________________
સર્વસંગ્રહગ્રંથ
૫!!
છે તે જ ફળ તેના અધિકારી
પરમતારક તીર્થકર દેવોએ તીર્થકરના ભવથી ત્રીજે ભવે સુદીર્ઘકાલ પર્યત તે તે પરમ મેઘાવી પૂર્વ પુરૂએ આગસવિજીવ કર શાસન રસી” એ લોકોત્તર ભાવનાપૂર્વક મને બુદ્ધિમાં ધારી રાખ્યા કાંઈ ના સૂને ઉપકાર કરેલી વીશ સ્થાનકતપની આરાધનાના ગે તીર્થંકર નામ- ન જ ગણાય. આમ થઈ શકવાનું કારણ એ હતું કે કર્મને નિકાચિત બંધ કરી જગતના સર્વજીવનું કલ્યાણ ભગવાનની પાટ ઉપર પૂરેપૂરી ચકાસણી કરીને તેવા કરનારું આ મહાન શાસન સ્થાપ્યું છે. એનાથી લેશમાત્ર સુગ્ય પુરુષોને જ સ્થાપન કરવામાં આવ્યા હતા. પોતાના પણ કેઈનું અહિત થવાની શક્યતા નથી.
ઉત્તરાધિકારી બનાવવાના કાર્યમાં તે તે પદધારી પુરુષોએ
રહ, સંબંધ કે મમતાને વચમાં લાવ્યા સિવાય કેવળ જૈન ધર્મની ચિરંજીવિતાનું કારણ
ચોગ્યતાને જ અગ્રસ્થાન આપ્યું હતું. એ ગ્યતા ધર્મો અને સંપ્રદાયનો તો આ જગતમાં ક્યાં તો
પિછાણીને જેઓને એ પદ ઉપર સ્થાપન કર્યા તેઓએ છે? ગણ્યા ગણાય નહી એટલા સંપ્રદાયે તે તે પર પણ જે કોઈ ભાગ આપવા પડે તે આપીને બાવત જાતની
તે દ્વારા પ્રવર્તાવવામાં આવ્યા છે. એમાંથી કેટલાક તો પ્રવર્તકની
ની કુરબાની કરીને પણ આ શાસનની ઉજજવળ પરંપરાને હયાતીમાં તો કેટલાક થોડા સમય બાદ નામશેષ થઈ ગયા,
જાળવી રાખી છે, જેમ કે ભગવાન મહાવીરની પાટે જે કેટલાક છે તો તે તેની સચ્ચાઈના અભાવે આમાથી આના પંચમ ગણધર સુર્ઘમસ્વામી મ. આવ્યા, તેમની પાટે પ્રભવદિલમાં સ્થાન પામી શક્યા નથી. ધર્મનો અર્થ છે આધ્યા- સ્વામી મહારાજ આવ્યા. ભગવાનના નિર્વાણને એક વર્ષ ત્મિક ઉત્કર્ષ, જેનાથી આત્મા અનાદિકાલથી વળગેલી પણ પૂરા થયા ન હતા તે સમયની આ વાત છે. પ્રમબહિર્મુખતાને ત્યાગી અન્તર્મુખતા તરફ વળે, વિષય વાસ
સ્વામી મહારાજે પોતાના પ ઉપર કેને સ્થાપન કરવા નાની મેહકજાળને તોડી નિસગ સુંદર વિરાગ્યવૃત્તિ તરફ
તેને માટે પહેલા ગણમાં ને પછી સંઘમાં ઉપગ મૂક વળે તે જ વાસ્તવિક ધર્મ છે. વળી જેનાથી વિષયકષાયમાં
પણ તેવો સુગ્ય પુરુષ તેમના ધ્યાનમાં ન આવતા તેમણે અટવાયેલો આત્મા તેમાંથી બહાર નીકળી સત્ય, અહિંસા પદ
પરદર્શનમાં ઉપયોગ મૂક્યો. એ ઉપયોગથી યજ્ઞ કરાવી અને અપરિગ્રહના માર્ગે આગેકચ કરે તે જ ધમ. શભ. ૨હલા શષ્ય ભવ ભટ્ટ તેમની નજરમાં આવ્યા, ગુર આદેશથી નિષ્ઠાથી પ્રારંભાયેલ સિદ્ધાંતનિષ્ઠ ધર્મ જ ચિર જીવ અને બે મુનિએ યજ્ઞમંડપ આગળ આવીને બેસે છેછે. બાકી તે વ્યકિતનિષ્ઠ ધર્મો કે સંપ્રદાયો ચોમાસાના અરે દષ્ટિમાં , સમયની નદીઓની જેમ ઘેડા ઘણુ સમય સુધી પોતાના
તરવું ન જ્ઞાયતે !” નિનાદથી વાતાવરણને ગજવી સદાયને માટે અદૃશ્ય થઈ જાય છે. એના માટે ધર્મ શબ્દનો પ્રયોગ કરવો કે કેમ
એકવાર, બે વાર, ત્રણ વાર આ જ વાકયને મુનિઓ એ એક સવાલ જ છે.
