________________
( ૭૮)
ભોજપ્રબંધ ભાષાંતર. તે સાંભળી ઘેર આવી પ્રાત:કાળે તેને ગુમ ઉપકાર કરવા માટે રાજાએ લાખ મૂલ્યનાં બે રત્નો બે બીજેરામાં ગુપ્ત રીતે નાંખી તે સ્ત્રીને મોકલ્યાં. તેણીએ તે બીરાં શાકના વેપારી પાસે વેગ્યાં. તેણે નગરની નાયિકા સાથે પ્રીતિ હેવાથી તેને આપ્યાં. તેણીએ રાજાને ભેટ કર્યા. તે જોઈ રાજા છે.– वेलामहल्लकल्लोल-ठिल्लियं जइवि गिरिणईपत्तं । अनुसरइ मग्गलागं, पुणो वि रयणायरे रयणं ॥ १॥"
“સમુદ્રના મોટા કલેલોએ ઠેલેલું-ઉછાળેલું રત્ન છે કે પર્વતની નદીને પ્રાપ્ત થાય છે, પણ પાછું નદીને ભાગે થઈને જ તે રત્નાકરમાંજ આવીને મળે છે.”
એકદા કેઈ ભિક્ષકે ભેજરાજાના મહેલના દરવાજા પાસે આવી દ્વારપાળદ્વારા રાજાને જણાવ્યું કે “હું તમારો માસિયાઈ ભાઈ છું.” તે સાંભળી રાજાએ તેને બેલા, એટલે તે સભામાં આવ્યો. રાજાએ તેને પૂછયું “માસી ખુશીમાં છે ? તે બોલ્યા–“આજ સુધી તે ખુશીમાં હતા, પણ હમણુંજ મરી ગયા હશે એમ સંભવે છે.” તે સાંભળી રાજાએ તેને હજાર રૂપિયા આપવાનું કહ્યું, ત્યારે તેણે નીચે જોયું. રાજાએ બે હજાર આપવાના કહ્યા, ત્યારે તેણે ઉચું જોયું. એટલે રાજાએ ચાર હજાર આપવાના કહ્યા. તે વખતે બીજા સભાસદોએ તે ભિક્ષુકને પૂછયું કે “તું આ પ્રમાણે છે તેને અને ઉચું નીચું જોયું તેનો અર્થ શું છે ?” તે બોલ્યો-સાંભળે. હું અલચ્છી (અલહમી)ને પુત્ર છું અને આ રાજ લછી (લ
મી)ના પુત્ર છે, તેથી તે મારા માસીયાઈ બંધુ છે. વળી મારી માતા અલચ્છી (દરિદ્રતા) તે અત્યાર સુધી તો જીવતી હતી, પણ
જ્યારે રાજાની મારી ઉપર નજર થઈ ત્યારે મેં જાણ્યું કે હવે અત્યારે તે મરી જવી જોઈએ, કારણકે હવે કાંઈ મને દરિદ્રતા રહેવાની નથી. રાજાએ પ્રથમ મને એક હજાર આપવાનું કહ્યું ત્યારે મેં નીચે જોયું તેનું કારણ એ કે નીચે પાતાળમાં રહેલા બલિરાજા પાસેથી પણ આટલું દ્રવ્ય તે મળે છે. બે હાર આપવાના કહ્યા ત્યારે મેં ઉચું જોયું, તેનું કારણ એ કે સ્વર્ગમાં રહેલા કર્ણરાજા પાસેથી પણ આટલું તો મળે છે. આ પ્રમાણે ખુલાસો સાંભળી રાજાએ તેને પ્રથમ હુકમ કર્યા પ્રમાણે ચાર હજાર અપાવ્યા.
એકદા ભેજરાજાએ સભામાં કહ્યું કે- “બારમાં બે ન હોય તો
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
