________________
( ૧૧૦ )
ભાજપ્રબંધ ભાષાંતર.
એલ્યા—“ હે ચિંતામણિ ! આ ભાજરાજાથી હું જીતાયા એમ ધારીને તું ચિંતા ન કર. કારણ કે તેણે તેા પાંચ પ્રકારના કલ્પવૃક્ષા પણ જીતી લીધા છે; તેથી પાંચની સાથે જે દુ:ખ આવે તે દુ:ખ ન કહેવાય. ” તે સાંભળી રાજાએ તેને પાંચ લાખ સુવર્ણ નુ દાન કર્યું ઇતિ ચારદાન પ્રશ્ન ધ.
એકદા પ્રભાતે રાજા જાગતા સુતા હતા, તે વખતે ચાર શય્યાપાલિકા સીએએ એક એક પાદવડે પ્રાત:કાળનું વર્ણન આ પ્રમાણે કર્યું”.-- સુવર્ણ ને ખાનારા ધારાની જેમ પૂર્વ દિશા પીળા વણ વાળી થઇ છે ૧, ધન રહિતના ગુણાની જેમ દીવાઓ ગાભતા નથી ૨, પુષ્પ રહિત માણસની સ‘પદાની જેમ તારાએ લીન (નષ્ટ) થતા જાય છે ૩, અને ગામડીઆની સભામાં ગયેલા પંડિત માણસની જેમ ચંદ્ર નિસ્તેજ થાય છે. ૪. ’ આ પ્રમાણે સાંભળી રાજાએ તે ચારે સીએને લાખ લાખ દ્રવ્ય આપ્યું.
બાજરાજાની એક રાણીએ પ્રતિજ્ઞા કરી હતી કે હુ રાજાના જીવતાં તેની પ્રશંસા નહીં કર્યું. “ તેની પરીક્ષા કરવા માટે રાજાએ કોઇની સાથે પેાતાના ચરણની વાત તેને જણાવી. તે સાંભળી તે બોલી કે— હે ભેાજરાજા ! તમારા સ્વર્ગે જવાથી આ ધારાનગરી નિરાધાર થઈ, સરસ્વતી આશ્રય હિત થઈ અને સર્વ પડે આજે ઘણી વિનાના થયા.” વળી તે બોલી કે—“ કવિઓમાં, કામીજને માં, યોગીઆમાં, ભેગીએ, દાતારામાં શત્રુના જય કરનારાઓમાં સનામાં, ધનવાનમાં, ધનુર્ધારીઆમાં અને ધર્મીજનામાં બાજરાજા જેવા આ પૃથ્વીતળ ઉપર કોઇ પણ નથી.
95
એકદા ક્રીડારસનાં પરવશ થયેલા રાજા અધપર ચડી નગર બહાર ગયા. થાઉં દૂર જતાં નદી ઉતરીને માથે કાના ભાગે મૂકી સન્મુખ આવતા એક માણસને જોયા, તેના વષ ઉપરથી તેને બ્રાહ્મણ જાણી રાજાએ તેને પૂછ્યું કે હે બ્રાહ્મણ ! નદીમાં પાણી કેટલુ ? તે સાંભળી. પાતાને રાજાનુ દાન થવાથી હવે રિાને નાશ થયા એમ માની તે બાલ્યા કે--“ હું નરધિ ! જાનુદÄ અટલે ઢીંચણ પ્રમાણ જળ છે. ’ રાજાએ પૂછ્યું કે—“ તમારી આવી અવસ્થા કેમ છે ? “ તે વિદ્વાને જવાબ આપ્યા કે સવ ઠેકાણે આપની જેવા હોતા નથી. ” રાજાએ કહ્યું કે—“ હું પડિત ! કેરાના
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
