Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 22

આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧' ભગવન્! આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના 30 લાખ નરકાવાસોમાં એક એક નરકાવાસમાં જઘન્યાવગાહનામાં વર્તતો નૈરયિક શું ક્રોધોપયુક્ત છે ? ગૌતમ ! અહીં 80 ભંગ જાણવા એ પ્રમાણે યાવત્ સંખ્યયપ્રદેશાધિક જઘન્ય અવગાહના, અસંખ્યય પ્રદેશાધિક જઘન્ય અવગાહનાએ વર્તતા તદુચિત ઉત્કૃષ્ટ અવગાહના વડે વર્તતા નૈરયિકોના અર્થાત્ તે બંનેના 27 ભંગ જાણવા. ભગવન્! આ રત્નપ્રભામાં 30 લાખ નરકાવાસોમાં એક એક નરકાવાસમાં વસતા નૈરયિકોને કેટલા શરીરો કહ્યા છે ? ગૌતમ ! ત્રણ શરીર કહ્યા છે –વૈક્રિય, તૈજસ, કાર્પણ. ભગવદ્ ! આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીમાં 30 લાખ નરકાવાસોમાં એક - એક નરકાવાસમાં વસતા અને વૈક્રિયશરીર નૈરયિક શું ક્રોધ ઉપયુક્ત છે? ગૌતમ ! અહીં ૨૭-ભંગ કહેવા. આ જ આલાવા વડે ત્રણ શરીરો કહેવા. ભગવન્! આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીમાં યાવત્ વસતા નૈરયિકોના શરીરનું કયું સંઘયણ છે ? ગૌતમ ! તેઓને છમાંથી એક પણ સંઘયણ નથી, તેમને શિરો અને સ્નાયુ નથી. તથા જે પુદ્ગલો અનિષ્ટ, અકાંત, અપ્રિય, અશુભ, અમનોજ્ઞ, અમનોમ છે, તે પુદ્ગલો તેમના શરીર સંઘાતપણે પરિણમે છે. ભગવન્! રત્નપ્રભામાં વસતા અને અસંઘયણી એવા નૈરયિક શું ક્રોધોપયુક્ત છે ? ગૌતમ ! શરીર બે ભેદ-ભવ ધારણીય અને ઉત્તરવૈક્રિય. જે ભવધારણીય છે તે હુંડક સંસ્થાનવાળા છે અને જે ઉત્તરવૈક્રિય પણ હુંડક સંસ્થાન છે. ભગવન્આ રત્નપ્રભામાં ચાવત્ હુંડક સંસ્થાનવાળા નૈરયિક શું ક્રોધોપયુક્ત છે? ગૌતમ ! અહીં 27 ભંગ કહેવા. ભગવન્! આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના નૈરયિકોની કેટલી વેશ્યાઓ છે ? ગૌતમ ! એક કાપોતલેશ્યા. ભગવદ્ ! આ રત્નપ્રભામાં યાવત્ કાપોતલેશ્યાવાળા ક્રોધોપયુક્ત છે ? 27 ભંગ કહેવા. સૂત્ર-૬૪ 65 64. રત્નપ્રભાના આ નૈરયિકો યાવતું શું સમ્યગદષ્ટિ મિથ્યાદષ્ટિ કે મિશ્રદષ્ટિ છે ? તે ત્રણે છે. તેમાં સમ્યગદષ્ટિમાં વર્તતા નૈરયિકના પૂર્વોક્ત રીતે. 27 ભંગ અને મિથ્યાદષ્ટિ તથા મિશ્રદષ્ટિમાં 80-80 ભાંગા કહેવા. ભગવદ્ આ જીવો શું જ્ઞાની છે કે અજ્ઞાની ? ગૌતમ ! બંને છે. જ્ઞાનીને નિયમા ત્રણ જ્ઞાન હોય છે, અજ્ઞાનીને ત્રણ અજ્ઞાનની ભજના(વિકલ્પથી હોય) છે. આ નૈરયિકોને યાવતુ આભિનિબોધિકમાં વર્તતા પૂર્વોક્ત રીતે ક્રોધોપયુક્ત આદિ ૨૭-ભંગ જાણવા. એ પ્રમાણે ત્રણ જ્ઞાનવાળા અને ત્રણ અજ્ઞાનવાળાઓને પણ કહેવા. ભગવનરત્નપ્રભાના આ નૈરયિકો શું મનોયોગી છે, વચનયોગી છે કે કાયયોગી છે ? તેઓ ત્રણે છે. મનોયોગમાં વર્તતા તેઓ શું ક્રોધોપયુક્ત હોય ? તેના 27 ભંગ જાણવા. એ પ્રમાણે વચનયોગ અને કાયયોગમાં પણ કહેવું. ભગવન્! રત્નપ્રભાના આ નૈરયિકો શું સાકારોપયોગયુક્ત છે કે અનાકારોપયોગયુક્ત છે? ગૌતમ! બંને છે. તેઓ સાકારોપયોગમાં વર્તતા શું ક્રોધોપયુક્ત છે? 27 ભંગો જાણવા. એ રીતે અનાકારોપયોગના પણ 27 ભંગ જાણવા. એ પ્રમાણે સાતે પૃથ્વીઓને જાણવી. માત્ર લેશ્યામાં વિશેષતા છે, તે નીચે ગાથામાં બતાવે છે - 65. પહેલી બે નારકીમાં કાપોત, ત્રીજામાં મિશ્ર, ચોથીમાં નીલ, પાંચમીમાં મિશ્ર, છઠ્ઠીમાં કૃષ્ણ, સાતમીમાં પરમકૃષ્ણ લેશ્યા હોય છે. સૂત્ર-૬૬ ભગવદ્ ! 64 લાખ અસુરકુમારાવાસોમાંના એક એક અસુરકુમારાવાસમાં વસતા અસુરકુમારોના કેટલા. સ્થિતિ સ્થાન કહ્યા છે ? ગૌતમ ! અસંખ્ય. જઘન્યસ્થિતિ આદિ સર્વ વર્ણન નૈરયિક મુજબ જાણવું. વિશેષ એ - મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતી)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 22