Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 05
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
પ્રયોગ થાય છે. આવી જ રીતે નિધાતુને હમ્[૫] પ્રત્યય. આ સૂત્રથી ને દીર્ધા આદેશાદિ કાર્ય થવાથી રામરામ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પ પક્ષમાં આ સૂત્રથી ના આદેશ ન થાય ત્યારે રમમમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. [પ્રક્રિયા માટે જુઓ સૂ. નં. ૪-૨-૨૫] અર્થક્રમશ:- રમાડે છે. રમાડયો. વારંવાર રમાડીને.
મળ્યમિર રૂતિ શિક્? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ જ પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા મ્ મમ્ અને ચમ્ ધાતુથી ભિન્ન જ અન્તવાળા ધાતુના દીર્ઘ સ્વરને -હસ્ય આદેશ થાય છે અને બિujપર-ણિ પ્રત્યય પરમાં હોય તો એ -હસ્વ સ્વરને વિકલ્પથી દીર્ઘ આદેશ થાય છે. તેથી - મ્ ધાતુને “ વ ફ૩-૪-૨’થી ગિફ]િ પ્રત્યય. સ્થિતિ ૪-૩-૫૦ થી ઉપાસ્ય મને વૃદ્ધિ મા આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી કામયતે આવો પ્રયોગ થાય છે. કિ ધાતુને અદ્યતનીનો ત પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી મામિ આવો પ્રયોગ થાય છે. તેમ જ મિ ધાતુને હમ્ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી મંામન્ આવો પ્રયોગ થાય છે. આવી જ રીતે મમ્ અને મામ્ ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ |િ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી મામતિ અને મારામતિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં પ્રત્યુદાહરણમાં યથાપ્રાપ્ત -હસ્વ આદેશ અને વૈકલ્પિક દીર્ઘ આદેશનું કાર્ય આ સૂત્રથી થતું નથી. અર્થક્રમશ:ઈચ્છે છે. ઈચ્છાયું. વારંવાર ઈચ્છીને મોકલે છે. આચમન કરાવે છે. [પ્રક્રિયા માટે જુઓ સૂ. નં. ૪-૨-૨૫] રદ્દા
૨૧
