Book Title: Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧' ભગવન્! શું વસ્ત્ર સાદિ સાંત છે? ઈત્યાદિ ચઉભંગી કહેવી. ગૌતમ ! વસ્ત્ર સાદિ સાંત છે. બીજા ત્રણ ભંગનો વસ્ત્રમાં નિષેધ કરવો જોઈએ. ભગવન્! જેમ વસ્ત્ર સાદિ સાંત છે, બીજા ત્રણ ભંગ નથી, તેમ જીવ સાદિ સાંત છે? આદિ ચતુર્ભગીનો પ્રશ્ન. ગૌતમ ! 1. કેટલાક જીવો સાદિ સાંત છે. 2. કેટલાક જીવો સાદિ અનંત છે. 3. કેટલાક જીવો અનાદિ-સાંત છે, 4. કેટલાક જીવો અનાદિ અનંત છે, ભગવન્એમ કેમ કહ્યું ? ગૌતમ ! નૈરયિકાદિ બધા જીવો 1. ગતિ, આગતિને આશ્રીને સાદિ સાંત છે,૨. સિદ્ધિગતિને આશ્રીને સાદિ અનંત છે, 3. ભવસિદ્ધિક જીવલબ્ધિની અપેક્ષાએ અનાદિ સાંત છે. 4. અભવસિદ્ધિક જીવ સંસાર-ભ્રમણની અપેક્ષાએ અનાદિ અનંત છે. તેથી ઉપર મુજબ કહ્યું છે.. સૂત્ર-૨૮૩ ભગવદ્ ! કર્મપ્રકૃતિ કેટલી છે ? ગૌતમ ! આઠ કર્મપ્રકૃતિ છે. તે આ - જ્ઞાનાવરણીય, દર્શનાવરણીય, અંતરાય, મોહનીય, નામ, ગોત્ર, વેદનીય અને આયુ. ભગવન્! જ્ઞાનાવરણીય કર્મની બંધસ્થિતિ કેટલા કાળની છે ? ગૌતમ ! જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત, ઉત્કૃષ્ટથી 30 કોડાકોડી સાગરોપમ, 3000 વર્ષ અબાધાકાળ, અબાધાકાળ પછીની જે કર્મસ્થિતિ છે તેમાં જ કર્મદલિકોની રચના થાય છે. એ જ રીતે દર્શનાવરણીયની કર્મની બંધસ્થિતિ જાણવી. વેદનીયકર્મની બંધસ્થિતિ જઘન્યથી બે સમય, ઉત્કૃષ્ટથી જ્ઞાનાવરણીયકર્મ સમાન છે. મોહનીય કર્મની બંધસ્થિતિ જઘન્યથી અંતર્મુહુર્ત, ઉત્કૃષ્ટથી 70 કોડાકોડી સાગરોપમ છે. 7000 વર્ષ અબાધાકાળ છે. પછીની જે કર્મસ્થિતિછે તેમાં જ કર્મદલિકોની રચના થાય છે. આયુકર્મની બંધસ્થિતિ જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત, ઉત્કૃષ્ટથી પૂર્વકોટિના ત્રીજા ભાગથી અધિક ૩૩-સાગરોપમ છે. પછીની જે કર્મસ્થિતિ છે તેમાં જ કર્મદલિકોની રચના થાય છે. નામ અને ગોત્રકર્મની બંધસ્થિતિ જઘન્યથી આઠ મુહર્ત અને ઉત્કૃષ્ટથી 20 કોડાકોડી સાગરોપમ છે, 2000 વર્ષ અબાધાકાળ છે. પછીની જે કર્મસ્થિતિછે તેમાં જ કર્મદલિકોની રચના થાય છે. અંતરાયકર્મને જ્ઞાનાવરણીય કર્મની માફક જાણવું. સૂત્ર–૨૮૪ *ભગવન્! જ્ઞાનાવરણીય કર્મ સ્ત્રી બાંધે કે પુરુષ કે નપુંસક ? અથવા નોસ્ત્રી નોપુરુષ નોનપુંસક બાંધે ? ગૌતમ ! જ્ઞાનાવરણીય કર્મ, સ્ત્રી પણ બાંધે, પુરુષ પણ બાંધે, નપુંસક પણ બાંધે પરંતુ નોસ્ત્રી, નોપુરુષ નોનપુંસક કદાચ બાંધે અને કદાચ ન બાંધે. એ પ્રમાણે આયુકર્મ સિવાયની સાતે કર્મપ્રકૃતિ જાણવી. *ભગવદ્ ! આયુકર્મ શું સ્ત્રી બાંધે, પુરુષ બાંધે કે નપુંસક બાંધે ? ગૌતમ ! આયુષ્ય કર્મ સ્ત્રી કદાચિતબાંધે, કદાચિત ન બાંધે. પુરુષ કદાચિતબાંધે, કદાચિત ન બાંધે. નપુંસક કદાચિત બાંધે, કદાચિત ન બાંધે. પણ નોસ્ત્રી નોપુરુષ નોનપુંસક આયુકર્મ ન બાંધે. *ભગવન ! જ્ઞાનાવરણીય કર્મ શું સંયત બાંધે, અસંયત બાંધે, સંયતાસંયત બાંધે કે નોસંયત નોઅસંયત નોસંયતાસંયત બાંધે ? ગૌતમ ! સંયત કદાચિત બાંધે કે ન બાંધે. અસંયત નિયમા બાંધે. સંયતાસંયત નિયમાબાંધે. પણ નોસંયત નોઅસંયત નોસંયતાસંયત ન જ બાંધે. એ રીતે આયુ સિવાયની સાતે કર્મપ્રકૃતિમાં જાણવું. આયુ કર્મમાં સંયત, અસંયત, સંયતાસંયત ત્રણેને ભજના નોસંયત નોઅસંયત નોસંયતાસંયત ન બાંધે. *ભગવ! જ્ઞાનાવરણીયકર્મ, સમ્યગદષ્ટિજીવ બાંધે, મિથ્યાષ્ટિજીવ બાંધે કે સમ્યમિથ્યાદષ્ટિજીવ બાંધે? ગૌતમ ! જ્ઞાનાવરણીયકર્મ સમ્યગુદૃષ્ટિ જીવ કદાચ બાંધે કે ન બાંધે. મિથ્યાદૃષ્ટિજીવ અને સમ્યમિથ્યા મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 104
