________________
મેક્ષમાળા-વિવેચન થતાં પહેલાં થતા ભાવ વર્ણવ્યા છે. બહિરાત્મદશા હોવાથી રાજા બહારનું જ વર્ણન કરે છે. આ મુનિને કે અદ્ભુત વર્ણ એટલે રંગ છે ! એનું કેવું મનેહર રૂપ એટલે સુંદર આકૃતિ છે! સૌમ્યતા = શાંતસ્વભાવ. ક્ષમા = કઈ જીવને વિરાધે નહીં. વૈરાગ્યને પ્રકાશ = એમને કંઈ જોઈતું નથી એમ જોઈને બીજાને પણ વૈરાગ્ય થાય, મેહ ન થાય. નિર્લોભતા = જંગલમાં વૃક્ષ, ફળ વગેરે પ્રત્યે એમની વૃત્તિ નથી. નિર્ભય નમ્રપણું = વનમાં સિંહ, વાઘ હોવા છતાં એ સંયતિ (મુનિ) નિર્ભય બેઠા છે; વળી હું મહાત્મા છું એમ નથી તે નમ્રપણું છે. ભેગથી વિરક્ત = પાસે કોઈ ભેગની વસ્તુ નથી છતાં સંતોષ છે. - વઘારે સમીપ બેસે તે મુનિને અવિનય થાય. બહુ દૂર હોય તે મુનિનું લક્ષ તે પ્રત્યે ન જાય. મેગ્ય રીતે વિનય કરીને રાજા બેઠો. આર્ય = ઉત્તમ આચરણવાળા પુરુષ, સાધુ. પાપથી દૂર હોય તે આર્ય. મુનિ = શ્રમણ. મૌન ઉપરથી પણ “મુનિ” નામ પડ્યું છે. જે સ્વરૂપને જાણે તે મુનિ. પછી રાજા પૂછે છે કે સંસારમાં જે સુખ ગણાય છે તે છોડીને મુનિપણું ઘારણ કરી આપ શા કારણથી ઉદ્યમ કરે છે ? તે મને અનુગ્રહથી એટલે કૃપા કરીને કહે. | મુનિને રાજાની કંઈ પડી ન હતી, તે તે નિસ્પૃહ હતા. તેથી ટૂંકામાં પતાવવા કહ્યું કે હું અનાથ હતે. જે સંસારમાં પૂર્વે પ્રાપ્ત થઈ નથી એવી અપૂર્વ વસ્તુ = આત્મજ્ઞાન, તેને વેગ = પ્રાપ્તિ કરાવનાર તથા ક્ષેમ = પ્રાપ્ત થયેલ વસ્તુને જાળવી રખાવનાર તથા પરમ સુખ = આત્મસુખ =
