejomayAni ca / saudAminIva jhAtkAraM kurvanti bahukAntibhiH // 196 // ke'pi loSThAni kASThAni ke'pi ke'pi mahacchilA: / ke'pi bhallAMzca sabalAn ke'pi nAnAyudhAni ca // 197 // janAH sarvAbhisAreNa muzcanti sma mahAbalAH / rauhiNeyaM prati tadA rudhdhvA ca parito'dhikaM // 198 // auSadhImaMtrayaMtrANAM balena na tadaMgake janamuktaM praharaNaM lagati sma manAgapi // 199 // anyacca teSAM lokAnAmevAnyo'nyaM kSaNAdapi / cauramaMtrabalodbhUtaH kaliH samudapadyata // 200 // prAsAdAgrasthitazcaurastAn vIkSya kalitatparAn / kalikArakavatprIto hasati prauDhazabdataH // 201 // kaliM kRtvA sthitAnUce tAnevaM paripaMthikaH / kurvANA: samaraM yUyaM kiM sthitA:? svayameva bho:! // 202 // ahaM yuSmadvaze nAsmi tatkhedaM yAtha kiM vRthA / anyacca dahanaM muktvA dahAmi sakalaM puraM // 203 // datto mayA tu lokasya svakIyo dakSiNaH zayaH / sa pIDyate janaH sarvo naiti kiM cApi matkare // 204 // yugmaM // paricchadaH kaH? kiM thAma ? ko'bhayaH pitRbhirmama / grAso'dyata paraM tena vinAzaM na karomyahaM // 205 // kSipAmi helayA prauDhazilAM hanmyakhilAn janAn / raTanti tu priyAsteSAM kimapyeti na matkare // 206 // tasmAdyAsyAmyahaM bhUyaH pazyAmyArakSakastvasau / evaM jJAtvA jalpayatAdibhirbirudAvaliM // 207 // uktveti cauro'ddazyo'bhUjano nijanije gR / jagAma cauracaritaiH suprIto'pi ca vismitaH // 208 // udvAho'tha bhavanasti parigrahapatehe / tatrArakSakarUpaM sa kRtvAtiSThanmalimluca: // 209 // tAvadvArtApi na kRtA yAvadUDhau vadhUvarau / hayo'bhUtsaptivelAyAM drAg lAtvA ca varaM yayau // 210 // vastrAdisarvamAdAya BBROBOBOOBS 88888888 // 7 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rauhiNeyacaritram // B888888888888888888 tena nagnIkRto varaH / daMDapAzikagehasya gavAkSe'moci bhItibhAk // 211 // kasmAdapi samAcAraM jJAtvA svIyAptamAnavAt / javAtparigrahezenAveSTayatArakSakagRhaM // 212 // ahaM gavAkSamadhye'smi zikhinaM ko'pi mAsyatu / iti prokte vareNApi mahAn kolAhalo'jani // 213 // niHzreNiM maMDayitvoccaiH parigrahapatiH svayaM / varamuttArayAMcakre dehakSemaM ca pRSTavAn // 214 // baMda gRhNAtyasau daMDapAzika: puramadhyata: / pradAsyAmo vayaM mAnamamuSyAtIvamaMjulaM // 215 // tasminnavasare maMtrisamIpe daMdapAzika: | abhUt kolAhalaM zrutvA sAbhayo gRhamAyayau // 216 // abhayastAn jagAdaivamatra kiM yUyamAgatAH? / luTAkA iva kiM gehaM luTiSyatha balotkaTAH // 217 / / kutra yUyaM ca kutraiSaM pArzve'bhUnmama sAMprataM / eSa evAsti kiM labdho yuSmAbhiH pAMDavairapi // 218 // tvaM cedrakSasi tadrakSa bandagrAhI punastvasau / asya gehe varo labdhaH prAhurevaM ca te bheTAH // 219 // parigrahapatiHproce zRNu vAkyaM mamAbhaya ! / sAkSiNo na bhavaMtyakSNoH kadApi jagatItale // 220 // baMdagrAhI caurarAjo'nyAyavAn janavaMcaka: / eka eva talArakSo nAsti ko'pi para: pure // 221 // muSitaM pattanaM sarvamanenaiva ca mAyinA / pakSapAtaM karoSi tvamasya draviNalobhataH // 222 // aMgAradRSTizcaMdrAcyettamasaH prasaro rave: / hutabhuksaMbhavo nIrAttavaH kiM kriyate'bhaya ! // 223 // tvatto'pyanyAyavRttizcettatko nyAyakaraH kSitau? / vRtizcecirbhaTAnyatti tataH kiM kriyate'bhaya ! // 224 // anyAyinamimaM cettvaM maMtrin ! jugupsase'dhunA / pazcAdapi hi hatvAnyarAjye yAsyAmyahaM dhruvaM // 225 // evaM vivAde saMjAyamAne'sau caurasattamaH / vyaktibhUya babhANetyabhayaM maMtrimahattamaM // 226 // mayArakSakarUpeNa prajahe'sau varottamaH / mayaivAbharaNAnyasyemAni lAtAni eeeeeeee8888 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99999999999999999 vIkSyatAM // 227 // saMgrAma mayakA sAkaM kRtvA badhnIta mAM same / anyathA zIrSamAcchAdya yAta gehe svake svake // 228 // calenna sthAnakAdeSa ghAtaM muMcAmi yaM prati / ityuktvA staMbhitastena taskareNa parigrahaH // 229 // zastrANi hastatasteSAM sarveSAM caurarAT tadA / Adatte sma cAlaMkArasaMghAtaM ca tadaMgataH // 230 // vidhAya jananIzikSAmevaM taskarazekharaH / vitIrya mauktikaM hAramabhayaM ca namo'karot // 231 // jagAda caivaM maMtrIMdra ! tvaM kalpatarusannibhaH / ahaM karIratulyo'smi kA spardhA me tvayA saha ? // 232 // punarmukhyaH pradhAneSu tvameva mativaibhavaiH / tavaiva zasyate buddhiH sakale'pi jagatraye // 233 // ahaM pratidinaM natvA tvAM kariSyAmi bhojanaM / bhavatpAdAvapraNamya niyamo bhojanasya, me // 234 // upalakSasi mAM cauraM yadA maMtrIMdra ! lakSaNaiH / maraNAMtaM tadA stainyaM tyakSyAmyeva na saMzayaH // 22 // hasitvovAca sacivastvaM mayA dehalakSaNaiH / lakSitazcaurarAjAtha kA matistvatparIkSaNe ? // 236 // satyapratijJazcareMdra satyavAcA yudhiSThiraH / svayaM mukhena yatproktaM tatpAlyaM vacanaM tvayA hai // 237 // caureNa bhaNitaM maMtrin ! vAgasmAkaM hi tAdRzI / pRthivyAM yAddazo merurlAharekhA ca yAddazI // 238 // zatAnIkasuto 7 // nAhaM caMDapradyota eva vA / yayoH kUTaM vidhAya tvaM matimAnabhavo bhuvi // 239 // rAtriradyApi bahulA vinirjitya parigrahaM / jagAma nijamAvAsaM sukhenApi sa taskaraH // 240 // tyaktaM sarvamapi stainyaM dayAyAM sthApitaM manaH / nAnAprakArai ramate madhye rAjagRhaM puraM // 24 // vAcAM baMdhe sthitazcaurazekharaH so'nuvAsaraM / nirIkSitaM vinA bhukte naiva hyabhayamaMtriNaM // 242 // // 8 // (r)(r)(r)(r) Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rauhiNeyacaritram // BREDIRECEB888888888888 anyadAbhayamaMtrIMdro'gaMmacchrIjinamaMdire / devapUjAM vidadhate vilaMbazcAbhavadhuH // 243 // jagAmAnvabhayaM so'pi taskaro'tibubhukSita:la / pUjopahAramAdAya zrAddhaveSadharo drutaM // 244 // kRtA niSedhikA tena vizatA na jinagRhaM / paritaH samavasRtiM pradattA na pradakSiNA // 286 // abhayena tato jJAtaM maMtriNA zrAddhaveSabhata / malimluco'thavA dhUrtaH ko'pyayaM jagatItale // 246 // sAdharmika ! tvAM vaMde'hamityukte'bhayamaMtriNA / lokabhASAnugA tasmai cakre tena namaskRtiH // 247 // lakSaNairebhirabhayo matimAn mAnase svake / jJAtavAn mahiSIpAlaM taM na zrAvakasattamaM // 248 // gRhItvA dakSiNaM bAhuM tasya caurasya dhIsakhaH / cacAla vArttayan svIyamaMdiraM prati taM pathi // 249 // upalakSitA mayA yUyamadya deva ! na saMzayaH / pAlaya svIyavacanaM yadi tvaM satyavAgasi // 250 // ityukte maMtriNA prAha cauraH sAhasabuddhimAn / kiM vAcaH pAlanaM maMtrinnathavA kimupalakSaNaM // 251 // yUyaM vRddhiM gatA rAjJaH sabhAyAM buddhivaibhavAH / vyavahAriNo vayaM mantrin ! bhadrakA mugdhamAnasAH // 252 // yuSmacchamasyAM jAnImaH kathaMcana vayaM hi na / praznaM cedvidyate kiMcittadvyaktaM vada me puraH // 253 // yuSmatpArzve niSIdanti sabhAyAM ye tu kovidaaH| yuSmaduktaM OM vijAnanti te narA netare kSitau // 254|| kSaNena purato rAjJastAvubhau coradhIsakhau / AyAtau bhUpasadasi veSTitau narakoTibhiH / // 255 // vidhAya praNatiM bhUpamuvAcAbhayamantrirAT / asau sa taskaro yena luMTitaM sakalaM puraM // 256 // navaM navaM karotyeSa rUpaM pratidinaM nRpa ! / caritramasya caurasya narendra ! vacanAtigaM // 257 // purArakSo vinaTito'nena caureNa helyaa| nRtyaM 8888888888888888(r)(r) Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88888888EUREUREUREUREUREUREUREUREUREUREUR kRtvA varaM lAtvAzvarUpeNaiSa naSTavAn // 258 // jinapUjAM kurvato me samAgAjjinamandire / niSedhikAmakRtvaiva prAvizaccaityamadhyataH // 259 // paritaH samavasRtiM nAdAdeSa pradakSiNAM / yogyo'sau dakSiNAyAzca tadA jJAtaM mayA sphuTaM // 260 // zreNiko'pi tadovAca jainaM jayati zAsanaM / vivekavinayAcAravicAraguNamaMDitaM // 269 // tejomayA hi sarve'pi grahanakSatratArakAH / na sUryeNa samo'pyeko varNya kovidairyathA // 262 // tathA jagatyAM sarve'pi santi dharmA manoharAH / na jainadharmatulyo'sti ko'pi dharmo jagattraye // 263 // gaNezaM kathayitvApi tittiraM jihvayA svayA / hatvA khAdaMtyaho mUrkhA mithyAdharmaratA narAH || 264 // | athavA nAgapaMcamyAM nAgamarcati gomayaM / prasphurantaM calantaM ca pratyakSaM ghnanti bhoginaM // 265 // jinadharmaparityaktA bruvantaH paraTA iti / babbUlaphalikA bahvIrbhakSayaMtyavivekinaH // 266 || jinadharmavihInA ye mAnavA: syurmahItale / te devagurupUjAyAH samAcAraM vidanti na // 267 // ataH zrImanmahAvIra ! vivekavinayAnvite / matiH sphuTA jinadharme mama bhUyAdbhave bhave // 268 // bhUpAlamaMtriNorvAkyamevamuktaM zRNoti saH / amilannAgaro lokastaM nirIkSitumAkulaH // 269 // avadatsakalo loka ekavAkyena vIkSya taM / etaM kathaM ruddhavAMstvaM maMtrIndra ! vada satvaraM // 270 // rauhiNeyo'bhidhAnena ramAkrIDAniketanaM / prasiddhaH puravAsibhyaH sabhyalokasuradrumaH // 279 // datte krINAti vA svarNakoTimeSa narottamaH / zulkahaTTe dadAtyeSa dravyalakSaM na saMzayaH // 272 // vaNikputrA ghanAH santi bhUpAsya vyvhaarinnH| saMpreSyatAM nijA dUtAstAnAkArayata drutaM // 273 // paropakArI puNyAtmA paapdossvivrjitH| durbalAnAmanAthAMnAM CCCCCCCCEUREUREUREUREUREUREUREUREUR33 // 9 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rauhiNeyacaritram // 38688EUREUREUREUREUREUREUREUREUREUREUREUREUREUR vizrAmo hyeSa te pure ||274 // | yo na jAnAti devebhyo mAnavo'rcitumArjavAt / na jAnAtyathavA kartuM sevAM vo bhadrakatvataH // 275 // N na cAyAtyatha yuSmAkaM buddhau yo dakSatAguNaiH / sa sarvo ghaTate cauraH kiM maMtrin ! puramadhyataH // 276 // yugmam // rauhiNeyamamuM muMca bhadrakaM vyavahAriNaM / atha cenno caliSyAmastadvayaM bhavataH purAt // 277 // janavAcaM nizamyetyabhayaH prAha viSaNNadhIH / bhagnA vayaM gRhItvAmuM janA ! vrajata satvaraM // 278 // rauhiNeyo babhANaivaM kiM yAtvA kriyate gRhe / kalaMkaM me'panayAmuM satyaM vAsatyamadya bhoH // 279 // AkarSayAmi bhujagaM phaTATopotkaTaM ghaTAt / gRhNAmi golamayaso'gnitaptaM dakSiNe kare // 280 // khadirAMgArapUrNe vA kuMDe jhampAM dadAmyahaM / svIyanirmalabhAvatvAdviSaM khAdAmi volbaNaM // 281 // sakalasyApi devasya pibAmi kozamAdarAt / nijamevaM prakAreNa kalaMkamapanayAmi bhoH // 282 // hasitvAthAbhayo'vAdIjjAne tvaccaritaM samaM | agninA dahyase naiva tvaM na sarpaizca khAdyase ||283 // na baddhyate bhavAn pAzairviSaM na prakramettava / niHzUkatvAcca dhairyAna prabhavaMti surA api // 284 // | maMtraprabhAvato nIraM karoti zikhinaM bhavAn / zapathaM taM kuruSva tvaM yamahaM kArayAmi bhoH // 285 // omukte rauhiNeyena tadaikA dIpadhArikA / puMsA kalAvataikena nirmitA bahuyatnataH // 286 // bahudorakasaMcArairvismApitabahuprajA / manojJarUpasaMyuktA bhUSaNaizca vibhUSitA / 287 // pinaSTi dantAn saikasya dorakasya hi cAlanAt / kenApi daurakeNaiSAsiprahAraM vimuJcati // 288 // yantreNaikena sA nRtyet kenApi kurute smitaM / kenApi ruditaM kuryAt kenApyutphullalocanA // 289 // utpAdayati CCCCCCCCCCCCCCCCCCC Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ MERELESEARTERESEASESS sA mohaM kenApi janamAnase / upAyane samAnItA sAyAtA mantriNaH smRtau // 290 // mantriNAnAyitA saMsanmadhye sA dIpadhArikA cha / caurasaMhAriNI nAmnA khaDgakheTakadhAriNI // 291 // AnItAyAM ca tasyAM hi cauramuce sa dhIsakhaH / kuru tvamasyA devyA 0 bhoH praNatiM bhaktinirbharaH // 295 // cauro bhaviSyasi tvaM na cetsAdhuzca bhaviSyasi / grahISyati tadA nAma tavApyeSA na saMzayaH // 293 // rauhiNeyastadovAca maMtriNaM zRNu dhIsakha ! / muktvA jinamahaM nAnyaM namAmi sthiramAnasaH // 294 // lokaM mAbhaya ! pazya tvamAtmanA saddazaM samaM / tvaM maMtrIMdro narendrasya mithyAtvasya samAzrayaH // 295 // agre'pi hi tvayA yakSaH pUjito'saMkhyamAnavaiH / agrebhavannanAcAraM zrAddhaiH kArayasi tvakaM // 296 // nityaM svalakSaNairebhiH zuddhasamyaktvadhAriNaM / tathA zrIvItarAgasya bhaktaM bhANayasi svakaM // 297 / / kurve'syA: zapathaM nAhaM zrAvako jAtu. nizcayAt / ityuktvA ciMtayitvA * ca punarAha sa taskaraH // 298 // zapathAMzcetkariSyAmi cAgrahAttava saMprati / AlocanAM grahISyAmi punaH sugurusannidhau // 