________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧ તે દેવાનંદા બ્રાહ્મણીએ પણ ભગવંત પાસે ધર્મ સાંભળી, અવધારીને હર્ષિત, તુષ્ટિત થઈ, ભગવંતને ત્રણ વખત આદક્ષિણ-પ્રદક્ષિણા કરી, વંદન-નમસ્કાર કર્યા. વંદન-નમસ્કાર કરીને, આ પ્રમાણે કહ્યું - ભગવન્! આપ જે કહો છો તે એમ જ છે, તેમ જ છે. એ રીતે ઋષભદત્ત બ્રાહ્મણ માફક યાવત્ ધર્મ સાંભળ્યો પછી નિવેદન કર્યું કે ભગવન્! હું પ્રવ્રજ્યા અંગીકાર કરવા ઈચ્છું છું. પછી ભગવંતે સ્વયં જ દેવાનંદા બ્રાહ્મણીને પ્રવ્રજિત કર્યા, પોતે જ આર્યા ચંદનાને શિષ્યારૂપે આપ્યા. પછી આર્યા ચંદનાએ, આર્યા દેવાનંદાને આ આવા પ્રકારનો ધર્મોપદેશ. સારી રીતે સ્વીકારાવ્યો, તેમની આજ્ઞાથી જ તેણી જાય છે યાવત્ સંયમથી સંયમિત રહે છે. આર્યા ચંદના પાસે આર્યા. દેવાનંદા ૧૧-અંગોનો અભ્યાસ કરી યાવત્ સર્વ દુઃખથી મુક્ત થયા. સૂત્ર-૪૬૩ તે બ્રાહ્મણકુંડગ્રામ નગરની પશ્ચિમમાં ક્ષત્રિયકુંડગ્રામ નામે નગર હતું, (વર્ણન). તે ક્ષત્રિયકુંડગ્રામ નગરમાં જમાલિ નામે ક્ષત્રિયકુમાર વસતો હતો, તે ઋદ્ધિમાનું, તેજસ્વી આદી ગુણસંપન્ન હતો યાવત્ અનેક મનુષ્યથી અપરિભૂત હતો. તે પોતાના ઉત્તમ ભવનમાં રહેતો હતો. તે ભવનમાં મૃદંગવાઘનો સ્પષ્ટ ધ્વનિ થઈ રહ્યો છે, બત્રીસ પ્રકારના નાટકોના અભિનય અને નૃત્ય થઈ રહ્યા છે, અનેક પ્રકારની સુંદર તરુણીઓ દ્વારા નૃત્ય અને ગુણગાન કરાઈ રહ્યા છે, તેની પ્રશંસાથી ભવન ગૂંજી રહેલા છે, ખુશી મનાવાઈ રહી હતી. તેવા પોતાના ઊંચા, શ્રેષ્ઠ પ્રાસાદ-ભવનમાં પ્રાવૃ વર્ષા, શરદ, હેમંત, વસંત અને ગ્રીષ્મ આ છ ઋતુઓમાં પોતાના વૈભવ મુજબ આનંદ મનાવતો, સમય વિતાવતો, મનુષ્યસંબંધી પાંચ પ્રકારના ઇષ્ટ શબ્દ-સ્પર્શ-રસ-રૂપ-ગંધવાળા કામભોગોને અનુભવતો રહ્યો છે. ત્યારે ક્ષત્રિયકુંડગ્રામ નગરના શૃંગાટક, ત્રિક, ચતુષ્ક, ચતુર યાવત્ ઘણા લોકોના શબ્દોથી જેમ ‘ઉવવાઈ સૂત્રમાં છે તેમ યાવત્ આ પ્રમાણે પ્રજ્ઞાપના, પ્રરૂપણા કરી. હે દેવાનુપ્રિયો ! આદિકર શ્રમણ ભગવંત મહાવીર યાવત્ સર્વજ્ઞ, સર્વદર્શી