________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧' સૂત્ર અનુસાર જાણવું) તે બ્રાહ્મણકુંડગ્રામ નગરમાં ઋષભદત્ત નામે બ્રાહ્મણ વસતો હતો. તે ઋદ્ધિવાન, તેજસ્વી, ધનવાન યાવત્ અનેક પુરુષો દ્વારા અપરિભૂત હતો. તે ઋગ્વદ, યજુર્વેદ, સામવેદ, અથર્વણવેદ આદિમાં નિપુણ હતો. શતક-૨ માં કહેલ સ્કંદક યાવતુ બીજા ઘણા બ્રાહ્મણોના અનેક નય શાસ્ત્રોમાં સુપરિનિષ્ઠિત હતો. તે શ્રાવક, જીવાજીવનો જ્ઞાતા, પુણ્ય-પાપ તત્ત્વ ઉપલબ્ધ યાવત્ આત્માને ભાવિત કરતો વિચરતો હતો. તે ઋષભદત્ત બ્રાહ્મણની દેવાનંદા નામે બ્રાહ્મણી પત્ની. હતી. તેણી સુકુમાલ હાથ-પગવાળી યાવતુ પ્રિયદર્શના, સુરૂપા, શ્રાવિકા, જીવાજીવની જ્ઞાતા, પુણ્ય-પાપ તત્વોપલબ્ધા હતી. તે કાળે, તે સમયે ભગવંત મહાવીરસ્વામી પધાર્યા, પર્ષદા યાવત્ પર્યાપાસે છે. ત્યારે તે ઋષભદત્ત બ્રાહ્મણ આ વૃત્તાંતને જાણીને હર્ષિત યાવત્ આનંદિત હૃદય થયો. જ્યાં દેવાનંદા બ્રાહ્મણી હતી ત્યાં આવીને દેવાનંદા બ્રાહ્મણીને આમ કહ્યું - હે દેવાનુપ્રિયા ! આદિકર, શ્રમણ ભગવંત મહાવીર યાવત્ સર્વજ્ઞ, સર્વદર્શી, આકાશગત ચક્રથી યાવત્ સુખે સુખે વિચરતા બહુશાલ ચૈત્યમાં યથાપ્રતિરૂપ અવગ્રહને સ્વીકારીને, યાવત્ વિચરી રહ્યા છે. હે દેવાનુપ્રિયા! તથારૂપ અરિહંત ભગવંતના નામ-ગોત્રનું શ્રવણ પણ મહાફળને દેનારૂ છે , તો પછી તેમની સન્મુખ જવું, વંદન-નમસ્કાર કરવા, પ્રતિપૃચ્છના અને પર્યુપાસના કરવી આદિના ફળનું તો કહેવું જ શું ? એક પણ આર્ય ધાર્મિક સુવચનની શ્રવણતા થી મહાફળ થાય. તો વિપુલ અર્થની ગ્રહણતાથી કેટલો લાભ થાય ? આપણે ત્યાં જઈએ. ભગવદ્ મહાવીરને વાંદી, નમી યાવત્ પર્યુપાસીએ. તે આ ભવ અને પરભવના હિતસુખ-સેમ-નિઃશ્રેયસ-આનુગામિકપણે થશે. ત્યારે તે દેવાનંદા બ્રાહ્મણી, ઋષભદત્ત બ્રાહ્મણ પાસે આ પ્રમાણે સાંભળી હર્ષિત યાવત્ પ્રસન્ન હૃદય થઈ, બે હાથ જોડી યાવત્ ઋષભદત્ત બ્રાહ્મણની આ વાતને વિનયથી સ્વીકારે છે. ત્યારે તે ઋષભદત્ત બ્રાહ્મણે, કૌટુંબિક પુરુષોને બોલાવીને તેઓને આ પ્રમાણે કહ્યું - હે દેવાનુપ્રિયો ! જલદીથી જ શીધ્ર ચાલનાર, પ્રશસ્ત, સદશરૂપવાળા, સમાન ખુર અને પૂંછવાળા, સમાન શીંગડાવાળા, સ્વર્ણ નિર્મિત કલાપોથી યુક્ત, ઉત્તમગતિક, ચાંદીની ઘંટડી યુક્ત, સ્વર્ણમય નાથ દ્વારા નાથેલ, નીલકમલની કલગીવાળા, બે ઉત્તમ-યુવા બળદોથી યુક્ત, અનેક મણિમય ઘંટીથી યુક્ત, ઉત્તમ કાષ્ઠમય યુગ અને જોતની ઉત્તમ બે દોરીથી યુક્ત, પ્રવરલક્ષણોપેત ધાર્મિક યાન પ્રવર તૈયાર કરીને ઉપસ્થિત કરો અને મારી આ આજ્ઞા પાછી આપો. ત્યારે તે કૌટુંબિક પુરુષો, ઋષભદત્ત બ્રાહ્મણે આમ કહેતા, હર્ષિત યાવત્ સંતુષ્ટ હૃદયી થઈને, બે હાથ જોડી, એ પ્રમાણે સ્વામી ! તહત્તિ કહી, વિનયપૂર્વક આજ્ઞા વચનને યાવત્ સ્વીકારીને, જલદીથી શીઘગામી યાવત્ ધાર્મિક યાનપ્રવર જોડીને ઉપસ્થિત કર્યું યાવત્ તેમની આજ્ઞા પાલન થયાની સૂચના આપી. ત્યારે તે ઋષભદત્ત બ્રાહ્મણ સ્નાન કરીને યાવત્ અલ્પ, મહાઈ આભરણથી શરીર અલંકારીને પોતાના ઘેરથી. નીકળી યાવત્ જ્યાં બાહ્ય ઉપસ્થાન શાળા, જ્યાં ધાર્મિક યાન પ્રવર હતું ત્યાં આવે છે. ત્યાં આવીને ધાર્મિક યાના પ્રવર ઉપર આરૂઢ થયો. ત્યારે તે દેવાનંદા બ્રાહ્મણીએ પણ અંતઃપુરમાં સ્નાન કર્યું, બલિકર્મ કર્યું, કૌતુક-મંગલ-પ્રાયશ્ચિત્ત કર્યા. ઉત્તમ પદને પ્રાપ્ત નેપૂર, મણિ, મેખલા, હાર વિરચિત, ઉચિત કડગ, ખુડ્ડા, એકાવલી, કંઠસૂત્ર, હૃદયસ્થ રૈવેયક, શ્રોણિસૂત્ર, વિવિધ મણિરત્ન ભૂષણ વિરાજિત શરીરી, ચીનાંશુક ઉત્તમ વસ્ત્ર પરિહિત, દુકુલ સુકુમાલ ઉત્તરીય, સર્વઋતુક સુરભિ કુસુમથી વેણી, ઉત્તમ ચંદન, ઉત્તમ આભરણથી ભૂષિત શરીરવાળી, કાલાગરુ-ધૂપ-ધૂપિત શ્રી સમાન વેશવાળી યાવત્ અલ્પ મહાઈ આભરણથી અલંકૃત શરીરી થઇ. ત્યારે અનેક કુન્જા-ચિલાતી-વામની-વડભી-બર્બરી-ઇસીગણિતા, ચારુગણિતા, પલ્લવિતા, લ્હાસિકી, લકુશી, આરબી, દમિલી, સિંધલી, પુલીંદી, પુષ્કલી, મુરુંડી, શબરી, પારસી, વિવિધ દેશની, વિદેશપરિપંડિતા, ઇંગિત મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “ભગવતી)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 189