299 // OM 2 ciraM te'haM sahiSyAmi kopaM maraNakArakaM / lagiSye na punardevyAH pAdayomaMtrisattama ! // 300 // duSprApaM bhavalakSe'pi samyaktvaM yAti yena me / prANatyAge'pi saciva ! vidhAsyAmi hi tanna hi // 301 // zrutveti vAkyaM caurasya mumade zreNiko napa sAdharmiko'yaM maMtrin ! me cauro na ghaTate hyasau // 302 // saMsatsamakSaM caura: sa punarUce'tinirbhayaH / janAnAM pazyatAM maMtrinnRtaM mAM kuru vAnRtaM // 303 / / ityukte pUjitA tUrNaM pAMcAlI maMtriNA sumaiH / atIvaramyamadirAvAriNA snApitA svayaM // 304 // DELETERELETELLESSES // 10 // Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rauhiNeyacaritram // 888888888888 yasyAH parimalenApyacetA bhavati mAnavaH / tatsnAtramadirAvAri pAyitazcaurazekharaH // 305 / pibata: snAtrapAnIyaM pAMcAlI tasya sastake / ghAtaM mumoca khaDgasya rajjusaMcArayogata:. // 306 // itazca so'pi madirApAnaghUrNitalocanaH / visaMjJaH patita: pRthvyAM lokaizcAmasta sa mRtaH // 307 // hAhAkAraH kRtaH srvailokstdbhktittpraiH / azrupAtazca mumuce tasya zokena pIDitaiH // 308 // avicAraparA bhUpAH kathyante zAstrakovidaH / na tadvayalIkaM bhavati yugAnte'pi mahItale // 309 // janatetyuktivAcAlA jagAma svasvamandire / abhayaH sajjayAJcakre prAsAda saptabhUmikaM // 310 // sudhAdhavalitaM ramyaM caMdrodayavirAjitaM / karpUrAgarukastUrIdhUpadhUpitamadhyakaM 0 // 311 // pihitA paTTakUlenAkIrNA puSpotkareNa ca / muktA prAsAdamadhye ca zayyakAtisukomalA // 312 // svAmI jAtastvamasmAkaM 0 kaiH puNyaistridive'tra bhoH / vihitaM janmani prAcye svaM puNyaM vada naH puraH // 313 // zikSAmevaMvidhAM dattvA catamrazca varAjanAH OM / mAlAGkitakarA muktAH zayyApAdacatuSTaye // 314 // gItatAlAnumAnajJaH pravINo nRtyakarmaNi / gAndharvAdiH samagro'pi sampradAyo vyamoci ca // 315 // ita: se madirApAnenonmatto rauhiNeyaka: / svApitastatra zayyAyAmutpATyAbhayamaMtriNA // 316 // gate'tha madironmAde sacetAH so'bhavatkSaNAt / tulyaM suravimAnena gRhamaikSiSTa suMdaraM // 317 // striyo vilokitA devIsannibhA rUpabaMdhurAH / / narA devopamA rUpasaundaryaguNazAlinaH // 398 // asminnavasare devyaH kRtrimAH puSpastragdharAH / UcuH puraH samAgatya prauDhena dhvaninA takaM // 319 // svargo'yaM paMcamaH svAmin ! vimAnaM sarvasuMdaraM / tasyAdhipatyaM saMjAtaM tava puNyaprabhAvataH // 320 // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CCCCCCCCCEUREUREUREUREUREUREUREUREUREUR etA vayaM kalatrANi te catastro'pi suMdara ! / ete sarve'pi te devAH sarvadAdezakAriNaH // 321 // prAcyajanmakRtaM puNyamAdau naH puratovada / pazcAtsvargasamAcAraM yathA kurmo vayaM tava // 322 // japtastvayAmahAmaMtrastapastaptaM tvayAthavA / dAnaM dattaM supAtre vA yadvimAnAdhipo'bhavaH // 323|| maraNAMtaM vA tvayA kSAtraM pAtitaM vA janagRhe / asmin gAtre'thavA pIDA kApi sehe tvayA prabho ! || 324|| dhArAtIrthe'thavA prANatyAgo hi vidadhe tvayA / satyaM vada tvaM kaiH puNyairasmAkaM nAyako'bhavaH // 325 // itobhayo'pi maMtrIha vaNijaH puravAsinaH / nAgAkhyaM rathikaM caiva samAhUyAgato'sti ca // 326 // teSAmagre'sti kathayan caritaM zRNutaikadA / rauhiNeyasya pazcAttu yUyamuccalata drutaM // 327 // rauhiNeyo nizamyAtha devIvAkyAnyaciMtayat / apa buddhivijJAnaM kimapyabhayamaMtriNaH // 328 // caurarAjazcaMcalazca lokasaMtApakArakaH / mAdRzo'pi yadi svargaM yAtA taddurgatau hi kaH? 329 // khyAtAni yAni vIreNa lakSaNAni divaukasAM / dRzyaMte tAni naitAsu devISu hi manAgapi // 330 // AsAM zuSyati puSpANi pAdau ca spRzato bhuvaM / bheSonmeSaM prakurvAte locane cAticaMcale // 331|| devAMganAvimAnAdi sarvaM kRtvApi kRtrimaM / jJAtuM mama manovRttiM dhRtvAnIto'hamatra vai // 332 // pradAsyAmyahametAsAmuttaraM ramyamadya vai / cintayitvetyuvAcAyaM devadevAMganAH prati // 333 // vAso mamAbhavadramye pure rAjagRhe sadA / rauhiNeyAbhidhAnasya prakRSTavyavahAriNaH ||334|| zrIvIra jinapArzve'bhUnmama cetaH sadaiva hi / gamanaM tatra na prAptamaMtarAyeNa kenacit // 335 // saMyamopari zraddhAbhUttapastaptaM sudustapaM / punastasmin pure 38CCCCCCCCCCC // 19 // Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BBBE rauhiNeyacaritram // BBSSSSSSSSSSSSSSS maMtryabhayo'bhUt zreNikAtmajaH // 336 // datta: kalaGko me tena vyalIka: stainyasaMbhavaH / pAyito'haM viSaM krozamiSeNAtIvabhadraka: 1337 // datta: prahAra: zIrSe ca devyA nistriMzasaMbhavaH / dIkSAmanorathazcitte'bhUtraSTo'bhAgyatastadA // 338 // gaMdhotkaTaiH sumanasairvItarAgo mayArcita: / dattaM dAnaM supAtrebhyaH paramazraddhayAnvahaM // 339 // vyalIko'pi kalaGkazca datta: sehe kSamAbhRtA / etaiH puNyairvimAne'sminnahaM suravaro'bhavaM // 340 // jajalpustA: punardevya: sahAsmA bherahonizaM / manorathAdhikaM bhuMkSva sukhaM viSayasaMbhavaM // 341 // vimAne'tra suro yo'bhUt purA yUyaM tadaMganAH / mama stha jananIsthAne yuSmAkaM cApyahaM sutaH // 342 // zrRNvantau stastadA nAgagobhadravyavahAriNau / punardevo babhANaivaM vaco nirNayarUpakaM // 343 // vyavahAro na yatrAsti jananItanujanmanoH / svargeNApi na meM kAryaM tena me pApadAyinA // 344 // rUpasaubhAgyato yAsAM calaMti yatayo'pi hi / na tAbhiH kSubhita: kiMcidrohiNIkukSisaMbhavaH // 345 // nAgena gatvA kathitaM zreNikasya kSamAbhujaH / caritraM sakalaM tasya cittavismayakArakaM // 346 // zreNiko'pi samAgatyAbhaNataM rauhiNeyakaM / dharmAgAra ! vicArajJa ! mama maMtuM kSamasva bhoH // 347 // sAdharmikastvamasmAkaM maMtrI kimapi vetti na / ito vardhApanaM jAtaM zrIvItarAgasaMbhavaM // 348 // vIraM samavasRtaM jJAtvA mokSalakSmIpradAyinaM / pramodapUrNa: saMjajJe puravAsI jano'khila: OM // 349 // rauhiNeyo'tha saMyojya pANI provAca maMtriNaM / devAnAmapi jitvarya buddhaye te namo'stu me // 350 // iyaM te vAruNI maMtrin ! durgatidvayavAriNI / kurvato'pyapakAraM me upakAraH kRtastvayA // 351 // mamAzAvarddhano maMtrinnasAvAyastvayA dade / BSSSSSSSB CBBBBBBBBBBBSC Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2-83-85-8583838888888888888KBE vimAnaM kurvatApi me vimAnaM DhaukitaM tvayA // 352 // sarvametattvayA cakre mAM jJAtuM maMtripuMgava ! / tava buddhirjanotkRSTA gurorapi vaco'tigA // 353 // mahimA tava hastasya maMtrIzvaraH ! mahattaraH / yaddattAsavayogena vimAnamabhavanmama // 354|| aparAdho mayA maMtrin ! yaH kRto vacanAtiga: tenApi te. prasAdena sAdhurjAto jagattraye // 355 // upakArakaraH ko'pi tvatto nAnyo jagattraye / mayA puraM vinaTitaM tvayAhaM pAyito'mRtaM // 356 // zRNvamAtya ! priyaMte ye jIvaMto'pi narAH kSitau / mahAvIraprasAdena te jAyate'jarAmarAH // 357 // tvayAhaM pAyito yastu krozo devyAH sa tUttamaH / jAto'haM tena nirdoSo yatvatpANiprabhAvata: // 358 // devo'bhaNat kare devyA asiryo'tiguNo hi saH / tena me mastakAddoSaH sarvo'pyuttAritaH kSaNAt // 359|| khaDgaprahAro yo datto devyA me mastake'nayA / paramArthasvarUpeNa sa me saMsAratArakaH // 360 // lokAH zRNvantu sarve'pi cauro'haM coravaMzajaH / mAtRpitRpakSazuddho devAnAmapi durdharaH // 361 // gantuM no dattavAn vIrasabhAyAM janako mama / iyatkAlaM tatastena vaMcito'haM sadaiva hi // 362 / tadvAkyasyAnRNIbhUtaH kRtazcAbhayamaMtriNA / bhavapAraM vrajiSyAmi lAtvA dIkSAmathAhakaM // 363 // ekena vIravAkyena yadAhaM buddhipAzata: / chuTito'tha tatastasya zrotumicchAmi vAgbhara // 364 // abhayo'pyavadadvIravAkyAni ca zrutAni bhoH / yAni tAnyeva yazasA kIrtyA ca phalitAni te // 365 // caturddhA buddhayo yA hi vartate vasudhAtale / sarvAsAmapyahaM tAsAM nidhAnaM puNyayogataH // 366 // mayApi matibhistAbhirna nirNito bhavAnaho ! madyairnApyabhavanmattaH strIbhizcApi na vAhitaH // 367 // BBBSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS // 12 // Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rauhiNeyacaritram // SSSSSSSSSSSSSSSSSSSB atha cauro'vadanmaMtrin ! svapnaM labdhaM mayAdhunA / tatra jAnAmyahaM yattvaM zvetAMbyAM sacivo'bhavaH // 368 // tavAMgarakSakazcAhaM samAdezakaro'nvahaM / nityaM pRSThAnugAmI ca sattvavAn saMralAzayaH // 369 / / pArzve'nyadA pradhAnasya mAyAvI janavaMcakaH / yogIndrarUpadhArI ca dhUrta ekaH samAyayau // 370 // sa svIyena gurutvena mAnAbhyutthAnadAnataH / tena sanmAnito'tIva svabhAvo hi satAmasau // 371 // ekadAvasaraM labdhvA sa AgamanakAraNaM / pRSTaH pradhAnavaryeNa so'pyAkhyAti sma tatpuraH // 372 // vanaM kautukabhaMDAra - nAnAzcaryamanoharaM / vicitrauSadhivallIbhivRkSaizcApi samAkulaM // 373 // AyAsi cedane tatra svarNasiddhiM dadAmi tat / bahvAzcaryakArA 0 vidyA maMtrAMzca zatasaMkhyakAn // 374 // anApachya kuTuMbaM svaM yayau tamanuyoginaM / lobhAbhibhUtaH sacivo lobho hi duratikramaH // 375 // ullaMdhya bahulA bhUmiM yogI sacivamUcivAn / apAyasthAnakaM hyetadvanaM pretavanopamaM // 376 // kRtAMtatulyarUpA hi bhillAnAmatra koTayaH / bhayAnakAzca bhallUkA vyAghrasiMhAH sahasrazaH // 377 // adRzyIbhUya cedatra gamyate vai tato varaM / gamanasya prakAro'tra kAMtAre nAnyathA nRNAM // 378 // cikSepAMjanamityuktvA sa yogI tasya netrayoH / tatprabhAveNa sacivo vyAghrarUpatvamAdade // 379 // yogI sa nizcalaM kRtvA taM vyAghra staMbhinIbalAt / Aruroha sukhaM tena paMthAnamativAhayat // 380 // mArge'tha gacchatastasya militau rAkSasAvubhau / vRddhena rAkSasenoktaM yAsi yogin ! kva me puraH // 381 // gaMdhena mayakAjJAyi vyAghro'yaM mAnuSo'bhavat / tanmahyamenaM dehi tvaM yathA bhakSyaM bhavenmama // 382 // anarpayati yogIndre saMgrAmo'bhUttayomithaH / trizUlena 888888888888888888 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ BBBBBBBBBBBBBBBBBBB hataH zIrSe nRcakSA mRtyumAptavAn // 383 // atha dvitIyo yadrakSastenApi svIyamAyayA / rUpaM matsyeMdranAthasya yogino vidadhe tadA // 384|| yogI vyAghrAtsamuttIrNo dRSTvA matsyeMdrayoginaM / namaskaroti taM yAvattAvavyAghraH praNaSTavAn // 385 // kRtvA praNAmamUrdhvaM sa yAvatpazyati bhaktibhAk / tAvanna yogI na vyAghro vikhinnaH so'pi mAnase // 386 // dvitIyaH karbura: so'tha vyAghramAdAya yAtavAn / yAMtau nirIkSya tau yogI pRSThe lagno'pyadhAvat // 387 // kutrApi vivare tau dvau praviSTau jJAyate na tat / tatraiva vipine so'sthAdyogI kUTakalAnidhiH // 388 // vyAghro nRcakSasAthoktaH karomi tvAM punarnara / vaco'bhAvAttatastena karburasya kRtA nati: 389 / / ekasya bata vRttasya puSpamAnIya satvaraM / sa gaMdhaM grAhito vyAghraH punarmAnuSyamAptavAn // 390 // niryayau kaMdarAmadhyAvanamadhye bhramannatha / vanaM sugandhaM kurvANaM dRSTavAn gandhagrAhakaM // 391 // taM grahItumanA: pRSTau sa jagAma kutUhalI / kenApyadRzyarUpeNa niSiddho'pyeSa na sthitaH // 392 // sthitaH sa gAtrasaMkocI samAgatyAsya sannidhiM / jagRhe sacivenApi karAbhyAM sahasaiva sa: // 393 // tadIyakarasaMyogAnmArjAro yogyabhUt kSaNAt / yoginolAlitastena maMtrI gaganamabhyagAt // 394|| valamAna: pRthivyAM sa na papAta kathaMcana / tadeti yoginA proktaM roSAkulitacetasA // 395 // mayA te'dRzyabhAvo'yamupakArakRte kRtH| rAkSasena samaM tvaM ca praNaSTo mama pArzvata: // 39 // sadaiva kathitaM cenme kuruSe'thAvizaMkitaH / uttArayAmi tadahaM tvAmadya gaganAMgaNAt // 397 // tvadIyaM vacanaM sarvaM vidhAsyAmIti jalpite / apatatsa dharApIThe yogino'gre'tisAhasI // 398 // KOSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS // 13 // Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rauhiNeyacaritram // BBBBBBBBBBBBBBBBBB celatustau tata: sthAnAdgacchato vanamadhyata: / apazyatAM kvacitsthAne kRSNacitrakavallarIM // 399 // samudyatau tadAdAne yadA tau yogimaMtriNau / bhUtasaMghAtamadhyasthastadaiko bhUta UcivAn // 400|| vinA raktabaliM naiSA grahItuM zakyate latA / haThAgrahISyathazcedvA tadA'jIvau bhaviSyatha: // 40 // ityukte yoginA tena sacivasya zarIrataH / raktaM niSkAsitaM bhUri tasyai bhUtAya cArpita // 