ગણગણાવે છે. એ સાંભળી શäભવ ભટ્ટનું મન વિચારના
વમળમાં ચડે છે. આ જૈન મુનિઓ બોલે છે તે શું હશે ? અપૂર્વ શ્રુત વારસાની પ્રાપ્તિ
આ મુનિઓ અસત્ય તે કદિ બેલે જ નહીં તેઓ જે
એમ કહે છે કે – કાલેક પ્રકાશક કેવળજ્ઞાન દ્વારા જગતના સમસ્ત ભાવોને હાથમાં રહેલા નિર્મલ નીરની જેમ નિહાળનારા
ખરેખર દુઃખની વાત છે કે તત્ત્વ જણાતું નથી.” તે ચરમતીર્થપતિ શ્રમણ ભગવાન મહાવીર દેવે દેવનિર્મિત
તત્વ હશે શું ? પરમ તત્વજિજ્ઞાસા હૈયામાં ઉપન થઈ. સમવસરણુમાં બિરાજીને વાણીના પાંત્રીશ ગુણયુક્ત જે
પૂછે છે પુરોહિતને. કહો પૂજ્ય ! તત્વ શું છે? પુરોહિત દેશના પ્રવાહ વહેવરાવ્યા, બીજ બુદ્ધિના ઘણી લબ્ધિની
કહે છે, “તત્ત્વ છે. આ યજ્ઞ અને તેની મંગલ ક્રિયા. નિધાન ગણધર ભગવંતે એ બુદ્ધિરૂપી વસ્ત્રમાં એ પ્રવાહને
એનાથી વળી બીજુ તત્ત્વ શું હોઈ શકે ?” એટલા ઉત્તરથી ઝીલીને સૂત્રરૂપે ગુંથ્યો તે જ આગમ સિદ્ધાંતરૂપે આપણું
શમી જાય તેવી તેમની જિજ્ઞાસા ન હતી. તેમણે તો હાથમાં આવ્યો છે. આ અણમોલ શ્રુતખજાનો નિર્ભેળપણે
આગ્રહ કર્યો, આગ્રહ તો કર્યો જ સાથે ભય પણ બતાડ્યોહાથમાં આવે એના કરતાં વર્તમાન કાળના જીનું વધુ
સીધી રીતે કહી દેશો તો ઠીક છે નહીંતર આ તલવાર બીજુ શું સદ્ભાગ્ય હોઈ શકે ?
તમારી સગી નહીં થાય.” ભય પામેલા પુરોહિતે યજ્ઞસ્થંભની
નીચે રાખેલી શ્રી શાંતિનાથ ભગવાનની પ્રશમરસ નિમગ્ન ભગવાન મહાવીરના નિર્વાણ પછી ૯૮૦ વર્ષ સુધી તે અલોકિક પ્રતિમા બતાવી. જોતાં જ મનને મોરલો નાચી કંપકંઠ જ આ વાણીનો વ્યવહાર પ્રવર્તી રહ્યો. અધ્યયન- ઊઠયો. જયાં તાલાવેલી લાગે પછી વિલંબ કેવો? એ તો અધ્યાપન બધું મેઢાઢ જ ચાલતું. તે સમયના સમર્થ ઉપથી સીધા પ્રભવસ્વામી મહારાજ પાસે. તેઓની વેધક શ્રતધર પુરૂષ પૂજ્ય શ્રી દેવર્ધિગણિ ક્ષમા શ્રમણ મહારાજે વાણીથી મિથ્યાત્વ તે બધું જ સાથે સંસારને મેહ પણ. વલભીપુર નામના નગરમાં ૫૦૦ આચાર્ય મહારાજોને ભેગે ગયા. બની ગયા મોક્ષમાર્ગના પ્રવાસી અણગાર. આ કરી આગમોને પુસ્તકારૂઢ કર્યા. એટલ ૯૮૦ વર્ષ જેવા શäભવ ભટ્ટ એ જ આપણું ચૌદ પૂર્વધર, પિતાના
નિનાથી નીચેની નિધિ ધર્મ જ મહિલા
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org
