________________
વ્યાખ્યાપૂર્વક ઉપયોગની સ્પષ્ટ સમજ
આત્મહાન વધુ થાય. માટે સંસારભ્રમણ અને સાંસારિક સુખ-દુઃખથી બચવા માટે રાગ-દ્વેષ અને મેહને રંગ તે ઉપગને એ યા મંદ લાગે, અગર ન લાગે, તેને જીવને પિતાને જ ખ્યાલ અને સાવચેતી રાખવી જોઈએ. અને ઉપગને મલીન બનાવનાર તત્વને ઉપસ્થિત કરનારાં નિમિત્તોથી દૂર રહી, સંતસમાગમ-શાસ્ત્રશ્રવણ-જ્ઞાનને સ્વાધ્યાય આદિ, ઉપગની શુદ્ધતાને ઉપસ્થિત કરનાર નિમિત્તેનું સેવન કરવું જોઈએ.
રાગ-દ્વેષ અને મેહ (અજ્ઞાન) એ મેહનીય કર્મના ઉદયથી વર્તતા જીવના ઔદાયિક ભાવે છે. અને તેઓ જ ઉપગને મલીન બનાવનાર છે. જ્યારે મોહનાયકમને. ક્ષપશમ થતું રહે છે, ત્યારે તેટલે તેટલે અંશે આ રંગથી આત્માને ઉપગ એ છ એ છે રંગાય છે. મેહનીયકર્મના ક્ષેપશમની વૃદ્ધિએ, ઉપગને રાગાદિથી રંગાવાનું ઓછું, અને મેહનીયના ઉદયની વૃદ્ધિએ રંગવાનું વધુ અને ગાઢ, તથા મેહનીયના ઉપશમે અને ક્ષયે, ઉપગને. મલીનતારૂપે રંગાવાનું બિલકુલ હઈ શકતું જ નથી. .
આ પ્રમાણે જ્ઞાનાવરણીય-દર્શનાવરણીય અને અંતરાય કર્મને ક્ષે પશમ તે જીવને ઉપયોગ પ્રવર્તનમાં, તથા મેહનીયકર્મને ઉદય જીવના તે ઉપગને અશુદ્ધ બનાવવામાં કારણભૂત છે. પરંતુ સર્વજ્ઞ વીતરાગ ભગવંતને. વર્તતા ઉપયોગમાં જ્ઞાનાવરણીય-દર્શનાવરણીય અને અંતરાય કર્મને સંપૂર્ણ ક્ષય જ કારણભૂત છે. અને તેમને મોહનીય--