402 // lagnau yAvad grahItuM tAM tAvadAdAya bhUtarAT / cacAla cAnvadhAviSTAM tau pazyantau ca vallarIM // 40 // giremadhye'sti vivaraM yamavaktreNa sannibhaM / dvArayaMtraM samudghATya tatra bhUtaH praviSTavAn / / 404 // tatra tAvapyanugatau tatraikaM kuMDamAgataM / jalAntaryAtavAn bhUta upakaMThe ca tau sthitau // 405 // svasmiMzca sacive maMtramudrAM dattvAtibaMdhurAM / gatau jalAMta: sopAnapaMktiM tAvapyapazyatAM // 406 // tAmullaMghya ca pAtAlapurasImni samAgatau / apazyatAM prauDhataraM prAsAdaM saptabhUmikaM // 407 // bhUta: karasthavallIka: prAvizattatra maMdire / tatropaviSTamAste ca yoginIcakramuddhataM // 408 // rAkSasAstatpratIhArA labdhvA gaMdhaM tayordvataM / lolajihvA adhAvaMta mAMsAsvAdanalaMpaTAH // 409 // staMbhayitvAtha yogI tAn prAvizanmandirAMtare / yoginInAM puraH khyAtaM tasya bhUtasya ceSTitaM // 410 // yoginI cakramAcakhyau dvAtriMzallakSaNairyutaM / manuSyaM dIyate hatvAmuSmai nirbhayacetase // 411 // vallarIyaM tato labhyAdhiSThAtAsyA ayaM yataH / svacchandagAmI lIlAvAn bhUto bhairavanAmabhRt // 412 // sacivena tataH khaDgamAkRSya nidadhe drutaM / svakaMThe yoginIcakraM saMtuSTaM taavdujgau||413|| mArgeNa yenAgacchastvaM pazcAttenaiva tu vraja / asmatprabhAvato mArge sukhenaiva gamiSyasi // 414 // yasmAdanAtsamAyAtastasminneva hi gaccha bhoH| naravRkSAddhanaprAptistatrAvazyaM bhaviSyati // 415 // ekayAtha EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 888888888888888884 @ raha: khyAtaM devyA tasya tu maMtriNaH / kenApi tvamupAyena yoginaH saMgatiM tyaja // 416 // naravRkSaM yadA pazyestadA nIreNa kalpanaM / tvamasya kuryA iyatA svayameva mariSyati // 417|| naravRkSaprabhAvastu sarvo'pi kathitaH punH| tato'sau niryayau kuMDAdhvanA sAkaM ca yoginaH // 418 // dvArayaMtramatikramya punastadvAramAptavAn / yogIMdraH sacivazcApi bhramaMtau sta itastata: // 419 // naravakSaM mArgayaMtau labhete kvApi tau nahi / kaMDadvitIyamadhyasthaM prAsAdaM cApyapazyatAM // 420 // tanmadhye pArzvanAthasya pratimAste manoramA / pAtAlAdhipanAgasya phaNaiH saptabhiraMkitA // 421 // taM praNamya jagannAthaM tau bAhye raMgamaMDape / vAtAyanasamAsInau pazyaMtau sto jinAlayaM // 422 // yatkuMDayugmaM tatrAste sopAnazreNimaMDitaM / tayozcaivatra zItAMbu dvitIye'pyuSNameva ca // 423 // tayoH prapazyatostatra ghusadAM sArtha Ayayau / jhaMpAM vitIrNavAnuSNajalakuMDe'tisodyamaH // 424 // tajjalasnAnasaMyogAddevA vAnaratAM gatAH / vAnaryazcAbhavan devya: kRta: kilakilAravaH // 425 // gaMdhotkaTAni puSpANi phalAni sarasAni ca / mukhyavAnaravAkyena ninyustatrApare same // 426 // vAnarIbhiH samAnItanIrapUreNa vAnarAH / cakruH snAtraM jineMdrasya pUjAM ca kusumotkaraiH // 427 / / gItarAgaprapaMcena vAditraizca manoramaM / devanATakasaMkAzaM nATakaM tatra ca kRtaM // 428 // dravyapUjAM bhAvapUjAM vidhAya kapaya: same / raMtuM pravRttAH sarvatra svecchayA vanamadhyataH // 429 // ciraM ratvAtha saMdhyAyA: samaye kapayaH same / jhapAM daduH zItajalakuMbhe'tibahuvistRte // 430 // tatprabhAvAcca te sarve devatvaM prApurAdivat / svecchayA vicaraMtazca kutrApi sthAnake gatAH // 431 // tau tathaiva 88888888888 // 14 // Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rohiNeyacaritram // BABIE8888888888888888 sthitau tatra prAsAde yogimaMtriNau / punardvitIyadivase tathaiva tadapazyatAM // 432 // maMtriNA bhaNitaM yogin ! kapimadhye vrajAmyahaM / kapirUpabhRdadya tvaM yadyAkhyAsi samAhitaH // 433|| yathAdormadhyasaMstho'haM pazyAmi sakalAMstarUn / bhAgyasaMyogato jAtu naravakSo'pi labhyate // 434 // AdezAdyogino maMtrI kuMDe jhaMpAM pradattavAn / vAnararUpamAdhAya niryayau kapimadhyagaH // 434 // caityapUjAdikaM kRtvA ramamANeSu teSu ca / mukhyavAna satnI svaM patiM papraccha vAgminaM // 436 // svAmin ! kiM naravRkSo'sti vRkSeSveteSu baMdhuraH / yasya dugdhapramANena jJAyate bhUgataM dhanaM // 437 / / prAha so'pyehi me sArthe yathA tadarzayAmi te / ityuktvA 0 taccacAlAzu mithunaM vipinaukasaH // 438 // anvayAsInmaMtrikapistadyugmaM lIlayollalat / upAvizaMstrayo gatvA naravRkSopari sthirA: // 439 // kapirvAgmI jagau bhAryAM priye so'yaM nrdrumH| nApyate no nRbhirdattaM vinA sallakSaNaM naraM // 440 // tamupAlakSayanmaMtrikapizcidvairanekaza: / gateSu teSu saMsthAnaM maMtrI svarUpamAtanot // 441 // AkhyAtaM yogino'gre ca calitau tAvubhAvapi / tasminnaradrume ramye saMjAte'bhyarNavarttini // 442 // nIreNa maMtriNA yogI kalpitaH pRthvIvartinA / vRkSAdhiSThAyakairdevaiH sa sadyo bhakSito raTan // 443 // aMgarakSo'tha sacivamanAlokyetyaciMtayat / ninye kautukabhaMDAre svAmI me yoginA dhruvaM // 444 // mAyAvinA gRhIto'sau mAraNAyaiva kevalaM / pRSTau yAsyAmyahamapi tatpAdau zaraNaM mama // 445 // iti dhyAtvAcalatso'pi bhramaMstadvanamAsadat / dharmakarmAnusAreNa prAptavAn svAminaM nijaM // 446 / / tau mitho muditau doAmAzizliSaturaMjasA / aMgarakSadhanurlAtvA maMtrI bANaM ca saMdadhe // 447|| 38888888888888888888888 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CCCCCCCCCCCCCCCCC888 0 vyAghravRzcikasarpANAM bhUtakesaridaMtinAM / rUpaiH sa bhApito'tyarthaM mAnase na bhayaM dadhau // 448 // naguskaMdhadeze'sti svayaM bhUtaM manoharaM / / puMstriyomithunaM prauDhaM sarvAvayavasaMyutaM // 449 // bANaM muktaM tatastena tatra nArIpayodhare / prAdurbabhUva sahasA paya:zrota: supUrabhRt // 450 // tatpItaM maMtriNAtyarthaM priito'bhuuribhirdinaiH| svayameva sthito dugdhapravAhaH pravahannatha // 451 // pItadugdhapramANena sarvaM bhUmigataM dhanaM / drAk pazyati sma maMtrIMdra: svAkSibhyAM prakaTaM yathA // 452 // itthamaMjanasiddho'bhUnmaMtrIzo bhAgyayogataH / sotsAhastadvanaM sarvamaticakrAma helayA // 453 // sAMgarakSo yayau tUrNaM zrAvastyAM puri sAhasI / puropavanasaMsthazca kezI dRSTo gaNAdhipaH // 454 // ratnatrayadharo dhImAn dhIro dharmopadezakaH / tato maMtryaMgarakSau ca samAsInau ca tatpuraH // 455 // AkhyAtaM muninA kiMcittadA tatpurata: sphuTaM / mayA kiMcittu na jJAtaM mUrkhabhAvena suMdara ! // 456 / / maMtripArzve tata: pRSTaM sevakenAtiyatnataH / kiM khyAtaM muninA tena tavAgre vada me puraH // 457 / / prastAve kathayiSyAmi sarvaM te purato'dhikaM / ityeva kathayannAsInnAkhyAtaM kiMcideva hi // 458 // gaNabhRdrodhavAkyena tvaM zrIzreNikamaMtryabhUH / ajJAtabodhavAkyaH sannahaM vaibhAraparvate // 459 // etatsvapnamasatyaM vA satyaM tad jJAyate nahi / punaH pRcchAM kariSyAmaH zrIvIrajinasannidhau OM // 460 // ityuktvA te'calan sarve shriiviirntihetve| AhUtA rauhiNeyena lokAzca samatAtmanA // 461 // AnAyya vaibhAragireha'taM pitRpitAmahai: | arpitaM vastu lokAnAM zreNikasya prapazyataH // 462 // zrIvIrasvAminaM natvA'bhaya: papraccha maMtrirAT / khyAto me rauhiNeyena bhava: satyo'thavA'nRtaH // 463 / / // 15 BEEBEEEEE Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rohiNevacaritram / / BEE EEEBEEEEEEEEEEEE satya eva na kUTo'yaM vIreNa kathite tviti / rauhiNeyo'pi jagrAha dIkSAM zrIvIrasannidhau // 464|| prazaMsamAnaH sarvo'pi loko nijaM nijaM gRhaM / jagAma dustapatapo rauhiNeyastapasyati // 465|| zrIvIradevamUrtikramavaMdanatatparaH sa caurarpiH / bhavikamanAMti niraMtamacorayatsvIyavimalaguNaiH // 466|| gRhItvAnazanaM prAnte smaran paMcanamaskRtiM / zrIsarvArthavimAne'gAddevo'bhUcchamabhAjanaM // 467 // jinendravacanaM zrutvA rauhiNena ivAnvahaM / stainyaM tridhApi santyAjyaM jinadharmaratairnaraH // 468|| kAsadra(kAseMdra)gacchacUDAratnanibho devacandragururAjaH / tacchipvadevamUrtirjinapadatarupIThakRtavasatiH / / 469 // cakre tena kathAsau bahulassA smayakarI vudhajanAnAM / nandahu tAvadrucirA yAvacchazimerusUryajalanidhayaH // 470 // iti zrIkAsadragacche (kAseMdragacche) zrIdevacaMdrasUriziSyaupAdhyAyazrIdevamUrtiracitA rauhiNeyakathA samAptA // SOBOCCODD88:88803EEE Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RECEP888888EFFICE PEDDROPPEDDAP222222 || 6 || Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madana0 caritram // zrI jinAya namaH // // namo namaH zrI gurupremasUraye // // atha zrImadanarekhAcaritraM prArabhyate // (kartA - zrIzubhazIlagaNI) pAlayaMti sadA zIlaM / muktyAdisukhadAyakaM // bhavyA madanarekhAva- nmanasA vapuSA girA // 1 // tathAhi - bharatakhaMDabhUSaNe sudarzanAbhidhe nagare maNirathAbhidho rAjA rAjyaM karoti sma tasya laghurbhrAtA yugabAhuzca yuvarAjo'bhUt tasya yugabAhoH madanarekhAbhidhA zIlazAlinI priyA'jani tasyA atIva-manoharAM rUpazriyaM vilokya sa maNiratho rAjA mohitaH svacetasIti dadhyau, iyaM madanarekhA mayA dhruvaM grAhyaiva, yadyahametayA saha bhogavilAsAnna kurve, tadA mama janma niSphalameva bhaviSyati. ARRER Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ atha tadIya bhogAvilAsavAMchayA sa rAjA tAM lobhayituM dAsyA hastena varyapuSpatAMbUlavastrAlaMkArAdIni vastUni tasyai nityaM preSayAmAsa sA nirmalahRdayA madanarekhA tu nUnamayaM jyeSThapreSito mahAprasAda iti matvA tAni vastUnyaMgIcakAra, evaM vastUnAmaMgIkArataH sa kAmAturo maNirathanRpo nijacetasyevaM manyate sma, yatsA madanarekhA nUnaM mayA saha bhogavilAsAn kartuM vAMchati, ato madIyAbhilASo'pi saMpUrNo bhaviSyati iti viciMtya tene duSTenaikadA nijadAsa preSya madanarekhAyA nijA'nucittecchA jJApitA, sA dAsI tatra gatvA tAM madanarekhAM prati prAha-bhadre ! tvadIyarUpAdyAsakto maNiratho nRpaH tvAM ca bhogavilAsArthaM manmukhena prajalpati // 1 // evaMvidhaM tasyA dAsyA vacaH zrutvA vajrAhateva sA madanarekhA tAmuvAca, bho dAsi ! tvayA sa majjyeSTho madIyavacasaivaM vAcyaH, yattava kulInasyaitatkAryaM kartuM na zobhate, tvaM tu madIyajyeSThaH pitAtulyo'si, kiM ca mAddazA: kulInA vadhvaH prANAMte'pi vezyocitaM kAryaM na kurvati. jagati yA kApi strI nijazIlabhaMga karoti, sA nUnaM narakagAminyeva bhavati kiMca - aNaMtAo kmmraasiio| jayA udayamAgayA / / tayA itthIttaNaM pattaM / sammaM jANeha goyamA // 1 // kiMca tasya rAjJo'taH pure manoharA rAjJyo vidyaMte, tAsu satsvapi sa mUDha iva kathamanyAM striyaM vAMchati ? evaMvidhamanorathena sa nUnaM narakagAmI bhaviSyati kiMca mama bhartari jIvati yaH ko'pi mAM bhoktumicchati, // 1 // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madana0 caritram sa nUnaM yamAtithireva bhaviSyati. yadivA kenacitkUTopAyena sa kadAcit mahyaM balAtkAraM kariSyati, tadAhaM madiyazarIrArpaNasthAne tasmai mama prANAneva dAsye. uttamAcehAmutra viruddha nAcaraMti. yata:-jIvaghAtAdalIkoktAt / paradravyApahArataH // parastrIkAmanenApi / vrajati narakaM na ke // 1 // parastrIgrahaNe vAMchA / na kAryA bhUbhujA kvacit // yato bhUpAnugA lokA / bhavaMti jagatItale // 2 // evaM vidhAni tasyA vacanAni nizamya vilakSIbhUtA sA dAsI tata: pazcAnivRtya bhUpopAMte gatvA madanarekhoktaM sakalaM vRttAMtaM kathayAmAsa. tat zrutvA sa kAmAturo nRpo vizeSatastAM madanarekhAM bhoktuM dadhyau, nUnaM yugabAhau jIvati mAmiyaM nAMgIkariSyati, tata: kenApyupAyena prathamaM taM yugabAhumeva hanmi, pazcAnirAdhArA 8 sA sukhenaiva mAM svIkariSyati. iti dhyAtvA sa duSTo nijaM laghu bhrAtaraM haMtumavasaraM vilokayati. ito'nyadA tayA madanarekhayA - nizAzeSe svapnamadhye saMpUrNedurdaSTaH, tatastayA sa svapnavRttAMto nijasvAmine yugabAhave niveditaH, tadA sa prAha, he priye ! manuSyeSu caMdra iva saumyavAn zAMtaguNopetaste tanayo bhaviSyati. kramAdatha tRtIye mAsi tasyA madanarekhAyA iti dohadaH samutpannaH, yathAhaM jinendrANAM pUjAM karomi, gurUn pratilAbhayAmi, dharmakathAM zRNomi, anyaM ca zrAvayAmi yata:-yAddazo jAyate garbhe / jIva: zubho'thavA'zubhaH // tAdRzo mAtureva syA-nmanorathaH svamAnase // 1 // athAnyedyuH Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa yugabAhurvasaMtasamaye sapriya: krIDArthaM