________________
અધિકાર જ છે.
(૧૨૧) મુનિ ગુરૂની આજ્ઞા લઈને તે દેશમાં ગયા. અનુક્રમે ધારાનગરીની સમીપે આવી કે વૃક્ષની નીચે વિશ્રાંતિ લેવા બેઠા. તેવામાં અશ્વકિડા કરીને પાછા વળેલા ધનપાળે તેમને ભાઈ તરીકે ઓળખ્યા સિવાય જેને હાસ્ય કરી કહ્યું કે –“હે ગર્દભરંત ભદંત ! નમસ્તે. (હે ગધેડાના સરખા દાંતવાળા ભદત! તમને નમસ્કાર)” તે સાંભળી મુનિ બોલ્યા કે—“ કપિવૃષણાસ્ય વયસ્ય ! સુખ તે ?? હે વાનરના વૃષણ જેવા મુખવાળા મિત્ર ! તું કુશળ છે ?) આ પ્રમાણે મુનિનાં વચનની ચતુરાઇથી હું છતાયો એમ માની ધનપાળે તેમને પૂછયું કે તમે કેના અતિથિ થશે?” મુનિ બેલ્યા–“અમે તમારા જ અતિથિ છીએ.” આ પ્રમાણે શેભન મુનિની વાણી સાંભળી કઈ બ્રાહ્મણની સાથે મુનિને પિતાને ઘેર મોકલીને ત્યાં રાખ્યા. પછી ગ્ય અવસરે ધનપાળ પિતાને ઘરે આવ્યું, અને મુનિ પાસે જઈ પ્રિય વચનવડે તેમને પરિવાર સહિત ભેજનેને માટે નિમંત્રણ કર્યું. તેને પ્રાસુક આહાર લેનારા મુનિએ સ્વીકારવાની ના પાડી; એટલે પંડિતે તેને આગ્રહથી તેમાં દેશું ? એમ પૂછયું, એટલે મુનિ બોલ્યા કે—મુનિએ સ્વેચ્છના ઘરમાંથી પણ માધુકરી વૃત્તિ કરવી સારી છે, પણ બૃહસ્પતિ જેવાના ઘરથી પણ સર્વ ભેજન લેવું સારું નથી. એમ વેદશાસ્ત્રમાં કહ્યું છે. તેમજ જેનસિદ્ધાંતમાં પણ દશવૈકાલિક સૂત્રમાં કહ્યું છે કે જેઓ હેયોપાદેયને જાણનાર, કેઈની નિશ્રાએ નહીં રહેનાર, મધુકર સમાન વૃત્તિવાળા, જુદા જુદા અનેક પિંડમાં રક્ત (એક પિંડમાં રકત નહીં એવા) અને જિતેન્દ્રિય હોય તે જ સાધુ કહેવાય છે. આ પ્રમાણે પર સમય અને સ્વસમયમાં નિષેધ કરેલ હોવાથી એક ઘરના અક૯ય આહારનો ત્યાગ કરનારા અમે મુધા અથવા શુદ્ધ અશનને આહાર કરનારા છીએ.” આ પ્રમાણેની હકીકત સાંભળી મનમાં આશ્ચર્ય પામેલે તે પંડિત મૌન રહ્યો, અને ત્યાંથી ઉઠી પોતાના મકાનમાં જઈ સ્નાન કરવા બેઠે. તે વખતે શોભન મુનિ ગોચરીને અવસર થવાથી બીજા એક સાધુને સાથે લઈ ગોચરી માટે નીકળ્યા. તેને જોઈ રઈ તૈયાર થયેલી હોવાથી પંડિતની સ્ત્રી મગના મોદકનો ભરેલ થાળ તેમની પાસે લાવી અને બોલી કે-“હે પૂજ્ય ! કૃપા કરી આ મોદક ગ્રહણ કરે.” મુનિ બોલ્યા“ આ મોદક અમારે ન કહે.” તે સાંભળી સ્નાન કરતા પંડિતે કહ્યું કે– શું તેમાં વિષ છે ?” મુનિ બેલ્યા–“હા વિષ જ છે,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
