Book Title: Jagatna Itihasnu Rekha Darshan Part 01
Author(s): Jawaharlal Nehru, Manibhai B Desai
Publisher: Navjivan Prakashan Mandir
View full book text
________________
મધ્યયુગને અંત
૪૦૭ : વાત કરતી હતી તે સાંભળી તેમને નવાઈ લાગતી અને તેની વાત તેઓ ભાગ્યે જ સમજી શકતા. જેનના સમયથી કાંસમાં રાષ્ટ્રીયતાનો અલ્પ આરંભ થતે આપણને જણાય છે. -
અંગ્રેજ લોકોને પોતાના દેશમાંથી હાંકી કાઢ્યા પછી ક્રાંસને રાજા પિતાને કાયમ કનડગત કરતા બર્ગડી તરફ વળ્યો. આખરે આ બળવાન ખંડિયા રાજ્યને કાબૂ નીચે લાવવામાં આવ્યું અને ૧૪૮૩ની સાલમાં બગડી ક્રાંસને જ ભાગ બની ગયું. ક્રાંસને રાજા હવે બળવાન બને છે. પિતાના બધા ફ્યુડલ ઉમરાને તેણે કાં તે ચગદી નાખ્યા અથવા તે વશ ક્ય. બર્ગડીને ફ્રાંસમાં સમાવેશ થતાં ફ્રાંસ અને જર્મની એકબીજાની અડોઅડ આવી ગયાં. તેમની સીમાઓ એકબીજાને સ્પર્શતી હતી. પરંતુ ફ્રાંસ બળવાન અને કેન્દ્રિત રાજ્ય હતું
જ્યારે જર્મની નબળું હતું અને તે નાનાં નાનાં અનેક રાજ્યોમાં વહેંચાયેલું હતું.
ઇંગ્લડ સ્કોટલેંડને જીતી લેવાનો પણ પ્રયત્ન કરતું હતું. તેમની વચ્ચે પણ લાંબા વખત સુધી લડાઈ ચાલી અને સ્કૉટલૅન્ડ ઘણુંખરું ઇંગ્લેંડ વિરુદ્ધ કાંસને પક્ષે રહેતું. ૧૩૧૪ની સાલમાં રૉબર્ટ બૂસની સરદારી નીચે સ્કોટ લોકેએ બેને કબર્નની લડાઈમાં અંગ્રેજોને હરાવ્યા હતા.
આથી પણ આગળ, બારમી સદીમાં અંગ્રેજોએ આયર્લેન્ડ જીતી લેવાની કોશિશ આરંભી. એ વાતને સાતસો વરસ થઈ ગયાં. ત્યારથી માંડીને આયર્લેન્ડમાં વારંવાર યુદ્ધો અને બંડ થતાં રહ્યાં છે અને ત્રાસ, જુલમ અને અત્યાચાર ચાલુ રહ્યા છે. આ નાનકડા દેશ વિદેશી સત્તાને તાબે થવાને ઇન્કાર કર્યો અને પોતે કદીયે તાબે થનાર નથી એની ઘોષણા કરવા ખાતર પેઢી દર પેઢી બંડ પોકાર્યું.
૧૩મી સદીમાં યુરોપના બીજા એક નાનકડા રાષ્ટ્ર–સ્વિત્ઝરલેન્ડે— પિતાની સ્વતંત્રતાના દાવાની ઘોષણા કરી. એ પવિત્ર રેમન સામ્રાજ્યને
એક ભાગ હતું અને તેના ઉપર સ્ટ્રિયાની હકૂમત હતી. વિલિયમ ટેલ તથા તેના પુત્રની વાત તો મેં વાંચી જ હશે; પરંતુ ઘણુંખરું એ વાત સાચી ગણુની નથી. પરંતુ એક મોટા સામ્રાજ્ય સામે સ્વીસ ખેડૂતોએ પિકારેલે બળ તથા તેની સત્તાને વશ થવાને તેમણે કરેલ ઇન્કાર એ તે એથીયે વિશેષ આશ્ચર્યકારક છે. પ્રથમ તો ત્રણ પરગણાઓએ બળવે કર્યો અને ૧૨૯૧ની સાલમાં તેમણે તેમના કહેવા મુજબ “ચિરંજીવ સંધ” (એવરલસ્ટિંગ લીગ)ની સ્થાપના કરી. પછી