nagarAdvahirudyAne yayau . tatra jalakrIDAdi kRtvA sa yugabAhurnizAyAM smRtapaMcanamaskAraH kadalIgRhe suptaH, itaH sa maNiratho rAjA nijabhrAtaraM svalpaparivArayutaM rAtrAvudyAne sthitaM vijJAya, taM haMtuM svayamekAkI khaDgahasto'tra samAyayau. madbhrAturekAkino'tra vane rAtrau sthAtuM na yuktamiti mAyayA prAharikaM vadan sa tatra gRhamadhye praviSTaH. atha yugabAhurakasmAt samAgataM taM nijajyeSThabhrAtaraM dRSTvA samutthAya vinayapUrvakaM natipUrvakaM namaskAramakarot. tadaiva sa duSTo maNirathaH svakalpitAM vArtAM kurvan khaDgamAkRSya vizvastaM taM nijasahodaraM hatavAn. tatkAlaM madanarekhayA pUtkAre kRte yugabAhusubhaTo yAvattaM haMtumAyayau, tAvatkhaGgaghAtavidhurIbhUto'pi yugabAhustAn subhaTAn prAha, bho subhaTAH ! mamAyaM sahodaro bhavadbhirna haMtavyaH, asmin viSaye mama bhrAturna dUSaNaM, madIyaM purAkRtaM duSkarmaiva prakaTIbhUtaM. evaM taiH subhaTairmuktaH sa maNiratho rAjA nijavAMchitaM kAryaM siddhaM manyamAno hRSTo drutaM tataH palAyya svagRhe samAyayau, tatra cAkasmAttadaiva sarpeNa daSTaH sa paMcatvaM prApa, yataH - atyugrapuNyapApAnAmihaiva phalamApyate // tribhirmAsaistribhiH pakSai - strIbhiryAmaistribhirdinaiH // 1 // atha caMdrayazAkhyo yugabAhuputro nijajanakavraNacikitsArthaM vaidyamAkArayituM nagaramadhye yayau . ito'takAlani:zvAsAn gRhNataM taM nijapatiM madanarekhA jagau, he svAmin ! athAdhunA bhavadbhirmanAgapi khedo na kartavyaH, jIvAH svakRtakarmaNAmeva XXXXXXXX // 2 // Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madana0 caritram ********B*XXXBXB&B********** - phalAni prApnuvaMti, yata:-yadyena vihitankarma / bhave'nyasminnihApi vA // veditavyaM hi tattena / nimittaM hyaparo bhavet // 1 // gRhANa dharmapAtheyaM / kAyena manasA girA // yatkRtaM duSkRtaM kiMcit / sarvaM garhasva saMprati // 2 // zatrau mitre sute patnyAM / maNau dRSadi sarvathA mohaH sadbhirna kartavyo-'naMtasaMsAradAyakaH // 3 // tato madanarekhayA smArito yugabAhuH samagrajIvakSamAyAcanapUrvakamArAdhanAM cakAra, tathAhi-yacca mitramamitraM me / svajano'rijano'pi vA // te sarve kSamayaMtu me / kSamAmyahamapIha tAn // 1 // tiryaktve sati tiryaMco / narake'pi ca nArakAH // amarA amaratve ca - manuSyatve ca mAnuSAH // 2 // ye mayA sthApitA duHkhe / sarvAMstAn kSamayAmyahaM // kSamaMtu mama te'pIha / maitrIbhAvamupAgatAH // 3 // jIvitaM yauvanaM lakSmI / rUpaM priyasamAgamaH // calaM sarvamidaM vAtyA / nartitAbdhitaraMgavat // 4 // - vyAdhijanmajarAmRtyu-grastAnAM prANinAmiha // vinA jinoditaM dharmaM / zaraNaM ko'pi nAparaH // 5 // sarve'pi jIvAH svajanA / jAtAH parajanAzca te // pratibaMdhaM na kurve'pi / teSu keSvapi mohataH // 6 // eka utpadyate jaMtu-reka ev| vipadyate // sukhAnyanubhavatyeko / duHkhAnyapi sa eva hi // 7 // na sA jAi na sA joNI / na taM ThANaM na taM kulaM // na jAyA na muA jattha / savve jIvA aNaMtaso // 8 // egohaM natthi me koi / nAhamannassa kassavi // evamadINamaNasA / / Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ appANamaNusAe ||9|| ityAdyanityabhAvAnAM bhAvayan, madanarekhayApi ca protsAhitaH sa yugabAhuH zubhadhyAnaparAyaNo vipadya brahmadevaloke devo'bhUt. atha vaidyayutastatrAgatazcaMdrayazA nijatAtaM yugabAhuM mRtaM vilokya bhRzaM ruroda . madanarekhApi ciraM vilApaM vidhAyeti dadhyau, dhigastu mAM, yA'haM patyurmaraNaheturabhavaM. atha mama bhartA tu mRtaH, striyAzca bharteva zaraNaM. kiMca prAtaH sa duSTo maNiratho yadi mAM grahISyati, tadA ko me kariSyati ? atha svargApavargasukhadaM zIlaM tu mayA nApyupAyena rakSitavyameva iti dhyAtvA sA madanarekhA tataH pracchannaM vanamadhye niryayau evaM gacchaMtI sA madanarekhA dvitIyadine prabhAte mahATavyAM prAptA, tatra kasmiMzcijjalAzaye snAnaM vidhAya payaH pItvA kvApi kadalIgRhe suptA. evaM tatra sthitA phalAhAraparA sA saptata dine putramasUme, tataH sA prabhAte taya bAlasya karAMgulyAM yugabAhunAmAMkitAM mudrAM prakSipya taM ca ratnakaMbalena veSTayitvA, vRkSacchAyAyAM muktvA svavastrANi kSAlayituM nikaTasthe sarasatA. praviSTA sA madanarekhA jalahastinA zuMDayA gRhItvA vyomnyullAlitA. tadAnImeva naMdIzvaratIrthayAtrArthaM prasthitenaikena khecareNa nabhasaH pataMtI sA jagRhe. tadrUpamohitaH sa khecarastAM vaitADhye ninAya atha tatra vilApaM kurvatI sA khecareNa tatkAraNaM pRSTA sarvaM nijavRttAMtaM jagau. bho khecara ! yatra sthAnAdahaM tvayAtrAnItA, tatra mayA putraH prasUto'bhUt, taM putraM ca kadalIgRhe // 3 // Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madana0 caritram muktvAhaM vastraprakSAlanArthaM yAvatsarasi praviSTA, tAvajjalahastinA gaganatale ullAlitA, itastvayAkAzAdevAhaM gRhItA. atha sa bAlo mAM vinA tatraikAkI sthito mRtyu yAsyati, ato mayi tvaM prasAdaM vidhAya tatra naya / athavA taM bAlamatrAnaya / tat zrutvA sa khaga: prAha, bho suMdara ! yadi tvaM mAM nijabhartRtvenAMgIkaroSi, tadAhaM tava kiMkaro bhavAmi. iti zrutvA tayA madanarekhayA dhyAtaM, athAsminnavasare mayA vilaMbaM vinA zIlaM pAlayituM naiva zakyate, iti dhyAtvA madanarekhA jagau, prathamaM tvaM me taM putramatra samAnaya / tadA sa khago'vadat, he suMdari ! ahaM vaitADhyaparvatastharatnAvahapurezasya maNicUDavidyAdharasya maNiprabhAbhidha: putro'smi. vairAgyavAsitahadayo mama sa pitA mAM rAjye'bhiSicya cAraNarSisaMnidhau saMyamamagrahIt. sa mama pitA viharannatrAgatyAtItavAsare naMdIzvaradvIpe devAnaMtuM gato'sti. tamanugamya pazcAdAgacchatA mayA tvaM dRSTA, gRhItA ca. atha tvaM mAM nijapatitvena svIkRtya sarvakhecarINAM svAminI bhava / kiMca prajJaptividyayA mayA tava putrasyApi vRttA~to jJAto'sti, mithilApurapatinA turagApahatena padmarathabhUpena sa tava putro vane daSTaH, svapure samAnIya ca nijapriyAyAH puSpamAlAyA: samarpito'sti, sA ca tamadhunA svaputravat pAlayati. tatastvaM prasannIbhUya madIyAM prArthanA svIkuru / tat zrutvA tayA dhyAtamare re! mamaivaM pratikUlakarmasamAgamo jAtaH, mayaivaM vyasanaparaMparaivAnubhUyate, athaivaM mahAsaMkaTe Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ patitAhaM kathaM nijazIlarakSaNaM kariSye ? kAmapIDito'yaM khecara: kimapi kRtyAkRtyaM na jJAsyati. idAnIM tu mayA kenApi X - cchalena kAlavilaMba eva karaNIyaH. iti viciMtya sA taM jagAda, bho khecarAdhIza ! prathamaM tvaM mA naMdIzvaradvIpaM naya ? tatra devAnnatvA pazcAdahaM tvaduktaM kariSye. iti zrutvA tuSTena tena khagena sA kSaNAnaMdIzvaradvIpaM nItA, tatra ca saivaM zAzvatAni jinacaityAni vaMdate sma, yathA-catvAroMcanazaileSu / dadhimukheSu SoDaza // dvAtriMzacca ratikarA-bhidhAneSu jinAlayAH // 1 // yojanAnAM zataM dIrghA: / paMcAzadvistRtAzca te // dvisaptatyucchritAH sarve / dvipaMcAzadbhavatyamI // 2 // evaM tatra, RSabhacaMdrAnanavAriSeNavardhamAnAbhidhAn zAzvatajinAnnatvA sA madanarekhA tena khecareNa saha tatra sthitaM maNicUDamunIzvaranamaskRtya yathocitasthAne vidyAdharasabhAyAM dharmopadezaM zrotuM samupaviSTA. tadA sa jJAnavAn maNicUDamunizvaro'pi nijaputrahRdayavicAraM vijJAya taducitAM dezanAM dadau, yathA bho bho bhavyalokA: ! kumArgaH sarvathApi na sevya: parastrIgamanAdikumArgasevayA nUnaM narANAM zvazrupAta eva bhavati, yata:-parastrIgativAMchAta: / puruSo narakaM vrajet // anyanRsevayA / nArI / gAminI narake bhavet // 1 // dAsa: parAbhavakArAH / baMdhujano baMdhanaM viSaM viSayAH // ko'yaM janasya moho / ye ripavasteSu suhRdAzAH // 2 // putro medhAtA me / svajano me gRhakalatravargo me // iti kRtamemezabdaM / pazumiva mRtyurjana // Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madana0 caritram 8888888 harati // 3 // ko'haM kasmin kathamAyAtaH / ko me jananI ko me tAtaH // iti paribhAvayataH saMsAraH / sarvo'yaM khalu svapnavicAraH // 4 // otuH payaH pazyati naiva daMDaM / kIro'pi zAlInna ca loSTukhaMDaM // kAkaH palaM no calasiMhatuMDaM / jaMtustathA zaM na yamaM pracaMDaM // 5 // evaMvidhaM nijajanakaMmunerupadezamAkarNya maNiprabha utthAya tAM madanarekhAM rAjJa kSamayitvA'vadat, bho suMdari ! adyaprabhRti tvaM mama jAmirasi, adha tubhyaM kimupakAraM karomi ? tayA proktaM bho bAMdhava ! tIrthavaMdanaM kArayatA tvayA mahyamatulya upakAraH kRto'sti, atha tvaM mama paramabAMdhavo'si tatastayA svaputrasvarUpaM pRSTaM sa muniH prAha, prAk dvau rAjaputrAvabhUtAM, mithazca tau paramaprItibhAjAvAstAM kramAttau dvAvapi puNyavizeSAnmRtvA surau jAtau, tayormadhyAdekaH svargAccyutaH padmarathAbhidho rAjA'bhUt, dvitIyazca te suto'jani . atha vanamadhye'zvApahRtena tena padmarathanRpeNa sa tavAMgajo gRhItaH, svapatnyAH puSpamAlAyAzca samarpitaH pUrvabhavasnehAttasya tava sUnoH sa padmarathanRpo janmotsavAdi kArayAmAsa, atastava sutastatra sukhena vardhamAno'sti. athaivaM tasmin munau jalpati, taMtrAkasmAjjitasUryazaziprabhaM, ratnaughanirmitaM, kvaNatkiMkiNIgaNAlaMkRtaM vimAnamekaM gaganAMgaNAdavatIrNaM tato vimAnAnnizA prakAzitadigmaMDalazcalatkuMDalAdyanekAbhUSaNabhUSitAMgo gaMdharvadevairgIyamAnaguNaH kazciddevaH samuttIrya prathamaM tasyA madanarekhAyAH Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pradakSiNAM dattvA tasyA eva pAdayoH praNanAma pazcAt sa surastaM muniM vaMdate sma, tatazca sa suro muneragre dharma zrotuM samupaviSTaH. athaivaM tasya surasya viparItavaMdanaM nirIkSya khagAdhipa: sa maNiprabhastaM suraM natvA prAha, bho deva ! yuSmAddazA devA api yadA nItimArgamulaMghayaMti, tadAsmAdRzAM manuSyANAM kiM dUSaNaM ? tvayainaM caturjJAnadharaM cAraNamuniM muktvA prathamaM kathamiyaM mAnuSImAtrA namaskRtA ? tat zrutvA sa suro yAvatkiMcidvadati, tAvatsa munirevAcaSTa, bho khecara ! tvamevaM mA brUhi ? naivAyaM surastathAvidhaM tavaupAlaMbhamarhati. tvamasya devasya vaMdanahetuM zRNu !? yadAsyA: madanarekhAyA bhartA yugavAhuH asyAmevAsaktamAnasena jyeSThabhrAtrA maNirathena khaGgaprahAreNa hatastadA tatprAMtasamaye'nayA striyA sa svabhartA madhurairvacanaistathArAdhanayA niyamito yathA jaineMdraM dhyAnaM dhyAyan sa yugabAhuH paMcatvaM prApya paMcame kalpe iMdrasAmAnika: suro'bhUt. tatra ca sa devo'vadhijJAnenemAMmadanarekhAMsvadharmadAtrIM gurviNIM manvAnotrAgamya prathamamimAmanamat. evaM dharmadAyinyA asyA: koTizaH praNAmairapyayaM devo nAnRNo bhavet yata:-yo cena sthApyate dharme / yatinA gRhiNApi vA // sa eva tasya sadhdharma-dAtA dharmagururbhavet // 1 // kiMca-samyaktvaM dadatA dattaM / zivasaukhyaM sanAtanaM // etaddAnopakArasyopakAraH ko'pi no samaH // 2 // sammattadAyagANaM / duppaDiyAraM bhavesu bahuesu // savvaguNameliyAhiM vi / uvayArasahassa koDIhiM // 3 // // 5 // Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madana0 caritram ityAdi muninA proktaM, jinadharmaM subhAvayan || sAmarthyapravalaM vidyAdharaH kSamayate suraM // 4 // tataH sa surastAM madanarekhAM rAjJIM pratyavadat, bho upakAriNi ! sulocane ! atha kiM te'bhISTaM dadAmi ? tadA sA jagau, bho deva ! tattvato yUyaM mamAbhISTaM kartuM na kSamAH, yataH sarve'pi gIrvANAH sadA hyaviratA bhavaMti. kiMca janmajarAmRtyurogazokArtivarjitaM nirupAdhikaM dhruvasaukhyopetaM mokSamevAhamabhilaSAmi . tathApi bho surottama ! tvaM mAM zIghraM mithilAyAM puri nayasva ! yathA tatra putramukhaM prekSya pazcAtsaMyamaM lAsyAmi tatastena sureNa sA mithilAyAM nItA. tatra nagaryAM zrImallinAthasya janmadIkSAkevalajJAnAkhyAni kalyANakAni jAtAni saMti tatra prathamaM tau dvAvapi jinaprAsAdeSu jinabiMbAni namataH sma tatastau sAdhvInAmupAzraye gatvA tAH praNematuH tadA pravartinyA sAdhvyA tayordharmopadezo datto yathA - idaM manuSyajanma labdhvA janaiH kSaNamapi pramAdo na vidheyaH, yataH-puruSaH kurute pApaM / baMdhunimittaM vapurnimittaM ca // vedayate tatsarvaM / narakAdau punarasAvekaH // 1 // yatnena pApAni samAcaraMti / dharmaM prasaMgAdapi