________________
ભોજપ્રબંધ ભાષાંતર
હતું, તેને મેં પૂછયું કે --“તમને ભેજરાજ દાન આપે છે?” ત્યારે તેણે મારી પાસે ભેજરાજાના દાનની ઘણું પ્રશંસા કરી. તે સાંભળી હું અહીં આવ્યો છું. આ મારૂં વૃત્તાંત મેં તમને કહ્યું. તમે વૃદ્ધ હાવાથી પિતા તુલ્ય છે, તેથી હું પણ તમને પૂછું છું કે તમારું નામ વિગેરે મને કહે.” વૃદ્ધ બે કે–“હે વત્સ ભાસ્કર ! મારું નામ શાકલ્યો છે. હું પણ એકશિલા નામની નગરીથી ભેજરાજ પાસે ધનની ઇચ્છાથી જ આવ્યો છું. હે વત્સ ભાસ્કર! તારું દુખ તારા કહ્યા વિના પણ મેં જાણ્યું છે.” તે સાંભળી ભાસ્કર બોલે કે –“હે તાત ! મારા દુ:ખની હું શી વાત કહું ? સુધાથી દુર્બળ શરીરવાળા મારા પુત્રો શબ જેવા થઈ ગયા છે, મારા સગાઓ મારાપર અત્યંત આદરરહિત થયા છે, જીર્ણ થઇને ફટી ગયેલી જળની ગાગરને લાખને લેપ કરી જેમ તેમ ચલાવું છું. એ સર્વ બાબત પણ મને અત્યંત પીડા કરતી નથી, પરંતુ ફાટેલું લુગડું સાંધવા માટે મારી સ્ત્રી પાડશીની સ્ત્રીઓ પાસે સમય માગવા ગઈ, ત્યારે તે પાડોશણાએ મારી સ્ત્રીને હસી કાઢી, તેથી મારાપર કેપ કરતી તે મારી સ્ત્રીને જોઈ મને અત્યંત પીડા થાય છે. આ પ્રમાણે તેનું વૃત્તાંત સાંભળી રાજાએ તરતજ પોતાના શરીર પરના સવ અલંકારે ઉતારી તેને આપીને કહ્યું : કે—હે ભાસ્કર કવિ ! તમારા બાળકે સીદાય છે, તેથી તમે જલદી તમારે ઘેર જાઓ. હુજ ભેજરાજા છું.' એમ કહી રાજા પોતાના મહેલમાં ગયે. ત્યારપછી તે ભાસ્કર શાકલ્યની રજા લઈ પોતાના દેશ તરફ ગયે.
પ્રાત:કાળે શાક રાજસભાના દ્વાર પાસે આવી દ્વારપાળને કહ્યું કે મારે રાજા પાસે જવું છે. ત્યારે દ્વારપાળે સભામાં જઈ રાજાને કહ્યું કે–એકશિલા નગરીથી આવેલ કેઈ પંડિત દ્વાર પાસે ઉભે છે.” રાજાએ કહ્યું- “ મેં તેને રાત્રે શિવાલયમાં જોયો હતો, તે જ તે હશે. તેને પ્રવેશ કરાવ.” પછી દ્વારપાળના કહેવાથી શાકલ્ય સભામાં આવી રાજાને જોઈ કહ્યું કે હે દેવ ભેજરાજા ! તમારા મુખકમળમાં સરસ્વતી રહેલી છે, હૃદયમાં નવી પ્રજ્ઞા રહેલી છે, લક્ષમી તમારા હાથને ભજે છે અને તમારા પગની નીચે દિશામંડળ -પૃથ્વીમંડળ રહેલું છે. આ રીતે સેવાગ્યલક્ષ્મીના પતિરૂપ તમારૂં સર્વ શરીર રોકાયેલું જોઈ કીર્તિ જાણે કેપ પામી હેય તેમ સમુદ્રને છેડે ભ્રમણ કરે છે. ” તે સાંભળી રાજાએ તેને કલેકના અક્ષર પ્રમાણ લક્ષ ધન આપ્યું.
ઈત ભાસ્કર શાકલ્ય પ્રબંધ:
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
