Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 170

ભગ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧ સર્વબંધક ? ગૌતમ! દેશબંધક છે, સર્વબંધક નથી. ભગવન ! જે કામણ શરીરના દેશબંધક છે, તે ઔદારિક શરીરના? તૈજસની માફક જ કામણની વક્તવ્યતા કહેવી. યાવતુ તૈજસ શરીરના યાવતુ દેશબંધક, સર્વબંધક નહીં. સૂત્ર-૪૨૯ ભગવન્! ઔદારિક, વૈક્રિય, આહારક, તૈજસ, કામણ શરીરના દેશબંધક, સર્વબંધક, અબંધકમાં કોણ કોનાથી યાવત્ વિશેષાધિક છે ? ગૌતમ ! 1. સૌથી થોડા જીવો આહારક શરીરના સર્વબંધક છે, ૨.તેનાથી આહારક શરીરના. દેશબંધક સંખ્યાતગણા છે, 3. તેનાથી વૈક્રિય શરીરી. સર્વબંધક અસંખ્યાતગણા, 4. તેના જ દેશબંધકો અસંખ્યાતગણા, ૫.તૈજસ-કાશ્મણ બંનેના તુલ્ય, અબંધક અનંતગણા, 6 તેનાથી ઔદારિકશરીરી સર્વબંધક અનંતગુણા, ૭.તેના જ ઔદારિકશરીરી અબંધક વિશેષાધિક, ૮.તેના જ દેશબંધક અસંખ્યાતગણા, ૯.તેનાથી તૈજસ-કાશ્મણના દેશબંધક વિશેષાધિક, 10. વૈક્રિય શરીરી અબંધક વિશેષાધિક 11. આહારકશરીરી અબંધક વિશેષાધિક છે. ભગવન્! તે એમ જ છે, એમ જ છે. શતક-૮, ઉદ્દેશા-ત્નો ગુજરાતી અનુવાદ પૂર્ણ શતક-૮, ઉદ્દેશો-૧૦ આરાધના' સૂત્ર–૪૩૦ રાજગૃહનગરમાં ગૌતમસ્વામીએ યાવત્ આ પ્રમાણે કહ્યું - હે ભગવન્! અન્યતીર્થિકો યાવત્ આ પ્રમાણે કહે છે યાવત પ્રરૂપે છે - 1. શીલ જ શ્રેય છે, 2. શ્રત જ શ્રેય છે, 3. શ્રત શ્રેય છે કે શીલ શ્રેય છે. ભગવન્! આ કઈ રીતે સંભવે? હે ગૌતમ ! જે તે અન્યતીર્થિકો એમ કહે છે યાવત્ તેઓ મિથ્યા કહે છે, હે ગૌતમ ! હું આ પ્રમાણે કહું છું યાવત્ પ્રરૂપણા કરું છું કે - એ પ્રમાણે મેં ચાર પુરુષો કહ્યા. તે આ - 1. એક શીલસંપન્ન પણ શ્રુતસંપન્ન નહીં, 2. શ્રુતસંપન્ન પણ શીલસંપન્ન નહીં, 3. શીલસંપન્ન અને શ્રુતસંપન્ન, 4. શીલસંપન્ન નહીં અને શ્રુતસંપન્ન નહીં. તેમાં જે પહેલો પુરુષજાત છે, તે પુરુષ શીલવાનું છે, પણ શ્રુતવાનું નથી, તે પાપ આદિથી નિવૃત્ત છે, પણ ધર્મને જાણતા નથી. તેને ગૌતમ ! હું દેશ આરાધક કહું છું. 2. તેમાં જે બીજો પુરુષજાત છે, તે પુરુષ શીલવાન નથી, પણ મૃતવાન છે. તે પાપ આદિમાં પ્રવૃત્ત છે, પણ ધર્મને જાણે છે. ગૌતમ ! તેને મેં દેશવિરાધક કહ્યો છે. 3. તેમાં જે ત્રીજો પુરુષજાત છે, તે પુરુષ શીલવાન અને શ્રુતવાન છે. તે પાપ આદિથી નિવૃત્ત છે અને ધર્મને પણ જાણે છે.. હે ગૌતમ ! એ પુરુષને મેં સર્વારાધક કહ્યો છે. ૪.તેમાં જે ચોથો પુરુષજાત છે, તે શીલવાન નથી, કૃતવાન નથી. તે પાપ આદિમાં પ્રવૃત્ત છે અને ધર્મને પણ જાણતા નથી. ગૌતમ! આ પુરુષને મેં સર્વવિરાધક કહ્યો છે. સૂત્ર-૪૩૧ ભગવન્! આરાધના કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! ત્રણ ભેદ. તે આ - જ્ઞાનારાધના, દર્શનારાધના, ચારિત્રારાધના. ભગવદ્ ! જ્ઞાનારાધના કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! ત્રણ ભેદે. તે આ - ઉત્કૃષ્ટા, મધ્યમાં, જઘન્યા. ભગવન્! દર્શનારાધના કેટલા ભેદે છે? એ રીતે ત્રણ ભેદે જ છે. ચારિત્રારાધના પણ એ પ્રમાણે જ છે. ભગવદ્ ! જેને ઉત્કૃષ્ટા જ્ઞાનારાધના હોય તેને ઉત્કૃષ્ટા દર્શનારાધના હોય અને જેને ઉત્કૃષ્ટા દર્શનારાધના હોય તેને ઉત્કૃષ્ટા જ્ઞાનારાધના છે ? ગૌતમ ! જેને ઉત્કૃષ્ટા જ્ઞાનારાધના છે, તેને દર્શનારાધના ઉત્કૃષ્ટા કે મધ્યમા છે અને જેને ઉત્કૃષ્ટા દર્શનારાધના, તેને જ્ઞાનારાધના ઉત્કૃષ્ટા કે મધ્યમા છે. ભગવદ્ ! જેને ઉત્કૃષ્ટા જ્ઞાનારાધના તેને ઉત્કૃષ્ટા ચારિત્રારાધના હોય. જેને ઉત્કૃષ્ટા ચારિત્રારાધના હોય તેને મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 170