બ્રાહ્મણકુંડગ્રામ નગરની બહાર બહુશાલ ચૈત્યમાં યથાપ્રતિરૂપ યાવત્ વિચરે છે. હે દેવાનુપ્રિયો! તથારૂપ અરહંત ભગવંતના નામ-ગોત્રાદિ શ્રવણથી મહાફળ થાય છે. એ રીતે જેમ ‘ઉવવાઈ સૂત્રમાં છે તેમ યાવત્ ક્ષત્રિયકુંડગ્રામ નગરની વચ્ચોવચ્ચથી એકાભિમુખ થઈને નીકળે છે, નીકળીને જ્યાં બ્રાહ્મણકુંડ ગ્રામ નગર છે, જ્યાં બહુશાલ ચૈત્ય છે, એ પ્રમાણે યાવત્ ‘ઉવવાઈ સૂત્ર મુજબ યાવત્ ત્રિવિધ પર્યુપાસનાથી સેવે છે. ત્યારે તે જમાલિ ક્ષત્રિયકુમાર, તે મહાજન શબ્દને યાવત્ લોકસન્નિવાતને સાંભળીને-જોઈને આ આવા પ્રકારનો મનોગત યાવત્ સંકલ્પ સમુત્પન્ન થયો. શું આજે ક્ષત્રિયકુંડગ્રામ નગરમાં ઇન્દ્ર-સ્કંદ-મુકુંદ-નાગ-યક્ષભૂત-કુપ-તડાગ-નદી-દ્રહ-પર્વત-વૃક્ષ-ચૈત્ય કે સ્તૂપ સંબંધ મહોત્સવ છે શું ? કે જેથી આ ઘણા ઉગ્ર, ભોગ રાજન્ય, ઇસ્યાકુ, જ્ઞાન, કૌરવ્ય, ક્ષત્રિય-ક્ષત્રિયપુત્રો, ભટ-ભટપુત્રો, જેમ ‘ઉવવાઈ સૂત્રમાં કહ્યું તેમ યાવત્ સાર્થવાહ આદિ સ્નાન કરીને, બલિકર્મ કરીને જેમ ‘ઉવવાઈમાં છે યાવત્ જઈ રહ્યા છે? એ પ્રમાણે વિચારીને કંચૂકી પુરુષોને બોલાવે છે, તેઓને પૂછે છે કે - હે દેવાનુપ્રિય! ક્ષત્રિયકુંડગ્રામ નગરમાં શું આજે ઇન્દ્ર મહોત્સવ છે ? યાવતુ લોકો બહાર જઈ રહ્યા છે ? ત્યારે તે કંચૂકી પુરુષે જમાલિ ક્ષત્રિયકુમારે આ પ્રમાણે પૂછતા હર્ષિત, તષ્ટિત થઈને, શ્રમણ ભગવંત મહાવીરનું આગમન જાણીને, નિશ્ચય કરીને, બે હાથ જોડી, જમાલિકુમારને જય-વિજય વડે વધાવે છે. વધાવીને આ પ્રમાણે કહ્યું - હે દેવાનુપ્રિય ! આજે ક્ષત્રિયકુંડગ્રામ નગરમાં ઇન્દ્રમહોત્સવ નથી, યાવત્ તે માટે લોકો બહાર જતા નથી, પણ હે દેવાનુપ્રિય ! આજે સર્વજ્ઞ, સર્વદર્શી શ્રમણ ભગવંત મહાવીર યાવત્ બ્રાહ્મણકુંડગ્રામ નગરની બહાર બહુશાલ ચૈત્યમાં યથા પ્રતિરૂપ અવગ્રહ લઈને યાવતુ વિચરી રહ્યા છે. તે કારણથી આ ઘણા ઉગ્ર, ભોગ યાવતુ કેટલાક વંદનના હેતુથી યાવત્ બહાર જઈ રહ્યા છે. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતી)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 191
