Book Title: Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧ ઉત્પન્ન થતો કે ઉત્પન્ન થઈને પછી નૈરયિકાયુનું વેદન કરે છે. આ પ્રમાણે વૈમાનિક સુધી કહેવુ. ભગવન્! નરકમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય જીવને અહીં રહીને મહાવેદના હોય કે નરકમાં ઉત્પન્ન થતા મહાવેદના હોય કે નરકમાં ઉત્પન્નન થયા પછી મહાવેદના હોય ? ગૌતમ ! તેને અહીં રહીને કદાચ મહાવેદના, કદાચ અલ્પવેદના. હોય. નરકમાં ઉત્પન્ન થવા જતા પણ તેમજ હોય, પણ નરકમાં ઉત્પન્ન થયા પછી એકાંત દુઃખરૂપ વેદના હોય છે, અને ક્યારેક સાતા વેદનાનું વેદન કરે છે. ભગવન્અસુરકુમારમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય જીવો વિશે વેદનાના વિષયમાં પ્રશ્ન - ગૌતમ ! અસુરકુમારમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય જીવોમાંથી કોઈને આ ભવમાં કદાચ મહાવેદના કે કદાચ અલ્પવેદના હોય. ઉત્પન્ન થતો હોય ત્યારે પણ કદાચ મહાવેદના કે કદાચ અલ્પવેદના હોય. પણ ઉત્પન્ન થયા પછી એકાંત સાતા વેદના હોય, ક્યારેક અશાતા વેદના હોય. એ પ્રમાણે સ્વનિતકુમારો સુધી જાણવું. ભગવન્! જે જીવ પૃથ્વીકાયમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય હોય તેનો વેદના સંબંધી પ્રશ્ન. ગૌતમ ! પૃથ્વીકાયમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય જીવોમાંથી કોઈને મહાવેદના અને કોઈને અલ્પવેદના હોય.પૃથ્વીકાયમાં ઉત્પન્ન થતો હોય ત્યારે પણ તેમજ હોય. ઉત્પન્ન થયા પછી વિવિધ પ્રકારે વેદના થાય છે. એ રીતે યાવત્ મનુષ્યમાં જાણવું. વ્યંતર, જ્યોતિષ્ક, વૈમાનિકમાં અસુરકુમારની જેમ કથન કરવું. ૩પ૬. ભગવદ્ ! જીવો આભોગ(જાણીને) નિર્વર્તિતાયુ છે કે અનાભોગ(અજાણતા) નિર્વર્તિતાયુ ? ગૌતમ ! જીવ જાણીને આયુનો બંધ કરનાર નથી,પણ અજાણતા આયુનો બંધ કરનારા છે. એ પ્રમાણે નૈરયિકો યાવત્ વૈમાનિક સુધી જાણવું. ૩પ૭. ભગવન ! શું જીવો કર્કશવેદનીય(અતિ દુઃખથી ભોગવાય તેવા કર્મો કરે છે ? હા, ગૌતમ ! તેવા કર્મો કરે છે. ભગવદ્ ! જીવો કર્કશ વેદનીય કર્મ કઈ રીતે બાંધે ? ગૌતમ ! પ્રાણાતિપાત યાવત્ મિથ્યાદર્શન શલ્યથી બાંધે. ભગવન્! નૈરયિકો કર્કશ વેદનીય કર્મ બાંધે ? હા, પૂર્વવત્. એ રીતે વૈમાનિક સુધી જાણવું. ભગવન્! જીવો અકર્કશ વેદનીય(સુખ ભોગવાય તેવા) કર્મ બાંધે? હા, ગૌતમ ! બાંધે. ભગવન્! જીવો. અકર્કશ વેદનીય કર્મ કઈ રીતે બાંધે ? ગૌતમ ! પ્રાણાતિપાત વિરમણ યાવત્ પરિગ્રહ વિરમણ, ક્રોધ વિવેક યાવત્. મિથ્યાદર્શન શલ્ય વિવેકથી જીવો અકર્કશ વેદનીય કર્મો બાંધે. ભગવન ! નૈરયિકો, અકર્કશ વેદનીય કર્મ બાંધે ? ગૌતમ ! તે અર્થ યોગ્ય નથી. એ રીતે વૈમાનિક સુધી જાણવું. વિશેષ એ કે - મનુષ્યોને જીવની જેમ જાણવા. 358. ભગવન્! જીવો સાતા વેદનીય કર્મ બાંધે ? હા, બાંધે. ભગવન્! જીવો સાતા વેદનીય કર્મ કઈ રીતે બાંધે ? ગૌતમ ! પ્રાણ-ભૂત-જીવ-સત્વોની અનુકંપાથી, તથા ઘણા પ્રાણ યાવત્ સત્વોને દુઃખ-શોક-જૂરણતિપ્પણ-પિટ્ટણ-પરિતાપન ન આપીને, એ રીતે સાતા વેદનીય કર્મ બાંધે. એ પ્રમાણે નૈરયિકોને યાવત્ વૈમાનિકો સુધી કથન કરવું. ભગવન્! જીવો અસાતા વેદનીય કર્મ બાંધે ? હા, બાંધે. ભગવન્! જીવો અસાતા વેદનીય કર્મ કઈ રીતે બાંધે ? ગૌતમ ! બીજા જીવોને દુઃખ-શોક-જૂરણ-તિપ્પણ-પિટ્ટણ-પરિતાપ આપીને, ઘણા પ્રાણ યાવત્ સત્વોને દુઃખ આપીને યાવત્ પરિતાપ ઉપજાવીને અસાતા વેદનીય કર્મ બાંધે. એ પ્રમાણે નૈરયિકો યાવત્ વૈમાનિક સુધી જાણવું. સૂત્ર-૩૫૯ ભગવન્! જંબૂદ્વીપના ભરતક્ષેત્રમાં આ અવસર્પિણીમાં દૂષમ દૂષમકાળમાં, ઉત્કટ અવસ્થા પ્રાપ્ત થશે ત્યારે ભરતક્ષેત્રના કેવા આકાર-ભાવ પ્રત્યાવતાર થશે ? ગૌતમ ! તે કાળ આવો. થશે - હાહાભૂત, ભંભાભૂત, કોલાહલભૂત, સમયના અનુભાવથી અતિ ખર-કઠોર ધૂળથી મલિન, અસહ્ય, વ્યાકુળ ભયંકર વાયુ. સંવર્તક વાયુ વાશે. અહીં વારંવાર ધૂળ ઊડવાથી ચારે દિશા રજવાળી, રેતથી કલુષિત, અંધકાર મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 126
