________________
અધિકાર ૫ મો.
(૧૪૯) કુલીનપણાને પૂજતા નથી; કારણ કે બીજા ઘણા દેવ છતાં પણ મહાદેવ કળાવાન (ચંદ્રદેવ) નેજ મસ્તક્ષર ધારણ કરે છે.”
આ પ્રમાણે ભેજરાજા બેલતો હતેતેવામાં પાંચ છ બીજા મહાકવિઓ આવ્યા. તેમને જોઈ રાજા ચિંતાતુર થઇ વિચાર કરવા લાગ્યો કે–“હમણાં જ મેં આટલું બધું ધન આપ્યું, તેટલામાં વળી આ બીજ કવિઓ આવ્યા! ” રાજાને આ અભિપ્રાય જાણું પેલો કવિ કમળને જ ઉદ્દેશીને બોલ્યો કે –“હે કમળ! તું બીજા ઉપર શામાટે કેપ કરે છે ? તારા સુધી રસ ઉપર જ કેપ કર, કે જે રસને માટે ભમરાઓ તારા દરેક પત્રોનું મર્દન કરે છે.” આ પ્રમાણે સાંભળી ભેજરાજાનું મુખ પ્રસન્ન થયેલું જોઈ તે કવિફરીને બોલ્યો કે –“કૃપણ માણસ લક્ષ્મીને આપી શકતા નથી, તેમજ ભેગવી પણ શકતો નથી, પરંતુ જેમ નપુંસક પુરૂષ, સ્ત્રી ઉપર માત્ર હાથજ ફેરવે છે તેમ તે પણ લક્ષ્મીપર હાથ ફેરવે છે. હે દેવ ! લક્ષ્મીપતિ ( વિષ્ણુ ) ના અંશ વિના બીજો કે તેની પત્ની લક્ષ્મીને ભેગવી શકે ? ન ભેગવી શકે. કેઈની યાચનાથી જે હર્ષિત થાય, અને તેને દાન દઈને જે પ્રિય વચન બોલે, તેને જોઈને કે સ્પર્શ કરીને પણ મારું સ સ્વર્ગે જાય છે. તે સાંભળી રાજાએ તે તિલંગ દેશના કવિને લાખ ટંક આપ્યા. ત્યારપછી તે પ્રથમના કવિએ પાસે ઉભેલા પેલા છે કવિઓને કહ્યું કે-“હે કવિઓ ! હમણું આ મહાસરોવરના કાંઠા ઉપર બેઠેલા રાજા અત્યારે તમને જેવા સુલભ છે તેવા અંત:પુરમાં ગયા પછી રહેશે નહીં; તેથી તમારે કાંઈ બોલવું હોય તો બોલે.” તે સાંભળી તે સર્વ મહાકવિઓએ રાજાનું સર્વ ચેષ્ટિત જાણું લીધું હતું, તેથી તેમાંથી એક મહાકવિએ સરોવરને ઉદ્દેશી રાજાને કહ્યું કે–“જે સવરના માર્ગમાં ખાલી જતા અને ભરાઈને આવતા ઘડાએ સંઘો થતો નથી, તે સરોવર વૃથા છે.” રાજાએ તે બ્રાહ્મણને લક્ષ ટેક આયા. તે વખતે ગોવિંદ પંડિત તે સાતે કવિઓને જોઈ કપ પામ્યું. તેના કેપને અભિપ્રાય જાણુ બીજો મહાકવિ સરોવરના મિષથી જ બોલ્યા કે-“હે ઉત્તમ માર્ગમાં રહેલા સરેવર ! તારી અંદર જે મગર વસતા ન હોય, તે તું કોની તૃષાને ક્ષય નકરે? અને તારી અંદર પ્રવેશ કરીને તારૂં જળ કેણ ન પીએ?” તે સાંભળી રાજાએ તેને બે લક્ષ ટંક આપ્યા, અને તે ગોવિંદપડિતને તેના અધિકારથી દૂર કરી કહ્યું કે –“તમારે ફકત સભામાં આવવું,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
