________________
(૨૬)
ભોજપ્રબંધ ભાષાંતર. કરીને દુષ્ટ દેવો કોઈ પણ છિદ્ર પામીને પુરૂષના શરીરમાં પ્રવેશ કરે છે. તે છિદ્રો આ પ્રમાણે છે:–સારી રીતે પવિત્રતા રહિત શરીર હોય, ક્ષત વિગેરેથી પરાધીન શરીર હોય, કેશ છૂટા મૂક્યા હોય, હસતો હેય, થુંકતે હોય, રોતે હેય, કામદેવને આધીન થયે હેય, બગાસું ખાતો હોય, ચાલતાં ખલિત થતો હોય, ભયબ્રાંત થયો હેય, વસ્રરહિત હોય, ક્રોધવડે યુક્ત હોય તથા ઉચ્છિષ્ટ ધાન્યને ઓળંગતા હોય એવે વખતે વ્યંતરો છળી શકે છે.”
હવે રાત્રીના પહેલા પ્રહર વૃદ્ધ જાગતો હતો, તે વખતે વ્યંતરે આવીને તેને હળવા માટે કહ્યું કે –“ નો.” વૃદ્ધ બેલ્યો“સ મતિ પુમાન યઃ ટુ વિમર્તિ,” ( ગોત્ર-કુટુંબને વિષે તે એક જ પુરૂષ હોય છે કે જે કુટુંબનું ભરણ પોષણ કરે છે.) બીજે પ્રહરે પુત્ર જાગતો હતો, તેને વ્યંતરે કહ્યું—“સર્વ ટ્રેપુત્રે કહ્યું – “સુમતિમતી સંપત્રિમ ” ( સર્વને સંપત્તિ અને આ પત્તિના નિમિત્તરૂપ સુમતિ અને કુમતિ એ બે હોય છે.) ત્રીજા પ્રહરે વ્યંતરે “શ્રી કુંવ” એમ કહ્યું ત્યારે માતા જાગતી હતી તે બોલી–“ અમતિ યા તદ્ધિ મેહં વિન, ”( જ્યારે સ્ત્રી પુરૂષની જેમ સમર્થ થાય છે–વવા માંડે છે, ત્યારે તે ઘર ખરેખર વિનાશ પામે છે.) ચોથે પ્રહરે વહુ જાગતી હતી, તેને વ્યંતરે કહ્યું–
વૃદ્ધો અના” વહુ બાલા–“સ વિચારયૉ મિનમઃ || ( જુવાન પુરૂષની સાથે પરિચય થવાથી સ્ત્રીઓ વૃદ્ધ પુરૂષને ત્યાગ કરે છે.) આ પ્રમાણે ઉચિત ઉત્તર આપવાથી વ્યંતર ખુશી થયે, તેથી પ્રભાતકાળે તે ચારેને એક એક નિધાન તથા તે ઘર આપી વ્યંતર ત્યાંથી જતો રહ્યો.
પ્રાત:કાળે તેઓ સર્વ મરી ગયા હશે એમ ધારી તે જોવાને માટે મળવાના મિષથી સર્વ પંડિતે જોવામાં ત્યાં આવે છે, તેવામાં તે તે આવાસમાં ઘવળમંગળનાં ગીત ગવાતાં હતાં, પંચ શબ્દ વાજિત્રોના નાદ થતા હતા અને બંદિજના સમૂહ “સરસ્વતીકંઠાભરણ, વાદિક કુદ્રાલ વિગેરે બિરૂદાવીને બેલતા હતા. તે સાંભળી પિતાને મરથ પૂર્ણ ન થવાથી તેઓ શ્યામ મુખવાળા થઈ પાછા ગયા. કહ્યું છે કે –“ ચારો, દુર્જન અને શાકિની વિગે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
