________________
પ્રથમ અધિકાર.
(૧૫) શમ, રાવણુ અને મુંજ વિગેરે કયા ક્યા પુરૂષ સ્ત્રીથી ખંડિત થયા નથી ? સર્વ ખંડિત થયા છે.” એજ પ્રમાણે દહીં વલોવવામાં, ધાન્ય પીસવામાં અને સુતર કાંતવામાં વ્યાકુળ થયેલી સ્ત્રીઓને તેઓ ભિક્ષા આપવા આવી તે વખતે મુંજે જુદું જુદું કહ્યું છે. પ્રથમ દહીં વલેવનારીને માટે કહ્યું કે-“સાર વંશમાં ઉત્પન્ન થયેલ પુરૂષ પણ સ્ત્રીની પ્રેરણાથી અકૃત્ય કરે છે. જુઓ! સારાવંશથી ઉત્પન્ન થયેલ મંથાનક (ર) શું સ્નેહવાળા (ઘીવાળા) દહીંનું મંથન નથી કરતે ?” ધાન્યદળનારીને માટે કહ્યું કે જેના હાથ હાથે) ગ્રહણ કર્યો છે એ પતિ ઘર (ઘંટી) ની જેમ સ્ત્રીઓએ ભમાડવાથી ભમે છે અને પિતા, માતા, વિગેરેના સ્નેહને ક્ષણવારમાં દળી નાંખે છે. સુતર કાંતનારીને માટે કહ્યું કે-“હે રેટીયા ! આ સ્ત્રી તને ભમાવે છે એમ ધારીને તું રે મા. આ સ્ત્રીઓ માત્ર ભૂકરિરૂપી ધનુષને ઉંચું કરીને પણ કેને કેને ભાડતી નથી? સર્વને ભાડે છે. તે હાથવડે બચેલાની તે વાતજ શી કરવી ?” લાકડાને ફાડનારા સુતારને જોઇ તે બે કે “સુતાર તો કરવતવડે કાષ્ટને કાપી નાખે છે. તેને ટળવળાવતો નથી પરંતુ સ્ત્રીએ દષ્ટિવડે વિંધેલા તે જીવે ત્યાં સુધી ટળવવ્યાજ કરે છે.” પછી લુહારની કેડને જોઈને મુંજ બે કે-“વૃક્ષે અગ્નિથી બન્યા છતાં પણ કદાચ નવપલ્લવિત થાય છે અને કાયા છતાં પણ કદાચ વધે છે, પરંતુ સ્ત્રીરૂપી અગ્નિથી બળેલા લાખો પુરૂષ રાખની જેમ ઉડી જ ગયા છે. વળી તે ચિત્ત ! હજુ આગ છેટે છે ત્યાં સધીમાં સમાજ જા. આગ લાગ્યા પછી માર્ગ મળશે નહીં, પછી તે બળી મરવું જ પડશે.”
આ પ્રમાણે મુંજરાજને ચિરકાળ સુધી રાજાએ ભિક્ષા મંગાવી. ત્યારપછી એકદા પ્રધાનેએ રાજાને વિનંતિ કરી કે “આ મુંજરાજને હવે પહેરામણી આપીને મૂકી દે યોગ્ય છે અથવા તેને જીવથી મારી નાંખે વૈગ્ય છે, પરંતુ આ પ્રમાણે ભિક્ષા મંગાવવી યોગ્ય નથી.” તે સાંભળી રાજાએ તેને વધ કરવાની આજ્ઞા આપી, તેથી વધ્યભૂમિ તરફ લઇ જવાતે મુંજરાજ સ્વર્ગ ગયેલા પોતાના મંત્રીને ઉદ્દેશીને કહેવા લાગ્યો કે“હે મંત્રી ! હુથી ગયા, ઘોડા ગયા, રથ ગયા, પાયદળ ગયું, હવે હું એકલો રહ્યો છું, તે તારી પાસે આવું છું, માટે મારે માગ કરજે. હવે કાંઈ ભીડ થવાની નથી.”
પછી વધ કરવાને સમયે તેને ઇષ્ટદેવનું સ્મરણ કરવાનું કહ્યું. તે વખતે એક પંડિત બા કે મુંજ જતાં લક્ષ્મી તે ગાવિંદ (કૃષ્ણ)ની
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
