Book Title: Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧ ગૃહસ્થના કુળમાં આહાર ગ્રહણને માટે પ્રવેશેલ કોઈ સાધ્વી કોઈ અકૃત્ય સ્થાન સેવે, તેણીને એમ થાય કે હું અહીં જ આ સ્થાનને આલોચું યાવત્ તપકર્મ અંગીકાર કરું, પછી પ્રવર્તિની પાસે આલોચીશ યાવત્ સ્વીકરીશ, તે. નીકળે, પહોંચે તે પહેલા પ્રવર્તિની મુંગા થઈ જાય, તો હે ભગવન્! તે સાધ્વી આરાધક કે વિરાધક ? ગૌતમ ! તે સાધ્વી આરાધક છે. તેણી નીકળે, ઇત્યાદિ નિર્ચન્થમાં કહ્યું તેમ બીજા ત્રણ આલાવા સાધ્વી સંબંધે પણ કહેવા. યથાવત્ તેણી આરાધક છે, વિરાધક નથી. ભગવન્! એમ કેમ કહો છો કે - આરાધક છે, વિરાધક નહીં ? ગૌતમ ! જેમ કોઈ પુરુષ, એક મોટા ઘેટાનાં. વાળ, હાથીનાં વાળ, સણ કે કપાસના તંતુ, ઘાસના અગ્રભાગના બે, ત્રણ કે સંખ્યાત ટુકડા કરીને અગ્નિકાયમાં નાંખે, તો હે ગૌતમ ! તે ટુકડા છેદાતા છેદ્યા, ફેંકાતા ફેંક્યા, બળતા બળ્યા એમ કહેવાય ? હા, ભગવદ્ ! તેમ કહેવાય. જો કોઈ પુરુષ નવા કે ધોયેલા કે તંતુગત વસ્ત્રને મજીઠના પાત્રમાં નાંખે તો હે ગૌતમ ! તે વસ્ત્ર તે ઉઠાવતો હોય ત્યારે ઉઠાવ્ય, નાંખતા નાંખ્યું, રંગાતા રંગ્યુ એમ કહેવાય ? હા, ભગવન્! કહેવાય. તે પ્રમાણે હે ગૌતમ ! એમ કહ્યું કે - તે આરાધક થાય છે, વિરાધક થતા નથી. સૂત્ર-૪૦૮ ભગવન્! બળતા દીવામાં શું બળે છે? દીવો બળે છે, દીવી બળે છે, વાટ બળે છે, તેલ બળે છે, દીપ-ઢાંકણ બળે છે, કે જ્યોતિ બળે છે? ગૌતમ ! દીવો યાવત્ દીપ-ઢાંકણ નહીં, પણ જ્યોતિ બળે છે. ભગવદ્ ! બળતા ઘરમાં શું બળે છે? ઘર, ભીંત, ડાભનું છાંદન, ધારણ, બલહરણ, વાંસ, મલ, વર્ગ, છપ્પર, છાદન કે જ્યોતિ બળે છે? ગૌતમ ! ઘર નથી બળતુ, ભીંતો નથી બળતી યાવત્ છાદન પણ નથી બળતું, કેવળ જ્યોતિ બળે છે. સૂત્ર-૪૦૯ ભગવન્! જીવ ઔદારિક શરીરને આશ્રીને કેટલી ક્રિયાવાળા છે ? ગૌતમ ! કદાચ ત્રણ, કદાચ ચાર, કદાચ પાંચ ક્રિયાવાળા છે અને કોઈ અક્રિય છે. ભગવન્! નૈરયિક બીજાના. ઔદારિક શરીરને આશ્રીને કેટલી ક્રિયાવાળા છે? ગૌતમ ! કદાચ ત્રણ, કદાચ ચાર, કદાચ પાંચ ક્રિયાવાળા છે. ભગવદ્ અસુરકુમાર બીજાના. ઔદારિક શરીરથી કેટલી ક્રિયાવાળા છે ? ગૌતમ ! અસુરકુમારને નૈરયિક સમાન જાણવા. વૈમાનિક દેવો સુધી તે પ્રમાણે જ કહેવું. માત્ર મનુષ્યને સામાન્ય જીવોની સમાન જાણવા. ભગવદ્ ! એક જીવ, ઔદારિક શરીરોથી કેટલી ક્રિયાવાળા છે ? ગૌતમ ! કદાચ ત્રણ ક્રિયાવાળા, કદાચ ચાર ક્રિયાવાળા, કદાચ પાંચ ક્રિયાવાળા અને કદાચ અક્રિય હોય. ભગવન એક નૈરયિક જીવ, ઔદારિક શરીરોથી કેટલી ક્રિયાવાળા છે? એ પ્રમાણે જેમ પ્રથમ દંડકમાં કહ્યું, તેમ અહીં પણ બધું જ વૈમાનિક પર્યન્ત કહેવું. વિશેષ એ કે મનુષ્યોનું કથન, સામાન્ય જીવ સમાન છે. ભગવન્! ઘણા જીવો, ઔદારિક શરીરથી કેટલી ક્રિયાવાળા છે ? ગૌતમ ! કદાચ ત્રણ ક્રિયાવાળા યાવત્ અક્રિય. ભગવન્! ઘણા નૈરયિકો, ઔદારિક શરીરથી કેટલી ક્રિયાવાળા છે ? એ પ્રમાણે અહીં પણ પહેલા દંડકની જેમ વૈમાનિક સુધી કહેવું. ફક્ત મનુષ્યોને સામાન્ય જીવો સમાન જાણવા. ભગવનઘણા જીવોને બીજાના ઘણા ઔદારિક શરીરોની અપેક્ષાએ કેટલી ક્રિયાવાળા થાય ? ગૌતમ ! ત્રણ, ચાર કે પાંચ ક્રિયાવાળા અથવા અક્રિય પણ હોય. ભગવન્! ઘણા નૈરયિકો બીજાના. ઘણા ઔદારિક શરીરોની અપેક્ષાએ કેટલી ક્રિયાવાળા છે? ગૌતમ ! ત્રણ કે ચાર કે પાંચ ક્રિયાવાળા, એ પ્રમાણે વૈમાનિક સુધી જાણવું. વિશેષ આ - મનુષ્યો, જીવો સમાન જાણવા. ભગવન્! એક જીવ અન્ય એક જીવના વૈક્રિય શરીરને આશ્રીને કેટલી ક્રિયાવાળો હોય? ગૌતમ ! કદાચ ત્રણ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 156
