Book Title: Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧' સૂત્ર-૪૧૭ ભગવન્! પરીષહો કેટલા કહ્યા છે ? ગૌતમ ! બાવીશ પરીષહો છે. તે આ -સુધા, તૃષા યાવત્ દર્શન પરીષહ. ભગવન્! આ ૨૨-પરીષહોમાં કેટલી કર્મપ્રકૃતિઓનો સમાવેશ થાય ? ગૌતમ ! ચાર કર્મપ્રકૃતિમાં સમાવેશ થાય, તે આ પ્રમાણે- જ્ઞાનાવરણીય, વેદનીય, મોહનીય અને અંતરાય. ભગવન્જ્ઞાનાવરણીય કર્મમાં કેટલા પરીષહોનો સમાવેશ થાય ? ગૌતમ ! બે પરીષહો નો સમાવેશ થાય છે, તે આ - પ્રજ્ઞા પરીષહ અને અજ્ઞાન પરીષહ. ભગવદ્ ! વેદનીય કર્મમાં કેટલા પરીષહોનો સમાવેશ થાય ? ગૌતમ ! ૧૧-પરીષહો. તે આ- સુધા, પિપાસા, શીત, ઉષ્ણ, દંશમશક, ચર્યા, શય્યા, વધ, રોગ, તૃણસ્પર્શ અને મેલ પરિષહ. સૂત્ર-૪૧૮ થી 20 418. ભગવન! દર્શન મોહનીય કર્મમાં કેટલા પરીષહો સમવતરે ? ગૌતમ ! એક દર્શન પરીષહ. ભગવન્! ચારિત્રમોહનીય કર્મમાં કેટલા પરીષહો સમવતરે ? ગૌતમ ! સાત પરીષહો. તે આ - 419. અરતી, અચલ, સ્ત્રી, નૈષધિકી, યાચના, આક્રોશ અને સત્કાર-પુરસ્કાર પરિષહ. 420. ભગવન્! અંતરાય કર્મમાં કેટલા પરીષહો સમવતરે ? ગૌતમ ! એક, અલાભ પરીષહ. ભગવદ્ ! સાત પ્રકારના કર્મના બંધકને કેટલા પરીષહો છે? ગૌતમ ! ૨૨-પરીષહો છે. તેમાં જીવ એક સાથે 20- પરીષહોને વેદે છે. જે સમયે શીતપરીષહ વેદે, તે સમયે ઉષ્ણપરીષહ ન વેદે, જે સમયે ઉષ્ણ પરીષહ વેદે તે સમયે શીત પરીષહ ન વેદે. જે સમયે ચર્યા પરીષહ વેદે તે સમયે નિષદ્યા પરીષહ ન વેદે. જે સમયે નિષદ્યા પરીષહ વેદે તે સમયે ચર્યા પરીષહ ન વેદે. ભગવન્! આઠ પ્રકારના કર્મના બંધકને કેટલા પરીષહો છે ? ગૌતમ ! ૨૨-પરીષહ છે. તે આ - સુધા, તૃષ્ણા, શીત, દંશમસંગ, યાવત્ અલાભ. સપ્તવિધ બંધનમાં કહ્યું. તેમ અષ્ટવિધમાં કહેવું. ભગવન્! ષવિધ બંધક સરાગ છદ્મસ્થને કેટલા પરીષહો છે ? ગૌતમ! ૧૪-પરીષહો છે. તેમાં ૧૨–વેદે છે. જે સમયે શીત પરીષહ વેદે ત્યારે ઉષ્ણ ન વેદે, જે સમયે ઉષ્ણ પરીષહ વેદે ત્યારે શીત ન વેચે. જે સમયે ચર્યાપરીષહ વેદે ત્યારે શય્યા ન વેદે, જે સમયે શય્યા પરીષહ વેદે તે સમયે ચર્યાપરીષહ ન વેદે. ભગવન્! એકવિધ બંધક (ફક્ત શાતા વેદનીય બાંધનાર) વીતરાગ છદ્મસ્થને કેટલા પરીષહ છે ? ગૌતમ ! જેમ ષવિધ બંધકને કહ્યા તેમ 14 પરીષહ જાણવા. તેમાં 12 પરીષહ વેદે છે. ભગવન્! એકવિધબંધક સયોગી ભવસ્થ કેવલીને કેટલા પરીષહ છે ? ગૌતમ ! ૧૧-પરીષહો છે. તેમાં નવા પરીષહ વેદે છે. બાકી ષવિધ બંધકની માફક જાણવું. ભગવન ! અબંધક અયોગી ભવસ્થ કેવલીને કેટલા પરીષહો છે ? ગૌતમ ! ૧૧-પરીષહો છે. તેમાં નવને વેદે છે, બાકી ષવિધ બંધક માફક જાણવું. યાવતું ચર્યા પરીષહને ન વેદે. સૂત્ર-૪૨૧ ભગવદ્ ! જંબુદ્વીપમાં બે સૂર્યો ઊગવાના સમયે દૂર હોવા છતાં નીકટ દેખાય છે ? મધ્યાહ્ન મુહૂર્વે નજીક છતાં, દૂર દેખાય છે ? અને અસ્ત થવાના મુહૂર્તે દૂર છતાં નજીક દેખાય છે ? હા, ગૌતમ ! જંબુદ્વીપમાં સૂર્યો ઊગવાના સમયે દૂર છતાં યાવત્ અસ્ત સમયે નજીક દેખાય છે. ભગવન્! જંબુદ્વીપમાં બે સૂર્યો ઊગવાના, મધ્યાહ્નના અને અસ્ત થવાના સમયે સર્વત્ર ઊંચાઈમાં સમ છે? હા, ગૌતમ ! તેમજ છે. ભગવદ્ ! જો જંબૂદ્વીપમાં બંને સૂર્યો ઊગવાના, મધ્યાહ્નના, અસ્તના સમયે સર્વત્ર ઊંચાઈમાં સમાન હોય તો, એમ કેમ કહ્યું કે - જંબુદ્વીપમાં બે સૂર્યો ઊગવાના અને આથમવાના સમયે દૂર હોવા છતાં નજીક દેખાય ? મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતીઆગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 161
