Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 193

આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧ થયો છું, જન્મ-જરા-મરણથી ભયભીત થયો છું, તેથી હે માતા-પિતા ! હું તમારી અનુજ્ઞા પામીને શ્રમણ ભગવંત મહાવીર પાસે મુંડ થઈને, ઘરથી નીકળી(ગૃહવાસનો ત્યાગ કરી), અણગારિક પ્રવ્રજ્યા લેવા ઇચ્છું છું. ત્યારે તે જમાલિ ક્ષત્રિયકુમારની માતા, તેની ઉપરોક્ત અનિષ્ટ, અકાંત, અપ્રિય, અમનોજ્ઞ, અમણામ, અશ્રુતપૂર્વ વાણી સાંભળી, સમજીને, રોમ-કૂપથી વહેતા પસીનાથી તેણીનું શરીર ભીંજાઈ ગયું. શોકના ભારથી. તેણીના અંગે અંગ કાંપવા લાગ્યા, નિસ્તેજ, દીન-વિમનસ્ક વચના, હથેળીથી મસળેલ કમળની માળાની જેમ તેનું શરીર મુરઝાઈ ગયું, દુર્બળ થઈ ગયું, તેણી લાવણ્ય શૂન્ય, કાંતિરહિત, શોભાહીન થઈ ગઈ. આભૂષણ ઢીલા થઈ ગયા, હાથની શ્વેત ચૂડીઓ નીચે પડી ભાંગી ગઈ, ઉત્તરીય વસ્ત્ર શરીરથી હટી ગયું. મૂચ્છવશ તેણીની ચેતના નાશ પામી, તેણીનો સુકોમળ કેશરાશિ વિખરાઈ ગયો, કુહાડીથી છેદેલ ચંપકલતા માફક અને મહોત્સવ પૂરો થયા પછીના ઇન્દ્રદંડની માફક શોભાહીન થઈ. તેણીના સંબંધિજન ઢીલા થઈ ગયા, ધસ કરતી સર્વાગસહિત પડી. ત્યારે તે જમાલિ ક્ષત્રિયકુમારની માતા સંભ્રતાપૂર્વક અહીં-તહીં પડતી એવી માતા ઉપર દાસીઓએ જલદી સ્વર્ણ કળશના મુખતી નીકળતી શીતળ, નિર્મલ જલધારા સિંચીને શરીરને સ્વસ્થ કર્યું. પછી પંખા અને તાલપત્રના બનેલા પંખાથી જલકણ સહિત હવા નાંખી પછી અંતઃપુરના પરિજનોએ તેણીને આશ્વસ્ત કરી. તેણી રોતી-છંદના કરતી-શોક કરતી- વિલાપ કરતી જમાલિ ક્ષત્રિયકુમારને આમ બોલી - હે પુત્ર! તું અમારો એકમાત્ર પુત્ર છે. ઇષ્ટ, કાંત, પ્રિય, મનોજ્ઞ, મણામ, આધારભૂત, વિશ્વાસ્ય, સંમત, બહુમત, અનુમત, આભૂષણોના પટારા સમાન, રત્ન, રત્નભૂત, જીવિત સમાન, હૃદયને આનંદ દેનાર, ઉંબરના પુષ્પ સમાન, તારું નામ શ્રવણ પણ દુર્લભ છે, તો તારું દર્શન દુર્લભ હોય એમાં શું કહેવાનું ? તેથી હે પુત્ર ! અમે તારો ક્ષણમાત્ર વિયોગ પણ ઇચ્છતા નથી. તેથી જ્યાં સુધી અમે જીવીએ છીએ, ત્યાં સુધી તું અહીં જ રહે. ત્યારપછી અમારા મૃત્યુ બાદ, પરિપક્વ વયે, કુલવંશ કાર્યની વૃદ્ધિ થયા પછી, નિરપેક્ષ થઈને શ્રમણ ભગવંત મહાવીર પાસે મુંડ થઈ, ઘરથી નીકળી દીક્ષા લેજે. ત્યારે તે જમાલિ ક્ષત્રિયકુમારે માતા-પિતાને આ પ્રમાણે કહ્યું - હે માતાપિતા! હમણા જે તમે કહ્યું કે - હે પુત્ર! તું અમારો એકમાત્ર પુત્ર છે. ઇષ્ટ છે યાવતુ દીક્ષા લેજે. પણ હે માતાપિતા! આ મનુષ્યભવ, અનેક જાતિ-જરામરણ-રોગ –શારીરિક માનસિક અનેક દુઃખોની વેદના, સેંકડો ઉપદ્રવોથી વ્યાપ્ત છે. અધ્રુવ, અનિત્ય, અશાશ્વત, સંધ્યાના રાગ સદશ, પાણીના કણીયા સમાન, તૃણના અગ્રભાગે રહેલા જળબિંદુ સમાન, સ્વપ્નદર્શનની ઉપમાવાળુ, વિદ્યુતલતા જેમ ચંચળ, અનિત્ય, સડણ-પડણ-વિધ્વંસણ ધર્મા, પૂર્વે કે પછી તેને અવશ્ય છોડવું પડશે. વળી હે માતા-પિતા! કોણ જાણે છે કે પહેલાં કોણ જશે, પછી કોણ જશે ? તેથી હે માતાપિતા ! હું આપની અનુજ્ઞા પામીને ભગવંત મહાવીર પાસે યાવત્ દીક્ષા લેવા ઇચ્છું છું. ત્યારે તે જમાલિ ક્ષત્રિયકુમારના માતાપિતાએ કહ્યું - હે પુત્ર ! તારું શરીર વિશિષ્ટ રૂપ, લક્ષણ, વ્યંજન, ગુણથી યુક્ત છે. ઉત્તમ બળ, વીર્ય, સત્વ યુક્ત છે, વિજ્ઞાનમાં વિચક્ષણ, સૌભાગ્ય ગુણથી ઉન્નત, કુલીન, મહાસમર્થ, વિવિધ વ્યાધિરોગ રહિત, નિરુપહત ઉદાત્ત, કષ્ટ, પંચેન્દ્રિય પટુ, પ્રથમ યૌવનસ્થ, અનેક ઉત્તમ ગુણથી સંયુક્ત છે. તેથી હે પુત્ર! જ્યાં સુધી હું તેને અનુભવ. પછી અમારા મૃત્યુ બાદ, તું પરીપક્વ થઈને, કુલવંશની વૃદ્ધિ કરીને નિરપેક્ષ થઈને શ્રમણ ભગવંત મહાવીર પાસે મુંડ થઈ, ઘરથી નીકળી દીક્ષા સ્વીકાર. ત્યારે તે જમાલિ ક્ષત્રિયકુમારે માતા-પિતાને આમ કહ્યું - હે માતાપિતા! તમે જે મને એમ કહો છો કે - હે પુત્ર! તારું આ શરીર ઉત્તમ છે યાવત્ પ્રવ્રજ્યા લેજે. (પરંતુ) નિશ્ચયથી હે માતાપિતા ! મનુષ્યનું શરીર દુઃખના આયતનરૂપ, વિવિક સેંકડો વ્યાધિના નિકેતરૂપ, અસ્થિરૂપ કાષ્ઠ ઉપર રહેલ છે, નાડી-સ્નાયુના જાળથી વેષ્ટિત છે, માટીના વાસણ જેવું દુર્બળ છે, અશુચિથી સંક્લિષ્ટ છે, તેને ટકાવી રાખવા, હંમેશા તેની સંભાળ રાખવી પડે છે. આ સડેલા મડદાની સમાન, જીર્ણ ઘર સરખું છે, સડવું-પડવું મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 193