Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 166

આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧ ભગવદ્ !જો એકેન્દ્રિય વૈક્રિયશરીર પ્રયોગબંધ છે, તો શું વાયુકાયિક એકેન્દ્રિય છે કે અવાયુકાયિક એકેન્દ્રિય ? ગૌતમ ! પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના ૨૧માં પદ અવગાહના સંસ્થાન'માં વૈક્રિય શરીર ભેદ છે, તેમ અહી કહેવા. યાવતુ પર્યાપ્તા સર્વાર્થસિદ્ધ અનુત્તરોપપાતિક કલ્પાતીત વૈમાનિક પંચેન્દ્રિય વૈક્રિય શરીર પ્રયોગબંધ અને અપર્યાપ્તા સર્વાર્થસિદ્ધ અનુત્તરોપપાતિક કલ્પાતીત વૈમાનિક પંચેન્દ્રિય વૈક્રિય શરીર પ્રયોગબંધ છે. ભગવન્વૈક્રિયશરીર પ્રયોગબંધ કયા કર્મના ઉદયથી ? ગૌતમ ! વીર્યસયોગ સદ્ભવ્યતા યાવતુ આયુ કે લબ્ધિને આશ્રીને વૈક્રિયશરીર પ્રયોગ નામકર્મના ઉધ્યથી વૈક્રિયશરીર પ્રયોગબંધ થાય. ભગવનું વાયુકાયિક એકેન્દ્રિય વૈક્રિયશરીર પ્રયોગ બંધ પૃચ્છા. ગૌતમ ! વીર્યસયોગ સદ્ભવ્યતાથી યાવત્ લબ્ધિને આશ્રીને પૂર્વવત્ જાણવું. ભગવદ્ ! રત્નપ્રભાપૃથ્વી નૈરયિક પંચેન્દ્રિય વૈક્રિય શરીરપ્રયોગ બંધ કયા કર્મના ઉદયથી થાય? ગૌતમ ! વીર્યસયોગ સદ્ભવ્યતા યાવતુ આયુને આશ્રીને યાવતું બંધ થાય. એ રીતે અધઃસપ્તમી નરક પૃથ્વી સુધી જાણવું. ભગવદ્ ! તિર્યંચયોનિક પંચેન્દ્રિય વૈક્રિયશરીર પૃચ્છા. ગૌતમ ! વીર્યસયોગ સદ્ભવ્યતા વાયુકાયિક મુજબ જાણવું. એ જ રીતે મનુષ્ય પંચેન્દ્રિય વૈક્રિય નાં વિષયમાં કહેવું. અસુરકુમાર ભવનપતિ દેવ પંચેન્દ્રિય વૈક્રિય નું વર્ણન રત્નપ્રભા પૃથ્વી નૈરયિકવત્ જાણવુ. એ રીતે સ્વનિતકુમાર સુધી જાણવુ. એ રીતે વાણવ્યંતર, જ્યોતિષ્ક, સૌધર્મ કલ્પોપપન્નક વૈમાનિક યાવત્ અચુત, રૈવેયક કલ્પાતીત વૈમાનિક, અનુત્તરોપપાતિક જાણવા. ભગવન્! વૈક્રિયશરીર પ્રયોગબંધ, દેશબંધ કે સર્વબંધ છે? ગૌતમ ! બંને બંધ છે. વાયુકાયિક એકેન્દ્રિય, રત્નપ્રભા પૃથ્વી નૈરયિક યાવત્ અનુત્તરોપપાતિક એ પ્રમાણે જ જાણવા. ભગવન્વૈક્રિયશરીર પ્રયોગબંધ કાળથી કેટલા છે ? ગૌતમ ! સર્વબંધ જઘન્યથી એક સમય, ઉત્કૃષ્ટથી બે સમય. દેશબંધ જઘન્યથી એક સમય, ઉત્કૃષ્ટથી સમય ન્યૂન ૩૩-સાગરોપમ. વાયુકાયિક એકેન્દ્રિય વૈક્રિયશરીર પયોગ બંધ પૃચ્છા. ગૌતમ ! વાયુકાયિકનો સર્વબંધ એક સમય અને દેશબંધ જઘન્યથી એક સમય, ઉત્કૃષ્ટથી અંતર્મુહૂર્ત પર્યંત રહે છે. ભગવદ્ ! રત્નપ્રભા પૃથ્વી નૈરયિક પૃચ્છા. ગૌતમ ! સર્વબંધ એક સમય, દેશબંધ જઘન્યથી ત્રણ સમય ન્યૂન 10,000 વર્ષ, ઉત્કૃષ્ટથી સમય ન્યૂન સાગરોપમ. એ રીતે યાવત્ અધઃસપ્તમી. વિશેષ એ કે - દેશબંધ જેની જે જઘન્યા સ્થિતિ તે સમય ન્યૂન કરવી અને સમય ન્યૂન ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ કહેવી. પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક અને મનુષ્યોનું કથન વાયુકાયિક સમાન જાણવું. અસુરકુમાર, નાગકુમારથી યાવતુ અનુત્તરોપપાતિક સુધી નૈરયિક માફક કહેવા. વિશેષ એ- જેની જે સ્થિતિ હોય, તે કહેવી યાવતુ અનુત્તરોપપાતિકનો સર્વબંધ એક સમય, દેશબંધ જઘન્યથી ત્રણ સમય ન્યૂન ૩૧-સાગરોપમ, ઉત્કૃષ્ટથી એક સમય ન્યૂન ૩૩સાગરોપમ છે. ભગવન્! વૈક્રિયશરીર પ્રયોગબંધનું અંતર કાળથી કેટલું હોય ? ગૌતમ ! સર્વબંધનું અંતર જઘન્યથી એક સમય, ઉત્કૃષ્ટથી અનંત કાળ અનંતી યાવત્ આવલિકાનો અસંખ્યાત ભાગ, એમ દેશબંધનું અંતર પણ જાણવું. ભગવદ્ ! વાયુકાયિક વૈક્રિયશરીર પૃચ્છા. ગૌતમ ! સર્વબંધનું અંતર જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત, ઉત્કૃષ્ટથી પલ્યોપમનો અસંખ્યાત ભાગ. એ પ્રમાણે દેશબંધનું અંતર જાણવું ભગવન્! તિર્યંચયોનિક પંચેન્દ્રિય વૈક્રિય શરીરપ્રયોગ બંધ અંતર પૃચ્છા. ગૌતમ ! સર્વબંધનું અંતર જઘન્યથી અંતર્મુહર્ત, ઉત્કૃષ્ટથી પૂર્વકોડી પ્રથવુ, એ પ્રમાણે દેશબંધેતર જાણવુ. એ જ રીતે મનુષ્યનું પણ જા ભગવન્! કોઈ જીવ, વાયુકાયિક અવસ્થામાં હોય, ત્યાંથી મરીને નોવાયુકાયિકમાં જઈને ફરી વાયુકાયિકપણે ઉત્પન્ન થાય તો વાયુકાયિક એકેન્દ્રિય વૈક્રિય શરીર પ્રયોગબંધની પૃચ્છા. ગૌતમ ! સર્વ બંધંતર જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત, મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 166