nAcaraMti // Azcaryametaddhi manuSyaloke / kSIraM parityajya viSaM pibaMti // 2 // ityAdidharmopadezAMte sa suro madanarekhAM prati prAha, bho sulocane ! ehi athAvAM rAjakule yAvaH, tatra ca tavAMgajaM darzayAmi tadA madanarekhAvadat, bho deva ! atha bhavabhramaNahetunA putrasnehena sRtaM yato gurUNAM pArzve mayA saMsArasya sarvApyasAratA zrutAsti, yataH - saMsAre bhramatAM prANa- bhAjAM patisutAdayaH // saMbaMdhA bhUrizo bhUtAH / bhaviSyaMti bhavaMti Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ca // 1 // mayaiSa tanayo jAto-'naMtazo bhavabhrAMtita: // janitAhaM tathAnaMta-vArAMzcAnena bhUtale // 2 // athaitAsAM sAdhvInAM caraNA eva mama zaraNaM, ityuktvA madanarekhayA visRSTaH sa suro devalokaM yayau, tata: sA sAdhvInAM pArzve dIkSAM gRhItvA saMjAtasuvratAhA nAnAvidhatapAMsi tanutetarAM. itastasya bhUpasya gRhe tasya bAlasyAgamanaprabhAveNa sarve'pi ripavastaM bhUpa samAgatya natAH, tatastena padmarathabhUpena tasya namiriti nAma cakre. atha tato rAjJA kramAdrAjakulajAtAbhiH svarUpaparAbhUtAmarIbhiraSTottarasahasrakanyAbhiH saha tasya vivAho vihitaH. tato rAjA taM rAjyayogyaM jJAtvA rAjye nyasya zrIjJAnasAgarasUripArzve pravrajyAM jagrAha, tIvra tapazca taptvA labdhakevalajJAna: sa padmaratho rAjA zivaM yayau. atha natAnekakSamApAlamauli: sa namirAjA rAjyaM kurvANaH zakrasamo rarAja. itazca yasyAM rAtrau sa maNirathanRpo nijaM laghubhrAtaraM yugabAhuM jaghAna, tasyAmeva nizi sarpadaSTaH sa mRtvA caturthyAM narakAvanau gata:. tata: sacivAdibhirmilitvA dvayorapi tayoH sodarayorekasminneva sthAne'gnisaMskAraM kRtvA yugabAhusutazcaMdrayazA rAjye'bhiSiktaH, atha tasya namibhUpatermedinI pAlayato'nyedyuH pradhAnaH zvetahastI AlAnastaMbhamunmUlya viMdhyATavIM pratyacAlIt. krIDArthamaraNye gatena caMdrayazasA nRpeNa sa gajo ddaSTaH, tadairAvatagajasahodaraM taM gajaM nijAdhoraNairbalAd badhdhvA sa svapuramAnayAmAsa. carapuruSaistaM vRttAMtaM jJAtvA Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madana0 caritram namirAjA taM gajamAnayituM caMdrayazonRpapArzve nijaM dUtaM prAhigot. dUto'pi tatra gatvA caMdrayazobhUpaM prAha, mithilAsvAmI namirAjAtra samAgataM svaM gajaM yAcate. tat zrutvA caMdrayazA jagau, yadyevaM svayamihAgataM nijaM gajaM tava svAmI mahyaM yAcate, tarhi nUnaM sa nItizAstre'jJAto dRzyate, yata:-na zrI:kulakramAyAtA / zAsane likhitApi vA / khaDgenAkramya bhuMjIta / vIrabhojyA vasuMdharA // 1 // tat zrutvA sa dUto'vadat, yadi tvayA gajo nArpayiSyate, tadA mama svAmI saMgrAme tvAM hatvA - nijaM gajaM grahISyatiM. tato ruSTo nRpastaM dUtaM sabhAto bahirniSkAsayAmAsa, atha sa dUto'pi naminRpasya pArzve gatvA - sarvaM vRttAntaM vyajijJapat. tataH kupitaH sa namibhUpo'pi nijasarvasainyayuto bherIbhAMkArairdigaMtarANi garjayan sudarzanapuprati cacAla, evaM taM naminRpaM bhUrisainyayutamAgacchaMtamAkarNya yAvaccaMdrayazA nRpo yuddhAya tatsanmukhaM yAtumaicchat, tAvat / zakunairniSiddho maMtribhiriti vijJaptazca, he svAmin ! adhunAsmAbhirbahirnirgatya yuddhaM kurtuM na yujyate, ato gopurANi pidhAya madhyasthairevAsmAbhiryuddhaM kartavyaM. tato vairibalaM parIkSya pazcAbahini:sRtya yuddhaM kariSyAmaH. evaM maMtribhiruktaH sa rAjA taduktaM / cakAra. yata:-cittajJaH shiilsNpnnoH| vAgmI dakSaH priyaMvadaH // samayajJazca smRtimAn / maMtrI syAtsaptabhirguNaiH // 1 // atha sa namirAjApi mahatA nijasainyena paritastannagaraM veSTayAmAsa. atha tayordvayorbhUpayormiyo mahAyuddhe jAyamAne jIvasaMhAraM * vijJAya dvayoH sahodarayozca kaliM vIkSya tayA suvratAryayA dhyAtaM, arere ! enamasAraM saMsAraM dhigastu, yata etau dvAvapi Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhrAtarAvajJAnAdyuddhaM kurvANau narakagAminau bhaviSyataH, iti dhyAtvA sA suvratAcaryA gaNinI samApRcchya tayoH pratibodhArthaM sAdhvIparivArayutA cacAla. prathamaM sA naminRpapArzve samAgamat, tedA naminRpeNAbhyutthAnapUrvakaM sAdhvI vaMditA, tata: sAdhvI tasmai dharmopadezaM dadau, yathA-cattAri paramaMgANi / dullahANIha jaMtuNo // mANusattaM sue saddhA / saMjamaMmi va vIriyaM // 1 // tata: sA sAdhvI rahasi namero idamabravIt-rAjannasmin bhave duHkha-dAyake rAjyata: khalu // gacchati narake ghore| jIvo'trANo na saMzayaH // 1 // jyeSThabhrAtrA samaM yuddhaM / kartuM na yujyate tava // namiH prAha kathaM jayeSTha-bhrAtAyaM vidyate mama // 2 // tataH sAdhvyA'nena caMdrayazasA saha tasya sahodarabhavanasaMbaMdhaH proktaH, tata: pratyayArthaM rAjJA puSpamAlA pRSTA, he mAtaH! ahaM kasyAH putraH? tadA puSpamAlayA proktaM, nUnaM tvamasyA madanarekhAyA eva putro'si, ityuktvA tayA tasmai mudrAyuktaM kaMbalaM darzitaM. evaM nijajananyA sAdhLyA nivArito'pi sa namino'bhimAnAbhibhUto yuddhAnna virarAma. tataH sA sAdhvI caMdrayazasa: pArzve gatvA tasmai dharmopadezaM dadau. tadA caMdrayazA jagau, bho mahAsati ! evaMvidhe yuddhe jAyamAne tvamatra kimarthamAgA: ? tadA sAdhvyA svakIyadvitIyaetrotpattisaMbaMdhastasmai niveditaH. tato sajA jagau, he mAta: ! sAMprataM sa me bhrAtA kutrAsti ? sAvyA proktaM, yenAdhunA tava puraM sainyena veSTitamasti, sa eva tava bhrAtAsti. // 7 // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madana0 caritram tat zrutvotsukazcaMdrayazA yuddhaM muktvA nijabhrAturmilanAya cacAla evaM nijaM bhrAtaramAgacchaMtaM zrutvA sa naminRpo'pi mAnaM muktvA sanmukhamupetya jyeSThabhrAtuH pAdayoH praNanAma jyeSThabhrAtApi tamutthApya sasvaje. tatastAbhyAM dvAbhyAM bhrAtRbhyAM militvA sasnehaM sA sAdhvI vaMditA. tatazcaMdrayazA nRpo namiM prati jamau, he bhrAtaH ! piturmaraNAdanurAjyabhAradharaNaputrA'bhAvAdiyatkAlaM mayA rAjyaM kRtaM, tvaM tu bhrAtA mayeyatkAlaM na jJAtaH. adhunaivAnayA sAdhvyA mAtrA tvaM mama bhrAteti jJApitaH, ataH paraM ca mama rAjyena kAryaM nAsti, ahaM tvagre'pi rAjyaM tyaktukAma AsaM, tava ca rAjyabhAradhAraNe yogyatAsti. tat zrutvA namirapyAha, he bhrAta:! mahyamapi rAjyaM na rocate, ato'hamapi saMyamagrahaNamicchAmi. caMdrayazA: prAha, yadi jyeSThabhrAtA laghubhrAtre rAjyaM dattvA dIkSAM gRhNAti, tadeva yuktamucyate, evaM nijalaghubhrAtaraM namiM paryavasApya sa caMdrayazA nRpo mahotsavapUrvakaM vrataM jagrAha . atha sa pratApI namirAjA nyAyena rAjyaM karoti sma evaM SaNmAsAnaMtaramekadA tasya naminRpasya dAhajvare jAyamAne vaidyAzcikitsAM cakruH, paraM tasya manAgapi guNo nAbhavat tadA nRpasya dAhajvarazAMtaye sarvA rAjJyo militvA caMdanaM dharSayAmAsuH tadA tAsAM vAhuvalayajhaNatkArazravaNato namernRpasya vedanA pratyuta vRddhiM prAptA tadA rAjJA pRSTaM, ko'yaM dAruNo ravaH zrUyate ? tadA sevakaistasya caMdanagharSaNasvarUpaM proktaM rAjJAdiSTametAsAM paMcazatapriyANAM hastebhya ekaikaM XXXXXXXX Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ valayamuttArayata ? tata ekaikasmin valaye uttArite rAjJo manAk sukhaM babhUva evaM kramAt sarveSu valayeSUttAriteSu rAjA vizeSaM sukhamanvabhavat, evaM tAbhirekaikameva valayaM maMgalArthameva nijahasteSu sthApitaM tadA rAjJA pRSTaM, kimadhunA rAjJyazcaMdanaM na gharSayaMti ? yat sAMprataM tAsAM valayazabdo na zrUyate tadA maMtriNo nRpAya valayottAraNasvarUpaM jaguH . tat zrutvA saMjAtavairAgyo rAjA dadhyau, aho ! bhUrisaMyoga: saMsAre duHkhAyaiva bhavati, yathA bhUribhi: kaMkaNazabdairduHkhamabhUt, na tathA stokaireva tai:, evamekatve mahatsukhaM, yataH-kaMkaNairbhUribhirduHkhaM / svalpaiH svalpataraiH sukhaM // yAvada syaiva dRSTAMtA-dekAkitve mahAsukhaM // 1 // yathA yathA mahattaMtraM / vistarazca yathA yathA // tathA tathA mahadduHkhaM / sukhaM naiva tathA tathA // 2 // vistarAH sarve / saMkSepAstu sukhAvahAH // parArthaM vistarAH sarve / tyAgamAtmahitaM viduH // 3 // atha yadAyaM madIyo dAhajvaraH prazamaM yAsyati, tadA mayAvazyaM dIkSA grAhyA. iti dhyAtvA yAvatsa naminRpaH suptastAvattasya dAhajvaraH prazazAma. atha prAtarvAdyanAdairjAgarito bhUpo dadhyau, aho ! adya mayA svapne zailarAjopama airAvaNakuMbhI ddaSTaH, sa ca madIyaM rogaM dUrIcakAra. yataH-devatA yatayo gAvaH / pitaro liMgino nRpAH // yadvadaMti naraM svapne / tattathaiva bhaviSyati // 1 // evaM taM airAvaNaM punaH punardhyAyato'sya namimunerjAtismRtirabhUt, yathA pUrvabhave mayA zrAmaNyaM pAlitaM, tataH paMcatvaM prApya // 8 // Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madana0 caritram prANate devaloke'haM suro'bhavaM. tataH sa namiH svaM putraM rAjye'bhiSicya zAsanadevatAdattarajoharaNaH saMyamaM pratipannavAn.. tadA zakro dvijaveSamAdAya taM parIkSitumAyayau. sa dvijastaM namirAjarSi pratyavadat, bho rAjaMstvayA sAMta:puraM rAjyaM tRNavat - tyaktvA yatsaMyamo gRhItastanna suMdaraM kRtaM, tvayA jIvadayApAlanAyaiva dIkSA gRhItAsti, paraM tvadvatagrahaNata etAste'ta:purastriyo vilApAn kurvati, atastavedaM saMyamagrahaNaM niSphalameva. tat zrutvA namirAjarSiruvAca, bho dvija ! mama vratagrahaNaM tAsAM du:khakAraNaM na, kiMtu loke svasvArthahAnireva duHkhasma kAraNaM, tato'hamapi svArthameva sAdhayAmi, parajalpanena kiM? dvija Aha, bho rAjarSe ! adhunA te gRhANi aMta:purANi ca jvalamAnAni saMti, tvaM tAni kimupekSase ? B upekSayA ca loke tavApavAdo bhavati, yata AzritasyopekSaNaM pApaM, tvaM tu caturo'si, ato vicAraya, namirAha bho / dvija ! athaitAni gRhANi aMta:purANi ca madIyAni na saMti. punarAha dvijaH puryAM prAkAramati durgamaM // nAnAyaMtrayutaM / rAjan / kArayitvA parivraje: // 1 // rAjarSiH prAha bho bhdr!| saMyamo nagaraM mama // zamAkhyo vihitastatra / prAkAro nayayaMtravAn / // 2 // dvijo'vocannivAsAya / lokAnAM sumanoharAn // prAsAdAn kArayitvA bhoH!| kSatriya pravrajestataH // 3 // muniH Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ proce kudhIreva / kuryAt pathi vahan gRhaM // nizcalaM yatra saMsthAnaM / yuktaM tatraiva maMdiraM // 4 // dvijaH prAha nigrahyAdau / caurAn susthaM puraM kuru // sa Aha caurA rAgAdyA / nigRhItAzca te mayA // 5 // dvijaH prAha ca rAjarSe ! / namaMti na. tavoddhatA: // pArthivAstAn vinirjitya / pravrajyAgrahaNaM kuru // 6 // sa Aha bhUrizo vIrA / mudhA pUrvaM jitA mayA // yadyAtmAnaM jayAmyeka / meSa me paramo jayaH // 7 // ityAdyuttarapratyuttaraparaMparA vizeSata: zrIuttarAdhyayanasUtrato jJeyA. 