________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5 “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧ શતક સૂત્ર-૪૩૮ આ ગાથા દ્વારા આ શતકમાં રહેલા ઉદ્દેશાની સંખ્યા બતાવે છે– 1. જંબુદ્વીપ, 2. જ્યોતિષ્ક, 3 થી 30 અંતર્લીપ, 31. અશ્રુત્વા, 32. ગાંગેય, 33. કુંડગ્રામ, 34 પુરુષ. નવમાં શતકમાં 34 ઉદ્દેશા છે. શતક-૯, ઉદ્દેશો-૧ “જંબુદ્વિીપ' સૂત્ર-૪૩૯ તે કાળે, તે સમયે મિથિલા નામે નગરી હતી-માણિભદ્ર ચૈત્ય હતુંવર્ણન ઉવવાઈ સૂત્રાનુસાર .. ભગવંત મહાવીર સ્વામી પધાર્યા, પર્ષદા ધર્મશ્રવણ માટેનીકળી યાવત્ ગૌતમસ્વામી પર્યાપાસના કરતા આ પ્રમાણે બોલ્યા - ભગવદ્ ! જંબુદ્વીપ નામક દ્વીપ ક્યાં છે? ભગવદ્ ! જંબુદ્વીપ કયા આકારે છે? એ પ્રમાણે જંબુદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિ કહેવી યાવત્ એ પ્રમાણે જ પૂર્વ-પશ્ચિમ, જંબુદ્વીપમાં 14,56,000 નદીઓ કહેલી છે. ભગવદ્ ! આપ કહો છો, તે એમ જ છે. તે એમ જ છે. શતક-૯, ઉદ્દેશા-૧ નો ગુજરાતી અનુવાદ પૂર્ણ શતક-૯, ઉદ્દેશો-૨ “જ્યોતિષ્ક' સૂત્ર-૪૦ થી 43 40. રાજગૃહ નગરમાં યાવત્ ગૌતમસ્વામીએ આ પ્રમાણે કહ્યું - ભગવન્જંબૂદ્વીપમાં કેટલા ચંદ્રો પ્રકાશ્યા છે, પ્રકાશે છે, પ્રકાશશે ? એ પ્રમાણે જીવાભિગમસૂત્ર પ્રતિપત્તિ-૩, ઉદ્દેશક-૨ મુજબ જાણવું યાવત્... 41. 1,33,950 કોડાકોડી તારાગણ, 2. શોભ્યો, શોભે છે, શોભશે. 43. ભગવદ્ ! લવણસમુદ્રમાં કેટલા ચંદ્રો પ્રકાશ્યા, પ્રકાશે છે, પ્રકાશશે ? જીવાભિગમસૂત્રની પ્રતિપત્તિ૩, ઉદ્દેશક-૨ મુજબ તારા પર્યન્ત કહેવું. ધાતકીખંડે, કાલોદસમુદ્ર, પુષ્કરવરદ્વીપમાં અત્યંતર પુષ્કરવરાધ અને મનુષ્ય ક્ષેત્ર આ બધામાં જીવાભિગમ સૂત્ર મુજબ જ્યોતિષ્ક દેવ વર્ણન જાણવું. એક ચંદ્રનો પરિવાર 66,975 કોડાકોડી તારાગણ સહિત હોય છે. ત્યાં સુધી જાણવુ. ભગવન્! પુષ્કરાઈ સમુદ્રમાં કેટલા ચંદ્રો પ્રકાશ્યા છે? એ પ્રમાણે સર્વે દ્વીપ સમુદ્રોમાં જ્યોતિષ્કનું જે વર્ણન છે, તે પ્રમાણે જ સ્વયંભૂરમણ સમુદ્રમાં યાવતુ શોભ્યા, શોભે છે અને શોભશે. ભગવન ! તે એમ જ છે, એમ જ છે. શતક-૯, ઉદ્દેશા-૨નો ગુજરાતી અનુવાદ પૂર્ણ શતક-૯, ઉદ્દેશો-૩ થી 30 ‘અંતદ્વપ સૂત્ર- જ રાજગૃહનગરમાં યાવત્ ગૌતમસ્વામીએ આમ કહ્યું- ભગવન ! દક્ષિણ દિશાના એકોરુક મનુષ્યોનો એકોરુક દ્વીપ ક્યાં કહ્યો છે? ગૌતમ ! જંબુદ્વીપ દ્વીપના મેરુ પર્વતની દક્ષિણે ચુલ હિમવંત વર્ષધર પર્વતની પૂર્વ દિશાના ચરમાંતથી, લવણસમુદ્રમાં ઇશાન ખૂણામાં 300 યોજના ગયા પછી તેની દક્ષિણ દિશાએ એકોરુક મનુષ્યોનો એકોરુક દ્વીપ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 174
