Book Title: Tattvartha Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
दीपिका नियुक्ति टीका अ, ६ सू. ५ साम्परायिककर्मानवमेदनिरूपणम् ३१ माया-लोभा वोच्छिन्ना भवंति, तस्स गं-ईरियायहिया किरिया कज्जा नो सांपराइया किरिया कज्जइ, जस्स गं कोहमाण मायालोमा अयो. च्छिन्ना भवंति तस्स गं संपरायकिरिया कज्जइ नो ईरिया बहिया' इति । यस्य खलु-क्रोध मान माया लोभाः व्युच्छिन्ना भवन्ति, तस्य खल-ऐ-- पथिकी क्रिया क्रियते-नो साम्परायिकी क्रिया क्रियते। यस्य खलु-क्रोध मान मान माया लोमाः अव्युच्छिन्ना भवन्ति, तस्य खलु-साम्परायिकी क्रिया क्रियते-नो ऐयापथिकी, इति ।४।।
मूलम्-इंदियकसाया सुभजोगान्वयकिरिया भेदआ संपराइस कम्मासवा बायालीसविहा ॥५॥ ____ छाया-'इन्द्रिय कषाया शुभयोगा-व्रक्रियाभेदतः साम्परायिककर्मासवाः-द्विचत्वारिंशद्विधाः- ॥५॥ ____ तत्वार्थदीपिका-पूर्व तावत्-साम्परायिकस्य-ऐपिथिकस्य च कर्मणो द्विविध आस्रवः प्ररूपितः सम्प्रति-साम्परायिककर्मास्रवभेदान मरूपयितुमाहपाये जाते हैं। भगवतीसूत्र के सातवें शतक के प्रथम उद्देशक के २६७ वें सूत्र में कहा है-जिस जीव का क्रोध, मान, माया और लोभ का विच्छेद होजाता है, उसे ऐपिथिकी क्रिया होती है साम्परायिक क्रिया नहीं होती और जिस जीव के क्रोध, मान, माया और लोभ का विच्छेद नहीं होता, उसके साम्परायिक क्रिया होती है, ऐपिथिकी क्रिया नहीं ॥४॥
"इंदियकसाया सुमओगा' इत्यादि।
इन्द्रिय, कषाय, शुभयोग अवत और क्रिया के भेद से साम्परायिक कर्मास्रव के बयालीस भेद हैं ॥५॥
तत्वार्थदीपिका--साम्परायिक और ऐपिथिक के भेद से आम्रव के दोमेद कहे जा चुके हैं, अब साम्परायिक कर्मास्रव के भेदों का प्रतिपादन करने के लिए कहते हैंશતકના પ્રથમ ઉદેશકના ૨૬૭માં સૂત્રમાં કહ્યું છેજે જીવોના ક્રોધ, માન, માયા અને તેમને વિચ્છેદ થઈ જાય છે તેની ઐર્યાપાયિક ક્રિયા જ હોય છે. સામ્પરાયિક ક્રિયા હાતી નથી અને જે જીના ક્રોધ માન, માયા, તથા લાભને નાશ થતો નથી તેની સામ્પરાયિક ક્રિયા હોય છે, ઐર્યાપથિક ક્રિયા હેતા નથી. એક _ 'इंदियकसाया सुभजोगा' त्या
સૂત્રાર્થ–ઈન્દ્રિય, કષાય, શુભયોગ, અવ્રત અને ક્રિયાના ભેદથી સામ્પરાયિક કર્માસ્તવના બેંતાળીસ ભેદ છે.
તત્વાર્થદીપિકા–સામ્પરાયિક અને અર્થપથિકના ભેદથી આમ્રવના બે ભેદ કહેવામાં આવી ગયા છે, હવે સામ્પરાયિક કર્માસવના ભેદોનું પ્રતિપાદન કરવા માટે કહીએ છીએ
શ્રી તત્વાર્થ સૂત્રઃ ૨
