Book Title: Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧' સંયમભાર વહનાર્થે, બિલમાં પ્રવેશતા સર્પ માફક આત્માર્થે આહાર કરે છે, તે હે ગૌતમ ! શસ્ત્રાતીત, શસ્ત્ર પરિણામિત યાવત્ પાનભોજન છે. તેવો અર્થ કહેલ છે. ભગવદ્ ! તે એમ જ છે, એમ જ છે. શતક-૭, ઉદ્દેશા-૧નો ગુજરાતી અનુવાદ પૂર્ણ શતક-૭, ઉદ્દેશો-૨ ‘વિરતિ સૂત્ર-૩૩૯ ભગવન્! મેં સર્વે પ્રાણ-ભૂત-જીવ-સત્ત્વના પ્રત્યાખ્યાન કરેલ છે, એમ કહેનારાને સુપ્રત્યાખ્યાન થાય છે કે દુપ્રત્યાખ્યાન ? ગૌતમ ! સર્વે પ્રાણ યાવત્ સત્ત્વની હિંસાનું મેં પચ્ચખાણ કર્યું છે, તેમ કહેનારને કદાચિત્ સુપ્રત્યાખ્યાન થાય અને કદાચિત્ દુપ્રત્યાખ્યાન. ભગવન્! એમ કેમ કહ્યું કે યાવત્ કદાચિત્ દુપ્રત્યાખ્યાન થાય ? ગૌતમ ! જેણે સર્વે પ્રાણ યાવતુ સત્ત્વોની હિંસાના પચ્ચકખાણ કર્યા છે, એમ કહેનારને એવું જ્ઞાન હોતું નથી કે આ જીવ છે-આ અજીવ છે, આ ત્રસ છે-આ સ્થાવર છે, તેથી તેને સુપ્રત્યાખ્યાન ન થાય, પણ દુપ્રત્યાખ્યાન થાય છે. સર્વે પ્રાણ યાવત્ સત્ત્વોની હિંસાના પચ્ચખાણ મેં કર્યા છે, તેમ કહેનાર તે દુપ્રત્યાખ્યાની પુરુષ સત્ય નહીં, જૂઠું વચન બોલે છે. એ રીતે તે મૃષાવાદી સર્વે પ્રાણ યાવત્ સત્ત્વો પ્રતિ ત્રણ કરણ, ત્રણ યોગથી અસંયત, અવિરત, પાપકર્મથી અપ્રતિહત, પાપકર્મની અપ્રત્યાખ્યાની ક્રિયા વડે યુક્ત, અસંવૃત્ત(સંવર રહિત), એકાંત દંડ(હિંસાકારક), એકાંતબાલ(અજ્ઞાની) થાય છે. મેં સર્વે પ્રાણ યાવત્ સત્વોની હિંસાના પ્રત્યાખ્યાન કર્યા છે, એમ કહેનારને જો એ જ્ઞાત હોય કે આ જીવ છેઆ અજીવ છે, આ ત્રસ છે-આ સ્થાવર છે. તે પુરુષને સુપ્રત્યાખ્યાન છે, દુપ્રત્યાખ્યાન નથી. એ રીતે તે સુપ્રત્યાખ્યાની, ‘મેં સર્વે પ્રાણો યાવત્ સત્ત્વોની હિંસાના પ્રત્યાખ્યાન કર્યા છે એવી સત્યભાષા બોલે છે, મૃષાભાષા બોલતો નથી. એ રીતે તે સત્યવાદી સર્વે પ્રાણો યાવત્ સત્ત્વો પ્રતિ ત્રિવિધ ત્રિવિધ સંયતવિરત-પ્રતિહત પ્રત્યાખ્યાત પાપકર્મી, અક્રિય, સંવૃત્ત અને એકાંતપંડિત થાય છે. તેથી હે ગૌતમ ! એમ કહ્યું કે યાવતું. ક્યારેક સુપ્રત્યાખ્યાન થાય અને ક્યારેક દુપ્રત્યાખ્યાન થાય. સૂત્ર-૩૪૦ થી 342 340. ભગવદ્ ! પચ્ચખાણ કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! બે ભેદે છે. તે આ - 1. મૂલગુણ પ્રત્યાખ્યાન, અને 2. ઉત્તરગુણ પ્રત્યાખ્યાન. ભગવન્! મૂલગુણ પ્રત્યાખ્યાન કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! તે બે ભેદે છે. 1. સર્વમૂલગુણ પચ્ચખાણ, અને 2. દેશમૂલગુણ પચ્ચખાણ. ભગવનું ! સર્વ મૂલગુણ પચ્ચકખાણના કેટલા ભેદ છે ? ગૌતમ ! પાંચ ભેદે છે. તે આ- ૧.સર્વથા પ્રાણાતિપાતથી વિરમણ, 2. સર્વથા મૃષાવાદથી વિરમણ, 3. સર્વથા અદત્તાદાનથી વિરમણ, 4. સર્વથા મૈથુનથી. વિરમણ, 5. સર્વથા પરિગ્રહથી વિરમણ. ભગવન્! દેશમૂલગુણ પચ્ચકખાણના કેટલા ભેદ છે? ગૌતમ ! પાંચ. તે આ - સ્થૂલ પ્રાણાતિપાત વિરમણ યાવત્ સ્થૂલ પરિગ્રહ વિરમણ. ભગવન્! ઉત્તરગુણ પચ્ચક્ખાણના કેટલા ભેદ છે ? ગૌતમ ! બે. તે આ - સર્વ ઉત્તરગુણ પચ્ચકખાણ, દેશ ઉત્તર ગુણ પચ્ચખાણ. ભગવન્! સર્વ ઉત્તરગુણ પચ્ચકખાણના કેટલા ભેદ છે ? ગૌતમ ! દશ. તે આ પ્રમાણે૩૪૧. અનાગત, અતિક્રાંત, કોટિસહિત, નિયંત્રિત, સાકાર, અનાકાર, પરિણામકૃત, નિરવશેષ, સંકેત અને મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 121
