Book Title: Agam 05 Bhagwati 01 Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 5, અંગસૂત્ર 5, “ભગવતીસૂત્ર ભાગ-૧' ગૌતમ ! વેશ્યાના પ્રતિઘાતથી ઊગવાના સમયે દૂર હોવા છતાં નજીક દેખાય છે, મધ્યાહ્ન મુહૂર્ત નજીક હોવા છતાં વેશ્યાના અભિતાપથી દૂર દેખાય છે અને વેશ્યાપ્રતિઘાતથી આથમવાના સમયે દૂર હોવા છતાં નજીક દેખાય છે, તેથી આમ કહ્યું છે. ભગવદ્ ! જંબુદ્વીપમાં બે સૂર્યો શું અતીત ક્ષેત્રમાં જાય છે, વર્તમાન ક્ષેત્રમાં જાય છે કે અનાગત ક્ષેત્રમાં જાય છે? ગૌતમ ! તે અતીત કે અનાગત ક્ષેત્રમાં જતા નથી, પણ વર્તમાન ક્ષેત્રમાં જાય છે. ભગવન્! જંબુદ્વીપમાં બે સૂર્યો શું અતીત ક્ષેત્રને પ્રકાશે છે, વર્તમાન ક્ષેત્રને પ્રકાશે છે કે અનાગત ક્ષેત્રને પ્રકાશે છે? ગૌતમ ! તે અતીત કે અનાગત ક્ષેત્રને પ્રકાશિત નથી કરતા, પણ વર્તમાન ક્ષેત્રને પ્રકાશિત કરે છે. ભગવન્! જંબુદ્વીપના બે સૂર્યો પૃષ્ટ ક્ષેત્રને પ્રકાશે છે કે અસ્કૃષ્ટ ક્ષેત્રને પ્રકાશે છે ? ગૌતમ ! તે પૃષ્ટ ક્ષેત્રને પ્રકાશે છે, અસ્પૃષ્ટને નહીં યાવત્ નિયમા છ દિશાઓને પ્રકાશિત કરે છે. ભગવદ્ ! જંબુદ્વીપમાં બે સૂર્યો શું અતીત ક્ષેત્રને ઉદ્યોતીત કરે છે ? ઈત્યાદિ પ્રશ્ન. ગૌતમ ! પૂર્વવતુ યાવત્ નિયમાં છ દિશાને ઉદ્યોતિત કરે છે, એ જ રીતે તપાવે છે. સુશોભિત કરે છે. યાવત નિયમા છ દિશા. ભગવદ્ ! જંબુદ્વીપમાં બે સૂર્યો શું અતીત ક્ષેત્રમાં ક્રિયા કરે છે, વર્તમાન ક્ષેત્રમાં ક્રિયા કરે છે, અનાગત ક્ષેત્રમાં ક્રિયા કરે છે ? ગૌતમ ! તે અતીત કે અનાગત ક્ષેત્રમાં ક્રિયા કરતો નથી, વર્તમાન ક્ષેત્રમાં ક્રિયા કરે છે, તે શું ધૃષ્ટ ક્રિયા કરે કે અસ્પૃષ્ટમાં ? ગૌતમ ! પૃષ્ટમાં ક્રિયા કરે, અસ્પૃષ્ટમાં નહીં યાવત્ નિયમાં છ દિશામાં કરે છે. ભગવદ્ ! જંબુદ્વીપમાં બે સૂર્યો કેટલા ઊંચા ક્ષેત્રને તપાવે છે, કેટલા અધો ક્ષેત્રને તપાવે છે, કેટલા તીર્થો ક્ષેત્રને તપાવે છે ? ગૌતમ ! 100 યોજન ઉર્ધ્વ ક્ષેત્રને તપાવે છે, 1800 યોજન અધો ક્ષેત્રને તપાવે છે, 4726321/60 યોજના તીર્જા ક્ષેત્રને તપાવે છે. ભગવન્! માનુષોત્તર પર્વતની અંદર જે ચંદ્ર, સૂર્ય, ગ્રહગણ, નક્ષત્ર, તારારૂપ દેવ છે, હે ભગવન્! તે દેવો, શું ઉર્વોપપન્નક છે ? જેમ જીવાભિગમમાં ત્રીજી પ્રતીપત્તિમાં કહ્યું તેમ બધુ સંપૂર્ણ કહેવું. યાવત હે ભગવન ! ઇન્દ્રસ્થાનનો ઉપપાત વિરહ કાળ કેટલો છે? ગૌતમ ! ઉપપાત વિરહકાળ જઘન્ય એક સમય, ઉત્કૃષ્ટ છ માસ. ભગવન્! માનુષોત્તર પર્વતની બહાર જે ચંદ્ર આદિ દેવ છે, તે ઉર્ધ્વલોકમાં ઉત્પન્ન થયા છે ઇત્યાદિ પ્રશ્ન? ગૌતમ ! જીવાભિગમ અનુસાર કહેવું. ..... ભગવદ્ ! તે એમ જ છે, એમ જ છે. શતક-૮, ઉદ્દેશા-૮નો ગુજરાતી અનુવાદ પૂર્ણ શતક-૮, ઉદ્દેશો-૯ પ્રયોગબંધ, સૂત્ર-૪૨૨, 423 422. ભગવન્! બંધ કેટલા ભેદે કહ્યો છે ? ગૌતમ ! બંધ બે ભેદે કહ્યો છે. તે આ પ્રયોગબંધ, વીસસાબંધ. 423. વીસસાબંધ કેટલા ભેદે કહ્યો છે? ગૌતમ ! બે ભેદે છે.- સાદિક વીસસાબંધ, અનાદિક વીસસા બંધ. ભગવન્! અનાદિક વીસસાબંધ કેટલા ભેદે છે ? ગૌતમ ! ત્રણ પ્રકારે છે, તે આ - ધર્માસ્તિકાયનો અન્યોન્ય અનાદિક વીસસા બંધ, અધર્માસ્તિકાયનો અન્યોન્ય વીસસા બંધ, આકાશાસ્તિકાયનો અન્યોન્ય વીસસાબંધ. ભગવન્! ધર્માસ્તિકાયનો અન્યોન્ય અનાદિક વીસસા બંધ શું દેશ બંધ છે કે સર્વબંધ ? ગૌતમ! દેશબંધ છે, સર્વબંધ નથી. એ પ્રમાણે અધર્માસ્તિકાયનો અન્યોન્ય અનાદિક વીસસાબંધ પણ જાણવો. એ પ્રમાણે આકાશાસ્તિકાયનો અન્યોન્ય અનાદિક વીસસાબંધ પણ જાણવો. ભગવન્ધર્માસ્તિકાયનો અન્યોન્ય અનાદિ વીસસાબંધ કાળથી કેટલો હોય ? ગૌતમ ! સર્વકાળ રહે છે. એ પ્રમાણે અધર્માસ્તિકાય અને આકાશાસ્તિકાયનો અન્યોન્ય વિસસાબંધ પણ સર્વકાળ જાણવો. ભગવન્! સાદિક વીસસાબંધ કેટલા ભેદે કહ્યો છે ? ગૌતમ ! ત્રણ ભેદે કહ્યો છે. તે આ - બંધનપ્રત્યયિક, મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “(ભગવતી)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 162