2 ityAdiviproktasarvavacanAnyavagaNayya yAvat sa namirAjapirnizcalamanA agrato'cAlIttAvat svarUpastha iMdro namiM prati prAha, bho rAjarSe ! nUnaM tvaM dhanyaH kRtArthazcAsi, tvayA sarve'pi bhAvArayo jitAH, jagati ca prazaMsApAtramasi, tasyetyAdistuti kRtvA zakrastaM bhAvato namaskRtya svarga agAma. krameNa sa namirAjarSipi tIvra tapastaptvA kSINasarvakarmA kevalajJAnayuto muktiM yayau. atha sA madanarekhA sAdhyapi saMyatinIpArzve sthitA tIvra tapastapasyaMtI sarvakarmakSayAt kevalajJAnamavApya muktiM yayau. // iti zrImadanarekhAcaritraM samAptaM // zrIrastu // Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ madana0 caritram Page #128 -------------------------------------------------------------------------- Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaraamsohaakhaa| / namo sirisiddhckkaannN| zrI prema-bhavanabhAna-padma sadarubhyo namaH sirijiNiMda-guruveyAvaccovari // ArAmasohAkahA // iheva jambUrukkhAlaMkiyadIvamajjhaTThie akkhaMDachakkhaMDamaMDie bahuvihasuhanivahanivAse bhArahe vAse asesalacchisaMniveso atthi kusaTTadeso / tattha pamuiyapakkIliyaloyamaNoharo umgaviggahuvva gorIsuMdaro sayaladhannajAIabhirAmo atthi balAsao nAma gAmo / jattha ya cAuddisi joyaNapamANe bhUmibhAge na kayAvi rukkhAi uggai / io ya tattha cauvveyapArago chakkammasAhago aggisammo nAma mAhaNo parivasai / tassa sIlAiguNapattarehA aggisihA nAma bhAriyA, tANaM ca paramasuheNa bhoge bhuMjatANaM kameNa jAyA egA X dAriyA, tIse 'vijuppaha'tti nAma kayaM ammApiyarehi-jIse lolaviloyaNANa purao nIluppalo kiMkaro, punno rattivaI muhassa vahaI nimmallalIlaM sayA / nAsAvaMsapuro suassa apaDU caMcUpuDo nijjarA, rUvaM pikkhiya accharAsuvi dhuvaM jAyaMti DhillAyarA // 1 // 1 cNdrH| 2 shkrH| 3 zithilAdarAH / Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 tao kameNa tIse aTThavarisadesiyAe divvavasA rogAyaMkAbhibhUyA mAyA kaaldhmmmuvgyaa| tatto sA sayalamavi gharavAvAraM karei / 60 uThThiUNa pabhAyasamae vihiyagodohA kayagharasohA gocAraNatthaM bAhiM gaMtUNa majjhaNhe uNa godohAi nimmiya jaNayassa devapUyAbhoyaNAI saMpADiUNa sayaM ca bhuttUNa puNaravi goNIo cAriUNa saJjhAe gharamAgaMtUNa kayapAosiyakiccA khaNamittaM niddAsuhaM sA aNuhavai / evaM paidiNaM kuNamANI gharakammehiM kayatthiyA samANI jaNayamanayA bhaNai-tAya ! ahaM gharakammuNAacvaMtaM dumiyA, tA pasiya gharaNisaMgahaM kuNaha / iya tIi vayaNaM sohaNaM mannamANeNa teNa egA mAhaNI visaGghamasAraNI sAhiNI kayA sA'vi sAyasIlA AlasuyA kuDilA taheva gharavAvAra tIe nivesiya sayaM NhANavilevaNabhUsaNabhoyaNAibhogesu vAvaDA taNamavi moDiUNa na duhA karei / tao sA vijupahA vijuvva pajjalaMtI ciMtei-aho ! mae jaM suhanimittaM jaNayAo kAriyaM taM nirauvva duhadeuyaM jAyaM, tA na kuTTijaI aveiyassa daTThakammuNo, avaro uNa nimittamittameva hoI, jao 'savvo puvakayANaM, kammANaM pAvae phalavivAgaM / avarAhesu guNesu OM ya, nimittamittaM paro hoi // 1 // yasmAcca yena ca yathA ca yadA yacca, yAvacca kA ca zubhAzubhamAtkarma / tasmAcca na ca tathA ca tadA ca tacca, tAvacca tatra ca kRtAntavazAdupaiti // 2 // evaM sA amaNadummaNA gose gAvIo cAriUNa majjhaNhe arasavirasaM sIyalaM lakkhaM makkhiyAsayasaMkulaM bhuttuddhariyaM bhoyaNaM bhuMjai evaM dukkhamaNuhavaMtIe tIe bArasavarisA vaikvaMtA, annaMmi diNe majjhaNhe 1 kRtpraadossikkRtyaa| 1 gRhkrmnnaa| 3 gRhiNIsaGgraham / 4 sukhshiilaa| 5 vyaapRtaa| 6 narakamiva / Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAma sohAkahA / *. surahIsu caraMtIsu gimhe uNhakaratAviyAe rukkhAbhAvAo pAo cchAyAvajjie satiNappaese suvaMtIe tIe samIve ego bhuyaMgo Agao-jo uNa airattaccho, saMcAliyajahajAmalo kAlo / ukkaDaphuMkArArava-bhayajaNao savvapANINaM // 1 // so ya nAgakumArAhiTThiyataNu mANusabhAsAe sulaliyapayAe taM jaggavei, tatpurao evaM bhaNai ya, bhayabhIo tuha pAsaM, samAgao vacchi ! majjha puTThIe / jaM ee gAruDiyA, laggA baMdhiya gahissaMti // 1 // tA niyae ucchaMgeM, suiraM ThAvievi pavaravattheNaM / maha rakkhesu ihatthe, khaNamavi taM mA vilaMbesu // 2 // nAgakumArAhiTThiya-kAo gAruDiyamaMtadevINaM / na khamo ANAbhaMgaM, kAuM to rakkha maM putti ! // 3 // bhayabhaMtiM muttUrNa, vacche / sammaM kuNesu maha vayaNaM / tatto sA'vi dayAlU, taM nAgaM Thavai ucchaMge ||4|| tao taMmi ceva samae karaThaviyaosahivalayA tappaTThao ceva turiyaturiyaM samAgayA gAruDiyA, tehiM pi sA mAhaNataNayA puTThA, bAle ! eyaMmi pahe ko'vi gacchaMto diTTho gariTTho nAgo ?, tao sAvi paDibhaNai-bho nariMdA ! kiM maM puccheha ?, jaM ahamittha vatthachAiyagattA suttA ahesi, tao te parupparaM saMlavaMti, jai eyAe bAliyAe tAriso nAgo diTTho huttho to bhaya veviraMgI kuraMgIva uttaTThA hutthA, ao ittha nAgao so nAgo, tayaNu te aggao piTThao ya paloiya katthavi alahaMtA hattheNa hatthaM mailaMtA daMterhi uddhasaMpuDhaM khaMDatA vicchAyavayaNA paDiniyattiUNa gayA sabhavaNesu gAruhiyA / tao tIe bhaNio sappo-nIharasu IttAhe, gayA te tumha veriyA, so'vi tIe ucchaMgAo nIhariUNa 1 jihvAyugalaH / uttrastA / 3 mardayantaH / 4 idAnIm / Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ HER nAgarUvamujjhiuNa calaMtakuMDalAharaNaM surarUvaM payaDiya pabhaNei, vacche ! varesu varaM jaM ahaM tuhovayAreNa sAhaseNa ya saMtumhi, sAvi taM tahArUvaM bhAsurasarIraM suraM picchaUNa harisabharanibbharaMgI vinavei tAya ! jai saccaM tuTTho'si, tA karesu majhuvari cchAyaM, jeNAyaveNAparibhUyA . suhaMsuheNaM cchAyAe uvaviThThA gAvIo cAremi, tao teNa tiyaseNa maNami vImaMsiyaM, aho ! esA saralasahAvA varAI jaM mamAovi / evaM maggai, tA eyAe eyapi ahilasiyaM karemitti tIe uvari kao ArAmo mahalasAlaDhumaphullagaMdhapuSkaMdhayagIyasAro cchAyAbhirAmo sarasapphalehiM pINei jo pANigaNe sayAvi / tatto sureNa tIi puro niveiyaM putti ! jattha jattha tumaM vaccihisi tattha tattha mahamAhappAo esa ArAmo tae saha gamihI / gehAigayAe tuha icchAe attANaM saMkheviya cchattuvva uvari cihissai, tumaIe uNa saMjAyapaoyaNAe AvaikAle ahaM sareyavvutti jaMpiya gao saTThANaM so nAgakumAro, sAvi tassArAmassAmayarasasarasANi phalANi jahicchaM bhuMjiya vigayacchuhataNhA tattheva ThiyA sayalaM diNaM, rayaNIe uNa goNIo vAliUNa pattA niyamaMdiraM, ArAmo'vi tIe gihaM cchAiUNa samaMtao Thio, jaNaNIe uNa sA vuttA-puttiM ! kuNasu bhoyaNaM, tao tIe vajjariyaM-natthime ajja khuhatti uttaraM kAUNa sA niyasayaNIe niddAsuhamaNuhavai / jAe paccUsasamae sA gAvIo gahiya taheva gayA'raNNaM, ArAmo'vi tappiTThIe gao, evaM kuvvaMtIe tIe aikvaMtANi kividinnaaii| egayA majjhaNhe suhappasuttAe siripADalapurAhivo cauraGgabalakalio vijayajattAe paDiniyatto jiyasattu 1 bhramara / 2 chatramiva / 3 smartavya iti| 4 kSudheti / Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RI aaraamsohaakhaa| nAma rAyA Agao tattha / tassArAmassa ramaNijjayAe akhittacitto maMtiM khaMghAvAranivAsatthamAisai, niyAsaNaM ca cArucUyatarutale ThAviya sayamuvavisai, sinnapi tassa cauddisiMpi AvAsei, aviya taralataraMgavalecchA, bajhaMti samaMtao ya tsmuule| kavikA laMbijaMti - 2 palANajayA ya sAhAsa // 1 // bajhaMti niviDathaDapAyavesa mayamattadaMtipaMtIo / vasahakarahAivAhaNa-paraMparAo ThavinaMti // 2 // tammi ya samae sinnakolAhaleNa vijupahA vigayaniddA samANI udviUNa karahAipaloyaNuttaTThAo gAvIo daMgayAo paloiya tAsiM vAlaNaTThA turiyaturiyaM rAyAiloyassa pikkhaMtassavi pahAviyA / tIe samaM ca karabhaturiyAisameo ArAmo'vi ptthio| tao sasaMbhato rAyA sapariyaNo uDio, aho kimeyamacchariyaMti pucchai maMti, so'vi joDiyakarasaMpuDo rAyaM vinavei, deva ! ahamevaM viyakkemi, jaio paesAo vigayaniddAmuddA uThThiUNa karasaMpuDeNaM nayaNe camaDhaMtI udvittA pahAviyA esA bAlA, imIe saddhiM ArAmo'vi, tA mAhappameyameIe ceva saMbhAvijai / esA devaMgaNAvi na saMbhAvijjai, nimesummesabhAveNa nUNamesA mANusI, tao rapNA vuttaM maMtirAya ! eyaM me samIvamANeha maMtiNAvi dhAviUNa saddo kao, sAvi tassaddassavaNeNa ArAmasahiyA tattheva ThiyA, tao ehitti maMtiNA vuttA sA, paDibhaNai, mama gAvIo dUraM gayAo, tao maMtiNAniyaassavAre pesiUNa ANAviyAo gAvIo, sAvi ArAmakaliyA rAyasayAsamANIyA, rAyA vi tIe savvamavi caMgamaMgamavaloiya kumAritti nicchIya sANurAo maMtisamuhamavaloei, teNAvi raNNo maNobhippAyaM nAUNa vjriyaa| vijupahA ! -namiranaresaraseharaamaMdamayaraMdavAsiyakamagaM / rajjasirii savvakkI, hoUNa imaM varaM varasu // 1 // tao 1 kNtthaabhuussnnaanni| 2 lagAma iti bhASAyAm / 3 ydiitH| 4 mrdyntii| 5 kathitA 6 kramAgram / Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIe sAhiyaM, nAhaM savasA kiMsu jaNaNijaNayANamA' yattA / tao maMtiNA ukta ko te piyA ? kattha vasai ?, tIe vi saMlattaM - ittheva gAme aggisammo mAhaNo parivasai, tao maMti tattha gamaNAya raNNA AiTTho, sovi gAme gaMtUNa tassa ghare paviTTho, teNAvi sAgayavayaNapurassaraM AsaNe nivesiUNa bhaNio-jaM karaNijjaM taM me pasIya Aisaha, amacceNa bhaNiyaM tumhaM jai kAvi kannagA asthi, tA dijjau amha sAmiNo, teNAvi dinnatti paDissuyaM, jaM amha jIviyamavi devassa saMtiyaM kiM puNa kannagatti ?, tao amacceNa bhaNiyaM-tumaM pAyamavadhAresu devassa pAse, so'vi ya rAyasamIvaM gaMtUNa dinnAsIvayaNo, maMtiNA vAhariyaM vuttaM, to raNNA sahatthadinnAsaNe uvaviTTho bhUvaiNAvi kAlavilaMbamasahamANeNa gaMdhavvavivAheNa sA pariNIyA, puvvillayaM nAmaM parAvattiUNa 'ArAmasohaM'ti tIe nAmaM kayaM / mAhaNassa viduvAsa gAme dAUNa paNaINiM cArAmasohaM hatthikhaMdhe AroviUNa sanayaraM pai patthio patthivo pamoyamuvvahaMto / kappailaivva imIe, laMbheNa nivo kayatthamappANaM / mannai ahavA vaMchiyalAhAo ko na tUsei ? // 1 // siMgArataraMgataraMgiNIi divvANubhAvakaliyAe / kiM cujjaM bhUvaiNo, hariyaM hiyayaM tayA tIe // 2 // tao maMcAimaMcakaliyaM nivesiyakAlAgurukuMdurukkaturukkadhUvamaghamaghaMtaghaDiyaM ubbhAmiyadhayavaDAloyaM ullAsiyavaMdaNamAlaM tiyacaukkacaccaracaummuhapayaTTiyaauvvanADyaM bahuThANaThaviyapuNNakalasaM vaNNijjaMto ArAmasohAisayasahayarArAmacujjaviloyaNupphullaviloyaNanaliNehiM naranArIgaNehiM, 1 AdhInA / 2 satkam / 13 kalpalateva / 4 Azcaryam / // 3 // Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaraamsohaakhaa| paNaiNIkalio pADalipuraM paviTTho mahAvibhUIe mhaaraao| sAvi puDho pAsAe ThAviyA, ArAmo vi tIe pAsAyamAvariya samaMtao Thio divvANubhAveNa | rAyA vi parihariyAsesavAvAse tIi samaM bhoe bhuMjanto doguMdugasurevi avamannato nimesamittaM va kAlamavakkamai / io ArAmasohArsavakkimAyAe dhUyA jAyA, kameNa jubvaNamaNupattA, taM tahAvatthaM daThThaNa duTThA tajjaNaNI evaM ciMtei-jai keNAvi paoeNa ArAmasohA marai, tA rAyA tIi guNakkhittacito mama puttimeyaM pariNei, tao ya mama maNorahabhUruho sahalo hoitti paribhAviUNa tIe niyadaio vAhario-nAha ! vacchAe pariNIyAe bahukAlo vaikkato, ao tIse kae kiMpi bhakkhabhujjAiyaM pesiuM jujjai, esAvi piuharapAhuDeNa maNo raMjijjai, tao bhaTTeNa bhaNiyaM-pie ! tIe na kiMpi UNaya, paramahameyaM viyANemi jaM kappadumassa * borakarIrAi phalapesaNaM, veirAgarassa kAyakhaMDamaMDaNaM, merussa silAyalehiM diDhayaraNaM, pajjoyaNassa khaMjoyapoyauvamANakaraNamaNuciyaM hoi, tahA tIe amhANa pAhuDapesaNaM, paramesa viseso-jaM rAyaloo muhe hatthaM dAUNa uvahasissai / tao tIe pAvAe saMlattaM-naNaM sA no UNA paramamhANaM nivvuI hoi, tao tIe agaha nAUNa mAhaNeNavi tahatti paDipannaM, tao tIe harisiyamaNAe bahudavvasaMjoeNa nimmiyA siMhakesarImodagA bhAviyA ya mahurayeNa, pakkhittA ya navakalase, tammuhaM mudiUNa tIe bhattA vinnatto-mA paMthe kovi paccavAo hou, to tumaM sayaM gahiya vaccasu, tao veyajhaDo baMbhaNo miMDhasiMgaMva kuDilaM tIe maNaM amuNato taM ghaDaM sire kariya jA patthio / * 1 sptniimaatuH| 2 vjraakrss| 3 khdyotpot0| 4 madhurakeNa-viSeNa / Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAva tIe bhaNiya, evaM pAhuDaM ArAmasohAe ceva dAUNa sA bhaNiyavvA-'vacche! tumae ceva evaM bhuttavyaM, na annassa dAyavvaM, mA mama eyassa virUvatteNa rAyaloo hasautti so vi tahatti paDivajjiya patthio, maMdapayapayAreNa ya vaccaMto saMjhAe ThAUNa sayaNasamae taM ghaDaM osIsae dito kaivaidiNesu patto pAiliputtAsannamahallavaDapAyavassa tale, tattha taM ghaDaM ussIsae dAUNa sutto / itthaMtare tattha divvajogeNa kIlaNatthamAgaeNa teNa nAgakumAreNa divo so baMbhaNo, ciMtiyaM ca-ko esa maNuso? kalasammi ya kimatthi vatthutti ? nANaM pauMjiya nAo sayalovi tIe pAvAe baMbhaNIe vuttaMto, aho ! picchaha savattimAue dudvacidviyaM, jaM tIe saralasahAvAe erisaM vavasiyaM, paraM mai vijamANe mA kayAvi imIe virUvaM houtti vImaMsiya teNa visamoyage avahariya amayamoyagehiM bhario so kalaso / tao so gose suttaviuddho uhiUNa gao kameNa rAyaduvAraM, paDihAraniveio ya rAyasagAsaM gaMtUNa dinAsIso pAhuDaghaDaM rAyavAmapAsaTThiyAe samappei ArAmasohAe / tao teNa bhaNio rAyA-jahA mahArAya ! vinattaM vacchAmAuyAe jameyaM pAhuDayaM mae jArisaM tArisaM jaNaNIneheNa pesiyaM, ao puttIe ceva bhuttavyaM, nanassa dAyavvaM, jahA'haM rAyaloyamajjhe na hasaNijjA homitti maNe cchaNo na dhariyavvo, tao raNNA nirikkhiyaM devIe muhakamalaM, tIe vi dAsIe siraMmi dAUNa sabhavaNe pesio kalaso, mAhaNo vi kaNayarayaNavasaNadANeNa saMtosio raNNA, sayaM attANAo uDiUNa gao devIe giha, tattha suhAsaNAsINo vinatto ArAmasohAe rAyA-piyayama! kariya pasAyaM, niyanayaNe niaha ittha