Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 186

આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧ એકેન્દ્રિયમાં, બેઇન્દ્રિયમાં યાવતુ પંચેન્દ્રિયમાં હોય. ભગવન્! આ એકેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક પ્રવેશનક યાવત્ પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક પ્રવેશનકમાં કોણ કોનાથી અલ્પ, બહુ, તુલ્ય કે વિશેષાધિક છે ? ગાંગેય! સૌથી થોડા પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક પ્રવેશનક છે. ચઉરિન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક પ્રવેશનક તેનાથી વિશેષાધિક છે. તેઇન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક પ્રવેશનક તેનાથી વિશેષાધિક, બેઇન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક પ્રવેશનક તેનાથી વિશેષાધિક, તેનાથી એકેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક પ્રવેશનક વિશેષાધિક છે. સૂત્ર-૪૫૫ ભગવદ્ ! મનુષ્ય પ્રવેશનક (ઉત્પતિ)કેટલા ભેદે છે ? ગાંગેય ! બે ભેદે છે - સંમૂચ્છિમ મનુષ્ય પ્રવેશનક, ગર્ભવ્યુત્ક્રાંતિક મનુષ્ય પ્રવેશનક ભગવદ્ ! એક મનુષ્ય, મનુષ્ય પ્રવેશનકથી પ્રવેશતો શું સંમૂચ્છિમ મનુષ્યમાં હોય, ગર્ભવ્યુત્ક્રાંતિકમાં મનુષ્યમાં હોય ? ગાંગેય! સંમૂચ્છિમમાં હોય કે ગર્ભવ્યુત્ક્રાંતિકમાં હોય ? ભગવન્! બે મનુષ્યોની પૃચ્છા. ગાંગેય! સંમૂચ્છિમમાં હોય કે ગર્ભ વ્યુત્ક્રાંતિકમાં હોય - અથવા - એક સંમૂચ્છિમમાં હોય, એક ગર્ભવ્યુત્ક્રાંતિકમાં હોય. એ પ્રમાણે આ ક્રમથી નૈરયિક પ્રવેશનક માફક, મનુષ્ય પ્રવેશનક પણ દશ સુધી કહેવો. ભગવન્! સંખ્યાતા મનુષ્યોની પૃચ્છા. ગાંગેય! સંમૂચ્છિમમાં પણ હોય, ગર્ભવ્યુત્ક્રાંતિકમાં પણ હોય. અથવા - એક સંમૂચ્છિમમાં, સંખ્યાતા ગર્ભવ્યુત્ક્રાંતિકમાં હોય અથવા - બે સંમૂચ્છિમમાં, સંખ્યાતા ગર્ભવ્યુત્ક્રાંતિકમાં હોય. આ રીતે એક-એકને વધારતા યાવત્ અથવા - સંખ્યાતા સંમૂચ્છિમ મનુષ્યોમાં હોય, સંખ્યાતા ગર્ભવ્યુત્ક્રાંતિક મનુષ્યોમાં હોય. ભગવન્! અસંખ્યાતા મનુષ્યો ? ગાંગેય ! બધા જ સંમૂચ્છિમમાં હોય. અથવા - અસંખ્યાતા સંમૂચ્છિમમાં, એક ગર્ભવ્યુત્ક્રાંતિકમાં હોય અથવા. - અસંખ્યાતા સંમૂચ્છિમમાં, બે ગર્ભવ્યુત્ક્રાંતિકમાં હોય, એ પ્રમાણે યાવતુ. અસંખ્યાતા સંમૂચ્છિમ મનુષ્યોમાં, સંખ્યાતા ગર્ભવ્યુત્ક્રાંતિકમાં હોય. ભગવદ્ ! ઉત્કૃષ્ટા મનુષ્ય મનુષ્ય પ્રવેશનકથી પ્રવેશતો શું સંમૂચ્છિમ મનુષ્યમાં હોય, ગર્ભવ્યુત્ક્રાંતિકમાં મનુષ્યમાં હોય ? ગાંગેય ! તે બધા સંમૂચ્છિમ મનુષ્યોમાં હોય અથવા સંમૂચ્છિમ મનુષ્યોમાં અને, ગર્ભ-વ્યુત્ક્રાંતિક મનુષ્યોમાં હોય. ભગવન્આ સંમૂચ્છિક મનુષ્ય પ્રવેશનક, ગર્ભવ્યુત્ક્રાંતિક મનુષ્ય પ્રવેશનકમાં કોણ કોનાથી અલ્પ, બહુ, તુલ્ય કે વિશેષાધિક છે ? ગાંગેય! સૌથી થોડા ગર્ભવ્યુત્ક્રાંતિક મનુષ્ય પ્રવેશનક છે તેનાથી સંમૂચ્છિમ મનુષ્ય પ્રવેશનક અસંખ્યાતા હોય છે. સૂત્ર-૪૫૬ ભગવન્! દેવ પ્રવેશનક(ઉત્પત્તિ) કેટલા ભેદે છે? ગાંગેય! ચાર ભેદે છે- ભવનવાસી દેવ પ્રવેશનક, વ્યંતર દેવ પ્રવેશનક, જ્યોતિષ્ક દેવ પ્રવેશનક, વૈમાનિક દેવ પ્રવેશનક. ભગવન્! એક જીવ દેવ પ્રવેશનકથી પ્રવેશતા શું ભવનવાસી દેવોમાં ઉત્પન્ન થાય, વ્યંતર દેવોમાં ઉત્પન્ન થાય, જ્યોતિષ્ક દેવોમાં ઉત્પન્ન થાય કે વૈમાનિક દેવોમાં ઉત્પન્ન થાય ? ગાંગેય ! તે ભવનવાસી દેવોમાં ઉત્પન્ન થાય યાવત્ વૈમાનિકમાં દેવોમાં પણ ઉત્પન્ન થાય. ભગવન્! બે દેવ, દેવ પ્રવેશનકમાં પૃચ્છા. ગાંગેય ! ભવનવાસીમાં, વ્યંતરમાં, જ્યોતિષ્કમાં કે વૈમાનિકમાં ઉત્પન્ન થાય અથવા એક ભવનવાસીમાં, એક વ્યંતરમાં ઉત્પન્ન થાય. એ પ્રમાણે તિર્યંચયોનિક પ્રવેશનક માફક અહીં કહેવું યાવત્ અસંખ્યાત દેવ પ્રવેશનક સુધી કહેવું. ભગવદ્ ! દેવના ઉત્કૃષ્ટા પ્રવેશનક(ઉત્પત્તિ અંગે પૃચ્છા ? ગાંગેય ! બધા જ જ્યોતિષ્કમાં હોય - અથવા - મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતી)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 186