________________
અધિકાર ૩ જો.
(૮૫) રાજાએ તેને અંધયષ્ટિ (આંધળાની લાકડી) રૂ૫ લાખ રૂપીઆ આચા.
ભેજરાજાને ઘણું રાણુઓમાં એક કપૂરદેવી નામની રાણી હતી. તે શુભંકર નામના એક કવિ ઉપર આસક્ત થવાથી તેને ઘેર હમેશાં જતી હતી. એકદા તે રાણી રાત્રીને સમયે પિતાના વાસગ્રહથી નીકળી. તેને જતી જોઈ રાજા તેની પાછળ છુપી રીતે ચાલે. રાણીએ કવિને ઘેર જઈ તેનું બારણું ખખડાવ્યું, એટલે પંડિતે રાણું આવી,એમ જાણું “ત મળે મયં યોdi”(હું માનું છું કે સ્ત્રીઓને જે ભય હોય તો તે કૃત્રિમ જ છે ) એમ બેલી ઉભે થઈ બારણું ઉઘાડ્યું. રાણી અંદર ગઈ. રાજા તે સ્વરૂપ અને કવિનું વચન મનમાં રાખી પાછો પોતાને ઘેર આવ્યું. પ્રાત:કાળે તે પંડિતને બોલાવી ઇષ્ટગોષ્ઠીમાં હસીને રાજા બોલ્યો કે“તવ મળે માં જતાં.” તે સાંભળી અવસર જાણનાર કવિ તેજ વચનને અન્યક્તિમાં ગોઠવી આ પ્રમાણે બ્લેક બે – " उग्रग्राहमुदन्वतो जलमतिक्रामत्यनालम्बने, व्योम्नि भ्राम्यति दुर्गमं क्षितिभृतां प्राग्भारमाक्रामति । व्याप्तं याति विषाकुलैरहिकुलैः पातालमेकाकिनी, कीर्तिस्ते मदनाभिराम ! कृतकं मन्ये भयं योषिताम् ॥१॥
હે કામદેવ જેવા મનહર રાજા! તમારી કીર્તિરૂપ સ્ત્રી એકલીજ ઉગ્ર મગરમચ્છવાળા સમુદ્રના જળને ઓળંગે છેતરે છે, આધાર વિનાના આકાશમાં ફરે છે, જઈ ન શકાય તેવા પર્વતના સમૂહમાં અટન કરે છે, અને વિષથી ભરેલા સપના સમૂહેવડે વ્યાપ્ત થયેલા પાતાળમાં પણ એકલી જ ચાલી જાય છે તેથી હું ધારું છું કે સ્ત્રીઓનો ભય કૃત્રિમ જ છે, એટલે કે સ્ત્રીઓ જે ભીરૂ-બીકણ કહેવાય છે તે સ્વાભાવિક નથી, પણ કૃત્રિમ છે.” જો એમ ન હોત તો તમારી કીર્તિરૂપ શ્રી આ પ્રમાણે કેમ જઈ શકત?
તે સાંભળી રાજા પ્રસન્ન થયો. તેથી તેને તે રાણી સંપી દીધી અને તે બન્નેને દેશાંતરમાં મોકલી દીધા. (નજરથી દૂર કર્યા.)
એકદા કેઈ ભાટને પુત્ર પિતાની બાલ્યાવસ્થામાં જ પિતાના માબાપ મરી જવાથી પિતાની વિદ્યા ભણેલે નહે; તેથી અવિઘાને લીધે પંડિતેના નિવાસવાળી ધારાનગરીમાં તેને વસવાનું
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