kalasaMmi / avaNijjai jaha muddA, iya succA bhaNai bhuvovi // 1 // die| 8 / // 4 // Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaraamsohaakhaa| maha maNadaie !, mA hiyae kuNaha kiMpi kuviyappaM / taM caivamhapamANaM, tA undhADesu ghaDameyaM // 2 // tao taM ghaDaM umghADaMtIe tIe ko vi divvo mANussaloyadullaho parimalo samullasio, jeNa sayalaMpi rAyabhavaNaM mahamahiyaM / to rAyA mahappamANe moyage daLUNa OM parituTTho bhuMjato ya tappasaMsaM kuNei, bhaNai ya-mae raNNA vi hoUNa eyArisa'sarisamoyagAsAyaNaM kayAvi na kayaM, tao ArAmasohaM 2 pai jaMpai naravaro-eyamajjhA ikvikkaM moyagaM bhaiNINaM kae pesaha, tIe vi rAyA''eso taheva kao, tao rAyaloe tajjaNaNIe * mahaI pasaMsA jAyA-aho sA vinnANasAliNI, jIe erisA devANa vi dulahA moyagA kAUNa pesiyA, iya tappasaMsaM soUNArAmasohA / paramaM saMtosaM gayA, eyammi samae aggisammeNa vinatto rAyA-deva ! piuharaM pesaha me puttigaM, jahAM mAue miliUNa thovakAleNavi * tumha pAsamuvei, tao raNNA so paDinisiddho, jao-rAyabhAriyAo na maMttaMDamaMDalamavi paloiDa lahaMti, kiM puNa tattha gamaNaMti bhaNio bhaTTo gao sagiha, bhAriyAe nivaiyaM sayalaM pi teNa sarUvaM / tao sA pAvA vajAhayavva ciMtiuM lagA, haMta 1 maha * ucchUpuSpaM va jAo niSphalo uvakkamo, tA nUNaM na maNaharo mahuro, tao kaivayadiNapajjate puNovi hAlAhalamIsiyANaM phoNiyANaM XX karaMDayaM dAUNa taheva tIe visajio niyadaio, puncajuttIe ceva teNeva sureNa hAlAhalamavahariyaM, taheva tIse pasaMsA jAyA, puNo vi taiyavelaM kayapaccayatAlauDabhAviyamaMDiyA hiM paDipuNNaM karaMDayaM dAUNa baMbhaNo bhaNio tIe-vacchA saMpayamAvannasattA saha & ceva ANeyavvA, jahA ittha paDhamo pasavo hoi, jai rAyA kahamavi na pesei, tao tae baMbhaNattaM. daMsaNIyaMti, tavvayaNamaMgIkAUNa 1 mArtaNDamaNDalam / 2 ikSupuSpamiva / 3 khaadyvishessH| 4 khAdyavizeSaH / Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaTTo maNe gacchaMto sutto vaDapAyavassa hiTThA, deveNa vi puMvvaMva avahaDo tAlauDo, tao puvvajuttIe puttIe pAhuDaM dAUNa rAyA teNa vinnatto- puttiM mama ghare pesaha, tao tavvayaNaM maNayaMpi rAyA jAva na mannai, tAva so jamajIhasahoyari churi udayarovari dhariya vAharai-jai puttiM na pesissaha, tA appaghAyaM karissAmi, tao rAyA tannicchayaM muNiUNa mahayA parivAreNa pariyariyaM maMtiNA sahArAmasohaM pesei / tao amuNiyatappuNNapagarisA ArAmasohamAgacchaMtiM suNiya savattimAyA niyamaMdirApiTThadese mahaMtaya kUvayaM khaNAviUNa kiMpi pavaMcaM maNe bhAviUNa tammajjhagayarbhUmiharae niyadhUyaM Thavei / aha samAgayA ArAmasohA sapariyaNA, savattimAyA vi tIe puro niyamabhippAyamappayaDaMtI kiMkarivva kajjAI karitI ciTThae / aha saMjAe pasavasamaye surakumarANukAraM sA pasUyA kumAraM, annayA vihivasao dUraTThie pariyaNe samIvaTThiyAe savattimAyAe kAyaciMtAnimittaM nIyA ArAmasohA pacchimaduvAraM, sAvi tattha kUvaM paloiUNa bhaNai - ammo ! kayA kArAvio ? esa auvvo kUvo / tao sA paramapimmamiva payaDaMtI sAhaI, vacche ! tujjhAgamaNaM nAUNa mae, sa karAvio, mA kayA vi dUrao nIre ANijjamANe visAisaMkamo hujjA, tao sA ArAmasohA koUhaleNa kUvatalaM paloyaMtI tIe duTThAe aNullahiyaya paNulliyA ahomuhA ceva paDiyA, tammi samae tIe AvayapaDiyAe so nAgakumArasuro samario, teNAvi sureNa payaDIbhUeNa karasaMpuDeNaM addhaMtarAle ceva sA paDicchiyA, kUvaMtare caiva pAyAlabhavaNaM viuvviya ThAviyA, ArAmo vi tattheva 1 bhUmigRhe / 2 tucchacittayA (?) // 5 // Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAma sohAkahA / devappabhAo Thio suro'vi baMbhaNIe uvari kovaM kuNaMto mAyatti bhaNiya tIe uvasAmio gao saTThANaM, tao tI baMbhaNIe pamuiyAe tappallaMke NavappasUyatti niyadhUyA suvAriyA / khaNaMtare tappaDicAriyAo samAgayAo taM appalAvaNNaM kiMpi sarisAgAraM daTThUNa dhasakkiyahiyayAo jaMpanti sAmiNi ! saMpai kimannArisIva bhagavaI paloijjai ? sApi sAharai-kiMpi na muNemi, paraM maha deho na satthAvattho, tao tAhiM bhayabhIyAhiM tajjaNaNIe baMbhaNIe puro niveiyaM, tao sAvi paDukUDakavaDanADayanaDiyA karehiM hiyayaM tADayaMtI palaviDaM laggA haddhI duTThadivveNaM muTThA, jaM vacchA annArisarUvA dIsai, kahaM raNNo muhaM dakkhavissaM ?, tao rAyabhaeNa visannao paricAriyAo ciTThati / aha tammi samae nivaisamAiTTho samAgao maMtI, teNavi, bhaNiyaM-jaM devo ANavei - devIsahiyaM kumAraM sigghamANeuNa maha melahatti, tavvayaNasavaNANaMtaraM kayA sayalAvi patthANasAmaggI, tammi avasare parivAreNa pucchiyA devI, kattha ArAmo ? ajjavi nAgacchai, sA bhaNai - kUvae nIrapANaTThe mae ThAvio, pacchA Agamissai, tao tIe saha patthiUNa pariyaNo pADaliputte patto, vaddAvio nivo, teNAvi pamuiyamaNeNa paTTAviyA haTTasohA, pAraddhaM vaddhAvaNayaM, sayaM saMmuhagamaNeNa diTThA devI taNao ya, tao piyAe annArisaM rUvaM nirUviUNa saMbhaMteNa rAiNA puTThe-aho !! annArisicciya tuha taNusirI nirUvijjai, tattha ko heu ? tao dAsIhiM vinnattaM mahArAya ! eyAe Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUyA diTThadoseNa pasUirogeNa vA annArisaM va rUvaM saMvRttaM, na sammaM jANemo, tao rAyA suyajammapamuiovi daiyAvaI yarasavaNao vicchAo jAo, tahA vi dhIrattamavalaMbiuNa rAyA tIe saha puraM paviTTho / egayA sA bhaNiyA raNNA - pie ! so tuha sayA sahayaro ArAmo kiM na dIsai ?, tIe vi saMlattaM - ajjautta ! pacchA nIraM piyaMto kUve vaTTai, samario saMto samAgamihI, rAyA jahA tIe savvaMgaM pAsai, tahA tahA saMdehapisAeNa akkamijjai, kimesA sA annA vA kAvi?, annayA sA vuttA raNNA, ANeha tamArAmaM maNAbhirAmaM, sAvi jaMpai piyayama ! pacchAve ANissaM, savisesaM rAyamaNaMmi AsaMkA jAyA / ahArAmasohAe so suro vinnatto-tAya ! suyaviraho maM daDhaM pIDei, tA pasIya tahA kuNaha, jahA vacchaM picchAmi, tao sA sureNa AiTThA-jai evaM tA vacca mama mAhappeNa, paraM puttaM pAsiuNa sigghamAgacchesu, tIe vi tahatti tavvayaNamaMgIkayaM, tao puNovi sA sureNa sAhiyA ja tattha gayA tumaMsUruggamaM jAva ciTThihisi, tao paraM maha daMsaNaM tuha na havissai, esa uNa saMkeo-jayA niyakesapAsAo maeNyanAmaM paDiyaM picchihisi, tao paraM na tuha maha daMsaNaM hohI, tIevi jaMpiyaM- eyamavi hou, jai ikkavAraM kahaMpi paloemi taNayavayaNaM / tao sA pesiyA tiyaseNa, tappabhAveNa ya nimesamitteNa pADaliputtaM pattA, ugghADiUNa vAsabhavaNaM paiTThA, taM ca kerisaM? "jalaMtamaNidIvayaM, 1 vyatikarazravaNataH / 2 mRtasarpam / // 6 // Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAma sohAkahA / kaNayakaMtisaMdIviyaM / supakkaphalapUriyaM, mahamahaMtakappUriyaM // 1 // paphullakusumukkaraM, agaradhUvagaMdhudhuraM / alaMkaraNasuMdaraM, paNasugaMdhiyADaMbaraM // 2 // taM paloiUNa puvvANubhUyarayakelisumaraNasaMjAyakusumasaraviyArapasarAvi piyayamapAsapasuttabhaiNInirUvaNaIsAvasavivA savakvijaNaNIkayakUvapakkhevasaMbharaNubbhUyakovarasA taNayaMva- gaNapaloyaNasaMbhavaMtappamoyarasabharA sA khaNaM ThAU samajha gayA, taM kamalakomalakarehiM gahiUNa khaNaM ramAveUNa cauddisaMpi niyArAmaphullaphala garaM khiveUNa pattA niyavAsakUvaM ArAmasohA / tao pabhAyasamae dhAIhiM vinnato rAyA - sAmi! ajja kumAro pupphaphalehiM keNAvi pUio dIsai, taM succA rAyAvi Agao tassagAsaM, taM ca tahA daTThUNa pucchiyA sA kUDaArAsohA, sAvi bhaNai-mayA niyArAmAo samariUNa samANIyaM pupphaphalAi eyaM / tao raNNA vuttaM saMpayaM kiM na ANesi ? tIe vuttaM na vAsare ANeuM sakkijjai / tao vilakkhavayaNaM taM pikkhiuNa raNNA ciMtiyaM-avassamesa ko'vi pavaMco, evaM tinni diNA jAyA, tao sA raNNA vuttA-ajjavassaM ArAmamANeha, tao sA acvaMtaM vilakkhavayaNA hutthA, daMbho kaidiNe chajjhai / cautthajAmiNIe ArAmasohA puvvaMva savvaM kAUNa jAva niyattA, tAva bhUvaiNA karayaleNa sAhiya sAhiyA - hA pANapie ! piyaM jaNaM paNayaparaM kimevaM vippayAresi ? tIe vuttaM pANesara ! na vippayAremi, paramatthi kiMpi kAraNaM, raNNA bhaNiyaM vAgaresu, annahA na milhissaM, sAvi sappaNayaM vinnavei - nAha! 1 dhAtrI / 2 adyAvazyam / ****** **** Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ muMcasu maM, kalle uNa avassaM kahissaM, tao ya rAyA vAgarei-mukkhovi kiM karayalacaDiyaM ciMtArayaNaM muMcai ?, tIe vi bhaNiyaM evaM kuNamANassa tujjhavi havissai pacchAtAvo, tahavi puhavIsaro ta na muMcai, tao tIe mulAo jaNaNIe duvilasiyaM kahatIe saMvutto aruNugamo, tammi samae kesakalAvaM viluliyaM saMThavamANIe paDio mao nAgo, taM paloiya sA bAlA visAyapisAyagahiuvva jhatti mucchAnimIliyacchI chinasAhavva mahivIDhe paDiyA, sIyalovayArehiM pattaceyaNA sA bhaNiyA rAiNA-pANesari ! keNa heThaNA appANayaM visAyasAyare pakhivasi ? tao sA bhaNai-sAmiya ! tAuvva hiyakArI esa nAgakumArasuro jo majjhasaMnijjhaM sayA kuNamANo Asi, teNa ya me purao bhaNiyaM hutthA-jai majjhAesaM viNA'ruNodayaM jAva annattha ciTThihisi, tao paraM majjha te daMsaNaM na bhavissai, kesapAsAo ya mayabhuyaMgo paDissai, tao nAha ? tumha avisajjiyAe mahavi. saMpayaM taM vuttaM, tao paraM sAvi tattheva ThiyA, tabbhaiNiM gose toseNa rahio niviDabaMdhaNehiM baMdhiya jAva rAyA kasAhiM tADiuM pautto, tAva vinatto calaNesu nivaDiUNa sahAvasaralAe ArAmasohAe-jai maha uvari pasAyaM, karesi tA sAmi ! muMca me bhaiNiM / kariya dayaM hiyadaiyaM, evaM puvvaM va pikkhesu ||shaa rAyAvi bhaNai jaivihu, eyAe devi ! duicittAe / ThAvaNayaMpi na jutaM, vayaNaM tuha tahavi dulupaM // 2 // moyAviyA ya tIe, niyapAse ThAviyA ya bhaiNitti / paccakkhaM sajjaNadujjaNANa paripicchaha visesaM // 3 // tao palayAnalaM va pajjalaMteNa rAiNA niyapurisA hakkAriUNa 8IRICICISITICS Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaraamsohaakhaa| samAiTTA, re duvAlasavi gAme hariUNa aggisammaM mAhaNaM tassa mAhaNiM ca kaNNanAsaUDe chiMdiUNa majjha desAo nivvAseha, evaM rAyavayaNaM vajjaggiphulliMgauNaM soUNa ArAmasohA bhatuNo calaNesu nivaDiUNa vinavei-jai kahavi Dasai bhasaNo, puNo vi kiM kovi khAi taM suyaNo / iya muNiya nAha ! muMcasu, maha jaNae kariya mai paNayaM // 1 // evaM devIe bhaNio rAyAvi taccittakheyapaNoyaNatthaM tesiM puvvaM va gAme dei, tao tesiM visayasuhamaNuhavaMtANaM suhaM suheNa vaccai kAlo / egayA parupparaM dhammaviyAraM kuNatANaM eriso saMlAvo saMvutto ArAmasohAe-piyayama ! pubvimahaM dukhiyA hoUNa pacchA suhabhAyaNaM jAyA, tA manne kassavi kammassa esa pariNAmo, eyamatthaM ca pucchAmi jai kovi nANI ei, evaM saMlavaMtIe tIe ujjANapAlao AgaMtUNa paNAmapuvvaM naravaraM vinavei-deva ! naMdaNujANe karakaliyamuttAhalamiva sayalabhAve viyANamANo paMcasayasAhupariyario sirivIracaMdasUrI samosario / taM suNiya harisabharubhinnaromaMco rAyA tassa pIidANaM dAUNa visajjei, tao raNNA bhaNiyaM-pie ! uddesu, saMpuNNo te maNoraho, jaM ajjevAgao mahappA / tao rAyA ArAmasAhAsahio sayalaloyapariyario ya ujjANe gaMtUNa tipayAhiNApuvvaM muNiMdaM paNamiya jahocciyaTThANe uvaviTTho, bhagavayAvi pAraddhA desaNA-aNorapAre saMsAre, bhamaMtovi jaNo sayA / pAvAo dukkharicholiM, lahate dhammao suhaM // 1 // iccAidhammadesaNAvasANe joDiyakarasaMpuDA ArAmasohA guruM vinaveibhayavaM ! jaM jahA tumhehiM AiDaM taM taheva, papaM mae punvabhave kiM kayaM? taM saMpayaM pasIya Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * Aisai / tao sUrIvi sajalajalaharagaMbhIrasareNa vAgariumADhatto-iheva jaMbUddIve dIve bhArahe vAse caMpAe nayarIe sayalaloyappasiddho 0 2 dhaNauvva samiddho kuladharo nAmA siTThI hutthA, tassa kulAnaMdA nAma bhAriyA, tIe samaM visayasuhamaNuhavamANassa kameNa 2 OM valaDahalAyaNNapuNNAo satta dhUyAo jAyAo / tAsiM kameNa nAmANi-kamalasirI, kamalavai, kamalA, lacchI, * siri, jasaevI, piyakAriNI, ya, tAo dhaNavaMtakulesu pariNIyAo bhoge bhuJjamANIo suhaM suheNa viharati / aha ra divvavasA aTThamiyA vi kanayA jAyA, tammi samae mAyApiyaro aIva dukkhiyA, tIse nAmaMpi na kuNaMti, sAvi aNAyareNa vaDuMtI juvvaNamaNupattA, nibbhaggatti loe