________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-
-
समयार्थबोधिनी टीका द्वि. श्रु. अ. १ पुण्डरोकनामाध्ययनम् पुरिसनायं पासइ' तत्र च तमेकं पुरुषजातं पश्यति, 'पहोणतीरं अपत्तपउमवरपोंडरीयं' महीणतीरम् अमाप्तपद्मवरपुण्डरीकम् 'गो हवाए गो पाराए' नो अर्शचे नो पाराय, नैतस्मिस्तटे विद्यते, न वा परतट प्राप्तः किन्तु-'अंतरा. पोखरिणीए सेयंसि णिमण्गं' अन्तरा पुष्करिण्याः सेये पङ्के निषण्णम्-निमः ग्नम् 'तए णं से पुरिसे' ततः खलु स पुरुषः यो हि दक्षिणदिग्विभागात् आगतः स पुरुषजातः 'तं पुरिसं एवं वयासी' पूर्वदिक्समागतपङ्कजमुन्नेतुं यः पुष्करिण्या पवेष्टुकामस्तं पुरुषमाश्रित्य एवं-वक्ष्यमाणं वः 'क्यासी' अवादीद-उक्तवान् 'अहो णं हमे पुरिसे अखेयन्ने' अहोऽयं पुरुषोऽखेदज्ञः, खेदं नाम परिश्रमं न सम्यग् जानाति, 'अकुसले' अकुशलः-विवेकबुद्धि विकलः 'अपंडिए' अपण्डित:तत्वातत्वविज्ञानविकलः 'अवियत्ते' अव्यक्तः-कार्यकरणाकुशलः 'अमेहावी' अमेधावी-अपरिपकबुद्धिः 'वाले' बाल:-अज्ञानी, अतश्न ‘णो मग्गत्थे नो मार्गस्थः सत्पुरुपैरभ्य मार्गेऽव्यवस्थितः । णो मग्गविऊ' नो मार्गवित-सत्पुरुषैः सेव्य. ___ यह दूसरा पुरुष वहां एक पुरुष को देखना है, जो तीर से भ्रष्ट हो चुका है और उस प्रधान कमल तक पहूंच नहीं पाया है, न इधर का रहा न उधर का रही है। किन्तु पुष्करिणी के मध्य में कीचड में फंस गया है । तब दक्षिण दिशा से आया हुआ पुरुष, उस पुरुष से जो कमल को लाने के लिए बावडी में घुसा था, इस प्रकार कहता है-अहो, यह पुरुष खेद अर्थात् परिश्रम को नहीं जानता, विवेक बुद्धि से शून्य है, तत्व-अतत्त्व के ज्ञान से हीन है, कार्य करने में अकुशल है, इसकी बुद्धि परिपक्व नहीं हुई है, अज्ञान है, इस कारण मार्गस्थ नहीं है अर्थात् सत्पुरुषों द्वारा आवीर्ण मार्ग में स्थित नहीं है, सत्पुरुषों
તે બીજે પુરૂષ ત્યાં એક પુરૂષને જુવે છે, કે જે કિનારેથી નીકળી ચકેલ છે, અર્થાત કિનારાથી પતિત થઈ ચૂક્યો છે, અને તે પ્રધાન કમળ સુધી પહોંચી શક્ય નથી. અર્થાતુ નથી અહિંને રહ્યો કે નથી તહીને રહ્યો. પરંતુ વાવની વચમાં કાદવમાં ફસાઈ ગયેલ છે. ત્યારે દક્ષિણ દિશાએથી આવેલે પુરૂષ કમળને લાવવા માટે વાવમાં પ્રવેશેલા તે પુરૂષને આ प्रमाणे छ.
અહો ! આ પુરૂષ છે કે પરિશ્રમ-થાકને સમજાતું નથી, વિવેક બુદ્ધિ વગરને છે. તત્વ કે અતત્વના જ્ઞાન વગરને છે. કાર્ય કરવામાં કુશળ નથી. આની બુદ્ધિ પરિપકવ થયેલ નથી, અજ્ઞાની છે, તેથી તે માર્ગથ-અર્થાત માર્ગ પ્રમાણે ચાલનારે નથી, એટલે કે સપુરૂષેએ આચરેલ માર્ગનું તેણે
For Private And Personal Use Only
