Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 03 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
વિતત ઘન અને નૃસિર તેમાં મૃદંગ અને પટ–ળ વિગેરે જે વાજીંત્ર છે, તત છે. વીણા વિપંચીરૂપ જે વાગે છે તે વિતત છે. કાસિકાદિ રૂપ જે વાજાઓ છે તે ઘનરૂપ છે. અને કાહલ વિગેરે જે વાગે છે તે કૃષિર છે. “બાપુ તેવા રવિહું ચં ચંતિ’ કેટલાક દેએ તે વખતે ચાર પ્રકારના ગાયનો ગાયા. “તે હા” એ ચાર પ્રકારના ગાયન આ પ્રમાણે છે. “ક્રિાન્ત' ઉક્ષિત જે ગાયન બધાની પહેલા પ્રારંભ કરવામાં આવે અર્થાત્ ઉઠાવવામાં આવે તે ઉક્ષિત નામનું ગાન છે. ૧, “વત્તર પ્રવૃત્ત-ગાયનને આરંભ કર્યા પછી તેને કંઈક ગળા પર ભાર દઈને ગાવામાં આવે તે પ્રવૃત્ત નામનું ગાન છે. ૨, “મંા” વચમાં જે ગાયન મૂચ્છિત વિગેરે ગુણોથી યુક્ત કરીને મંદ સ્વરથી ગાવામાં આવે તે મંદગાન કહેવાય છે. ૩, “ફયવસા ગાયનની વિધિ પ્રમાણે જે અંતે સમાપ્ત કરવામાં આવે તે રોહિતાવસાન નામનું ગાયન કહેવાય છે. “શરૂચા તેવા ટ્વિટું માર્ચ રાતિ કેટલાક દેવેએ તે વખતે ચાર પ્રકારને અભિનય બતાવ્યું. “ જ્ઞા' તે ચાર પ્રકારને અભિનય આ પ્રમાણે છે. “દ્વિતિ, પવિમુતીયં, સામંતોળિયાતિર્થ હોમન્નાવસાજિયં’ દાક્ટાનિતક, પ્રતિકૃતિક, સામાન્ય વિનિપાતિક અને લેકમધ્યાવસાનિક આ અભિનય પ્રકારનું સ્વરૂપ નાટય કળામાં કુશળ પુરૂ પાસેથી જીજ્ઞાસુઓએ સમજી લેવું અથવા સંપ્રદાયથી જાણી લેવું જોઈએ. “મારૂચા તેવા પતિ
જેવા સેવા પુવૅતિ, રેવા તંતિ’ કેટલાક દેએ તે વખતે પિતાને ઘણુજ સ્કૂલ–જાડા બનાવ્યા. કેટલાક દેએ પિતાના મુખથીજ વાજાના અવાજ જેવા અવાજે કર્યા કેટલાક દેએ એ વખતે તાંડવ નામનું નૃત્ય કર્યું, 'अप्पेगइया देवा लासेंति, अप्पेगइया देवा पीणंति, वुक्करे ति, तंडवे ति, लासेंति' કેટલાક દેવોએ એ વખતે લાસ્ય રૂપ નૃત્ય કર્યું, અને કેટલાક દેવોએ પિતાને જાડા બનાવ્યા. મેઢેથી વાજાઓના જેવો અવાજ પણ કર્યો, તાંડવ નૃત્ય પણ કર્યું, અને લાસ્ય નામનું નૃત્ય પણ કર્યું. “Qાફયા તેવા ફૅત્તિ કેટલાક દેએ એ વખતે વિલક્ષણ પ્રકારનો શબ્દચ્ચારણ કર્યું. “બQTયા તેવા પતિ' કેટલાક દેએ એ સમયે હસ્તિનાદ ચિંઘાટકોના જેવી વની કરી. “બાફવા તેવા રિત્તિ છિત્તિ કેટલાક દેએ એ સમયે ત્રિપદીનું છેદન કર્યું પ્રપે રિયા સેવા બોડૅત્તિ, વસંતિ નિરિ છિત્તિ કેટલાક દેએ એ સમયે વિલક્ષણ પ્રકારને શબ્દોચ્ચારણ પણ કર્યો હાથીના જેવા અવાજ પણ કર્યો અને ત્રિપદીનું છેદન પણ કર્યું ‘વેરૂયા સેવા નિયં તિ વેપારૂચા જેવા થાર્થ રેતિ કેટલાક દેએ એ સમયે ઘેડાના જેવા હણહણાટવાળા શબ્દોનું ઉચ્ચારણ કર્યું કેટલાક દેવોએ એ વખતે હાથીના જેવા ગડગડાટવાળા શબ્દનું ઉચ્ચારણ કર્યું ‘ ડ્રથા જેવા ઘણધારૂચ તિ’ કેટલાક દેવેએ
જીવાભિગમસૂત્ર
૮૭.