tIe nAmaM payaDaM jAyaM, taM pikkhaMtANaM ammApiUNaM aIva uvveo hoi annadiNe * pariyaNeNa siTThI bhaNio-tumameyaM (vuDa)kumArimapariNAviMto loe garuyamavavAyaM pAmihisi, evaM bhaNiovi maNe kheyamuvvahaMto * duheNa siTThI ciTThae / egayA saciMtassa siTThiNo haTuMti uvaviThThassa malamailagatto dIhamammullaMghaNaparissaMto ego pahio * diTThIgoyaraM gao, tao siTThiNA puTTho-kao taM samAgao ?, kosi tumaM ? kA ya te jAi ? kiMnAmAsi ?, kimatthamatthAgao'si // 8 // ?, tao teNa saMlattaM-ahaM sAgaratIramaMDaNAo cauDadesAo samAgao, paraM kosaladesamaMDaNAe kosalae nivAsiNo naMdasiTThiNo somAe bhAriyAe kucchisamunbhUo naMdaNabhihANo taNao, kameNa khINavihavo atthovajaNatthaM coDadesaM gao, tatthavi 1 mlmlingaatrH| 2 kSINavibhavaH / Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAma sohAkahA / aNuvajjiyadaviNo dAliddovadduo abhimANanaDio na gao sadesaM, tattheva paragharesu kajjAI kuNaMto uarabharaNaM karemi / io ya eyAo purAo gaeNa vasaMtadeveNa keNAvi kajjeNa lehaM dAUNa sabhavaNe'haM pesio, daMsehi pasIya tassa gihaM, jahA lehaM demi tappiuNo siridattasidviNo / tao kulaMdharovi ciMtei - mahaduhiyAe esa varo juggo nibbhaggAe nibbhamgaseharo paradesio kovi, eyaM ca pariNiUNa puNovi na itya esa ehI, jaM ahaMkAranaDiuvva paloijjai, na kaiyAvi sasuragharasamIve eriso ciTTha / tao taM bhaNai-vaccha ! maha gharamAgaccha, jeNa te jaNao majjha paramo mitto Asi, teNAvi vRttaM tAya ! jeNa kajjeNAhamAgao taM paDhamaM kAuNa pacchA tumha ghare AgamissaM, tao siddhI niyapurisaM sikkhaviya teNa samaM pesei, bhadda ! jayA esa dei lehaM, tao paraM mama samIve ANeyavvo, tao teNa saha gao so siridattagehUM, taM paNamiUNa savvasaMdesapuvvaM samappio leho, teNAvi vAio / tao naMdaNeNa bhaNio siridatto, jahA maha jaNayamitto kulaMdharasiTThI ittha parivasai, teNesa puriso maha AhavaNatthaM saha pesio, tA tassa miliUNa puNovi AgamissaM tumha pAsaM / tao puriseNa samaM gao siTThivaraM, tao pacchA NhAviya ahiNavavatthANi niyaMsAviya visiddhabhoyaNaM bhuMjAviya taMbolaM ca dAviya so siTThiNA bhaNio-vaccha ! maha dhUyaM pariNesu, so bhaNai - cauDadese ajjavi mae gaMtavvaM, kulaMdhareNa bhaNiyaM-eyaM dhUyaM pariNAviya nauviM dAUNa 1 paridhApya / 2 dravyasampattim / Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tujjheva samaM pesissaM, tao paDivanatavvayaNo naMdaNo nibyagganAmiyaM dhUyaM pariNAvio, aha siridatteNa so bhaNio-jai / tuhaM ittha ciTThasi tA avaraM jaNaM lehaM dAUNa tattha paTThavissaM garuyaM kajjamatthi amhANaM, naMdaNovi bhaNai-sasuramApucchiya tattheva gamissaM, tao gaMtUNa sasurayaM pucchai, tAya ! mahaMtaM kajaM maha asthi, teNa heuNA cauDavisayaM pai maM pesei, siTThIvi ciMtei-mama maNorahociyaM ceva bhaNiyamaNeNa, tao siTThiNA bhaNiyaM vaccha ! vaccesu niyabhAriyAsahio, tuhaM jugNaya bhaMDayaM tattheva Thiyassa paTThavissaM, tao teNa siridattassa kahio vuttaMto, maha agge kahaha kahaNijja, teNAvi tassa . samappio leho, niveiyA ya saMdesayA, tao so ghitUNa daiyaM saMbalamittasahAo ikkallao calio, kameNa patto ujjeNiM, tao ciMtai-lahupayANaehiM bahubhakkhiyaM saMbalaM, itthI(i) saha gamaNeNa na labbhai magapAro, tA eyaM suttaM muttUNa vaccAmi sigdhaM vaMchiyadesaM, tao sA vuttA-pie! pakkhINaM saMbalaM to kiM kajjai ?, jai paraM bhikkhAbhamaNeNa pUrijjai uyaraM tA tumaM mae samaM bhikkhaM bhamihisi navatti ? evaM vuttA, tao tIe saMlattaM-tuha piTThilagAe bhikkhAvi meM mahasavasArisI, evaM parupparaM maMtayaMtA nayarIe bAhiriyAe aNAhapahiyasAlAe dovi suttA, aha so bhikkhAe lajaMto taM bhAriyaM tattheva suttaM muttUNa saMbalapuTTalayaM ca gahiya saNiyaM 2 uTThiya avaramaggeNa palANo, aha saMjAe pabhAyasamae sA piyamapikkhaMtI 1 vAhanavizeSam / 2 bhAjanavastrAdi / 3 mahotsavasaddazI / // 9 // Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArAmasohAkahA / io tao taralatarale viloyaNe khivaMtI saMbalapuTTalamapicchaMtI ya ciMtei-nUNaM maM muttUNa gao daio, tao sA hAhAravamuharamuhI OM aMsupavAhaNhaviyathaNakalasajuyalA uttaTThahariNivva dINavayaNA palaviuM lagA-egAgiNiM aNAhaM, maM abalaM caiya daiya ! kattha tumaM ? / laMgheUNaM niyakulamajjAyaM saMpai gao'si // 1 // hAhA!! nillajjasehara !! taruNiM nikkaruNa ! lahaDalAyaNNaM / nibbharapimma daiyaM, caittu daMsesi kassa muhaM ? // 2 // navajuvvaNalaliyaMgi, kahapi jai kovi meM baleNAvi / chivai tao kiM na 2 havai, vayaNijjamaNajja !! tuja kule ? // 3 // ahavA kimeeNa paridevieNa ? na chuTTijae puvakayakammuNo, tahAvi karemi kiMpi uvAyaM, jahA jIviyAo'vi abbhahiyaM sIlaM sudiDhahiyayA hoUNa rakkhemi. dussIlehito, tA vaccAmi piuharaM, ahavA tattha gayAe na majjha gauravaM, to ittheva ghaNiya dhammadhaNiyaM kamavi vaNiyaM jaNayaM kAUNa tassa ghare niravajjANi kajjANi kuNamANI attaNo nivvAhaM karemi tti dhIrattamavalaMbiya bAlA ujjeNIe purie pavisiya samaMtao disAo pikkhaMtI egaM mahApurisaM vaNiyaM paloei, taccalaNesu nivaDiUNa sakaruNasaraM vajjarai-tAya ! majjha aNAhAe tujjha ceva caraNA saraNaM, sacchaMdA hi itthI khalehiM khiMsijjai, jao-bAlattaNaMmi jaNao, juvvaNapattAi hoi bhattAro / vuttaNeNa putto, sacchaMdataM na nArINaM // 1 // tao teNa maNimaddasiTThiNA sA puTThA-vacche kA'si tumaM ? sAvi sAhai-tAya ! caMpAe nayarIe kulaMdharavavahAriNo dhUyA, vallaheNa saha cauDadesaM pai patthiyA satthAo bhaTThA itthamAgayA, ao varaM tumhe ceva me jaNayA, 1 spazati / Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ **** tao siTThI tavvayaNAmayasituvva AnaMdiNo bhaNai-vacche ! Agacchaha majjha ghare puttivva ciTThasu saMtthAigavesaNaM nivvAhaM ca tuha savvaM karissaM ti, teNa niyapurisA savvattha pesiyA, na pattA vattAvi satthassa, tao tassa maNe saMsao jAo, eyAe vayaNamavitahaM vitahaM vA ? iya jANaNakae caMpAe kulaMdharasiTThipAse kimavi sikkhaviya puriso pesio, teNAvi tattha gaMtUNa bhaNio siTThI - ahaM mANibhaddasiTThINA tumha pAsaM pesio, kAvi tumhadhUyA asthitti saMbaMdhaM kAuM, tao kulaMdharo sAhai - maha satta dhUyAo ittheva nayare pariNIyAo niyaniyabhattuNo gehesu vilasaMtIo ciTThati, aTThamiyA puNa saMpayaM pariNIyA paiyA samaM cauDadese saMpatthiyA, annA ya kannA natthi jeNa tumhehiM saha saMbaMdho kIrai, tao so puriso niyanagaramAgaMtUNa savvaM sarUvaM kahei mANibhaddassa, sovi hu vinnAyavRttaMto tIe viseseNa gaurakhaM karei, sAvi paidi viNayAiNA guNeNa sapariyaNaM tamaNuraMjai / jao - gauravAya guNA eva, natu jJAteyaDambaraH / vAneyaM gRhyate puSpamaGgajastyajyate malaH ||1|| aha mANibhaddeNa jiNamayabhAviyamANaseNa uttuMgacaMgaM kArAviyaM jiNabhavaNaM, tattha sA paramagurucalaNasussUNapaNI ceie liMpaNamaMDaNasaMmajjaNAi sayA karei, jaM jaM ca daviNajAyaM bhatulyAikae siTThiNA pAvei teNa teNa sA jiNabhavaNe ratthAiyaM kArei, tao visesaNa tuTTho siTThI bahubahuyaraM daviNaM viyarei, teNa tIe devassa chattattayaM kAriyaM, taM ca kerisaM ?-mANikkacakkajaDiujjalahemadaMDaM, muttAhalAvalipahANakayAvacUlaM / cINaMsueNa paDichannuvarilladesaM, caMcaMtakaMtamaNikaMtirvibhAsiyAsaM 1 sArthAdi0 / 2 tatparA / 3 vibhAsitA''zam / // 10 // Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaraamsohaakhaa| & // 1 // taM ca jiNovari ThAviyaM, annaM ca cAmarabhiMgArAlaMkArAi devassa deha, evaM tihuyaNaguruNo vyAvaccaM kuNamANI cidvai, annaM ca cauvvihAhAraksaNasayaNAsaNAiNA pAe bhattIe gurujaNamArAher3a, sAhammiyavacchavaM ca karei, evaM jiNANaM sugurUNaM ca sussasaNaM kuNamANI sampattasammattA suhaMsuheNa kAlamaikkamai / anayA mANibhadaM sakheyaM picchiya bhaNai-tAya ! kiMnimittaM OM citte visAyamubahaha. ?, so bhaNai-putti ! keNAtri karaNeNa devArAmo phalaphulapattaramAulovi putvaMva saMpayaM siMcaMto'vi ahiyayara sukkar3a, na sassirIo hoi, ao me maNe mahaI cintA, sA paNai-tAya ! yami atthe mA visAyamubbasu, ahaM niyasIlamAhappeNa jAva eyamarAmaM puvvaMva phalaphullapallavasahiyaM na karemi tAva car3avivihAhAramavi na bhuMjAmi esa me nicchao, tao sidviNA vArijjatIvi sAsaNadeviM maNe ghareUNa jiNaceiyaduvAre uvavidvA, tao taiyarayaNIe sAsaNadevIe paccakkhIhoUNa sA bhaNiyA vacche ! mA kuNasu visAyaM, ajjeva pabhAyasamae puNa navo hohI ArAmo tuha sIlapabhAvanAsiyapaccaNIyavaMtarovaddavattaNeNatti kahiUNa jAva sAsaNadevayA gayA sahANaM, tAva vibhAyA vibhAvarI, tIevi esa vuttaMto sidvipurao niveio, tao so'vi harisupphullaloyaNo tIi samaM saMpatto ceiyArAmaM, so ya keriso ?-auvvauvvillirapallavAulo, papphulaphullukkarasorabhujalo / phalehi pakkehi sayA maNoharo, havei no kassa bae maNoho ? // 1 // taM ca daLUNa sidviNA / 1 apUrvakampamAnapallavAkulaH / Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaNiyaM-phaliyA me maNorahA, taM ca paMcasaddanAyapuvvayaM samaNasaMghaparivario so nei niyaM bhavaNaM, loo'vi tIe sIlamAhappacamakkio uvavUhai-picchaha sukkovi ArAmo kahaM puNo sacchAo jAo ? tA jayai 2 jiNasAsaNaM jattha erisanaranArirayaNANi uppajaMti, tao sA saMgha paDilAbhiya pAraNaM karer3a, aha anayA pacchimajAmiNIe sutaviuddA niyapuvvavuttataM sariUNa ciMtiuM lagA-te dhanA je pariNAmavirasaM AvAyamahuraM kiMpAgaphalaMva visayasuhaM caiya aNorapArasaMsArasAgaratari pavvajaM pavanA, ahaM puNa aunnA visayAmisaluddhA patthamANAvi aladdhabhogA paraM laddhaviNamayarahassAvi sAmaNNaM kAumasamatthA gihidhamma pAlayaMtI visiTThatavovihANesu ujjamissaM, tao tIe bahuvihehiM sAbhiggahehiM tavokammehiM dhammasarIraM posaMtIevi sarIramaIva sosiyaM, tao apacchimamAraNaMtiyasalehaNaM kAuNANasaNaM paDivanjiya kayapaMcaparamidvisaMbharaNA sA mariUNa sohamme kappe pattA devattaNaM, tattha divvAI bhogasuhAI bhuMjiya tao paiNa aggisammamAhaNassa gihe duhiyA vijupahanAmiyA tuma samuppannA, bAlattaNe kiMci dukhiyA jAyA, mANibhaddasiddhIvi devattaNamaNuhaviya maNujammaM pAviya tao nAgakumAresu suro jAo, jaM ca tae micchattiNo piuNo gihe ThiyAe kudaMsaNamohiyAe kiMci pAdamaNuTTiyaM teNa paDhamaM dukkhiyA jAyA, pacchA mANibhaddagihaTThiyAe jaM devaguruveyAvaccaM kayaM, tassa puNNassANubhAveNa aNanasAmannaM suhamaNupattaM, jaM ca tae tayA jiNamaMdirArAmo sacchAo 1 prazaMsati / 2 zrAmaNyam / // 11 // Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aaraamsohaakhaa| kao, teNa tuha saha ArAmo vaccai, jaM ca chattattayamauDAi AbharaNAI dinAi savvannuNo, teNa savvaMgabhUsiyA siyAyavattacchAyAe hiMDasi, jaMca jiNahare ratthAI dinnAI, teNa tujjha vahaNi bhogaMgANi jAyANi, kiMca-eyassa jiNaguruveyAvaccakaraNovajjiyasukyarukkhassa phaleNa tumaM devasuhANi aNuhaviUNa mANussae bhave rajjasiri bhujjiUNa kameNa sivasaMpayaM pAvihisi / evaM nANivayaNamAyanniUNArAmasohA mucchAnimIliyacchI pavaNAiNA pariyaNeNa samuppAiyaceyaNA udviUNa guruM paNamiya vinavei-jaM bhayavaMtihiM AiDaM taM savvaM jAisaraNeNa maha paccakkhaM jAvaM, ao majjhaM saMsAravAsAo- vigaM cittaM 'saMpayaM piyamApucchiUNa tumha payamUle pavaja paDivajjissaM, iya ArAmasohAe vavaNaM suNiya rAyA bhaNai-pie ! mA ussukkA, ahamavi accaMtabhavubvigamaNo mallasuMdarakumAra rajje Thaviya tae saha pavajaM gahissAmi, tao guruM namiUNa rAyA devIsahio gihamAgaMtUNa taNayaM raje ahisiMciUNa kayajiNasAsaNappabhAvaNo devIe saddhiM mahAvibhUie gurupAyamUle pavabaM paDivajjiya gahiyaduvihasikkho kameNa gIyattho hutthA, tao sUrIhiM so rAyarisI gaNaharapae ArAmasohA ya pavattiNipae saMThAviyAI, tao dovi bahUNi diNANi bhavvajaNe paDibohiUNa pajjate kayANasaNA gayA sagaM, tao caviuM mANuse bhave savvaviraI lahiUNa kayasayalakammakkhayA sivaM payaM pAvissaMti-ArAmasohAi carittameyaM, nisAmiUNaM savaNAmiyAbhaM / kuNeha devANa gurUNa veyA-vaccaM savA jeNa laheha mukkhaM // 1 // ia ArAmasohAkahA samattA // 1 amRtasamAnam / Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // 12 //